2fi uitdrukkelijk BINNENLAND De inlijving van Oostenrijk bij Duitschland VRIJDAG 25 MAART 1938 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 1 Abonnementsprijs: voor Leiden 19 cent per week; 2.5J per kwartaal. By onze agenten 20 cent per week; 2.60 per kwartaal. Franco per post 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal. Losse nummers 5 cent, met geïll. Zondagsblad 9 cent. Advertentiën: 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen dubbel tarief. Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. HOE WORDT HET WEER? BUIIG. De Bilt seint] Verwachting: Matige, tijdelijk krachtig, Zuid-Westelijke tot Noord-Westelijke wind, aanvankelijk betrokken met nog regen, la ter tijdelijk opklarend, kouder. Hoogste barometerst.: 768.2 te Biarritz Laagste barometerst.: 728.5 te Röst. De depressie trok verder naar het Oos ten, een nieuwe kern ligt voor de Noor- sche kust, waar Röst met 728.5 m.m. de laagste barometerstand vertoont. Een se cundaire ligt over de Noordzee en reikt tot in de Golf van Biscaye. De depressie wordt in het Westen op den Oceaan gevolgd door een rug van hoogeluchtdruk. Het gebied van hoogeluchtdruk over het vasteland van West-Europa nam aanzienlijk in omvang af. De depressie breide haar invloed over geheel Engeland, onze omgeving en Noord- Duitschland uit, waar matige tot krachtige Westelijke winden waaien met zwaar be wolkte of betrokken lucht met regen. Ook geheel Scandinavië ondervindt den invloed van de depressie, langs de Noorsche kust waait een storm uit het Westen. Op IJsland komt nog matige vorst voor, overigens wordt geen vorst meer gemeld. Voor onze omgeving wordt mati ge tijdelijk toenemende van Zuid- West naar Noord-West ruimende wind verwacht met aanvankelijk betrokken lucht met regen, latei- tijdelijk opklarend. Voorts wordt lagere temperatuur verwacht. LUCHTTEMPERATUUR. 11.5 gr. C. LICHT OP VOOR METSERS e.a. Van Vrijdagnamiddag 6.50 tot 5.22 uur Zaterdagmorgen. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 26 Maart voorm. 8.50 en nam. 9.15 uur. Maan op 3.14 uur Zaterdagnacht. Maan onder 12.37 uur Zaterdagmiddag. HET A.S. REGEERINGSJUBILEUM VAN H.M. DE KONINGIN UITGIFTE VAN JUBILEUM POSTZEGELS In verband met het feit, dat het in Sep tember a.s. veertig jaar geleden is, dat H.M. Wilhelmina de regeering heeft aanvaard, zal in dien tijd een serie jubileumpostzegels verschijnen. Deze zegels zullen allen een gelijke beel tenis dragen van Hare Majesteit en in Ne derland verschijnuen in de waarden van 1/2, 5 en 121-2 cent. Ook in de overige gebiedsdeelen van het Rijk zullen jubileumzegels met deze zelfde beeltenis worden uitgegeven, wat Ned. Indië betreft, in de waarden van 2, 10, 15 en 20 cent. Het ontwerpen van den jubileumzegel is opgedragen aan een Nederlandschen kun stenaar. De zegels zullen zonder toeslag worden verkocht. In het kader van de viering van het 40- jarig regeeringspubileum van Hare Maje steit de Koningin en daartoe in staat ge steld door de „huldigingscommissie 1938 Amsterdam" roept de maatschappij „Arti et Amicitiae" de geheele Nederlandsche jeugd op deel te nemen aan een teekenprijsvraag. Het ligt in de bedoeling het ingekomen werk ten toon te stellen. De omschrijving en voorwaarden dezer prijsvraag zullen spoedig worden gepubli ceerd. n. M. DE KONINGIN IN DE HOOFDSTAD Voor een bezoek aan de uitvoering der Wagnervereeniging. Gisteravond heeft de Wagnei -vereeniging in den Amsterdamschen Stadsschouwburg een voorstelling gegeven, die werd opge luisterd door de aanwezigheid van H. M. de Koningin. H. M. heeft de geheele uitvoering bijge woon van kwart over 3 tot kwart voor 11. Per trein gekomen, is de Koningin per auto teruggekeerd. hebt het besta te gebruiken, dat op dit gebied in de handel is! Bovendien, sinds kort, verlaagde navulprijzenf RACON No. O 14 CT. FIACON No. 1 27 CT. DE NAGEDACHTENIS VAN Z. K. H. PRINS HENDRIK. H. M. de Koningin is door het uitvoerend comité ter huldiging van de nagedachtenis van Z. K. H. Prins Hendrik der Neder landen, uitgaande van de Nederlandsche koopvaardij, uitgenoodigd om de onthulling der plaquette in den gevel van de Zeevaart school, de „De Ruyterschool" te Vli: ngen op 2 Mei as. bij te wonen. Hieromtrent heeft H. M. de Koningin nog geen beslis sing kunnen nemen, in elk geval zal H. M. evenwel bij deze plechtigheid van Hare be langstelling doen blijken. HET PRINSELIJK PAAR TE EDE. Gistermiddag om drie uur zijn H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H Prins Bernhard per auto uit Soestdijk te Ede aangekomen voor het bijwonen van de door de Kon. Militaire Sportvereeniging georganiseerde cross voor nieuwelingen. Met groote belangstelling volgde het Prin selijk Paar de verrichtingen der 93 deel nemers. Eerst om half vijf reed men naar Soestdijk terug. HET BELGISCHE MINISTERIEELE BEZOEK AAN NEDERLAND. Thans staat vast, dat de Belgische minis ter van Verkeerswezen, de heer Marck, Maandag a.s. in ons land zal komen. De heer Marck zal bij zijn bezoek vergezeld zijn door eenige hoofdambtenaren van zijn departement en door eenige vertegenwoor diger van de Belgische spoorwegen. Naar men weet heeft het bezoek van den heer Marck ten doel contact met minister van Buuren te zoeken over het probleem der verkeerscoördinatie. De beide ministers zullen Maandagoch tend elkaar ontmoeten en een kort onder houd hebben. De besprekingen worden Dinsdag voortgezet. DE GIFTEN VOOR DE WEERMACHT. Minister adviseert ze naar het Departement van Defensie te zenden. De minister van Defensie spreekt in ver band met het toenemen van het aantal der vrijwillige giffen voor de landsverdediging nogmaals zijn groote waardeering uit voor deze blijken van offervaardigheid. Mede om te voldoen aan de van verschillende zijden ingekomen vragen, is hij van oordeel, dat het aanbeveling verdient eventueele giften te zenden aan het Departement van Defen sie of wel te storten op het gironummer 1 44 52 van den comptabel ambtenaar van dat Departement. De ontvangen gelden zullen worden be steed voor versterking van nader aan te wijzen defensiemiddelen. VERGADERING EERSTE KAMER. Dinsdag 29 Maart de zaak-Vrijman aan de orde. De Eerste Kamer is ter vergadering bij eengeroepen tegen Dinsdag 29 Maart, des avonds te half negen. O.m. zal dan behan deld worden de bekende kwestie van den vroegeren rijksbouwmeester Vrijman. In de vergadering van Woensdag 30 Maart, welke des morgens te elf uur be gint, komen aart de orde de begrooting van Economische Zaken en het Landbouwcrisis fonds. GEMEENTERAAD VAN GOUDA. Demping van de Nieuwe haven. De gemeenteraad van Gouda is gister avond opnieuw bijeen geweest om de be sprekingen inzake het voorste tot demping van de Nieuwehaven voort te zetten. De raad was voltallig en de belangstelling op dc publieke tribune bijzonder groot. Nadat de wethouders aan het woord wa ren gekomen werden de discussies in twee de instantie geopend. Talrijke raadsleden gaven andermaal hun meening te kennen en zetten hun standpunt ten aanzien der demping uiteen. Ten slotte werd er gestemd. Nadat een motie, om de zaak aan te houden en we derom een onderzoek in te stellen, was verworpen, besloot de vergadering met 14 tegen 7 stemmen tot demping over te gaan. Tegen stemden wethouder H. P. C. M. de Witt Wijnen (V.B.), mevr. van Dantzig Melles en de heer Maaskant, beiden van de S. D. A. P., de heeren Begeer (Chr. H.) en Muijlwijk (A.R.) en de heeren Spruijt (V. B.) en van Triet (Ec. Groep). In de R.-K. raadsfractie heerschte een eensge zinde opvatting en alle vijf leden steun den het voorstel om tot demping over te gaan. In totaal is bijna zeven uur over het voorstel gesproken. ARBEID IN BAKKERIJEN In verband met de komende feestdagen van Paschen, Hemelvaart en Pinksteren heeft de minister van Sociale Zaken de noodige voorzieningen getroffen t.av. den arbeid in bakkerijen. ZILVEREN JÜBILé A. J. LOERAKKER. Als voorzitter van den R. K. Landarbeidersbond. De heer K(uyper) deelt in de „Volks krant" mee, dat de heer Loerakker heden vijf en twintig jaar voorzitter is van den Ned. R. K. Landarbeidersbond. In een waardeerend artikel over den ju bilaris schrijft K. onder meer: „Niet zonder reden hoort men in onzen kring dikwijls spreken van den bond van Loerakker. Daarmede komt de onberede neerde opvatting tot uitdrukking, dat de jubilaris onbetwist de eerste man is, en dat hij de bond feitelijk gebouwd en be zield heeft en hem dus gebracht heeft tot de positie die onze katholieke Landarbei dersbond zich heeft weten te verzekeren. En die positie mag er zijn! Niet alleen omdat de Landarbeidersbond in onze katholieke arbeidersbeweging een eervolle plaats inneemt, maar ook in het landbouwbedrijf in- het algemeen is dit eveneens en in niet mindere mate het ge val. Van de drie groote vakbonden in den landbouw is onze katholieke bond nume riek de kleinste maar geen ter zake kundige zal betwisten, dat zijn invloed beduidend boven zijn numerieke positie uitgaat. Of dit is toe te schrijven aan de kwali teit van of aan de continuiteit in de leiding kan in het midden blijven, maar het is in elk geval een compliment aan den man die nu reeds onafgebroken 25 jaren als voorzitter fungeert. Voor hen, die Loerakker meer van nabij kennen is dit overigens geen raadsel. Hij beschikt over persoonlijke eigenschappen, niet alleen van geestelijke, maar vooral ook van zielkundigen aard die hem tot een geboren voorzitter maken. En hij weet die eigenschappen met zooveel tact en als het past met nog meer humor te hanteeren, dat hij feitelijk overal een gaarne geziene figuur is geworden. Dit wil intusschen niet zeggen, dat zijn lichte humor de zake heid zou schaden, want hij is niet gemak kelijk van zijn stuk te brengen, en houdt tusschen alles door streng zijn doel in het oog." DE JAARBEURS IS GESLOTEN. Groote belangstelling, maar de schaduw der internationale gebeurtenissen lag ér over". NIET VEEL GEKOCHT. De 38ste Koninklijke Nederlandsche Jaarbeurs, die gistermiddag gesloten is, heeft zich mogen verheugen in een groote- re belangstelling dan bij vorige jaarbeur- zijn het geval was. Als de ter beurze tot stand gekomen transacties niet evenredig zijn aan deze belangstelling, moet dat ge weten worden aan de spanning en onze kerheid, die door de internationale politie ke gebeurtenissen hun schaduw op het za kenleven in ons land is geworpen. Aldus vatte de heer W. Graadt van Rog gen, de actieve secretaris-generaal en be zielende leider van het Nederlandsche jaarbeurs-instituut, zijn indrukken samen van de beurs, die thans weer achter ons ligt. Het aantal deelnemers was grooter dan ooit en het aantal bezoekers is sedert de vorige maal met 33 procent gestegen. Deze toeneming is ongetwijfeld gunstig be- invloed door het prachtige voorjaarsweer, dat gedurende de laatste tien dagen in ons land heeft geheerscht, en houdt ook ver band met de groote belangstelling, die bleek te bestaan voor de televisie-demon straties, die Philips op de jaarbeurs gaf, en waarvoor personen naar Utrecht zijn ge komen die anders stellig de jaarbeurs niet zouden bezoeken. Dat er op deze beurs niet veel gekocht is, behoudens dan de loopende zaken en die artikelen, die de afnemers direct noo- dig hadden, werd veroorzaakt door de on zekerheid, die de internationale toestand by iedereen heeft gewekt. In het algemeen was de stemming niet slecht en vele bezoe kers verklaarden dat zij wel zouden wil len koopen, indien zy maar zekerheid om trent de toekomst hadden. De heer Graadt van Roggen had dan ook den indruk, dat deze jaarbeurs voor het zakenleven een belangrijke nawerking zou hebben omdat velen die op deze beurs nog geen defini tieve orders hebben gegeven, over eenigen tijd waarschynlijk toch wel zullen beslui ten tot aankoop van de artikelen en machi nes, die zij thans te Utrecht hebben ge zien. Men merkte het reeds in de tweede week van de beurs, toen de groote span ning, welke gedurende de eerste week on der andere was gewekt door het dreigende conflict tusschen Polen en Littauen, eenigs- zins was geweken en de zaken minder on gunstig waren dan de eerste week. Vooral de afgeloopen Dinsdag en Woensdag toon den een aanzienlijke verbetering. De enorme belangstelling voor de tele visie-demonstraties had men eigenlijk niet voorzien. Naar voorloopige schatting heb ben meer dan 36.000 personen deze de monstraties bijgewoond, waarvoor zij soms een half uur of langer in de rij moesten wachten. Op geen enkele buitenlandsche tentoonstelling heeft Philips tot nog toe ge legenheid gekregen zijn televisie-apparaten te demonstreeren, zoodat de raad van be heer van de jaarbeurs op het verzoek, dit op deze jaarbeurs te mögèn doen, goedkeu rend heeft beschikt. OOSTENRUKSCHE VLUCHTELINGEN De voorwaarden waaronder zij in ons land mogen worden toegelaten In een buitengewoon politieblad is opge nomen een brief van den minister van jus- tite aan de procureurs-generaal, fungeerde directeuren van politie, waarin de voor waarden zijn opgesomd betreffende toela ting van (oud-) Oostenrijkers. Van verschillende zyden is gevraagd, hoe dient te worden gehandend ten aanzien van de (oud-) Oostenrijkers, die ten ge volge van de bekende gebeurtenissen van de laatste dagen naar Nederland zijn ge komen of zich nog daarheen begeven. De regeering heeft beslist, dat het be zwaarlijk gaat thans weder aan een nieu we categorie vluchtelingen gelegenheid te geven hier te lande binnen te komen en te verbiyven. Bepaald wordt daarom, dat aan bedoelde (oud-) Oostenrijkers alleen ver blijf en toelating kan worden toegestaan, wanneer aan de navolgende voorwaarden is voldaan: lo. Bezit van een paspoort, nog ten min ste twee maanden geldig, en tevens van een verklaring der Duitsche overheid, dat de houder ongehinderd naar Duitschland, resp. Oostenrijk, kan terugkeeren, na hier te lande verbleven te hebben; 2o. By het verzoek tot tydelijk verblyf bezit van ten minste 500 Oostenrijksche schillings of een gelijkwaardig bedrag in ander geld, bij verzoek tot vestging bezit van ten minste een bedrag van 10.000 of daarmede overeenkomende waarde. (Over de vergunning tot vestiging zal na binnen kort nader worden beslist; de toelating sluit deze vergunning r'rt in). 3o. De realiteit van hs. _oel, medegedeeld als reden voor binnenkomst, zal aanneme- lyk moeten worden gemaakt, 4o. De binnenkomst in ons land moet via een doorlaatpost plaats vinden op de uren waarop deze geopend is; ten bewijze dat de binnenkomst aldus plaats heeft ge had, moet een stempel van een doorlaat post in het paspoort gesteld zyn; 5o. Wanneer zich in een bepaald geval zeer byzondere omstandigheden voordoen, welke aanleiding zouden kunnen geven om bij uitzondering toelating hier te lande toe le staan, ook zonder dat beschikt wordt over de sub 1 bedoelde bescheiden of de sub 2 bedoelde bedragen, zal deze toela ting alleen na verkregen machtiging van den inspecteur der Kon. marechaussee, bu reau grensbewaking en vreemdelingen dienst die daartoe met den minister of het departement het noodige overleg pleegt,, kunnen plaats hebben. DE TE BENNEKOM GEÏNTERNEERDE SPANJAARDEN. De thans te Bennekom geïnterneerde Spanjaarden zullen met ingang van a.s. Zaterdag hersteld worden in de voorrech ten, die zy vóór de ontvluchting van hun collega's genoten. Dit beteekent, dat er rekening zal worden gehouden met hun wenschen omtrent de plaats, waarheen zij zich willen begeven en dat zy slechts één maal per week zich by de daarvoor aan gewezen instanties behoeven te melden. BOTERNOTEERING De commissienoteering voor Nederland sche boter is vastgesteld oop 79 cent per K.G. De officieele Deensche boternotee- ring is vastgesteld op 204 kronen, is 0.82 per kg. BOTERHEFFING De heffing en de steunuitkeering van bo ter is, behoudens tuf-hentydsche wyzi- ging, voor de week 24 tot 31 Maart onveranderd vastgesteld op 50 cent per K.G. BIGGENMERKEN. Van bevoegde zyde wordt medegedeeld, dat van 112 Maart 1938 zyn aangebracht 34009 biggenmerken, tegenover 38473 in de overeenkomstige periode van 19327. Van de toekenning 1938 zijn tot 12 Maart 1.1. gebruikt 110812 merken, tegonover 143694 merken van de toekenning 1937 op het overeenkomstige tydstip van het vo rige jaar. Voor een juiste beoordeeling diene dat van 1 Januari 1938 tot genoemden datum in totaal zijn gemerkt 372111 biggen, welk aantal voor hetzelfde tydvak in 1937 293805 bedroeg. ECONOMISCHE GEVOLGEN. Belangrijke rede van dr. Kortenhorst Over het algemeen zyn de kringvergade ringen van de R.K. Werkgevers Vereeni ging niet voor de pers toegankelijk, doch vanwege de belangwekkende redevoering van dr. L. G. Kortenhorst over de econo mische gevolgen van den Anschluss van Oostenrijk bij Duitschland voor den Kring GelderlandOverijssel, Donderdagmiddag in restaurant Bordelaise te Arnhem gehou den, werd ditmaal een uitzondering ge maakt op den algemeen geldenden regel. In zijn openingswoord wees de kringvoor zitter, de heer Nijdam, uit Wageningen, op de belangrijkheid van deze byeenkomst en merkte daarby op, dat toen de groote voor aanstaande personen, zooals een dr. Brü- ning, poogden een nauwer contact tusschen Oostenrijk en Duitschland te bewerkstelli gen, dit met man> en macht werd tegenge werkt. Nu anderen aan het bewind zijn, werd de Anschluss tegen den wil van Oos tenrijk tot stand gebracht. Wat Oostenrijk in 1931 gewenscht heeft, aldus spr., heeft het thans op zulk een radicale wijze verkregen, dat men niet in alle opzichten van een vooruit gang kan spreken. Deze Anschluss zal een keerpunt kunnen beteekenen voor het economische leven van heel Europa. Ik druk me voorzichtig uit, want het is gevaarlijk economische voorspellin gen te doen. De groote oorlogsschulden brachten Euro pa aan den rand van den afgrond. Door de katholieke dubbel-monarchie Oostenryk— Hongarije is juist dat verkregen, wat men niet wenschte, n.L een suprematie van Duitschland in Midden-Europa. De bitere vruchten van de begane vergissingen, wel ke begonnen met de vredesverdragen van Versailles, stellen thans Europa voor de zwaarste problemen. Aan de hand van een artikel van Tar- dieu toonde spr. aan, hoe Frankrijk 25 jaar achteruit gedrukt is. Wij zien dus een machteloos Frankrijk en een aarzelend En geland met daar tegenover een sterk en overmoedig Duitschland. De fictie, dat de overwinnaars de overwonnenen mochten exploiteeren, is falikant uitgekomen. Eco nomisch is heel de wereld er door geschokt. Het is we! eens goed, dat in Neder land van neutrale zijde in het openbaar gezegd wordt, dat Anschluss heclemaal geen ramp behoeft te zijn, mits goed geleid en geregeld. Spr. achtte den Anschluss de belang rijkste gebeurtenis sinds 1918. Hier wordt een begin gemaakt aan de liquidatie van de vredesverdragen van Versailles, St. Germain e.a. Na in het kort het vraagstuk atio- nale minderheden besproken te .ben, betoogde spr., dat de Tsjechen en Polen zich na het gebeurde van 13 Maart danig in het nauw voelen gedreven. Ongetwy- feld zullen in de ontwikkeling der gebeur tenissen die minderheden een rol spelen doch ook is van belang, dat Duitschland een economische macht van beteeken ls gaat worden, die invloed zal uitoefenen tot "liep in den Balkan toe alvorens de vorming van economische ententes een kans krijgt. Historisch niets onnatuurlijks. Hierna ging spr. op de geschiedenis van Oostenryk in en betoogde vervolgens, dat historisch gezien er niets onnatuurlijks is gebeurd. De geschiedenis bewijst, dat het zelfstandig economisch bestaan van Oosten rijk slechts met kunstmiddelen in het leven kon worden gehouden. Uitvoeriger ging spr. in op het tolver bond van 19 Maart 1931, dat toen werd be schouwd als de oplossing voor alle moeilijk heden in Midden-Europa. Na 1931 deden zich geen perspectieven meer voor de verruiming van den interna tionalen handel voor. Het gevolgde systeem leidde over reeds lang plat getreden paden tot verstarring, wat voor ons land nu niet bepaald gunstig is. De economische gevolgen zyn van den Anschluss nog niet te overzien. Maar mee geleefd hebben met wat erin 1931 te gebeu ren stond, liggen de gevolgen wel voor de band. De vraag is nu: zal de Anschluss het be- - gin beteekenen van het einde van de ver starring der handelspolitiek? Zal de reeds in 1931 verwachte economische ontspanning nu ook inderdaad komen? Het vraagstuk van de tol-unies zal op nieuw bestudeerd moeten worden. Voor Oostenryk, Hongarye, Bulgarije, Joego-Slavië, Roemenië en Griekenland zal bet nieuwe Duitsche rijk van overwegende beteekenis zijn. Deze staten hebben er be lang bij op goeden voet te staan met het nieuwe rijk. Geen aanvulling. Oostenrijk en Duitschland vullen elkaar niet aan. Wat Duitschland noodig heeft zyn grondstoffen, arbeiders en deviezen. Grond stoffen heeft Oostenryk niet veel, het sur plus aan arbeiders zal het zelf noodig heb ben, alleen deviezen zijn er genoeg. Om maar niets verloren te laten gaan heeft men de schatkist van Weenen zoo spoedig mogelijk naar Berlijn overgebracht. Als de Duitsche regeering verstandig doet, gaat zij met open schort onder den boom staan en dan zullen de vruchten er wel vanzelf invallen. De grootste moeilykheden, voortvloeiende ui't de Anschluss, zullen binnenkort op Ita- Laansche grondgebied blijken te liggen. Stroppen voor Nederland. Voor Nederland zullen er wel stroppen aan verbonden zijn. Alles wat gunstiger geregeld was dan met Duitschland zal wel in ongunstigen zin veranderd worden. De activi teit van de handelsbalans zal wel overslaan in dezelfde pariteit als met Duitschland en onze export zal wel worden ingekort. Aan het slot van zyn betoog zeide dr. Kortenhorst, deze zaken besproken te heb ben in het publiek, om wyder belangstel ling te wekken voor dit vraagstuk. Wij zul len het nuchter-economisch moéten bestu- deeren en grooter moeten bezien dan alleen de eigen belangen, anders gaat het geheel buiten ons om. Van een conferentie ter bestudeering van de perspectieven die zich thans voordoen ■voor een gelukkiger en welvarender Euro pa, verwachtte dr. Kortenhorst zeer veel. „Tyd"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 2