3)e Êelcbelie (Bon/zxmt
Oostenrijk niet langer
Volkenbondslid meer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
In lief verdwijnen van een staat
was niet voorzien
Lenteprijsvraag I
DINSDAG 22 MAART 1938
29ste Jaargang No. 8986
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
Adv. en Abotw.-tarieven rie pag. X
Giro 103003. Postbus 11.
Oil nummer bestaat uil
vier bladen.
V Juiste opmerkingen
Naar aanleiding van wat zich heeft af
gespeeld te Oss, waar een der directeuren
van een fabriek is gearresteerd een ar
restatie, waarvan ook in ons blad is mel
ding gemaakt tengevolge van zeer ern
stige beschuldigingen van vergrijpen tegen
de zeden, door hem in zijn fabriek ge
pleegd, schrijft de „Tijd":
Dat de pers zich in 't algemeen ont
houdt van een uitvoerige en sensatio-
neele berichtgeving over de zedelijke
wantoestanden, die in een industrieel
bedrijf te Oss aan het licht zijn geko
men, beteekent niet, dat zij niet van de
schokkende beteekenis van deze feiten
voor het zedelijk volksbestaan is door
drongen. De beperking, die de pers zich
oplegt, komt voort uit een traditie van
kieschheid en fatsoen, en rust op de
overtuiging, dat politie en justitie, zon
der den prikkel der sensatie te behoe
ven, hun taak van bescherming der ze
delijke grondslagen van het volksbe
staan volledig zullen verrichten.
Inderdaad, zóó is het, ook naar onze
overtuiging! Een kleine bemerking zou
den we hierbij echter willen maken, n.l. dat
de beperking, die de pers zich ten deze op
legt, niet alleen voorkomt uit een t r a d i-
t i e van kieschheid en fatsoen, maar ook uit
een inzicht, uit ,een overtuiging van
wat kieschheid en fatsoen e i s c h t.
De hier bedoelde zeer verkeerde toe
standen in Oss hebben zeer langen tijd kun:
nen voortduren.
In „Ons Noorden" schreef oud-minister
Marchant dezer dagen:
„Men ziet het hier wederom bewe
zen: wij hebben veel meer noódig een
krachtig, onvervaard ingrijpende hand
van de uitvoerende macht, van justitie
en politie, dan nieuwe wetten en veror
deningen".
Wij hebben herhaaldelijk op hetzelfde ge
wezen. Plaatselijke gezag-dragers kunnen
voor handhaving en bescherming van de
openbare zeden, door een doelbewust
krachtdadig optreden, méér, véél meer be
reiken, dan alle wetten en verordeningen!
Ook is de opwerping, die men vaak
hoort, dat de politie a 11 ij d machteloos
staat, als justitie niet wil ingrijpen, zéker
niet op haar plaats. De politie kan voor
degenen, die feitelijk justitioneel niet ver
volgbaar zijn, hoewel zij zich onmisken
baar misdragen, vaak een onaangename,
een zéér onaangename sfeer scheppen
zonder aanzien des persoons! En dat zal
een probaat middel kunnen zijn, om een
omgeving te zuiveren.
Op de hier geciteerde juiste opmerkingen
willen wij gaarne de aandacht vestigen. Ze
zijn o.i. van waarde voor de vorming van
een zuiver oordeel en van een doeltreffen
de practijk wat betreft handhaving en be
scherming van de openbare zeden.
V Vaderlandsliefde
Er worden dezer dagen bewijzen van va
derlandsliefde gegeven in offers van klin
kenden munt. 't Is heel mooi.
De regeering heeft echter juist nu
daden van vaderlandsliefde v r ij w i 1-
1 i g e daden gevreagd, die voor menig
een veel zwaardere offers zulen vragen.
Wij herinneren aan het beroep, door den
minister van defensie gedaan „op de goe
de gezindheid en vooral op den nationalen
zin van de werkgevers om, voor zoover het
in hun vermogen ligt, in hun bedrijf de
maatregelen te willen treffen, die er toe
kunnen leiden, dat de dienstplichtige land-
genooten, als zy eenige maanden later uit
den dienst komen, zoo weinig mogelijk na-
deelen ondervinden van de verplichtingen,
welke zy in het algemeen belang hebben te
volbrengen".
Hetzelfde beroep geldt, vanzelfsprekend,
óók in het algemeen voor hen, die in
militairen dienst gaan. De werkgevers die
nen hun vaderlandsliefde in de practijk te
toonen, door zoo eenigszins mogelijk, denge
nen, die in het belang van het vaderland
eenigen tijd voor den militairen dienst wor
den opgeroepen, door hun medewerking den
terugkeer in het gewone leven te verge
makkelijken. Dat getuigt allereerst van
naastenliefde, maar óók van vaderlands
liefde!
HUISZOEKINGEN EN ARRESTATIES
MEDEDEELING VAN BERLIJN.
De Duitsche regeering heeft den secre
taris-generaal van den Volkenbond een no
ta doen toekomen, waarin medegedeeld
wordt, dat Oostenrijk, daar het opgehou
den heeft als souvereine staat te bestaan,
niet langer als lid van den Volkenbond
beschouwd kan worden.
De secretaris van den Volkenbond zal
de ontvangst bevestigen van de Duitsche
nota over de aansluiting, welke hij ter
kennis zal brengen van de staten-leden
van den Volkenbond.
Het pact voorziet niet in de verdwijning
van een staat, doch slechts in zijn uittre
den met een opzeggingstermijn van twee
jaren. Dit artikel 2 van het pact schijnt
in dit geval niet van toepassing te zijn,
daar het voor den duur van twee jaren
het bestaan zou veronderstellen van een
Oostenrijksche regeering.
Geen enkele Oostenrijksche regeering
heeft dan ook een beroep op den Volken
bond gedaan of geprotesteerd tegen de
Duitsche wet van 13 Maart. De regeerin
gen van Volkenbondsleden zullen dus, in
dien zij dat gepast achten, moeten prote-
teeren tegen de omstandigheden, waar
onder de aansluiting een feit werd of te
gen de schending van het verdrag van
St. Germain of de protocollen van 1922 en
1932en eventueel deze aangelegenheid
brengen voor den raad of de Assemblée.
Volkstelling in Mei.
De volkstelling, die op 17 Mei in
Duitschland gehouden zal worden en
waaruit men gegevens van economischen
godsdienstigen aard en omtrent de rassen
wil verzamelen, zal ook voor Oostenrijk
Rede van Schacht te Weenen.
Dr. Schacht is naar Weenen gekomen,
om tegenwoordig te zijn bij het afleggen
van de eed door de employé's van Reichs-
bank. In een toespraak heeft hij o.a. ge
zegd: „We beleven op 't oogenblik een van
de grootste oogenblikken van de Duitsche
geschiedenis. De weg van de „Nibelun-
gen", van Duitschland naar het Oosten is
opnieuw open en wij zullen niet toestaan,
dat deze weg in de toekomst versperd zaJ
worden.. De taak van Oostenrijk is, de
goede naam van Duitschland naar Zuid
oost-Europa te brengen.
Schacht kondigde verder aan, dat bin
nenkort Oostenrijk geheel zal worden in
gelijfd in het Duitsche betalingssysteem.
Maatregelen zijn genomen om kapitaal-
vlucht te voorkomen, zoodat binnenkort
de beperking op het opnemen van gelden
zal kunnen worden opgeheven.
HUISZOEKING IN HET BISSCHOP
PELIJK PALEIS VAN SALZBURG.
De „Osservatore Romano", het officieu
ze Pauselijke orgaan meldt, dat op 14
Maart j.l. voor de tweede maal een huis
zoeking is verricht in het Aartsbisschop
pelijk Paleis te Salzburg; terwijl dit ge
schiedde waren de leden van de Curie in
een kamer van het paleis opgesloten.
Alles wat men kon vinden, werd op
twee wagens geladen en meegenomen.
Mgr. Waitz is praktisch gevangene in
zijn eigen woning; hij wordt op zijn kamer
bewaakt en men kan hem alleen spreken
in bijzijn van militairen.
Op den avond van 14 Maart werd aan
alle kerkelijke autoriteiten een ultimatum
gericht om op alle kerkelijke gebouwen
de Hakenkruisvlag te hijschen.
Robert d'Harcourt heeft in het Fransche
blad „L'Epoque" bericht, dat aan de mu
ren te Salzburg reeds de gemeene carrica-
turen over den H. Vader prijken, die in
het „Schwarze Korps" voorkomen.
De Bisschop van Linz gearresteerd.
Naar de Parijsche Persdienst „Centre
d'Informations Catholiques" uit geloof
waardige bron verneemt, is de Bisschop
van Linz, Mgr. Gföllner op order van de
Nationaal-Socialistische autoriteiten gear
resteerd.
Mgr. Gföllner wordt beschouwd als een
van de moedigste strijders tegen de Nieuw-
Heidensche ketterijen van de Nationaal-
Socialistische Wereldbeschouwing.
Anton van Habsburg gearresteerd?
Volgens berichten uit Weenen zou een
huiszoeking zijn verricht in het Slot Sonn-
berg bij Hollabrunn in Neder-Oostenrijk,
waar aartshertog Anton van Habsburg
woont, die lid van het Vaderlandsche front
geweest is. Men zou er zekere documen
ten gevonden hebben en de aartshertog
zou gearresteerd zijn.
De bladen te Lugano melden, dat de
weduwe van Dollfuss te Lugano is aan
gekomen en vandaar naar Freiburg is
vertroken, waar de kinderen op kost
school zullen gaan.
ZELFMOORD-EPIDEMIE TE WEENEN?
In verband met de berichten als zouden
verschillende vooraanstaande persoonlijk
heden van het vorige regime in Oostenrijk
zelfmoord hebben gepleegd, verzoekt men
ons te willen mededeelen om tegenover
dergelijke berichten het grootste voorbe
houd aan den dag te willen leggen. Men wil
het in Oostenrijk blijkbaar doen voorko
men, dat met het verdwijnen van het vorig
bewind een volkomen ineenstorting zou
hebben plaats gehad van de zenuwen en
het weerstandsvermogen dezer vroegere lei
ders, die geen beteren weg zouden hebben
weten te bewandelen dan vrijwillig den
dood in te gaan.
Er is alle reden om aan te nemen, dat
ofwel verscheiden van deze zelfmoord-be
richten volkomen zijn gefantaseerd, ofwel
dat zij worden verspreid om andere gebeur
tenissen te maskeeren. In dit verband her
inneren we slechts aan een der vele slacht
offers van den bloednacht van 30 Juni 1934
Erich Klausener, den leider van de Katho
lieke Actie in Berlijn, van wien eerst be
richt werd, dat hij zelfmoord zou hebben
eeo'ee®d doch later bleek dat hij „gestor
ven was".
Deze indrukken hebben nog vaster vor
men aangenomen nu een uit Weenen af
komstig bericht den-schijn wil wekken, dat
o adr. Odo von Neustadter Stürmer, oud-
Minister van Arbeid en Sociale Voorzorg
en later van Binnenlandsche Zaken, zich in
zijn woning, waar hij zich in Schutzhaft be
vond, zou hebben doodgeschoten.
Vertwijfeling kan veel veroorzaken, kan
zenuwen zoo kapot maken, dat de con
trole over den wil verloren wordt. Dat ech
ter de prominente figuren van het vorige
regime, die jaren lang tegen de meest ge
welddadige oppositie stand gehouden heb
ben, thans op een maal zóó hun positieven
zouden verloren hebben, is bijna niet aan
te nemen. Zeker niet wanneer we denken
aan een figuur als dr. Odo von Neustadter
■Stürmer, een oud-officier van het keizer
lijke leger, die den oorlog heeft meege
maakt, 'n principieel katholiek, 'n sociaal
werker die uitmuntte door geheel zijn le
venshouding.
Een der medewerkers der K.W.P., die
hem zeer goed gekend heeft, en hem meer
malen heeft gesproken, had in Augustus
1934 nog een langdurig persgesprek met
hem in zijn ministerie aan den Opernplatz,
even voordat hij zijn functies heeft neer
gelegd. Van Neustadter Stürmer deed zioh
toen kennen als iemand, die het bitter be
treurde dat de feiten tot zulk een groote
verwijdering tusschen Duitschland en Oos
tenrijk geleid hadden, terwijl deze beide
landen, als Duitsche landen elkander toch
behoorden aan te vullen.
Toen hij zijn ontslag nam, na een van de
vele reconstructies van het kabinet
Schuschnigg, heette het in politieke kirn-
gen te Ween, dat von Neustadter Stürmer
niet meer het onmisbare vertrouwen had in
de mogelijkheid van het behoud van het
toen heerschend systeem en daarom -zich
verplicht achtte zijn plaats af te "staan. Uit
een gevoel van fairheid tegenover Schusch
nigg vermeed hij elke openbaren uitleg en
trok zich in een zeer werkzame functie te
rug om daadwerkelijk mede te trachten ar
beid en brood aan de werkloozen te ver
schaffen. In den laatsten tijd trad hij niet
meer op den voorgrond.
Indien het nu juist is, dat hij in Schutz
haft zat, dan bewijst dit meteen, dat de
Gestapo wel een enorm getal personen als
„verdacht" moet beschouwen. Maar wat wij
niet wenschen aan te nemen is, dat hij zelf
moord gepleegd heeft. Zijn godsdienstige
overtuiging, zijn persoonlijke moed zijn van
dien aard, dat dit onaannemelijk is.
Wat dan wel met hem gebeurd is?
Hopenlijk dat t wij daaromtrent in de
naaste dagen nadere bijzonderheden ver
nemen.
HERDERLIJK SCHRIJVEN
DER BEIERSCHE
BISSCHOPPEN
nK OPHEFFING DER KATHOLIEKE
JEUGDORGANISATIES.
„De bitterste onrechtvaardigheid en de
zwaarste beleediging."
De „Osservatore Romano" publi
ceert een herderlijk schrijven van
het Beiersche. Episcopaat, dat op
6 Februari werd voorgelezen na
dat de Katholieke Jeugdbonden
en de Katholieke Meisjescongre
gaties waren opgeheven.
„Bij verordening van de Gestapo van
20 Januari 1938 werden in de Bisdommen
van Beieren de Katholieke Jeugdbonden
met aile bijbehoorende vereenigingen, de
Mariale Meisjescongregaties en de Bond
„Neu Deutschland" opgeheven, alle actie
werd verboden en hun eigendommen wer
den in beslag genomen. In verschillende
plaatsen werden zelfs de gewijde banieren,
die buiten de Kerken bewaard werden,
weggehaald. Ditzelfde geschiedde met de
missaals van Schott, gebedenboeken en
godsdienstige afbeeldingen. Droefheid, en
dikwijls ook een heilige toorn en een te
rechte verontwaardiging vervulde een
groot gedeelte der bevolking, die zoowel
de Staatseenheid als de kerkelijke en gods
dienstige eenheid van het volk toegewijd
is. Een buitengewone bezorgdheid maakte
zich vooral meester van de ouders.
Allen wachten in dit moment op een
woord van hun Bisschoppen. Wij, Bis
schoppen, hebben bij de bevoegde staals-
overheden een plechtig protest ingediend
tegen de verordening van de Gestapo en
wij hebben de herroeping van het verbod
geëischt, maar wij laten ook in het open
baar een plechtig protest hooren tegen de
beschikking van de politie, die diep ingrijpt
in dé rechten en plichten van de Kerk, en
haar beleedigt.
De Gestapo beroept zich in het verbod
op een verordening van den Rijkspresident
van 20 Februari 1933 voor de bescherming
van het volk en van den staat tegen com
munistische gewelddaden, die staatsge-
vaar'ijk zijn. Wij protesteeren tegen het
feit dat onze kerkelijke vereenigingen met
een beroep op deze verordening verboden
worden; kerkelijke vereenigingen, die niet
communistisch zijn, maar christelijk, die
niet gevaarlijk zijn voor den staat, maar
trouw aan den Staat, die geen daden van
geweld bedrijven, maar de autoriteiten
eerbiedigen.
Duizenden van onze jongens en meisjes
weten uit eigen ondervinding, hoe zij op
intellectueel gebied, in werkplaatsen en
bureaux, hebben moeten strijden tegen de
communistische ideeën, hoe hun energie
versterkt werd doordat zij bij bonden en
vereenigingen waren aangesloten en hoe
veel weifelenden zij hebben kunnen be
schermen tegen de communistische propa
ganda.
Wij Bisschoppen, gevoelen het daarom
als een allerbitterste onrechtvaardigheid en
een allerzwaarste beleediging als nu onze
katholieke jeugdbonden worden opgehe
ven, alleen met een beroep op een veror
dening die gericht is tegen de heftige aan
vallen van het communisme. Nooit hebben
wij het minste teeken van communistische
ideeën in onze jeugd opgemerkt.
Als men „daden van communistisch
geweld, die de staat in gevaar brengen",
wil tegengaan, dan moet men de kerkelij
ke vereenigingen niet afschaffen, maar hen
bewaren en beschermen. Dit heeft ook de
Staat erkend toen zij enkele maanden na
deze verordening van den Riikspresident
het Concordaat met den H. Stoel ratifi
ceerde, en beloofde het bestaan en de acti-
citeit van de Katholieke Jeugdbonden te
beschermen."
Na erop te hebben gewezen dat de Ka
tholieke Jeugdbonden slechts geweken zijn
voor geweld, besluiten de Bisschoppen met
de woorden:
„Alles wat U dierbaar was, banieren en
vereenigingen, zijn U door een sterkere
macht ontnomen. Maar wat U nog dier
baarder is. Jezus Christus en de Kerk, kan
niemand U ontnemen. Zoolang het verbod
niet is ingetrokken, moet gij trouw aan
Uw beginselen, afstand doen van iedere
vereenigingsvorm. Gij hebt discipline ge
leerd. Hoe smartelijk dit ook moge zijn,
wij moeten steeds voor oogen houden, dat
wij voor Christus en voor de Kerk slechts
met de wapenen van den geest strijden.
Bewaart daarom allen de „serisus Christi".
Bidt, woont de godsdienstoefeningen bij
en nadert dikwijls tot de H. H. Sacramen
ten, zooals tot nu toe."
(Nadruk verboden).
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Berlijn trekt Oostenrijks lidmaatschap
van den Volkenbond in. (1ste blad).
Het offensief in Aragon en de bombar
dementen op Barcelona. (2de blad).
De onteigening der olievelden in Mexico.
(2de blad).
Wij geven in dit Lentenummer weer
een soortgelijke vraag als vorig jaar.
De prijzen voor de goede oplossers zijnt
le prijs: FOTOTOESTEL, en verderi
6 HEERENARMBANDHORLOGES,
6 DAMESARMBANDHORLOGES,
6 VULPENHOUDERS.
In de meeste adverenties staat een
letter of meerdere verkeerd.
Deze foutieve letters, goed geplaatst
in volgorde van de advertenties, waar
in ze zijn gevonden, geven een slagzin
weer.
De oplossingen ontvangen wij gaar
ne vóór 1 April.
Gelieve op de enveloppe te vermel
den: Oplossing Lentenummer"
DE DIRECTIE.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
Genève: Uit Berlijn is te Genève de
mededeeling ontvangen, dat Oostenrijk als
zoodanig heeft opgehouden te bestaan en
dus geen lid van den Volkenbond meer kan
zijn. In het Handvest van den Bond wordt
in een dergelijk geval niet voorzien. Met de
mogelijkheid, dat een staat zou kunnen ver
ewijnen, is geen rekening gehouden. Slechts
is bij uittreding bepaald, dat een opzeg
termijn van twee jaar in acht moet worden
genomen. Maar het is moeilijk, een niet
bestaand Oostenrijk nog twee jaar lang
lid van den Bond te doen blijven.
Barcelona: Het aantal dooden, dat ge
vallen is bij de jongste bombardementen op
Barcelona, stijgt nog steeds. Het groote
aantal dooden heeft het geweten van de
wereld weer eens wakker geroepen en
eraan herinnerd, dat het toch niet aangaat
cm open stdeen te bombardeeren, zij het
can ook om indirect pressie uit te oefenen
cp den gewapenden tegenstander. Er is
echter al meer geprotesteerd en het baat
niet veel. Naar een Belgisch blad meldt,
zou de regeering van Catalonië aansluiting
bij Frankrijk overwegen, om de dreigende
overweldiging door de troepen van Franco
te ontgaan. Het zal wel een „canard" blijken
te zijn.
DE ONRUST IN PALESTINA.
HAIFA, 22 Maart. (A.N.P.). In een afge
legen streek nabij de Libaneesche grens
hebben Joodsche kolonisten volgens hier
ontvangen berichten een groote troep ge
wapende Arabieren na een verbeten strijd,
die een half uur duurde, gisteravond terug
geslagen. Tijdens het gevecht werd een
Jood gedood en een tweede gewond. Men
gelooft, dat ook verscheidene Arabieren
verwondingen hebben bekomen. Dit kan
echter niet vastgesteld worden, aangezien
de gewonden door de terugtrekkende Ara
bieren meegenomen zijn.
De Joodsche kolonie, die door de Ara
bieren overvallen werd, was eerst tijdens
het weekend gevestigd en had nog geen
naam.
VREEMDELINGEN VERLATEN DE
MEXICAANSCHE PETROLEUMVELDEN.
Gewapende arbeiders oefenen controle uit.
NEW YORK, 22 Maart. (A.N.P.) Naar
de „New York Times" uit Mexico-Stad
meldt, zyn 35 Amerikanen en 54 Engel-
schen, meerendeels opzichters en andere
werknemers, van de petro-leumvelden te
Tehuantepec per vliegtuig naar de Mexi-
caansche hoofdstad en naar Vera Cruz ver
trokken, omdat hun leven door Mexicaan-
sche petroleumarbeiders bedreigd zou zijn.
Andere Engelsche en Amerikaansche ge
zinnen van personeel der Standard Oil of
New Yersey bij Tampico en van de British
Mexican Eagle Raffinaderijen hebben zich
te Puerto Mexico, met achterlating van hun
bezittingen, ingescheept naar Vera Cruz.
Groepen gewapende Maxicaansche arbei
ders, zoo vervolgt het bericht, oefenen een
onbeperkte controle op de petroleumvel-
den alsook over de bezittingen der petro-
leummaatschappijen uit.
