Een rijwielpad door de duinen.
Piccard gaat het in de diepte zoeken
Nazien van
uitlotingen
WOENSDAG 9 MAART 1938
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BF.AD - PAG. 11
Van Wassenaar over Noordwijk
naar de Zilk.
NATUURSCHOON
ONtSLOitN
Door de provicie Zuid-Holland zal
naar destijds reeds gemeld, een rij
wielpad door de duinen worden aan
gelegd van Wassenaar tot aan de
Noord-Hollandsche grens. In de „Toe
ristenkampioen" verscheen omtrent
den aan.eg van dit pad het volgende
artikel:
Het plan
De Rijkscommissie van Advies voor
Werkverruiming en Werkverschaffing in
Zuid-Holland bepleitte in het najaar van
1937 bij Ged.. Staten de gedachte om in
werkverschaffing rijwielpaden aan te leg
gen ter ontsluiting van gebieden, welke
rijk zijn aan natuurschoon. En het plan,
dat uit deze gedachte kristalliseerde, is
waarlijk geen gering plan, zoowel wal de
werkelijke als de financieele grootte van
het project aangaat. (Hierbij moet men
dan nog in het oog houden, dat het thans
met name genoemde pad nog slechts een
onderdeel vormt van een serie rijwiel
paden, welke men denkt te gaan aanleg
gen!)
Om echter bij de nuchtere feiten te blij
ven: het geheele fietspad zal een lengte
krijgen van ongeveer 36 km, waarvan er
30 volkomen nieuw moeten worden aan
gelegd. De kosten zijn, globaal berekend
300.000.waarvan ongeveer 180.000.
als loon noodig zal zijn het pad wordt
zooals men weet in werkverschaffing ge
maakt terwijl 120.000.voor de z.g.
blijvende kosten kosten moeten worden
uitgetrokken. Drievierden van de kosten
worden door de provincie gedragen, het
andere kwart, zoo is de bedoeling, door de
verschilende gemeenten, waardoorheen
het pad zal voeren en die hun werkloo-^
zen ook in den arbeid van het aanleggen
zullen laten deelnemen. Voor dit jaar is
op de provinciale begrooting reeds een ton
uitgetrokken. Rekening houdend met al
lerlei tegenslag, welke zich mocht voor
doen, kan men toch wel verwachten, dat
het geheele pad in 1940 gereed is.
In hoofdlijnen kan 't tracé reeds worden
aangegeven. Eerst wordt, als we van den
Haag uit onzen tocht beginnen, het reeds
bestaande pad naar Meyendel gevolgd.
Langs de hoofdsprank van de Haagsche
Waterleiding rijdt men naar het Wasse-
naarsche Slag, dat vlak bij het bekende
café Lievense gekruist wordt, dan gaat de
dikke zwarte lijn door de duinen naar
den boulevard van Katwijk, vandaar naar
Noordwijk, (omtrent de juiste plaats, waar
het pad over dit gedeelte zal Icopen, be
staat nog geen volkomen zekerheid), ver
volgens kan men in Noordwijk kiezen of
men de boulevards wil volgen of wel
oostelijk van de badplaats rijden wil, waar
men een prachtig uitzicht op de bollen
velden heeft, In het eerste geval krijgt men
via den z.g. Oorlogsweg (aangelegd tij
dens den oorlog om snelle verplaatsing
langs de kustlijn mogelijk te maken) aan
sluiting op het rijwielpad, dat verder gaat
langs den hoofdweg door de duinbosschen
van het Staatsboschbeheer, in het tweede
geval komt men al direct op dezen weg
uit. Van het eindpunt van den hoofdweg
welken men zich niet moet denken als
een autostrada, doch als een karreweg,
met een fietspad erlangs, zooals men er op
de Veluwe zooveel vindt aan de Lange-
velderlaan (het betonpad naar het radio
station), voert dan het tcacé verder naar
het gehucht de Zilk aan de Noord-Hol
landsche grens.
Het traject „landschappe
lijk" beschouwd.
Dit dan zijn de nuchtere feiten; maar
het sprookje komt pas in al zijn charme
uit als men het traject niet topografisch,
doch „landschappelijk", bekijkt. Persoon
lijk hadden wij het genoegen op een der
eerste mooie lentedagen diverse deelen van
het traject eens te bekijken, soms ploe
terend door het mulle duinzand (het pad
is er immers nog niet), soms lekker sto
vend in de auto met opengeschoven dak
op de boulevards der badplaatsen, soms
ook heel langzaam voortrijdend tusschen
de ruischende pluimen der zeedennen.
Een van de grootste aantrekkelijk
heden van het plan is wel, dat men steeds
als voornaamste voorwaarde voor oogen
gehouden heeft niet slechts de natuur
zooveel mogelijk te ontzien, doch ook het
scheppen van de mogelijkheid om straks
de toeristen door landschappen te leiden,
welke zooveel mogelijk voor hen toegan
kelijk zijn gemaakt. Daarbij heeft men er
wel met zeer veel zorg opgelet, dat het
oorspronkelijke karakter steeds bewaard
of zoo noodig nog sprekender gemaakt
wordt. Want de groote kuststrook van
Zuid-Holland bezit op tal van plaatsen
zeer verschillende aspecten, Een duide
lijk voorbeeld daarvan kan men o.m. aan
schouwen in de buurt van het Wassenaars-
sche Slag; ten Zuiden daarvan treft men
zeer veel meidoorn aan wellicht heeft
Meyendel aan deze meien zijn naam te
danken? boschjes verwaaide dennen, en
natuurlijk ook de duindoornstruiken, die
dezen voorjaarstijd bijna paars uitzien;
tusschen het Wassenaarsche Slag en Kat
wijk vindt men maar zeer weinig mei
doorn, de dennen ontbreken geheel en al,
doch tal van vlierboschjes hebben hun
plaatsen ingenomen. Vooral omdat het in
de bedoeling ligt deze complexen waarvan
de struiken nu nog zoo glad en glanzend
staan tegen de blauwe lucht, veel dichter
te bebosschen, met inachtneming echter
van de typeering, welke de huidige bosch
jes aan het landschap geven, kan men zich
voorstellen, hoe prachtig straks een rit
door al deze zoo verschillende duinstreken
zal zijn.
's Zomersavonds.
Wat zal het een genot worden op zoo'n
avond in den vroegen zomer, wanneer de
meidoorn en de vlier hun zoetste geuren
aan den zeewind toevertrouwen, hier te
fietsen en binnen luttele minuten gezonde
recreatie te vinden na een werkdag in de
stad. Niet slechts echter zal deze recre
atie van louter beschouwenden, misschien
zelfs meer droomerigen aard zijn, maar
tevens hebben de ontwerpers van dit pad
er aan gedacht iets van sportief ge
not niet te laten ontbreken. Zoo
voert het tracé even ten noor
den van het Wassenaarsche Slag
over den hoogsten duintop in
dezen omtrek, vanwaar men een on
vergelijkelijk mooi uitzicht heeft op de
zee, die over tal van duinen heen nog als
een breede, diepblauwe lijst van dit land
schap te zien is, en boamen en golvende
duinen, die zich meer landwaarts uitstrek
ken. Ter geruststelling van degenen, die
bevreesd zouden zijn, dat de beklimming
van dezen top misschien wal te veel van
hun krachten zou vergen, kunnen wij me-
dedeelen, dat een meer „gelijkvloers" lig
gend pad hier tevens zal worden aange
legd.
Natuurlijk is de bebossching in deze
streken, welke eveneens op de bijgaande
kaart gevonden kan worden, niet in zoo
korten tijd te volbrengen als de aanleg
van het pad-zelf. Duinbebossching stelt
nu eenmaal nog veel hoogere eischen aan
het geduld en de kundigheid van den
mensch dan bebossching in streken, waar
de zeewind niet zoo huishoudt en het zand
niet telkens na iedenen storm zijn lig
plaats blijkt te hebben veranderd. Globaal
geschat kan men wel aannemen, dat het
een jaar of vijftien zal duren voor deze
boschcomplexen zoover zyn, dat zij voor
het publiek kunnen worden opengesteld.
Eerst moeten de duinhellingen stevig ver
ankerd liggen aan de wortels der ver
schillende boomsoorten, eerst moet het
zand met een dergelijke laag dennenaal-
den, bladgrand en planten bedekt zijn, dat
de wind er ook na het bezoek van dui
zenden menschen geen vat op zal kunnen
krijgen; pas dan kan men deze gebieden
ook buiten het rijwielpad openstellen.
Verborgen afrasteringen.
Maar om den toeristen echter van het
begin af aan den indruk te geven van een
„vrij" landschap, een landschap, dat niet
voor hen door hekken is afgesloten, heeft
men het idee om de nu eenmaal noodzake
lijke afrastering te verbergen achter drie
of vier rijen van struiken.
Ook dus in de jaren, dat de bosschen
nog niet opengesteld zijn, zal de rijwiel
toerist niettemin volkomen den indruk
ontvangen, dat hij vrij en frank door het
landschap rijdt.
Een heel verschil dus met de impressie,
welke sommige afrasteringen thans aan
iemand geven.
Wellicht zal men in stilte de hoop koe
steren, dat de bovengenoemde termijn van
vijftien jaren vermoedelijk erg ruim is
genomen. Toch moeten wij tegenspreken,
dat een dergelijke gedachte te pessimis
tisch zou zijn, Een duidelijk voorbeeld in
dit opzicht kan men zien in de bosschen
van het Staatsboschbeheer boven Noord
wijk, waar de vijftienjarige zeedennen
met hun greote naaldenpluimen, die op
lichten, wanneer de zon erop schijnt, pas
nü zoo ver gegroeid zijn, dat binnenkort
het prachtige complex geheel voor het pu
bliek kan worden opengesteld. Voordier
moet men evenwel nog op de meeste
plaatsen gaan dunnen, omdat thans de
perceelen welhaast ondoordringbaar zijn.
In de nieuw te bebosschen streken zal
men, wat dit aangaat, niet precies het-,
zelfde krijgen, daar men, zooals wij reeds
zeiden, zooveel mogelijk het karakter van
het landschap wil bewaren door de daar
passende struiken aan te planten. Evenwel
kan dit wegens technische redenen niet
overal gedaan wqrden; op erg openlig
gende hellingen kunnen eigenlijk alleen de
zeedennen met succes den strijd tegen
wind en zand doorstaan, maar men is in
geen geval van plan een dergelijke aan
eengesloten bebossching aan te brengen,
zooals indertijd in de buurt van Noord
wijk is geschied, dcch stelt zich daaren
tegen voor op meer beschutte plaatsen, dus
b.v. in de duinvalleien, groepjes van de by
de streek passende boomen of struiken
aan te planten.
Het stoute konijn.
En dan is er behalve de zeewind, nog
een vijand van de bebossching, die eerst
geheel overwonnen moet worden, voor
dat men op een blijvend succes kan reke
nen; die vijand is het konyn, dat stellig een
heel aardig dier is, waarmee men vaak
onverwachte en interessante ontmoe
tingen kan heben, doch dat terwille van
een plan, als hetgeen, dat nu voor ons ligt,
toch verwijderd zal moeten worden. Hoe
menigvuldig de familie Konijn op het
oogenblik nog in de duinen vertegen
woordigd is, zagen wij op onze wande
ling langs het door de kleine oranje pi-
ketjes aangegeven tracé, waar het we
melde van verschillende soorten sporen.
Eerste Leidsche
Begrafenisonderneming
voor Roomsch Katholieken
GEVESTIGD 1882
G> H. EtLEBNHANS
Pieter de >a Counstraa. 22
TRANSPORT TELEFOON 1455
Zooals wij reeds schreven, voert het pad
ook over de boulevards van Katwijk en
Noordwijk, de plaatsen, waar de route het
dichtst de zee nadert en die stellig groote
aantrekkelijkheid voor de rijwieltoeristen
zullen bezitten. Katwijk met het treffende
en zoo simpele oorlogsmonument, het
mooie blanke kerkje en de interessante
Rijnsluizen, die nog altijd in gebruik zijn,
Noordwijk met het mondaine badbedrijf
de groote hotels en den schilderachtigen
vuurtoren Bovendien kan men nog op
verscheidene ander plaatsen bijna direct
de zee bereiken, omdat er o.m. een zijtak
naar het strand ontworpen is bij Meyen
del en een nabij de Langevelderlaan.
Voorts zal men, vooral in den bollentijd,
prachtig uitzicht hebben over de geest
gronden; de route ten Oosten van Noord
wijk biedt daartoe een unieke gelegenheid
De rijwieltoeristen, die wel eens meege
daan hebben aan een der tochten met on
bekende bestemming, weten in de eerste
plaats hoe weinig vermoeiend een rit van
tientallen kilometers wordt, zoodra het
traject maar zoo gekozen is, dat het de
noodige afwisseling geeft. Welnu, dit is
zeker het geval t.a.v. het pad, dat thans
ontwerpen is. Wie ooit rij wiel toeristen uit
den vreemde eens ten volle wil laten ge
nieten van het genoegen, dat geheel apart
liggende fietspaden bieden, moet straks
stellig niet verzuimen om zijn gasten den
hierboven uitgestippelden tocht te laten
maken. En dan zwijgen wij op het oogen
blik nog van andere plannen betreffende
den aanleg van rijwielpaden, welke er in
Zuid-Holland bestaan, terwijl het ten
zeerste is te hopen, dat het pad langs de
kust over enkele jaren in Noord-Holland
„aansluiting" zal vinden.
Mits
Alles tezamen kunnen de rywieltceris-
ten over dit nieuwe plan der provincie
Zuid-Holland buitengewoon opgetogen zijn
Zooals wij reeds uiteenzetten is er zeer
zeker groote behoefte aan nieuwe toe
gangswegen naar gebieden van natuur
schoon. Aan die behoefte voldoet het ko
mende pad volkomen, mitsen hier
zijn wij weer aangeland bij een gedach-
tengang, welken wij daarstraks niet ver
volgden mits het publiek ook dui
delijk toont dergelijke werken op de
juiste wijze te waardeeren. Zeer veel ter
rein is op het oogenblik in deze provincie
afgesloten, omdat de eigenaren weten, hoe
hun bezittingen anders onder vandalisme
zouden hebben te lijden. Nu zal men dus
een proef gaan nemen om te zien of de
Nederlandsche toeristen zóó ver opgevoed
zijn, dat belangrijke recreatie-oorden op
het gebied van natuurschoon zonder be
zwaar voor iedereen kunnen worden
cpengesteld.
Wie van deze gelegenheid gebruik maakt
dient zich er ten volle van bewust te zijn,
dat het ook van zijn gedrag afhangt of
deze proef goed zal slagen'. De inzet hier
bij is immers niet meer of minder dan de
beantwoording vóvi cl? vraag of in de
toekomst zeer uitgestrekte en fraaie ge
bieden, zonder den aankoop van kaarten
e.d., voor onze toeristen toegankelijk zul
len zijn. Worden terreinen bedolven onder
afval, kan men zich niet weerhouden in
drogen tijd te rooken, boomen te vernie
len, enz., dan zal het antwoord niet an
ders dan negatief kunnen luiden....
Dit plan van Zuid-Holland lijkt op een
sprookje aan den Nederlandschen toe
rist staat het nu om te bewijzen, dat cok
in dezen tijd hier nog sprookjes mogelijk
zijn!
DE VOORBEREIDINGEN VOOR
ZIJN FANTASTISCHE PLANNEN
IN EEN KOGEL NAAR EEN DIEPTE VAN
10.000 M.
Naar de Brusselsche correspondent van
de „Maasbode" mededeelt, is in een van de
laboratoria van de universiteit van Brus
sel professor Piccard druk bezig met de
studie van zijn plan, om tot groote diepte
in zee af te dalen.
Naar verluidt, zou de groote ijzeren ko
gel, waarmede hij in de zee zal afdalen,
zich bij het zinken bewegen met een snel
heid van één meter per seconde.
Voor diepten tot 4000 meter kan zyn
„Oceaan-cabine" als wij den kogel zoo mo
gen noemen, uit vrij licht materiaal ge
bouwd worden en zou zij, eens van een be
paalden ballast ontdaan, vanzelf weer aan
de oppervlakte kunnen komen. Voor een
grootere diepte zullen de wanden van den
kogel veel zwaarder moeten zijn, doch dan
wordt de cabine te zwaar, om door eigen
middelen weer de oppervlakte te bereiken.
Professor Piccard zou dit euvel ondervan
gen, door in een tweeden wand van zijn
kogel olie of paraffine aan te brengen, die
lichter zijn dan het water. H<*t rijzen van
den kogel naar de oppervlakte zou met de
zelfde snelheid gebeuren als het zinken.
De plannen van Piccard zijn in zekeren
zin haar verwezenlijking reeds ingegaan
door het feit, dat het nationaal fonds voor
wetenschappelijk onderzoek, hem de noo
dige geldelijke middelen heeft verleend
voor het bestudeeren der materialen, die
noodig zijn voor het bouwen der cabine en
voor het aankoopen van de instrumenten,
die vereischt zyn, om dit diepzee-experi
ment te kunnen doen.
In Piccards laboratorium in de Brussel
sche Hoogeschool, zal eerstdaags een cabi
ne worden gebouwd, die weerstand kan
bieden aan een druk van 1500 atmosferen.
Voorts zullen daar ook kleine modellen ge
bouwd worden van den deipzee-kogel.
De kwestie van den uit te werpen bal
last, heeft Piccard al opgelost met het aan
den buitenkant van den kogel vastmakep
van een reservoir vol stukjes ijzer, die hij
naar willekeur daaruit zal kunnen ver
wijderen. De ballast zal uit een soort trech
ter wegvloeien, doordat het met behulp van
een magneet zal worden weggetrokken.
Deze magneet zal van binnenuit electrisch
in werking kunnen worden gesteld, zoodat
Piccard op de door hem noodig geoordeelde
momenten ballast zal kunnen uitwerpen.
Verder zorgt hij er ook voor, dat alle
werktuigen en andere voorwerpen, die aan
de buitenzijde van den kogel zijn vastge
maakt, eveneens kunnen losgemaakt wor
den, voor het geval zy ergens aan zouden
vasthaken.
Op het oogenblik is voor den diepzee-
kogel een diameter van 1.70 meter voor
zien; de kogel van de stratosfeer-ballon van
Piccard, had een diameter van 2.10 meter.
In den diepzee-kogel, die van verschil
lende kijkgaten zal voorzien zijn, zullen
Piccard en de assistent, die met hem in zee
zal' afdalen, voortdurend in zittende hou
ding moeten blijven.
Met zijn berekeningen is de professor
reeds zoover gevorderd, dat een eerste
proef in den zomer van het volgende jaar
zal kunnen genomen worden. In zekeren zin
zou dit een soort repetitie zijn voor de de
finitieve studie in de zee en zou Piccard
voor deze repetitie het Meer van Genève
hebben gekozen, tusschen Vevey en Lau
sanne, dat aldaar een diepte heeft van 300
meter.
Het is echter ook mogelijk, dat de eerste
proef onmiddellijk in den Oceaan zal plaats
hebben en dan zou dit geschieden op een
diepte van 6000 meter ten Westen van de
Can arische eilanden. In dit laatste geval
zal Piccard eerst een proef nemen met de
kogel alleen te laten afdalen en weer aan
de oppervlakte te laten komen. Deze proef
zou onmiddellijk gevolgd worden door het
definitieve experiment met Piccard en zijn
assistent. Slaagt de proef, dan zou zy her
haald worden in de omgeving van Porto
Rico, op een diepte van 8.526 meter en daar
na aan de Marianne-eilanden in den Stillen
Oceaan, waar zou afgedaald worden tot
een diepte van 9.656 meter.
Het weerstandsvermogen van den kogel
zal zoo groot zijn, dat gedoken kan worden
tot een diepte van 10.000 meter.
Het spreekt vanzelf, dat, als deze experi
menten aan de orde van den dag zullen
zijn, de geheele wereld ze met de grootste
belangstelling zal volgen, zooals dat des
tijds ook het geval was met Piccards toch
ten naar de stratosfeer.
DE LEIPZIG ER VOORJAARS-MESSE.
Men meldt ons uit Leipzig, d.d. 7 Maart:
In tegenstelling met het gebruik, de
Leipziger Messe zonder eenige formaliteit
te laten beginnen, is deze gisteren voor het
eerst door den Minister van Economische
Zaken, Walther Funk, op officieele wijze
geopend. Na een uitvoering van de Me'ster-
singer-ouverture in de feestelijk versierde
en geheel gevulde zaal van het Gewand-
haus sprak genoemde minister de openings
rede uit. Hij verbond hieraan verschillen
de beschouwingen omtrent den economi-
schen toestand van Duitschland, de aspira
ties voor de toekomst en de positie van het
rijk ten opzichte van den wereldhandel.
Twee punten mogen hier in het bijzonder
naar voren worden gebracht. Ten eerste
dat de economische politiek is gericht op
een verbetering van de handelsbetrekkin
gen en het betalingsverkeer met andere
staten. Vervolgens dat de kunstmatige ver
vaardiging van Duitsche grondstoffen en
materialen een groote beteekenis heeft, het
geen ook geldt voor de daarvan vervaar
digde artikelen. Dit moet het beginstadium
worden geacht van een nieuwe wereldin
dustrie. Vice-president Fichte van het Leip
ziger' Messambt lichtte met nadere gege
vens toe, dat de door hem vertegenwoor
digde instelling in belangrijke mate bij
draagt tot den opbloei van den Duitschen
handel en uitvoer.
Het valt niet te ontkennen, dat hiervan
gedurende de nu aan den gang zijnde voor-
iaarsbeurs een sprekend bewijs wordt ge
leverd. Een buitengewone bedrijvigheid
valt in Leipzig waar te nemen. Het aantal
van de aanwezige en nog te verwachten be
zoekers wordt getaxeerd op ongeveer
300.000, welke schatting vermoedelijk niet
te optimistisch zal blijken te zijn. De lijst
van de deelnemers vermeldt een cijfer van
9549, zijnde 7*$ pet. meer dan een jaar
geleden. Hiervan is het Duitsche aandeel
8731, terwijl er 818 exposanten zijn uit cir
ca 30 andere landen. Behalve de Nederland
sche, die terecht veel belangstelling heeft,
zijn er nog 13 andere collectieve inzendin
gen uit het buitenland, waarvan de groepen
uit Italië, de Balkanstaten, Tsjecho-Slo-
wakije, Brazilië en Japan speciale vermel
ding verdienen. Hoewel het Duitsche aan
bod heel sterk de overhand heeft, verleent
toch de opvallende verscheidenheid van
buitenlandsche producten aan de Leipziger
Messe een typisch internationaal karakter,
waartoe tevens het sterk geschakeerde be
zoek van over de grenzen veel bijdraagt.
Het totaal uit Nederland zal de 2000 een
flink eind te boven gaan. Door den bouw
van nieuwe hallen, hetgeen een verdere
specialiseering volgens groepen mogelijk
maakte, is de expositie op het terrein van
de Technische Messe nog verbeterd en ver
groot. In de stad zag de afdeeling voor
machines en apparaten ten dienste van de
grafische bedrijven haar oppervlakte vrij
wel verdubbeld. Voor de groep van textiel-
goederen en confectiekleeding werd nage
noeg 50 pet. meer ruimte verhuurd.
Het bovenstaande doet wel zien, dat de
exposanten met gunstige verwachtingen
naar Leipzig zijn gekomen. Naar het uiter
lijk 'stelt het beeld tot nu toe zeer zeker
niet teleur en, naar hetgeen vandaag viel
waar te nemen, heeft de handel inmiddels
onder goede voorteekenen een aanvang, ge
nomen.
HET BETOOVERDE BOSCH
(SPROOKJE)
257. Gelukkig! De heks sliep nog en zat daar aan de ta
fel met haar hoofd op haar armen. Zij was heelemaal voor
over gezakt. O, o, wat snurkte ze! Die werd nog in geen
uren wakker.
258. Op hun teenen slopen de kinderen naar binnen. Daar
was het luik en de ladder naar de keuken. Voorzichtig,
voetje voor voetje, gingen zij de ladder af. Gelukkig, daar
waren ze dan eindelijk in de keuken.
