VRIJDAG 4 MAART 1938
29ste Jaargang No. 8971
De doop van Prinses Beatrix
Begin Mei te 's-Gravenhage
Installatie van den Economischen Raad
Niemöller in
Schutzhait
Ste £eid4cli£0oti/Va/nt
Telefoon: Redactie 15. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telefoon: Administratie 935. Giro 103003. Postbus 11.
Naar wij vernemen, staat het thans vast, dat Prinses
Beatrix te 's-Gravenhage zal worden gedoopt.
Met het oog op het minder gunstige jaargetijde zal de
doopplechtigheid echter niet eerder dan begin Mei
plaats vinden.
Dc Joden en wij
Door het Geert Groote Genootschap is
uitgegeven een boekje over het Joodsche
vraagstuk. 1)
De schrijver herinnert aan woorden,
welke een tiental jaren geleden te lezen
waren in een door een Nederlandschen tot
het Katholicisme overgeganen Jood ge
schreven artikel: „Ik heb persoonlijk de
vaste overtuiging, dat er meerderen van
mijn rasgenooten tot de KTerk van Chris
tus zouden toetreden, of ten minste veeleer
neiging zouden hebben, kennis met de
Kerk te maken (en dat is al heel wat!),
wanneer zij in haar leden vrienden zouden
zien, die hen willen aantrekken, in plaats
van, wat helaas nog al te vaak het ge
val is, antipathie en vijandschap aan te
treffen.
De schrijver van „De Herder en al zijn
schapen" laat op deze woorden volgen:
Gelukkig is er in het laatste decen
nium onder de Katholieken een verbe
tering in dit opzicht te constateeren;
men begint zich meer te interesseeren
voor het Jodendom (hoewel dit nog
niet van het meerendeel der Christe
nen gezegd kan worden) en er wordt
ook voor de Joden meer gebeden.
Maar we zijn er nog lang niet! De anti
pathie en bewuste of onbewuste af
keer zijn helaas nog niet van de baan!
Mocht dit anders worden! Onver
schilligheid jegens het Jodendom en
antisemitisme zijn zoo héél on-christe-
lijk; ze zijn zoo héél sterk in strijd met
de door Christus gepredikte naasten
liefde en met de leer der Katholieke
Kerk. Anti-semitisme is een goed Ka
tholiek niet waardig! En het w zijn
niet slechts de antipathie en afkeer,
die we zouden willen zien verdwijnen;
ook echte spotternijen met bepaalde
ras-eigensohappen of gebreken, onna
denkend geuit door Christenen, die den
Joden geen slecht hart toedragen, die
nen vermeden te worden. Degenen, die
zich in het bijzijn van Israëlieten van
dergelijke opvattingen niet onthouden,
vermoeden waarschijnlijk niet, hoeveel
pijn ze daarmede den Jood veroorza
ken; zelfs voor een Joodschen bekeer
ling, die met hart en ziel Katholiek is,
is het irriteerend, wanneer Christenen
om maar een enkel voorbeeld te
noemen de geldzucht der Joden
steeds maar weer aan de keek stel
lend, het doen voorkomen, alsof deze
slechte hoedanigheid bij alle Joden
behoort, alsof geld het hoogste is, dat
de Joden kennen. Het zijn bovendien
niet alleen de Joden, die om het gou
den kalf dansen!
Wij vestigen gaarne op deze plaats de
aandacht op genoemd boekje, waarin het
onchristelijk antisemitisme aan de kaak
wordt gesteld.
Wij ontkennen natuurlijk niet, dat er Jo
den zijn, die afkeurenswaardige handelin
gen plegen. Wij ontkennen natuurlijk niet,
dat er Joden zijn, die door hun wijze van
optreden aanleiding geven voor antisemiti
sche gevoelens. Als wij ons tot de Joden
zouden richten, zouden wij daarop dieper
ingaan. Wij richten ons hier tot mede-Ka
tholieken, en dan zeggen wij, dat de fouten
door Joden begaan (niet door alle, ook niet
door de meeste) niet rechtvaardigen het
antisemitisme. Het antisemitisme is on
christelijk. Van deze waarheid moeten wij,
Katholieken, diep doordrongen zijn.
1) Het Joodsche vraagstuk. De Herder
en al zijn schapen. Door Verosicy. Geert -
Groote-Genootschap. Verzendhuis: „Ma-
riënburg", 's-Hertogenbosch.
DE STRIJD IN CHINA.
PEIPING, 4 Maart. (A. N. P.). De zui
veringsactie, welke de Japansche troepen
tegen de Chineezen in de provincie Sjansi
sinds 11 Februari begonnen zijn, nadert
haar einde. De Japanneezen, die zich
Zuidwaarts bewegen langs de spoorlijn
Tatoeng-Poetsjau, naderen thans het Zui
delijke eindpunt van deze lijn en bezetten
alle sleutelpunten in het Zuiden van Sjan
si. Inmiddels hebben de Japansche deta
chementen in het Noord-Westen dezer
provincie, in samenwerking met de Mon-
goolsche troepen, ruim 25.000 man Chinee-
sche communistische troepen, zijnde de
helft van de Chineesche strijdmacht aldaar,
tot werkeloosheid gedoemd.
HANKAU, 4 Maart. (A. N. P. Uit Chi
neesche bron wordt vernomen, dat de Chi
neesche troepen de Gele Rivier zijn over
gestoken.
Na het uitvoeren van een omtrekkende
beweging hebben zij bij verrassing de
Japansche strijdkrachten aangevallen, en
op 2 Maart Weiwei en Hsihsang bezet.
Prins Bernhard als lid
tegenwoordig
De minister van economische zaken, mr.
M. P. L. Steenberghe, heeft hedenmiddag
den nieuwen economischen raad geïnstal
leerd met een rede, waaraan het volgende
is ontleend.
Koninklijke Hoogheid, mijne heeren,
Ik heb er bij zonderen prijs op gesteld
hier heden aanwezig te zijn ten einde den
economischen raad in zijn nieuwe samen
stelling te installeeren. Hoewel dit college
met pas thans in het leven geroepen is en
als zoodanig voor het eerst zal optreden,
waren er twee bijzondere omstandigheden
aanleiding voor de installatie, welke ik op
het punt sta te verrichten.
De eerste omstandigheid is .gelegen in
het feit, dat hare majesteit heeft goedge
vonden, dat Z K.H. Prins Bernhard der
Nederlanden het lidmaatschap van den
economischen raad werd aangeboden en
Cat het Z.K.H. behaagd heeft dit lidmaat
schap te aanvaarden. In de tweede plaats
roem ik de omstandigheid, dat de econo
mische raad in oude samenstelling het
'-orige jaar collectief ontslag heeft ver
zocht, ten einde het nieuw opgetreden
kabinet gelegenheid te geven naar zijn in
zichten het college opnieuw samen te stel
len.
Waardeering voor deze houding kan de
betrokken minister hét duidelijkst toonen,
doordat hij persoonlijk den nieuwen raad
in zijn arbeid inleidt.
Het is mij een bijzonder groot
genoegen Uwe Koninklijke Hoog
heid als lid van den economischen
raad te installeeren. Reeds op den
gedenkwaardigen dag, waarop H.M.
de Koningin door de radio aan haar
geheele volk mededeeling deed van
Uwe verloving met H.K.H. Prin
ses Juliana, mochten wij verne
men, dat U een groote belangstel
ling hadt voor economische vraag
stukken. Nadien heeft U herhaalde
malen getoond, dat Uw interesse in
groote mate uitging naar de eco
nomie van ons land en van de
overzeesche gewesten Het is voor
onze regeering en 'ons volk van
groote beteekenis, dat U door aan
vaarding van het lidmaatschap van
den economischen raad nogmaals
duidelijk te kennen heeft gegeven,
hoezeer de economische belangen
van ons land Üw aandacht hebben.
Voor het feit, dat Uwe Konink
lijke Hoogheid in het hoogste eco
nomische advies-college van de re
geering daadwerkelijk wilt mede
werken aan de handhaving en
verderen opbouw van de welvaart
van ons varderland, ben ik zeer
erkentelijk.
Ik kan verklaren, dat de economische
raad in de ruim vier jaren, dat hij thans
bestaat, op vruchtbare wijze deze taak
heeft vervuld. In bijna zestig gevallen is
aan hoofden van departementen van alge
meen bestuur advies uitgebracht en over
de meest verschillende onderwerpen. Van
op eigen initiatief uitgebrachte adviezen
aan den raad van ministers behoefde blijk
baar slechts een spaarzaam gebruik te
worden gemaakt.
Wat betreft de werkzaamheden, welke
Gen ëconomischen raad bij of krachtens de
wet werden opgedragen, zij in de eerste
plaats vermeld het uitbrengen van advies
over voorgenomen maatregelen op grond
van de tariefmachtigingswet. Verder brengt,
op grond van de wet op het algemeen ver
bindend en onverbindend verklaren van
endernemersovereenkomsten, een vaste
commissie van den economischen raad mij
advies uit over ondernemersovereenkom
sten, welke krachtens deze wet ter alge
meen verbindendverklaring aan mij wor
den aangeboden.
Onder het groot aantal uitgebrachte ad
viezen waren er verschillende over onder
werpen, die een zeer omvangrijke en diep
gaande voorbereiding eischten. Ik denk
hierbij aan het advies over het vraagstuk
van de landbouwcrisispolitie, verder aan
ae adviezen over de algemeene havenpoli-
tiek en over de organisatie van den econo
mischen voorlichtingsdienst. Behalve over
deze onderwerpen van ruimen omvang en
verregaande strekking heeft de raad zeer
vele maien wetsontwerpen en vraagstuk
ken van meer speciaal karakter in studie
genomen en tot in bijzonderheden beoor
deeld. Ik noem in dit vervand de wetsont
werpen tot wijziging van de crisisinvoerwet
1931 en 1933, tot vaststelling eener nieuwe
tariefwet, het ontwerp op de verbindende
kracht van ondernemers-overeenkomsten,
het wetsontwerp betreffende de algemeene
regelen ter zake van de electriciteitsvoor-
ziening, het voorontwerp van wet betref
fende de heffing van belastingen van zekere
belanghebbenden bij vennootschappen en
vereenigingen, het ontwerp-vestigingswet
kleinbedrijf, het voorontwerp bedrijfsver-
gunningenwet, en andere.
Na nog verder op taak en samenstelling
van d:en raad te hebben gewezen, besloot
de minister:
Ik hoop, dat met den zegen van den Al
lerhoogste, zonder Wien wij niets vermogen,
de nieuwe raad vruchtbaar zal kunnen
werken in het belang van ons dierbaar
vaderland.
En hiermede verklaar ik den economi
schen raad te zijn geïnstalleerd.
De voorzitter van den Raad, prof Is. de
Vooys heeft de rede van den minister be
antwoord.
Nader meldt men ons:
De plechtigheid had plaats in de groote
vergaderzaal van het departement aan
den Bezuidenhoutscheweg. De zaal, als
mede de groote hall en de marmeren trap,
welke daarheen voert, waren voor deze
gelegenheid op een stemmige, smaakvolle
wyz emet palmen en bloeiende planten
versierd.
Om enkele minuten voor half twaalf
ariveerde een hofauto voor het departe
ment, waarin gezeten waren Prins Bern
hard met zijn adjudant, kapitein de Roo
van Aldewerelt. Bij den ingang van het
gebouw werd Zijne Koninklijke Hoogheid
ontvangen door den secretaris-generaal
van het departement, mr. dr. van Rhijn,
die den Prins naar boven geleidde en hem
in de werkkamer van minister Steenber
ghe bracht. Hier was aanwezig de voor
zitter van den economischen raad, prof
ir. de Vooys. Eenige oogenblikken onder
hield de Prins zich met den minister en
den voorzitter en den secretaris-generaal
en klokslag half twaalf verlieten zij 's mi
nisters kabinet, om zich naar de vergader
zaal te begeven, waar de leden en de se
cretarissen van den raad inmiddels hun
plaatsen hadden ingenomen.
De Prins nam plaats naast den minis
ter, aan zijn andere zijde zat de onder
voorzitter van den raad mr. Trip, aan de
hoofdtafel hadden voorts nog plaats geno
men prof. de Vooys, kapitein de Roo van
Aldewerelt en mr. dr. van Rhijn.
Na de rede van prof. dr. Vooys begaven
de aanwezigen zich naar de hall, waar
minister Steenberghe allereerst de leden
van den Raad aan Prins Bernhard voor
stelde. Daarna voegden zich hierbij de
hoofden van de verschillende afdeelingen
van het departement van economische za
ken, die eveneens door den minister aan
Zijne Koninklijke Hoogheid werden voor
gesteld. Met ieder van hen onderhield
prins Bernhard zich eenige oogenblikken
en gaf in zijn gesprekken blijk van een
levendige belangstelling voor de economi
sche verhoudingen en de economische
vraagstukken in ons land.
Onderwijl werden ververschingen rond
gediend.
Na ongeveer een uur verliet de Prins de
bijeenkomst, uitgeleide gedaan door den
minister, den voorzitter van den Raad en
den secretaris-generaal.
MOET HIJ TEGEN ANDEREN OF TEGEN
ZICHZELF BESCHERMD WORDEN.
In een eigen bericht meldt het Duitsche
Nieuwsbureau:
„Naar wij in verband met het in Schutz
haft nemen van ds. Martin Niemoeller na
der vernemen, moest deze maatregel niet
alleen ten uitvoer worden gelegd ter be
scherming van ds. Niemoeller, maar voor
al ook omdat hij tijdens de behandeling
van zijn proces duidelijk te kennen had ge
geven, dat hij het. voornemen had zijn
staatsvijandige en de openbare orde en
rust in gevaar brengende agitatie voort te
zetten. Het was derhalve te vreezen, dat
ds. Niemoeller binnenkort zich een nieu
we aanklacht op den hals zou halen wegens
dezelfde vergrijpen, waarvoor hij thans ver
oordeeld is. Naar wij vernemen hield men
het voor doelmatig deze nieuwe onverkwik
kelijke gebeurtenissen te voorkomen door
hem voorloopig om te beginnen in Schutz-
haft te nemen.
Een autoriteit der nationaal-socialisti-
sche partij heeft gisteravond tegenover den
correspondent van Reuter verklaard: „Wij
hebben Niemoeller in Schutzhaft genomen,
omdat hij ons heeft gezegd voornemens te
zijn door te gaan met te prediken op een
wijze, welke in strijd is met de wet".
De nationaal-socialist voegde hieraan
toe, dat, indien NiemoeUer zou beloven zijn
predikaties te beperken tot zuiver gods
dienstige onderwerpen en zich niet op het
gebied van het staatsbestuur zou begeven,
men er zeker van zou kunnen zijn, dat hij
zou worden losgelaten.
Niemoeller wordt ongetwijfeld naar een
concentratiekamp overgebracht, doch voor
het oogenblik bevindt hij zich nog in een
gevangenis te Berlijn.
DIJKDOORBRAAK AAN
ALBERTKANAAL
ERNSTIGE OVERSTROOMINGEN
HET GEVOLG.
Gisterochtend heeft zich bij het Albert
kanaal een dijkdoorbraak voorgedaan, ten
gevolge waarvan ernstige overstroomin
gen ontstonden en de scheepvaart op het
kanaal voorloopig gestremd zal zijn.
Nabij Viersel bij Grobbendonk, op de
grens van Pulle, waren arbeiders bezig
met het aanleggen van een duiker onder
het Albertkanaal door, toen plotseling de
dijk begon in te zakken. De arbeiders kon
den zich tijdige in veiligheid stellen. De
verzakking van den dijk nam steeds ernsti
ger vormen aan, en spoedig stroomde het
v, ater over de naburige terreinen.
Verscheidene huizen kwamen tot een
hoogte van 50c.M. onder water te staan;
eenig pluimvee verdronk.
Gistermiddag te twaalf uur was het gat
in den dijk reeds dertig meter breed.
Men is thans bezig het gat te dichten
cn men hoopt het spoedig te zullen kunnen
leeg te laten loopen. De schade is aanzien
lijk.
Nader wordt gemeld, dat men er nog niet
in geslaagd is, de doorbraak in de dijk van
bet Albertkanaal te dichten. Het gat wordt
integendeel steeds grooter en de overstroo
mingen worden steeds erger, honderden
hectaren land staan onder water. Op som
mige plaatsen bereikt hét water een hoogte
van anderhalven meter.
Belga verneemt, dat een dertigtal pon
tons bij het Albertkanaal zijn meegesleurd
door de watermassa's en door het gat in
den dijk op het land zijn terecht gekomen,
het gat is thans 50 meter breed. Het ver
keer tusschen Antwerpen en Luik zal ge
durende eenigen tijd gestaakt moeten wor-
aen, daar nog zeer veel water uit het ka
naal zal moeten loopen, aleer men het gat
definitief zal kunnen dichtstoppen.
Een groot aabtal autoriteiten van het de
partement van waterstaat bevindt zich ter
plaatse.
De schade wordt nu reeds op 3 millioen
geschat.
Drie groote pontons met cement zullen
bij het gat worden tot zinken gebracht om
het voorloopig te dichten. Er zijn reeds ge
nietroepen onderweg.
'N HONDERDVIJFTIGTAL
DOODEN IN CALIFORN1Ë
TENGEVOLGE VAN DE
OVERSTROOMINGEN.
Het water zakt
Tot dusver hebben de overstroomingen
in Californië 144 menschenlevens geëischt
er is voor meer dan 5 millioen dollar schade
aangericht, doch tüfans is het water begin
nen te zakken.
Intusschen zijn duizenden menschen dak
loos, terwijl de schade aan den oogst nog
niet te overzien is.
In vijf dagen is ruim 25 c.M. regen ge
vallen, ook thans is het weer nog zóó slecht,
dat niet behoorlijk gezocht kan worden
naar het vermiste verkeersvliegtuig, dat
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Britsch-Duitsche besprekingen te Berlijn.
(2de blad).
Ds. Niemöller in Schutzhaft. (1ste blad).
De postie der nat. socialisten in Oosten-
lijk. (2de blad).
Krestinski heeft weer bekend. (2de blad).
'n Honderdvijftigtal slachtoffers van de
overstroomingsramp in Californië. (1ste
blad).
Dijkdoorbraak aan het Albertkanaal ver
oorzaakt overstroomingen in België. (1ste
blad).
Binnenland
Te Arnhem is gisteren een kindje van
drie maanden in zijn wiegje verbrand. (3de
blad).
Bij een ontploffing in een smederij te
Mijdrecht is een bejaarde smid omgekomen.
(3de blad).
Het Ned. s.s. „Grootekerk" hedennacht
bij Monster gestrand. (1ste blad).
Installatie van den Economischen Raad.
(lste blad).
Omgeving
De burgemeester van Alphen heeft de
film „Grazige Weiden" verboden. (4de
blad).
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
Te Berlijn zijn besprekingen begonnen
tusschen Hitier en den Britschen ambas
sadeur te Berlijn. Waar de heeren het over
gehad hébben is niet bekend, maar des
niettemin weten de groote buitenlandsche
bladen toch verschillende dingen te berich
ten, welke zij van „welingelichte zijde"
hebben vernomen. Zoo zou bijv. de bekende
koloniale kwestie weer op het tapijt ge
bracht zijn, doch deze zou niet het meest
urgente punt van bespreking hebben uit
gemaakt. Hitler zou er vooral op aange
drongen hebben, dat de Engelsche bladen
hun berichtgeving wat zouden matigen,
teneinde te komen tot een verbetering van
ae atmosfeer in de beide landen. Overigens
wordt er de nadruk op gelegd, dat bepaalde
besluiten niet te verwachten zijn en dat
het net als indertijd met de besprekin
gen van lord Halifax slechts informeele
en informatieve besprekingen zijn. Het
doet er weinig toe, hoe men ze noemt, als
ze maar tot een resultaat leiden. Voorloopig
zijn we wat sceptisch gestemd.
Ds. Niemöller is door het gerechtshof
vrijgelaten, doch nu in Schutzhaft geno
men. Eerst heette het, dat het milde vonnis
waarschijnlijk betoogingen tegen den pre
dikant zoo opwekken en dat men hem
daartegen wilde beschermen. Nu komt
echter de aap uit de mouw; hij moet een
verklaring afleggen dat hij in een bepaal
den geest voortaan zal preeken en dat wei
gert Niemöller. Zoolang hij weigert, blijft
hij in Schutzhaft. Wij kunnen met een
systeem, waarin men burgers zonder een
rechterlijk vonnis in de gevangenis houdt,
niet bepaald dwepen!
Woensdag op weg van San Francisco naar
Albuquerque is verdwenen.
De politie heeft opdracht gekregen,
plunderaars bij betrapping op heeterdaad
dood te schieten.
Gevaar voor Los Angeles geweken.
Havas meldt, dat honderd steden en dor
pen door de overstroomingen getroffen
zijn, terwijl 20.000 personen dakloos zijn.
Nu gisteravond de regen is opgehouden en
het water is begonnen te vallen, is het ge
vaar in de omgeving van Los Angeles ge
weken. Het spoorwegverkeer tusschen Los
Angeles en San Francisco is hervat, even
als de luchtdienst. Volgens een schatting
van het Roode Kruis zijn tot nu toe 1.500
huizen onbewoonbaar geworden.
