DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
29ste Jaargang
WOENSDAG 23 FEBRUARI 1938
No. 8963
S)e £cki6ch^0oii^mvt
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bij vooruitbetaling!
Voor Leiden 19 cent per weekt 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS" BEDRAAGT:
Gewone Advertentlën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: i 0.50
Is dat nu wel zoo
belangrijk
Gisterenmiddag is de grondwetsherzie
ning in alle gemeenten geproclameerd
„van de pui van het raadhuis". Is die
grondwetsherziening nu wel zoo belang
rijk, dat deze, in hoofdzaak gebruikelijke
en voorgeschreven, plechtige afkondiging
niet min of i .eer als belachelijk moet
worden beschouwd?
Neen. Belachelijk was die plechtig
heid, .aar onze overtuiging, niet.
Wij geven toe, dat de feitelijke
grondwetsherziening niet van zoo veel
belang is. De belangrijk" .id van de wij
zigingen, als zoodanig, op zich beschouwd,
wettigen een dergelijke plechtigheid
geenszins.
Maar het is goed, in aanzien te houden
de groote, gewichtige beteekenis van een
grondwet in een constitutioneel geregeerd
land!
Een redacteur van het A.N.P. begon
gisteren een kort verslag over de plech
tige afkondiging te Amsterdam aldus:
In een constitutioneel geregeerd land
als het onze, waar de grondwet basis_
en tevens anker van de staatsrege
ling is, is een grondwetswijziging,
ook al betreft deze slechts onderdee-
len, toch altijd een gebeurtenis van
bijzondere beteekenis. Zij komt moei
lijk tot stand. De gebruikelijke par
lementaire meerderheid is niet vol
doende om haar te bekrachtigen en,
eenmaal door tweederden van onze
volksvertegenwoordiging goedgekeurd,
geschiedt de afkondiging met een ze
kere plechtigheid, die dit jaar nog ge
accentueerd werd door de -bepaling,
dat de afkondiging zooveel mogelijk
gelijktijdig niet alleen in Nederland,
maar ook in de overzeesche deelen
van het rijk moest geschieden.
Wij hebben in Nederland onze wetten.
En die wetten kunnen niet in een hand-
om-draaien worden veranderd. Zeker de
grondwet niet; maar óók niet de andere,
op de grondwet gebaseerde en veranker
de wetten.
Dat heeft wel 'ns schaduw-zijden; 't zou
wel 'ns nuttig, zelfs héél nuttig zijn, als de
wetgevende macht vlugger kon pro-
duceeren!
Maar, alles te zamen genomen, geeft de
constitutioneele regeeringsvorm in Neder
land een gevoel, een besef van zekerheid
en veiligheid, een schutse en bescherming
tegen willekeur en ongecontroleende in
vloeden.
Zóó beschouwd, is de plechtigheid, rede
lijk, gewettigd. Het is een alleszins pas
sende symbolische aanduiding van de
hooge waarde van onzen constitutioneelen
regeeringsvorm.
Een ongunstig
verschijnsel
De Minister van Sociale Zaken verklaart
in de Memorie van Antwoord op het afdee-
lingsverslag aan de Eerste Kamer inzake
zijn begrooting, dat ook hij het een ongun
stig verschijnsel acht, dat slechts een klein
gedeelte van de werklooze jeugd gebruik
maakt van de vele mogelijkheden, welke
haar in den vorm van werkverschaffingen,
cursussen, centrale werkplaatsen, kampen,
enz. geboden worden. Het is niet buitenge
sloten, dat op den duur de overheid niet
onverschillig blijft staan aldus de Mi
nister tegenover het feit, dat het groot
ste deel van de werklooze jeugd zich van
al dit werk afzijdig houdt. Mede voor een
juiste beoordeeling van eventueel op dit
gebied te treffen maatregelen, is de regis
tratie ter hand genomen. Of aan dit stelsel
dat slechts moet Worden gezien als een
hulpmiddel ter verkrijging van het noodige
inzicht, uitbreiding zal worden gegeven,
kan thans nog niet met zekerheid worden
gezegd aldus minister Romme.
Wij willen hierbij den wensch uitspre
ken, dat toch eens vele onbaatzuch
tig, opofferend streven, om althans
iets voor de jeugdige werkloozen te be
reiken, in de kringen der direct-belang-
hebbende meer waardeering moge vinden!
V Een verblind mensch
Op de heden gehouden jaarvergadering
"an den Staatkundig Gereformeerde Partij
heeft ds. G. H. Kersten, lid van de Tweede
Kamer der Staten Generaal, een rede uit
gesproken, getiteld: „Van goedertierenheid
én recht".
Er was deze rede weinig goedertieren
heid én weinig recht te bespeuren ten op-
z-cht van de Katholieken!
Wij willen onzen lezers 'ns even een paar
passages uit die rede laten.... geniéten!
Met beslistheid wordt door de
regeering afgewezen wie aan de
groote bevoorrechting van Rome,
dat millioenen en nog eens mil-
lioenen uit de publieke kassen
trekt, een einde wil maken De ver
derfelijke partij-politiek, waarbij
de beginselen behalve die van
Rome, verwaarloosd worden, zorgt
er wel voor, dat elk van de subsi
dies zijn deel krijgt. Dientenge
volge komt er van de hoognoodige,
door den toestand des lands ge-
eischte bezuiniging niets terecht.
Onder deze regeeringen wint
Rome van jaar tot jaar. Ons Cal-
vinistenland wordt verraderlijk
aan Rome overgeleverd. In de wet
geving van ons land dringt het
Roomsche beginsel steeds meer
door. Dat was zichtbaar reeds in de
winkelsluitingswet, waarin Rome
zijn heiligendagen wettelijk erkend
zag. Het Roomsche beginsel lag ook
sterk in de wet tegen godslastering.
En dat Roomsche princiep is voor
al niet minder ten grondslag ge
legd in de memorie van antwoord
van den minister van justitie in
zake het huwelijk en in het zooveel
gerucht makende wetsvoorstel van
minister Romme inzake den arbeid
van de gehuwde vrouw. Zoo wordt
onze Nederlandsche wetgeving met
den Roomsche zuurdeesem door
trokken.
Enz. enz.
Van dik hout zaagt men planken, ofwel:
afkeer en haat verblinden de geestes-
oogen en slaan den geest in boeien, waar
door die menschelijke geest zóó armelijk
idein wordt
RIJWIELACHTERLICHTEN
In de pers zijn in den laatsten tijd klach
ten geuit ten aanzien van de rijwielachter
lichten, die, hoèwel zij van het rijkskeur
voorzien zijn, toch gebreken zouden ver-
toonen: zij zouden defect raken, lostrillen
en onvoldoende contact maken. Gevraagd
werd, waarom het achterlicht juist op het
achterspatbord moest zijn bevestigd, en
waarom bijv. niet aan de bagagedrager,
waar het minder aan trilling onderhevig
zou zijn.
Wij vernemen hieromtrent van officieele
zijde, dat het achterlicht als het onklaar
mocht raken, als reflector moet dienen.
Daartoe moet het laag en ook overigens ge
makkelijk zichtbaar zijn aangebracht, ten
einde voor achteroprijdende automobilisten
ook bij gedimd licht, zichtbaar te zijn.
Het lostrillen kan in vele gevallen voor
komen worden, indien men zorg draagt,
dat het lampje stevig in. den lamphouder
wordt bevestigd. Tevens zorge men dat
de leiding uit deugdelijk materiaal be
staat.
Door controle van overheids
wege zal zooveel mogelijk ervoor
gewaakt worden, dat slechts deug
delijke lampjes in den handel wor
den gebracht.
DE STEUNVERLEENING EN
„HET KWARTJE".
De Minister van Sociale Zaken is van
meening, aldus verklaart hij in zijn Memo
rie van Antwoord aan de Eerste Kamer,
dat het aantal dergenen, die het kwartje
voor de spaarregeling zelf niet kunnen be
kostigen, uitermate gering is.
De minister acht den getroffen maatre
gel nog steeds alleszins juist en in het wel
begrepen belang der betrokkenen.
De gestelde vraag, of ook van andere
particuliere zijde, bijv. door familiele
den het kwartje mag wofden betaald,
wordt bevestigend beantwoord.
De Minister is voornemens, om,
als de regeling eenigen tijd werkt,
na te gaan, in hoeverre wijziging
der regeling wenschelijk en moge
lijk Is.
Enkele voornemens van
Minister Romme.
In de memorie van antwoord op het voor-
loopig verslag der Eerste Kamer over de
begrooting van Sociale Zaken merkt mi
nister prof. mr. C, P. M. Romme o.m. op,
dat wanneer men den minister van So
ciale Zaken verwijt, het kwaad der werk
loosheid niet in den wortel te hebben
aangetast, impliciet veronderstelt, dat het
werkterrein van den minister van Sociale
Zaken zich ook zou uitstrekken tot de be
vordering van de wegneming der werk
loosheidsoorzaken, hetgeen evenwel, voor
zooveel mogelijk, tot het departement fan
Economische Zaken behoort. Het is de
taak van den minister, om, voor zoover de
oorzaken der werkloosheid niet weg te ne
men zijn, en derhalve, ondanks het econo
mische regeeringsbeleid, werkloosheid
blijft bestaan, te pogen deze werkloosheid
in haar feitelijke werking voor de slacht
offers op te heffen, en voorts, voor zoo
ver het nationale draagvermogen tot die
opheffing niet in staat is, zich te zetten
aan leniging van de gevolgen van den ge
dwongen lediggang.
De minister is doordrongen van de nood
zakelijkheid om de verdere invoering van
de arbeidswet zooveel mogelijk te bevor
deren.
Of tot verkorting van den werktijd, die
sinds 1 Januari 1919 voor verplegend per
soneel geldt, zou kunnen worden overge
gaan, vormt bij den minister een punt van
overweging. Een ernstige moeilijkheid is,
dat reeds thans de verplegingsinrichtingen
haar kosten niet door de verplegingsgelden
gedekt zien. Bovendien is er, naar het den
minister voorkomt, in het algemeen een
reden om de arbeidswet in te voeren voor
groepen van arbeiders, voor wie die wet
nog niet werd ingevoerd, dan over te gaan
tot verkorting van de reeds van kracht
zijnde wettelijke normen voor bepaalde
categorieën.
Een volstrekt verbod van overwerk zou,
naar de minister vreest, het beoogde doel
missen en daarenboven in economisch-so-
ciaal opzicht schadelijk werken.
Met de voorbereiding van een wettelijke
regeling van een werktijd van landarbei
ders wordt de gewenschte spoed betracht.
Het is de bedoeling, dat daarbij loonarbeid
van leerplichtige kinderen verboden zal
worden.
Dat ten departemente van Sociale Za
ken de neiging zou bestaan, om meisjes
zooveel mogelijk haar arbeidsterrein te
doen vinden, in het beroep van dienstbode,
is te sterk gezegd.
Er is in ons land een groot bekort aan
dienstboden, ten gevolge waarvan nog
sieeds rond 20.000 buitenlandsche meisjes
hier in huiselijke diensten werkzaam zijn.
Het ligt voor de hand, dat men tracht,
de plaatsen, thans door die meisjes inge
nomen, waar mogelijk, te doen bezetten
door Nederlandsche meisjes.
Tot het bevorderen van de toepassing
der wettelijke regelingen aangaande arbei
dersbescherming en sociale verzekering op
huispersoneel, gelijk gevraagd, heeft de mi
nister niet het voornemen.
Naar aanleiding van de opmerkingen
van eenige leden over de loonen bij huis
arbeid in de confectie- en de tricotage-in
dustrie deelt de minister mede, dat hij be
reid is huisarbeidscommissies voor die be
drijven in te stellen.
De minister staat afwijzend tegenover
de gedachte om te pogen te beletten, dat
bezoldigde arbeid wordt verricht door per
sonen, die een behoorlijk pensioen genie
ten.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
De nieuwe koers van Engeland, ingeleid
met het aftreden van Minister Eden, heeft
niet bij allen volle instemming verworven.
Dat is gisteren in het Engelsche Lagerhuis
wel gebleken. De meerderheid heeft ech
ter haar vertrouwen in den premier uit
gesproken door het verwerpen van de door
de Labour-partij ingediende motie van
wantrouwen met 330 tegen 168 stemmen.
De conservatieve Britsche bladen verkla
ren zonder aarzeling, dat deze stemming
van gisteravond in het Lagerhuis een op
rechte goedkeuring der regeeringspolitiek
beteekent. De „Times" schrijft: „De cijfers
toonen aan, dat het Huis de eene stelling
beter heeft geacht dan de andere. De
partijdiscipline zou de regeering nooit heb
ben kunnen redden, als 'men had kunnen
bewijzen, dat zij de moreele en stoffelijke
belangen van het land had opgeofferd."
De bladen der oppositie daarentegen be-
toogen, dat de regeering minder stemmen
verwierf dan by vorige gelegenheden en
dat uit de commentaren in de wandelgan-
H. M. DE KONINGIN.
H. M. de Koningin heeft heden, komende
van Soestdijk, een dag op het Loo ver
toefd in verband met toebereidselen voor
het as. zomerverblijf van H. M. de Konin
gin aldaar.
Wat betreft het persbericht omtrent het
bewonen van het Loo door de prinses en
prins in de maand April, zoo kan uit de
beste bron worden verzekerd, dat dit be
richt geheel uit de lucht is gegrepen.
AUTOMATISEERING INTERLOCAAL
TELEFOONVERKEER
B. en W. van Den Haag vragen een crediet
van f 900.000 voor een installatie
In een voordracht aan den Raad, deelen
B. en W. van 'sGravenhage mede, dat de
automatiseering van het interlocaal tele
foonverkeer in Nederland thans zoover is
gevorder, dat de drie groote netten in
Amsterdam, Rotterdam en 'sGravenhage
daarin kunnen worden opgenomen. Dit
jaar wordt Amsterdam aangesloten. Voor
Rotterdam is nog geen bepaald tijdstop te
noemen, doch 's Gravenhage zal in 1940
aan de beurt zijn.
In den loop van de jaren 19381940 zal
in de centrale inrichtingen van het Haag-
scne telefoonbedrijf een apparatuur dienen
te worden ingebouwd.
Vcor aanschaffing en montage zal een
bedrag van plm. 900.000 noodig zijn.
B. en W. geven den raad in overweging,
dit bedrag beschikbaar te stellen.
ONZE EIEREN-UITVOER NAAR
ENGELAND
Waarom is Denemarken in gunstiger
positie dan wij?
Minister Steenberghe stelt onderzoek in
Het heeft de aandacht van onze regee
ring getrokken, dat Denemarken veel meer
e^tren naar Engeland exporteert dan ons
land. In 1937 was de Deensche export bij
na het drievoudige, terwijl het verloop van
dien export ook veel regelmatiger was.
Ook konden niet steeds de prijzen wor
den bedongen, die Denemarken maakte.
De minister van oeconomische zaken
vindt het voor de pluimveehouders van be
lang de oorzaak hiervan na te gaan en te
trachten tot verbetering te komen.
Gezien de ingewikkeldheid van deze ma
terie, heeft de minister het advies ge
vraagd van zes exportorganisaties en de
zen verzocht via de Nederlandsche Cen
trale voor eieren en pluimvee een gedo
cumenteerd rapport over deze aangelegen
heid te willen samenstellen. De minister
zou dit rapport graag vóór 1 April ont
vangen. „Geld."
gen gebleken is, dat de afgevaardigden,
die slechts uit discipline voor de regeering
gestemd hebben, talrijk zijn. De „News
Chronicle" schrijft: „Velen dergenen, die
de regeering steunden, zouden zeker te
gen de regeering gestemd hebben, indien
zij er niet tegen opzagen een motie van
arbeidersafgevaardigden te steunen."
Des „Daily Telegraph" betoogt, dat de
conservatief Eden zich niet al te gevleid
moet voelen door de vreemde en plotse
linge populariteit, die hij in. de banken
der oppositie genoot.
Een belangrijk feit uit den strijd Japan
China is de thans officieele bevestiging
van het terugroepen van generaal Matsoei.
In buitenlandsche kringen te Sjanghai
acht men de terugroeping van Matsoei, die
nog kortgeleden als nationale held werd
voorgesteld, zeer belangrijk. Men gelooft,
dat Tokio een gebaar van verzoening te
genover de mogendheden wil maken en
verwacht, dat te Sjanghai een ontspanning
tot stand zal komen na het vertrek van
Matsoei, die zich steeds agressief ten aan
zien van de belangen der vreemdelingen
heeft getoond. Hij gaf vaak toe aan de
extremistische elementen in het leger en
voerde een politiek, die niet door Tokio
geïnspireerd werd. Men vertelt zelfs, dat
hij nooit orders van de regeering vroeg.
Deze houding stichtte niet alleen ontevre
denheid te Tokio, maar leidde ook tot ern
stige meeningsverschillen met den com
mandant der marine, die een gematigder
opvatting had. Men meent ook te weten,
dat Tokio Matsoei verwijt, dat hij exces
sen zooals de plundering van Nanking en
Hangkioe niet heeft weten te voorkomen.
Bovendien is de generaal er niet in ge
slaagd een Chineesche regeering in Mid-
den-China te vormen. Het is niet onmo
gelijk, dat deze mislukkingen Tokio doen
overhellen naar de inzichten van het leger
in Noord-China en dat men uitbreiding van
het gezag der regeering te Peking tot
Sjanghai en Nanking overweegt.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Chamberlains nieuwe koers heeft de in
stemming van de meerderheid van het La
gerhuis. Zijn verklaringen over den Vol
kenbond wekken sensatie. (2de blad).
Frankrijk gaat een machtige luóhtvloot
bouwen. (2de blad).
De val van Teruel. (2de blad).
Binnenland
Minister Romme deelt eenige plannen
mede. (1ste blad).
Uitvaart en begrafenis van Pastoor de
Vetten te Oegstgeest. (1ste blad).
Overleden is de zeereerw. heer L. van
Aken, Norbertijn. (1ste blad).
INKRIMPING VAN DEN LANDBOUW-
CRISISDIENST.
Ongeveer 240 ambtenaren overbodig
Nadat eenige maanden geleden de be
moeienis van de Nederlandsche Zuivel-
centrale en van den Centralen Crisis
Controledienst in verband met een ingrij
pende wijziging van de regeling van den
zuivelsteun belangrijk kon worden inge
perkt, zal de taak van deze beide instel
lingen tengevolge van het vervallen van
verschillende voorschriften op het gebied
van de consumptiemelk en een voorgeno
men wijziging van de voorschriften be
treffende de grenscontrole andermaal
aanzienlijk worden ingekrompen. Bij de
Nederlandsche Zuivelcentrale zullen ruim
honderd ambtenaren overbodig worden,
terwijl aan ongeveer 140 controleur van
den Centralen Crisis-Controledienst ont
slag zal worden aangezegd.
VACCINATIE-VRAAGSTUK
Staatscommissie door minister Romme
geïnstalleerd.
De minister van Sociale Zaken, prof.
mr. C. Romme, heeft gisteren in het de
partement van Sociale Zaken geïnstalleerd
de staatscommissie ter bestudeering van
het vaccinatie-vraagstuk, welke onder
voorzitterschap van den minister is inge
steld.
DE „ENVELOPPE VAN Dr. DETERDING"
Regeeringscommissaris Louwes naar
naar Zwitserland.
Dat er zeer groote spoed wordt betracht
met de uitvoering van dr. Colijn's op
dracht uit Arosa, om de zaak der Deter -
ding-varkens „opnieuw in beschouwing te
nemen" en om Regeeringscommissaris
Louwes zich in verbinding te doen stellen
met dr. Deterding, blijkt uit het feit, dat
de heer Louwes reeds vorige week, dus
enkele dagen na de opdracht, naar Zwit
serland is gereisd en daar Dnoderdag al
een onderhoud heeft gehad met dr. De
terding, die op 't oogenblik te St. Moritz
vertoeft.
„Hbd".
LEGAAT VAN JHR. DE GIJSELAAR.
Voor de Ned. Herv. Kerk te Wassenaar.
Het college van kerkmeesters der Ned.
Hervormde Gemeente te Wassenaar ont
ving dezer dagen bericht dat wijlen Jhr.
Mr. Dr. N. C. de Gijselaar, aldaar over
leden den 21sten December 1937, aan de
kerkvoogdij heeft vermaakt een bedrag
groot drieduizend gulden, tijdelijk belast
met vruchtgebruik.
Nationale Reclasseeringsdag.
De Nationale Reclasseringsdag, die se
dert 1935 elk jaar gehouden wordt, zal
dit jaar plaatsvinden op Zaterdag 7 Mei
a.s. De opbrengst komt wederom ten goe
de aan de 22 van Regeeringswege erken
de Reclasseeringsinstellingen van alle ge
zindten, die met elkander samenwerken.
Burgemeestersbenoeming.
Bij K.B. van 21 Februari 1938, is met
ingang van 1 Maart 1938 benoemd tot
burgemeester der gemeente Mheer: J. J.
C. M. Beckers.
De heer Beckers werd 30 Augustus 1909
te Bingelrade geboren en is thans tijdelijk
Heer.