DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BINNENLAND 29ste Jaargang WOENSDAG 23 FEBRUARI 1938 No. 8963 S)e £cki6ch^0oii^mvt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling! Voor Leiden 19 cent per weekt 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS" BEDRAAGT: Gewone Advertentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: i 0.50 Is dat nu wel zoo belangrijk Gisterenmiddag is de grondwetsherzie ning in alle gemeenten geproclameerd „van de pui van het raadhuis". Is die grondwetsherziening nu wel zoo belang rijk, dat deze, in hoofdzaak gebruikelijke en voorgeschreven, plechtige afkondiging niet min of i .eer als belachelijk moet worden beschouwd? Neen. Belachelijk was die plechtig heid, .aar onze overtuiging, niet. Wij geven toe, dat de feitelijke grondwetsherziening niet van zoo veel belang is. De belangrijk" .id van de wij zigingen, als zoodanig, op zich beschouwd, wettigen een dergelijke plechtigheid geenszins. Maar het is goed, in aanzien te houden de groote, gewichtige beteekenis van een grondwet in een constitutioneel geregeerd land! Een redacteur van het A.N.P. begon gisteren een kort verslag over de plech tige afkondiging te Amsterdam aldus: In een constitutioneel geregeerd land als het onze, waar de grondwet basis_ en tevens anker van de staatsrege ling is, is een grondwetswijziging, ook al betreft deze slechts onderdee- len, toch altijd een gebeurtenis van bijzondere beteekenis. Zij komt moei lijk tot stand. De gebruikelijke par lementaire meerderheid is niet vol doende om haar te bekrachtigen en, eenmaal door tweederden van onze volksvertegenwoordiging goedgekeurd, geschiedt de afkondiging met een ze kere plechtigheid, die dit jaar nog ge accentueerd werd door de -bepaling, dat de afkondiging zooveel mogelijk gelijktijdig niet alleen in Nederland, maar ook in de overzeesche deelen van het rijk moest geschieden. Wij hebben in Nederland onze wetten. En die wetten kunnen niet in een hand- om-draaien worden veranderd. Zeker de grondwet niet; maar óók niet de andere, op de grondwet gebaseerde en veranker de wetten. Dat heeft wel 'ns schaduw-zijden; 't zou wel 'ns nuttig, zelfs héél nuttig zijn, als de wetgevende macht vlugger kon pro- duceeren! Maar, alles te zamen genomen, geeft de constitutioneele regeeringsvorm in Neder land een gevoel, een besef van zekerheid en veiligheid, een schutse en bescherming tegen willekeur en ongecontroleende in vloeden. Zóó beschouwd, is de plechtigheid, rede lijk, gewettigd. Het is een alleszins pas sende symbolische aanduiding van de hooge waarde van onzen constitutioneelen regeeringsvorm. Een ongunstig verschijnsel De Minister van Sociale Zaken verklaart in de Memorie van Antwoord op het afdee- lingsverslag aan de Eerste Kamer inzake zijn begrooting, dat ook hij het een ongun stig verschijnsel acht, dat slechts een klein gedeelte van de werklooze jeugd gebruik maakt van de vele mogelijkheden, welke haar in den vorm van werkverschaffingen, cursussen, centrale werkplaatsen, kampen, enz. geboden worden. Het is niet buitenge sloten, dat op den duur de overheid niet onverschillig blijft staan aldus de Mi nister tegenover het feit, dat het groot ste deel van de werklooze jeugd zich van al dit werk afzijdig houdt. Mede voor een juiste beoordeeling van eventueel op dit gebied te treffen maatregelen, is de regis tratie ter hand genomen. Of aan dit stelsel dat slechts moet Worden gezien als een hulpmiddel ter verkrijging van het noodige inzicht, uitbreiding zal worden gegeven, kan thans nog niet met zekerheid worden gezegd aldus minister Romme. Wij willen hierbij den wensch uitspre ken, dat toch eens vele onbaatzuch tig, opofferend streven, om althans iets voor de jeugdige werkloozen te be reiken, in de kringen der direct-belang- hebbende meer waardeering moge vinden! V Een verblind mensch Op de heden gehouden jaarvergadering "an den Staatkundig Gereformeerde Partij heeft ds. G. H. Kersten, lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal, een rede uit gesproken, getiteld: „Van goedertierenheid én recht". Er was deze rede weinig goedertieren heid én weinig recht te bespeuren ten op- z-cht van de Katholieken! Wij willen onzen lezers 'ns even een paar passages uit die rede laten.... geniéten! Met beslistheid wordt door de regeering afgewezen wie aan de groote bevoorrechting van Rome, dat millioenen en nog eens mil- lioenen uit de publieke kassen trekt, een einde wil maken De ver derfelijke partij-politiek, waarbij de beginselen behalve die van Rome, verwaarloosd worden, zorgt er wel voor, dat elk van de subsi dies zijn deel krijgt. Dientenge volge komt er van de hoognoodige, door den toestand des lands ge- eischte bezuiniging niets terecht. Onder deze regeeringen wint Rome van jaar tot jaar. Ons Cal- vinistenland wordt verraderlijk aan Rome overgeleverd. In de wet geving van ons land dringt het Roomsche beginsel steeds meer door. Dat was zichtbaar reeds in de winkelsluitingswet, waarin Rome zijn heiligendagen wettelijk erkend zag. Het Roomsche beginsel lag ook sterk in de wet tegen godslastering. En dat Roomsche princiep is voor al niet minder ten grondslag ge legd in de memorie van antwoord van den minister van justitie in zake het huwelijk en in het zooveel gerucht makende wetsvoorstel van minister Romme inzake den arbeid van de gehuwde vrouw. Zoo wordt onze Nederlandsche wetgeving met den Roomsche zuurdeesem door trokken. Enz. enz. Van dik hout zaagt men planken, ofwel: afkeer en haat verblinden de geestes- oogen en slaan den geest in boeien, waar door die menschelijke geest zóó armelijk idein wordt RIJWIELACHTERLICHTEN In de pers zijn in den laatsten tijd klach ten geuit ten aanzien van de rijwielachter lichten, die, hoèwel zij van het rijkskeur voorzien zijn, toch gebreken zouden ver- toonen: zij zouden defect raken, lostrillen en onvoldoende contact maken. Gevraagd werd, waarom het achterlicht juist op het achterspatbord moest zijn bevestigd, en waarom bijv. niet aan de bagagedrager, waar het minder aan trilling onderhevig zou zijn. Wij vernemen hieromtrent van officieele zijde, dat het achterlicht als het onklaar mocht raken, als reflector moet dienen. Daartoe moet het laag en ook overigens ge makkelijk zichtbaar zijn aangebracht, ten einde voor achteroprijdende automobilisten ook bij gedimd licht, zichtbaar te zijn. Het lostrillen kan in vele gevallen voor komen worden, indien men zorg draagt, dat het lampje stevig in. den lamphouder wordt bevestigd. Tevens zorge men dat de leiding uit deugdelijk materiaal be staat. Door controle van overheids wege zal zooveel mogelijk ervoor gewaakt worden, dat slechts deug delijke lampjes in den handel wor den gebracht. DE STEUNVERLEENING EN „HET KWARTJE". De Minister van Sociale Zaken is van meening, aldus verklaart hij in zijn Memo rie van Antwoord aan de Eerste Kamer, dat het aantal dergenen, die het kwartje voor de spaarregeling zelf niet kunnen be kostigen, uitermate gering is. De minister acht den getroffen maatre gel nog steeds alleszins juist en in het wel begrepen belang der betrokkenen. De gestelde vraag, of ook van andere particuliere zijde, bijv. door familiele den het kwartje mag wofden betaald, wordt bevestigend beantwoord. De Minister is voornemens, om, als de regeling eenigen tijd werkt, na te gaan, in hoeverre wijziging der regeling wenschelijk en moge lijk Is. Enkele voornemens van Minister Romme. In de memorie van antwoord op het voor- loopig verslag der Eerste Kamer over de begrooting van Sociale Zaken merkt mi nister prof. mr. C, P. M. Romme o.m. op, dat wanneer men den minister van So ciale Zaken verwijt, het kwaad der werk loosheid niet in den wortel te hebben aangetast, impliciet veronderstelt, dat het werkterrein van den minister van Sociale Zaken zich ook zou uitstrekken tot de be vordering van de wegneming der werk loosheidsoorzaken, hetgeen evenwel, voor zooveel mogelijk, tot het departement fan Economische Zaken behoort. Het is de taak van den minister, om, voor zoover de oorzaken der werkloosheid niet weg te ne men zijn, en derhalve, ondanks het econo mische regeeringsbeleid, werkloosheid blijft bestaan, te pogen deze werkloosheid in haar feitelijke werking voor de slacht offers op te heffen, en voorts, voor zoo ver het nationale draagvermogen tot die opheffing niet in staat is, zich te zetten aan leniging van de gevolgen van den ge dwongen lediggang. De minister is doordrongen van de nood zakelijkheid om de verdere invoering van de arbeidswet zooveel mogelijk te bevor deren. Of tot verkorting van den werktijd, die sinds 1 Januari 1919 voor verplegend per soneel geldt, zou kunnen worden overge gaan, vormt bij den minister een punt van overweging. Een ernstige moeilijkheid is, dat reeds thans de verplegingsinrichtingen haar kosten niet door de verplegingsgelden gedekt zien. Bovendien is er, naar het den minister voorkomt, in het algemeen een reden om de arbeidswet in te voeren voor groepen van arbeiders, voor wie die wet nog niet werd ingevoerd, dan over te gaan tot verkorting van de reeds van kracht zijnde wettelijke normen voor bepaalde categorieën. Een volstrekt verbod van overwerk zou, naar de minister vreest, het beoogde doel missen en daarenboven in economisch-so- ciaal opzicht schadelijk werken. Met de voorbereiding van een wettelijke regeling van een werktijd van landarbei ders wordt de gewenschte spoed betracht. Het is de bedoeling, dat daarbij loonarbeid van leerplichtige kinderen verboden zal worden. Dat ten departemente van Sociale Za ken de neiging zou bestaan, om meisjes zooveel mogelijk haar arbeidsterrein te doen vinden, in het beroep van dienstbode, is te sterk gezegd. Er is in ons land een groot bekort aan dienstboden, ten gevolge waarvan nog sieeds rond 20.000 buitenlandsche meisjes hier in huiselijke diensten werkzaam zijn. Het ligt voor de hand, dat men tracht, de plaatsen, thans door die meisjes inge nomen, waar mogelijk, te doen bezetten door Nederlandsche meisjes. Tot het bevorderen van de toepassing der wettelijke regelingen aangaande arbei dersbescherming en sociale verzekering op huispersoneel, gelijk gevraagd, heeft de mi nister niet het voornemen. Naar aanleiding van de opmerkingen van eenige leden over de loonen bij huis arbeid in de confectie- en de tricotage-in dustrie deelt de minister mede, dat hij be reid is huisarbeidscommissies voor die be drijven in te stellen. De minister staat afwijzend tegenover de gedachte om te pogen te beletten, dat bezoldigde arbeid wordt verricht door per sonen, die een behoorlijk pensioen genie ten. DE WERELD IN VOGELVLUCHT De nieuwe koers van Engeland, ingeleid met het aftreden van Minister Eden, heeft niet bij allen volle instemming verworven. Dat is gisteren in het Engelsche Lagerhuis wel gebleken. De meerderheid heeft ech ter haar vertrouwen in den premier uit gesproken door het verwerpen van de door de Labour-partij ingediende motie van wantrouwen met 330 tegen 168 stemmen. De conservatieve Britsche bladen verkla ren zonder aarzeling, dat deze stemming van gisteravond in het Lagerhuis een op rechte goedkeuring der regeeringspolitiek beteekent. De „Times" schrijft: „De cijfers toonen aan, dat het Huis de eene stelling beter heeft geacht dan de andere. De partijdiscipline zou de regeering nooit heb ben kunnen redden, als 'men had kunnen bewijzen, dat zij de moreele en stoffelijke belangen van het land had opgeofferd." De bladen der oppositie daarentegen be- toogen, dat de regeering minder stemmen verwierf dan by vorige gelegenheden en dat uit de commentaren in de wandelgan- H. M. DE KONINGIN. H. M. de Koningin heeft heden, komende van Soestdijk, een dag op het Loo ver toefd in verband met toebereidselen voor het as. zomerverblijf van H. M. de Konin gin aldaar. Wat betreft het persbericht omtrent het bewonen van het Loo door de prinses en prins in de maand April, zoo kan uit de beste bron worden verzekerd, dat dit be richt geheel uit de lucht is gegrepen. AUTOMATISEERING INTERLOCAAL TELEFOONVERKEER B. en W. van Den Haag vragen een crediet van f 900.000 voor een installatie In een voordracht aan den Raad, deelen B. en W. van 'sGravenhage mede, dat de automatiseering van het interlocaal tele foonverkeer in Nederland thans zoover is gevorder, dat de drie groote netten in Amsterdam, Rotterdam en 'sGravenhage daarin kunnen worden opgenomen. Dit jaar wordt Amsterdam aangesloten. Voor Rotterdam is nog geen bepaald tijdstop te noemen, doch 's Gravenhage zal in 1940 aan de beurt zijn. In den loop van de jaren 19381940 zal in de centrale inrichtingen van het Haag- scne telefoonbedrijf een apparatuur dienen te worden ingebouwd. Vcor aanschaffing en montage zal een bedrag van plm. 900.000 noodig zijn. B. en W. geven den raad in overweging, dit bedrag beschikbaar te stellen. ONZE EIEREN-UITVOER NAAR ENGELAND Waarom is Denemarken in gunstiger positie dan wij? Minister Steenberghe stelt onderzoek in Het heeft de aandacht van onze regee ring getrokken, dat Denemarken veel meer e^tren naar Engeland exporteert dan ons land. In 1937 was de Deensche export bij na het drievoudige, terwijl het verloop van dien export ook veel regelmatiger was. Ook konden niet steeds de prijzen wor den bedongen, die Denemarken maakte. De minister van oeconomische zaken vindt het voor de pluimveehouders van be lang de oorzaak hiervan na te gaan en te trachten tot verbetering te komen. Gezien de ingewikkeldheid van deze ma terie, heeft de minister het advies ge vraagd van zes exportorganisaties en de zen verzocht via de Nederlandsche Cen trale voor eieren en pluimvee een gedo cumenteerd rapport over deze aangelegen heid te willen samenstellen. De minister zou dit rapport graag vóór 1 April ont vangen. „Geld." gen gebleken is, dat de afgevaardigden, die slechts uit discipline voor de regeering gestemd hebben, talrijk zijn. De „News Chronicle" schrijft: „Velen dergenen, die de regeering steunden, zouden zeker te gen de regeering gestemd hebben, indien zij er niet tegen opzagen een motie van arbeidersafgevaardigden te steunen." Des „Daily Telegraph" betoogt, dat de conservatief Eden zich niet al te gevleid moet voelen door de vreemde en plotse linge populariteit, die hij in. de banken der oppositie genoot. Een belangrijk feit uit den strijd Japan China is de thans officieele bevestiging van het terugroepen van generaal Matsoei. In buitenlandsche kringen te Sjanghai acht men de terugroeping van Matsoei, die nog kortgeleden als nationale held werd voorgesteld, zeer belangrijk. Men gelooft, dat Tokio een gebaar van verzoening te genover de mogendheden wil maken en verwacht, dat te Sjanghai een ontspanning tot stand zal komen na het vertrek van Matsoei, die zich steeds agressief ten aan zien van de belangen der vreemdelingen heeft getoond. Hij gaf vaak toe aan de extremistische elementen in het leger en voerde een politiek, die niet door Tokio geïnspireerd werd. Men vertelt zelfs, dat hij nooit orders van de regeering vroeg. Deze houding stichtte niet alleen ontevre denheid te Tokio, maar leidde ook tot ern stige meeningsverschillen met den com mandant der marine, die een gematigder opvatting had. Men meent ook te weten, dat Tokio Matsoei verwijt, dat hij exces sen zooals de plundering van Nanking en Hangkioe niet heeft weten te voorkomen. Bovendien is de generaal er niet in ge slaagd een Chineesche regeering in Mid- den-China te vormen. Het is niet onmo gelijk, dat deze mislukkingen Tokio doen overhellen naar de inzichten van het leger in Noord-China en dat men uitbreiding van het gezag der regeering te Peking tot Sjanghai en Nanking overweegt. Dit nummer bestaat uit drie bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Chamberlains nieuwe koers heeft de in stemming van de meerderheid van het La gerhuis. Zijn verklaringen over den Vol kenbond wekken sensatie. (2de blad). Frankrijk gaat een machtige luóhtvloot bouwen. (2de blad). De val van Teruel. (2de blad). Binnenland Minister Romme deelt eenige plannen mede. (1ste blad). Uitvaart en begrafenis van Pastoor de Vetten te Oegstgeest. (1ste blad). Overleden is de zeereerw. heer L. van Aken, Norbertijn. (1ste blad). INKRIMPING VAN DEN LANDBOUW- CRISISDIENST. Ongeveer 240 ambtenaren overbodig Nadat eenige maanden geleden de be moeienis van de Nederlandsche Zuivel- centrale en van den Centralen Crisis Controledienst in verband met een ingrij pende wijziging van de regeling van den zuivelsteun belangrijk kon worden inge perkt, zal de taak van deze beide instel lingen tengevolge van het vervallen van verschillende voorschriften op het gebied van de consumptiemelk en een voorgeno men wijziging van de voorschriften be treffende de grenscontrole andermaal aanzienlijk worden ingekrompen. Bij de Nederlandsche Zuivelcentrale zullen ruim honderd ambtenaren overbodig worden, terwijl aan ongeveer 140 controleur van den Centralen Crisis-Controledienst ont slag zal worden aangezegd. VACCINATIE-VRAAGSTUK Staatscommissie door minister Romme geïnstalleerd. De minister van Sociale Zaken, prof. mr. C. Romme, heeft gisteren in het de partement van Sociale Zaken geïnstalleerd de staatscommissie ter bestudeering van het vaccinatie-vraagstuk, welke onder voorzitterschap van den minister is inge steld. DE „ENVELOPPE VAN Dr. DETERDING" Regeeringscommissaris Louwes naar naar Zwitserland. Dat er zeer groote spoed wordt betracht met de uitvoering van dr. Colijn's op dracht uit Arosa, om de zaak der Deter - ding-varkens „opnieuw in beschouwing te nemen" en om Regeeringscommissaris Louwes zich in verbinding te doen stellen met dr. Deterding, blijkt uit het feit, dat de heer Louwes reeds vorige week, dus enkele dagen na de opdracht, naar Zwit serland is gereisd en daar Dnoderdag al een onderhoud heeft gehad met dr. De terding, die op 't oogenblik te St. Moritz vertoeft. „Hbd". LEGAAT VAN JHR. DE GIJSELAAR. Voor de Ned. Herv. Kerk te Wassenaar. Het college van kerkmeesters der Ned. Hervormde Gemeente te Wassenaar ont ving dezer dagen bericht dat wijlen Jhr. Mr. Dr. N. C. de Gijselaar, aldaar over leden den 21sten December 1937, aan de kerkvoogdij heeft vermaakt een bedrag groot drieduizend gulden, tijdelijk belast met vruchtgebruik. Nationale Reclasseeringsdag. De Nationale Reclasseringsdag, die se dert 1935 elk jaar gehouden wordt, zal dit jaar plaatsvinden op Zaterdag 7 Mei a.s. De opbrengst komt wederom ten goe de aan de 22 van Regeeringswege erken de Reclasseeringsinstellingen van alle ge zindten, die met elkander samenwerken. Burgemeestersbenoeming. Bij K.B. van 21 Februari 1938, is met ingang van 1 Maart 1938 benoemd tot burgemeester der gemeente Mheer: J. J. C. M. Beckers. De heer Beckers werd 30 Augustus 1909 te Bingelrade geboren en is thans tijdelijk Heer.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1