DE NIEUWE KOERS VAN
ENGELAND
DOUWE EGBERTS
Eden en Chamberlain rechtvaardigen
hun houding
Chamberlain wil den Europeeschen
vrede voor een generatie redden.
BUITENLAND
iÜb&mvaH. ü&turtf
DIKCAG 22 FEBRUARI 1938
l>E LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
De afgetreden Britsche minister van Buï-
tenlandsche Zaken, Eden, heeft gisteren in
het Lagerhuis een rede gehouden, waarin
hij de redenen uiteenzette, die hem tot af
treden hebben gedrongen,
Meeningsverschillen tusschen hem en
Chamberlain over de buitenlandsche po
litiek, in het bijzonder de politiek ten op
zichte van Italië hebben langer samenwer
ken onmogelijk gemaakt.
Laat mij eerst duidelijk maken, aldus
Eden, dat de innigste wensch van ons allen,
het doel der buitenlandsche politiek van
ons land, is en moet altijd zijn de handha
ving van den vrede.
Wil de vrede evenwel duurzaam zijn dan
moet hij rusten op grondslagen van open
hartige wederkeerigheid en wederzijdsch
respect. Het zal het Huis bekend zijn, dat
een zekere gedachten wisseling plaats
vindt tusschen de Italiaansche en de Brit
sche regeering over de opening van be
sprekingen tusschen de beide landen.
De directe vrager daarbij is of der
gelijke officieele besprekingen thans te
Rome zouden moeten beginnen.
Naar mijn overtuiging is de houding
der Italiaansche regeering tegenover
internationale vraagstukken in het al
gemeen en tegenover Groot Brittannië
in het bijzonder nog niet zoo om deze
te rechtvaardigen. (Toejuichingen).
De grond is in geen enkel opzicht voor
bereid.
De propaganda tegen dit land gevoerd
door de Italiaansche regeering, wordt over
de geheele wereld verbreid.
Ik zelf heb dit Huis mijn woord gege
ven, geen besprekingen met Italië te ope
nen, aleer deze vijandige propaganda zou
ophouden.
Inderdaad is slechts weinig voortgang
gemaakt, hoewel veel is beloofd ten aan
zien van de oplossinb van het Spaansche
vraagstuk".
Eden wilde niet voorstellen, dat de re
geering besprekingen met de Italiaansche
regeering of met eenige andere regeering
voor de verbetering van het internationale
wederzijdsche begrip zou moeten weige
ren. „Toch moeten wij er van overtuigd
zijn, dat de omstandigheden, waaronder
deze besprekingen zouden plaats vinden
haar kans op slagen waarschijnlijk, zooal
niet zeker moeten maken.
Naar mijn meening zijn deze voorwaar
den thans niet aanwezig."
Het terugtrekken van de troepen
moet in ernst zijn begonnen, vóór de
besprekingen te Rome met kans op suc
ces kunnen worden begonnen. De af-
geloopen maanden, weken en dagen
heeft men achtereenvolgens schendin
gen van de internationale overeen
komst gezien en pogingen om politieke
beslissingen met kracht van wapenen
te verzekeren. (Toejuichingen).
Ten aanzien van het steeds afnemend ge
voel van eerbied voor de internationale
verplichtingen en in verband met den hui-
digen internationalen toestand is het thans
voor dit land op het oogenblik zaak, stand
vastig te blijven. (Toejuichingen).
Het is traditie van de diplomatie bespre
kingen voor te bereiden, vóór zij formeel
worden geopend en zeker is het geen ge
woonte besprekingen te openen, omdat een
partij zegt, dat het moet zijn „nu of nooit".
(Toejuichingen).
De minister-president en mijn andere
collega's, zoo zeide Eden verder, zijn van
ander inzicht. Misschien hebben zij gelijk,
doch indien dit zoo is dan zou hun kans op
slagen zeker grooter worden, wanneer hun
politiek wordt gevoerd door een anderen
minister van Buitenlandsche Zaken, die
overtuigd is, dat de politiek, welke hij moet
volgen, de juiste is. Ook is het mogelijk,
dat mijn aftreden de onderhandelingen zal
vergemakkelijken en indien dit zoo is dan
zal niemand meer verheugd zijn dan ik
zelf.
Ik zou niet oprecht zijn, wanneer ik zou
beweren, dat dit het eenige verschil van
meening is tusschen mij en den minister
president. Dit is niet zoo. Enkele weken ge
leden, bij een belangrijke beslissing in de
buitenlandsche politiek, welke geen be
trekking had op Italië, bleek eveneens een
fundamenteel verschil van meening. Het
is mij en vermoedelijk ook hem duidelijk
geworden, dat een diepgaande meenings-
verschil bestaat tusschen ons in de buiten
landsche politiek en ik acht hem hierom
hoog.
Ik ben derhalve overtuigd, dat het in
het belang van het land is, dat zoo spoe
dig mogelijk de eenheid in het kabinet
wordt hersteld. Ik ben steeds meer tot het
inzicht gekomen, dat men te zeer verlangt
dat wij overeenkomsten sluiten met ande
ren, dan dat anderen zoeken overeenkom
sten te sluiten met ons. (Tpejuichingen). Ik
ben verder van oordeel, dat wij geen voort
gang kunnen maken in de bevrediging van
Europa, in het bijzonder ten aanzien van
de jongste gebeurtenissen, wanneer wij de
overtuiging veld doen winnen in het bui
tenland, dat we toegeven aan een aanhou
denden druk. Ik ben overtuigd, dat de voor
uitgang vooral afhangt van den gemoeds
toestand van het land en deze gemoedstoe
stand moet een uiting zijn van een krachti-
gen geest. Bovendien ben ik van meening,
dat de geest er is en ik geloof, dat het
niet eerlijk is, noch tegenover dit land, noch
tegenover de wereld, om dezen geest zich
niet te laten uiten.
Deze rede van Eden werd luide toege
juicht.
CraJibome is het met Eden eens.
Na Eden nam Lord Cranborne het woord.
Hij verklaarde het woord voor woord met
Eden eens te zijn. De internationale zaak
is een zaak van vertrouwen. Wanneer de
mogendheden de onderling gesloten ver:
dragen niet meer kunnen vertrouwen, ^an
zijn deze het papier waarop zij geschreven
zijn niet waard. Cranborne vreest, dat, wan
neer de Italiaansche regeering haar hou
ding niet wijzigt, het aanknoopen van of
ficieele besprekingen door Engeland niet
zal worden beschouwd als een bijdrage tot
den vrede, doch als het toegeven aan chan
tage (luide toejuichingen bij de oppositie).
DE VERKLARING VAN
CHAMBERLAIN
DE VREDE IN EUROPA HANGT AF VAN
VIER LANDEN.
Hun verhouding moet vriendschappelijk
zijn.
Vervolgens nam de minister-president
Neville Chamberlain het woord. Hij werd
luide door zijn aanhangers toegejuicht en
stelde voor de zitting van het Huis te ver
dagen.
Hij verklaarde, dat het Huis met groote
aandacht en sympathie de verklaring van
Eden heeft aangehoord. Spr. is van oordeel,
dat de oorzaken, welke gedurende maan
den den vrede hebben bedreigd en in Euro
pa een spanning en angst hebben gewekt,
uit den weg moeten worden geruimd. Hij is
verder van meening, dat goede wil en vast
beradenheid in staat zullen zijn de grieven
uit den weg te ruimen en wantrouwen, dat
geheel ongegrond is weg te nemen.
Om deze reden zijn de medewerkers
van den minister-president en hijzelf
van meening, dat een gelegenheid moet
worden gezocht, om in onderhandeling
te treden met Duitschland en Italië, om
een algemeen schema op te stellen vol
gens hetwelk een bevrediging in Euro
pa kan worden bereikt.
Na het oog te hebben gevestigd op de
vroegere besprekingen zeide Chamberlain,
dat men niet zal kunnen ontkennen, dat de
laatste maanden de verhouding tusschen
Engeland en Italië gespannen is geweest.
Spreker drong aan op begrip voor de men
taliteit van andere landen. Hij heeft ver
nomen, dat, terwijl aan de Engelschen
scheen, dat de hindernissen, welke voor de
besprekingen waren gerezen, alleen van
Italiaansche zijde kwamen, men in Rome
juist van het tegendeel overtuigd was. Het
wantrouwen is in dezen tijd in Rome ge
groeid en men meende, dat Engeland in
het geheel geen besprekingen wenschte en
dat het Machivellistisch wenschte de Ita
lianen in slaap te wiegen, terwijl het zelf
zich volledig bewapende om op zijn tijd
wraak te nemen over de verovering van
Ethiopië door Italië. Dit lijkt ons fantas
tisch, aangezien het nooit in ons hoofd is
opgekomen
In dezen moeilijken tijd van steeds groo
ter moeilijkheden, deed zich de gelegen
heid voor uit de vicieuse cirkel te komen
Deze gelegenheid dèed zioh voor op 10
Februari bij het bezoek van Grandi aan het
foreign office. De Italiaansche ambassadeur
verzekerde Eden, dat hij opdracht had van
zijn regeering mede te deelen, dat deze be
reid was, ieder oogenblik de besprekingen
te hervatten. Hij voegde hieraan toe, dat
Italië verlangde de besprekingen een zoo
groot mogelijk terrein te doen beslaan. Na
tuurlijk moest de erkenning van de verove
ring van Abessinië besproken worden, doch
Spanje werd niet uitgesloten.
Spreker zelf is steeds van meening ge
weest, dat het formeel erkennen van ten
minste den toestand in Abessinië, alleen
moreel kon worden gerechtvaardigd, wan
neer het een essentieele factor zou zijn voor
de bevrediging van Europa. (In de banken
van de Labourparty wordt geroepen: „foei"
en: „dat kan nooit gerechtvaardigd wor
den").
Chamberlain vervolgde met te zeggen,
dat de besprekingen waarover hij het juist
heeft gehad, gunstig waren voor verdere
besprekingen, welke alles zouden omvatten.
Ten aanzien van de verklaring van Eden,
dat de Italiaansche regeering heeft ge
dreigd de besprekingen nu te beginnen of
nooit, verklaarde Chamberlain, dat dit uit
niets in de besprekingen tusschen Rome
en Londen is gebleken. Het is derhalve
niet eerlijk het te doen voorkomen, dat ons
zou zijn gevraagd ons te onderwerpen aan
een andere mogendheid, hetgeen niet over
eenkomstig onze waardigheid zou zijn.
Spreker was overtuigd, dat ruw afslaan
van het Italiaansche verlangen, dat de be
sprekingen onmiddellijk zouden beginnen,
door Italië zou zijn beschouwd als een be
vestiging van het bovengenoemde wan
trouwen. Het gevolg hiervan zou een ramp
geweest zijn en zou gevolgd worden door
een versterkt anti-Britsch gevoelen in
Italië in die mate, dat een oorlog onver
mijdelijk had kunnen zijn.
Spreker is bovendien overtuigd, dat,
wanneer de besprekingen begonnen zullen
zijn, op vele plaatsen de goede invloed
hiervan zou kunnen worden gevoeld, voor
al in Spanje, waar zoo lang het voornaam
ste punt van moeilijkheden ligt.
Eden, zoo ging Chamberlain verder, was
niet in staat in te stemmen met het on
middellijk nemen van een besluit en
wenschte te wachten tot werkelijk vrij
willigers uit Spanje teruggetrokken zou
den zijn als bewijs voor het aannemen van
de Britsche formule door de Italiaansche
regeering.
Toen het kabinet een uiteenzetting had
ontvangen van beide standpunten, was het
meer op de hand van den minister-presi
dent, dan op de hand van Eden en het was
een ernstige schok, toen de collega's van
Eden hoorden, dat een beslissing in dezen
zin zijn aftreden zou beteekenen.
De ministerpresident deelde vervolgens
mede, dat hij gisterochtend een bezoek
heeft ontvangen van Grandi, die hem zei
de van zijn regeering opdracht te hebben
ontvangen, de Britsche regeering mede te
deelden, dat de Italiaansche regeering de
door de Britsche regeering gestelde for
mule inzake het terugroepen van de buiten
landsche vrijwilligers uit Spanje aan
vaardde. Grandi wees erop, dat dit was een
bewijs van den goeden wil, van zijn re
geering en van het gevoel, waarin zij de
besprekingen wenschte te beginnen. Grandi
zeide bovendien, dat hij deze mededeeling
Zondagochtend had ontvangen, dus vele
uren voor het aftreden van Eden.
„Vervolgens heb ik Grandi gezegd,
dat ik zoo gelukkig was hem, na de
vergadering van het kabinet, mede te
kunnen deelen, dat we gereed waren de
besprekingen te beginnen en dat dit
onmiddellijk aan de Italiaansche regee
ring kon worden medegedeeld. Indien
evenwel de besprekingen te Rome ge
houden zouden worden, dan zou de
Britsche ambassadeur te Rome eerst
naar Londen terug moeten keeren om
instructies te halen".
Tegelijkertijd deelde de minister-presi
dent mede aan Grandi, dat de Britsche re
geering een regeling van de Spaansche
kwestie als essentieel voor iedere overeen
komst beschouwde en dat de Britsche re
geering de toestemming van den Volken
bond voor iedere regeling zou verlangen.
Indien de besprekingen worden gevoerd
in een geest van wederkeerig vertrouwen,
dan is er goede hoop, dat zij tot een goed
einde zullen leiden.
De vrede in Europa hangt af van de
vier groote mogendheden, Duitschland.
Italië, Frankrijk en Engeland. Indien
deze vier landen in een vriendschappe
lijke onderhandeling kunnen worden
gebracht tot regeling van hun geschil
len, zal geslachten lang vrede in Euro
pa heerschen.
Het antwoord van de Britsche regeering
op den wensch van de Italiaansche regee
ring is een groote stap in deze richting.
Deze rede van Chamberlain werd luide
toegejuicht.
DUITSCHLAND
DE ARBEIDSDIENST VOOR
VROUWEN.
Minister Goering heeft bepaald, dat in
het vervolg vrouwelijke arbeidskrachten
beneden 25 jaar niet door particulieren of
openbare bedrijven te werk mogen wor
den gesteld, wanneer zij niet een jaar in
arbeidsdienst op het land of in het huis
houden hebben gewerkt. De meisjes die
van het land komen moeten hun jaar ar
beidsdienst op het land hebben gemaakt.
FRANKRIJK
DE VERDWIJNING VAN GENERAAL
MILLER.
Uit de Seine is een lijk opgehaald van
een taxiechauffeur, Tsjimerin geheeten. Uit
het onderzoek is gebleken, dat de man, al
vorens in het water te zijn geworpen, half
gewurgd was. Hij had brieven op zich, die
het vermoeden wettigen, dat hij op de
hoogte was van bijzonderheden oyer het
verdwijnen van generaal Miller. Men ver
moedt, dat de man in een hinderlaag ge
lokt is.
ECHTE FRIESCHE HEER EN-BAAI EN
OUD-HOLLANDSCHE PIJPTABAK
OOSTENRIJK
DE NATIONAAL-
SOCIALISTEN BETOOGEN
EEN WOELIGE MINDERHEID.
Demonstraties en tegen-demonstraties.
Men heeft thans een overzicht van de
betoogingen van de nationaal socialisten
in Oostenrijk. Volgens de officieele schat
ting namen Zondag aan deze demonstra
ties in geheel Oostenrijk niet meer dan vijf
tienduizend personen deel.
Havas merkt hierbij op, dat zelfs wan
neer men toegeeft, de officieele raming de
helft bedraagt van het werkelijke aantal,
de nationaal socialistische beweging in Oos
tenrijk niet meer is dan een woelige min
derheid. De crisis, welke Oostenrijk door
maakt, is dus geenszins een zaak van bin-
nenlandsche politiek en is alleen veroor
zaakt door de inmenging van Duitschland.
Gisteravond hebben de betocgingen zich
in de buurt van de opera te Weenen her
haald. Verscheidene duizenden jongelui
trokken in optocht door de straten onder
het roepen van „Sieg heil" en „Heil Hit-
Ier."
Voor het Duitsche propagandabureau
werd daarentegen krachtig vóór Schusch-
nigg betoogd. De politie wist de orde te
bewaren. De bevolking nam een passieve
houding aan.
Ook te Graz hebben zich nationaal socia
listische betoogingen en patriottische te-
genbetoogingen voorgedaan.
Ondanks de pogingen der politie om de
tegenstanders te scheiden, heeft zich daar
een botsing voorgedaan tusschen nationaal
socialisten en een honderdtal vermoedelijk
linksche, betoogers, die zich bij een stoet
van het Vaderlandsche Front hadden ge
voegd. Er vielen twaalf gewonden, onder
wie zich vier nationaal socialisten bevin
den. Te Graz verzeker men, dat het niet
juist is, dat er bij de gevechten een doode
zou zijn gevallen. Er zouden te Graz ruim
10.000 nationaal socialisten betoogd heb
ben.
De nationaal socialisten te Linz hebben
betoogd tegen het democratische dagblad
Linzer Tageblatt", dat een hoofdartikel
gepubliceerd heeft, waarin critiek wordt
uitgeoefend op de overeenkomst van
Berchtesgaden. De militie van het Vader
landsche Front ging tot een tegenbetooging
in uniform over.
TIJDELIJK VERBOD VAN POLITIEKE
BETOOGINGEN.
Het kabinet heeft een decreet uit
gevaardigd, waarbij alle betoogingen
en optochten, met uitzondering van die,
welke door het Vaderlandcche Front
georganiseerd zijn, voor den tijd van
vier weken, te rekenen van midder
nacht af, verboden worden.
HONGARIJE
OOK DAAR NAT. SOC. AGITATIE.
Huiszoekingen en arrestaties.
Hardnekkig doet het gerucht de ronde,
dat de Hongaarsche autoriteiten huiszoe
kingen verricht zouden hebben in verschil
lende lokalen der nationaal socialistische
partij. Verscheidene partijleiders o. m. Sza-
lassy, zijn in arrest gesteld. De autoriteiten
weigeren iets over deze aangelegenheid
mede te deelen.
Zestig tot zeventig personen, die zich aan
agitatie hebben schuldig gemaakt, zouden
in een speciale gevangenis opgesloten zijn.
DE HONGAARSCHE BEWAPENINGS-
EISCHEN.
Het Hongaarsche publiek toont de laat
ste dagen een toenemende belangstelling
voor het vraagstuk der herwapening. Alge
meen is de opvatting, dat de nationale de
fensie onverwijld versterkt moet worden.
De regeering heeft echter altijd doen be
grijpen, dat zij, hoewel zij de verdediging
niet verwaarloost, weigerde het herstel der
rechtsgelijkheid op het gebied van wape
ning plechtig te proclameeren. Niets doet
vermoeden, dat het standpunt der regee
ring gewijzigd is.
Intusschen komt de defensiecommissie
van de Kamer bijeen, zoodat de regeering
haar houding dan opnieuw uiteen zal kun
nen zetten.
IJZEREN GARDE ONTBONDEN.
Codreanoe trekt zich terug uit de politiek.
Codreanoe 'heeft zijn partij „Alles voor
het land" (de voormalige IJzeren Garde)
ontbonden en alle leiders van de IJzeren
Garde van hun onder eede aanvaarde ver
plichtingen ontslagen.
Codreanoe verklaart evenwel, dat zijn
vertrouwen in deze beweging ongeschokt
is en dat aan haar de toekomst van Roe
menië behoort. Hij zal naar Rome vertrek
ken om daar een boek te voltooien.
De nationale boerenpartij heeft haar le
den aangespoord niet deel te nemen aan
de volksstemming, die a.s. Donderdag ge
houden zal worden.
Codreanoe heeft gisteravond aan ver
schillende dagbladen een tekst doen toe
komen van een circulaire, die hij aan zijn
partijgenooten heeft gericht. De censuur
heeft de publicatie van dit document toe
gestaan, aangezien hierin de leider van de
uiterste rechtsche partij in Roemenië op
onverwachte en sensationeele wijze kennis
geeft van zijn voornemen zich uit de poli
tiek terug te trekken.
„Het uur onzer overwinning heeft niet
geslagen", schrijft Codreanoe, die zijn
vrienden den raad geeft, zich te wijden aan
een diepgaande studie van hun eigen be
roep. Wat zijn eigen persoon betreft, ver
klaart hij, dat hij over een maand uit Roe
menië vertrekt naar Rome, waar hij zijn
boek: „Aan de legionarissen" in het Ita-
liaansch en Fransch zal vertalen.
RUSLAND
AMNESTIE VOOR MILITAIREN.
In een oekase van het presidium van
den hoogsten Sovjet der U. S. S. R. betref
fende de amnestie ter gelegenheid van het
twintigjarig bestaan van het Roode Leger
wordt bepaald, dat alle militairen, die voor
de eerste maal veroordeeld zijn tot een
vrijheidstraf tot en met drie jaar, met
uitzondering van hen, die veroordeeld zijn
wegens misdaden jegens den staat, in vrij
heid gesteld worden en dat de met de
straf samenhangende maatregelen worden
opgeheven. De militairen, die voorwaarde
lijk veroordeeld zijn, krijgen annuleering
van hun vonnis. Voor militairen, wier za
ken zich nog in het stadium van onderzoek
bevinden, wordt dit onderzoek gestaakt,
voor zoover het gaat om gevallen, waarin
geen hoogere straf dan drie jaar gevange
nis wordt uitgesproken.
den tijd.
Als
sens teveel haast
hebt om uw beurt af te wach
ten bij een kruispunt, dan is
*t een prettige zek' heid dat
er een indere wagen voor u gjp
klaar staat, die steeds den tijd
heeft en altijd rustic z ij n ■jwfmt
beurt afwachtVli»
