STADS
NIEUWS
DEFENSIEBEGROOTING EN DIENST
PLICHTWET AANGENOMEN
FAILLISSEMENTEN
BINNENLAND
AGENDA
LUCHTVAART
ZATERDAG 19 FEBRUARI 1938
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Eerste Kamer
Het zal faren duren vóór achterstand is ingehaald
HOE WORDT HET WEER?
WEINIG VERANDERING.
De Bilt seint)
Verwachting: Meest matige Oostelijke
tot Noordelijke wind, aanvankelijk licht
later toenemend bewolkt, waarschijnlijk
nog droog weer, temperatuur om het
vriespunt des nachts, overdag zelfde tem
peratuur.
Hoogste barometerst.: 782. 1 te Thorshavn.
Laagste barometerst.: 740.3 te Vardö.
De hooge drukking heeft zich nog ver
der uit IJsland uitgebreid en vormde op
nieuw een rug over Noord-Duitschland. De
nieuwe depressie werd in Noord-Scandi-
navië diep en breidt zich Zuidwaarts uit.
In Noord-Scandinavië waait een zware
Westerstorm met regen en natte sneeuw.
Nergen in Scandinavië is vorst van betee-
kenis. In Noord-Duitschland kwam lichte
Uitgesproken:
A. J. M. Knijnenburg, koopman, Den
Haag, Van Ostadestraat 284. Cur.: mr. A.
H. Brands, Den Haag.
J. C. Treffers, schoenmaker, Den Haag,
Linneasstraat 40, werkplaats Rijs wij ksche-
weg 221. Cur.: jhr. mr. W. H. den Beer
Poortugael, Den Haag.
J. van Es, rijwielbewaker, Den Haag,
Beetstraat 139. Cur.: mr. H. G. Bosch, Den
Haag.
W. J. Wubben, Den Haag, Engelenburg-
straat 154. Curator mr. J. H. ter Spill, Den
Haag.
Th. J. Valk te Oegstgeest, Rijnzicht-
weg 1, handelende te Leiden onder den
naam Leidsch Glas in Loodbedrijf. Cur.:
mr. F. H. van der Tas, te Leiden.
M. van den Heuvel, Den Haag, Kaapsohe-
plein 35. Curator mr. G. A. Boon, Den
Haag.
Opgeheven:
H. Jager te Echeveningen.
A. J. Daudt, Den Haag.
C-. van der Veer, te Leiden.
A. W. A. Blauw, Den Haag.
J. Schmitz, te Leiden.
A. Noorlander, ten Den Haag.
W. H. Ruffelse, te Leiden.
Vóór de minister in de middagvergade
ring aan het woord kwam, waren er 's och
tends nog drie sprekers opgetreden.
De heer VAN DE BILT (S.D.A.P.) nam
het op voor de oud-gepensionneerden, voor
de mobilisatie-slachtoffers, voor een cate
gorie van militairen-weduwen en de oud
marine-werklieden.
De heer VAN VESSEM (N.S.B.) vond het
een schandaal, dat de Vereeniging van Ne-
derlandsche reserve-officieren Belgische
officieren ontvangen had (als het eens
Duitsche officieren geweest waren?!).
Voorts voorspelde deze ziener, dat over
eenige jaren de bewapenings-idealen wel
weer verdwenen zullen zijn.
Prof. KRANENBURG (V.D.) maakte zich
los van zijn partijgenoot, den heer Van
Embden, die de oude anti-militairist ge
bleven is. Hij zou (evenals zijn partijge-
nooten in de Tweede Kamer) vóór de be
grooting, maar tegen de Dienstplichtwets
wijziging stemmen, en wèl, omdat voor het
laatste het geld niet aanwezig is. Om on
zen financieelen nood te schilderen, beriep
hij zich op getuigen als.... minister Colijn
er. minister De Wilde. Tenslotte bepleitte
de professor intrekking van de bekende
defensie-verboden voor de sociaal-demo
craten.
MINISTER VAN DIJK kon zijn ant
woord rede met recht aanvangen met de
opmerking, dat een verdediging zijnerzijds
van het Defensie-beleid na de vele voor
treffelijke redevoeringen zijner medestan-
cers in de Kamer nog maar nauwelijks noo-
dig was niettemin nam zijn rede nog
bijna twee uren in beslag!
Een waarschuwing liet de bewindsman
terstond hooren:
Voorstanders van krachtige weer
machtversterking moeten niet veron
derstellen dat hét doel in korten tijd
bereikt zal worden. Jaren zullen er
noodig zijn voor den geleidelijken op
bouw. Zooveel mogelijk zal hierbij
rekening gehouden worden met het
Nederlandsche bedrijfsleven, maar dat
zal ook leiden tot vaak lange leverings
termijnen.
Vervolgens beantwoordde de minister een
aantal afzonderlijke onderwerpen.
Bedenkelijke achterstand.
Thans komende tot hét algemeene
der gevoerde debatten gaf de minis
ter een korte aanduiding van de groote
internationale gevaren, welke in den
nieuwen tijd zoowel Nederland als In-
dië bedreigen, waartegen onze weer
macht niet opgewassen is. Haar uitrus
ting, geoefendheid en sterkte schiet te
kort en we moeten een bedenkelijken
achterstand inhalen.
Het is niet onmogelijk, dat de weer
macht-versterking belastingverhoo-
ging zal veroorzaken, maai daar heb
ben wij ons bij neer 'te leggen.
De minister „troostte" met de verklaring,
oat de Regeering het volk geen onverant
woorde lasten zal opleggen.
PRINS BERNHARD NAAR DUITSCH-
LAND VOOR PARTICULIERE
DOELEINDEN.
Prinses heeft Haar bezigheden hervat.
Naar wij vernemen ligt het in de bedoe
ling van Z.K.H. Prins Bernhard binnen
kort een reis naar Duitschland te onder
nemen. De geneesheeren van den Prins
hebben zich met dit denkbeeld geheel ac-
coord verklaard; Z.K.H. is volkomen ge
nezen en de voorgenomen buitenlandsche
reis staat dan ook in het geheel niet in
verband met 's Prinsen gezondheid. De
reden er voor is van zuiver particulieren
aard.
Dat de gezondheid van Z.K.H. niet te
wenschen overlaat kan ook blijken uit het
feit, dat de artsen hem hebben toegestaan
weer zelf te chauffeeren, een verlof waar
van de Prins Donderdag, toen hij de
Amerfoortsche rijschool bezocht, reeds
gebruik heeft gemaakt. De Prins, zelf zou
dit verlof gaarne ook uitgestrekt hebben
gezien tot paardrijden. Toen Z.K.H. Don
derdag te Amersfoort de manege in vol
len gang zag en ook zijn eigen paarden
kon bewonderen, werd het verlangen naar
een rit „on horseback" al bijzonder sterk,
's Prinsen artsen hebben hem evenwel
ontraden vóór Mei a.s. te gaan paardrij
den.
Prinses Juliana heeft Donderdag voor
het eerst sedert de geboorte van Prinses
Beatrix haar gewone dagelijksche leven
in het paleis Soestdijk hervat. Tot dusver
placht H.K.H. een deel van den dag te
rusten; daarvoor bestaat echter thans niet
meer de noodzakelijkheid. Ook met de
kleine Prinses Beatrix gaat alles naai
wensch.
„Telegraaf'.
DE POSITIE VAN PERSONEEL VAN
KAMERS VAN KOOPHANDEL.
De voorbereiding van een ambtenaren
reglement en een arbeidsovereenkomsten-
besluit ver gevorderd.
Op vragen van het Tweede Kamerlid Van
Braambeek betreffende de voorbereiding
van een ambtenarenreglment voor het per-
Grensbaltajons.
Een grensbewaking in vredestijd met
10.000 man achtte de minister voldoende;
Lij internationale spanningen zullen aan
stonds de grensbataillons optreden met de
nieuwe bewapening.
Bestaat er een geheim militair verdrag,
waarover in „Volk en Vaderland" gefa
beld is?
Minister Van Dijk heeft allerduidelijkst
gezegd: er bestaat schijn noch schaduw van
eenig militair verdrag, in welken vorm ook.
Uitvoerig ging Z. Exc. hierna nog in
op de van Vrijzinnig- en Sociaal-democra
tische zijden geopperde bedenkingen, nog
eens hét failliet der collectieve veiligheid
aantoonende en de onmogelijkheid om
na het échec van den Volkenbond te
komen tot een groepeering van internatio
nale defensie: wij moeten wel zelfstandig
optreden, wij hebben een internationalen
plicht te vervullen en moeten daarbij naar
alle richtingen zien.
Sluiten wij ons aan bij een groepeering,
aan zullen wij onvermijdelijk in den eerst-
volgenden oorlog betrokken worden.
Voor de grondstoffen- en levens
middelenvoorziening zal in geval van
oorlog behoorlijk gezorgd worden.
Ietwat geheimzinnig drukte de Minis
ter het uit: er zal een regeling getrof
fen worden, waardoor de voorraden
er alsdan zullen zijn.
Op een interruptie van den heer Van
Embden: „Dat hangt af van wie de zee be-
heerscht", ging de minister natuurlijk wij
selijk niet in.
Defensieverboden blijven.
Opheffing van de defensie-verboden voor
de S.D.A.P. kon de minister nog niet toe
zeggen.
Over de aantijging van onridderlijkheid,
zou de bewindsman zich, naar hij zeide,
„het harnas niet aantrekken".
De minister eindigde met de bede, dat
wij mede door middel der bewapening, in
Gods hand buiten den strijd der volken,
wanneer deze uitbreekt, mogen blijven en
dat wij, indien het ongeluk toch over ons
komt, het leed van cns volk althans zoo
veel mogelyk zullen kunneh verzachten.
Bij de replieken kwam de heer WIARDI
BECKMAN met de verklaring, dat hij
toen hij tot Z. Excellentie het verwijt van
onridderlijkheid richtte zijn woorden
niet juist gekozen had en dat hij niets per
soonlijks had bedoeld, waarmede het in
cidentje natuurlijk volledig van de baan is.
Stemming.
Bij de stemming over de defensiebe
groting, welke met 37 tegen 4 stemmen
werd aangenomen, brachten de heeren De
la Bella en Moltmaker, alsook mr. Ribbius
Peletier hun stem tegen uit.
Bij de stemming over de Dienstplichtwet,
die er met 28 tegen 13 stemmen kwam, lie
ten alle Vrijzinnig- en Sociaal-democraten
hun „tegen" hooren.
soneel van de Kamers van Koophandel en
Fabrieken heeft de Minister van Economi
sche Zaken het volgende geantwoord:
De voorbereiding van een ambtenaren
reglement en van een arbeidsovereenkom-
stenbesluit voor het personeel der Kamers
van Koophandel en Fabrieken is in een ver
gevorderd stadium.
Naar wordt vertrouwd, kunnen de beide
regelingen binnenkort bij de centrale com
missie voor georganiseerd overleg in amb
tenarenzaken worden aanhangig ge
maakt.
BREEZAND LEEFT WEER
Jubileum bolbloemteelttentoonstelling
te Anna Paulowna.
In het veilinggebouw te Breezand is gis
termiddag onder groote belangstelling, ook
van vele autoriteiten, de bolbloementen-
toonstelilng geopend, welke van 1824 Fe
bruari gehouden wordt, ter viering van
het 25-jarig bestaan van de afdeeling An
na Paulowna der algemeene vereeniging
voor Bloembollencultuur.
Onder artistieke leiding van den tuinar
chitect, den heer Carl van Empelen te
Heemstede, is het groote veilinggebouw
herschapen in een grooten tuin, een lust
hof, waarin alles tegelijk bloeit en die bij
ale veelkeurigheid rustig aandoet, omdat
een ruim gebruik gemaakt is van spar
ren, heesters, enz. voor achtergrond en tus-
schen beplanting.
De heer A. van den Berg, voorzitter van
de afdeeling Anna Paulowna der algemee
ne vereeniging voor Bloembollencultuur
sprak een welkomstwoord en wierp een
terugblik op de moeilijkheden, waarmede
de kweekers die zich een goede 25 jaar
geleden hier vestigden, te kampen had
den.
In plaats van den commissaris der Ko-
niigin in Noord-Holland, mr. dr. A. Roell,
voorzitter van het eere-comité, die om ge
zondheidsredenen net aanwezig kon zijn,
sprak burgemeester G. J. Lovink van An
na Paulowna de openingsrede uit.
Spr. stond stil bij de welvaart, welke de
bcllencultuur in deze streek heeft ge
bracht, gevolgd door den Poolschen win
ter 1928/29 en de economische crisis, wel
ke de gemeente armlastig maakten. De
groote energie, gepaard aan het onver
woestbaar optimisme van de Breedzanders,
zijn echter waarborg, dat zij niet bij de
pakken neerzitten. Wie deze tentoonstel
ling met uitsluitend Breedzander bloemen
ziet, zal uitroepen: „Breedzand leeft weer"
Met gelukwenschen aan de afdeeling
verklaarde de burgemeester de tentoon
stelling geopend.
Voorts voerden het woord dr. A. J. Ver-
hage, voorzitter van de algemeene ver
eeniging voor Bloembollencultuur te Haar
lem, de heer C. Wijdenes Spaans, dijkgraaf
van het Hoogheemraadschap Hollands
Noorderkwartier en van den Anna Pau
lo wnapolder, en de heer Volkers, rijks-
landbouwconsulent.
AFSCHEID G. P. BON
Als secretaris van het Dioc. Kruisverbond
In hotel Fleisig te Amsterdam hebben
medeleden van het hoofdbestuur van het
Dioc. Kruisverbond den scheidenden se
cretaris, den heer Bon, een afscheidsdiner
aangeboden waarbij ook mevrouw Bon en
pater Elpidius Bruna OFM, directeur van
Sobriëtas, aanzaten. Het ontbrak er na
tuurlijk niet aan toespraken. De voorzitter,
de heer H. B. van der Sande, schetste in
het kort de groote verdiensten van den
scheidenden secretaris voor de katholieke
drankbestijding, bracht hem den dank en
de waardeering der afdeelingen over, maar
legde in het bijzonder den nadruk op den
geest van hartelijke vriendschap, die in den
kring van 't bestuur altijd heeft geheerscht
en die voor een groot deel aan de bemin
nelijke persoonlijkheid van den heer Bon
was te danken. Namens den geestelijken
adviseur, het hoofdbestuur en de afdeelin
gen bood hij hem als geschenk een fraai
zilveren couvert aan en mevouw Bon, de
verdienstelijk „stille kracht", een mooien
bloembouquet.
Het woord voerden verder nog de ï5onds-
adviseur de weleerw. heer A. Leesberg,
pater Bruna, de penningmeester, de heer
A. J, Koetsenruyter en andere leden van
het hoofdbestuur, waarbij allen herinnerden
aan de prettige samenwerking en den
wensch uitspraken, dat 't de familie Bon
in Brazilië wèl mocht gaan..
De heer Bon sprak ten slotte een harte
lijk dankwoord.
Waar naastenliefde het
leed verzacht
De jeugd-werkloozen-zorg
In de oude pastorie aan de Breestraat
zijn sinds 3 Jan; de katholieke jeudige
werkloozen bijeen gebracht. Wat ze daar
doen? Wordt er nu werkelijk iets be
reikt? Deze vragen waren ons een aan
leiding er eens op uit te gaan, om te hoo
ren en te zien ente schrijven.
De zorg voor de door werkloosheid ge
troffen jongeren gaat ieder weldenkend
mensch ter harte. Want ofschoon het voor
menschen op ouderen leeftijd ook een
zware dobber is, voor de jongeren, die de
toekomst nog voor zich hebben, is de
werkeloosheid- een maatschappelijke mis
kenning, vaak vergezeld van een geeste
lijke ontreddering.
Daarom hulde aan hen, die dit moei
zame werk verrichten willen.
De werken, waardoor men de jongeren
van de straat tracht te houden, zijn in
twee groepen te zien. Er is ontspanning
en er is werk.
We begonnen onze speurtocht met het
laatste. Langs een nu niet bepaald stof
vrije trap kwamen we op de eerste ver
dieping, waar men alle kamers in gebruik
heeft genomen. Het is een soort labyrinth
boven en het leuke is, dat ze er allemaal
in de meenig-verkeeren in de „kamer-van
den-pastoor" te mogen werken. We von
den er een twintigtal jongeren, die actief
waren in schilderen, timmeren, houtsnij
den, zagen en branden. Eentje was er
doende met tarzo-werk, het inleggen van
diverse houtsoorten. Deze „tarzist" schijnt
ons een kunstenaar; het geheele tarzo-
werk is trouwens zeer interessant met
fraai effect in de gereed komende of ge
komen werkstukken.
De werklust gaat er soms ver. Zoo zagen
wij een electricien bezig met het ver
vaardigen van een schrijftafel. Ja, het
klopte wel niet heelemaal met uitschuif-
bare gedeelten, die gevaar opleverden
voor de eens te torsen serviezen; maar
men mag van een leerling geen meester
stuk verwachten!
Het beschilderen van al het snijwerk
levert fraaie stukjes. Ook de „leutige din
gen" zijn er te vinden en onze nationale
clown Buziau is blijkbaar voor menig
schilder een geliefkoosd figuur. In wel
vier exemplaren troont hij temidden der
jeudige werkloozen. Ook theemeubels en
radio-kasten, keukentrappen en droog-
rekken staan er als even zoovele getuige
nissen van arbeidsliefde.
In het korte onderhoud, dat we hadden
met den heer Broekhuis, die er de leiding
uitoefent, toonde deze zich over zijn dis
cipelen tevreden. Er is natuurlijk nogal
nuanceering, zoowel in de personen als in
hun prestaties. Maar als men eenerzijds
in 't oog houdt, dat vaklieden er spora
disch te vinden zijn, dan zal men ander
zijds moeten toegeven, dat met de onge
schoolde krachten buitengewoon veel be
reikt is.
Wanneer dan ook, waarschijnlijk in
Maart, een tentoonstelling der werkstuk
ken wordt gehouden, zal ieder zich kun
nen overtuigen.
We daalden af naar de ontspanning.
LEIDEN.
Maandag: De Leidsche Kunstkring voor
allen. Henry Merckel, Stadsgehoor.
zaal, 20.15 uur.
Woensdag, Genootschap van den Stillen
Omgang, St. Antonius Clubhuis,
Mare, 8.15 uur.
Vrijdag, „St. Christoffel" ledenvergadering
in „De Harmonie", 8.30 uur.
De Zondagsdienst der huisartsen te Lei-
den wordt waargenomen door-de dokters:
v. Bockel, de Bruyne, Hovens Gréve en
Lahr.
De Zondagsdienst te Oegstgeest wordt
waargenomen door dr. Leemhuis, Tel. 2030.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken wordt van Zaterdag 19 tot
en met Vrijdag 25 Febr. a.s. waarge
nomen door de apotheken: G. H. Blanken
Hoogewoerd 171, tel. 502, G. F. Reijst,
Steenstraat 35, tel. 136 en mej. J. Doedens,
Wilhelminapark 8, Oegstgeest, tel. 274.
MAATSCHAPPIJ „ARTI ET AMICITIAE"
H.M. de Koningin stelt wederom
gouden medaille beschikbaar.
H.M. de Koningin heef wederom een
gouden medaille ter beschikking gesteld
van het bestuur der maatschappij „Arti et
Amicitiae" ter uitreiking aan den kunste
naar die zich door blijken van groot ta
lent, heeft onderscheiden.
Niet omdat ontspanning op een laag punt
staat, integendeel. Maar ja, de arbeid bo
ven staat ook boven!
Een leestafel is er ingericht, er zijn
meerdere ontspanningsmididelen als bil
jart, tafeltennis enz. Van deze ontspanning
wordt door velen gebruik gemaakt; ook
de boven-bewoners dalen ter ontspanning
wel eens af.
De jeugdige werkloozen zelf zorgen, na
tuurlijk onder leiding, voor het geheele
huishouden; want 's morgens wordt voor
koffie gezorgd en 's middags voor thee.
Zoo bezitten ze er zelfs een keuken-prins.
Hoe dat alles te financieren? Kap. H.
Schrama heeft het zonder omwegen er
kend: de kas is leeg er moet worden
doorgegaan. Dan ligt ook de conclusie voor
de hand; katholieken van Leiden, kent
uw taak!
Waar het zulk edel werk betreft moge
de liefde vindingrijk zijn!
VEREENIGING „KATHOLIEK LEIDEN"
Niemand twijfelt er aan, of onder de
vele tooneelspelers van ons land behoort
Jan Musch tot. de grootsten, zoo hij al
niet „de eerste is." Zoo schrijft de Ka
tholieke Illustratie.
Aanstaande Dinsdagavond komt Jan
Musch met zijn gezelschap in de Stads
gehoorzaal oDvoeren het schitterende
tooneelstuk „Job heeft geduld".
Voor deze avond is er morgen gelegen
heid tot plaatsbespreken in de Vestibule
van de Stadsgehoorzaal a 10 cent. Uitrei
ken van volgnummers half één.
Kaarten kunnen wij n:et reserveeren,
daar er nog maar een beperkt aantal aan
wezig is. Voor het bal zijn geen aparte
toegangskaarten.
M. E. B. E. S. T.
Onder motto: „Meer en Beter Stuca-
doorwerk", is hier ter stede uit de orga
nisaties, betrokken bij het Stucadoorsbe-
drijf, t.w.: den Ned. Stuc. Patr. Bond, den
R.-K. Stuc. Patr. Bond „St. Antonius", den
Ned. Chr. Bouwarbeidersbond,, den R.-K.
Bouwarbeidersbond „St Jozef" en den
Alg. Ned. Stuc. Bond, een commissie sa
mengesteld, welke ten doel heeft de belan
gen van het Stucadoorsbedrijf op zich te
nemen, en zorg te dragen, dat de kwali
teit van het stucadoorwerk wordt opge
voerd.
Zij tracht dit doel te bereiken door het
geven van alle technische inlichtingen aan
directies van bouwwerken, heeren aanne
mers en alle bedrijfsbeoefenaren, waar
mede zij beoogt het te maken stucadoor
werk meer opgang te doen vinden, en het
stucadoorwerk als siervak weer ingevoerd
te krijgen.
Het domicilie der commisie is: ten kan
tore v. d. heer J. Arnold us, Minnebroers-
gracht 9, tel. 1510. Secretaris der commis
sie is: de heer L. Veerman, Groenoord-
straat 18.
Lcidsch Studentencorps.
Tot praeses van het Leidsch Studenten
corps is gekozen de heer F. E. Vlielands
Hein; tot ab. actis de heer W. T c- NTer.
beiden wonend te Den H^
vorst terug, maar het gebied van matige
vorst trok Oostwaarts terug en uit Frank
rijk wordt slechts lichte vorst gemeld. De
Alpentoppen zijn nog helder met zeven
tot tien graden vorst. Duitschland heeft
over het algemeen zonnig weer, waarbij
overdag de temperatuur tot boven het
vriespunt zal stijgen. In Frankrijk is de
bewolking afgenomen en zal de middag-
temperatuur vrij hoog worden. Op de
Britsche Eilanden blijft het weer somber
met eenigen regen in Schotland.
Ofschoon de depressie in het
Noord-Oosten wat meer bewolking
zal brengen, kan morgen overdag
en des middags vrij zacht weer ver
wacht worden, terwijl de tempera
tuur des nacht niet of weinig on
der het vriespunt zal dalen.
LUCHTTEMPERATUUR.
4.6 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.
Van Zaterdagnamiddag 5.49 uur tot
Zondagmorgen 6.38 uur; van Zondagna
middag 5.51 uur tot Maandagmorgen 6.36
uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Zondag 20 Febr.
voorm. 6.10 en nam. 6.35 uur; op Maandag
21 Febr. voorm. 6 45 en nam. 7.10 uur.
Maan op 23.41 uur Zaterdagavond.
Maan onder 9 uur Zondagmorgen.
Maan op 0.48 uur Maandagnacht.
Maan onder 9.31 uur Maandagmorgen.
(Laatste kwartier 22 Febr.).
VLIEGONGELUK TE BRINDISI.
Vier do°den.
Een Italiaansch watervliegtuig van de
basis te Brindisi is bij het dalen tegen
de kade van de vlieghaven gebotst. De
vier leden der bemanning zijn tengevolge
van hun verwondingen overleden.
