Om de macht in het Verre Oosten De strijd om Spanje BUITENLAND PUROLSl BINNENLAND WOENSDAG 16 FEBRUARI 1938 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 FELLE STRIJD OM DEN LOENGHAI- SPOORWEG. Ten Noorden van de Gele Rivier woedt een verbitterde strijd om het bezit van den Loenghai-spoorweg. De Chineezen, die 100000 man strek zijn, vechten moedig om ondanks de voortdurende bombardementen door de Japansche artillerie en luchtmacht stand te houden aan de versterkte linie benoorden Weihwei. Voorts wordt fel gestreden nabij Feng- kioe, aan den Noordelijken oever van de Gele Rivier. Na een aanval tusschen Jentsjoefoe zijn volgens Chineesche berichten een groot aantal Japanneezen, waaronder generaal- majoor Nakasjima, gedood. Volgens de zelfde berichten hebben Chineesche vlieg tuigen de spoorbrug over de Gele Rivier nabij Tsinan, die de Japanneezen hadden hersteld, vernield. Twee Chineesche divisies trachten Tsining te heroveren. OPPOSITIE IN JAPAN? Minseito en Seiyoekai tegen de alge- meene mobilisatie der nationale hulp bronnen. De Minseito, de grootste partij van het Japansche parlement, heeft gisterochtend het ontwerp over de algemeene mobilisatie van de nationale hulpbronnen besproken. De partij bleek in meerderheid tegen het ontwerp te zijn, dat 18 dezer in het parle ment zal worden ingediend en beöloot het ontwerp te bestrijden. Het schijnt, dat ook de Seiyoekai tegen het ontwerp is en dat alleen de nationa listen en de fascistisch getinte partij der sociale massa het ontwerp zullen steunen. DE GEBEURTENISSEN TE NANKING. In Chineesche kringen doen gruwelver halen de ronde over gebeurtenissen, die zich te Nanking hebben afgespeeld. Naar schatting zouden er meer dan tien duizend personen in koelen bloede zijn af geslacht, terwijl minstens 20.000 diefstal len moeten zijn gepleegd. Ook het optreden der Japansche mili tairen zou volgens deze mededeelingen on danks de waarschuwingen der militaire overheid uiterst afkeurenswaardig zijn. Het vraagstuk der voedselvoorziening vraagt meer en meer de aandacht, daar de Japanneezen er niet hun medewerking aan verleenen. Er bestaat bovendien groote vrees, dat zich ernstige epidemieën zullen voordoen, te meer daar er in ieder geval een tekort is aan geneesmiddelen. Geldzending van het Amerikaansche Roode Kruis. Het Amerikaansche -Roode Kruis heeft een millioen dollar beschikbaar gesteld voor hulpverleening aan Chineesche vluch telingen. Dit bedrag moest worden uitge keerd aan „weldadigheidsinstellingen". Vernomen wordt, dat de commissie tot handhaving van den vrede te Nanking, die door de Japanneezen wordt gecontroleerd, geen uitdeeling heeft gehouden onder de 150.000 vluchtelingen, die aan den honger dood zijn prijsgegeven. Volgens ds. Hsingtosjoe Mau van de Me thodistische Episcopale Kerk zijn de Chi neesche christenen, die hun huizen langs den spoorweg van Sjanghai naar Nanking en dien van Sjanghai naar Sjangtsjau niet konden verlaten evenmin door de Japan neezen gespaard. De Japanneezen hebben kerkgebouwen ingericht als barakken voor hun troepen, aldus de predikant. De Chi neesche christenen, die in het door de Ja panneezen bezette gebied zijn achtergeble ven, worden volgens Mau gedwongen tus schen de Japansche troepen te leven, die verwachten, dat het aantal aanvallen van Chineesche guerilla-troepen door de aan wezigheid der Chineesche christenen zal afnemen. OPWEKKING NIET DEEL TE NEMEN AAN DE OLYMPISCHE SPELEN. De Chineesche Athletiek Federatie heeft een rondschrijven gezonden aan 46 natio nale Olympische Comité's, waarin zij ver zoekt, niet te willen deelnemen aan de Olympische Spelen, welke in 1940 te Tokio zullen worden gehouden. Koeng Po Tsjen, de bijzondere ambassa deur voor Europa, heeft in een radiorede- voering gezegd met zekerheid te kunnen verklaren, dat er niet een enkel democra tisch bestuurd land in Europa is, dat het er niet over eens is, dat de zaak der demo cratie onherstelbaar zal lijden, indien de huidige Japansche agressie niet op doeltref fende en afdoende wijze wordt tot staan gebracht. GEVECHTEN BIJ VIVEL DEL RIO. Het rechtsche hoofdkwartier te Salaamn- ca deelt mede omtrent den toestand gister avond om acht uur: De regeeringstroepen hebben vandaag een aanval gedaan aan het Aragoneesche front op eenige van onze stellingen in den sector van Vivel del Rio. Zij werden overal teruggeslagen na zware verliezen te heb- ben geleden. Van de andere fronten valt niets te melden. Omtrent den strijd bij Vivel del Rio deelt de officieele correspondent van het hoofd- VAN HET VATICAAN DE GEZONDHEIDSTOESTAND VAN DEN H. VADER. In welingelichte kringen in het Vati- caan wgrdt ontkend, dat de gezondheidstoe stand van Z. H. den Paus reden zou geven tot bezorgdheid, zooals dezer dagen in het buitenland verluidde. De H. Vader heeft gisterochtend den kar dinaal-staatssecretaris Pacelli ontvangen, die het gebruikelijke rapport uitbracht. Vervolgens heeft Z. H. een aantal andere kardinalen ontvangen, terwijl hij vandaag een aantal echtparen, die een pelgrimsreis naar Rome hebben gemaakt, in gemeen schappelijke audiëntie heeft ontvangen. DUITSCHLAND PROCES-NIEMÖLLER WORDT VRIJDAG A.S. HERVAT. Het proces-Niemöller, dat op 8 Febr. 1.1. is verdaagd, zal Vrijdag 18 Februari worden hervat. Naar wordt gemeld, heeft ds. Nie- möller zich met zijn drie verdedigers ver staan, die weer op de zitting zullen ver schijnen. Ten einde een nieuwe verdaging te voorkomen, is ook de toegevoegde ver dediger, advocaat Herold, opgeroepen. FRANKRIJK HET STATUUT VAN DEN ARBEID DEBATTEN IN DE FRAN SC HE KAMER GEOPEND. Levendige critiek verwacht. De Kamer is gistermiddag begonnen met de debatten over de nieuwe regeling van den arbeid. De rapporteur-generaal Moch, verklaarde, dat geen enkele regeling ooit een einde kan maken aan de tegenstrijdige belangen van de partijen in het productie- leven, en hij voorspelde, dat vooral de ar tikelen over de stakingen levendige critiek zullen ontmoeten. De onafhankelijk-republikein Fernand Laurent achtte het zeer gelukkig, dat in het vervolg staking nog bij geheime stemming kan tot stand komen, hij achtte het even wel niet juist, dat de C. G. T. zich het recht aanmatigt de geheele arbeidersklasse te vertegenwoordigen. Fernand Laurent, als ook Dommange, verzetten zich tegen de „glijdende loonschaal". Deze zou volgens hen een ramp worden voor het land. De afgevaardigde Pebellier, van de „Par- ti Social Frangais", protesteerde tegen het feit, dat de commissie de vrije vakvereeni- gingen niet heeft gehoord. Op verzoek van minister-president Chau- temps besloot de Kamer vervolgens de de batten Donderdagochtend a.s. voort te zet ten. ALBANIË HET AANSTAANDE HUWELIJK VAN KONING ZOGOE. Klaar en duidelijk artikel van de „Osservatore Romano". Onder den titel „Naar aanleiding van ge mengde huwelijken" brengt de „Osserva tore Romano" gisteravond een drie kolom men lang artikel, dat definitief een einde maakt aan de stemmen, die de positie der Kerk tegenover het voorgenomen huwe lijk van koning Zogoe van Albanië, die Mu zelman is, met een katholiek in het geding brachten. Men heeft geschreven van on derhandelingen met den H. Stoel, die er op uit zouden zijn, dit huwelijk geldigheid te verleenen en dat de H. Stoel onder di plomatieke pressie gezwicht zou zijn. Het Vaticaansche orgaan betreurt in zyn artikel de onwetendheid van de betrok ken berichtgevers en geeft dan een klaar en duidelijk overzicht van de richtlijnen, die de Kerk in dergelijke gevallen volgt. In het onderhavige geval, d.w.z. in ge val van ongedoopte met een gedoopte trouwt, is de disparitas cultus voor de Kerk reden, om het huwelijk nietig te verklaren, dit in tegenstelling met een huwelijk tus schen een katholiek en niet-katholiek ge doopte persoon. In dit geval, d.wz in het geval van een huwelijk tusschen twee gedoopten is zulk een huwelijk ongeoorloofd, maar niet on geldig. Voor de ongeoorloofdheid kan de Kerk Haar dispensatie geven, maar nooit voor de ongeldigheid. Hiermede heeft het Vaticaan zijn houding kwartier nog mede, dat de regeeringstroe pen geen duimbreeds grond veroverd heb ben en dat gistermiddag om drie uur het aantal krijgsgevangenen de 350 gepasseerd was. De divisies no. 70 en 34 werden ge decimeerd. Onder de gevangenen bevindt zich de commandant van een brigade en zijn geheelen staf. Ruwe schrale huid van handen en gelaat, schrale lippen, gesprongen handen genezen snel met tegenover het huwelijk van koning Zogoe duidelijk uiteengezet en den gebrekkigen theologischen fantasieën om dit huwelijk den pas afgesneden. ROEMENIE GERUCHTEN OVER AFTREDEN VAN MIRON CURISTEA ONGEGROND. Het Roemeensche telegraaf-agentschap meldt, dat de in het buitenland verspreide geruchten over een aftreden van minister president Miron Christea ongegrond zijn. RUSLAND AARTSBISSCHOP MEFODJI VAN SIBERIë DOODGESCHOTEN. Naar uit Irkoetsk gemeld wordt, is al daar de Orthodoxe Aartsbisschop van Si berië, mgr. Mefodji, die zich sinds October 1937 in arrest bevond, door een militaire rechtbank ter dood veroordeeld, wegens spionnage ten gunste van Japan. Het vonnis is reeds voltrokken. De openbare aanklager haalde als be wijs een brief aan, die de bisschop in 1936 aan een geestelijke in Japan geschreven had, en waarin hy de verschrikkelijke toe stand der Christelijke kerken in Sovjet- Rusland beschreef. Tegelijk met den Bis- scnop werden de twee hoogbejaarde Ortho doxe geestelijken Popow en Dorugow, die met den Aartsbisschop samenwerkten, ter dood veroordeeld. VREEMDELINGEN MOETEN LENINGRAD VERLATEN. Naar te Helsingfors verluidt moeten alle vreemdelingen Leningrad en omgeving verlaten op last van de Ogpoe en zullen in de toekomst geen vreemdelingen meer ver lof krijzen zich hier,te vestigen. Men is van meening, dat dit verbod het gevolg is van een besluit om van Lenin grad een onneembare vesting en vlootbasis te maken. Reeds zouden tienduizend poli tieke gevangenen zijn aangekomen om hier te werken. Bnltenlandsclie Berichten LAWINE EISCHT VIER SLACHTOFFERS IN ZWITSERLAND. Uit Schuls (kanton Graubunden) wordt gemeld: Een lawine, welke zich losge maakt had van den 2300 meter hoogen Muttler, heeft een vijftal dames, die zich oefenden in de skysport, alsmede een ski- leeraar medegesleurd. De laatste en een der dames wisten zich in veiligheid te brengen, doch de vier anderen, een Engel- sche en drie Zwitserschen kwamen om het leven. DE AARDE OPENDE ZICH. In het plaatsje Moestelbach in Neder- Oostenrijk is gistermiddag het huis van een wijnboer in een aardspleet verdwe nen. De aarde opende zich plotseling on der het huis. Uit het onderzoek bleek, dat het huis was gebouwd boven een geheimen gang, welke vermoedelijk door Zweedsche sol-, daten tijdens den dertigjarigen oorlog was gemaakt. Deze gang is thans ingestort. Personen zijn by het ongeluk niet ge troffen, aangezien zich toevallig niemand in het huis bevond. HET DRIJVENDE POOLSTATION. Zoo dichtbij en toch onbereikbaar. Dinsdag bevonden de schepen „Taimyr" en Moerman" zich in een niet gewijzigde positie. Het was hun onmogelijk door te dringen "naar den ijsschots van Papanin, aangezien de weg door het ijs dichtgevro ren was. Des middags om drie uur steeg de vlieger Wlassof op. Hij is twee uur in de lucht geweest, maar heeft het kamp van Papanin niet gevonden, aangezien het zicht slechter geworden was. Hij is weibehouden weer geland. De „Taimyr" en de „Moerman" liggen op een onderlin ge afstand van 10 mijl. Ba, was een afschuwelijke chauffeur. Geen haarbreed wykt hy uit. Als ik jou was, man, dan ramde ik 'ra eens goed. DE GROOTE GEZINNEN. Het zonderlinge praeadvies van de Com missarissen der Leidsche Lichtfabrieken, overgenomen door B. en W. van Leiden, inzake het lichttarief voor groote gezin nen geeft mij volgende beschouwingen in de pen. Mogelijk heb ik de uitingen dienaangaan de in de pers niet voldoende bijgehouden, maar mij dunkt, dat ten aanzien der groo te gezinnen te veel nadruk wordt gelegd op deze behoeften. Niemand kant ontken nen, dat een groot kindertal groote uitga ven eischt, doch naar mijn bescheiden meening moet toch niet daarop de actie ten behoeve dier gezinnen worden geba seerd. Die 't over die behoeften heeft, kan de ondervinding leert het schampere opmerkingen verwachten, welke het beter is niet uit te lokken. Er is trouwens een krachtiger motief voor tegemoetkoming en steun aan groo te gezinnen, op welk motief alle schamper heid afstuit. (Ware het maar zoo! Red. „L Crt.") Deze motiveering is te vin den in het groote belang, dat kinderrijke gezinnen voor de samenleving hebben. Neen, nu denk ik niet aan Mussolini's groote bataljons, noch aan soortgelijke uitingen, reeds door Napoleon gebezigd. Er zijn andere, hoogere belangen! Van wie hangt het voortbestaan onzer samenleving af? Toch niet, zou ik zeggen, van de echtelieden, die den kinderzegen duchten en liefst met hun beidjes van het leven willen genieten. Waren alle men- schen zoo, over nog geen eeuw zou de we reld uitgestorven zijn, zou niemand meer van de goede gaven der Schepping kun nen genieten. Gelukkig zijn daar de groote gezinnen, Ziedaar het standpunt, dat m.i moet deren. De echtelieden, die niet opzien te gen den kinderzegen, zij zijn het, die de maatschappij in stand houden. Dit moge van hen veel zorg en moeite, veel lasten en ontberingen eischen, zij getroosten zich deze blijmoedigheid. Zij aanvaarden het leven met al zijn lusten en lasten in de overtuiging, dat zij aldus goed en juist han delen. Maar moet de samenleving hen dan maar alleen laten tobben? Mogen degenen, die wel 's werelds lusten willen, maar terug schrikken voor de lasten, zich met scham pere opmerkingen van de groote gezinnen afwenden? Neen en nogmaals neen! Ziedaar het tsandpunt, dat m.i. moet worden ingenomen. „Draagt elkander lasten", gij vooral, die u de lasten van'de schouders schudt. Helpt de groote gezinnen, die de bouwers zijn van de toekomst. AJO. TELEVISIE-PROEFNEMINGEN. WAARSCHIJNLIJK OP DE EERST VOLGENDE JAARBEURS TE UTRECHT. Naar de „Tijd" uit de beste bron ver neemt, is de waarschijnlijkheid zeer groot, dat op de eerstvolgende Jaar beurs te Utrecht vanwege Radio-Phi lips tel eviise-proefnemingen zullen worden gehouden. Op grond van wettelijke bepalingen mo gen televisie-uitzendingen, ook al zijn zy nog slechts experimenteel, alleen dan ge schieden, wanneer de regeering daartoe haar toestemming heeft verleend; de Tele visie-contactcommissie, waarin vertegen woordigd zijn de Nozema, de Radioraad, het hoofdbestuur der P. T. T., de Techni sche Hoog^school, de omroepvereenigingen en de televisiecommissie, adviseert de re geering ten deze. Zijn wij goed ingelicht, dan zou de Tele visie Contactcommissie de regeering in gunstigen zin hebben geadviseerd. Komen de proefnemingen in Utrecht tot stand, dan zal men zich, naar men ons ver zekert, wel moeten beperken tot het uit zenden en ontvangen van televisie-objec ten in de naaste omgeving. De televisie-ca paciteit van een zender houdt o.a. ver band met de hoogte van de antenne en zoo verkeert men in het buitenland, waar men over hooge antennes beschikt (Frankrijk heeft zijn Eifeltoren, Engeland zijn Alexan der Palace en Duitschland zijn Berlijnschen Funkturm) in een gunstiger positie, dan men te Utrecht zal kunnen verkeeren. Practisch komt men echter ook in het bui tenland niet buiten den zoogenaamden op- tischen horizon uit. De beelden kunnen bij den huidigen stand der televisie-weten schap reeds zeer duidelijk zijn, zoodat ons te Utrecht waarschijnlijk een heel bijzon dere sensatie wacht. REGEERING VERZET ZICH TEGEN ERKENNING VAN FRANCO. Dat de politiek van non-interventie met betrekking tot de gebeurtenissen in Span je met het volkenrecht in strijd zou zijn, ziet minister Patijn blijkens zijn me morie van antwoord met betrekking tot de begrooting van Buitenlandsche Zaken aan de Senaat, niet in. Een regeering, welke gewapenderhand tegen een deel der bevolking optreedt, kan naar stellig volkenrecht, geen aanspraak op hulp van derde staten doen gelden. Hoofddoel der non-interventie is, te voorkomen, dat de strijd in Spanje uitgroeit tot een Euro- peesch gewapend conflict. Reeds sinds ge ruime tijd worden onderhandelingen ge voerd met de regeering der Spaansche re publiek over de evacuatie (ontruiming) van de Duitsche staatsburgers, die zich nog in het Nederlandsche gezanschaps- gebouw bevinden, evenwel zonder dat tot dusver een resultaat werd bereikt. De overwegingen, welke zich tot nu toe verzetten tegen een erkenning door Nederland van het regime-Franco, gelden nog onverminderd. DE WERKLOOSHEID. In de week van 24 t/m 29 Januari was het percentage van de bij gesubsidieerde vereenigingen met werkloozenkas aange slotenen weer geringer dan in de vorige verslagweek. De directeur van den rijksdienst der werkloosheidsverzekering en arbeidsbe middeling deelt mede, dat in de week van 24 t/m 29 Januari bij gesubsidieerde ver eenigingen met werkloozenkas waren aan gesloten 548,000 personen (waarvan 74.000 landarbeiders) Voor de 474,000 verzekerden buiten de landarbeiders was het werkloosheidsper centage 30.3 (in de vorige verslagweek, 3 t/m 8 Januari 1938, was dit percentage 32.5). Voor de 548.000 verzekerden met inbe grip van de landarbeiders was het werk loosheidpercentage 31.0 (in de vorige ver slagweek was het 35.3). In de tweede verslagweek van Januari was het werkloosheidpercentage voor alle verzekerden in de laatste jaren achtereen volgens (tusschen haakjes zijn vermeld de percentages, indien de landarbeiders bui ten beschouwing worden gelaten): 1935 36.0 (32.5) 1936 38.0 (36.8) 1937 36.1 (34.4) 1938 31.0 (30.3) Bij de organen der openbare arbeids bemiddeling stonden op 29 Januari j.L in totaal 457,130 werkzoekenden ingeschre ven, onder wie 432.607 mannen. Van deze werkzoekenden waren er 435.717 werk loos, onder wie 417.149 mannen. Blijkens een opgave van den directeur- generaal van werkverschaffing en steun- verleening waren einde November 1937 van de bij genoemde organen ingeschre ven werkloozen 51.672 arbeiders geplaatst byeen werkverschaffing. Het bestuur van het Werkfonds 1934 heeft opgegeven, dat op 27 Januari 1938 ruim 5900 arbeiders aan het werk waren met behulp van dit fonds. DE VARKENS VAN DR. DETERDING. De regeeringscommisaris voor akkerbouw een veehouderij wordt rechter in eigen zaak. Men schrijft aan de „Tijd": Men kent de geschiedenis van de leve ring van varkens aan Duitschland in het kader van het z.g. plan-Deterding. Of mis schien is het beter te zeggen, dat men de geschiedenis niet kent, maar dat men zich enkele feiten zal herinneren. Deze geschie denis is immers zoo duister en er zijn zoo veel onbegrijpelijke kanten aan, dat nie mand het juiste er van weet en dat nie mand deze geschiedenis kent, noch haar kan verklaren. De bekende feiten komen in het kort hierop neer, dat aan dr. Deterding var kens zijn geleverd tegen een prijs van 40 cent per K.G. zonder korting, terwijl aan de firma Zilversmit en Pinto tegelijker tijd varkens werden verkocht voor 34 cent per K.G. met een korting van 4 K.G. per varken. Door een vergissing der ambtena ren van de veehouderij-centrale is bij de uitvoerders van het plan-Deterding een factuur terechtgekomen, gericht aan Zilver smit en Pinto, waaruit bleek, dat Deter ding, aan wien was toegezegd, dat hij den laagsten prijs zou kunnen bedingen en dat aan niemand goedkooper geleverd zou worden, ongeveer 225.000 te veel betaald had bij deze varkensleverantie. Er heeft een conferentie plaats gehad, waarbij werd overeengekomen, dat een bedrag van 112.000 gerestitueerd zou worden. Dat is geschied. De zaak zou verder wor den onderzocht, maar van de resultaten hiervan was niets bekend geworden en de geheele aangelegenheid zou in den doof pot terecht gekomen zijn, als door de pu blicaties van het Handelsblad de kwestie niet opnieuw onder de aandacht was ge bracht. Dezer dagen publiceerde dit orgaan een lijst vragen, gericht aan de regeering en aan dr. Dijt, den uitvoerder van het plan-Deterding in Nederland. Natuurlijk heeft de regeering niet geantwoord. Zij is sterk in het zwijgen en in dit stille front i3 Landbouw een van haar sterkste posten. Dr. Dijt heeft eenige dagen later geant woord en uit dit antwoord is gebleken, dat het onderzoek met groote laksheid is ge schied, dat Landbouw het niet de moeite waard vond te antwoorden op brieven van dr. Dijt, dat bij de onderhandelingen over het te restitueeren bedrag het departement weer een minder fraai figuur heeft ge maakt en dat men in Den Haag weer heeft getracht zich zonder ernstig onderzoek van de zaak af te maken. Dr. Dijt had n.l. voor gesteld een eereraad te doen benoemen, maar op dit voorstel ontving hij geen an der antwoord, dan dat men zijn brief had ontvangen. Thans heeft echter, zooals reeds meege- gedeeld, dr. Colijn aan dr. Dijt een brief doen schrijven, waarin hij mededeelt, dat de aangelegenheid opnieuw in behandeling is genomen en dat de regeeringscommis- saris voor akkerbouw en veehouderij zich schriftelijk tot dr. Deterding heeft ge wend. Hieruit zou blijken, dat er ophelde ring zal komen in deze min of meer duistere affaire. Wij moeten echter bekennen, dat wy er niet veel ver trouwen in hebben. Men maakt iemand nu eenmaal geen rechter in eigen zaak En de levering van de varkens is de zaak geweest van een regeeringscom- missaris, evenals de levering van kaas en eieren, waarmede ook minder pret tige dingen zijn gebeurd. Voorts her inneren wij ons in het jongste verleden nog andere zaken, waarbij deze zelfde regeeringscommissaris een min of meer onbegrijpelijke rol heeft gespeeld, b.v. de uitvoer van magere gecondenseer de melk naar Engeland. Het zou goed zijn, als de regeering krachtig ingreep en de erfenis van de twee vorige minis ters, onder wie Landbouw ressorteerde, duchtig likwideerde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 6