Schuschnigg heelt het „paard van Troje" binnengehaald DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Ontspanning in de verhouding met Duitschland 29ste Jaargang WOENSDAG 16 FEBRUARI 1938 No. 8957 9e Ccld^clvcSou^ant de abonnementsprijs bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent Dei week J 2.50 Der kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 pei kwartaal Franco per post 1 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnè's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal. Pij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 t GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. U DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT t Gewone AdvertenUën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Christelijk 't Heeft ons dezer dagen weer eens ge troffen, hoe gaarne men het woord „Chris telijk" gebruikt. De liberale afgevaardigde in den Leid- schen Raad verklaarde, dat op de open bare school C h r i s t e 1 ij k onderwijs wordt gegeven. Wij begrijpen niet, waarom dan dat on derwijs nooit botst tegen de overtuiging van ouders die uitgesproken niet-Chris- telijk of zelfs anti-Christelijk zijn! Maar intusschen ligt in deze verklaring een getuigenis van het feit, dat men gaar ne de kwalificatie „Christelijk" aanvaardt. Want, men kan wel veronderstellen, dat in dit verlangen „politiek" is verscholen, de „politiek" n.l., om Christelijke ouders te bewegen, hun kinderen naar de openbare school te zenden, er blijkt toch óók in ieder geval uit, dat men de „kwalificatie" Christelijk ook in zich begeerenswaard, al thans niet ongewenscht acht! Sterkèr-sprekend nog is het volgende: De voorzitter van de S. D. A. P.-fractie had in de debatten verklaard: „Ik ben geen Christen" welke verklaring door een lid der rechterzijde was onderstreept. Dit laat ste was voor een ander lid der S. D. A. P.- fractie aanleiding om te verklaren, dat, hoewel de voorz. niet een Christen is, zijn woorden en daden toch welChristelijk zijn. Nu willen wij hier niet ingaan op de objectieve waarheid en waarde van deze bewering! 't Is'hier alleen onze bedoeling, om aan te wijzen, dat men er blijkbaar een eer in stelt, als zijn woorden en daden kun nen worden aangeduid als Christelijk.... Uit dit alles kan maar één conclusie wor den getrokken. En deze conclusie is: Wie er een eer in stelt, dat zijn woor den en daden Christelijk heeten, moet er ook een eer in stellen, dat hij zélf is: een Christen. En een Christen is alléén degene, die Christus erkent als den Goddelijken Verlosser der menschheid, die Christus' wet als leiddraad neemt voor al zijn doen, die Christus' eer en glorie beoogt als het doel van alle leven en streven, het doel, t ij d e n s dit leven en n a dit leven, in eeuwigheid Mogen wij, die ons Christenen noemen, en anderen, die wél de kwalificatie Chris telijk voor hun woorden en daden willen aanvaarden, maar zich niet Christen noe men, niet willen noemen, deze gedachte overwegen: Christelijk doen, conse quent en radicaal, kan alléén dege nen, die zelf, in eigen privé leven Christen is, d. w. z. volgeling van Christus! DE WERELD in VOGELVLUCHT Wat gisteren in Oostenrijk verwacht werd is vannacht gebeurd: Schuschnigg heeft zijn regeering georganiseerd volgens de eischen, welke Hitier hem Zaterdag te Berchtesgaden had gesteld. Hij heeft den nationaal-socialist Seiss Inquart in zijn re geering opgenomen en hem de leiding van het departement van binnenlandsche za ke en van den veiligheidsdienst toever trouwd. Voorts zal er een amnestie worden afgekondigd voor allen, die zich aan po litieke misdrijven hebben schuldig ge maakt, waaronder op de eerste plaats ver staan moeten worden die misdrijven, wel ke van nationaal-socialistische zijde ge pleegd zyn tegen de onafhankelijkheid van den Staat. Ook is er een nieuwe persovereenkomst tot stand gekomen. Van zijn kant zou Hitler in den eerstvol- genden Rijksdag op 20 Februari de onaf hankelijkheid van Oostenrijk plechtig er kennen. Het is evenwel de vraag of Oostenrijk thans niet practisch zijn onafhankelijkheid heeft prijs gegeven. Naar te Weene" ver luidt en bevestigd wordt door den Ween- schen correspondent van de „Daily Mail and Morning Post" zijn deze maatregelen doorgevoerd onder den druk van een ulti matum van Hitier en zelfs onder bedrei ging met troepenconcentraties aan de Ti- roolsche grens. Door de functie van minister van binnen landsche zaken met de controle over de po- htie aan Seiss Inquart te geven in het ge- MAAR TEN KOSTE VAN DE PRACTISCHE ONAFHANKELIJKHEID De nationaal-socialist Seiss Inquart in de regeering Het resultaat van de besprekingen, welke de Oostenrijksche bondskanse lier Schuschnigg Zaterdag met den Duitschen rijkskanselier Hitier te Berchtesgaden heeft gevoerd, heeft zich vannacht te Ween en gedemonstreerd. Het Oostenrijksche kabinet heeft een reorganisatie ondergaan, waarvan het voornaamste is, dat het departement van binnenlandsche zaken en veilig heid is toevertrouwd aan den nationaal- socialist dr. Arthur Seiss Inquart. Het nieuwe Oostenrijksche kabinet is als volgt samengesteld: Bondskanselier: Schuschnigg. Vice-kanselier: Luitenant-veldmaar- scha'k Huelgertb. Buitenl. zaken: Guido Schmidt. Financiën: Neumayer. Handel: ir. Julius Raab. Sociale zaken: Resch. Binnenlandsche zaken en veiligheid: dr. Arthur Seyss Inquart. Landbouw: Mandorfer. Onderwijs: Pernter. Justitie: Ludwig Adamowich. Bondsministers zonder portefeuille: Guido Bernatto, Glaisse Horstenau en Hans Rott. Bondspresident Miklas heeft den nieuw benoemden ministers reeds een eed af genomen. DE EERSTE ZITTING VAN HET NIEUWE KABINET. Amnestie voorgesteld. Hedennacht nog heeft het nieuwe kabi net zijn eerste ministerraadszitting gehou den. Besloten werd den bondspresident vopr te stellen, amnestie af te kondigen voor alle voor 15 Februari gepleegde politieke delicten. Voorgesteld werd kwijtschelding van straf te schenken en loopende processen te staken. De kwijtschelding van straf is verbon den aan de voorwaarde, dat de betrokke- ren zich goed gedragen tot eind Februari 1941. De bondsregeering heeft deze door den geest van verzooeningsgezindheid ingege ven maatregel genomen, teneinde alle staatsburgers, die tot dusverre ter zijde hebben gestaan, den weg te banen tot me dewerking aan den opbouw van het vader land, en daarmede den vrede des lands in binnenland en naar buiten veilig te stel len. De politieke amnestie, die vannacht is ge decreteerd, strekt zich tot de zwaarste ver oordeelingen uit. Onder meer zullen Rin- telen, de terrorist Woitsche, de politie-be- ambten. die betrokken waren bij den aan val op de bondskanselarij, waarvan Doll- fuss het slachtoffer werd, en ingenieur Tavs. de onlangs gearresteerd werd bij de slui ting van het Bruine Huis er van profitee- ren. Behalve Rintelén, die ziek is, zullen alle geamnestieerden, die ernstige misdrij ven hebben gepleegd, Oostenrijk moeten verlaten. Zij zullen in Duitschland worden toegelaten. De amnestie geldt ook voor sociaal-de mocraten. Zij brengt geen recht tot herstel in openbare functies mede. SEISS INQUART. Seiss Inquart, die door de Duitsch-Oos- tenrijksche besprekingen plotseling op den voorgrond is getreden in de Oostenrijksche politiek, is geboren in 1892. Hij heeft rech ten gestudeerd en heeft te Weenen het be roep van advocaat uitgeoefend. Door zijn denkbeelden werd hij naar het Groot-Duit- sche kamp gedreven en werd hij vice-voor- zitter van den Oostenrijksch-Duitschen bond. Seiss Inquart heeft groote sympathie voor het nationaal-socialistische Duitsch land en is tevens een overtuigd Katholiek. Dit laatste schonk hem het vertrouwen van Schuschnigg, die hem geschikt scheen te achten om een verzoening tot stand te bren gen en hem lid van den staatsraad maakte. Het schijnt, dat Seiss Inquart ook het vertrouwen geniet van Adolf Hitler. Hij heeft verscheidene malen een bezoek ge bracht aan Berlijn. reconstrueerde Oostenrijksche kabinet heeft Schuschnigg gecapituleerd voor Hitler's eischen. Voordat de definitieve nieuwe ministerlijst bekend werd gemaakt, was een kabinetslijst uitgegeven, waarin Seiss In quart vermeld stond als minister van bin nenlandsche zaken, zonder controle over de politie. Deze lijst werd echter plotseling ingetrokken. Naar verluidt zijn reeds, behalve het op nemen van een nationaal-socialist in het kabinet, aanzienlijke concessies aan Duitschland gedaan. Van betrouwbare zij de wordt vernomen, dat veldmaarschalk Jansa op verzoek van Duitschland verwij derd zal worden, aangezien hij in verbin ding zou hebben gestaan met von Fritsch. De vraag is thans, of Duitschland vol daan zal zijn over de verandering. Er wordt op gewezen, dat Hitier geweldige eischen heeft gesteld in Berchtesgaden. O.a. zou hij den eisch gesteld hebben, dat Oos tenrijk een pro-Duitsche buitenlandsche politiek zou voeren, welke volkomen van Duitschland afhankelijk zou zijn. Voorts zou hij geëischt hebben, dat Oostenrijk zich zou aansluiten bij het anti-Kominternpact, dat Oostenrijk zou toestemmen in mili taire camenwerking en alle gedachten zou laten varen aan vriendschap met Tsjecho- Slowakije. Men gelooft, dat Schuschnigg minder steun dan gewoonlijk gevonden heeft bij Italië in verband met Mussolini's moeilijkheden met Groot-Brittanië. De „Petit Parisien" schrijft: „Met het mes op de keel heeft Oostenrijk zich moe ten onderwerpen. Het democratische en vredelievende Europa heeft een tweeden slag ontvangen, zeker minder hard dan dien van de bezetting van het Rijnland, maar die voor Engeland en Frankrijk en voor alle vrije landen een veelbeteekenen- de waarschuwing moet zijn." In de „Echo de Paris" schrijft Pertinax: „Wij staan hier tegenover een der groote gebeurtenissen uit de hedendaagsche ge schiedenis, een gebeurtenis, welker gevol gen niet overzien kunnen worden. Hit- Ier, die zeer fel tegenover Schuschnigg is opgetreden, stelde Oostenrijk een ultima tum, te vergelijken met dat aan België in 1914. Zullen Frankrijk en Engeland de vorming van een Mittel-Europa niet ver hinderen?" De „Epuque" zegt. „Het communiqué vertelt, dat de maatregelen die genomen zullen waarborgen. Dit doet ons denken aan we en vriendschappelijke betrekkingen zulen waarborgen. Dit dot ons denken aan het verbond tusschen een konijn en een boa constrictor. Mussolini bewaart het stilzwij gen, want hij kan niet hardop spreken." In Rome wordt gezegd, dat sedert het ontstaan van de spil BerlijnRome, de op vatting van Italië over de Oostenrijksche onafhankelijkheid veranderd is. De onaf hankelijkheid blijft een der grondslagen van de Italiaansch-Duitsche entente, maar uit naam van de belangengemeenschap van fascisme en nation aal-socialisme wordt het doordringen van dat laatste In Oosten rijk te Rome vólkernen natuurlijk geacht. DE BESPREKINGEN TUSSCHEN HITLER EN SCHUSCHNIGG. Een officieel communiqué. Omtrent het onderhoud tusschen den Führer en rijkskanselier Hitier en bondskanselier Schuschnigg op den Obersalzberg wordt het volgende offi- cieele communiqué gepubliceerd: In het onderhoud, dat dr. Schusch nigg den 12den Februari op den Ober salzberg met den Führer en rijkskan selier heeft gevoerd, zijn alle vraag stukken der betrekkingen tusschen Oostenrijk en Duitschland grondig be sproken. Doel van dit onderhoud was, de bij de toepassing van de overeenkomst van den llden Juli 1936 opgetreden moei lijkheden uit den weg te ruimen. Men was het erover eens, dat beide partijen vastbesloten zijn, vast te hou den aan de grondstellingen der over eenkomst, en deze beschouwen als het uitgangspunt eener bevredigende ont wikkeling der betrekkingen tusschen de beide staten. Bijgevolg hebben beide partijen na het onderhoud van den 12den Februari besloten tot het onverwijld nemen van maatregelen, die waarborgen, dat tus schen de beide staten zulke nauwe en vriendschappelijke betrekkingen wor den gekweekt, als in overeenstemming is met de geschiedenis en het gezamen lijk belang van het Duitsche volk. De beide staatslieden zijn de over tuiging toegedaan, dat de maatregelen, waartoe zij besloten hebben, tegelij kertijd een daadwerkelijke bijdrage vormen voor de vreedzame ontwikke ling van den toestand in Europa. VON PAPEN OVER DE DUITSCH- OOSTENRIJKSCHE BETREKKINGEN. Op de constitueerende vergadering van de in een vereeniging omgezette Oosten- rijksch-Duitsche arbeidsgemeenschap heeft o.a. ook von Papen het woord gevoerd. Wanneer ik, aldus de Duitsche gezant, over eenige dagen dezen post verlaat, dan geloof ik, dit met een goed geweten tegenover mijn opdrachtgever en de belangen van het Duitsche volk te doen. De bespreking, die den twaalfden dezer op den Obersalz berg is gevoerd, zali een nieuwe mijlpaal zijn in de geschiedenis van de Duitsche kwestie. Een zelfstandig Oostenrijk kan zijn taak slechts zien in de omraming van de groot-Duitsche ontwikkeling, en slechts als medewerker aan de herovering van de plaats en den geestelijken invloed van het rijk in het avondland. EEN PERSOVEREENKOMST. Er is ook een nieuwe persovereenkomst tot stand gekomen, waarbij Oostenrijk en Duitschland zich verplichten, met politie maatregelen op te treden tegen elk pers delict, dat de strekking heeft de betrek kingen tusschen beide landen te schaden. Bij derde herhaling van een persdelict zou het beroep niet verder uitgeoefend mo gen worden. Straffen tot vijftien dagen ge vangenis kunnen worden opgelegd. ONTSPANNING TE WEENEN. De publicatie van het nieuwe kabinet heeft in politieke kringen te Weenen, ont spanning gebracht. Ook de amnestie heeft veel indruk gemaakt. Het publiek wacht thans met groote belangstelling de rede, die Hitier Zondag in den Rijksdag zal houden en waarin hij de onafhankelijk heid van Oostenrijk opnieuw moet beves tigen, af. Hoe belangrijk ook de opofferin gen zijn, die men zich getroost heeft, men is toch verheugd over een oplossing, die het Oostenrijk mogelijk maakt zijn betrek kingen met Duitschland te verbeteren, zonder dat zijn aanzien verminderd wordt. Bevestigd wordt, dat de verzoenende hou ding van Oostenrijk van Italiaansche zijde is aangemoedigd en goedgekeurd. Heelt Oostenrijk zijn onaihankelijkheld prijsgegeven? EEN PESSIMISTISCH ENGELSCH OORDEEL. De Weensche correspondent van de „Daily Telegraph and Morning Post" schrijft, dat Oostenrijk aan de eischen van Hitier toegegeven heeft en daar mede practisch zijn onafhankelijkheid heeft prijsgegeven. Onder de Oosten rijksche concessies bevindt zich het leggen van de controle over de politie en de andere vei'igheidsdiensten in de Dit nummer bestaat uil vier bladen. voornaamste nieuws Buitenland Schuschnigg reorganiseert zijn kabinet ingevolge een ultimatum van Hitier. (1ste blad). Oppositie ln Japan? (2de blad). Het proces-Niemöller wordt Vrijdag hervat. (2de blad). Het Fransche statuut van den arbeid ln de Kamer besproken. (2de blad). DE „WINTERFLORA" 10.000ste bezoeker Op de tentoonstelling „Winterflora" werd hedenmiddag om 3 uur ver wacht Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers, Bisschop van Haarlem. Vanmorgen is de 10.000ste bezoek ster mevr. GroenKadt uit Haar lem, verblijd met een fraaie mand blauwe hyacinthen „Dr. Stresemann". ongebonden handen van den nationaal socialistisch gezinden Seiss Inquart, terwijl tevens aan den Duitseh gezin- den minister van buitenlandsche za ken, Guido Schmidt, volkomen de vrije hand gegeven wordt ten aanzien van de buitenlandsche politiek. Te Berchtesgaden, aldus deze corres pondent verder, heeft Hitier aan Schusch nigg tot 15 Februari den tijd gelaten om aan zijn eischen te voldoen. Dit ultimatum werd kracht bijgezet door verwijzingen naar de uitbreiding van het nationaal so cialistische terrorisme in Oostenrijk en door bedreiging met een opmarsch. De correspondent meldt verder, dat de uitbarsting van Hitier te Berchtesgaden, die geruimen tijd duurde en meer dan eens herhaald werd, gevolgd werd door zeer agressieve eischen van Von Ribben- trop en tenslotte door den eisch tot on middellijke onderschrijving van de naar voren gebrachte eischen. Schuschnigg wei gerde dit, zeggende, dat hij niet gemach tigd was hiertoe over te gaan en het ge- heele kabinet moest raadplegen. Tenslotte stelde Hitier een ultimatum. Schuschnigg moest vóór 16 Februari toegegeven heb ben, anders zou Hitier zijn rede voor den Rijksdag op 20 Februari in zoodanige ter men opstellen, dat hieruit de vonk zou ontspringen die de Oostenrijksche natio naal socialisten in beweging zou brengen. Het toegeven van Oostenrijk zal onvermijdelijk een tolunie met Duitschland met zich mede bren gen. Miklas en Schuschnigg hebben een be roep gedaan op Mussolini om bemiddelend op te treden, maar er kwam geen antwoord De Duce was uit op een skitocht aldus meldt de Weensche correspondent van de „Daily Telegraph and Morning Post." DE DUITSCHE TROEPENBEWEGINGEN AAN DE GRENS? Gisteren is te Weenen een ge rucht verspreid, dat uit nationaal socialistische bron afkomstig scheen te zijn en volgens hetwelk troe penconcentraties ten uitvoer wer den gelegd op Beiersch gebied na bij de Tiroolsche grens. Uit te Innsbruck ingewonnen inlichtin gen blijkt, dat inderdaad troepenbewegin gen geconstateerd zouden zijn in de streek van Allgau in Zuid-Beieren. Gezaghebben de Duitsche kringen verklaarden deze troepenbewegingen als jaarlijksche be wegingen, die ski-oefeningen in de winter kwartieren ten doel hadden. Een Havasbericht uit Vaduz in Liechten stein meldde nader, dat uit inlichtingen, welke aan de Liechtensteinsche grens ver kregen waren, bleek, dat hier sprake was van eenige duizenden manschappen, welke troepen voor een deel gemotoriseerd wa ren, en van detachementen luchtstrijd- '-racVe->

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1