DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Explosie
le Rembang.
Strengere maat
regelen In
Griekenland.
BINNENLAND
29ste Jaargang
VRIJDAG 28 JANUARI 1938
No. 8941
S)e £eid4eli£0oti/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bif vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnè's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal. bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE IS i
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentlën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekklngen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
V Voor schoolkinderen en
anderen.
Wij drukken hier af een mededeeling van
den Bisschop van Haarlem, in het laatste
nummer van het tijdschrift „Sint Bavo".
Schoolreizen.
Met nadruk wijzen Wij de school
besturen op de groote verantwoor
delijkheid, welke op hen rust met
betrekking tot het organiseeren of
met hun goedkeuring doen organi
seeren van school- of vacantie-
reizen voor de leerlingen van hun
scholen. In verband hiermede bren
gen Wij ter kennis van deze be
sturen, dat Wij tegen het houden
van dergelijke uitstapjes geen be
zwaar hebben, mits zij le. niet om
vatten het bezoeken van plaatsen,
waaraan voor de kinderen geva
ren van zedelijken aard verbonden
kunnen zijn, 2e. niet van dien aard
zijn, dat zij den geest van weelde
en genotzucht bij de kinderen kun
nen opwekken en van de ouders
een geldelijke bijdrage vergen,
welke voor dezen veelal bezwaar
lijk moet worden geacht, 3e. in elk
opzicht de goedkeuring hebben van
den priester-voorzitter van het
schoolbestuur, of, bij ontstentenis
van dezen, van den pastoor der pa
rochie, waarin de school gelegen is.
Op deze ernstige waarschuwing van Z.H.
Exc. Mgr. Huibers willen wij gaarne de
bijzondere attentie trekken.
Niet alléén voor de schoolbesturen is
deze vermaning van belang.
Ook en méér nog voor de ouders,
die hun kinderen ontspanning en vermaak
willen schenken door hen in de gelegen
heid te stellen, uitstapjes te maken.
Ook voor besturen van vêreenigingen, van
corporaties van jeugdige personen, die op
bun program een jaarlijksch of twee-jaar-
lijksch uitstapje hebben.
Wij hebben wel 'ns geconstateerd, dat
jeugdige personen, in katholiek verband,
een „uitstapje" ondernamen, dat zoo veel
geld kostte, dat de meeste ouders dezer
jongelui het zichzelf niet zouden kunnen
veroorloven, terwijl zij waarschijnlijk ook
later zelf niet meer een dergelijke reis zou
den kunnen bekostigen.
„De geest van weelde en genotzucht" is
de meest verderfelijke, die kan varen in
kinderen en jonge menschen!
Laat genieten genieten van het schoone
en goede. Maar zóó, dat het waarlijk den
geest ontspant, verfrischt, óp-heft zóó,
dat het genieten ver verwijderd blijft van
verslappende en ontzenuwende weelde, en
geen „genotzucht" opwekt, maar tevreden
heid en blijde bevrediging schenkt!
HEVIGE ONTPLOFFING IN
VUURWERKFABRIEK
ZES DOODEN.
Er waren 3000 man aan 't werk.
Gistermiddag even na vier uur heeft zich
een hevige ontploffing voorgedaan in een
vuurwerkfabriek te Ardeer in het Schot-
sche graafschap Ayrshire.
Volgens de eerste berichten" zijn zes per
sonen om het leven gekomen en werd een
twaalftal personen gewond.
De ontploffing was zoo hevig, dat de hui
zen van het plaatsje Irving, dat op een af
stand van vijf kilometer ligt, op hun grond
vesten schokten, talrijke vensters spron
gen. Nog een tweede ontploffing werd ge
hoord en de vrouwen en kinderen waren
zoo verschrikt, dat zij de straat opvluchtten.
Huizenhooge vlammen stijgen op uit het
gebouw en de geheele streek is in dichte
rookwolken gehuld.
Omtrent de ontploffing te Ardeer wordt
nader gemeld, dat de ontploffing zich
voordeed bij de Nobels Explosive Works.
Zes personen, waaronder een vrouw, wer
den gedood en een aantal anderen werd
licht gekwetst.
In de fabriek, welke een der grootste
vuurwerkfabrieken ter wereld is, vinden
drieduizend man werk. Dat het aantal
slachtoffers zoo gering is, is te danken aan
het feit, dat de verschillende onderdeelen
van de fabriek allen zijn ondergebracht in
aparte gebouwen.
H.K.H. Prinses Juliana
rijdt uit
H.K.H. Prinses Juliana heeft van
middag omstreeks drie uur een autorit
in de omgeving van het paleis gemaakt.
VUURWERKFABRIEK IN DE LUCHT
GEVLOGEN.
Vijftien dooden.
Aneta seint uit Soerabaja: Te Rembang
is een Chineesche vuurwerkfabriek in de
lucht gevlogen. Vijf personen werden op
slag gedood, twee-en-twintig werden
zwaar- en veertien licht gewond, allen ar
beidsters.
Van de zwaar-gewonden zijn nog 10
slachtoffers overleden, waardoor het aantal
dooden tot vijftien is gestegen.
Vermoedelijk is de ontploffing te wijten
aan het feit, dat de vulling voor vuurwerk
van andere samenstelling was, dan hiervoor
is voorgeschreven. Met de toelaatbare sa
menstelling zou een dergelijke explosie niet
mogelijk zijn geweest.
De behandelende geneesheeren hébben
uiting gegeven aan de vrees, dat nog en
kele slachtoffers, die tot de gewonden be-
hooren, het leven zulle^ laten.
METAXAS ZOU ABSOLUTE DICTATUUR
HEBBEN INGESTELD.
WEENEN, 28 Januari .(A.N.P.) Volgens
hier ontvangen berichten zou Metaxas in
Griekenland een absolute dictatuur hebben
ingesteld.
Gemeld wordt, dat de in de Grieksche
ochtendbladen gepubliceerde verklaring
o.m. behelst: Het dictatoriale regiem van
Metaxas 'treedt een periode van gestreng
heid in. Het zal zonder pardon optreden te
gen al degenen, die gedacht hebben of in
de toekomst mochten denken de rust der
bevolking te verstoren.
Indien noodig, zullen andere zelfs nog
gestrenger maatregelen zonder dralen wor
den genomen.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
Het rapport van den voormaligen Bel-
giscnen premier Van Zeeland is thans ge
publiceerd en elders in dit bla^ kan men
een uittreksel ervan bestudeeren. Lichte
kost is het niet. Men is echter algemeen
van oordeel, dat het rapport een belang
rijk stuk werk is en een krachtige poging
om de moeilijkheden van de huidige eco
nomische situatie op te lossen. Of het plan
ooit werkelijkheid zal worden, dan wel zal
worden opgeborgen bij de vele andere pa
pieren plannen, welke nimmer tot reali
teit zijn geworden, is een andere vraag,
waarop wij eerlijk gezegd niet zoo ge
rust zijn. „Als men werkelijk wil, is er
wel degelijk iets te bereiken", meent van
Zeeland. Ja. als men wil en als men wat
inschikkelijk wil zijn!
Voorloopig is het rapport in de landen
welke zich erover uitspraken, vrij gunstig
ontvangen. In Duitschland zegt men, dat
liet initiatief is uitgegaan van Engeland
en Frankrijk en dat derhalve die twee
landen nu maar moeten beginnen. Maar
daar is men juist bang, dat de dictatuur-
staten niet zullen willen meedoen en als
die niet meeuoen, ligt het neele plan op
z'n rug. In Amerika is men daarover zeer
sceptisch gestemd. Duitschland en Italië,
zouden, zoo zegt men te Washington, hun
politiek van autarchie en koloniale ex-
pensie moeten laten varen. Bovendien be
gint Washington er reeds direct op te wij
zen, dat de medewerking van Amerika
beperkt zal zijn door de bestaande Ame-
rikaansche wetten. Dat begint al goed.
DE GRONDWETSHERZIENING.
DE PLECHTIGE AFKONDIGING.
Naar wij vernemen, ligt het in het voor
nemen van de regeering, dat de plechtige
afkondiging van de jongste grondwetsher
ziening zal plaats vinden zoowel in Neder
land, als in Nederlandsch-Indië, Suriname
en Curagao. Beoogd wordt daardoor uit
drukking te geven aan de staatsrechtelijke
gelijkstelling van de overzeesche gebieds-
deelen met het rijk in Europa sinds 1922
en zoodoende ook bij deze gelegenheid de
gedachte der rijkseenheid te versterken.
De wijzigingswetten zullen, naar in de
bedoeling ligt, in de vier gebiedsdeelen op
een nader te bepalen dag op een zelfde
tijdstip, n.l. te half drie des namiddags Ne-
derlandschen tijd, d.i., in verband met het
tijdsverschil, denzelfden dag 's avonds in
Ned.-Indië en 's ochtends in Suriname en
in Curasao, worden opgenomen in het offi-
cieele publicatieblad (in Nederland: het
Staatsblad, in Ned.-Indië: het Staatsblad
van Ned.-Indië, enz.) en gorden voorge
lezen in een plechtige openbare zitting van
het hoogste rechtscollege en in Nederland
tevens, als gebruikelijk, in een zitting van
de gerechtshoven en arrondissements
rechtbanken.
Gelijktijdig zal het besluit van publica
tie in de vier gebiedsdeelen worden voor
gelezen bij het openbaar bestuur, te weten,
in Nederland, in alle gemeenten, van de
pui of voor de deur van het huis der ge
meente en te Batavia, Paramaribo en Wil
lemstad van het paleis van den gouverneur-
generaal en gouverneur.
HOFJAGER SPEK MORGEN NAAR
HUIS.
Naar de „Tel." verneemt, zal de heer
Spek, de hof jager, die bij het auto-onge
luk van Prins Bernhard ernstig aan de
knie gewond werd, Zaterdagochtend a.s.
het Burgerziekenhuis hersteld kunnen ver
laten en per trein naar zijn woning te
Apledoorn terugkeeren. De patiënt is vrij
wel geheel genezen, al zal hij wellicht thuis
nog eenige rust moeten houden.
BAKKERS BIJEEN
In hotel „Noord-Brabant" te Utrecht
kwam Donderdag onder presidium van
den heer J. Loose, uit Bergen op Zoom, de
Bondsraad van de R.K. Bakkerspatroons in
vergadering bijeen.
De opkomst gaf den voorzitter reden tot
verheugenis, terwijl een merkwaardige
groei van den Bond mocht geconstateerd
worden. Er kwamen 30 afdeelingen bij,
zoodat thans 152 afdeelingen in totaal be
staan, met pl.m. 3500 leden.
Medegedeeld werd, dat de nationale vak
wedstrijden dit jaar te Amsterdam wor
den gehouden, zulks volgens het nieuwe
systeem.
Inzake de ondernemingsovereenkomsten
heeft de voorzitter vernomen, dat deze voor
Amsterdam nog slechts wachten op de
koninklijke goedkeuring.
Over de Vestigingswet en vakcursussen
werd medegedeeld, dat het geld voor de
eerste cursussen door het hoofdbestuur la
ger kon gesteld worden dan het aanvanke
lijk bepaalde bedrag van 40.
Breedvoerig werd gesproken over de
saneering en de zwarte lijsten.
Verwacht wordt, dat een 20-tal cursussen
in ons land zullen gegeven worden.
De Afd. Arnhem meende, dat de alge-
meene verkoopswaarden der diverse meel
fabrieken te eenzijdig zijn, enkel en alleen
in het belang der meelfabrieken. Om daar
aan te ontkomen zal het Bondsbestuur
moeten komen tot een overleg met de
meelfabrikanten, waarin zij verkoopwaar
den vaststellen, zoowel in het belang van
verkooper als van kooper, meende de af-
deeling.
De afdeeling stelde voor, de verplichting
op te nemen in de verkoopsvoorwaarden,
om het Station voor Maalderij en Bakke
rij te Wageningen bindende uitspraak te
laten doen in voorvallende kwaliteitsge
schillen.
Het prae-advies van het H.B. luidt hier
omtrent:
Het hoofdbestuur stelt zich voor, over
dit voorstel overleg te plegen met de Ned.
Ver. van Meelfabrikanten.
Na eenige discussie ging de vergadering
met dit standpunt accoord.
Nog stelde de afd. Arnhem het H.B.
voor, stappen te doen, om te komen tot de
invoering van de verplichtingen, om op de
labels der meelzakken alle gegevens en in
lichtingen omtrent den inhoud der zakken
te vermelden.
Het hoofdbestuur w^s van oordeel, dat
een en ander onmogelijk is, zelfs onge-
wenscht en niet in het belang der bakkerij
Ook met dit standpunt van het hoofdbe
stuur ging de vergadering accoord.
Na een zeer breedvoerige rondvraag
werd de bijeenkomst gesloten.
RIJKSPERSONEEL BIJEEN
Onder leiding van den heer Vulink, voor-
ziter van den Ned. R.K. Bond van Over
heidspersoneel „St. Paulus", kwam dezer
dagen de Centrale Groep Rijkspersoneel
van „St. Paulus" te Utrecht in vergadering
bijeen.
Na een inleidng door den voorzitter be-
fende de gevoerde actie en den huidigen
stand van zaken ten aanzien der loonen
en salarissen van het rijkspersoneel, werd
hierover een breedvoerige gedachtenwis-
seling gehouden.
De vergadering sprak haar vertrouwen
eenigen met het door het hoofdbestuur
van den bond en de R.K. centrale gevoerde
beleid. Het voortzetten van de werkzaam
heden door het bureau van zes, gevormd
door de in de centrale commissie voor ge
organiseerd overleg in ambtenarenzaken
zitting hebbende centrales, vond instem
ming.
Wel was er echter groote teleurstel
ling over het feit, dat nog steeds geen
positief en gunstig resultaat betreffen
de salarisverbetering was bereikt.
Gewezen werd op de budgetaire positie
van het Rijk op het einde van 1937, wel
ke naar de raming zeer gunstig kan worden
genoemd.
Het somber getinte financieel perspec
tief, aangegeven door den minister van
Financiën op 14 Januari j.l. in de Eerste
Kamer, werd niet onderschreven.
Naar deskundige meening moet de we
derom ingetreden inzinking als van zeer
tijdelijken aard worden beschouwd. De
vergadering was daarbij bovendien van
oordeel, dat het tegenover de volksge
meenschap, zielkundig gezien, onjuist
moet worden geacht, de contouren van het
economisch leven al te donker te teekenen.
De vergadeding sprak haar vertrouwen
uit in het toekomstige beleid van het hoofd
bestuur, dat er, in samenwerking met de
R.K. centrale en het bureau van zes, op
gericht zal zijn, op het juiste tijdstip de
actie met kracht voort te zetten.
Vervolgens werd over verschillende pun
ten aangaande de positie yan het rijksper
soneel van gedachten gewisseld.
Bijzondere vermelding verdient, dat
zeer ernstig aandacht werd geschonken
aan de verhouding tusschen de loonen
van de vast aangestelde en die van de
op contract aangestelde rijkswerklie
den.
Besloten werd krachtig na te stre
ven, dat naar redelijke richtlijnen en
toepasing de loonen van het vaste per
soneel grondslag zullen zijn voor de
loonen van de op contract aangestelde
arbeiders.
Aandacht werd geschonken aan de posi
tie van het georganiseerd overleg, bijzon
der onder het departement van Defensie.
Eveneens werd besproken het z.g. orga
nisatieverbod, geldend aan genoemd de
partement, zooals dat aan de orde gesteld
werd en besproken bij de beraadslagingen
over de Rijksbegrooting voor 1938.
EERE-PROMOTIE VAN MINISTER
SLOTEMAKER DE BRUÏINE.
Prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruïne is
Donderdag gepromoveerd tot doctor honoris
causa van de Evangelisch-Theologische
Jan Huss-faculteit te Praag.
De plechtigheid geschiedde in de rechts
kundige faculteit van de Karei IV-universi-
teit, in tegenwoordigheid van den minister
van openbaar onderwijs, Franke, den mi
nister van buitenlandsche zaken, Krofta,
den Nederlandschen gezant, L. Carsten, en
den consul-generaal, A. M. Doorn, den chef
der Fransche militaire missie, generaal
Faucher, alsmede tal van andere persoon
lijkheden uit de politieke, cultureele en
kerkelijke wereld. Minister-president
Hodza, die ongesteld was, liet zich door den
ministerieelen raadsheer Caha vertegen
woordigen.
Verscheidene sprekers, w.o. prof. Bednar
en de deken der Evangelische faculteit,
prof. Zilks, gaven uiting aan de dankbaar
heid van Tsjecho Slowakije en de Tsjecho
Slowaaksche Gereformeerde kerk voor de
gastvrijheid, die Nederland aan Comenius
heeft verleend, en voor de door de Neder-
landsche regeering en prof. Slotemaker in
het bijzonder, verleende hulp bij den bouw
van het Comenius-Mausoleum te Naarden.
Na de eigenlijke promotie-plechtigheid
sprak prof. Slotemaker een dankwoord.
Na de rede van prof. Slotemaker werd
deze gelukgewenscht door minister Franke,
die te zijner eere een noenmaal aanbood.
Tijdens den maaltijd werden toespraken
gehouden, waarin de vriendschap tusschen
Nederland en Tsjecho-Slowakije werd
onderstreept.
DE HEFFING OP BOTER.
De heffing en de steunuitkeering op bo
ter is, behoudens tusschentijdsche wijzi
ging, voor de week van 27 Januari tot 3
Februari vastgesteld op ƒ0.65 per K.G.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Het rapport van v. Zeeland in uittrek
sel gepubliceerd. (2de blad).
Een incident met Amerikaanschen am
bassade-secretaris te Sj'anghai. (2de blad).
De leden van den V. B. Raad betuigen
hun trouw aan den Bond. (2de blad).
Vechtpartijen in de Belgische Kamer.
(2de blad).
Koning Zog I van Albanië wil gaan trou
wen. (2de blad).
Hevige ontploffing in Schotland eischt
6 dooden. (1ste blad).
Sport en Wedstrl'den
Gabriels wint ook het wereldkampioen
schap biljarten cadre 45/1. Prachtige
prestaties van Jan Sweering. (3de blad).
De Duitse he autocoureur Bernd Rosc-
meyer doodelijk verongelukt (1ste blad).
Interessante reiservaringen van de Ral-
lye-rijders naar Monte Carlo. (1ste en 3de
blad).
PROT. CHR. AANNEMERSBOND
AANVAARDT NIEUWE COLLECTIVE
CONTRACT.
In de te Utrecht gehouden buitengewo
ne ledenvergadering van den Ned. Chr.
Aannemers- en Bouwvakpatroonsbond
werd het ontworpen landelijk collectieve
contract voor de bouwbedrijven bespro
ken.
Met overgroote meerderheid heeft de
vergadering zich uitgesproken vóór de
aanvaarding van het nieuwe collectieve
contract, dat o.m. een loonsverhooging van
2 cent over de geheele linie inhoudt.
Ontslag burgemeester.
Aan den heer H. Krelk, is met 1 April
eervol ontslag verleend als burge
meester der gemeente Krommenie, met
dankbetuiging.
„DER STÜRMER" IS ER WEER.
HET VERBOD OPGEHEVEN.
Naar men in politieke kringen ver
neemt, is het verbod van het anti-semie-
tische orgaan van Julius Streicher, „Der
Stürmer", opgeheven.
In gezaghebbende kringen wordt, vol
gens Havas, verklaard, dat een nieuwe
hoofdredacteur benoemd is. Streicher blijft
echter eigenaar van het blad.
Nader meldt Havas nog, dat gistermor
gen het extra-nummer van „Der Stür
mer" waarin de doodstraf tesen Joodsche
rassenschenders geeischt wordt, te Berlijn
te koop was. Reusachtige roode affiches
noodigen de bevolking van de hoofdstad
uit dit extra-nummer te koopen om zich
rekenschap te geven van de misdaden der
Joden tegen het Duitsche ras.
DE DUITSCHE COUREUR
ROSEMEYER DOODELIJK
VERONGELUKT
De bekende Duitsche coureur Rose-
semeyer is vanmorgen bij een record
poging op de autobaan Frankfurt-
Darmstadt doodelijk verongelukt.