FAILLISSEMENTEN LEERLINGEN VAN J. A. JANSEN - LEIDEN NIEUWS SPORTFONDSENSPAARDERS KRIJGEN HUN GELD TERUG „Onderhandelingen" mei „De Overdekte" hebben tot niets geleid Academienicuws AGENDA DONDERDAG 13 JANUARI 1938 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 HOE WORDT HET WEER? WEINIG VERANDERING. De Bilt seint: Verwachting: Krachtige tot matige wind uit Westelijke richtingen, zwaar bewolkt, met tijdelijke opklaring, waarschijnlijk nog regenbuien, weinig verandering in temperatuur. Hoogste barometerst.: 770.8 te Lyon. Laagste barometerst.: 723.4 te Thorshavn. Het centrum van de groote Oceaan-de pressie trok Oostwaarts en lag hedenmor gen tusschen IJsland en de Faroer. In het Zuiden en Zuid-Oosten van 'het waarne mingsgebied is de luchtdruk niet onaan zienlijk gestegen, zoodat de luchtdrukver- schillen over het algemeen nog toegeno men zijn en dientengevolge ook de wind toegenomen is. Op de Britsche Eilanden, in West-Frankrijk, onze omgeving en langs de Noorsche kust waait een stormachtige wind uit West tot Zuid-West, langs de Noorsche kust uit Zuid-Oost. De lucht is betrokken met regen. In Zuid-Frankrijk is het windstil met gedeeltelijk bewolkte lucht. De temperatuur daalde hier in den nacht tot nabij het vriespunt. In Oost-Eu ropa en de Duitsche Staten waaien zwak ke winden. De lucht is er meest betrok ken met nevel. De temperatuur daalde, behalve in Zuid-Frankrijk, ook langs de Noorsche kust. Overigens steeg de tempe ratuur nog vrijwel overal, zoadat zij, ge noemde gebieden uitgezonderd, aanzienlijk hoven normaal is. Voor onze omgeving wordt nog matige wind uit Westelijke rich ting verwacht, met nog regen buien, afgewisseld door tijdelijke opklaring. LUCHTTEMPERATUUR. 9.6 gr. C. V LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.ï Van Donderdagnamiddag 4.43 uur tot Vrijdagmorgen 7.34 uur. HOOG WATER Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 14 Jan. 's middags 12.15 uur. Maan op 14.28 uur Vrijdagmiddag. Man onder 7.01 Zaterdagmorgen. Eerste Kamer ALGEMEENE BESCHOUWINGEN OVER DE RUKSBEGROOTING. Te kwart voor 2 wordt de vergadering heropend. Rede van den heer De Zeeuw. De heer DE ZEEUW (S.D.) kan het ka binet niet zoo veel vertrouwen schenken als de sprekers, die hem zijn voorafgegaan. Spr. meent dat de anti-revolutionairen en de roomsch-katholieken in staatkundig op zicht niet bij elkaar behooren, gezien de belangrijke verschilpunten in oeconomi- sche en sociale opvattingen. Hij noemt ver schillen inzake leerplicht, ordening en an dere. Ook ten opzichte van roomsch-katho lieken en christelijk-historischen bestaan er belangrijke verschillen. Wat het defensie-vraagstuk aangaat, ook hier is er groot verschil tusschen roomsch- katholieken en de andere rechtsche par tijen. Spr. schaamt zich er niet voor, dat hij tien jaar lang in de Kamer heeft ge streden voor ontwapening. Thans evenwel zijn de tijden veranderd. Maar voor de fensie wenschte de kabinets-formateur toch maar liever een anti-revolutionair. Naast de eischen van defensie hadden evenwel eenige sociale eischen in vervul ling behooren te gaan. Er was een ander parlementair kabinet mogelijk geweest, waarbij de r.-k. minder teleurstelling zouden hebben gevonden voor hun oeconomische verlangens. Spre ker heeft in het kabinet niet veel vertrou wen. Indien straks zal blijken, dat dit kabinet niet meer zal hebben bereikt dan het vori ge, dan kan de a.-r. partij tevreden zijn, doch niet de r.-k. staatspartij. Spreker hoopt, dat dan zijn partij gelegenheid zal vinden in het belang van de gemeenschap te toonen wat zij vermag. De heer van Vessem aan aan het woord. De heer VAN VESSEM (N.S.B.) meent, dat Nederland tot nu toe niet gelukkig is geweest met zijn staatsvorm. Met wan hoop in het hart zien de parlementaire partijen toe, hoe het gaat met onze volks kracht, steeds verder in de dalende rich ting. Christendom, Oranjeliefde en vader landsliefde worden onder valschen schijn als leuzen aangeheven door partijen, die voorheen nimmer van die begrippen heb ben willen weten. De nationaal-socialistische beweging heeft diegenen bijeengebracht, voor wie deze leuzen een diepere beteekenis heb ben. Er is een groeiende waardeering van het leiderschap, ook bij de parlementaire partijen, ontstaan. De N.S.B. heeft nu vier zetels in de Twee de Kamer en reeds thans is haar invloed in sterke mate merkbaar. De nederlaag is eigenlijk door de S.D.A.P. geleden, die al haar vroegere leuzen heeft moeten terug nemen. Ten aanzien van den godsdienst, het vorstenhuis, de defensie enz. nemen de sociaal-democraten reeds een andere houding aan, al is het slechts in schijn. Ruim half vier wordt de vergadering ver daagd tot hedenmorgen 11 uur. Vergadering van heden. Voortgezet wordt de behandeling van de algemeene beschouwingen over de Rijksbegrooting voor 1938. De heer KRANENBURG (V.D.) zegt, te spreken namens de Vrjjz. fractie, nu de heer Van Embden wegens een onder gane emsiige operatie nog niet in staat is, een rede te houden. Het verheugt spr. dat er op het oogenblik N.S.B.'ers in het parlement zitten, hoe paradoxaal dit mo ge klinken. Want nu is uit de rede van den heer Van Vessem gebleken dat de N.S.B. van ons staatsbestel niets begrijpt. Onze staat vindt zijn kracht in de eerste plaats in de geestelijke vrijheid. Dat men in Duitschland er anders over denkt, vindt spr. begrijpelijk. (De heer Van Vessem interrumpeert; de voorzitter ha mert). De N.S.B. is zoo on-nationaal als maar mogelijk is. Gelukkig wenschen de meeste Nederlanders nog den rechts staat. Dilettantisch is de financieele pa ragraaf van het N.S.B.-program. Men stelle zich eens de financieele offers voor, daartoe vereischt. De N.S.B. meent de kunst te verstaan, milliarden uit het niet te tooveren. Het is sprookjesachtig, maar de nuchtere Nederlander gelooft er niet aan. De methode van zijn vorming is niet kenschetsend voor de qualificatie van een kabinet. Dit kabinet dient zich aan als parlementair. Het gaat om de ver antwoordelijkheid der politieke partijen, wier vertrouwensmannen in het kabinet zitten De R.-Kath. Staatspartij is mede verant woordelijk ook voor wat het kabinet doet op onderwijsgebied; met mondelinge ver wijten aan den minister is ze er niet af. Men vertroebele de verhoudingen niet. De kabinetsformatie zelve kan spr. niet bewonderen. De heer Colijn heeft urbi et orbi verkondigd, een kabinet op breede ba sis de ware oplossing te vinden. Ondanks aandringen van andere zijde, bleef hij „saevis tranquilis in undis". Men heeft ge stemd op den heer Colijn, die een bepaalde staatkunde vertegenwoordigde, en dat was een kabinet als het vorige, op breede basis. Had men anders gewild, de anti-rev. had den den heer Colijn niet als lijstaanvoerder op de lijst mogen zetten. De heer Colijn heeft zich dadelijk met handen en voeten gebonden gegeven aan de wenschen naar een coalitie-kabinet. De Vrijz. Dem. betreuren dezen gang van za ken, o.m. wijl eenige bekwame politieke figuren uit het parlement moesten verdwij nen. Om de groote verschillen met de lin kerzijde maar te etaleeren, komt men voor den dag met Zondagsheiliging, echtschei ding, arbeid der gehuwde vrouw. Zoowel wijlen de heer de Savornin Loh- man en Talma waren tegen arbeid der ge huwde vrouw, doch ze kenden de bezwa ren van een verbod. Spr. vreest voorts ook moreele bezwaren, door regeling veroor zaakt. Men maakt te weinig verschil tus schen religieus-ethische normen en rechts normen, wat betreft de Zondagsrust. Van den wetgever mag dit niet worden ver langd. Men zou voor de neteligste conflic ten kunnen worden gesteld door een dwin gende regeling. Spr. maakt zich bezorgd over de protec tionistische neigingen van den heer Steen- berghe. Hoe denkt b.v. de heer ter Haar er over? De heer TER HAAR (Chr. Hist.): Aller beroerdst. De heer KRANENBURG verdedigt het financieel beleid van den heer Oud. Zeker moet voor defensie meer worden uitgege ven, maar tegenover een wei-omschreven plan van uitgaven moet staan een wel omschreven dekkingsplan, en dat is bij deze regeering niet het geval. Andere lan den schijnen niet te hebben geleerd, dat ze aan' opgedreven militaire lasten ten slotte te gronde gaan. Een sociaal en economisch verzwakt volk moet zooveel mogelijk worden voorkomen. Anders lijdt de volkskracht, ook de weer kracht. Dit geldt ook voor het onderwijs. Spr. constateerde ontstellende gevolgen van de mindere resultaten ervan. Spr. vreest, dat onder dit kabinet on voorzichtig zal worden afgebroken, wat moeizaam onder het vorige is opgebouwd. De heer DROOGLEEVER FORTUYN (Lib.) betoogt, dat er zeker reden was voor een kabinet op breeden grondslag, temeer daar de toestand in 1937 niet minder ernstig was dan in 1933. EXAMENS BOEKHOUDEN ENZ., NAJAAR 1937 GESLAAGD „FEDERATIE" (MERCURIUS-DIPLONIA) Surséancevan betaling: Door de N.V. Jurgen's Waalsteenfabrie ken v.h. Frans van de Loo Sr., gevestigd te Nijmegen, is een verzoek ingediend, tot surséance van betaling, dd. 6 Januari voor- loopig verleend. Tot bewindvoerders zijn benoemd mr. J. H. J. Zuidema en mr. C. J. A. M. ten Hagen. Uitgesproken Handelsvennootschap Neerlandia in li- De Heren C. W. COPPOOLSE A'. VAN GESSEL L. TH. KURPERSHOEK P. WALTER „VEREENICING VAN LEERAREN IN HET De Heren G. G. JUNGERIUS J. VAN STEENWIJK „VER. VAN LEERAREN IN DE HANDELSWETENSCHAPPEN" De Heren C. W. COPPOOLSE P. C. DROST G. G. JUNGERIUS L. TH. KURPERSHOEK J. VAN STEENWIJK LEIDEN DEN HAAG (VOORHOUT) LEIDEN LEIDEN LEIDEN KAMERLINGH ONNESLAAN J5 (KERKPLEIN) TELEFOON 2811 155 GESLAAGDEN BWM PRIVAAT- EN CLUBLESSEN amr PERCENTAGE EN AANTAL GESLAAGDEN DOORSTAAT ELKE VERGELIJKING. SPECIAAL EIGEN OPLEIDING SSYSTEEM EN REPETITIEMETHODE EZBES2I BnHHKOBSB CONDITIES 5.— PER MAAND PER WEKEL. LESUUR BUREAU v.h. INRICHTEN, BIJHOUDEN EN CONTROLEREN v. BOEKHOUDINGEN Mr. Bierenbroodspot recht vaardigt zich In de gisteravond gehouden vergadering van de spaarders voor de stichting van een Leidsch Sportfondsenbad heeft de directeur van de N.V. De Sportfondsen medegedeeld, dat de spaarders, die hun geld terug wen schen, dat binnenkort, nadat alles berekend en uitgezocht is, kunnen ontvangen. Hier mede zal dus waarschijnlijk spoedig aan een geruchtmakende zaak een einde zijn ge komen. De vergadering van gisteravond, in de „Den Burcht" gehouden, was weer zeer druk bezocht. Zij heeft, in tegenstelling met de vorige maal en uit den aard der zaak een vrij kalm verloop gehad. De voorzitter, de heer B Moolenaar, sprak eenige inleidende woorden, waarin hij zeide, dat over de Sportfondsenkwestie allerlei is beweerd in de afgeloopen weken, maar meestal was dit zonder grond. Zelfs is gezegd, dat de heer de Reede, een der leden van het Comité van Actie, niet meer in de vergadering durfde verschijnen. 'Hoe onjuist dit was blijkt wel uit het feit, dat de heer de Reede nu wèl tegenwoordig is. Spr. verzocht voorts den aanwezigen niet op de stoelen te gaan staan, om de pers geen gelegenheid te geven, daar uit sensationeele dingen te distilleeren. De directeur der N.V. De Sportfondsen, Mr. Bierenbroodspot, die daarna het woord verkreeg was over de houding van de pers ook niet zeer goed te spreken. „Haar be langstelling in deze aangelegenheid riekte naar sensatie!" Spr. wees voorts op een communiqué, in dc bladen gepubliceerd, waarin commissa rissen en directie der N.V. „De Overdekte" aan de Haarlemmerstraat mededeelen, nooit met de Sportfondsen onderhandelingen te hebben gevoerd over deelname aan de ex ploitatie en financiering van dit zwembad Spr. is daarmede feitelijk voor leugenaar uitgemaakt. Om de zaak recht te zetten noemt hij plaatsen en data der gevoerde onderhandelingen met de heeren Koster en van Oploo en bovendien verzoekt hij den vertrouwensman der vergadering, Mr. Nord Thomson, inzage te nemen van de gevoerde correspondentie, waaruit blijkt, dat de on derhandelingen inderdaad hebben plaats quidatie, destijds te Zaandam, Westzijde 244. Cur. mr. J. v. d. Hoeven. A. Alphenaar, handelsreiziger, West- zaan. cur. aisvoren. Klaas Bark, handelsreiziger, Wormer F. 88; cur. aisvoren. G. Th. Kiem, kapper, Haarlem, Paul Krugestraat 23, cur. mr. B. Slingenberg. C. H. A. van Leeuwen, taxivernuuraer, Vogelenzang, Leidschevaart 170; cur. mr. B. M. C. M. Vrijdag. W. Oexeman, bloembollenhandelaar, te Hillegom, Parallelweg 171, cur. mr. A. G. H. H. Roeffen. C. Verhorst, stalhouder, Beverwijk, Bree straat 147, cur. mr. J. Verlooy. H. L. Hamers, Amsterdam, Javastr. 85, cur. mr. H. A. J. Drost. LEIDEN. Geslaagd: Doctoraal examen Wis- en Natuurkunde, hoofdvak Geologie: mej. E. Meyers, Oegstgeest. Mr. Nord Thomson en de heer J. W. Hen- nig voldoen aan dit verzoek en nadat de vergadering een oogenblik is geschorst, deelde de heer Henny mede, dat de heer Nord Thomson en spr. inderdaad uit de ge voerde correspondentie den indruk hebben gekregen, dat door den heeren Koster en van Oploo onderhandelingen zijn gevoerd inzake het interesse nemen in de N.V. „de Overdekte" aan de Haarlemmerstraat door de N.V. Sportfondsen. De heer Bierenbroodspot deelt daarna mede, dat bij een Maandag ji. met Directie en Commissarissen der N.V. „De Overdek-v te" gehouden bespreking gebleken is, dat aan een samenwerknig op eenigerlei wijze niet meer te denken valt. Daarom is besloten, dat de deelne mers aan de spaarkas, die dat wen schen, hun gespaarde geld kunnen terug ontvangen. Het bestuur moet even tijd ontvangen om de zaak te regelen. Er is heel wat uit te rekenen. Het geld berust bij de Rotterdamsche Bank- vereeniging bij een deposito, dat met een maand opzegbaar is. Spr. verklaart nog eens, dat de N.V- De Sportfondsen steeds het belang der spaarders op het oog heeft gehad. Zij die door willen sparen kunnen dat doen. Spr. heeft verschillende brieven ontvangen van degenen, dit dat willen doen. De voorzitter stelt daarna vooi, dat de genen die hun geld willen terug ontvangen de vergadering zullen verlaten, waarna de overblijvenden een nieuwen Raad ^n Toe zicht kunnen kiezen. De heer Henny protesteert echter hier tegen, omdat het niet reglementair is en na nog eenig heen- en weer gepraat wor den de heeren A. J. Wagemans, J. W. Hen ny en Mr. G. H. E. Nord Thomson bij en kele candidaatstelling gekozen. De heer Wagemans blijkt echter niet benoembaar, omdat hij nog geen drie-jaar aandeel vol gestort heeft. In zijn p.aats wordt dan de heer W. M. v. Appel gexozen. Er werd daarna nog eenigen tijd gespro ken over de wijze van teruggave der gel den, over de onkosten en over de rente, maar van de bestuurstafel konden daarover slechts vage mededeelingen worden ge daan. Deze dingen moeten tezamen met den nieuwen Raad van Toezicht nog nader on der oogen worden gezien. Alle spaarders zullen nadere en duidelijke mededeelingen per circulaire ontvangen. Aardig was een opmerking van een Hage naar, die vroeg of ook spaarders voor een Sportfondsenbad in den Haag hjm geld terug konden krijgen. Dit was natuurlijk niet het geval, waar op de Hagenaar vroeg of dan ook in den Haag niet een zoo'n „gezellig avondje" kon worden opgezet, hetgeen een daverend ge lach aan de vergadering ontlokte. LEIDEN. Donderdag: „Geloof en Wetenschap". Lezing met lichtbeelden, Prof. Huib Luns over „De Kunstschatten van het Oude Rome", „Turk" te 8.15 uur. Donderdag, R.K. Bakkerspatroonsvereeni- ging „Sint Clemens", afd. Leiden en Omgeving. Hotel „Central", Bree- straat 8 uur. Donderdag, 8.10 uur bridge-avond in Res taurant Zarse, Stationsweg No. 2, o. ausp. der Ned. Reisver. v. Kath. Zondag, Propaganda-feestvergadering R.K. Bond van Handels-, Kantoor- en Winkelbedienden, Den Burcht, 8 uur. Dinsdag. Cursusavond Van Doorn, St. An- tonius-dubhuis, Mare, te half 9. Woensdag, Genootschap van den „Stillen Omgang", jaarvergadering en le zing door kap. van Alphen, St. An- toniusclubhuis, 8.15 uur. met Uw collega's moet U ertoe brengen, dat U zich vereenigt in een vakorganisatie, wleke beoogt de verheffing van de positie der technici op Katholieke grondslag. De Ned. R.K. Bond van Technici „St. Bernulphus" roept U bij deze op, U te wil len aansluiten en haar behulpzaam te zijn bij hét bovengenoemd streven. Waar mo menteel reeds in 20 'hoofdplaatsen afdeelin- gen gevestigd zijn, ligt het in de bedoeling, ook te dezer stede, "tot het oprichten van een afdeeling te komen. Wij r.oodigen U hierbij uit tot het bijwonen van de vergadering a.s. Zaterdag 15 Jan. des middags 3 uur in het Koepelzaaltje van Hotel „Den Burcht". Wilt gij weten, wie bij deze bond behoo ren te zijn aangesloten? Waterbouw-, we genbouw-, scheepsbouw- en werktuigkun digen; bouwkundige opzichters en teeke naars; electro technische opzichters en tee kenaars; chemici, constructeurs, teekenaars, calculators, bedrijfschefs en werkmeesters in technische bedrijven; technische ambte naren (zonder vaste aanstelling). Inlichtingen kunnen worden verkregen, bij het voorloopig secretariaat: Zoeterwoud- sche singel 63, 's avonds na zes uur. OPROEP TOT DE R.K. TECHNICI. Men verzoekt ons opgave van het volgen de: Katholieke Technicus, in de bedrijfsorde- ning is het Uw taak, tecnnische problemen op te lossen, 'te analyseeren, uit te vinden, op teekening te brengen op te bouwen en leiding te geven; op Uw rust een groote verantwoording, het bedrijfs- en het econo mische leven wordt gericht mede volgens door U getrokken richtlijnen, gestuwd naar verbetering en rationalisatie.... gij kent Uw taak en plicht Maar.wat doet gij daarnaast aan de nog grootere problemen ter oplossing van het sociale en maatschappelijke vraagstuk van U persoonlijk en van Uw collega's? Ook hier is een taak voor U weggelegd, Ook gij hebt hebt verlangens en wenschen inzake Uwe rechtspositie, salarieering, vacan ties en andere gedetailleerde specifieke be langen. Ook gij weet, dat gij als éénling dit alles onmogelijk kunt bereiken. Uw solidariteit DE VERVAARDIGING VAN EEN GRAMOFOONPLAAT. Gisteravond werd, op initiatief van de AVRO, in de Stadsgehoorzaal door den heer Jan Gertsen een lezing met lichtbeel den gehouden over de vervaardiging van de gramofoonplaat. Spreker was er van overtuigd, dat dit voor hem een moeilijke opdracht was, om dat het noodig zou zijn, uiteen te zetten, hoe toch uit een gramofoonplaat „geluld" komt en hoe dat er wordt ingebracht. Geluid bestaat eigenlijk niet. We kun nen pas spreken van geluid als ons gehoor orgaan iets, dat door arbeid wordt teweeg gebracht, getransformeerd heeft tot een indruk in ons brein, welken indruk we ge luid noemen. Dat iets zijn „trillingen" en omdat „trillingen" domineeren, is het van groot belang, dat hiervoor iets gezegd wordt. En dan krijgen wij geen droge theorie te hooren, maar wordt ons op uiterst popu laire wijze uitgelegd, wat een trilling is en hoe we die in teekening kunnen bren- een. En geleidelijk komen we tot Edison, hoe die zijn spreekmachine schiep en wat hem daartoe bracht. Na het Edison- of diepteschrift zijn we al zoover, dat we kunnen begrijpen, waar om een wasrol, waarin de trillingen zijn „gedrukt", geluid voort kan brengen en daardoor is het begrijpen van het Berli- nerschrift, volgens welke methode onze te genwoordige gramofoonplaten gesneden zijn, al heel eenvoudig gemaakt, vooral ook, omdat de woorden van Jan Gertsen er op gericht zijn, duidelijk te zijn voor hen, aan wie deze materie thans voor het eerst geopenbaard wordt, omdat hier geen half werk werd geleverd, maar ieder be handeld onderdeel werd onderstreept met een lichtbeeld. Gewezen werd op de groote belangrijk heid van het uitvinden van de triode, die de mogelijkheid échiep electrische trillin gen te versterken. Echter moeten we dan in staat zijn, om de luchttrillingen, welke te ©oorschijn worden gebracht, om te zet ten in electrische trillingen, en wel zeer duidelijk werd ons dit uitgelegd, zoerdat we de werking van een microfoon begrijpen en we het verband tusschen lucht-, electri sche- en mechanische trillingen voelen, en nu volkomen duidelijk wordt, dat we het in beeld brengen van trillingen ook langs mechanischen weg door middel van een snijnaald kunnen bewerkstelligen en het opnemen en weergeven van gramofoonpla ten eigenlijk niet anders is dan een transport, n.l. luchttrillingen omzetten resp. in electrische- en mechanische tril lingen omzetten resp. in electrische- en luchttrillingen. Vervolgens werd mede met behulp van een serie lichtbeelden de fabriekmatige wording van een plaat behandeld. Na de pauze maakte we kennis met de amateur-apparaten, waardoor we een ge- heele gramofoonfabriek terugbrengen tot de oppervlakte van een huiskamertafel. We kregen een indruk van de wijze waar op de amateurapparaten werken en dan kwam de clou van den avond, het zelf vervaardigen van gramofoonplaten, welk deel van het onderwerp zeker niet het minst geslaagd mocht heeten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 2