Nederlandsch schip
getorpedeerd
Bij de Spaansche kust
Japan wacht op
Tsjang Ka! Sjek
BUITENLAND
De strijd met de
Kerken
De sociale spanning
De „Csar"-affaire
LUCHTVAART
WOENSDAG 12 JANUARI 1938
DE LEIDSCHE COURANT
I
TWEEDE BLAD - PAG. 6
DOOR ONBEKENDEN ONDERZEEëR.
ALLE LEDEN VAN DE BEMANNING
GERED.
Volgens via Barcelona uit Alicante te
Londen ontvangen berichten, later beves
tigd door een mededeeling van het Spaan
sche persagentschap te Valencia, is het
Nederlandse he s.s „Hannah" van de N.V.
Stoomschipmaatschappij Hannah (F. W.
Uittenbogaart)te Rotterdam, door een on
bekenden onderzeeër op 47 mijl van Va
lencia, tusschen deze stad en Alicante, zes
mijl buiten Kaap San Antonio, getorpe
deerd. De onbekende duikboot verdween
onmiddellijk na den aanval.
Het kustwachtstation van de Kaap San
Antonio nam het eerste het gebeurde waar.
Het was toen 12.30 uur. De „Hannah" had
de machines reeds stop gezet en was bezig
de reddingbooten uit te zetten. Terstond
werd door de scheepvaartautoriteiten van
Alicante en uit Javea een visschersdorp,
assistentie derwaars gezonden. Spoedig was
het schip bereikt. Alle opvarenden konden
in veiligheid worden gebracht.
De „Hannah" meet bruto 3730 ton, netto
2311 en is in 1913 te Newcastle gebouwd.
Het schip beoefende de wilde vaart, hoofd
zakelijk op de havens van de Middelland-
sche Zee en de Zwarte Zee. De laatste maal
dat het in de thuishaven, Rotterdam, was
geweest, was in Mei van het vorige jaar.
Het was toen op den Hen van die maand
met een lading graan uit Braila (Roeme
nië) in de Maashaven aangekomen. Op 22
Mei daaropvolgend was het in balast naar
Bremen vertrokken en sindsdien niet meer
naar Nederland teruggekeerd. Op 1 Januari
j.L echter was het schip uit Antwerpen naar
Barcelona vertrokken.
Uit het telegram van het Spaansche pers
agentschap te Valencia blijkt, dat de Han
nah een lading tarwe en boonen aan boord
hade, terwijl dit telegram als plaats van
bestemming Valencia noemt. In het gezicht
van de haven is de „Hannah" dus in den
grond geboord.
Hoe groot de bemanning van de „Han
nah" was, kan op dit oogenblik nog niet
worden nagegaan. Het staat echter wel
vast dat alle opvarenden gered zijn.
Nog geen bericht te Rotterdam.
Naar wij van de N.V. Stoomschipmaat
schappij „Hannah" te Rotterdam vernemen,
DE KEIZERLIJKE CONFERENTIE.
Van welingelichte Japansche zijde ver
luidt, dat nog verscheidene bijeenkom
sten van het Japansche kabinet noodig
zullen zijn om de besluiten van de keizer
lijke conferentie uitvoerbaar te maken.
Naar verluidt heeft de conferentie het
standpunt van de Japansche regeering
bepaald ten aanzien van de volgende drie
mogelijkheden.
Ten eerste: China verwerpt de vredes
voorstellen.
Ten tweede: Tsjang Kai Sjek neemt de
vredesvoorstellen, welke hem langs een
omweg zijn gedaan, aan.
Ten derde: Tsjang Kai Sjek geeft een
ontwijkend antwoord.
Men acht deze derde mogelijkheid het
meest waarschijnlijk en vermoedelijk zal
in dit geval de strijd worden voortgezet.
Van den toestand in China zal afhangen,
hoe dit het geval zal zijn, teneinde met
zoo weinig mogelijk offers zooveel moge
lijk te bereiken. Naar verder verluidt, zal i
men niet langer dan tot 15 Januari wach- I
ten op het antwoord van Tsjang Kai Sjek.
Aangezien Hongkong een neutrale ha
ven is, acht men in Japan het beste mid
del om ravitailleering van China langs
dezen haven onmogelijk te maken, de
verbinding van Kanton met het achter
land te verbreken.
De Pan-Aziatische politiek van Japan.
Een der bekendste voorvechters van
een radicaal-nationalistische politiek,
Toshjio Sjiratori, de tegenwoordige ge
zant van Japan te Stockholm, bespreekt
in het tijdschrift „Dainitsji" de zending
van Japan in Azië. Hij schrijft o.a.: Zoo
dra Japan den oorlog in China met de vol
ledige verplettering van de Kwomintang
zegevierend beëindigd zal hebben, zal de
eerste taak zijn, de buitenlandsche anti-
Japansche invloeden uit China te bannen,
of de dragers ervan te dwingen tot een
principieele wijziging hunner houding en
politiek in den geest van samenwerking
met Japan. Het uiteindelijk doel van Ja
pan is de bevrijding van Oost-Azië voor
de Aziaten, waarbij uit voor de hand lig
gende oorzaken conflicten met buitenland
sche mogendheden onvermijdelijk zouden
kunnen zijn. Japan is echter, in het be
wustzijn van zijn zending, bereid, alle
offers te brengen.
had zij hedenochtend nog geen bericht van
den gezagvoerder van de „Hannah" ont
vangen.
De bemanning van het schip bestaat uit
31 koppen en is slechts voor een deel van
Nederlandsche nationaliteit.
DE BIJEENKOMST DER NON-
INTERVENTIECOMMISSIE.
In de gisteren gehouden vergadering van
de ondercommissie der non-interventiecom
missie heeft, naar in het officieele com
muniqué gezegd wordt, de secretaris der
comnyissie, Hemming, medegedeeld, dat de
betrokken regeeringen toegestemd hebben
in een uitgave van 5000 pond voor de be
studeering van de administratieve proble
men, die een oplossing behoeven direct na
dat de internationale commissie het plan
inzake de terlgtrekking aanvaard heeft. Hij
heeft derhalve op Nieuwjaarsdag deskun
digen aangewezen als adviseurs inzake de
levensmiddelen- en gezondheirsvraagstuk-
ken, die met de toepassing van het plan
inzake de terugtrekking verband houden.
Ook zijn reeds aanzienlijke vorderingen
gemaakt met het uitwerken deï* kosten aan
het plan verbonden en der methoden van
uitrusting en organisatie van het noodige
internationale personeel.
De volgende bijeenkomst van de presi-
dentieele commissie der non-interventie
commissie is bepaald op Donderdagmorgen
elf uur.
DE STRIJD BIJ TERUEL.
Het officieele communiqué van het recht-
sche hoofdkwartier meldt:
Toestand om acht uur gisteravond: In
den sector van Teruel is een kleine aan-
valspoging van den vijand, die gesteund
werd door tanks en gericht was op een on
zer stellingen, gemakkelijk afgeslagen.
Daarentegen hebben onze troepen op een
andere plaats in denzelfden sector een klei
ne verbetering van onze eerste linies ten
uitvoer gelegd. Van de andere fronten valt
niets te melden.
Radio Barcelona heeft een communiqué
van het ministerie van defensie uitgezon
den .waarin o.a. wordt medegedeeld: Er
heerscht rust aan het front van Teruel. De
rechtsche luchtmacht is zeer actief. Nabij
Rubiales is een vijandelijk driemotorig toe
stel neergehaald. De rechtsche luchtstrijd
krachten hebben de omgeving van Barce
lona gebombardeerd en bommen geworpen
op de buitenwijken Sanandres, waardoor
slachtoffers vielen, waarvan het aantal nog
niet bekend is.
Japansche proclamatie te Tsingtau.
De commandant van de Japansche ma
rine te Tsingtau heeft gisteren een pro
clamatie uitgevaardigd, waarin hij de
burgers van Tsingtau aanspoort, het za
kenleven gewoon voort te zetten. De Ja
pansche voorschriften moeten worden na
geleefd en den burgers wordt gevraagd,
met de Japansche autoriteiten mede te
werken tot het handhaven van orde en
rust. Tegen onrustige elementen zal met
kracht worden opgetreden, plunderen en
brandschatten is niet geoorloofd en ieder,
die inlichtingen verschaft over verborgen
wapens, zal beloond worden. Het is verbo
den zich tusschen 's avonds zeven uur en
's ochtend zeven uur op straat te bevin
den.
Op het stadhuis is de Japansche zonne-
vlag geheschen.
Een Japansche afdeeling rukt op in
Oostelijke richting en heeft Weihien, 210
kilometer ten Oosten van Tsinan bezet.
Hierdoor is de helft van den Sjantoeng-
spoorweg onder Japansche controle geko
men.
De ommuurde stad Tsining, dertig kilo
meter ten Zuidwesten van Jentsjau aan
den spoorweg TientsinPoekau is gister
middag door Japansche troepen bezet.
Groote sterfte onder de Chineezen
te Sjanghai.
2200 Chineesche bewoners der interna
tionale nederzetting te Sjanghai zijn in de
eerste week van Januari overleden. Een
dergelijke toeneming van het sterftecijfer
zou veroorzaakt zijn door de koude, ten
gevolge waarvan onder de vluchtelingen
tal van ziektegevallen zijn voorgekomen,
terwijl een groot aantal kinderen aan
roodvonk is gestorven.
verloren voorwerpen?
Ja ventje; heb je wat
verloren?
Nee, maar ik ben zélf
verloren. (Candide)
DUITSCHLAND
DE VERBANNEN PAUS.
Nazi-autoriteiten doenbeeld van den
H. Vader verwijderen.
Uit Opper-Silezië wordt aan de „Reichs-
post" gemeld: Toen mgr. Ratti, (de thans
regeerende Paus Pius XI) destijds als Pau
selijk delegaat voor het gebied der volks
stemming in Opper-Silezië na den wereld
oorlog een reis maakte door Silezië, be
zocht hij ook de Garvin-Johanna-mijn" in
Bobrek bij Beuthen, dat nu in Duitsch Op
per-Silezië ligt.
Ter herinnering aan dit bezoek werd zes
jaar geleden, in aanwezigheid van hooge
autoriteiten en van den directeur-generaal,
in de mijnwerkerszaal een borstbeeld ont
huld van den H. Vader, welke door den
kunstenaar Limburg vervaardigd was. Het
beeld stond in hooge eere bij de bevolking
en ook voor niet-katholieken was 't van
historische beteekenis.
Onder den druk der nationaal-eocialisti-
sche autoriteiten moest het beeld nu enkele
dagen geleden verwijderd worden. Dit ge
beurde in den nacht, omdat de directie der
mijn zich schaamde, dit overdag te doen.
Het beeld bevindt zich thans in het ver-
eenigingsgebouw en wat er verder mee
geschieden zal, weet men nog niet. Men
kan zich indenken, hoe, naar aanleiding
van deze kleingeestigheid, de stemming is
in de bijna geheel katholieke gemeente Bo
brek.
PASTOOR SCHOLZ.
Verboden de redactie van Duitsch
persbureau te voeren.
Naar wij vernemen heeft Pastoor Scholz
die Pastoor Leonards opvolgde als hoofdre
dacteur van het z.g. Katholieke Persbureau
„Deo et Patriae", van den Bisschop van
Berlijn, Graaf von Preysing een verbod
ontvangen, om nog langer als redacteur
aan bedoeld bureau verbonden te blijven.
HET GESCHIL MET DE EVANGELISCHE
KERK.
Volgens verklaringen van den rijksmi
nister voor kerkelijke aangelegenheden
Kerrl, en na zijn laatste veiligheidsmaat
regelen voor de handhaving der kerkelijke
orde is in het Evangelische kamp een dui
delijke kalnieering te constateeren. Van de
dominé's der Belijdende Kerk, die wegens
overtreding van gerechtelijke bepalingen
werden gearresteerd de arrestaties ge
schiedden uitsluitend op dien grond zijn
ongeveer zestig op vrije voeten gesteld. De
leider ds. Niemöller bevindt zich nog altijd
in arrest.
FRANKRIJK
WERKGEVERS WEIGEREN DEEL TE
NEMEN AAN BESPREKINGEN.
De Fransche minister-president Chau-
temps heeft gisteren een onderhoud van
een half uur gehad met Gignoux, den voor
zitter van den bond van Fransche werk
gevers.
Aan de pers heeft Gignoux ver
klaard, dat zijn bond niet zal deelne
men aan de besprekingen van heden in
Hotel Matignon.
Hij voegde hieraan toe, dat de verte
genwoordigers van den algemeenen bond
van Fransche werkgevers bereid zijn een
onderhoud te hebben met de regeering,
wanneer deze het nuttig oordeelt.
De secretaris-generaal van de C.G.T.,
Leon Jouhaux, heeft zich krachtig verzet
tegen de geruchten, welke deden gelooven
aan een algemeene staking. De verant
woordelijke autoriteiten moeten volgens
hem maatregelen nemen tegen dergelijke
valsche berichten. De C.G.T. zal zich door
dergelijke geruchten niet van zijn weg laten
afleiden, doch zal voortgaan garanties voor
de arbeiders te zoeken.
De C.G.T. zal met ernst deelnemen aan
de besprekingen van vandaag. Zij wil, dat
een maatregel tot stand komt, waarbij de
arbeid in eenzelfde industrie in een district
collectief wordt geregeld. Verder moet voor
den arbeider de vrijheid van vereeniging
en de vrijheid van meening gewaarborgd
blijven en hiervoor is noodig, dat een ar
beider om deze redenen niet ontslagen kan
worden, onch dat men om deze redenen wei
gert hem te werk te stellen. Derhalve ver
langt de C.G.T. regeling van het aannemen
en ontslaan van werklieden.
Vervolgens verklaarde Jouhaux, dat de
C.G.T. niet meer zyn toevlucht zal nemen
tot het bezetten van fabrieken en werk
plaatsen, wanneer, in geval van staking,
waartoe door de meerderheid op wettige
wijze is besloten, de fabrieken geneutrali
seerd zullen worden.
Hierbij wijst Jouhaux op een oud voor
stel van oud-president der republiek Mil-
lerand. De C.G.T. verlangt tenslotte, dat
de wet op verzoening en arbitrage wordt
gewijzigd, zoodat dergelijke procedures
sneller verloopen.
TWEE INGENIEURS DER MICHELIN-
FABRIEK GEARRESTEERD.
Opgewondenheid onder de arbeiders.
De politie stelt een nauwkeurig onder
zoek in naar de sensationeele onthullingen
van Pierre Locuty inzake den aanslag bij
de Place de l'Etoüe. Locuty is in hechtenis
genomen en zal vandaag naar Parijs wor
den vervoerd. De verklaringen van Locuty
zijn zeer bezwarend voor twee inwoners
van Clermont-Ferrand, de industrieel Me
tenier, die in verband met de Csar-affaire
in hechtenis is genomen en Henri Vogel,
ingenieur van de Michelin-fabrieken te
Clermont-Ferrand. Metenier zou aan Vogel
verzocht hebben Locuty opdracht te geven,
om zich 10 September van het vorige jaar
naar Parijs te begeven voor een dringende
opdracht, welke niets anders was dan de
aanslag bij de Place de l'Etoile. De verkla
ringen van Locuty en Vogel stemden eer
gisteren niet overeen, doch gisterochtend
werden zij geconfronteerd en Vogel ver
klaarde Locuty reeds langen tijd te heb
ben gekend als een eerlijke en open kerel
en indien hij bij zijn verklaringen blijft,
is het zeer wel mogelijk, dat hij, Vogel, hem
de opdracht van Metenier heeft overge
bracht. Hij heeft dit dan gedaan zonder er
veel belang aan te hechten. Vogel is geen
lid geweest van de Csar.
Locuty zeide hierop: %,Je liegt. Je werd
evenals ik bij de Csar ingeschreven en je
weet heel goed, dat ingenieur de l'Oncle
onze baas was. Je hebt ook den eed afge
legd".
Verder werd ingenieur Vauclard van de
Michelin-fabrieken gehoord. Hij heeft Lo
cuty aan Metenier voorgesteld. Het schijnt
evenwel, dat hij verder niet bij de zaak
betrokken is.
De arrestatie van de ingenieurs Locuty
en Vogel heeft een zekere opgewondenheid
in de Michelin-fabriek veroorzaakt, waar
verscheidene malen het werk werd onder
broken. De arbeiders trokken in optocht
door cie fabrieken. Na drie uur werd het
werk regelmatig voortgezet. Een delega
tie der arbeiders begaf zich naar den per
soneelschef, om het onmiddellijk ontslag te
eischen van de personen, die bij de zaak
der Csar betrokken zijn.
Gistermiddag heeft men uit de Allier te
Clermont-Ferrand eenige wapenen, patro
nen en vlugschriften opgehaald, die door
drie onbekenden des morgens in het water
waren geworpen. De vlugschriften dragen
het opschrift: „Brief aan de Franschen" en
zeggen o.m., dat de A.R.C. de nationale
anti-marxistische verdedigingsbeweging,
zich bij de Franschen bekend maakt. Zij
zal slechts tusschenbeide komen, wanneer
dit volstrekt noodzakelijk zal zijn. Men
denkt, dat deze ontdekking in verband kan
staan met de zaak der Csar.
ENGELAND
HET RADIO-DUEL MET ITALIë.
Naar uit Rome wordt bericht, hebben de
Italiaansche autoriteiten besloten, het ra
diostation te Bologna op te heffen en de
zenders van Rome, Bari en Triest te vei'-
sterken. Men ontkent evenwel nadrukke
lijk, dat zulks het gevolg zou zijn van de
Britsche uitzepdingen in het Arabisch, of
dat men zou willen pogen Daventry te over
stemmen.
Indien echter in de practijk zou blijken,
dat de Britsche uitzendingen niet zoo goed
meer overkomen, zouden de Britsche auto
riteiten niet lijdzaam blijven toezien. Het
Britsche antwoord zou volgens de „Eve-
ning-Sandard" hierin bestaan, dat een nieuw
krachtig station op Cyprus zou worden op
gericht o'm van daaruit het nieuws naar
Pfilestina en Egypte uit te zenden.
Tol
TSJECHO SLOWAKIJE
DE ONDERHANDELINGEN MET
DUITSCHLAND.
Een gunstiger atmosfeer.
De diplomatieke besprekingen tusschen
Duitschland en Tsjeoho-Slowakije worden
in een gunstige atmosfeer voortgezet. In
beginsel heeft Tsjecho-Slowakije zich er
n.ee accoord verklaard, dat de Duitsche on
derdanen in Tsjecho-Slowakije georgani
seerd worden in de organisaties van de na-
tionaal-socialistisohe partij. Evenals te Bu
dapest en in tegenstelling met Zwitserland,
zal één enkel centrum toegestaan worden.
Dit zal zijn zetel te Praag hebben. De on
derhandelingen worden vergemakkelijkt
door het feit, dat Duitschland verzekerin
gen heeft gegeven, die bevredigend geacht
worden door de politieke Tsjecho-Slowaak-
sche kringen.
Uiteraard zullen alleen Duitsche onder
danen en geen Tsjecho-Slowaaksohe Duit-
schers in deze organisatie worden opgeno
men. Hte optreden der organisatie zal on
der toezicht staan van den Duitschen gezant
te Praag, die er ook de verantwoordelijk
heid voor zal dragen.
Door het wettig worden der organisatie
zal gemakkelijker toezicht kunnen worden
uitgeoefend op de Duitsche kolonie.
HONGARIJE
ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCH-
HONGAARSCHE BESPREKINGEN.
„Accoord van de grootste Europeesche
draagwijdte".
Te Boedapest worden op hét oogenblik
besprekingen gehouden tusschen de Hon-
gaarsche, Oostenrijksche en Italiaansche
staatslieden. Omtrent deze besprekingen
wordt meegedeeld, dat in het bijzonder de
vraagstukken van het Donaugebied, de vol
kenbondskwestie, alsmede de betrekkingen
russchen Hongarije en de kleine entente uit
voerig behandeld zijn.
In de kringen der conferentie verluidt,
dat in het officieele slotcommuniqué ge
wezen zal worden op de beteekenis van de
as BerlijnRome voor het Donaugebied.
Voorts wordt de indruk bevestigd, dat de
betrekkingen tusschen Hongarije en Roe
menië in het middelpunt van de besprekin
gen hebben gestaan.
Hierbij schijnt in het bijzonder van Ita
liaansche zijde het verlangen naar een spoe
dige rechtstreeksche vriendschappelijke
overeenkomst tusschen de beide landen op
den voorgrond te hebben gestaan.
Van Hongaarsche zijde wordt als voor
waarde voor een regeling der betrekkingen
met Roemenië de erkenning van de volle
dige rechtsgelijkheid van Hongarije en prin
cipieele regeling van het minderheden
vraagstuk genoemd.
Naar het D.N.B. uit Rome meldt, schrijft
Gayda in de „Giornale dTtalia", dat in alle
kwesties, die te Boedapest besproken zijn,
algeheele en principieele overeenstemming
•s bereikt. Het gaat hierbij om een accoord
„van de grootste Europeesche draagwijdte",
dat vanavond om acht uur in den vorm
van een verklaring gepubliceerd zal wor
den.
PALESTINA
DE ONRUST IN HET H. LAND.
Naar het Noorden van Palestina is mili
taire versterking gezonden, aangezien hier
een sterke gewapende bende is gesignaleerd.
Nabij Megiddo zijn de bandieten slaags ge
raakt met de soldaten. De banditeen namen
ae vlucht en lieten zeshonderd patronen op
het slagveld achter.
In de loop van den dag werden twee Jood-
sche autobussen aangevallen, één bij Jeru
salem en één bij Hailffa. In het laatste ge
val werd een reiziger gewond.
AMERIKA
AMERIKAANSCH-ITALIAANSCHE
ONDERHANDELINGEN MISLUKT.
V.S. weigeren den keizer van Ethiopië
te erkennen.
De weigering der Vereenigde Staten, den
koning van Italië te erkennen als keizer
van Tthiopië heeft ten gevolge gehad, dat
de onderhandelingen tusschen Italië en
Amerika over de sluiting van een handels
verdrag zijn afgebroken. Welingelichte
bronnen, waaruit het afbreken dezer onder
handelingen bekend is geworden, verklaren
hierover, dat Mussolini als eisch stelde, dat
het verdrag zou worden gesloten uit naam
van den koning van Italië en keizer van
Ethiopië. De Amerikaansche ambassadeur
te Rome deed nog stappen om een para-
graaph in het verdrag opgenomen te krij
gen, welke zou behelzen, dat de ondertee-
kening van het verdrag door de Vereenigde
Staten niet moest worden uitgelegd als een
erkenning.de jure of de facto van het Ita-
liaansch-Abessijnsche Imperium, doch slaag
de daarin niet, waarop een impase volgde.
Ambtenaren te Washington wijzen er nog
op, dat een erkenning moeilijkheden teweeg
zou brengen met de opvatting der Vereenig
de Staten ten aanzien van de weigering tot
erkenning van Mandsjoekwo en met de ver
plichtingen volgens pact van Saavedra
Lama.
DE „SAMOAN CLIPPER" VERMIST EN
WEER TERECHT.
Vannacht werd gemeld, dat de „Samoan
Clipper" tusschen Pagopago op de Samoa-
eilanden en Auckland op Nieuw Zeeland
vermist werd. Het toestel had zes man aan
boord en vervoerde de post. Het was van
Pagopago vertrokken en had twee uur la
ter geseind, dat het terugkeerde. Daarna
hoorde men niets meer van het vliegtuig.
Er werden reeds opsporingen voorbereid,
doch later ontving de Pan-Amercan" Air
ways bericht, dat het toestel te Port Apia
op Britsch Samoa gedaald was.
Toch een ongeluk?
Reuter verneemt uit San Francisco, dat
het lot van de uit zeven koppen bestaande
bemanning van de „Samoan Clipper" niet
bekend is, zoodat men zich afvraagt of er
dan toch een ongeluk is gebeurd.
