STADS NIEUWS Veertig jaar katholiek-politieke staatkunde in de Sleutelstad AGENDA DONDERDAG 6 JANUARI 1938 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 3 ^0mnujn OOE WORDT HET WEER? KEGEN. De Bilt sein!: Verwachting: Matige tot krachtige N.W. tot Z.W. wind, zwaar bewolkt tot betrok ken, later waarschijnlijk weer regen, zach ter. Hoogste barometersi.: 771.8 te Toulouse. Laagste barometerst.: 742.8 te Ingoe.. De depressie uit Scandinavië breidde zich ook over ons land en Noord-Duitsch- land uit. De hooge drukking trok vrij snel verder Zuidwaarts en de nieuwe depres sie op IJsland werd veel dieper en breidt zich over Schotland uit. De dooi is over ons land uitgebreid tot Parijs en Hannover, in Noord-Scandinavië en Finland is ech ter de strenge vorst tijdelijk teruggekeerd en ook in Midden-Frankrijk en in Polen komt nog strenge vorst voor. In Schotland en Noord-Ierland is de temperatuur tot haar normaal gestegen, het weer is er meest somber, bij matigen Westelijken wind. Aan de Noorsche kust waait een stormachtige Noordwesten wind, die weer eenige afkoeling bracht. Ook Zuid-Zweden heeft plaatselijk weer strenge vorst na opklaring. In Duitschland valt nog sneeuw. In Zwitserland hield de vorst aan, de top pen hebben mist met vorst tusschen tien en twintig graden. Ofschoon eenige opklaring tij dens den nacht afkoeling zou kun nen brengen, zal de nieuwe de pressie later den wind bij toene mende kracht naai Zuidwest doen draaien en is verdere stijging van temperatuur te wachten, met veel kans op regen. LUCHTTEMPERATUUR. 5.8 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Donderdagnam. 4 33 uur tot Vrijdag morgen 7.39 uur. HOOG WATER Te Katwijk 'aan Zee op Vrijdag 7 Jan. voorm. 5.45 en nam. 6.10 uur. Maan op 10.08 Vrijdagmorgen. Maan onder 22.49 uur Vrijdagavond. GERHARD JANNINK. t In den afgeloopen nacht is op 64-jari gen leeftijd na een langdurige ziekte overleden de heer Gerhard Jannink, com missaris van de N.V. Textielfabriek Ger hard Jannink en Zonen en vroeder lid van de firma Jannink. De overledene was een der bekendste Twentsche textielfabrikanten en had zit ting in onderscheidene vereenigingen en corporaties. Hij was o.m. voorzitter van de fabrikantenvereeniging te Enschede. BOTERNOTEERING. De commissienoteering voor Nederland- sche boter is heden vastgesteld op 0.80 per K.G. Burgemeester van Ooststellingwerf. Bij Kon. besluit van 5 Januari 1938, is aan E van Douwen op zijn verzoek, met ingang van 1 Februari 1938, eervol ont slag verleend als burgemeester der ge meente Ooststellingwerf met dankbetui ging voor de langdurige diensten als bur gemeester bewezen. VROUW MET EEN MES BEDREIGD. Gistermiddag heeft de politie te Utrecht een 33-jarige monteur, die gescheiden van zijn vrouw leefde, in zijn woning in de van der Mondestraat aangehouden. In den loop van den dag had hij een vrouw, met wie hij een intieme relatie had aangeknoopt, met een mes bedreigd, met de bedoeling haar van het leven te berooven. De ruzie was ontstaan, toen deze vrouw de relatie wenschte te verbreken. Met deze bedoeling vervoegde zij zich met haar zus ter aan de woning van den monteur, die bij het vernemen van het door de vrouw genomen besluit in woede ontstak, een mes trok en op haar afstormde. De vrouw zag evenwel kans haar bela ger tjjdig te ontloopen, zoodat ernstige ge volgen werden voorkomen. De politie werd van het een en ander in kennis gesteld, die vervolgens den man in zijn woning arresteerde en overbracht naar het hoofdbureau. Hij blijft op last van den commissaris voorloopig in verzekerde be waring. Bij het jubileum der Leidsche Staatspartij! Redevoeringen van pater Borromaeus de Greeve en den heer W. Steinmetz Het veertigjarig bestaan van de afdee- ling Leiden der R. K. Staatspartij, waar voor gisteravond een feestelijke bijeen komst was belegd in de Stadsgehoorzaal, vermocht niet die belangstelling te trek- sen waarop de organisatoren gerekend hadden. Dat was jammer, want ook buiten den verkiezingstijd is een politieke wapen schouw niet overbodig, ook in den rusti- gen tijd vooral kan een politieke wapen schouw nuttig effect hebben. En de sprekers van gisteravond, de zeereerw. pater Borromaeus de Greeve en het Tweede Kamerlid, de heer W. Stein metz, hebben daartoe het hunne bijgedra- SV. De voorzitter der afd. Leiden, mr. E. Bolsius, zeide in zijn openingswoord, dat het bestuur gemeend had dezen herden kingsavond nog eens een opwekking te doen zijn voor het politieke leven. Het was spreker een groote voldoening welkom te mogen heeten Z. Exc. Staats raad prof. mr. Aalberse, wien spr. een hartelijk „welkom thuis"toeriep. Z. Exc. Aalberse was de tweede voorzitter der Leidsche Kiesvereeniging en hier heeft hij zijn "eerste stappen gezet op zijn poli tieke loopbaan, welke zoo ten zegen ge worden is voor ons land. Spr. wees er dan op, hoe Staatsraad Aal berse de vereeniging heeft moeten leiden bij het zoeken naar de juiste wegen en dankbaar was spr., dat de oud-voorzitter nog eens terug wilde keeren tot zijn oude vereeniging, om er tegenover hem zijn blijdschap over uit te spreken, dat hij zijn politieke loopbaan zoo schitterend heeft bekroond. Vervolgens verwelkomde spr. den bur gemeester, mr. A. van de Sande Bakhuy- zen en zeide te weten, dat de burgemeester ervan overtuigd is, dat de katholieken het gezag weten te steunen. Dan richtte spr. woorden van welkom tot deken Homulle, de pastoors Beukers en Smitz en verschillende kapelaans, tot een afvaardiging der Anti Rev. Kiesvereeni- ging „Nederland en Oranje", tot den heer Jac. de Graaf, eenigsc overlevende van de oprichters der vereeniging, tot den heer A. J. Oostdam, oud-voorzitter, tot den heer A. H. J. Engels, oud-lid en M. P. v. d. Weij- den, lid van de Tweede Kamer, tot de sprekers en verdere belangstellenlen. Hierna wierp spr. even een terugblik in het verleden en herinnerde eraan hoe dank zij het pionierswerk van dr. Schaep- man in 1896 een katholiek program tot stand kwam, dat nog wel geen eensge zindheid bracht, maar toch de lijnen aan gaf, waarlangs deze uiteindelijk kon be reikt worden. Op 29 December 1896 werden in een hier ter stede gehouden bijeenkomst door den heer. Bots de redenen uiteengezet, welke een kiesvereeniging hoogstwenschelijk en noodzakelijk maakte. De Leidsche Kiesver eeniging kwam tot stand en in 1897 werden de werkzaamheden aangevangen. Na woorden van dank aan de verschil lende voorzitters, prof. Aalberse, de heeren Spendel aan wiens nagedachtenis spr. groote waardeering bracht en Oost- dam, herinnerde spr. er o.m. aan, hoe door het werk der Kiesvereeniging een R. K. Bevolkingsbureau tot stand kwam en in een der laatste jaren een jongerenafdee- ling werd opgericht. Daarna wierp spr. een blik in de toe komst, vroeg dringend aller steun en ver trouwen voor de komende jaren en uitte den wensch dat men met vertrouwen, een dracht en on verflauwden ijver op den in geslagen weg zou voortgaan volgens het devies: utrique fidelis, beiden getrouw, God dienend, het vaderland ten zegen. Spr. deelde mede berichten van verhin dering, o.a. van prof. ar. Barge en las voor een telegram van gelukwensch, ontvangen van het bestuur der R. K. Staatspartij. Hierna speelde de muziek van Frans Schweitzer het „Wien Neerlands Bloed", gevolgd door het „Aan U, o Koning der Eeuwen". REDE PATER BORROMAEUS DE GREEVE. Nu betrad de zeereerw. pater Borro maeus de Greeve het spreekgestoelte, met applaus begroet. Spr. wees er allereerst op, dat de jubi lea een teeken des tijds zijn, alleen al om te getuigen: wij blijven en dat blijven is al een titel tot vreugde. Alles in het leven vergaat en als men een grijsaard ziet strompelen op den weg, is er loch jubel, omdat hij bleef. Maar hooger gaat die jubel wanneer die grijze ook een wijze bleek. Zoo jubileert ook de Kiesvereeniging. Zij bleef, doch in dit verband herinnerde spr. aan de woorden van Z Exc. Aalberse, eens geschreven: dat er, toen hij student was, geen katholieke kiesvereeniging meer bestond, omdat zij door strijd ten onder was gegaan. Deze nu grijze kiesvereeni ging is nog jong en bleek een wijze te zijn. Veertig jaar politieke arbeid beteekent heel wat. Veertig jaar van verandering in wereldaspecten en wereldbeschouwingen. Deze feestviering is echter niet alleen bedoeld als feestviering doch voorname lijk om een blik te slaan in de toekomst, belangstelling te wekken en den ijver te vermeerderen voor de Katholiek-poli tieke actie. Spr. wilde het heilig vuur voor de goede zaak weer opnieuw aanwakkeren en dit doen onder de leuze: 't Moet, 't Kan en 't Zal! Wij moeten begrijpen, aldus betoogde pater Borromaeus, dat wij de katholieke actie op politiek terrein niet kunnen mis sen. Wij hebben den plicht, onze staat kundige begrippen bekend te maken en door te voeren. Deze katholieke actie is heilig. Wij willen het Koningschap van Christus erkend zien in het volksbestuur. Spr. vraagt dan, waarom men toch den Christus haat, Die het onrecht haat en veroordeelt, die de armen helpt en de rijken wijst op de eeuwige goederen. De oplossing van deze vraag is: de we reld is het hof van Herodes en daar klinkt r og steeds het woord van Johannes den Dooper, nu gesproken door de Kerk: „Non licet, dat moogt ge niet!" Spr. vraagt zich dan af, wat wij 'te wach ten hebben van onze vijanden en wijst aaarvoor naar Rusland, naar Spanje, naar Duitschland, naar de N.S.B. in ons land. be klachten van Paus en Bisschoppen zijn te dien aanzien duidelijk genoeg. En wat we te wachten hebben, wanneer ds Kers ten eens de macht kreeg, illustreert spr. met verschillende frappante uitdrukkin gen van dezen „staatsman" zelf. Daarom moeten wij actie blijven voeren, Katholieke actie, gericht op de erkenning van Christus als Koning ook in de maat schappij. En dat kan. Want, wij staan er nog zoo slecht niet voor. Wij kunnen nog wel wat kracht ontwikkelen. Wij hebben ons ge ëmancipeerd dank zij een dr. Schaepman, die voor vrijheid van onderwijs zorgde, die ae staatsbetrekkingen voor de katholieken openstelde, die de boeien van eigen schuchterheid en onmacht slaakte. Wij wierven in het afgeloopen jaar voor de R. K. Staatspartij 100.000 nieuwe leden. Wij tellen 31 zetels in de Kamer, wij hebben een prachtig partijprogram, wij kunnen een positief christelijke politiek voeren door: le bevordering van een poli tiek christelijke grondslag onzer samen leving; 2e verdediging van het gezin; 3e arbeid voor ons volk; 4e ordening van het bedrijfsleven. Er klinken nu in de Tweede Kamer woorden, welke we in jaren niet gehoord hebben, o.m. betreffende de echtschei- dingswet en den arbeid der gehuwde vrouw. Nadrukkelijk betoogt spr. nog eens, dat voor bereiking van het beoogde doel een heid noodig is, want eenheid is macht. Met enkele uitspraken van prof. Veraart verduidelijkt spr. dit laatste. Verschil van meening in eigen boezem hindert niet, daaruit wordt juist het goede geboren, als wij maar één blijven in onze beginselen, tegenover onze tegenstanders. Dan kan 't, dan zal 't ook! Na het kabinet op broeden basis, kregen we nu een kabinet op christelijken grond slag. Benutten we deze kans niet, dan is de kans voor een christelijke staatkunde voor jaren verkeken. Maar, onze bewinds lieden moeten gesteund worden door het meeleven en het vertrouwen der Kath. Staatspartij. In verkiezingstijd is er wel strijd en daverende geestdrift, maar ook nu is er i og veel te doen, want de vijand slaapt niet: de N.S.B. blijft ageeren, de commu nisten blijven wroeten, de socialisten hef fen hun roode licht nog steeds op en ds. Kerstens blijft zijn gal uitspuwen tegen Rome. Een voornaam ding ter versterking in den strijd is: De katholieke pers steunen. Dan zal 't! Met een blik op de verschrikkingen van den modernen oorlog en de bewapening allerwege, zegt spr., dat de katholieke vredesactie lamgeslagen is: de Paus kan geen goed meer doen. Maar ondanks alles: wij blijven, wij dra gen den Almachtiger, God der Christenen toch met ons mee. De Moederkerk blijft, want het onfeilbaar zekere woord blijft van kracht: de poorten der hel zullen haar niet overweldigen! Na het applaus op deze rede sprak mr. Bolsius een hartelijk dankwoord tot pater Borromaeus, die nu en in de voorbije jaren ir. Leiden zooveel gedaan heeft voor de goede katholieke zaak. Onder leiding van den weleerw. heer kap. E. Paap kwamen hierfia de St. Odo- koorknapen op het toor.eel, die met eenige keurig uitgevoerde nummertjes muziek de aanwezigen aangenaam verrasten. Daar zit pit in dat jongenskoor; het gepresteer- ae getuigt van uitstekende leiding. Dit knapenkoor zal naam maken! REDE VAN HET KAMERLID W. STEINMETZ. Na de pauze genoten we andermaal van hét jongenskoor en van het orkest en dan sprak het lid der Tweede Kamer, de heer W. Steinmetz. Deze herinnerde allereerst aan de veran deringen gedurende de veertig voorbije ja ren van de Kieswet en wees er dan op, dat de katholieke kiezers zich bewust moeten zijn van den invloed, welke hun deel is geworden. Daarvoor past in de eerste plaats dank aan de mannen die vóór 40 jaar den grond slag hebben gelegd voor de organisatie en die het woord van Paus Leo XIII in zijn encycliek „Immortale Dei" hebben be waarheid: „voor ons, Katholieken, bestaat er alle reden ons in te laten met het staat kundig leven!" Dit is noodig om verkeerde beginselen uit te roeien en onze eigen beginselen als een heilzaam sap in de samenleving door te voeren. Spr. vraagt zijn toehoorders af, of zij on der alle omstandigheden hebben medege werkt die personen te brengen in het ka tholiek openbare leven, die daarvoor aan gewezen waren. Thans, na 40 jaren blijkt duidelijk, dat wij hebben te zorgen, dat het positieve christendom wordt ingevoerd in het open bare leven. Wat liberalen en vrijzinnigen hebben gedaan, hoe men gaarne coquetteert met een vaag christendom, hoe wij thans dominees hebben tot in de communistische partij, haalt spr. als voorbeelden aan, om er op te wijzen, hoe de linksche partijen al tijd geageerd hebben tegen de Katholie ken. Daarom blijft het noodzaak een krachtige katholieke partij te hebben, welke de chris telijke beginselen uitdraagt op het staat kundig terrein. Nog bij de jongste algemeene beschou wingen in de Kamer heeft Albarda ge poogd te bewijzen, dat de samenwerking der xechtsche partijen slechts tot onheil kon strekken. Eigenlijk deugd er niets van de R.-K.Staatspart ijzooals dat meer gaat wanneer een minnaar wordt afgewe zen! Spr. acht het niet noodig nog eens met bewijzen aan te toonen, dat ieder Katho liek .'.d behoort te zijn der katholieke Staatspartij. De bewijzen daarvoor liggen overduidelijk in de jongst behandelde wets ontwerpen in de Kamer. Daartegenover stelt spr. de agitatie van communisme, socialisme, N. S. B. en anti papisme. Spr. noemt dan Nederland een bevoor recht land, vergeleken bij zoovele rondom ons. Na God moet daarvoor dank gebracht aan mannen als Schaepman, Nolens, Ruys en Aalberse. (Applaus). Dat zijn de voor trekkers geweest, die gewerkt hebben met weinig ervaring, omdat zij moesten begin nen. Dat is te danken ook aan de onbe kende werkers, de kiezers, de leden der kiesvereeniging, die hun voormannen ge kozen hebben en geplaatst daar, waar zij de katholieke beginselen konden uitdra gen, de leden der propagandaclub. Hierna wekte spr. op levende lidmaten te zijn van de organisatie, de R.-K. Staats partij, welke aanvaardt de goddelijke in stelling van de Kerk, waardoor alleen de juiste verhouding tusschen Kerk en Maat schappij wordt bepaald. Buiten de Katholieke Staatspartij is er voor de Katholieken, die hun beginselen willen uitleven, geen onderdak. Daarom moeten wy allen eendrachtig streven naar het behoud van den godsdienst en van de Christen-maatschappij. Mr. Bolsius sprak ook tot den heer Stein metz een hartelijk woord van dank. Hij dankte de autoriteiten voor hun aan wezigheid, dankte speciaal ook de muziek en het knapenkoor en beloofde deze jon gens in de gaten te zullen houden, die zoo treffend gezongen hadden: „De jongens van nu gaan nooit verloren, Ze weten wat ze willen Ze treuren niet, ze zeuren niet, Ze praten niet.... ze doen!" Hierna volgde sluiting met den chr. groet. 'k Heb de proef op de som genomen - en in derdaad, er gaat niets boven ASPIRIN! De goe de eigenschappen van ASPIRIN zijn dus met recht beroemd - en voor al de uitstekende wer king bij verkoudheid en rheumatiek. LEIDEN. Donderdag, Reisver. v. Kath., Bridge avond. Voor iedereen toegankelijk. Restaurant „Zarse", Stationsweg 2, 8.15 uur. Donderdag, Het Residentie Orkest, soliste Annie Fischer, piano, Stadsgehoor zaal, 8 uur. Zondag. Tooneelavond door de tooneelsec- tie der Maria-Congregatie (Par. O. L. V. Hemev. en St. Joseph), Graanbeurs. Van Z o n d a g 2 tot en met V r ij d a g 7 Jan. a.s. neemt waar apotheek: M. Boek wijt, Vischmarkt 4, Tel. 552. Voor Oegstgeest: Mej. J. Doedens, Wilhelminapark 8, Tel. 274. AUTO TE WATER. BESTUURSTER REDT ZICHZELF EN TWEE KINDEREN. Gistermiddag omstreeks 5 uur reed op het Utrechtsche Jaagpad een personenauto te water, bestuurd door mej. C. A. van B. uit Aerdenhout. De bestuurster verloor gelukkig haar te genwoordigheid van geest niet, draaide de portierruit omlaag, wist zich er doorheen te werken en daarna de twee kinderen, de 8-jarige en 10-jarige zusjes S., eveneens uit Aerdenhout, uit den wagen te trekken. Toe geschoten omstanders namen de kinderen op den wal van mej. v. B., die goed kon zwemmen, aan. Zij werden bij de fam. v. B. aldaar bin nengebracht. Met een nat pak kwamen allen eraf. OEFENING HEILIG UUR. Hedenavond van half negen tot half tien heeft in de parochiekerk van de H. Leon, a Porto Mauritio aan den Haagweg de oefe ning van het Heilig Uur plaats. In het bij- zonder worden alle leden van den Vrien denkring ter Eere van het Allerh. Sacra ment hieraan herinnerd. GIFT VOOR HET STADHUIS-CARILLON. Een voorbeeld ter navolging. Een belangstellende dame zond als eer ste gift in het nieuwe jaar voor het carillon in den Stadhuistoren een bedrag van hon derd gulden. VOOR HET ZWAKKE KIND. EEN SYMPATHIEKE ACTIE. Ik heb in 'n kerk te Leiden 'n aardig ta- freeltje aanschouwd. In deze donkere dagen-een lichtvisioen van goud. Een aardig een treffend taf r eelt je was 't vanmorgen, kinderen, kleine kinde ren aan de hand van moeder en op de ar men van moeder, een offertje te zien bren gen bij de Kerstkribbe voor andere kin deren, die om gezondheidsredenen moeten worden uitgezonden naar buiten, en wier ouders dat niet of niet geheel kunnen be kostigen. Zoo leeren de ouders ook den kinderen, da weelde van het geven het geven van e e r 1 y k verdiend of verworven geld en goed. Vanmorgen was dit kind er-festijn in de kerken van de Hartebrug en van St. Pe trus. In de St. Petrus-kerk is er ook verder nog gelegenheid onder het octaaf van Drieko ningen na de verschillende heilige Missen. In de parochiekerk aan den Heerensin gel kunnen giften en gaven bij de Kribbe worden gebracht op Zondag a.s. na het Lof en nog daarna gedurende de dagen van het octaaf van Driekoningen na alle heilige Missen. Dr. F. C. WIEDER GAAT HEEN Als bibliothecaris der universiteit Dr. F. C. Wieder, bibliothecaris van de bibliotheek der rijksuniversiteit alhier heeft wegens gezondheidsredenen tegen 1 Maart a.s. eervol ontslag uit zijn functie ge vraagd. De heer Wieder studeerde Nederlandsche letteren aan de Leidsche universiteit, waar hij in 1900 promoveerde tot doctor in de Nederlandsche letteren op proefschrift ge titeld: „de schriftuurlijke liedekens" In 1924 werd hij als opvolger van prof. dr. S. G. de Vries benoemd in zijn tegenwoor dige functie. Van zijn talrijke publicaties noemen wij: De oude weg naar Indië om de Kaap (1913), Historisch geographische documen ten in Spanje (1914), Reis van Mahu en De Cordes door de straat van Magalhaes, Zuid-Amerika en Japan, (Linschoter Ver. dJn. 19251929), Monumenta Cartographi- ca (din. 13 19251929); voor welke pu blicatie de Société de Geographie te Parijs hem den Prix Conrad Malte Brun met gou den medaille toekende. Voorts: De stichting van Nieuw York in Juli 1625 (Linschoter Ver. 1925) en artikelen in het Tijdschrift van het Kon. Aardrijkskundig Genoot schap. De heer Wieder is correspondeerend eerelid van de Royal Geopraphical Society te Londen en correspondeerend lid van de New York State Historical Association. DE SPORTFONDSEN EN DE OVERDEKTE AAN DE HAARLEMMER STRAAT. Naar aanleiding van de verklaringen door mr. Bierenbroodspot, directeur der N.V. de Sportfondsen, in de vergadering van spaarders gedaan over mogelijke onderhan delingen en pogingen daartoe, ontvangen wij van den heer Koster en overige com missarissen en directie der Overdekte aan de Haarlemmerstraat onderstaande verkla ring: Commissarissen en directie der Leidsche Overdekte verklaren hiermede, dat zij met mr. Bierenbroodspot, directeur van de N.V. Sportfondsen te Amsterdam nimmer con tact hebben gehad, met het doel te gera ken tot overname van hunne inrichting door de N.V. Sportfondsen en het voor hun ne inrichting ook van geen belang achten in de toekomst tot een dusdanig contact te komen. Deze verklaring was geteekend door de commissarissen, w.o. de heer Koster en de directie der Overdekte.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 2