DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN v De Biecht Krankzinnigen-verpleging in Zuid-Holland De gegijzelde journalist vrij 29ste Jaargang DONDERDAG 30 DECEMBER 1937 No. 8917 (Boufrcmt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl| vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent Der week t 2.50 per kwartaal Bu onze Agenten 30 cent per week 00 S 3.60 pei kwartaal Franco per post f 3.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad 4s voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103903, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT t Gewone Advertentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES «'an ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Zaterdag a.s., Kieuwjaarsdag, sal „De Leidsche Courant" niet verschijnen. Advertentiën voor het nummer van Vrijdag gelieve men tijdig in te zenden. DE DIRECTIE. A. B. K. schrijft in de socialistische pers: Geen oogenblik mag in verband met het geval-Hansen het zwijgrecht van de geestelijken in twijfel worden ge trokken. Toch geschiedt dit, en er is zelfs een zekere onrust ontstaan in de kringen van deze laatsten, of zij in dit opzicht wel veilig zijn. Geen gelijkenis wettigt deze vrees. Want de geestelijke spréékt niet naar buiten. Men kan hier kinderachtig te genwerpen: „en de preek dan?", maar die repliek heeft niets om het lijf. Een preek is een getuigenis, géén mededee- ling van feiten. De geestelijke spreekt niet naar buiten over hétgeen hem ambtelijk ter oore komt. De dagblad schrijver doet in zekere zin no#oit an ders. Zonder het zwijgrecht van den pries ter was de biecht een onmogelijkheid. En alle gijzelingen ter wereld zouden het slot van die lippen niet breken. Waar men geen biecht kent, schijnt de zaak in feite anders te staan. Maar meer dan schijn is dat toch niet. Want wat de zielkundige kern is van de biecht, dat vindt men in wezen overal, óók waar zij als sacrament niet be staat Want niet in de mogelijkheid om van de zonde vergeving te krijgen, zit deze kern, maar in de behoefte om een an der deelgenoot te maken van het ge heim zijner schuld. Men stikt er in, zoolang niemand anders het weet. Men krijgt lucht, als men gesproken heeft. Ieder zou biechten, bij een vriend, bij een vreemde, hardop in de een zaamheid desnoods, als de vrees voor het verraad daar niet was. Daarom is de geestelijke met het slot op de mond zulk een uitkomst. Wie morrelen zou aan dat slot, zou erger misdaad doen dan er ooit één begaan werd. Gelukkig is er één zekerheid, die hier beslissend is: de geestelijken te la ten spreken over hetgeen hun in ziels nood is toevertrouwd zal nooit geluk ken. Men kan van hen met dwang wel martelaren maar nooit sprekers ma ken. De rechtspraak zou met zulk een dwang nooit, het zwijgen onmogelijk maken, alléén zichzelf. Wij moeten hierbij opmerken, dat de kern van de Biecht als Sacrament in de Katholieke Kerk en wij kennen geen Biecht, tenzij als Sacrament gelegen is in het feit, dat dengene, die den priester zijn zonden belijdt, volledig en met be rouw d.w.z. met het vaste voornemen, niet meer te zondigen, en de naaste gele genheid, die tot zondigen brengt, te ver mijden vergiffenis krijgt van zijn zon den. In deze wetenschap ligt ook voor ons op de allereerste plaats de verklaring van het feit, dat hij, die goed gebiecht heeft, zich weer vrij voelt vrij, als het kind, dat tegenover zijn goeden vader misdaan heeft, en nu weer, na met oprecht leedwezen zijn misslag te hebben erkend en van zijn va der vergiffenis te hebben verkregen, dien vader durft tegemoet treden met open oog en vertrouwvol hart.... Wat de socialistische schrijver zegt over de groote óók maatschappelijke waar de van het Biechtgeheim, is volkomen juist gezien en zuiver gevoeld. V Dc invoering van kinder bijslag Er is, zooals men weet, een" wetsontwerp ingediend, strekkende tot invoering van een kindertoeslag. In dit ontwerp wordt recht op kinderbij slag toegekend aan den arbeider, die hier te lande zijn woonplaats heeft en wiens ge zin meer dan twee kinderen beneden den leeftijd van vijftien jaar telt. Bijslag wordt gegeven voor elk kind, te rekenen van het derde kind, dat den leeftijd van vijftien jaar nog niet bereikt heeft. Onder kinde ren worden verstaan wettige, gewettigde en aangehuwde kinderen, op den eersten dag van het ingetreden kalenderkwartaal deel uitmakend van het gezin van den arbeider. De bijslag voor elk in aanmerking komend kind is gedacht als 3 pCt. van het dagloon, terwijl de dekkingsmiddelen moeten wor den opgebracht door de werkgeversnaar een premiestelsel, dat rekent over het to tale loonbedrag, hetwelk de onderneming aan haar arbeiders uitkeert, ongeacht of dat loon wordt ontvangen door een onge- huwden dan wel door een gehuwden ar beider, hetzij met of zonder kinderen. Vol gens een zeer voorloopige kostenraming zou de verschuldigde premie vermoedelijk bepaald kunnen worden op één percent van het loon. Dit ontwerp beteekent, dat nu 'ns niet aUéén met woorden, maar ook met een daad wordt opgekomen voor de groote en grootere gezinnen. Er kunnen en er zullen ook, ongetwijfeld, bezwaren worden gemaakt. In alle ondernemingen zal het totaal be drag der loonen met, naar schatting, één percent moeten worden verhoogd. Dat bedrag kan niet gevonden worden door loonsverlaging! Wij troffen in een blad al de opmerking aan, dat een onder neming de loonen iets kan verlagen ook één percent om bedoeld bedrag te vin den; de menschen met drie of meer kinde ren (onder de 15 jaar) krijgen immers tóch resp. 3, 6 en 9 pet. loonsverhooging! Neen, kinderbijslag mag nooit leiden tot loonsverlaging; kinderbijslag mag nooit een tendenz van loonsverlaging met zich bren gen. Die 1 pet. zal op een andere manier moe ten warden gevonden. En dat zal over het algemeen niet zoo heel moeielijk zijn. Als uit een bedrijf b.v. 25.900 gulden loon moet worden gehaald, zal er toch over hst alge meen ook nog wel 250 gld. uit kunnen. Wanneer de grondstoffen met 1 pet. stij gen, wordt het toch ook niet altijd noodig geoordeeld, de prijzèn van de gefabriceerde artikelen met 1 pet. te verhoogen, artikelen van 1 gld. b.v. te brengen op 1 gulden en 1 cent! Er zullen ook andere bezwaren naar vo ren komen bezwaren ook van hen, oie tegenover kinderbijslag zeker niet per se afwijzend staan. Maar deze bezwaren zijn er, om ze te overwinnen ofom er een compromis mee te sluiten. Men kan b.v. zeggen: is de leeftijd van 15 jaar niet wat jong. Ook als de kin deren 15 jaar zijn kosten ze nog geld, zelfs over het algemeen óók al verrichten zij loon-gevenden arbeid. Men kan b.v. zeggen: waarom beginnen bij het d e r d e k i n d? Is het niet beter te beginnen bij het vierde kind. Voor een kin derbijslag, beginnend bij het vierde kind, zouden wij meer gevoelen, omdat, ons in ziens, bij deze regeling geringer is het ge vaar van de loon-drukkende tendenz, waarop wij hierboven doelden. Doch, hoe 't ook zij: dit zijn bezwaren, komende van een zijde, die ten slotte zal willlen wijken. Halsstarriger zal zijn het verzet van de genen, die beweren, dat het financieel niet kan; dat het bedrijfsleven die 1 pet. niet kan dragen welk verzet ten slotte bij verreweg de meesten zal voortkomen uit antipathie tegen het stelsel zelf van kin derbijslag. Die antipathie mag men niet in alle gevallen toeschrijven aan gebrek aan waardeering voor het kinderrijke gezin. Maar in zeer vele gevallen toch weL Wij verheugen ons over de indiening van het hier besproken wetsontwerp. Wij ver heugen ons er over, al weten wij, dat wij er voor zullen moeten waken, dat de kin derbijslag, eenmaal ingevoerd, geen loons verlaging met zich brengt of wat het zelfde is loonsverhooging tegenhoudt; het hier-bedoelde gevaar is zeker niet lou ter denkbeeldig. Dat de kosten van verpleging van arme krankzinnigen van de Overheid groote of fers vraagt, is wel eenigszins bekend. Wij lezen, dat zoo nu en dan bij de behandeling van provinciale- en gementebegrootingen. Daarnaast hebben wij verschillende Rijks- krankzinnigen-gestichten. Van de provinciale kassen wordt jaar lijks een groot bedrag als subsidie in de kosten door de gemeenten gevergd. De dalende inkomsten deed de Provin cie Zuid-Holland in 1936 uitzien naar al lerlei bezuinigingen en de bijdragen in juist genoemde kosten was een der uitga ven waarop men meende te kunnen bezui nigen; Gedeputeerde Staten deden het voorstel aan de Provinciale Staten die het aannamen. Dat de gemeentelijke uitgaven daardoor bezwaard werden, mocht, zoo als terecht werd aangevoerd, niet baten. Tot 1937 droeg de Provincie in de ver pleging per armlastige patiënt één derde deel bij, terwijl de gemeente daartegenover één derde der bijdragen van particulieren naar de provinciale kas overhevelde. De met ingang van 1 Januari 1937 vast gestelde regeling kom', hierop neer, dat in gemeenten beneden 10.000 inwoners 60 pet. van de kosten boven 400 r>er verpleeg de wordt vergoed; voor gemeenten tot 100.000 inwoners is dit 425 en daarboven 450. Als overgangsmaatregel is bepaald, dat gedurende de eerste tien jaren der nieuwe regeling afloopend 9/10, 8/10 enz. wordt bijgedragen van het verschil tusschen het geen eerst en nu wordt bijgedragen.- Voor de Provincie komt dit* neer op een terug- loopende, voor de gemeente een oploopen- de uitgaaf. Op papier was bij de Provincie alles in orde. Toen kwam de werkelijkheid. Het aantal armlastige patiënten is zeer toege nomen, doordat meerdere gevallen van krankzinnigheid voorkomen, anderzijds doordat velen niet meer in staat bleken te zijn de hooge verpleegkosten te blijven be talen waardoor zij ten laste der gemeenten kwamen. Per 1 Juli 1933 waren er 5860, en op 1 Juli 1937 6635 armlastige patiënten in gestichten. In 1935 stelden Ged. Staten een commis sie in, welke tot taak kreeg een onderzoek in te stellen naar de vraag, hoe de be staande diensten voor na- en voorzorg van krankzinnigen kunnen worde uitgebouwd en op welke wijze die voor- en nazorg kan worden uitgebreid tot de geheele provin cie. Voor den leek zij gezegd, dat voor- en nazorg beoogt de noodzakelijkheid van op neming in een verplegingsinrichting te voorkomen, door de oorzaken van de krank zinnigheid tijdig op te sporen en zooveel mogelijk weg te nemen, en de patiënten, die reeds verpleegd zijn geweest, door de uitoefening van een regelmatig toezicht voor weder-opneming in een gesticht te be hoeden. De commissie heeft zich thar.s met een circulaire tot alle gemeenten in Zuid-Hol land gericht, waarin wordt uiteengezet op welke wijze men zich de voor- en nazorg denkt. De Provincie is verdeeld in vijf distric ten, n.l. Delft en Omstreken, Omstreken van Leiden, de Z..-Holl eilanden, Zuid-Holland's Zuid-Oosthoek en de Noord-Oosthoek. De gemeenten om Leiden en in de Rijn streek behooren tot het 2e district, waarin de geneesheer-directeur van „Sancta Ma ria" te Noordwijkerhout, voorzatter is, dr. Horst, directeur van den G, G. D. te Lei den, secretaris, dr. Brouwer te Leiden, pen ningmeester en burgemeester Colijn van Alphen aan den Rijn en dokter Zijerveld te Sasenheim, leden. In elk district wordt een psyciater aan gewezen, belast met de voor- en nazorg. Deze zal de patiënten, die uit verplegings- ZIJN GETUIGENIS NIET MEER STRIKT NOODZAKELIJK Een onverwacht einde Spoediger dan verwacht werd want het is een volkomen verrassing geweest zoowel voor den betrokkene zelf als voor diens raadsman is de gegijzelde journa list in vrijheid gesteld, ofschoon zijn gij zeling pas weer met 12 dagen was ver lengd. Gistermiddag heeft de rechtbank te 'sGravenhage een speciale zitting gehou den ter behandeling van de zaak van den journalist Hansen, die sinds eenigen tijd in gijzeling is geweest wegens weigering als getuige in een gerechtelijk vooronder zoek verklaringen af te leggen in verband met een publicatie over het behandelde in een geheime vergadering van den gemeen teraad van 'sGravenhage. De officier van justitie vorderde de vrij lating van den heer Hansen. Hierop heeft de rechtbank besloten, de gijzeling op te heffen op grond van het feit, dat de getuigenis van den heer Han sen voor de instructie in deze zaak niet meer strikt noodzakelijk is. De heer Hansen is hierop des middags tegen 5 uur in vrijheid gesteld. Over de zitting van de rechtbank wordt nog het volgende gemeld: De zitting werd te kwart voor vier ge opend door den president mr. Scholten, die mededeelde, dat hij een vordering van den officier, van justitie, mr. Nysingh, had, waarin deze tot opheffing van de gijzeling concludeerde. Op de vraag aan den heer Hansen en aan diens raadsman of zij iets naar aan leiding hiervan in het midden hadden te brengen, antwoordden beiden ontkennend. Het bevel tot de in-vrijheid-stelling volgde daarop spoedig. Daarin staat „dat uit de vordering van den officier van jus titie blijkt, dat de gijzeling van den getui ge Hansen in het belang van het onder zoek tegen den verdachte N. N. niet meer dringend noodzakelijk moet worden ge- acht". De bagage van den heer Hansen werd daarop ingepakt het was in vergelij king met hetgeen waarmede hij er op 7 December j.l. was binnen gekomen, een heele collectie en vervolgens brachten eenige collega's hem per auto naar 't bu reau van Het Vaderland, waar de heer Hansen door zijn hoofdredacteur, den heer C. M. Schilt, hartelijk werd verwelkomd. Daarna werd naar huis gereden. Verscheidene bloemstukken, taarten en telegramman werden in den loop van den avond te zijnen huize bezorgd en er was een kleine kring van vrienden, in wier midden de heer Hansen zijn ervaringen vertelde. O.m. had het bestuur van de Ned. jour nalistenkring den heer Hansen gelukwen- schen gezonden. Het bestuur van de Haag- sche journalistenvereeniging had bloemen gestuurd. Dit nummer bestaat uit vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland De Parijschc staking is geëindigd. (2de blad). Koning Faroek van Egypte ontslaat zijn kabinet. (2de blad). Een scherpe anti-semietische politiek in Roemenië ingezet. (2de blad). Binnenland De gegijzelde journalist is gistermiddag onverwacht in vrijheid gesteld. (1ste blad) Auto door afsluitboomen van den spoor weg EpeHeerde gereden; bestuurder ge dood. (éde blad). Gisteravond is te Amsterdam de stofzui- gerfabriek „EFA" in vlammen opgegaan. (éde blad). inrichtingen worden ontslagen, regelmatig bezoeken. Verder is hij éénmaal per week te consulteeren, om zich in verbinding te stellen met personen met geestelijke afwij kingen, om daardoor te voorkomen, dat zij in een gesticht behoeven te worden opgeno men. De commissies in de vijf districten, voort gekomen uit het Groene Kruis, het Wit- Gele Kruis, de R.-K. Vereeniging voor geestelijke Volksgezondheid en van die op Gereformeerden grondslag, hebben de al- gemeene leiding van en het toezicht op de uitoefening van de voor- en nazorg. Men verwacht op deze wijze te voorko men, dat nog steeds meer nieuwe kosten voor verpleging zullen moeten worden uit gegeven, dat deze althans minder zullen zijn. Hetwerk der commissie vraagt echter nieuwe kosten. Deze denkt men te vinden uit een provinciaal subsidie voor de helft daarvan en door de gemeenten naar één cent per inwoner, alles ingaande reeds voor 1938. Worden op deze wijze de benoodigde gel den verkregen, dan zal de regeling spoedig in de geheele provincie in werking worden gesteld en neemt men aan, dat een belang rijk werk in het gemeentelijk financieel belang en in het geestelijk belang der be volking, een aanvang zal nemen. D'r zal wel geen avond gezelliger zijn Dan d'Oudejaarsavond met punch of met wijn! Dus móét wel een ieder ons aanbod bekoren Al zégt 't ons niemand, 't staat vast van tevoren 1 Schenk wijn of wat anders 't kost altijd toch iets I Maór wiï geven ditmaal Champagne voor niets 1 Men leze nog eens aandachtig onze speciale aanbieding in de krant van gisteren (Rubriek Advertenties). Telef. 3538 DE WIJNKELDER Alléén Prinsessekade 5. De gegijzelde Haagsche journalist, de heer C. L. Hansen, (met bril) temidden van zijn huisgenooten na zijn invrijheidstelling door de Haagsche Rechtbank, JOODSCHE BEZOEKERS WORDEN OP FOEHR GEWEERD. BERLIJN, 30 December. (A.N.P.) Er zjjn strenge maatregelen getroffen om Jood- sche bezoekers te weren van het fraai ge legen eiland Foehr in de Noordzee, ter hoogte van Sleeswijk-Holstein. Besloten is, dat alle leden der vereeniging van hotel- en pension-eigenaars op het eiland Ariërs moeten zyn, en dat zij zich moeten verplich ten, geen Joodsche bezoekers te huisvesten. Volgens de „Deutsche Hotel Nachrichten" is het vreemdelingenverkeer in het Schwarzwald en andere streken van Baden in den afgeloopen zomer aanzienlijk min der geweest dan het vorige jaar, hetgeen in hoofdzaak wordt toegeschreven aan de muntdepreciatie in Nederland en Zwitser land en aan den invloed van de Parijsche Wereldtentoonstelling.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1