DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN De journalist in de gijzeling Aanvulling der Ongevallenwet 29ste Jaargang WOENSDAG 29 DECEMBER 1937 No. S916 3)e £cidócHe0oii^<Mit DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bil vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent Der wees S "4.50 oer kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week J 2.60 pei Kwartaal Franco per post 2.95 per Kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnè's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, öy vooruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935. REDACTIE 15 li GIRONUMMER 103003. POSTBUS No. U DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT I Gewone Advertenllën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 V De Zuid-hollandsche Venen Wij hebben op deze plaats meer dan eens betoogd, dat de Regeering de door misoogst getroffen bevolking van de Zuid- Hollandsche Venen moet ter hulp komen. In een normalen, een economisch-goe- den tijd kan ook zulk een misoogst worden gerekend onder de risico's van het bedrijf. Deze opvatting is te verdedigen. Maar, als een reeds door de crisis aller zwaarst getroffen nijver volk als te Roe- lofarendsveen en omgeving, bovendien de ramp van een totale misoogst moet dragen dan mag de regeering daarbij niet pas sief blijven toezien, dar. moet zij helpend en steunend optreden. Tot nu toe heeft de regeering voor Roe- lofarendsveen nog niets gedaan. Minister Steenberghe heeft de vorige week in ae Tweede Kamer verklaard, dat het duidelijk is, dat de minister er niet aan denkt om zonder meer steunmaatre gelen te treffen met als motief de mis oogst, b.v. van aardbeien en peulen. Dat is duidelijk, maar wij hebben juist betoogd, dat dit niet behoeft te zijn het motief, „zonder meer"! Het motief is: misoogst na een jaren-lange -conomische uitputting. Zijn wij het in dit opzicl-» dus niet ge heel en al met den minister eens, wij mochten rnet voldoening vernemen, dat de minister aan deze verklaring toevoegde, dat hij wel op een andere wijze aan den nood te Roelofarendsveen wil tegemoet ko men, n.l. door een extra-steun aan ge noemde hoofd-producten van de streek". Wy willen nu vertrouwen, dat die steun zal worden geschonken op bevredigende wijze. a 1 1 a V De bestaanszeker heid van den arbei der De burgemeester van Lisse heeft een oude jaarsrede" gehouden, die wij in ons nummer van Vrijdag hebben vermeld. In deze sympathieke rede deed burge meester Van Wijnbergen een beroep op de medewerking van de patroons bij de be strijding der werkloosheid. En hij wees -er daarbij o. m. op, dat voor den arbeider het zijn in vast dienstverband een gevoel van veiligheid geeft. Dat is ook in derdaad zoo. 't Is goed, dat de overheid haar perso neel als regel in vast dienstverband aan stelt alleen is het jammer, is 't te v e r- oordeelcn, dat in den laatsten tijd vele Overheidsorganen zoo véél uitzonderingen op dezen regel maken. Daartegen moeten wij ons verzetten. In gemeenteraden b v. mag de vertegenwoordiging der Katholieken zich niet neerleggen bij een streven, om zooveel mogelijk personeel aan te stellen niet in vast dienstverband, maar los, op arbeidscontract, Dat gevoel van veiligheid, gelegen in het zyn in vast dienstverband, mag men dat personeel niet onthouden, tenzij de om standigheden er toe dringen. En de om standigheden dringen er toe, als men niet zeker is (betrekkelijk zeker!) van den blij venden aard van da functie, waar in iemand aangesteld wordt, of (en) niet zeker is van diens bekwaamheid en ge schiktheid. Andere omstandigheden, die ontslaan van den moreelen plicht, om over te gaan tot een aanstelling in vast dienstverband, zijn ei niet voor de Over heid in Staat, Provincie Gemeente of an dere geheel of gedeeltelijk publiek-rech- telijke organen. Een baroep op het feit, dat in het par ticuliere bedrijfsleven >ok geen vaste aanstellingen zijn, is absoluut misplaatst al zou het ook geheel en al overeen stemmen met den feitelijkon toestand. Als men aanvaardt en wie aanvaardt dat niet? dat een vast diensi verband aan den arbeider geeft een gevoel van veilig heid, waarnaar hij redelijkerwijs verlan gen moét dan is voor de Overheid het feit, da' de arbeider in particulieren dienst dit gevoel van veiligheid mist, geen Een geduld-spelletje Gisteren berichtten de bladen, dat de gij zeling van den Haagschen journalist Han sen door de rechtbank wederom met 12 da gen is verlengd. De journalist begint dan aan zijn derde serie van twaalf en men vraagt zich af, hoeveel van die series er nog zullen volgen, daar de heer Hansen niet geneigd blijkt te zijn om zijn geheim prijs te geven en de justitie zich evenmin spoedig gewonnen wil geven. Men herinnert zich de zaak, waar het om gaat. De heer Hansen had als raadsver- slagschrijver van het „Vad." iets medege deeld uit een geheime zitting van den Haagschen raad. Dit mededeeling had op zich niet zoo veel om 't lijf, maar hij kon daarvan geen kennis dragen, als één der in die zitting aanwezige personen hun plicht van geheimhouding niet geschonden had en de heer Hansen heeft ook toegegeven, dat hij een mededeeling van „iemand" ontvan gen had. Het gemeentebestuur van den Haag heeft daarop een klacht ingediend tegen den onbekende, die zijn plicht van zwijgen verzaakt had en bij het vooronderzoek in deze strafzaak werd de heer Hansen als getuige gehoord. Hij weigerde den naam van zijn zegsman te noemen en beriep zich op art. 218 van het Wetb. v. Strafvordering, dat zegt: „Van het geven van getuigenis of /an het beantwoorden van bepaalde vragen kunnen zich ook verschoonen zij, die uit hoofde van hun stand, hun beroep, of hun ambt tot geheimhouding verplicht - zijn, doch alleen omtrent hetgeen waarvan de wetenschap aan hen als zoodanig is toever trouwd". Dit is het z.g. verschooningsrecht, dat wordt erkend voor geestelijken, predikan ten en medici, doch niet voor journalisten. Desalniettemin is het altijd voor een jour nalist een eerezaak, dat hij in geen geval de bron noemt, waaruit hij zijn inlichtingen heeft, wanneer dat noemen van zijn bron personen in ongelegenheid zou brengen. Wat hij publiceert neemt hij voor zijn eigen verantwoording. De justitie echter erkent deze eere-zwijg- plicht niet en dus ook niet het zwijgrecht, zoodat de Haagsche journalist beschouwd werd als een getuige, die zonder wettigen grond weigerde op de hem gestelde vragen te antwoorden. Hiertegen heeft het Wetb. v. Strafvorde ring de gijzeling gesteld als dwangmiddel. De rechter-commissaris heeft de bevoegd heid den weigerachtigen getuige te doen gijzelen, doch hij moet daarvan de recht bank binnen 24 uur in kennis stellen. De rechtbank beveelt dan ofwel voortzetting der gijzeling ofwel ontslag uit de gijzeling. Het bevel der rechtbank dat de weiger achtige getuige in gijzeling zal worden ge houden, is voor niet langer dan 12 dagen geldig. De rechtbank kan echter gedurende het gerechtelijk vooronderzoek telkens na dat getuige opnieuw door haar is gehoord, dat bevel met twaalf dagen verlengen. Telkens na 12 dagen kan de rechtbank dus vragen: Wil je spreken? Neen? Dan maar weer terug naar het pension aan de Casuari-straat! Dat spelletje kan zich ettelijke malen her halen, een maximum is niet vastgesteld. Slechts bepaalt art. 223 Wetb. v. Strafv. dat in ieder geval ontslag uit de gijzeling volgen moet, zoodra de sluiting van het gerechtelijk vooronderzoek onherroepelijk is geworden. Dat gerechtelijk vooronder zoek wordt gesloten, indien de rechter commissaris oordeelt, dat het is voltooid of dat tot voortzetting daarvan geen grond be staat, ofwel indien de officier van justitie meedeelt, dat van verdere vervolging wordt afgezien. Wanneer de journalist dus hardnekkig blijft zwijgen en zijn zegsman zich niet vrij willig aanmeldt, zal er eens een tijd moe- i ten komen, dat de officier van justitie deze laatste mededeeling zal doen. Wanneer dat oogenblik evenwel aange- .erontschuldigende reden, om het den ar beider in Overheidsdienst óók te onthou den! Maar: ook in het particuliere bedrijfs leven moet het streven er op gericht zijn, om zooveel mogelijk den arbeider dat gevoel van veiligheid te schenken zooveel mogelijk n.l. binnen redelijk-nood zakelijke grenzen. En dat streven is ook feitelijk en prac- tisch tot uitdrukking gebracht in ver schillende collectieve arbeidscontracten. Ook om deze reden is het collectief arbeids contract een zoo groot goedl broken zal zijn, hangt af van het uithou dingsvermogen van beide partijen. Tot geruststelling van hen, die mochten meenen, dat de journalist dagelijks op de pijnbank wordt gelegd teneinde hem aan het spreken te krijgen, zij nog meegedeeld, ^dat de gegijzelden in het Huis van Bewa ring aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die voor het doel hunner opsluiting of in het belang der orde vol strekt noodzakelijk zijn. Iedere gegijzelde heeft recht op een afzonderlijk vertrek en zelfs bij plaatsgebrek mogen zij niet met anderen dan gegijzelden worden samenge bracht. Gestichtskleedmg behoeft niet ge dragen te worden en voorzoover de orde in het „gesticht" zich daartegen niet verzet, kan van eigen huisraad gebruik gemaakt worden. De gegijzelden kunnen ook voor eigen rekening eet- en drinkwaren van buiten laten komen. Minstens tweemaal per dag moeten zij zich gedurende een half uur kunnen „verluchten" en op de wandel plaats mag gerookt worden. Overigens is sigaar of sigaret verboden en mag er geen alcohol gedronken worden. Van gedwongen arbeid, zooals zakjes plakken, is geen spra ke; de gegijzelden mogen den arbeid ver richten, welken zij verkiezen, een en an der natuurlijk binnen de perken van ver- eenigbaarheid met de orde en de tucht in het gesticht. Zij kunnen van 94 uur be zoek ontvangen en zooveel lezen als ze wil len. Op eigen kosten kunner zij zich op kranten en tijdschriften abonneeren, hun briefwisseling is vrij en zij hoeven pas om 11 uur naar bed. Zooals men ziet is tiet lot van een ge gijzelde dus naar omstandigheden nog vrij draselijk en de heer Hansen heeft dan ook verklaard, dat hij zich in zijn lot bsst schik ken kan en dat zijn gezondheid uitste kend is. Inmiddels heeft het bestuur van den Ned. Journalistenkring besloten, een commis sie in het leven te roepen, welke het be stuur zal rapporieeren over de vraag of het wenschelijk is, dat een wettelijk geregeld verschooningsrecht voor dsn journalist tot stand komt en zoo ja. hoe een dergelijke wettelijke bepaling zou moeten luiden. De heer jhr. mr. G. W. van Vierssen Trip, vice-president van de rechtbank te Rotterdam,- oud-redacteur van de Nieuwe Rotterdamsche Courant, heeft zich bereid verklaard de leiding dezer commissie op zich te nemen. Mr. H. G. DE WERELD IN VOGELVLUCHTi In Parijs wordt weer lustig geslaakt. De reden daarvan is, dat een salariseisch van gemeentepersoneel slechts gedeeltelijk is ingewilligd Daarom zijn de openbare dien sten in staking gegaan. De „Populaire" schrijft daarover: „Wij hebben steeds de salariseischen ver dedigd, doch wij achten de methode, welke bij deze gelegenheid door de verantwoor delijke personen van de vereenigde bon den van personeel in overheidsdienst wordt toegepast, niet juist. De stakingsor der werd uitgegeven, op het oogenblik, dat de leiders van de vakvereenigingen onder handelden met minister Marx Dormoy. Bij het einde van dit onderhoud zag de minis ter zich voor een voldongen feit geplaatst. Dit kan hem slechts hinderen in zyn taak verzoenend op te treden tusschen de ar beiders en de gemeenteraden. Zekere strij ders van de vereenigde bonden vestigen de aandacht er op, dat de diensten voor veiligheid en hulp blijven functioneeren. Het is niettemin waar, dat heden ochtend het werkende deel van de bevol king verstoken blyft van metro en auto bus en dat niet gewerkt wordt in het gas- en electriciteitsbedrijf, alsmede in het be drijf der stadsreiniging. W« vreezen, dat een staking, welke onder dergelijke om standigheden wordt uitgeschreven, in de oogen van de bevolking niet gerechtvaar digd zal zijn en dreigt de geheele vakbewe ging te schaden." Aldus de „Populaire" en wij kunnen er nog aan toevoegen, dat een dergelijke sta king het prestige van land en regeering in de oogen van het buitenland ernstig schaadt. Roemenië heeft vrij onverwacht van re geering verwisseld en het meest verras sende is, dat de nieuwe regeering onder leiding staat van Goga, den leider van een betrekkelijk kleine partij, die het haken kruis als embleem voert. Dit wijst er op, dat er in Roemenië een nieuwe koers zal worden ingeslagen, welke veel overeen komst zal verloonen met het nationaal-so- cialisme_Men meent zelfs, dat er een autori tair bewind zal komen. In hoeverre dat juist is, zal moeten worden afgewacht. In elk geval beschouwt men in Duitschland deze ontwikkeling met byzondere aan dacht. R.K. Werklieden verbond Een arbeidersvrouwen organisatie Nadat de heer A. C. de Bruyn de na jaarvergadering van het R.K. Werklieden verbond had geopend, werd de actueele on derwijskwestie aangesneden. De voorzitter deelde over deze kwestie aan de vergadering mede, wat de heer Su- ring namens de R.K. fractie van de Twee de Kamer tot den minister had gezegd. De heer de Bruin merkte hierbij o.a. op: „Minister Slotemaker heeft in de Tweede Kamer, naar men aanneemt, officieel na mens de regeering een afwijzing doen hoo- ren, of dat wel heelemaal juist is, laat ik daar. Voor Defensie heeft de regeering wel het geld kunnen vinden. Waarom dan ook niet voor deze belangrijke kwestie? Aangaande de wettelijke werkloosheids voorziening deelde de voorzitter mede, dat met de drie groote arbeiderscentrales over leg wordt gepleegd. Binnen afzienbaven tijd hoopt men dan tot een overeenkomst te komen". Arbeidersvrouwenorganisatie. Behandeld werd het concept plan Inzake i de arbeidersvrouwenorganisatie. Aalmoeze- nier v. d. Made gaf hierover nog een hade- f re toelichting. Aangegeven werden de volgende richt lijnen voor de statuten voor de katholieke arbeidsvrouwenorganisatie. Ds vereeniging draagt de naam van „Ka tholieke Arbeidersvrouwenorganisatie". Zij is een zelfstandige vereeniging van en voor de vrouwen uit den katholieken arbeiders stand. Zij vormt de tweede afdeeling van de katholieke arbeidersbeweging in Nederland en heeft haar zetel ten kantore van het R.K. Werkliedenverbond. De vereeniging heeft ten doel om de vrouw uit den arbeidersstand, hetzij ge huwd of ongehuwd, te vormen tot gods dienstige, zedelijke, maatschappelijke hoog staande vrouwen. Door het geven van al- gemeene leiding en door het oprichten en instandhouden van instellingen zal de or ganisatie medewerken aan de godsdienstig- zedelijke, geestelijke en stoffelijke verhef fing van leden van bij de arbeidsrsvrou- wenorgapisatie aangesloten afdeelingen. Verschillende middelen zullen de ver eeniging ten dienste staan om voor haar leden verbeteringen te bewerken op gods dienstig-, zedelijk-, sociaal-, hygiënisch-, cultureel- en economisch terrein. Het centraal bestuur zal worden gevormd Dit nummer bestaat uit drie bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Algemeene staking van gemeentebedrij ven te Parijs. (2de blad). De laatste tegenstand in Teruel. (2jde blad). De „Csar" wilde een communistische putsch verijdelen. (2de blad). Een nieuwe regeering in Roemenië. (2de blad). De Japanners vallen thans Kiangsi aan, (2de blad). Binnenland Een aanvulling van de Ongevallenwet. (lste blad). De oprichting van een Arbeidersvrou wen-organisatie. (lste blad). Teeltplan Akkerbouw 1938. (lste blad). door een vrouwelijke afgevaardigde van elk der diocesane bonden en twee afge vaardigden van het R.K. Werkliedenver bond. Aan dit bestuur wordt toegevoegd een geestelijk adviseur aan te wijzen door het Hoogwaardig Episcopaat. De heer W. Steinmetz uit Haarlem was de eenige die op deze vergadering de nood zakelijkheid van een dergelijke organisa tie bestreed. Het conceptplan werd door de vergade ring goedgekeurd en zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan het episcopaat. Het nieuwe Verbondsgebouw. I Het voorstel om het Verbondsbestuur te machtigen tot aankoop van den noodzake lijken grond en het bouwen van een nieuw kantoorgebouw werd bestreden door den heer v. d. Brink vertegenwoordiger van den Metaalbewerkersbond. Het amendement werd na bespreking In getrokken, waarna het voorstel van het be stuur werd aanvaard met 39 stemmen voor en 2 tegen. De vergadering werd hierop geschorst tot heden. UITGEBREIDE REGELING VOOR BEROEPSZIEKTEN. Aansluiting bij hetgeen de internationale regeling eischt. Bij de wet van 22 Juli 1935 werd de be voegdheid voorbehouden, toe te treden tot het in de Internationale arbeidsconferentie te Genève aangenomen ontwerp-verdrag ■betreffende gedeeltelijke herziening van het verdrag, de schadeloosstelling voor be roepsziekten regelende. Ratificatie van het ontwerp-verdrag kan eerst geschieden, na dat onze Ongevallenwet aan de nieuwe be palingen is aangepast. De minister van So ciale Zaken heeft thans het daartoe strek kend wetsontwerp ingediend. In de Ongevallenwet zijn als beroeps ziekten opgenomen: vergiftiging door lood of loodhoudende stoffen, door kwik of kwikhoudende stoffen, miltvuur en worm ziekte. Hieraan worden thans toegevoegd: silico- se, met of zonder longtuberculose, voor zoo ver die silicose een beslissende oorzaak is van de ongeschiktheid tot werken of van den dood, wanneer de silicose zich open baart bij werklieden in het mijnbedrijf, steenhouwerijen, zandsteengroeven, porse leinfabrieken, aardewerkfabrieken, metaal- slijperijen, glasslijperijen, malerijen van gesteenten, bedrijven waarin voorwerpen worden bespoten met zand of water of an dere reinigingsmiddelen, waarin poets- en schuurmiddelen, molen- en slijpsteenen vervaardigd of bewerkt worden, emailleer- deryen, voorts vergiftiging door phosphor, arsenicum, benzol, halogeendericaten van aliphatische koolwaterstoffen, pathologi sche aandoeningen tengevolge van radium en andere radio-actieve stoffen en x-stra- !en. Tenslotte: huidkanker, wanneer deze zich openbaart bij werklieden in bedrijven, waarin werkzaamheden worden verricht, waarbij wordt omgegaan met teer, bitumen, roet, pek, minerale olieën, paraffine, bak kerseczeem, wanneer dit zich openbaart bij werklieden in bakkerijen of meelfabrieken, aandoeningen door chroomverbindingen. Verschillende verbeteringen. Nu de Ongevallenwet aangevuld moet worden, is van de gelegenheid tevens ge bruik gemaakt om de regeling, betreffende beroepsziekten te herzien in verband met leemten en onvolkomenheden van de thans geldende wettelijke regeling, waarop de practijk het licht heeft doen vallen. Zoo wordt onder de werking der wet ook ge bracht kantoorpersoneel, dat door zijn werkzaamheden in het bedrijf aan de in werking van gevaarlijke stoffen of gas sen kan zijn blootgesteld, hoewel het niet rechtstreeks met die stoffen of gassen om gaat. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat een beroepsziekte zich openbaart na het einde van de voor die ziekte bij algemee ne maatregel van bestuur vastgestelde ter mijn. Daarom wordt voorgesteld, dat de verzekerde, die gedurende ten minste een jaar werkzaam is geweest in een of meer ondernemingen, waarin met gevaarlijke stoffen of gassen wordt omgegaan, en bij wien zich een der aan r «-.vezen ziekten open baart, na afloop van de in de algemeene maatregel van bestuur aangegeven termijn, gedurende zekere tijd en onder zekere voorwaarden kan worden toegelaten tot het bewijs, dat zijn ziekte verband houdt met zyn dienstbetrekking.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1