Japan biedt zijn veront
schuldigingen aan
Leiden's financieele politiek en
de buitengemeenten
De strijd om Teruel
BUITENLAND
NIEIWJAARS-
ADVERTENTIËN
NIEUWJAARSWENSCH
Nota door Washington bevredigend
geacht
MAANDAG 27 DECEMBER 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
(Ingezonden).
De Stedelijke Lichtfabrieken van Leiden
leveren electriciteit aan een groot aantal
buitengemeenten en wel in die mate dat
meer dan de helft van de productie door de
buitengemeenten wordt afgenomen.
Die buitengemeenten zijn te verdeelen in
twee categofiën: le zij, die en gros betrek
ken en zelf distribueeren, zooals Katwijk,
Noordwijk, Hillegom, Lisse, Sassenheim,
Voorschoten enz. 2de zij, die en détail
stroom afnemen en waar Leiden de geheele
distributie aan de verbruikers in handen
houdt. Hiertoe behooren Oegstgeest, Alke
made, Leiderdorp, Voorhout, Hazerswoude,
Leimuiden, Noordwijkerhout, Rijnsaterwou-
de, Warmond, Valkenburg, Zoeterwoude en
Benthuizen.
Bij onze verdere beschouwingen beper
ken wij ons bij de 2e categorie van ge
meenten.
Voor zooveel het enkel tarief aangaat
betaalt men in Oegstgeest denzelfden prijs
als te Leiden, in de andere gemeenten
wordt als regel 5 cent per K.W.U. meer be
taald, al zijn er enkele gemeenten of ge
deelten van gemeenten waar meer dan 5
cent op het Leidsche tarief wordt gelegd.
Dit meerdere vindt can zijn oorzaak in de
bijzondere kosten, die gemaakt moesten
worden om tot aansluiting van de betref
fende gemeente of gedeelte van gemeente
te geraken. Uiteraard zit er niets onreëels
in, dat Leiden een extra vergoeding voor
extra kosten vraagt.
Het vast recht of woonhuïstarief geeft
nog meer variatie. Ook hier betaalt Oegst
geest hetzelfde wat de Leidenaars beta
len. Maar ofschoon voor Voorhout en
Noordwijkerhout hetzelfde enkeltarief
geldt, betaalt men bij het woonhuitarief
te Voorhout een cent minder dan te Noord
wijkerhout en dit omdat Voorhout ten op
zichte van Leiden de vriendelijke geste
heeft gemaakt om het contract, dat in 1943
verliep, tot 1958 te verlengen, een geste,
waarvoor Noordwijkerhout gezien de
kortzichtige politiek van Leiden's gemeen
teraad wel passen zaL
Als Leiden zijn tarieven verhoogt, dan
volgt daaruit automatisch verhooging van
de tarieven van alle bovenbedoelde buiten
gemeenten, welke gemeenten zooals wij
gezien hebben behalve dan Oegstgeest,
toch alle al meer dan Leiden betalen.
Als Leiden dus in plaats van de belas
ting te verhoogen de electriciteitstarieven
opschroeft, beteekent dit, dat Leiden zijn
lasten gedeeltelijk op zijn veel armere bu
ren afwentelt. Merkwaardig is, dat hier
over bij de behandeling van de .begroo
ting van het electrlciteitsbedrijf in den
Raad vail Leiden met geen enkel woord is
gerept. Ik mag niet aannemen dat men er
niet aan gedacht heeft, maar men vond het
blijkbaar beter om de zaak maar dood te
zwijgen. Niemand was er, die de vraag
naar voren bracht: Mijnheer de voorzitter!
is het wel redelijk, dat wij de buitenge
meenten, die er over het algemeen finan
cieel veel slechter aan toe zijn dan wij,
waar meer belasting betaald moet wor
den, waar in allerlei behoeften door ge
brek aan middelen veel minder goed wordt
voorzien, dat wij die gemeenten gedeelte
lijk nog laten opdraaien voor onze las
ten, terwijl wij zeer goed in staat zijn met
eenige belastingverhooging die lasten zelf
te dragen?
De verhooging van de electriciteits
tarieven te Leiden plaatst de contrac
ten, die de diverse gemeenten met Lei
den gesloten hebben, wederom in het
centrum der belangstelling. De buiten
gemeenten zullen zich ditmaal heusch
niet laten brandschatten zonder zelfs
een schreeuw te laten. Ik heb destijds
(in 1932) getracht alle gemeenten, die
hetzij en gros hetzij en detail stroom
van Leiden betrokken, te vereenigen.
Ik wilde macht tegenover macht plaat
sen, want als de zwakken zich niet ver
eenigen worden zij onder den voet ge-
loopen. Door gemis aan medewerking
heb ik destijds mijn doel niet kunnen
bereiken. Misschien heb ik toen te
hoog gegrepen door te trachten de en
gros en de en detail-gemeenten in een
zelfde verband samen te krijgen. Doch
dat er na deze jongste tariefverhoo-
ging samenwerking zal komen tusschen
alle gemeenten, die en detail afnemen,
is hoogstwaarschijnlijk. Het gemeente
bestuur van Alkemade heeft bereids
het initiatief hiertoe genomen.
Zooals ik boven vermeldde betalen op
Oegstgeest na alle buitengemeenten bij
het enkel tarief 5 cent per K. W. U. boven
het Leirsch tarief. De vraag is of dit re
delijk is. Het kan redelijk zijn, dat een
bepaalde gemeente iets extra's betaalt, om
dat zij buitengewoon ongunstig is gelegen
en men er desniettegenstaande met alle
geweld electriciteit wenscht te hebben.
Maar daarom is het nog niet redelijk om in
de buitengemeenten 5 ct. per K.W.U. extra
te laten betalen enkel en alleen omdat het
buitengemeenten zijn en men er een hoofd
kabel naar toe moet brengen, die intusschen
voor verschillende gemeenten tegelijk
dienst doet. Vergeet men niet dat de bui
tengemeenten de versterkte afname bren
gen, waardoor de productieprijs daalt? Wor
den soms de gewone fabrieksartikelen in
de eene plaats duurder verkocht dan in de
andere omdat de eene plaats verder dan de
andere van het productie-centrum verwij
derd is? De Leidsche Lichtfabrieken kun
nen dit doen omdat zij een monopolistisch
bedrijf hebben en omdat de gemeenten
vroeger als regel onvoldoende deskun
dig voorgelicht zich door den Leidschen
vogelaar hebben laten verschalken om een
langdurend contract te teekenen. Maar geen
der gemeentebesturen, die een langdurend
contract teekenden heeft er een fJauw ver
moeden van gehad, dat de consequentie
van het contract zoude zijn dat de ruggen
zijner burgers gebruikt zouden worden als
steunpunt van Leiden's financieele poli
tiek. Als men zich plaatst op het meer en
meer veld winnende standpunt, dat de la
gere overheidsorganen als deelen van een
en hetzelfde staatsverband elkanders las
ten hebben te dragen, zijn de 5 cent extra
niet te verdedigen. Worden dan nog onnoo-
dig de tarieven verhoogd, dan drukken deze
5 cent dubbel zwaar en is er alle reden voor
verontwaardiging van de zijde der gedu
peerden. Leiden maakt hier misbruik van
het vertrouwen, dat de buitengemeenten
destijds in de Lichtfabrieken hebben ge
steld.
Er is een tijd geweest, dat de buitenge
meenten van de stad profiteerden. Kinde
ren van de buitengemeenten bezochten in
richtingen van lager en middelbaar onder
wijs in de stad, zonder dat de buitenge-
JAPANS" ANTWOORD,
Het Japansche antwoord, in zake het in
cident met de „Panay" is Vrijdag aan den
Amerikaansche ambassadeur Grew over
handigd. Daarin wordt herhaald, dat het
incident met de „Panay" is te wijten aan
een noodlottig misverstand. De Japansche
regeering voegt hier aan toe, dat haar
eerste nota van 14 December voldoende
antwoord geeft op de Amerikaansche nota,
waarin werd geëischt, dat Japan veront
schuldigingen aanbiedt en schadeloosstel
ling betaalt
Ten aanzien van de garantie, dat derge
lijke incidenten zich niet meer zullen voor
doen, wordt verklaard, dat strenge op
drachten zijn gegeven aan leger en vloot
om de belangen van Amerikanen en an
dere buitenlanders te eerbiedigen, zelfs
indien hieruit strategisch nadeel zou voort
spruiten. Vervolgens wordt gewezen op
het terugroepen van den commandant van
de Japansche chtma ht, generaal Mot-
soenoemi, hetgeen een buitengewoon stren
ge disciplinaire maatregel is.
Amerika aanvaardt de
verontschuldigingen.
De Amerikaansche ambassadeur te To
kio, Grew, heeft gisteren de antwoord-no-
ta zijner regeering aan de Japansche re
geering overhandigd.
Na aan de incidenten op de Jangtse her
innerd te hebben zegt de nota: „De regee
ring der Vereenigde Staten heeft met te
vredenheid den spoed gadegeslagen, waar
mede Japan de nota van 14 December
heeft beantwoord, terwijl het zijn verant
woordelijkheid voor het incident met de
„Panay" toegaf, uiting gaf aan zijn leed
wezen en schadevergoeding aanbood.
De regeering der Vereenigde Sta
ten Is van meening, dat het Japan-
sche verslag over de getroffen
maatregelen beantwoordt aan den
Amerikaanschen eisch, uiteengezet
!n de nota van 14 December.
Wat de oorzaken en de omstandigheden
van het incident betreft: de Japansche re
geering heeft in de nota van 14 December
rrededeeling gedaan van de slotsom, waar
toe zij gekomen is. In dit opzicht hand
haaft de Amerikaansche regeering de
conclusies van haar onderzoek, waarvan
een copie naar Tokio is gezonden. De re
geering der Vereenigde Staten spreekt de
hoop uit, dat de door Japan genomen maat
regelen toereikend zullen zijn om nieuwe
aanvallen of onwettige inmengingen door
de Japansche autoriteiten of strijdkrachten
tegen Amerikaansche burgers, belangen en
goederen te voorkomen."
meenten daaraan behoefden b(j te dragen.
De tijr is lang voor Dij. Alles wat de stad
aan de kinderen der buitengemeenten doet
moet tot den Iaatsten penning betaald wór
den. De dorpelingen profiteeren niet meer
van de stad. Wel zijn zij in de winkels een
gaarne gezien publiek en dragen zij hun
deel bij in de stedelijke vermakelijkheids
belasting, er is dus geen enkele reden om
hen door middel van het electrlciteitsbe
drijf te brandschatten.
De Leidsche Lichtfabrieken hebben veel
personeel noodig, dat goed betaald wordt.
Het zullen allen wel Leidsche menschen
zijn, die er werken. Is de aanwezigheid van
zoo'n bedrijf op zichzelf voor de stad niet
een groot voordeel, vooral in dezen tijd
van werkloosheid?
De winst van het electriciteitsbedrijf be
liep over 1935 963450, nadat er drie en
een halve ton was afgeschreven. Moet er
nu nog tariefverhooging komen, waardoor
de inwoners der buitengemeenten mede
worden belast? Het wordt waarlijk tijd, dat
hier van hoogerhand wordt ingegrepen. Het
behoort ook tot de taak der hoogere over
heidsorganen te bevorderen, dat de lagere
organen elkander naar rede en billijkheid
behandelen.
VAN IERSEL.
Noordwijkerhout, 27 December 1937.
Amerika en de andere onderteekenaars
van het Negenmogendhedenverdrag, zoo
dat men een gemeenschappelijk standpunt
zou kunnen voorbereiden voor het geval
Japan zich aan nieuwe incidenten zou
schuldig maken.
NOG MEER INCIDENTEN.
Japansche soldaten dringen schoolgebouw
der Engelsche zending binnen.
Gisterochtend zijn Japansche soldaten
met geweld de woning binnengedrongen
van het Chineesche hoofd der school van
de Anglicaansche zending te Peiping, waar
zij particuliere papieren in beslag namen.
Vervolgens drongen zij, eveneens met ge
weld, het schoolgebouw binnen, waar zij
ook particuliere papieren in beslag namen.
Daarna vertrokken zij weder, doch namen
het hoofd der school met zich mede. Deze
bevindt zich thans in arrest. Het is niet
bekend waarvan hij wordt beschuldigd.
BOMAANSLAGEN OP RUSSISCHE
HUIZEN TE SJANGHAL
Tass meldt, dat onbekenden Vrijdag een
bom in de woning van ingepieur Droury,
lid van de club van Russische burgers, te
Sjanghai, hebben geworpen, waardoor de
ingenieur gewond werd. Op denzelfden
dag is een bom ontploft in het bureau van
de „Intoerist" te Sjanghai.
De woning van Droury ligt in de Fran-
sche, het bureau der „Intoerist" in de in
ternationale nederzetting. Tass verklaart,
dat zich reeds vier van dergelijke inciden
ten hebbeh voorgedaan, sedert de Japan-
neezen Sjanghai hebben bezet. Vólgens het
Sovjet-agentschap zfjn de aanslagen ge
pleegd door witte gardisten, waarschijn
lijk aangezet door de Japanneezen.
DE JAPANNEEZEN OP WEG NAAR
TSJINGTAU.
Uit het Noorden des lands wordt ge-
meld, dat de Japansche strijdkrachten over
de Gele Rivier Sjantoeng binnentrekken
op weg naar Tsingtau, waar meer dan
duizend vreemdelingen verblijven.
Drie oorlogsschepen der Amerikaansche
vloot bevinden zich in de Golf van Kiaus-
jau om zoo noodig direct de Amerikaan
sche onderdanen een driehonderdtal
te evacueeren, wanneer te Tsjingtau ge
vechten mochten uitbreken.
Volgens een mededeeling van den woord
voerder van het Japansche garnizoen te
Tientsin moet het binnenrukken der Ja- I
pansche troepen in Sjantoeng beschouwd
worden als een strafmaatregel wegens de
vernieling van Japansche eigendommen.
Japanneezen trekken Hangtsjau binnen.
DE STAD NOG NIET GEHEEL BEZET.
Berichten van regeeringszijde.
De regeeringstroepen hebben Zaterdag
te Teruel de oude infanteriekazerne, de
kerk St. Jean, de prefectuur, het zieken
huis en andere openbare gebouwen bezet.
Naar schatting hebben de regeeringstroe
pen tot nu toe 6500 gevangenen gemaakt.
Men gelooft, dat de helft der bevolking,
welke ongeveer 13000 zielen telde, de stad
reeds heeft verlaten. De vijand biedt nog
steeds tegenstand.
Men is van meening, dat nog slechts een
zesde deel der oude stad moet worden ver
overd. De rechtschen hebben republikein-
sche gijzelaars meegenomen; toen zij de ge
bouwen binnenvluchten. De regeering troe
pen treden met omzichtigheid op.
Berichten van rechts.
Van rechtsche zijde werd gisteravond me
degedeeld, dat de collonnes der rechtsche
troepen, die opereeren bij de onmiddellij
ke toegangswegen van Teruel, tengevolge
van den zegevierenden tegenaanval, dien
zij Zaterdag hebben ondernomen, hun stel
lingen aanzienlijk hebben verbeterd. De
groote omsingelingsmanoeuvres tegen de
regeeringstroepen, die Teruel aanvallen,
ontwikkelt zich op bevredigende wijze. De
toestand der regeeringstroepen wordt
steeds moeilijker.
Het officieele communiqué van het groo
te hoofdkwartier deelt mede: De heldhaf
tige verdediging van Teruel wordt voort
gezet. De vijand werd opnieuw terugge
slagen, na zware verliezen te hebben ge
leden, terwijl onze troepen hun zegevie
renden opmarsch voortzetten.
DUITSCHLAND
VRIJGELATEN PREDIKANTEN MOETEN
WEER TERUG.
Ds Niemöller kreeg geen Kerstvacantie.
De predikanten der Belijdeniskerk, die op
vrije voeten waren gesteld om de Kerst
dagen in familiekring te kunnen doorbren
gen, hebben bevel gekregen na de Kerst
dagen weer naar de gevangenis terug te
keeren. Het verzoek van Niemöller om al
thans gedurende de Kerstdagen in vrijheid
te worden gesteld is afgewezen.
FRANKRIJK
DE STAKINGEN IN FRANKRIJK.
De bakkers te Angers en Saumur, als
mede verscheidene andere pla<atsen in het
departement Maine et Loire hebben Vrij
dag hun zaken gesloten gehouden. De mili
taire intendance heeft de bevolking van
brood voorzien. Inmiddels is de staking af-
geloopen.
Vrijdagmiddag zijn de bemanningen der
in de haven van Rouaan liggende Fransche
schepen in staking gegaan.
Een duizendtal stakers uit het levens
middelen bedrijf te Parijs heeft Vrijdag
middag getracht, het personeel van een
levensmiddelenzaak op de Place Clichy
over te halen, het werk neer te leggen. De
politie kwam tusschenbeide en verspreidde
de stakers, waarbij het af en toe 'tot een
handgemeen kwam.
De lev énsm iddel en voorzien in g is door
militaire transportauto's verzekerd. Minis
ter Chautemps verleent zijn bemiddeling.
PALESTINA
EEN ZWARE VELDSLAG MET
ARABIEREN
IN HET NOOBDEN VAN HET LAND.
Ook verzet in andere plaatsen.
Gedurende verscheidene dagen wordt in
het Noorden van Palestina een ware veld
slag geleverd tusschen gewapende benden
Arabieren en de Britsche troepen, die on
dersteund worden door vliegtuigen. Het
aantal dooden, dat aan beide zijden gevallen
is, is nog niet bekend. De Arabieren zijn
door de Britsche soldaten omsingeld, doch
het verzet duurt voort, ook in andere steden
van het land.
Een groep Arabieren, die langs de Jood-
sche kolonie te Misjmar Hajarden trachtte
te ontvluchten, wisselde een veertigtal
schoten met politieagenten. Bij het meer
van Galilea heeft men weer verscheidene
lijken van Arabieren gevonden. Het betreft
voor het meerendeel jongelieden tusschen
21 en 30 jaar, die nieuwe wapenen tot hun
beschikking hadden gehad. Te Caiffa wierp
iemand een bom in een koffiehuis, waar het
druk was. Een Britsch soldaat ving het pro
jectiel op en wierp het op straat, waarna
het ontplofte, zonder slachtoffers te maken.
Te Ramleh zijn telefoondraden doorgesne
den. Te Toelkarem zfjn geweerschoten op
de gevangenis gelost. Hier is bekend ge
maakt, dat de bewoners zich tusschen vijf
uur des avonds en vier uur des morgens
niet op straat mogen vertoonen.
De Britsche regeering heeft de regeering
van den Libanon officieel gevraagd het toe
zicht aan de grens te verzekeren om te ver
hinderen, dat terroristen zouden kunnen
vluchten.
Hunnerzijds hebben de Britsche autori
teiten de grenspolitie versterkt om gewa-
penle benden, die probeeren Palestina bin
nen te komen, om er de. actie der opstan
delingen te steunen, terug te zenden.
Bij het vallen van den avond duurde het
gevecht in Galilea gisteren nog steeds voort.
De politie heeft in het Noorden des lands
vele huiszoekingen verricht. Militairen
hebben verscheidene huizen bezet. In het
begin van den avond werden gisteren scho
ten gelost op een autobus van den dienst
JeruzalemTel Aviv. Een reiziger werd aan
het hoofd gewond.
Bij Safed zijn gisterochtend terroristen,
die een aanval pleegden op Britsche strijd
krachten, teruggedreven. Zij hebben zware
verliezen geleden.
AMERIKA
DE GEBEURTENISSEN AAN DE GRENS
VAN HAITI EN SANTO DOMINGO.
De gezant van de republiek Santo Do-
mingomingo te Washington, Pastoriaza,
heeft gisteren aan de pers verklaard, dat de
door Haiti genoemde cijfers van op het ge
bied Santo Domingo gedood. Haitianen
overdreven zijn. In de nota van Haiti wordt
gesproken over vijfduizend dooden. In wer
kelijkheid zouden slechts een honderdtal
gedood zijn, zooals is gebleken uit het in
October j.l. ingestelde onderzoek.
Ontspanning in den toestand.
De Amerikaansche nota, aldus meent
men. maakt een einde aan de Ameri
kaan cshJapansche diplomatieke span
ning zonder evenwel het incident te slui
ten. Daar de door Japan te betalen schade
vergoeding nog vastgesteld moet worden
en het vertrouwen der Amerikaansche re
geering in de Japansche beloften beperkt
blijft, zooals uit de laatste zinsnede van de
nota bljjkt, zal Washington het Japansche
optreden in China met de grootste aan
dacht blijven volgen.
Niettemin zal de nota bijdragen tot kal
meering der gemoederen in de Vereenigde
Staten, althans voor enkele dagen, hetgeen
van belang is in' verband met de aan
staande vertooning van de film, die het
publiek met alle bijzonderheden van het
bombardement der „Panay" bekend zal
maken. Men is verder van meening, dat
de nota beschouwd kan worden als de
eerste stap op den weg naar versterking
der diplomatieke samenwerking tusschen
Uit Chineesche bron verluidt, dat de Ja
pansche voorhoede Hangtsjau is binnenge
rukt om twee uur Zaterdagmiddag. De
terugtrekkende Chineesche troepen heb
ben de voornaamste brug over de rivier
Tsiengtang met dynamiet in de lucht la
ten vliegen.
eelt den tijd.
Als soms eens teveel haosfc
hebt om uw beurt at te wach
ten bij een kruispunt, dan fa
een prettige zeke heid dat
er een èndere wagen voor i
blaar staat, die steeds den tijd
heeft en altijd nisti? z ij m
beurt afwacht..
Vanaf heden tot en met 28 Dee.
a.s. is de gelegenheid openge
steld, aan ons Bureau, Bezorgers
in de stad, en bij onze Agenten,
om in het nummer van 31 Dec.
den gebruikelijken Nieuwjaars
groet te plaatsen. De prijzen
dezer Advertentiën zijn contant
4 regels f 0.50
8 1-
„1.50
,2.-
1
5
9-12
13-16
DE ADMINISTRATIE
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van den ondersfaanden NIEUWJAARSGROET in
het nummer van 31 December van „De Leidsche Couraüt", Papengracht 32, Leiden
S v.p. duidelijk met potlood invallen.
Ontspanning In de diplomatieke betrekkingen
