Regeering wijst uitbreiding leerlingen- schaal af KERKNIEUWS Will U Iets weten? HET BETOOVERDE BOSCH DONDERDAG 23 DECEMBER 1937 rV LETOSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 Tweede Kamer Te bezwarend voor het evenwicht der geldmiddelen. Vervolg van de be sprekingen over den Landbouw. Vergadering: van gisteren Aan de orde is de afdeeling Landbouw van de begrootmg van het departement van occonomische zaken, aismede de be- grooting van het Lauabouwcrisisfonds. De heer HILGENGA (S.D.) vraagt toe kenning van den vrijen Zaterdagmiddag aan het personeel van de diensten van staatsboschbeheer. De bestaansmogelijkheid op het platte land is voor de boeren, vooral voor de jon ge boeren gering, en voor de landarbei ders nog veel droeviger. De belangen van de landbouwbevolking zijn verbonden met die van stad en indus trie. Deze belangen staan niet tegenover el kaar, maar naast elkaar. De minister ver zet zich tegen landnationalisatie, daar hij het private grondbezit als een der stevig ste grondslagen der maatschappij ziet. Ech ter is slechts de minderheid der boeren eigenaar van den bewerkten grond. Natio nalisatie is beter dan verkoop aan het grondkapitaal. De toestand der landarbeiders vraagt om spoedige voorziening. De heer v. d. GOES VAN NATERS (S.D.) acht een natuurbeschermingswet van hel hoogste belang voor de volkscultuur; als Brabander zal de minister dit niet be twisten. De hoeveelheid ongerepte natuur neemt benauwend af. De publieke opinie beschouwt natuurbescherming niet als luxe De heer VAN DEN HEUVEL (A.R.) spreekt zijn instemming uit met de uitbrei ding van het landbouwonderwijs. Wil de minister, eer hij weer overgaat tot het prijsgeven van inkomsten voor het landbouwcrisisfonds, overwegen, of prijs- verhooging in bepaalde gevallen niet de voorkeur verdient? Bij de onderhandelin gen over collectieve arbeidsovereenkom sten behooren de boeren zekerheid te heb ben, dat de loonsverhoogingen, die zij zou den willen toekennen, ook mogelijk zijn. Het prijspeil van landbouw- artikelen De heer RUITER (R.K.) wijst op de be vredigende resultaten van de bestrijding van het mond- en klauwzeer in Denemar ken. De minister moge het onderzoek van dr. Frenkel te Rotterdam steunen onder het motto: „De cost gaat voor de baet uit". Spr. constateert met dankbaarheid, dat het doel der landbouwcrisiswet is bereikt, doch ook niet meer. Duizenden zijn van den ondergang gespaard doch zijn zwaar gehavend. De memorie van antwoord geeft volgens spr. niet voldoende aanwijzing over de te volgen politiek. Acht de minister den tijd gekomen om te komen te instelling van een landbouwraad en van een toporgaan, dat het geheele be drijfsleven zal controleeren?, Het vraagstuk van het prijspeil is daarom zoo belangrijk, omdat de minister bepaalde onderdeelen der crisisbemoeiingen aan be- drijfsgenooten wenscht op te dragen. Spr. ziet echter de moeilijkheid, zoo niet de on mogelijkheid der bedrijfsgenooten deze be moeiingen over te nemen. De heer EBELS (V.D.) bespreekt even eens het prijspeil. Zoolang de wereldmarkt prijzen niet omhoog gaan zullen we hier een prijsregeling van landbouwproducten noodig hebben. Daarom is het beter zich nu maar los *e gaan maken van het be grip „crisis". Met name in den tuinbouw is het prijspeil onvoldoende. Zoo is het ook met de, graanprijzen, o.a. met de voor de zandstreken zoo belangrijke rogge. Een na- deelige factor is, dat de pachten en grond prijzen nog ver boven het oirbare uit gaan. Door de inwerkingtreding der pacht wet zou veel ten goede worden bereikt. De minister stelle een staatscommissie in ter bestudeering van het vraagstuk der grond- en pachtprijzen, het t elangrijkste agrarische vraagstuk van dezen tijd. De heer VAN HOUTEN (C.D.U.) vraagt tegemoetkoming in den nood der landar beiders en steun aan de landbouwboek- houdbureaux. Geen hooger loonen, indien geen hooger prijs. De heer GROEN (R.K.) zegt, dat de landbouwpolitiek voor het grootste deel be staat uit crisispolitiek. Dat elke prijsstijging geheel ten goede komt aan het landbouw crisisfonds, en niet aan den producent, acht spr. niet redelijk. In het verleden is de re geering niet in staat geweest den producent een redelijken prijs te verschaffen. Spr. ziet in veel crisismaatregelen een brug naar een definitieve regeling van den land bouw. Spr. wil ze niet als permanent zien. De landarbeiders ontvangen nog te lage loonen. Geen middelen tot verbetering van de loonen zullen mogelijk blijken zonder een gunstige prijsstelling. Via den prijs steun moeten de loonen op peil worden ge bracht. Het zou onverantwoord zijn de crisis maatregelen zonder meer te liquideeren. Spr. is dankbaar, dat de minister daarvoor niet te vinden is. Wat de steunregeling aan de kleine boe ren betreft, vraagt spr. een verbetering ten opzichte der leeftijdsgrens. De term „kleine tuinder" is niet juist. De oorzaak van den ncod der „kleine tuin ders" is, dat deze menschen in geen jaren een behoorlijken prijs hebben gekregen. Spr. is benieuwd, waarin de bijzondere steunregeling aan den kleinen tuinder zal bestaan. Mevrouw BAKKER—NORT (V.D.) be strijdt de Vogelbeschikking 1937, welke zij een stap achteruit noemt. De heer DIETERS (N.S.) meent, dat de minister zich door een zuiver liberale po litiek laat leiden. De geldelijke opbrengst is het hoofdfactor waarmee de minister rekening houdt. De minister is blind voor de werkelijke toestanden in den landbouw. De beperking van de bodemopbrengst en van den veestapel is in strijd met het god delijk bestel. Spr. richt zich tegen productiebeperking, welke een leger van ambtenaren eischt. Deze kan nooit een middel tot verbetering zijn, evenmin als de teeltbeperking. De heer KERSTEN (S.G.) noemt de toe komst voor de jonge boeren somber. Van de vestiging van industrieën op het platte land verwacht spr. weinig heil. Wellicht is van emigratie meer te verwachten. De heer VAN POLL (R.K.) dringt aan op verlaging der jachtrenten. De vergadering wordt geschorst tot acht uur. AVONDVERGADERING BEGROOTING VAN ONDERWIJS, K. EN W. Voortgezet wordt de behandeling van hoofdstuk VI (departement van Onderwijs, Kunsten, en Wetenschappen) der rijksbe- grotoing voor 1938. Minister Slotemaker vervolgt zijn rede. De MINISTER VAN ONDERWIJS, KUN STEN EN WETENSCHAPPEN, de heer SLOTEMAKER DE BRUïNE, verklaart, geen statistiek te hebben over het aantal werklcoze onderwijzers. Deze is ook niet zoo gemakkelijk te verkrijgen. Vele jonge lui met de akte gaan in het bedrijfsleven; jonge vrouwen met de akte treden in het huwelijk. In elk geval blijft spr. bedacht op de vraag, wat er voor die werklooze akte-bezitters is te doen. Er zijn b.v. beur zen beschikbaar gesteld om het overgaan in het bedrijfsleven te bevorderen. De oplei- ling wordt beperkt; 18 kweekscholen zijn gesloten, tal van subsidies vervallen. Het is staatsrechtelijk ongeoorloofd, de opleiding aan niet gesubsidieerde kweekscholen te verbieden. Het toestaan van een extra-leerkracht voor rijksrekening om excessen te voorko men is het eenvoudigst. Spr. zou de toe passing in elk geval individueel willen houden. Deze toepassing van art. 56 lid 2 ware een correctie van de leerlingenschaal Een betere groepeering der leerlingen is ook niet mogelijk. Overigens heeft ook spr. be zwaar tegen jeugdsalarissen. De vraag is dus: kan de regee ring besluiten tot wijziging der leerlingenschaal. Wegens den finan- cieelen toestand is deze door de regeering afgewezen. Wat de financiën betreft, moet men met schattingen rekenen. De gemid delde salarissen zijn de laatste jaren nog gestegen, en dit duurt voort, de periodieke verhoogingen liggen ook anders dan bij het hooger onderwijs. Men moet ook letten op den druk, op den duur, op de begrooting gelegd, niet alleen op het eerste jaar. Wachtgelden mag men niet aftrekken van de nieuwe lasten, omdat die reeds opgeno men zijn in de perspectief-bezuiniging der regeering. Bovendien zouden bij een an dere leerlingenschaal niet in alle vacatures wachtgelders worden benoemd. Het maxi mum salaris wordt bereikt na 22 jaar en het gemiddelde salaris wordt bereikt op middelbaren leeftijd. Daargelaten, welk gemiddeld bedrag men moet ramen, op den duur zou het vorde ren 8 millioen en dadelijk drukken eenige millioenen op de begrooting. Is nu dit be drag beschikbaar? Daar gaat het om. Dat wijziging der schaal gewenscht is, weet ieder, en is ook uitgesproken in de Troon rede en erkend door den minister van fi nanciën. Is de maatregel onvermijdelijk? Onvermijdedijk is een uiterste, collectief en individueel, ook t.a.v. de defensie. Er zijn tal van schrijnende voorzieningen naast gewenschte. Zeer gewenscht is o.m. de ouderdomsvoorziening. De rangschik king van de leerlingenschaal onder het zeer gewenschte, doch niet onvermijdelijke is van het geheele kabinet, met spr.'s instem ming. De minister van financiën, heeft na mens het kabinet, den toestand geschetst op 16 November 1937. Wat zou men zeg gen, als men later weer tot afbraak moest komen? Sinds 16 November is er geen zoodanige verandering in den budgetoiren toestand gekomen, dat het kabinet op 22 December anders denkt. Zoodra er voldoende verbetering in den toestand komt, staat de wijziging der leerlingenschaal in het eerste ge lid. Doch de regeering moet beoordee- len, wanneer dat oogenblik Is gekomen. En thans is dat oogenblik er nog niet, naar de meening van de geheele regee ring. De heer THIJSSEN (S.D.) repliceert. Spr. verklaart, dat zijn fractie alles behal ve tevreden is. Spr. zal geen motie indie nen. Een concrete uitspraak is er al door de rede van den heer Suring, deze acht de financieele bezwaren niet zoodanig dat ver betering der leerlingenschaal achterwege moet blijven. Deze uitspraak is even posi tief als die van den minister. Spr. zegt dat de meerderheid der Kamer aan zijn zijde staat (31 Katholieken, 3 Communisten, 2 Chr.-Democraten en de Soc. Dem. fractie). Laat de minister nog bij dit debat duide lijk zeggen, wat hij doet, nu hij deze meer derheid voor uitbreiding der leerlingen schaal weet. De heer VAN HOUTEN (Chr. Dem.) re pliceert. Spr. zegt, dat de Kamer t. a. v. de leerlingenschaal niet mag toegeven. De Kamer acht uitbreiding onvermijdelijk en dan moet ze de kabinetspolitiek ten deze afkeuren. Spr.'s fractie is niet bereid den minister te volgen. De heer Dr. VOS (Lib.) is door den mi nister eenigszins teleurgesteld. De minister zegt, art. 56 lid 2 niet te kunnen hanteeren voor uitbreiding der leerlingenschaal. Maar hij zou dan toch excessen binnen afzienba- ren tijd kunnen wegnemen. Dit heeft spr. inzonderheid teleurgesteld. Het is onbil lijk, door een votum den minister te tref fen, die uiting geeft aan de kabinetspolitiek. Spr. heeft geen vrijheid zijn overwogen motie in te dienen. Ook niet, nu de R.K.- fractie bij monde van den heer Suring heeft verklaard geen motie te behoeven, wijl ze een positieve uitspraak heeft gedaan Spr. hoopt dat de minister alsnog excessen zal wegnemen. De heer TERPSTRA (A.R.) heeft den mi nister een wijziging gevraagd, waardoor de tijd, doorgebracht als kweekeling met rcte, medetelt voor pensioen, doch geen ant woord gekregen. Spr. is voorstander van jeugdsalarissen. De heer WOUDENBERG (N.S.) vraagt zich af, of er geen komedie wordt gespeeld over de ruggen der jonge onderwijzers. De heer OUD (V.D.) is ook teleurgesteld. Spr. acht in de leerlingenschaal zoodanige excessen aanwezig, dat er gesproken moet worden van een noodtoestand. Aan zulk een tcestand moet iets worden gedaan. Spr. kan een herstel der leerlingenschaal die 8 millioen kost, niet onvermijdelijk vinden. Maar er ligt nog iets tusschen 8 millioen en nietse. Spr. zegt niet, dat die 8 millioen er wel zijn. Maar zoo mogelijk worde een cplosisng gevonden, waardoor de ernstige bezwaren worden weggenomen. Hoe ont staan vaak die groote klassen? Dat nagaan de, had de minister zeker perspectief moe ten openen t.a.v. van wat behoort in het kader van Het onvermijdelijke. Het doet spr, leed, dat het kabinet niet voor den r.oodtoeestand over heeft, wat spr. er voor noodig acht. De heer WIJNKOOP (Comm.): acht hier geen financieele kwestie aanwezig. Bij de fensie was ook de vraag: wat moet? De MINISTER dupliceert. Wat betreit de vraag van den heer Terp stra betreffende den diensttijd van kweeke- lingen met akte, het is spr. al gebleken, dat hij geen bepaalde toezegging ken doen. Wat art. 56 lid 2 aangaat, het aanstellen van extra-leerkrachten zou andere excessen doen bestaan of ontstaan. Bij een zoo pre- cairen budgetairen toestand als we nog be leven, kan spr. geen maatregelen toezeg gen die continuiteit inhouden. De heer Oud was teleurgesteld en had ge dacht dat de minister zou begrijpen, dat er nu iets gebeuren moet. Wil spr. excessen wegwerken, dan moet het bezuinigings stelsel worden aangetast. Door aan de ge tallen iets te veranderen, bereikt men het beoogde doel niet, wel uiterst verschillende omstandigheden in verschillende scholen. Tenslotte verklaart spr.: de regeering zal overigens bij haar overtuiging vol harden. De algemeene beraadslagingen worden gesloten. De eindstemming over hoofdstuk VI wordt gehouden heden, Donderdagmiddag na de middagpauze. Daar, nadat nog uitvoerig was gediscus sieerd over monumentenzorg, de stand der werkzaamheden niet toeliet thans de ver gadering te sluiten en de minister van Eco nomische Zaken nog eenigen tijd in de Eerste Kamer moest zijn, werd de verga dering om elf uur door den voorzitter één uur geschorst. De vergadering wordt te kwart voor twaalf uur heropend. De voorz. deelt mede, dat de Minister van Economische Zaken langer in de Eerste KLOOSTERJUBILEA IN 1938. Bij de Minderbroeders Capucijnen, Op 8 Mei 1938 vieren hun 60-jarig kloos- terjubilé de Zeereerw. Pater Barnabas van Vleuten en op 18 November 1938 de Eer waarde Broeder Guido van Bavel. Het 50-jarig Kloosterjubilé wordt ge vierd door Pater Clemens van Groningen op 25 September en op 17 October door Br. Jsidorus van Nieuwkuik. Het 25-jarig kloosterjubilé hopen te her denken: op 3 October Pater Aloysius van Schijndel, Pater Valentinus van Schoon hoven, Pater Vincentius van Arnhem en Pater Hugolinus van Breda. Eveneens wordt het 25-jarig kloosterfeest gevierd op 7 October door Br. Maternus van Schin op Geul en op 21 November door Broeder Constantius van Waalre. Op 26 Mei hoopt Pater Seraf in us van Val- kenswaard zijn gouden Priesterfeest te her denken. Het 25-jarig priesterfeest vieren Pater Engelmundus van Riethoven op 17 Mei, Pater Cyprianus van Woensel op 28 Sep tember evenals Pater Angelicus van Maas sluis en Pater Gondulphus van Terneuzen, terwijl op 20 December 1938 Pater Engel- bertus van Delft eveneens zijn zilveren priesterfeest hoopt te vieren. Bij de Paters Jezuïten. 50 Jaar Priester: Op 8 September: Pater Ant. Jansen uit Boxtel thans Emeritus te Mariëndaal. 40 Jaar Priester: Op 26 Augustus: Pater Th. Helsloot uit Amsterdam, thans Kapelaan te Amsterdam (H. Ignatius); Pater Jos. Hoeberechts uit Maastricht, thans werkzaam als Hoofdpas toor te Buitenzorg (Ned. Indië); Pater H. Verhoeven uit Den Dungen, thans kapelaan te Nijmegen (H. Petrus Canisius). 25 Jaar Priester: Op 24 Augustus: Hoogeerw. Pater V. Es- ser, uit Weert, thans Provinciaal der Je zuïten te 's-Gravenhage; Pater Jos. Gadet uit Maastricht, thans Minister en Leider van het Retraitewerk te Huize Loyola bij Vught; Pater G. Goris uit Amsterdam, thans Hoofdredacteur van de Katholieke Encyclo paedic te Amsterdam (St. Ignatiuscollege); Pater W. Kemper uit Rotterdam, thans Stu dieprefect en leeraar aan het Canisiuscol- lege te Nijmegen; Pater H. Keyzers, uit Maastricht thans Rector van het Berchma- nianum te Nijmegen; Pater C. v. Malten uit Rotterdam, kapelaan O. L. Vrouwekerk te Den Haag; Pater E. Mengelberg, geb. te Utrecht, Retraiteleider te „Loyola" Vught; Pater J. Schots, geb. te Lage Mierde, kape laan te Soerakarta (Java); Pater Fr. Strater, geb. te Amsterdam, kapelaan te Djokjakarta (Java); Pater Jos. Strick geb. te Tilburg, leider van het bekeeringswerk tc Amsterdam, (H. Frans. Xaverius); Pater J. Witte, geb. te Harlingen, thans leeraar Huize Katwijk Den Haag. 12 1/2-j arig Priesterfeest: Op 15 Februari: Pater Jos. Gitsels, geb. te Venlo, thans Leeraar te Moentilan (Java); Pater P. v. Hassel, geb. te Rotterdam, Mis sionaris te Tananarivo (Madagascar); Pater G. Janssons, geb. te Oosterhout. Socius Pro- vincialis te 's-Gravenhage; Pater G. de Jong, geb. te Rotterdam, ihans Kapelaan tt Amsterdam (H. Ignatius); Pater H. de Kuyper, geb. te Oisterwijk, thans Kapelaan te Semarang (Java); Pater J. Nijs, geb. te Vlaardingen, Kapelaan te Den Haag (O.L.yr.); Pater W. Rietra, geb. te Dussen, Hoofd'pastoor Djokjakarta (Java); Pater H Robbers, geb. te Amsterdam, Professor Berchmanianum te Nijmegen. Op 20 September: Pater J. Holtus, geb. te Helmond, thans Kapelaan te Nijmegen tH. Petr. Can.). 60 Jaar Jezuït: 26 September: Pater Ant. Jansen, geb. te Boxtel, thans rustend te Mariëndaal. 50 Jaar Jezuït: 26 September: Pater J. de Greeve, geb. te Amsterdam, thans Rector te Groningen Kamer wordt opgehouden dan aanvankelijk verwacht werd. In het vertrouwen dat de leden morgen de uiterste beperking zich zuilen opleggen bij de behandeling der af- deelingen van de begrooting van het Land- bouw-Crisisfonds en van de begrooting van Economische Zaken, verdaagt spr. de vergadering te 16 minuten over twaalf tot des ochtends elf uur. O.L.Vr.); Pater H. W. Jansen, geb. te Am sterdam, Kapelaan te Semarang (Java); Paier Jos. Looymans, geb te Oudenbosch, Emeritus te Heiloo; Pater P. v. Luyk, geb. te Leende, Leeraar Aloys. ColL te Den Haag; Pater L. Sondaai, geb. te Amsterdam, Hoofdpastoor te Magelang (Java); Pater J. Stein, geb. te Grave, thans Directeur der Vaticaansche Sterrenwacht, Gastel Gan- dolfo (Italië). PASTOOR ZOETMULDER ONDERSCHEIDEN. By K.B. is benoemd tot ridder ln de orde van Oranje-Nassau de zeereerw. heer Th. J. Zoetmulder, pastoor der parochie van de H.H. Martelaren van Gorcum te Amster dam, die Zondag zijn gouden priesterfeest vierde. PASTOOR NIEUWENHUIZEN'S DIAMANTEN FEEST. Het heeft em. pastoor Nicolaas Nleuwen- huizen, oud-herder van de St. Nicolaas bin nen de Veste, Woensdag bij z'n diamanten priesterjubileum, dat hij vierde in Huize St. Jan te Wateringen, niet aan belangstel ling ontbroken! 's Morgens om tien uur droeg pastoor J. H. Visser van Wateringen de plechtige H. Mis van dankbaarheid op, geassisteerd door pater H. L. v. d. Kooy O.F.M. en pastoor H. P. A. van Dijk uit Haarlem. De jubi laris woonde met zijn familieleden en alle inwonenden van het Huis den dienst bij, welke werd besloten met de uitvoering van een feestcantate door het zangkoor der Eerw. Zusters. 's Middags op de receptie kwam mgr. dr. G. C. van Noort, deken van Amsterdam, den jubilaris gelukwenschen en met hem o.m. zijn opvolger in de St. Nicolaas, pas toor P. J. Aarts, en pastoor J. Th. Lagerwey van de Posthoorn. Ook de notabelen van Wateringen toonden hun belangstelling. De hoogbejaarde jubilaris, die mede dank zjj de goede zorgen der Eerw. Zusters de zen grooten dag in goeden welstand mocht doorbrengen, ontving tail van telegrafische en schriftelijke gelukwenschen, niet in het minst ook uit den kring zijner oud-paro chianen. „Tijd". OPENBARE AUDIëNTIE BIJ DEN H. VADER. Tweehonderd jonggehuwde paartjes door Zijne Heiligheid ontvangen. De Romeinsche correspondent aan de „Tijd" seint d.d. 22 December: Vandaag ontving de H. Vader in een openbare audiëntie 200 jonggehuwde paar tjes, alsook de leerlingen van het Lombar disch college met hun rector Mgr. Bertaglio. Ook de pasbenoemde Archimandriet en Abbas Nullius van de abdij van Grottafer- rata, de Hoogeerw. Pater Jeromanaco Isi- doro Croce werd te zamen met het Ge neraal Kapittel der Basilianen door den H. Vader in audiëntie ontvangen. Vraag: Mijn hond heeft last met zijn ooren en schud telkens met zijn kop. Ho# moet ik de ooren behandelen? Antwoord: Dit geval betreft een oor ziekte, die zeer ernstig is en kan overgaan in een zeer ongeneeselyke oorschurft of in hersenziekte. Waarschijnlijk zult u hebben bemerkt, dat het oor van het dier zeer kwa lijk riekt. Schudt het dier met zijn kop naar een bepaalden kant, dan heeft het die ziekte aan dienzelfden kant. Schudt het de kop naar beide kanten, dan heeft het de ziekte aan beide ooren. Er bestaat hier tegen een probaat middel, dat u echter niet zelf kimt aanwenden. U zult zich tot een dierenarts moeten wenden. Vraag: Wat beteekenen de woorden „Luctor et Emergo"? Is bedoelde spreuk „Latijn"? Antwoord: Latynsch devies onder het wapen van Zeeland (een leeuw in de gol ven der zee): „Ik worstel en kom boven". Vraag inzake vergoeding van reiskos ten en behandeling bij ongevaL Antwoord: Ja, wanneer die noodza kelijk zijn, moeten ze vergoed worden. (SPROOKJE) 131. Opeensbons!! daar viel Flipje. Hij was over zijn lange hansop gestruikeld, en al de kabouters rolden over hem heen. O, o, wat was me dat een kabaal. Als de ko ning het maar niet hoorde. 132. Flipje wilde tusschen de over elkander rollende kabouters wegkruipen, doch Weetgraag had hem bij zijn baard te pakken en liet hem niet los. Daar kwamen de anderen ook al weer. Arme Flip!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 6