Benint bij Teruei de victorie? De Japansche invasie BUITENLAND DONDERDAG 23 DECEMBER 1937 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 De stad nog ntet geheel bezet. IN HET CENTRUM WORDT NOG GEVOCHTEN. Het linksche ministerie van landsverde diging heeft vannacht te half een officieel medegedeeld, dat de regeeringstroepen bij Teruel verder zijn opgerukt en verscheide ne punten in het centrum der stad hebben bezet. De burgerbevolking begint de stad te verlaten, in den avond trokken duizenden in de richting van Sagunto, geholpen door de manschappen van de regeeringstroepen. In de straten der stad woerden meer dan vierduizend gewonden gevonden. De geest van de regeeringstroepen is bewonderens waardig. De artillerie en de luchtmacht namen geen deel aan den strijd. De werkzaamheid van den vijand beperkt zich tot een aan val op de Pic Zorro, welke gemakkelijk werd afgeslagen. De corespondent van Havas bij het leger der regeering heeft een bezoek gebracht aan Teruel en heeft geconstateerd, dat alle punten, welke gisteren in het officiee'.e communiqué werden genoemd, zooals de arena, het station en de buitenwijken, in handen van de regeeringstroepen waren. De verdedigers van de stad hebben zich teruggetrokken in het seminarie, dat een natuurlijke vesting is. Het gebouw wordt door de artillerie van de regeering onder vuur genomen. De strijd om de Castralvo- kluis en Cerro Mansueto werd geleverd in een sneeuwstorm. Het weinig talrijke gar nizoen van de rechtschen werd door den aanval van de regeeringstroepen overrom peld. In de rijen van de rechtschen strijden wel requetes en guardia civil, doch geen Mooren. Alle tegenaanvallen van de recht schen worden afgeslagen. De regeerings-autoriteiten hebben mede gedeeld, dat tijdens den strijd om Teruel meer dan vijftienhonderd gevangenen zijn gemaakt. Het officieele communiqué van het recht- sche hoofdkwartier te Salamanca vermeldt, dat de rechtschen aan het front van Teruel den tegenstand van den vijand, die zware verliezen heeft gegleden, heeft gebroken. De rechtsche troepen rukken op naar Vil lastar. Het door de vijandelijke rediozenders verspreide bericht, dat Teruel in handen der republikeinen zou zijn gevallen, is volko men onjuist. Teruel biedt heldhaftigen tegenstand en het garnizoen is vastbesloten de verdediging voort te zetten. Radio Nacional heeft medegedeeld, dat het garnizoen van Teruel aan de aanval lers tegenstand biedt en dat ontzettingsaf- deelingen in contact met den vijand zullen treden. Volgens generaal Miaja begint bij Teruel de victorie. De correspondent van Havas is door den leider van het centrale leger, generaal Miaja ontvangen, die met name verklaar de: „Teruel is, naar men kan zeggen, de eerste en belangrijkste stap van ons leger op den weg naar de definitieve overwin- ning. De bedreiging, welke de stellingen, die de vijand te Teruel bezette, voor de pro vincie Levant beteekende, heeft zwaar ge drukt op alle bedoelingen, welke onze ge nerale staf bij de operaties kon hebben. Thans is niet alleen het gevaar opgehe ven, maar de verovering van dit gebied vormt thans voor den vijand een bedreiging, welke in haar'gevolgen ernstig kan zijn. GEHEIME TROEPENBEWEGINGEN TE CAD IX? Personen, die gistermiddag uit Cadix zijn aangekomen, verklaren, dat de omgeving van de kaden te Cadix door troepen en phalanxisten is afgezet. Men belet ieder tot op een afstand van minstens 800 meter te naderen, opdat eventueele troepenbewegin gen niet onder de oogen van het publiek plaats vinden. SPAANSCH VLIEGTUIG IN DEPARTEMENT AUDE NEERGEKOMEN. Gistermiddag is een Spaansch vliegtuig In het departement Aude neergekomen. Het vliegtuig liep aanzienlijke schade op. In het toestel bevonden zich vier Spaansche passagiers en zes uit Parijs afkomstige kis ten, waarop stond „London Victoria". Volgens verklaringen der passagiers, die ongedeerd zijn, waren deze kisten bestemd voor de Bank van Spanje. DE NIET-INMENGING, De bijeenkomst der subcommissie voor de niet-inmenging. De subcommissie voor de niet-inmenging is gisteren tot overeenstemming gekomen over alle nog openstaande punten betref fende de opdrachten aan de commissies, die naar Spanje zullen worden gezonden. Het communiqué, dat over de vergadering van gisteren is uitgegeven, zegt o.a., dat de subcommissie ook tot overeenstemming is gekomen over de manier, waarop de nog hangende kwesties betreffende de toeken ning van de rechten van oorlogvoerende zullen worden behandeld. De commissie zal na de feestdagen op nieuw bijeenkomen. Engeland bespreekt de be dreiging zijner belangen DE STRIJD BIJ HANGTSJAU. Chineesche tegenaanval tot staan gebracht Volgens Japansche berichten zijn de Ja- panneezen er in geslaagd den hevigen Chi- nceschen tegenaanval te weerstaan en de aanvallers terug te drijven, doch niet zon der veel moeite. De Japanneezen melden verder, dat hun rechtervleugel Mokansjan, 5(' K.M. ten Noordwesten van Hangtsjau, heeft genomen en dat hun linkervleugel Tsjangan, 30 K.M. van Hangtsjau aan den spoorweg gelegen, belegert. Voorts wordt gemeld, dat de Japansche troepen ten Noorden van de Jangtse op rukken langs den spoorweg Poekau— Tientsin en het beleg voor Tsjanpoelin, 55 K.M. ten Noordwesten van Poekau, heb ben geslagen. De Chineezen leggen uitge breide verdedigingswerken aan ten Zuiden van het belangrijke spoorwegknooppunt Hsoetsjaufoe. De toestand te Tsingtan. De meeste Japansche eigendommen, die nog ongerept waren gebleven, zijn thans in brand gestoken. Zoo ook de slaapverblijven voor de arbeiders der Japansche fabrieken. Aan de plunderingen is een einde gemaakt door de terechtstelling van negen onver laten. Tweehonderd personen zijn in hech tenis genomen. HET INCIDENT MET DE „PANAY". Een tusschentijdsch rapport der Japansche militaire autoriteiten- De woordvoerder van het Japansche de partement van buitenlandsche zaken heeft een tusschentijdsch rapport bekend ge maakt van de Japansche militaire autori teiten betreffende de beschieting met machinegeweren der „Panay" door Japan sche motorbooten van het leger. In den aanvang van het rapport wordt verklaard, dat de Japansche militaire auto riteiten alles in het werk hebben gesteld om de feiten na te gaan, maar dat verschil lende legereenheden inmiddels over een breed gebied verspreid zijn, zoodat het on derzoek vertraagd wordt Voor zoo ver tot dusverre is vastgesteld zijn wel Japansche soldaten aan boord gekomen van de „Pa nay", maar met vriendschappelijke bedoe lingen en er zijn geen bewijzen gevonden, dat de „Panay'" doelwit is geweest van op zettelijk vuur. Het rapport geeft dan in een uitvoerig relaas een beschrijving van wat naar de meening der Japansche autoriteiten ge beurd is bij het incident met de „Panay". Het vuur, dat van de motorbooten was ge opend, was niet bestemd voor de „Panay". maar voor een vluchtend Chineesch schip met Chineesche soldaten aan boord. Mis schien hebben kogels de „Panay" getroffen door ricocheteeren; er is echter nooit op de „Panay" gevuurd. Dat Japansche mili tairen aan boord van de Panay" gekomen zijn, vóór het schip zonk. is geschied met het doel zoo noodig hulp te verleenen aan achtergebleven personen. Toen ze echter zagen, dat het schip zonk en ze niemand aan boord vonden, verlieten zy spoedig de „Panay". Kortom, aldus besluit dit tusschentijdsche rapport, de daden der Japansche militairen hadden geen vijandelijke bedoeling jegens de Amerikaansche schepen en onderdanen. BRITSCH PROTEST TE TOKIO. De Britsche ambassadeur te Tokio heeft opdracht ontvangen bij de Japansche re geering te protesteeren tegen het schenden van de territoriale wateren bij Hongkong op 11 December, j.l. Hij moet verder eischen, dat de Japan sche vloot strenge orders krijgt het gebied eti de territoriale wateren van Hongkong volledig te eerbiedigen. BRITSCHE KABINETSRAAD BERAADSLAAGT. Over den toestand in het Verre Oosten. Het Britsche kabinet is gisteren geduren de vier en een half uur bijeen geweest. Het heeft den geheelen toestand in het Verre Oosten besproken. Het verluidt, dat het ka binet van meening was, dat het niet nood zakelijk is de zeestrijdkrachten in ge bied in belangrijke mate te versterken. Men gelooft, dat slagschepen en groote kruisers slechts derwaarts zullen worden gezonden als onderdeel van een geconcer teerde operatie, ingeval aan een bijzondere noodzaak het hoofd zou moeten worden ge boden. De ministers schijnen niet verontrust te zijn over de directe vooruitzichten van Hongkong. Hoewel het noodig is, Japan een nota te zenden over het incident in de territoriale wateren van Hongkong, schijnt er voor het cogenblik niets op te wijzen, dat Japan voornemens zou zijn weloverwogen dat ge bied te schenden. Leest met aandacht de advertenties in Uw Dagblad! ZWITSERLAND ZWITSERLAND EN DE VOLKENBOND. In antwoord op een radicale interpella tie betreffende Zwitserland en den Volken bond heeft de president der Bondsrepubliek, Mota, voor den nationalen raad uit naam van den Bondsraad een verklaring afge legd, waarvan de voornaamste passages als volgt luiden: Wat wij niet meer over het hoofd kun nen zien, is de omstandigheid, dat de Vol kenbond van 1937 nog slechts weinig ge lijkt op het beeld, dat wij daarvan in 1920 voor oogen .hadden. Zoolang al onze naburen lid waren van den Volkenbond, was het wettig en natuur lijk, dat wij vertrouwen bleven gevoelen Zelsf de uittreding van Duitschland kon geen onmiddellijke ongerustheid wekken, aangezien de mogelijkheid van zijn terug keer niet geheel uitgesloten leek. Het uittreden van een tweede onzer groote naburen dwing ons dit ernstige pro bleem weer ter hand te nemen. De meening van den Bondsraad is, dat de Bondsrepu bliek er vhn nu af aan zonder aarzelen naar moet streven te doen hooren, dat haar neutraliteit niet beperkt kan worden tot een gedifferentieerde, maar dat zij een totale neutraliteit zal zijn, in overeen stemming met de eeuwenoude traditie, de geographie en de geschiedenis des lands. Zooals de Volkenbond is, kan hij niet meer denken aan economische sancties te gen wien ook. Het sanctiesysteem is in het vervolg practisch onuitvoerbaar. Art. 16 is met lamheid geslagen. De Volkenbond zal. zonder zijn belangstelling voor de col lectieve veiligheidsbehoeften te verliezen, zijn heil in andere richtingen moeten zoe ken. Wanneer hij zijn universaliteit wil her winnen, zal hij den moed moeten hebben af te zien van de materieele dwangmid delen. ten einde te zijn, wat hij in zijn wer kelijke wezen is, een groot en weldadig or ganisme voor vreegdzame samenwerking. Afstand van dwangmiddelen zal voor hem geen oorzaak van verzwakking zijn, maar een reden tot vernieuwing. De irriteerende besprekingen zullen verdwijnen uit zijn raadsvergaderingen en zijn aanbevelingen van recht en gematigdheid zullen er slechts te beter door worden aangehoord. De Vol kenbond is blootgesteld aan een gevaar: het gevaar om zelfs zonder het te willen te veranderen in een coalitie, die opstaat tegen een andere coalitie. Hij zal dit ongeluk, dat snel doodelijk zou worden, weten te ver mijden. De Bondsraad twijfelt er geen oogenblik aan of mogendheden als Groot-Brittannië en Frankrijk, gesteund door den hechten wil van andere staten en ik denk vooral aaan Nederland, aan België, aan de Scandinavische landen, aan Oostenrijk en aan vele andere zullen er voor waken, dat deze Volkenbond ooit vervalt in de noodlottige en onvergeeflijke dwaling, de dienaar te willen zijn van deze of gene ideologie en aldus zijn natuur, zijn bestaans redenen, zijn doeleinden en zijn strekkin gen te veranderen. Zwitserland zal er, morgen zoowel als gisteren, een bescheiden rol in spelen, wel ke echter niet van beteekenis ontbloot zal zijn. ZUID-AMER1KA EEN MISLUKTE SAMENZWERING. De leider gedood. Communistische samenzweerders, die on der leiding stonden van Estigarribia, heb ben in den afgeloopen nacht getracht, zich meester te maken van den militairen in- tendancepost van het ministerie van oorlog. De rebellen werden na een hevige schiet partij teruggeslagen en Estigarribia werd gedood. Buitenlandsche Berichten ROTSBLOK NEERGESTORT. Negentien slachtoffers. Uit Forli wordt gemeld: Een geweldig rotsblok is plotseling uit den berg losge raakt en neergestort op het plaatsje Cuser- coli di Vivitella. Drie arbeidershuizen wer den bedolven, er vielen negentien slachtof fers. Tot dusverre zijn vijf lijjcen uit de puinhoopen geborgen. MIDDELEEUWSCH SLOT INGESTORT. Verscheidene dooden. Tengevolge van den hevigen regenval der laatste weken, is het boven op een rots gelegen Middeleeuwsche slot van Urser- coli ingevallen en in de diepte gestort. Daardoor werden drie huizen aan den voet van den rots, waarin twingtig personen woonden, volkomen bedolven. Uit de puin hoopen zijn reeds vijf dooden geborgen. DROEVIG EINDE VAN EEN RUSSISCHEN PRINS. Prins Alexander Lopoetsjin Demidof, hoofd van een der oudste aristocratische families van het Russische keizerrijk, is op Eerste Kamer WIJZIGING VAN DE CRISIS INVOERWET AANVAARD Verschillende wetsontwerpen. Aan cfe orde is een wetsontwerp wijzi ging en verhooging van het derde hoofd stuk der rijksbegrooting voor 1937 (inter nationale controle tot het tegengaan van tóe voer van wapentuig en vrijwilligers naar Spanje. De heer VAN VESSEM (N.S.B.) deelt mede, dat hij tegenstemt, daar zijn frac tie in het algemeen de deelneming van Nederland aan de non-interventiecommis sie afkeurt. Aangenomen worden: naturalisatie van E. M. Bahr en 21 an deren; begrooting van het algemeen burgerlijk pensioenfonds voor 1938; begrooting van het staatsbedrijf der Alg. Landsdrukkerij voor 1938; begrooting van het Staatsvisschersha- venbedrijf te IJmuiden voor 1938; wijziging van de motorrijtuigenbelas tingwet en van de wet van den 6en Oc- tóber 1934 (St.bld. 534) tot instelling van een verkeersfonds, inzonderheid met het oog op tertiaire wegen. Wijziging van de crisisinvoerwet. Aan de orde is de wijziging der crisis invoerwet. De heer VAN EMBDEN (V.D.) meent, dat contingenteeringen in het algemeen ongewenscht zijn. Indien het wetsontwerp niets meer bevatte dan een verlenging van het stelsel der contingenteering, zou spr. zich evenwel niet verzetten. De mach tiging aan de regeering om contingentee ring ook toe te passen op goederen, waar van overmatigen invoer niet is te ver wachten, doet bij spreker groote bezwaren rijzen. Kan de minister mededeelen, welke landen met de pressie- en dreigmethode successen hebben behaald? Door het contingenteeren van goederen, waarvan geen overmatigen invoer te vree zen is, snijden wij in het lichaam onzer eigen volkshuishouding. De gevraagde machtiging is ook niet noodig. Onze export herstelt zich in ver heugende mate. Indien de onderhandelin gen na gebruik van het strijdmiddel mis lukken, kan het wapen toch niet worden teruggetrokken. Welk een indruk zou dit in het buitenland maken. Doch indien het niet wordt ingetrokken, heeft ons land zich zelve een verhoogde belemmering voor langen tijd opgelegd. De contingen teeringen blijven dan over als pijnlijke monumenten van hetgeen wij hadden ge hoopt te bereiken. Spr. zal tegen het wetsontwerp stem men. De heer TER HAAR (C. H.) motiveert zijn bezwaren tegen het wetsontwerp, dat een verscherpte handelspolitiek inluidt. Handel en scheepvaart voelen de schade der contingenteeringen, evenals de ha vens en de industrieën, welke hun grond stoffen moeten importeeren. Spr. wijst op een tweeslachtigheid in de houding der regeering. Eenerzijds de overeenkomst van 29 Mei 1937 tot ver ruiming van het handelsverkeer, en an derzijds dit wetsontwerp. Spr. kan zijn stem niet aan het ontwerp geven. De heer VON BöNNINGHAUSEN (N. S. B.) wijst op de Oslo-overeenkomst van 28 Mei 1937. Is het toen alleen de bedoe ling geweest een demonstratie te geven? Zoo niet, dan begrijpt spr. niet de indie ning van dit wetsontwerp. Wat zeggen de Oslo-staten ervan? Met de eene hand wordt een verdrag geteekend tot verrui ming van het handelsverkeer, anderzijds wordt gegrepen naar nieuwe belemmerin gen. 65-jarigen leeftijd in Finland onder droe vige omstandigheden om het leven geko men. By het besturen van een door een paard getrokken arreslee, die beladen was met hooi, is hij in de nabijheid van Viborg in het Zuid-Oosten van Finland .onder de slee terecht gekomen, toen deze kantelde. Direct daarop is hij vervoerd naar het zie kenhuis te Viborg, waar hij echter spoe dig na aankomst overleed. Prins Alexander, die eens eigenaar was van het rijkste grondbezit in Rusland, heeft zijn leven in groote armoede geëindigd. Hij was kort geleden zelfs nog een ge woon daglooner. Voor de revolutie in Rus land was hij een van de drie of vier prin sen, die den titel van „doorluchtige hoog heid" mochten voeren. Hij stond bekend om zijn goede renstal, en heeft dienst gedaan in het keizerlijk regiment kurassiers te paard. Prins Alexander laat een vrouw en vijf zoons achter, van wie een werkzaam is in de Vereenigde Staten. SPOORWEGONGEVAL IN DUITSCHLAND. Op het station Kottbus is gisteren een locomotief van een goederentrein op een stilstaanden personentrein ingereden. On geveer twintig personen werden door glas splinters licht gewond. VIJF DOODEN BIJ EEN BRAND IN ITALIË. Bij een brand in Caiwano, een voorstad van Napels, zijn een vrouw en vier kin deren om het leven gekomen. Ondanks de bezwaren die spr. heeft op genoemd, heeft de wet voor spr. iets aan trekkelijks: zij past in een autoritaiten e» corporatieven staat. Deze regeering ech ter voldoet niet aan de eischen, welke worden gesteld voor de verleening van zulk een volmacht. De heer POLLEMA (C. H.) stelt de vraag, of de handelspolitieke bevoegdhe den, welke de minister vragt, noodzakelijk zijn voor het staatsbelang. Een tweede vraag, van zeer groot "belang is, of de be langen der personen met de noodige waarborgen is omringd. En de derde vraag is. of de regeering op ruwe wijze kan ingrijpen in de betalingsbalans. Is de minister bereid een commissie van beroep in te stellen inzake de verdeeling der consenten? De MINISTER schuldt het hoofd. De heer POLLEMA zegt, dat een beves tigend antwoord zijn vóór stemmen ge makkelijker zou hebben gemaakt. De heer DROOGLEEVER FORTUYN (Lib.) meent, dat dit wetsontwerp in het buitenland een zeer ongunstigen indruk zal maken. De heer DIEPENHORST (A. R.) zegt, dat de voordeelen der contingenteeringen niet zijn te loochenen. Verscheidene be drijven zijn voor den ondergang behoed. Nederlandsche handel en Nederlandsche industrie zijn nader tot elkander gebracht. Tegen de oude wet heeft men dan ook geen bezwaren. De heer BLOMJOUS (R. K.) zegt dat de thans aanhangige wet tot verbetering van den toestand kan bijdragen. Het be zwaar blijft echter, zoo lang Nederland niet met een vast systeem tegenover het buitenland optreedt. Dan immers zal de koopkracht der industrieele bevolkings groep kunnen toenemen. Indien wij door gaan met het sluiten van handelsaccoor- dep op de tot dusver gevolgde wijze, gaat het den verkeerden kant uit. Spr. stemt dan ook in met dit wetsontwerp. Antwoord van den minister. De minister van Economische Za ken de heer STEENBERGHE wenscht niet in te gaan op betoogen, die slechts zijdelings met het onderwerp te ma ken hadden. Deze wet is op 29 April ingediend, dus voordat de Oslostaten bij elkaar kwamen. De heer Bönning- hausen heeft de stukken niet goed ge lezen. Sprekers ooren tuiten nog van de betoogen over den VTijen handel van den heer von Bönninghausen's poli tieke vrienden, welke geheel tegenge steld waren aan hetgeen deze spreker vanavond heeft betoogd. Leven de heeren van Embden en Droog- leever Fortuyn nog in de naieve ideeën van 1925? Laten zij te Rotterdam gaan informeeren hoe dankbaar de reeders zijn voor het feit, dat de Nederlandsche regee ring niet ongewapend bij de onderhande lingen heeft gestaan. Wat de storingen der betalingsbalans aangaat, de heer Pollema heeft zich dien aangaande te zeer ongerust gemaakt. Indien dit wetsontwerp zou worden afgestemd, zou volgens den heer van Embden alleen een vertraging ont staan voor de instelling van nieuwe contingenteeringen. Een ontstellende naieviteit. Spr. zou wel eens het ge zicht willen zien waarmee de Duit- sche onderhandelaars over een nieuw handelsverdrag de Nederlandsche on derhandelaars de zaal zouden zien binnentreden na verwerping van dit wetsontwerp. Elke stem tegen dit ont werp kan op de moeilijkste oogenblik- ken tegen de Nederlandsche regeering worden uitgespeeld bij de onderhan delingen met het buitenland. Bij stemming verklaarden zich voor het ontwerp 29 leden en 7 leden tegen. De vergadering wordt hierna gesloten. GEWELDIGE BRAND IN Y AR IETE THEATER. Tijdens première te Boekarest. In het grootste variëté-theater van Boe karest, het Vox-Erforia-theater, is Woens dagavond tijdens een première van een re vue brand uitgebroken. De brand was op het tooneel ontstaan, doch deelde zich di rect mede aan de zaal, waarin zich 3500 toeschouwers bevonden, en sloeg vervol gens over naar de belendende perceelen, van welke drie in de asch werden gelegd. Onder de toeschouwers brak een paniek uit. Tal van personen werden gewond. Het theater en de drie aangrenzende perceelen brandden geheel uit. EEN NIEUW PROBLEEM VOOR DE DUITSCHE HUISVROUW. Geen hont voor de kachel meer. Binnen het kader van de algemeene ac tie tot bezuiniging op grondstoffen heeft men thans bepaald, dat Duitsche huisvrou wen in het vervolg, om hout en papier te sparen, voor het aanmaken van kachels en fornuizen gebruik moeten maken van een nieuw soort vuurmakers. Deze bezuiniging op hout en papier is noodig volgens het vierjarenplan, aangezien men deze produc ten noodig heeft voor de vervaardiging van textielgoederen en nieuw papier. In plaats van hout zal bovendien gebruik moeten worden gemaakt van steenkool voor de ver warming met fornuizen en haarden van par ticuliere woonplaatsen, werkplaatsgen en fabrieken in het geheele land.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 5