NANKING IN JAPANSCHE
HANDEN
Nieuw Chineesch bewind te Peiping
BUITENLAND
LUCHTVAART
De moorden van
Weidmann
BINNENLAND
DINSDAG 14 DECEMBER 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
DE INCIDENTEN OP DE JANGTZE
DUITSCHLAND
TREEDT SCHACHT OOK AF ALS
PRESIDENT VAN DE RIJKSBANK?
Dr. Schacht is niet voornemens af te tre
den als president van de rijksbank vóór
Maart 1938, aldus wordt verklaard in de
omgeving van den rijksbankpresident.
Men herinnert er aan, dat Hitler in zijn
tot Schacht gericht schrijven bij diens af
treden als rijksminister voor economische
zaken, zijn volledige vertrouwen in hem
uitsprak.
Geen enkele wijziging heeft tot dusverre,
zoo zegt men, vélandering gebracht in de
zen toestand.
TOENADERING TOT
TSJECHO-SLOWAKIJE.
Een overeenkomst inzake de pers.
De diplomatieke besprekingen tusschen
Duitschland en Tsjecho-Slowakije zijn
practisch tot een resultaat gekomen ten
aanzien van de wederzijdsche houding der
pers in beide landen. Hoewel ten opzichte
hiervan geen verdrag zal worden gesloten
in den eigenlijken zin des woords, zijn de
beide landen toch overeengekomen, te wa
ken over de handhaving van correcte pers
betrekkingen. In het bijzopder heeft
Duitschland zich verplicht geen campagnes
meer te voeren gelijk aan die, welke in den
loop van het jaar de Duitsch-Tsjechoslo-
waaksche betrekkingen verstoorden. Het
voornaamste obstakel in de onderhandelin
gen lag in het optreden der emigranten. Ook
hierin is men tot overeenstemming geko
men, zonder dat een van beide landen zyn
recht op het bieden van gastvrijheid op
geeft. De emigranten zullen slechts hun
activiteit zien beperkt binnen grenzen,
waarbuiten de belangen van den staat of
van den Europeeschen vrede in het geding
komen. De overeenstemming vormt een be
langrijken stap in de richting van een ont
spanning in Midden-Europa,
JOEGO-SLAV1E
HET BEZOEK VAN DELBOS AAN
BELGRADO.
Vage verklaringen.
Delbos heeft gistermiddag de Fransche
militaire begraafplaats bezocht. Delbos, die
In gezelschap was van Stojadinowitsj, heeft
een krans gelegd. Op weg naar en van de
begraafplaats werden de beide staatslieden
hartelijk toegejuicht.
Delbos heeft op het Fransche gezantschap
een onderhoud het Stojadinowitsj gehad,
dat drie kwartier heeft geduurd. De be
sprekingen waren van zeer algemeenen
aard.
Vanavond zal Delbos naar Praag ver
trekken.
Gisteravond heeft Delbos voor de radio
NANKING GEHEEL BEZET.
Het hoofdkwartier van Matsoei meldt
dat gisteren bij zondsondergang Nanking
geheel bezet was.
Ook uit Sjanghai wordt gemeld, dat de
j bezetting van Nanking door de Japannee-
zen vrijwel voltooid is, hoewel op sommige
punten kleine groepen Chineezen nog weer
stand bieden. Tsjang Kai Sjek heeft den
terugtocht der Chineesche troepen bevolen
in overeenstemming met zijn beginsel, dat
geen manschappen moeten worden opgeof
ferd ter verdediging van plaatsen, die niet
meer van militaire beteekenis zijn. Tevens
wordt verklaard, dat de ontruiming van
Nanking niet beteekent, dat de tegenstand
tegen de aanvallers wordt opgegeven. De
Chineezen houden nog stand in de wijk
Hsiakwan tusschen de muren en de
Jangtse.
Tot den val van Nanking is in belang
rijke mate bijgedragen door de Japansche
oorlogsschepen, die ondanks de mijnen en
bombardementen van de Chineesche kust-
batterijen er in geslaagd zijn, Nanking gis
teren om vijf uur des middags te bereiken.
In een Japansch communiqué wordt mede
gedeeld, dat ongeveer 2500 krijgsgevange
nen gemaakt zijn buiten de muren van Nan
king, terwijl het Chineesche garnizoen te
Tsjinkiang, groot 20.000 man, dat zich te
rugtrok op Nanking, geleidelijk verminderd
was tot 3000 man, die vernietigd werden
toen zij verschenen nabij de achterhoede
van de Japansche troepen, die Nanking be
legerden.
De Chineescbe troepen vluchten.
De woordvoerder van het Japansche le
ger heeft medegedeeld, dat de Chineesche
bezetting van Nanking op de vlucht is ge
slagen en stroomopwaarts de Jangtse langs
trekt. Op hun terugtocht steken de Chinee
zen alles in brand.
Chineesche bladen houden op te verschijnen
De twee voornaamste Chineesche dagbla
den te Sjanghai, de „Takoengpau" en de
„Sjoenpau" hebben besloten hun verschij
ning met ingang van 15 December te staken,
omdat de Japansche autoriteiten censuur
wenschen uit te oefenen. Die autoriteiten
hebben de bladen tevens doen weten, dat
zij geen artikelen zullen toelaten, waarin
critiek wordt geoefend op de autonome or
ganen en de commissies tot handhaving
van orde en vrede.
HEVIGE GEVECHTEN LANGS
SPOORLIJN PEIPING—HAUKAU.
In de laatste paar dagen zijn hevige ge
vechten geleverd langs de spoorlijn Pei
pingHankau. De Chineezen nestelden
zicht te Woetaisjan (Sjansi). Zij deden een
aanval op de spoorlijn, die zij afsneden. Zij
bezetten Sangsjan op 13 K.M. van Liang
Sjan. Te Hsinlo (ten Noorden van Sjeng
Ping Foe) zijn twintig Japanneezen gedood.
EEN NIEUW CHINEESCH BEWIND.
Hedenmorgen te Peiping gevormd.
Nu Nanking is gevallen, zou men Dins
dagmorgen om 10 uur te Peiping overgaan
tot de vorming van een voorloopige regee
ring der republiek China. Hiervan zullen
deel uitmaken twee voormalige presidenten
der Chineesche republiek, drie oud-pre
miers, vijf oud-ministers van financiën en
vier oud-ministers van staat, die allen ver
antwoordelijke functies zullen bekleeden.
De voorloopige regeering zal onderver
deeld worden in drie commissies, een wet
gevende, een uitvoerende en een rechter
lijke.
De wetgevende ocmmissie zal onder lei
ding staan van dr. Tang-Teh-Ho, voormalig
minister van binnenlandsche zaken en fi
nanciën. Hij zal tot taak hebben het lei
dende beginsel der regeering te formulee
ren.
De voorloopige regeering zal een mani
fest uitgeven, waarin de Nanking-regeering
een toespraak gehouden. Hij verklaarde
o.m., dat hem een hartelijke ontvangst is
ten deel gevallen. De onvergetelijke in
drukken, die ik, aldus Delbos, van mijn
kortstondig verblijf medeneem, versterken
mijn overtuiging, dat de beide landen ver
vuld zijn van het zelfde ideaal en gebon
den zijn door werkelijke vriendschap, door
hun gemeenschappelijke liefde voor vrede,
recht en rechtvaardigheid.
PALESTINA
NOG STEEDS TERRORISTISCHE
AANSLAGEN.
Op een Joodsche autobus is in de nabij
heid van Nazareth een aanslag gepleegd.
Twaalf personen werden gewond, vier be
kwamen ernstige verwondingen.
Ofschoon men aanvankelijk meende met
een bomaanslag te doen te hebben, blijkt
dat niet juist te zijn. De autobus is zwaar
beschoten.
gehekeld zal worden wegens slecht bestuur.
Het totalitaire staatssysteem zal afge
keurd worden en tevens zal te kennen
worden gegeven, dat de voorloopige regee
ring alle verdragen eerbiedigen zal, die ge
sloten zijn tusschen China en die buiten-
landsche mogendheden, welke vriendschap
pelijke betrekkingen met China handhaven.
Tevens zal het manifest de noodzakelijk
heid in het licht stellen, om het Chineesche
volk te rehabiliteeren.
De voorloopige regeering zal de commu
nisten uitroeien, doch de diensten van die
leden van de Kwo-Ming-Tang aanvaarden,
die begrijpen, dat het leidende beginsel van
de voorlopige regeering hecht gevestigd is.
Tenslotte omvat het schema van de voor
loopige regeering, samenwerking met Japan
en Mandsjoekwo, onderdrukking van het
communisme, economische en industrieele
ontwikkeling, herstel van de boerendorpen
en bespoediging van de autonomie.
DE INCIDENTEN OP DEN YANGTSE.
Het filiaal der Standard Oil te
Sjanghai meldt, dat het Engelsche oor
logsschip „Bee? slechts 54 overleven
den van de 150 personen, die zich aan
boord van de „Panay" en de drie tank
schepen bevonden, heeft opgepikt.
De 96 vermisten zouden deels Amerika
nen deels Oosterlingen zijn.
De tankschepen der Standard Oil, die
werden gebombardeerd, namen deel aan de
evacuatie van vluchtelingen uit Nanking.
EEN-BOODSCHAP VAN PRESIDENT
ROOSEVELT.
Aan keizer Hirohito.
President Roosevelt heeft een boodschap
aan keizer Hirohito gezonden, waarin hij
zijn diepe ontroering tot uiting brengt over
het bombardeeren van de Amerikaansche
kanonneerboot „Panay" tusschen Nanking
en Woehoe.
Tegelijkertijd heeft de Amerikaansche
regeering tot de Japansche regeering den
eisch gericht, dat volledige schadevergoe
ding wordt betaald, verontschuldigingen
worden aangeboden en waarborgen worden
gegeven, dat soortelijke aanvallen niet her
haald zullen worden.
De boodschap van Roosevelt tezamen
met de eischen der Amerikaansche regee
ring, werd door staatssecretaris Huil aan
den Japansche ambassadeur, Saito, over
handigd.
Huil deelde Saito hierbij mede, dat de
president ten diepste geschokt is door de
berichten over het bombardeeren zonder
onderscheid van Amerikaansche en andere
niet-Chineesche schepen op de Jangtse. Hij
eischte, dat de Japansche keizer hiervan in
kennis zou worden gesteld.
Voorts zeide Huil tot Saito, dat alle ge
gevens betreffende de „Panay" bijeenge
bracht worden en binnenkort aan de Ja
pansche regeering zouden worden overhan
digd.
Saito stelde Huil ervan in kennis, dat hij
opdracht had gekregen van Hirota, Japans
volledig leedwezen en excuus tot uitdruk
king te brengen en mede te deelen, dat de
Japansche regeering zich inspande, hulp te
verleenen aan de overlevenden van de
„Panay".
ENGELAND ZOU WEL KRACHTIGER
WILLEN OPTREDEN.
Als Amerika maar meedeed.
De diplomatieke redacteur van de „Daily
Express" bericht, dat de Britsche regeering
bereid zou zijn tot krachtig optreden in het
Verre Oosten, ingeval zij zeker was van de
medewerking van Frankrijk en de Ver
een igde Staten.
Volgens den medewerker van het blad
zou o.a. een gemeenschappelijke vlootde-
monstratie in de Chineesche Zee op het
programma staan. De minister-president
zou dit in de vergadering van het kabinet
hebben aangeraden, voor het geval de me
dewerking van de Vereenigde Staten ver
kregen zou worden.
DRIE AMERIKAANSCHE
ZENDELINGEN VERDWENEN.
Drie Amerikaansche zendelingen zijn
verdwenen uit de in Japansche handen
zijnde stad Sjoejang aan den Sjansispoor-
weg.
In den nacht van 2 December waren zij
voor werken van barmhartigheid uitge
trokken. Sindsdien is niets meer van hen
vernomen.
Men gelooft, dat ztf vermoord zyn.
BRITSCH LEGERVLIEGTUIG
VERONGELUKT.
Gisteravohd is bjj Stophambridge in het
graafschap Sussex een bombardements
vliegtuig van de Britsche luchtmacht om
laag gestort. Het toestel vloog in brand
en de vier inzittenden kwamen om het
leven.
Bullenlandsche Berichten
ZESDE SLACHTOFFER.
Million niet zoo onschuldig?
Weidmann heeft tegenover den rechter
van instructie verklaard, dat hij de Elzas-
serin Keiler zijn zesde slachtoffer
bij Barbizon in het bosch van Fontaine-
bleau heeft vermoord. Met de hulp van
Million heeft hij het lijk begraven.
Deze zaak moest hun 1400 franken op
brengen.
Thans heeft Weidmann, terugkomende
op zijn voorafgaande verklaringen, ge
zegd, dat Million Leblond heeft gedood.
Hij erkent evenwel Million geholpen te
hebben met de overbrenging van het lijk.
POOLSCHE AUTOBUS VERONGELUKT.
Bij Carmolin in Polen is een autobus ten
gevolge van ijzel geslipt en in de sloot
naart den weg gereden. Vier inzittenden
werden ernstig, 24 lichter gewond.
AARDBEVING OP CUBA.
Te Contra Maestre bij Santiago de Cuba
heeft zich een hevige aardbeving voorge
daan.
Elf personen werden ernstig gewond.
De aardschokken duurden vijf seconden.
Zij hebben eenige schade aangericht.
STORM IN HET KANAAL.
Een felle storm woedt in het Kanaal. De
veerbootdienst DoverDuinkerken is stop
gezet. Te Dover heeft de wind een snel
heid bereikt van 100 meter. De „Norman-
dië" heeft door de woelige zee geen pas
sagiers kunnen ontschepen op de reede
van Southampton.
Het schip heeft een toevlucht gezocht in
de baai van Stockes, waar het meer be
schut ligt.
HET RUSSISCH POOLONDERZOEK.
De Russische leider van net beheer over
den Noordelijken zeeweg, Schmidt, heeft
tegenover een medewerker van Tass eeni
ge mededeelingen gedaan over de expedi
tie der vier vliegtuigen naar het Poolge
bied. Zes maanden geleden zijn deze vlieg
tuigen op het ijs aan de Noordpool ge
daald. In den loop van dit half jaar is het
„drijvende Poolstation" ongeveer 1000 km.
afgedreven. Het nadert thans den 82sten
breedtegraad tusschen Groenland en Spits
bergen. De ijsschots, waarop het station
zich bevindt, behoort tot den ijsstroom,
welke uit het centrale Poolgebied afdrijft
naar den Atlantischen Oceaan.
Het station heeft een werkprogram van
een jaar, d. i. tot het voorjaar 1938. De ex
peditie heeft volkomen ongeëxploreerde,
zeer Noordelijke gebieden gepasseerd, doch
bevindt zich thans opnieuw in een bijna
onbekend gebied, dat van groot belang is.
Het is niet gemakkelijk in het Poolge
bied te leven. Tot qu toe heeft men even
wel op voortreffelijke wijze de gevaren
doorstaan en er is geen reden tot de ver
onderstelling, dat de toestand veel ernsti
ger zal worden. De ijsschots, waarop de
expeditie zich bevindt, is drie meter dik
en heeft een middellijn van 2 km. Zeer
waarschijnlijk zal de schots wel scheuren
gaan vertoonen, doch voor ervaren Pool-
onderzoekers bestaat er geen gevaar.
In ieder geval is er een voldoende voed
selvoorraad. Onlangs heeft Schmidt gele
zen, dat men bezorgd was om het lot der
bewoners van het station, omdat de ijs
schots bij de nadering van Groenland zich
zou splitsen. Dergelijke uitingen noemde
hij in tegenstelling met de opgedane erva
ring.
Op Franz Jozefland bevinden zich vlieg
tuigen, die zich eventueel naar het drij
vende Poolriation kunnen begeven. In het
voorjaar zal de ijsbreker „Jermak" de ijs
schots tegemoet varen.
DE PRINS VOOR KERSTMIS NAAR
SOESTDIJK?
Naar de „Tel." verneemt, overwegen de
behandelende geneesheeren van Prins
Bernhard de mogelijkheid, dat de Prins
nog voor het Kerstfeest naar het paleis
Soestdijk vervoerd zal kunnen worden.
Het ziekteproces verloopt, gelijk uit de
officieele communiqué's blijkt, gunstig, en,
al zal de Prins nog geruimen tijd volko
men rust moeten houden, toch is de kans
niet geheel buitengesloten, dat over eeni
ge weken een voorzichtig vervoer moge
lijk zal zyn, zoodat het Prinselijk Paar
met Kerstmis weer in eigen omgeving zou
kunnen zijn» Uiteraard is een beslissing
daarover nog niet genomen en zal deze
nog wel eenigen tijd op zich laten wach
ten.
R.K. KAMERCENTRALE LEIDEN.
Naar mpn ons mededeelt, heeft mr. E. J.
M. H. Bolsius het voorzitterschap van de
R.K. Kamer-Centrale Leiden aanvaard.
NIEUWE INDUSTRIE IN NEDERLAND.
Vestiging van aluminium-walsbedrijf
te Amsterdam zeer waarschijnlijk.
In de openbare vergadering van het eco-
nomisch-technologisch instituut in Lim
burg, die te Maastricht is gehouden, werd
meegedeeld, dat onderhandelingen over
de vestiging van een aluminium-walsbe
drijf in Nederland vermoedelijk tot resul
taat zullen hebben, dat dit bedrijf te Am
sterdam zal worden gevestigd.
Dit geschiedt mede onder invloed
van het ministerie van Defensie, dat
vestiging van dit bedrijf binnen de
vesting Holland van groot belang
oordeelt.
Naar wij vernemen, zijn inderdaad de
besprekingen reeds in een vergevorderd
stadium gekomen. Het gemeentebestuur
van Amsterdam stelt vele pogingen in
het werk om industrie naar Amsterdam te
trekken en de vestiging van een aluminium
industrie in de hoofdstad zal een dezer po
gingen met resultaat bekronen.
Ook met de andere industrieën worden
besprekingen gevoerd. „Volk".
UNIFORME STAMKAARTEN VOOR
WERKLOOZEN.
Bij' circulaire van 4 December 1937 heeft
de minister van sociale zaken bepaald, dat
met ingang van 3 Januari 1938 een stam
kaart voor werkloozen moet worden in ge
bruik genomen ten dienste van de verza
meling van statistisch materiaal betreffen
de de werkloozenzorg.
De Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten heeft in verband hiermede tot den
minister een adres gericht, waarin wordt
betoogd, dat in gemeentelijken kring
ernstige bezwaren tegen de invoering van
ut stamkaart bestaan. Die bezwaren be
treffen in hoofdzaak hét tijdstip van invoe
ring der modelkaart, in verband met de
daartoe vereischte omzetting van de ad
ministratie, die de invoering op korten ter
mijn, in het bijzonder ook in de groote ge
meenten, practisch onmogelijk maakt, en
het feit, dat de voorgeschreven stamkaart
een belangrijke werkvermeerdering mee
brengt, die door de betrokken diensten niet
zonder behoorlijke personeelsuitbreiding
kan worden opgevangen en de gemeenten
dus voor aanzienlijke uitgaven stelt. Ook
het kaartmodel zelf en de bepalingen be
treffende de aan de gemeenten in uitzicht
gestelde vergoeding van 0.10 per kaart
geven tot enkele opmerkingen aanleiding.
In het adres wordt er op gewezen, dat
het belang eener goede statistiek betref
fende de werkloozenzorg in de gemeente
wordt ingezien. Het zou echter slechts aan,
ae beteekenis van de statistiek ten goede
komen, indien ter zake van de in te voeren
stamkaart alsnog overleg met de gemeen
ten zou kunnen plaats vinden. In verband
hiermede wordt tot den minister het ver
zoek gericht opschorting van de invoering
der stamkaart in overweging 'te willen
nemen, opdat nader kan worden onder
zocht of, en zoo ja welke wijzigingen daar
in zouden zijn aan te brengen.
DE LEERLINGENSCHAAL 1932.
Volgens onderwijzers heeft minister de
kosten te hoog berekend.
Het comité der samenwerkende onder
wijzersorganisaties heeft bezwaar gemaakt
tegen de opmerkingen van den minister
van Onderwijs betreffende de kosten van
een terugkeer tot de leerlingenschaal-1932.
Deze zullen niet bedragen 8.2 millioen,
doch volgens berekeningen van het comité
niet meer dan 4.5 millioen.
In een toelichting op deze berekening
merkt het comité op, dat de 154 benoodig-
de U. L. O.-onderwijzers geen nieuwe leer
krachten zullen zijn, doch gerecruteerd
zullen worden uit de ervaren leerkrach
ten, die reeds bij het L. O. werkzaam zijn:
van de 3892 onderwijzers voor het L. O.
kunnen er 1000 uit de wachtgelders gevon
den worden, hetgeen een besparing van
rond een millioen op den post wachtgel
ders beteekent; voor de overige benoo-
digde leerkrachten heeft het comité de
gemiddelde kosten berekend.
Het comité komt zoodoende tot een to
taal bedrag van 4.599.462. Het eerste
jaar, aldus nog altijd het comité der sa
menwerkende onderwijzersorganisaties,
zouden deze kosten dus driekwart van dit
bedrag vorderen, derhalve f 3.449.596.
STEUN AAN DE VRUCHTBOOMEN-
KWEEKERIJ.
De minister van oeconomische zaken
heeft vastgesteld een „reglement aankoop
vruchtboomen 1937", dat de regelen bevat,
overeenkomstig welke de stichting Neder
landsche sierteeltcentrale, gevestigd te
's-Gravenhage, vruchtboomen kan aan-
koopen.
Voor deze aankoopen met inbegrip van
de daaraan verbonden kosten wordt ten
hoogste 20.000 ter beschikking van voor
noemde stichting gesteld.
Men zie verder de Ct.crt. no. 240.
Een belangrijke gift.
Gecommitteerden der Ned. Herv. ge
meente van Rotterdam vermelden in de
Rott. Kerkb. de ontvangst van een gift
van een onbekenden gever, groot 17.500,
waarvan 7000.— voor de zending te
Oegstgeest 4500.voor de armen,
3500.voor het tekort, 1000.voor
de schuld, welke op de Westerkerk rust,
en 1500 voor de pensioenfondsen be
stemd is.
