PUROLÜ'C Minister Goseling ontvouwt zijn inzicht BINNENLAND De werkloosheid Naaimachine.' AGENDA DONDERDAG 25 NOVEMBER 1937 dE LFinsCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 flOE WORDT HET WEER? REGENKANS. De Bilt seint: Verwachting: Zwakke tot matige later wellicht toenemende Westelijke tot Zuid- Westelijke wind, zwaar bewolkt tot be trokken, later waarschijnlijk regen, zach ter vooral in het Oosten. Hoogste barometersst.: 771.3 te Valentia. Laagste barometerst.: 735.1 te Andanes. D e depressie in het Noorden werd b$ Spitsbergen onder 730 m.m. en breidde zich over geheel Scandinavië uit, waar de vorst sterk afnam en regen en sneeuw valt. De hooge druxking in het Westen nam toe, maar trekt Zuidwaarts; die in het Oosten nam af. In het hoogedruk ge bied is op de Britsche Eilanden en in Noord-Duitschland nog lichte vorst voor gekomen. Schotland en West-Ierland heb ben zacht weer, met in het Noorden krach- tigen Westelijken wind en regen. Aan de Noorsche kust waait het krachtig uit Zuid en West. In Midden- en Zuid-Duitschland valt hier en daar sneeuw, fbij temperatuur even boven het vriespunt. Frankrijk heeft grootendeels betrokken lucht, alleen langs het Kanaal is het zonnig. Hier te lande, in W est-Duitschland en Zwitserland, kwam nog mist voor; ook de Alpentoppen heb ben sneeuw, bij temperaturen van zeven tot dertien graden onder nul. De algemeene toestand duidt op doordringen van den depressie-in vloed naar onze omgeving, waarbij later toenemende Westelijke wind en regen is te wachten. LUCHTTEMPERATUUR. 6 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Donderdagnamiddag 4.27 uur tot Vrijdagmorgen 7.08 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee oj Vrijdag 26 Nov, vdorni. 9.09 "en nam. 9.45 uur. Ruwe huid R-a- 9 Ruwe handen verzacht en geneest Tweede Kamer Weest op uw" hoede voor het communisme! Politieke vluchtelingen worden menschelijk behandeld De N.S.B. en de Staatspartij Wat de laatste maanden voor steuntrekkenden werd gedaan. DE WERELD IN VOGELVLUCHT De slotacte van de Brusselsche Negen- mogendhedenconferentie is gisteren ge heel volgens de verwachting gekomen. Deze verwachting was beneden peil en het resultaat van de conferentie was even eens beneden peil. De mogendheden zijn uit elkaar gegaan na een verklaring te hebben geteekend, waarin elk wapenge weld tot beslechting van internationale geschillen wordt veroordeeld. De conferentie gt looft, dat een bevre digende oplossing slechts kan worden ver kregen langs den weg van besprekingen met de andere mogendheden, die groot be lang bij het conflict hebben. De conferentie stelt er prijs op opnieuw te verzekeren, dat de beginselen van het Negenmogendhedenverdrag behooren tot de grondbeginselen, welker eerbiediging voor den wereldvrede onontbeerlijk is. Zij gelooft, dat een snelle staking der vijan delijkheden in het Verre Oosten niet al leen in het belang van Japan en China maar in dat van alle landen zou zijn. Om de regeeringen in de gelegenheid te stellen, van gedachten te wisselen en hetf zoeken naar vreedzame methoden ter beëindiging van het conflict voort te zet ten met het in acht nemen van de begin selen van het negenmogendhedenverdrag, acht de conferentie het wenschelijk. haar bijeenkomsten voorloopig te staken. De te Brussel vertegenwoordigde mogendheden zullen echter haar aandacht aan het vraag stuk blijven wijden. Die belangstellende „aandacht" kennen wij reeds lang. De Chineesche vertegen woordiger heeft er zich maar bij neerge legd. Hij zal gedacht hebben: 't Is toch hopeloos. De mededeelingen van de Fransche re geering omtrent de geheimzinnige samen zwering, welke ontdekt is en gericht was tegen den democratischen staatsvorm, worden in Frankrijk met scepticisme ont vangen. Men vraagt zich af, welke perso nen dan wel deel hebben uitgemaakt van de gevaarlijke organisatie, welke dezen opstand voorbereid zou hebben. Tot nu toe hebben slechts enkele arrestaties plaats gehad en men kan niet zeggen, dat de ge arresteerden zulke gevaarlijke personen zijn. In afwachting van nadere bijzonder heden en verdere onthullingen, gelooft men dat de regeering deze „samenzwe ring" erg opgeblazen heeft. Vergadering van gisteren. JUSTITIE. De minister aan het woord. De MINISTER VAN JUSTITIE mr. GO SELING, zet de beantwoording van de sprekers in eersten termijn voort. Het zwaartepunt van de kwestie van de inning van onbetwiste vorderingen ligt in het kostenvraagstuk. Het is om financieele redenen niet mogelijk een deel van de in komsten uit zegel-, registratie- en griffie rechten prijs te geven. Over het arbeidsrecht moet spr. zeer kort zijn Den heer Terpstra antwoordt de minister, dat de uitdrukkingen „collectief recht" en „corporatief recht", welke op de vorming en niet op het onderwerp van het recht slaan, niet geheel juist zijn. Spr. ziet de ontwikkeling zoo, dat de collectieve tot standkoming van arbeidscontracten zich tot corporatieve vorming var. arbeidsrecht zal ontwikkelen. Voor de idee van een codifi catie van het arbeidsrechte voelt spr. in dit tijdsgewicht niets. Het verspreiden van onzedelijke lectuur. Den heer Rutgers van Rozenburg zegt spr., dat volgens de bestaande strafwet, hij die redelijkerwijze den onzedelijken in houd van de geschriften welke hij ver koopt moet vermoeden, si afbaar is. De minister overweegt strafbaar te stel len het „wekken van de verwachting", dat onzedelijke lectuur wordt aangeboden; om dat de sensationeele aankond ging dikwijls erger is dan de inhoud der geschriften. De positie der vreemdelingen onder de tegenwoordige omstandigheden in Neder land besprekende gaat spi. uit van het be toog van den heer van der Goes van Na- ters. Het groote gevaar van het communisme. De hoogste norm, die gelden moet, is het algemeen belang van ons eigen land en niet het individueele belang van den vreemdeling. Ons volk wil zich zelf zijn en blijven. Spreker komt op tegen de bewering, dat hier in Nederland het gevaar van buiten- landsche inmenging alleen van nationaal- socialistische zijde zou komen. De commu nistische partij in Nederland is aangesloten als stctie bij de Komintern, welke statu ten eischen, dat de besluiten van deze In ternationale zoo spoedig mogelijk moeten worden uitgevoerd. Ook de heer Albarda deed hieromtrent verleden week mededee lingen. Waakzaamheid van de overheid is noodzakelijk. Het communisme is in zijn wisselwerking op andere groepen een pri mair infectiegevaar voor ons volk. In de statuten van de „Deutsch Vereini- gung deutscher Emigranten" worden als doeleinden en middelen politieke zaken ge noemd. Het lidmaatschap van deze vereeniging moet dan ook als politieke actie worden be schouwd. Indien de emigranten zich willen aansluiten -tot behartiging van hun belan gen, zullen zij hun statuten minder Duitsch moeten formuleeren. Het optreden van pastoor Leonards. Het optreden van pastoor Leonards heeft spreker toegelaten, omdat hij zelfs den schijn wilde vermijden op het terrein van de Kerk te treden. Het beloop der zaak heeft bewezen, dat het geval hoogst onbelangrijk was en spr. voelt zich daardoor in het gelijk gesteld. Overdreven mildheid niet een van spr.'s meest opvallende karaktertrekken is hier in het spel. Er zijn hier te lande duizenden vreem delingen. Zoo lang het gaat over arbeids gelegenheid, schijnhuwelijken en dergelij ke onderwerpen, zal de Kamer geen moei lijkheid maken; de moeilijkheid begint, waar het politieke vluchtelingen betreft. Het is van deze personen dikwijls moeilijk zekerheid te verkrijgen, dat zij hier geen ongewenschten invloed zullen uitoefenen, terwijl zij dikwijls de regelingen omtrent de arbeidsgelegenheid doorkruisen en ten laste van den armenzorg komen. Spr. erkent dat het vraagstuk moeilijk is en dat er fouten zijn gemaakt; hij ontkent echter, dat hier te lande uitwijzingen zou den plaats vinden, zonder publieke nood zaak. Dat de vreemdelingen niet bekend zou den zijn met hun recht van beroep op den minister, kan spr. niet toegeven. De mogelijkheid wordt overwogen in de plaats van z.g. administratieve hechtenis een verplichting tot veelvuldige aanmelding te stellen. Menschelijkheid tegenover politieke vluchtelingen. Het vrije verkeer tijdens de adi.-stra- tieve hechtenis met raadslieden stuit op moeilijkheden. Niet iedereen kan als raads man worden toegelaten. Men zal oog moe ten hebben voor de meer dan gewone be- teekenis van den politieken invloed van den raadsman. Het stellen van waarborgen zou de administratieve hechtenis wel eens kun nen verlengen. De menschelijkheid zal in de verblijven der vreemdelingen welke administratief zijn gedetineerd, worden nagestreefd. De echtscheiding wordt niet vergemakkelijkt. Overgaande tot het echtscheidingsvraag- stuk, zegt de minister dat het standpunt van het kabinet is: geen verruiming van echtscheiding. Het geval van de ongenees lijke krankzinnigheid en dat van het matri- monium non consummatum zijn abstracte ge vallen, die geen practische beteekenis heb ben voor de afglijding van het huwelijk waarvoor wij staan. Indien van verruiming van echtscheidingsgronden geen sprake kan zijn, blijft er slechts over een herzie ning van echtscheidingsgronden en ook de vraag van verkorting van den wachttijd na scheiding van tafel en bed. In zijn vroeger beroep heeft spr. de er varing gekregen, dat echtscheidingsproce dures de minst spoedeischende zijn. Juist de bestaande gemakkelijke procespractijk werkt onberaden en onnoodige scheidin gen in de hand. Het is een voorname eisch, dat die gemakkelijkheid der procesprac tijk wordt tegengegaan. Spr. hoopt mede te werken aan het tot stand komen van een voorziening, waarvoor het nageslacht ons dankbaar zal zijn. Wie tegen Deckers strijdt, strijdt niet tegen den Paus..^, Bij de replieken antwoordt de heer ROST v. TONNINGEN (N.S.B.) den heer Kortenhorst en den minister, dat het de tactiek der katholieke partij is het voor te stellen alsof de aanvallen op haar de Ka tholieke Kerk gelden. Deze partij matigt zich het recht aan namens de Kerk te spre ken. De Katholieken als zoodanig behoe ven zich niet aangetast te achten door sprekers woorden.' Spr. wil elke aantasting van een geloofsovertuiging als een mis daad beschouwen. Het is tegen het politiek katholicisme, dat spr. zich richt. Wie tegen Deckers of Kortenhorst strijdt, strijdt niet tegen den Paus. Spr. zegt, dat het"-politiek katholicisme zich vooral in den aanvang tegen de Jo den heeft gericht. Spr. citeert recente uit latingen van „De Nieuwe Rotterdamsche Courant" en „De Gelderlander". Het anti- semitismes wijst spr. voor de N.S.B. af. Men moet de uiteenzettingen daarover van „Volk en Vaderland" maar eens lezen. Wat de zaak van 't Sant betreft, vast staat, dat het oorspronkelijke dossier is ver dwenen. De Haagsche ingezetene bezat geen duplicaat, dit is eerst later vervaardigd uit stukken aan de Kamer en andere stuk ken. De accoordverklarin,, van dezen in gezetene betreft alleen de wyze van behan deling. De heer DONKER (S. D.) zegt zich niet principieel vóór een uitbreiding der echt scheidingsgronden te hebben uitgespro ken. De MINISTER VAN JUSTITIE, de heer GOSELING, meent, dat de Kamer meer waarde zal hechten aan het gisteren voor gelezen proces-verbaal inzake het dossier van de zaak van 't Sant, dan aan de inlich tingen, welke de heer Rost van Tonnin gen gisteravond heeft'ingewonnen. Wat in het proces-verbaal staat is waar. Spr. heeft daaraan niets toe te voegen. Met de andere gemaakte opmerkingen zal de minister gaarne rekening houde. Aan de orde is afdeeling II der justitie begroting. De heer TRUYEN (R.K.) wraakt het dat een kantonrechter tegen een werklooze, die wegens een verkeersdelict terecht stond, heeft toegevoegd: „In drie jaar tijds drie kinderen? En dat terwijl je werkloos bent?" Spr. hoopt, dat de minister den kan tonrechter op het ongepaste van zijn op treden zal wijzen. De heer DONKER (S.D.) vraagt zich af, of waakzaamheid tegen 't benoemen van rechters, die een extremistische beweging zijn toegedaan, geboden is. Het is misschien m strijd met een goede traditie der rech terlijke macht, dat rechters te Arnhem een Duitsche stamtafel hebben bijgewoond. Met de toepassing van het op zichzelf juiste uniformverbod kan spr. het niet eens zijn. Tal van vereenigingen, zooals fanfare corpsen, worden met proces-verbaal we gens een onschuldig vaandel geplaagd. De MINISTER VAN JUSTITIE de heer GOSELING, merkt op dat de opmerking var» den heer Truyen niet in het voorloopig verslag voorkomt, dat spr. echter reeds in lichtingen over het geval heeft ingewon nen. In vriendschappelijke stamtafels ziet speker geen been. Aanleiding voor op treden zijnerzijds acht hij niet aanwezig. Het uniformverbod moge tot eenig on gemak leiden, tot onrecht leidt het niet. Bij goeden wil en medewerking met de politie behoeven er geen bezwaren te zyn. De begrooting van justitie (hoofdstuk IV) wordt dan z.hs. aangenomen. Sociale zaken. Aan de orde is de begrooting van het de partement van sociale zaken (hoofdstuk XII). De heer WOUDENBERGH (N.S.B.) meent, dat de werkloosheid het best kan worden bestreden, door invoering van ver plichten arbeidsdienst en door kolonisatie. Spr. ziet in, dat onder dit régime weinig vc^r de werkloozen te verwachten is. De MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN, de heer ROMME, zegt, dat in de derde alinea van het voorloopig verslag, waar gezegd wordt dat de regeering voor de vvprkloozen niets wil doen, eigenlijk het recht op antwoord is afgesneden. In het belang der zaak wil spreker het socale be leid nog eens toelichten. Geen holle woorden. De regeering, die Gods wet tot opperste richtsnoer heeft, beschouwt volgens de troonrede de zorg voor de werkloozen als een hbo gen plicht. Dit was geen hol woord, dit blijkt uit hetgeen in de laatste maan den is gedaan. Spr. memoreert den maat regel tot het verschaffen van een bijslag aan oudere inwonende kinderen, welke het werkloosheidssubsidiefonds 1.400.000 kost aan de verruiming van den B-bijslag, wel ke f 800.000 kost en den brandstoffenbij- slag. welke ƒ450.000 kost. Samen ongeveer 3 millioen gulden, ongeveer het bedrag, dat gevraagd was als compensatie van de ver hooging der prijzen. Spr. wijst voorts op de hulp aan de kleine boeren, aan de crediet- verleening van 30 millioen aan het Werk fonds, aan de verhooging van den post voor emigratie, aan de voorbereiding van een kinderbijslagregeling voor loontrekken- den, aan de bereidverklaring van de regee ring tot steun aan invoering van een wan- delweek in een bepaalde industrie. De algemeene beschouwingen op hoofd stuk XII worden gesloten. Aan de orde is afdeeling II, Arbeid. Holle moties. De heer KUPERS (S. D.) zegt, dat er in ons land in de laatste jaren ontzaglijk is ge rationaliseerd. De uitgesloten arbeiders kunnen nergens terecht, daar nieuwe in dustrieën alleen met jonge menschen wer ken. Het eenige middel om deze menschen aan het werk te helpen is werktijdverkor ting, ook tot beneden de 48 uur. In Frank rijk, Amerika en België is de 40-urigen werkweek ingevoerd. Ook in andere krin gen wint dit inzicht. Spr. zou gaarne zien, dat de minister niet voor de verkorting van de werkweek halt houdt. Wat de vacantieregelingen betreft, acht spr. het tijd, dat ook hier te lande tot een wettelijke erkenning van het vacantie-in- stituut wordt overgegaan. Het onderwerp is niet nieuw in deze Kamer. Reeds zijn eenige moties ingediend, welke in verband met de crisis zijn ingetrokken. Spr. dient een motie in luidende: De Ka mer, van oordeel, dat alle werknemers een door de wet gewaarborgd recht op vakan tie dienen te verkrijgen, met behoud van loon, noodigt de regeering uit 'n wetsont werp dienaangaande bij de kamer in te die nen. De vergadering wordt verdaagd. 54.000 minder geregistreerde werkloozen dan een jaar geleden. Het Centraal Bureau voor de Statistiek deelt de volgende cijfers mee betreffende het aantal geheel werkeloozen, bij alle or ganen der openbare arbeidsbemiddeling als werkzoekende ingeschreven. Opgemerkt zij, dat niet alle werkeloozen in Nederland zich als werkzoekende bij de openbare arbeidsbemiddeling laten in schrijven, Gemeenten met: Aantal geheel werkeloozen op het einde van: Oct. '37 Oct.'36 Sept.'37 100.000 en m. Inw. 146.326 163.697 145.321 50.100 000 inw. 45.974 52.093 44.450 20-50.000 inw.' 45.060 49.619 42.806 mind. d. 20.000 L 103.076 129.034 91.684 Een ppima UITSLUITEND DE BETERE MERKEN BV Concurreerende prijzen 'DQ PF.'FF - ADLER HUSQVAHNA - LADA Breestraat 171 LEIDEN. Donderdag, R. K. Bond van Handels-, Kan toor- en Winkelbedienden „St. Franciscus van Assisië", de Har monie, Breestraat. 8.30 uur. Donderdag: Ledenvergadering R. K. Trans- portarb., R. K. Volksbond, 8 uur. Donderdag: R. K. Vereen.- van Gezinshoof den. 2e voordracht van Prof. Cleo- phas over de encycliek „Casti Con- nubii", St. Antoniuspatronaat Ma re, 8.15 uur, alléén voor personen boven 18 jaar. Donderdag: Leidsphe Kunstkring „Voor Allen", Maurice Maréchal, Stads gehoorzaal, 8.15 uur. Donderdag, R. K. Vrouwenbond. Ledenver gadering. Demonstratie Veneti- aansch kunstglasblazen. Foyer Den Burcht, 8 uur. Vrijdag: Mij voor Toonkunst, le gewoon concert, Leidsche Schouwburg, 8.15 uur Vrijdag: „St. Christoffel", Ledenvergade ring in „De Harmonie", 8.30 uur. Zondag: le Avond R. K. Winterprogram. Christus Koning-herdenking, Stads gehoorzaal, 8.15 uur. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken wordt van Zaterdag 20 tot en met Vrijdag 25 Nov. a.s. waargeno men door de apotheken: C. B. Duijster, N. Rijn 18, tel. 523 en J. Doedens, Wilhelmi- napark 8, Oegstgeest tel. 274. Totaal 340.436 394.443 324.261 Zooals uit het bovenstaande blijkt, wer den er einde October 1937 54.000 werkloo zen minder geregistreerd dan einde Octo ber 1936; in alle gemeentegroepen was het aantal ingeschreven werkloozen lager dan het vorige jaar op het einde van October. Sedert ultimo September 1937 steeg het aantal werkloozen en bedroeg ultimo Oc tober 1937 rond 16.000 meer. In de jaren 1936 en 1935 steeg het aantal werkloozen in de overeenkomstige maanden eveneens. Einde October werden er toen resp. 4000 en 16000 meer werkloozen geregistreerd dan einde September. Met betrekking tot de belangrijk mindere stijging in 1936 mo ge worden opgemerkt dat toen Nederland op 26 September 1936 den gouden stan daard losliet, en de gulden ongeveer 20 pet. deprecieerde, de in Augustus en Sep tember van dat jaar zich doorzettende op- waartsche conjunctuurbeweging een nieu we impuls kreeg, welke zich o.a. spoedig toonde in een toeneming van de bedrijvig heid. ACTIE VOOR HET KLEEDING-, SCHOEISEL- EN DEKKINGSFONDS. Radiorede van Minister Romme. Minister Romme heeft gisteravond over beide zenders een rede gehouden, waarin hij dank bracht aan degenen die medege werkt hebben aan de nationale actie voor het kleeding-, schoeisel- en dekkingsfonds en aan de tallooze gevers. En nu komt het sluitstuk van deze actie, zoo ging Minister Romme voort, zooals wij, myn ambtelijke en niet-ambtelijke medewerkers en ik, dit hadden beraamd. Wanneer gij woont in een der weinige plaatsen, waar de collecten nog niet ge houden zijn, en waar zij slagen moeten zooals bijkans zonder uitzondering elders het geval is geweest, hebt gij, door de al weer geheel belangelooze medewerking van het bedrijf der posterijen, een brief kaart in uw bus gevonden. Zes vracht wagens vol zyn ervan uitgegaan over Ne derland. Zorgt landgenooten, dat er weer zes vrachtwagens vol van binnenkomen, maar dan,... beplakt met een of meer postzegels, met postzegels van groote waarde of met postzegels van kleine waar de, al naar gelang ge kunt. Elke cent van de opgeplakte postzegel-waarde, letterlijk elke cent ervan, zonder eenigen aftrek welken ook, komt ten goede aan 't fonds. Plakt uw zegel of zegels op de briefkaart en bust haar, en de uitkomst zal wezen, dat het doel, waarvan ik nu zeg dat het bereikt wordt, dan bereikt is. Geeft uw medewerking ook aan den bouw van dit sluitstuk. Ten slotte richtte de Minister zich in het bijzonder tot hen, die niet door leveranties of prestatie hunner onderneming hun me dewerking hebben kunnen verleenen. Hij noemde hun nog eens met nadruk het gi- ro-nummer: K.S.D.-fonds no, 141400, Den Haag. DE ONTVANGSTEN BIJ DE SPOOR WEGEN. Tot en met October 3 millioen vooruit gang, vergeleken bij 1936. De geschatte ontvangsten van de maand Oct. inclusief die der geëxploiteerde spoor- en tramwegen, bedroegen: reizigers ƒ4.181.700, bagage ƒ56.000, brief- en pak- ketpost 220.000, goederen 3.262.000, le vende dieren en lijken 28.500, diversen ƒ183.000. Totaal ƒ7.931.200. De totaal-ont vangsten van 1 Januari 1937 af waren ƒ83.520.178 (in 1936 ƒ80.233.581). DE DIESELTREINEN. Met Ingang van 30 November weer alle op de baan. Zooals wij onlangs meldden, zullen bin nenkort weer alle oorspronkelijke Diesel- treinen in het railverkeer worden opgeno men. Nader vernemen wij, dat dit reeds ingaande 30 November, dus over enkele dagen, het geval zal zijn. Per 1 December zal ook de electrifica- tie van het z.g. middennet gereed zijn, het geen de verwachting rechtvaardigt, dat be gin Maart de eerste electrische treinen op dit net zullen rijden. Nieuwe secretaris bij de NederL Spoorwegen. Naar „Spoor- en Tramwegen" meedeelt, ligt het in het voornemen der directie van de Ned. Spoorwegen om in den loop van 1938 het secretariaat, dat tot nog toe ver enigd was mei den Algemeenen Dienst, daarvan af te scheiden. Tevens zal in ver band met het door den tegenwoordigen functionaris jhr. dr. C. Beelaerts van Blok land, te kennen gegeven voornemen om den lsten Juni 1938 zijn betrekking neer te leggen, een nieuwe secretaris optreden. Als zoodanig is aangewezen drs. D. J. Wan- sink, thans secretaris van den Economi- schen Raad, die zijn werkking bij de Ned. Spoorwegen zal aanvaarden 1 Febrauri 1938.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 2