m
m
m^Êk
m
m
'J
n
m
n
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Japansche invasie bedreigt de
Kerk in China
De wedstrijd
Euwe-Aljechin
iü
H
fii
s
BINNENLAND
29ste Jaargang
VRIJDAG 12 NOVEMBER 1937
No. 8877
S)e £eidóehe(Soii/fca/iit
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bi) vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent oer weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 l\
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. U
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT
Gewone Ad ver ten tién 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES ^an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
Rijke dagen"
Dat is de titel van een Graal-„campag*
ne" in de komende weken.
Een campagne, die heel sympathiek is en
bijzonder zegenrijk kan zijn.
Deze campagne bedoelt, om aan de jeugd
i te leeren een juist begrip te hebben en
dat in de practijk te beleven van de
christelijke traditie van het Kerstfeest.
Deze campagne wordt gehouden onder
het motto: „Viert Kerstmis thuis". De aan
dacht van de leden wordt in deze weken
zooveel mogelijk op het gezin gericht.
Het eigenlijk program van de campagne
is in drie deelen verdeeld:
1. Bevorderen van het juist begrip van
het Kerstgebeuren en inleven in de Kerst
liturgie.
2. Bevorderen van de christelijke ge
bruiken in het huisgezin.
3. Bevorderen van den zin voor christe
lijke charitas (armen gezinnen vreugde
brengen rondom Kerstmis).
Wij mogen hier constateeren, dat de
vrouwelijke jeugdbeweging voor Katho
lieke Actie „De Graal" toont den nood van
den tijd klaar te begrijpen en de aange
wezen middelen te gebruiken om dien
nood zooveel mogelijk te lenigen.
Het beleven van de groote christe
lijke feestdagen is een van de beste mid
delen om de samenleving te kerstenen
beginnend in eigen persoon, in eigen ge
zin, in eigen omgeving.
Wij vertrouwen, dat alle leden van de
Graal het groote nut van deze campagne
zullen beseffen en dat alle niet-leden in
dit streven meeleven met hun oprechte en
hartelijke sympathie.
Het practisch streven om de dagen van
Kerstmis en rondom Kerstmis te doen
zijn: rijke dagen is een werk van
groote apologetische waarde, is een cultu
reel werk in de beste beteekenis!
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
Japan heeft de uitnoodiging van de
Zuidzee-conferentie te Brussel, om aan de
besprekingen deel te nemen, voor de twee
de maal afgewezen. Het lag voor de hand,
want sinds de afwijzing van de eerste uit
noodiging waren de omstandigheden niet
veranderd, zoodat er geen enkele reden
aanwezig scheen, waarom Japan van zijn
eenmaal ingenomen standpunt zou afstap
pen. Wellicht dacht men er aan, dat het
succes in Sjanghai de Japanners meer ge
neigd zou hebben gemaakt om zich uit het
avontuur terug te trekken. Japan heeft
echter den smaak beet gekregen en wil nu
zijn voorsprong nog verder vergrooten.
Bovendien wil het rechtstreeks met Nan
king onderhandelen, zonder tusschenkomst
van anderen. In het officieele antwoord
van Tokio aan Brussel wordt weer de be
wering gelanceerd, dat Japan eigenlijk
strijdt tegen de Komintern. Uit de verkla
ringen van mgr. Yupin (le pagina van
dit blad) blijkt wel, dat de Komintern wei
nig kans heeft om in China vasten voet
te krijgen, waaruit volgt, dat het jonglee-
ren met de Komintern niets anders is dan
een poging om de ware bedoelingen van
Japan te maskeeren.
ïn België is een politie woordstilte van
een goede week ingetreden. De koning
wil naar Engeland en komt pas volgende
week Vrijdag in Brussel terug. Tot zoo
lang heeft hij aan den liberaal Janson de
bestudeering van den toestand opgedra
gen. Deze heeft dus geen opdracht tot ka-
binets-formatie ontvangen maar alleen
om informatieve besprekingen te houden.
De Belgische politiek heeft zich zoo vast
gewerkt, dat een stilte van een week geen
kwaad kan om de knoop eens rustig uiteen
te peuteren.
Engeland is thans ook overgegaan tot
de aanstelling van agenten bij de regee
ring van Franco. Hiermede wordt het
contact'met het rechtsche Spanje aanzien
lijk vergemakkelijkt, hoewel er de nadruk
op gelegd wordt, dat dit geen erkenning
van het Francoregiem beteekent.
Mgr. Yupin over den huidigen toestand
Het is een overbekend gezegde, dat het
Oosten het Oosten is en het Westen het
Westen en dat deze twee elkander nooit
zullen verstaan.
Het verschil in mentaliteit tusschen het
Oosten en het Westen is inderdaad enorm;
de Westerling begrijpt vaak de gedachten-
gang van den Oosterling niet en wanneer
hy zich bijv. geplaatst ziet tegenover het
f( 11e conflict, dat als een schroeiende steek
vlam brandt door het politieke en cultu-
reele leven in het Verre Oosten, vindt hij
veel, dat hem vreemd en onbegrijpelijk
voorkomt.
Dat het Oosten en het Westen elkander
nooit en nergens zullen kunnen begrijpen,
is een stelling, welke niet opgaat. In het
Katholicisme vinden Oost en West elkan
der. Hoe geweldig groot de cultureele be
teekenis van het Katholicisme is, hebben
wij eergisteren kunnen constateeren, toen
wij in Huize „Bijdorp" gezeten waren te
genover den Chineescher Apostolisch Vi
caris Mgr. Paulus Yupin. In hem vereengt
zich de Oostersche ziel met de Wester-
sche cultuur en al sprekende met hem
over de toestanden in China en de voor
uitzichten van de Katholieke Kerk in zijn
vaderland, hervonden wij in dezen Ooster-
schen prelaat de universaliteit van de Ka
tholieke gedachtengang.
Wat hem op de eerste plaats bezig hield,
was de zorg om de toekomst van het Ka
tholieke geloof in zijn diocees Nanking, de
hoofdstad van het moderne China en de
residentie van Tjang Kai Sjek, den Chinee-
schen generalissimus en regeeringschef, en
in het verdere onmetelijke rijk van China.
Vanzelfsprekend werd het eerst gespro
ken over den invloed van den oorlog met
Japan op het Misiewerk. Ieder oogenblik
verschijnen vliegtuigen der Japanners bo
ven de Chineesche hoofdstad, die het twij
felachtige voorrecht heeft te liggen in de
nabijheid van het zwaar omstreden Sjang
hai. Een trein, waarmede Mgr. in gezel
schap van enkele Zusters reisde, werd
vijfmaal achter elkaar beschoten door Ja
pansche vliegtuigen. De gaten zaten in het
dak van den wagen, maar niemand werd
gewond. „Le bon Dieu a protégé notre
vie".
De Missie-staties, welke in de oorlogs
zone gelegen zijn hebben natuurijk zwaar
te lijden door verwoesting van gebouwen
en verstooiing van de leerlingen der Mis
sie-scholen enz. Maar aan den anderen
kant brengt de oorlog ook weer veel werk
met zich mee, dat voor de toekomst zeer
nuttig kan zijn. De Missie is een centrum
van weldadigheid en hulp; er worden ge
wonden verbonden, vluchtelingen vinden
er onderdak, verlaten kinderen worden er
opgenomen.
„Wij doen wat wij kunnen, maar er is
gebrek aan medicamenten en het aantal
gewonden is zoo ontstellend groot". E:
Japansche vliegers zoeker, bij voorkeur die
plaatsen op, waar veel volk by elkaar is,
zooals marktplaatsen, waar de landbewo
ners van de omgeving hun producten ten
verkoop bijeen brengen en dan richten zij
met hun mitrailleurs een ware slachting
aan onder de weerlooze non-combattanten.
De zwaarste wonden moeten met een pri
mitief verbandje worden verbonden en de
natuur moet de rest doen! Dat gebrek aan
geneesmiddelen noemde Mgr. Yupin het
beste bewijs, dat China dezen oorlog niet
heeft gewild, want anders had het zich wel
beter voorbereid.
Met trots, maar ook met intense bezorgd
heid voor de toekomst vertelde de jonge
Chineesche prelaat van de algeheele ople
ving in het verjongde China van Tsjang
Kai Sjek. Sinds een tiental jaren groeit er
een nationale eenheid en is er een „recon
struction morale" waar te nemen, welke
vooral het werk is van Tsjang Kai Sjek.
De leider van het nieuwe China is een
vurig Christen en zijn intelligente vrouw
eveneens. Dagelijks leest hij in het Evan
gelie en zooals de generalissimus zelf ge
tuigde in zijn geloofsbelijdenis, welke hy
op Goeden Vrijdag vaii dit jaar publiceer
de, heeft hij zelf gedurende zijn veertien-
daagsche gevangenschap in Sianfoe uit
ten kracht en rtoost geput uit het lezen
van den Bijbel.
„De grootheid van Christus, zegt Tsjang
Kai Sjek in deze merkwaardige geloofsbe
lijdenis, en zijn liefde bleken my toen met
zulk een helderheid, dat zij mij sterkten
om te strijden tegen het kwaad, om de
beproeving te overwinnen en trouw te blij
ven aan mijn plicht".
Van dr. Soen Yat-Sen heeft hij de lief
de voor het vaderland geleerd, doch van
Christus leerde hij de liefde voor de men-
schen. „Sinds ik een discipel van Jezus
Christus geworden ben de maarschalk is
10 jaar geleden tot het Christendom over
gegaan begrijp ik, dat men, wanneer
men gelooft, zyn leven kan offeren voor
zijn beginselen."
Wanneer men zóó den leider en regee
ringschef van het nieuwe China leert ken
nen, begrijpt men, dat de toekomst van de
Kerk onder deze omstandigheden buiten
gewoon gunstig geacht werd.
De Katholieke Kerk in China wordt
thans geëerd en haar wordt alle vryheid
gelaten. De Katholieke school wordt be
zocht nog meer door heiden-kinderen dan
door Christenkinderen, die in de minder
heid zijn. Tijdens de klas is het godsdienst
onderricht niet toegestaan, maar na afloop
en buiten de schooluren is er gelegenheid
te over tot het geven van onderricht in
de Katholieke leer.
De bekeeringen zijn dan ook zeer talrijk
en niet alleen onder de lagere klassen. Het
aantal sympathiseerenden en het aantal be
keerlingen onder de intellectueelen is ver
heugend groot. Zelfs aan de universiteiten
telt men verscheidene Katholieke profes
soren.
„Men zegt, dat u verscheidene professo
ren tot de Kerk gebracht hebt."
„Laten we zeggen, antwoordde de intel
ligente prelaat fijntjes, dat de genade
Gods dat gedaan heeft."
Het communistische gevaar was niet
groot in China. Tsjang Kai Sjek heeft in
succesvolle veldtochten de communistische
benden uitgeroeid en overigens is de Chi
neesche mentaliteit niet ontvankelijk voor
Dclsjewistische denkbeelden. Het tegen
woordige gouvernement is beslist anti-com
munistisch.
Het Kathlolicisme vindt dus in het hui
dige China een buitengewoon vruchtba
ren voedingsbodem en de verwachting van
een rijken oogst is derhalve alleszins ge
rechtvaardigd .En daarom is de oorlog met
Japan op dit oogenblik zoo noodlottig.
Wordt het gouvernement van Nanking ver
dreven, dan is het gevaar van een vervol
ging niet denkbeeldig. Met welk een opti
misme de jeugdige en krachtige figuur van
den Nankingschen bisschop ook bezield
is, hij ziet de toekomst voor zijn vader
land toch met bezorgdheid in, zelfs zóó,
dat hij de situatie van de Kerk in China
tragisch noemde.
Evenwel: zij die gelooven wanhopen niet.
Het lijden is een les voor het volk en de
waarde van het Katholicisme treedt pas
goed naar voren in lyden en in tijden van
verdrukking.
Mgr. Yupin vroeg aan het einde van
het onderhoud het gebed van de Katho
lieken van Nederland.
Bidden wij den Heer van den oogst,
dat Hij, die zulke eminente arbeiders als
Mgr. Yupin zond in zijn wijngaard, het
zoo veel belovende gewas op den vrucht
baren Chineeschen bodem moge bewaren
tot den vollen wasdom en niet zal toela
ten, dat de nachtvorst van den strijd een
ontijdig einde maakt aan den bloei.
Mr H. G.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DE OPENBARE SCHOOL.
Betreffende een vergadering van den
Zaandamschen gemeenteraad lezen wij in
de „N. R. Crt.":
„Bij de verdere behandeling van de
gemeente-begrooting voor 1938 heeft
de heer Flentrop (V.D het feit in her
innering gebracht, dat bij de huwelijks
feesten in Januari het personeel van
een der lagere scholen geweigerd heeft
zijn medewerking te verleenen aan de
kinderfeesten.
De heer Bosman (R S.A.P.) verweet
in dit verband den soc.-democraten hun
medewerking aan die feesten.
Hiertegen kwam de voorzitter, mr.
In 't Veld, krachtig in verzet. Wij leven
aldus spr., in een zeer moeilijken en
gevaarlijken tyd. In deze omstandig-
DE VLAGGEWACHT OP FORT
PRINS FREDERIK TE OOLTGENSPLAAT
Een actie-foto uit de Graalfilm
„De Nieuwe Wereld".
Welke zet is afgegeven?
De zestiende partij werd afgebro
ken met den volgenden stand.
Zwart: dr. Euwe.
a
ABCDEBGH
Wit: dr. Aljechin.
Opgaven moeten vóór de hervat
ting der partij of bekendmaking van
den afgegeven zet in ons bezit zijn.
Hij of zij, abonné van De Leidsche
Courant, die den zet raadt, kennen
wij een bedrag van f 5.(vijf gul
den) toe.
Bij meerdere goede oplossingen be
slist het lot.
Men mag niet meer dan één zet
opgeven.
VOORNAAMSTE NIEUWS
heden krijgt het belang van een hechte
staatkundige eenheid grootere betee
kenis, dan in rustige tijden. Daarom
zou het rampzalig zijn, wanneer thans
rond het Koninklijk Huis de staatkun
dige verscheidenheid werd gedemon
streerd. Te gemakkelijker valt het de
S.D.A.P. het Oranjehuis als symbool
van onze staatkundige eenheid te aan
vaarden, waar aan dit Vorstenhuis door
de historische traditie de begrippen van
vryheid en verdraagzaamheid ten
nauwste zijn verbonden. Spr. meende
dat het personeel der scholen door zijn
houding de openbare school geen dienst
heeft bewezen".
DeAvondpost merkt hierbij op.
Ziehier een treffende illustratie van het
geen wij onlangs schreven:
hoe socialistische (of misschien commu
nistische) onderwijzers de positie der open
bare school ondermijnen.
De sociaal-democratische Burgemeester
van Zaandam staat op het goede standpunt,
maar onderwijzers weigeren aan nationale
feesten der schooljeugd mede te werken.
In het wonder, dat zoodoende de openbare
school achteruit sukkelt?
Buitenland
Japan heeft de uitnoodiging om naar
Brussel te komen opnieuw afgewezen. (2e
blad).
Het contact tusschen Engeland en Fran
co verbeterd door de aanstelling van agen
ten. (2de blad).
In België heerscht thans een politieke
windstilte tot volgende week Vrijdag. (2de
blad).
De staatsgreep in Brazilië. (2de blad).
Binnenland
De installatie van oud-minister van
Schaik als voorzitter van de Tweede Kamer
(lste blad).
Oud-Minister Deckers voorzitter van de
Tweede Kamerfractie der R.-K. Staatspar
tij. (lste blad).
Het bezoek van den Duitschen minister
van Arbeid aan ons land. (2de blad).
Mr. VAN SCHAIK VOORZITTER
VAN DE TWEEDE KAMER.
Bij Kon. besluit is benoemd tot voor
zitter der Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal voor de loopende zittingsperiode
mr. J. R. H. van Schaik.
Mr. Dr. L. N. DECKERS VOORZITTER
R. K. TWEEDE KAMERFRACTIE.
Naar wij uit goede bron vernemen zal
tot voorzitter der R. K. fractie .in de
Tweede Kamer, als opvolger van mr. R.
J. H. van Schaik, worden benoemd mr.
dr. L. N. Deckers.
TAXEGEDEELTE CONSUMPTIE MELK.
's-Gravenhage, 12 November. Ne-
derlandsche Zuivelcentrale. 14 tot en met
20 November. Consumptiemelk regeerings-
contract, taxegedeelte 7,25 cent, eventueel
verhoogd met premie of verminderd met
kwaliteitsafdracht. Overmelk regeerings-
minimumprijs 6,30 cent.
Afdracht bij levering in consumptie van
andere dan taxemelk 2,50 cent.
DE BOTERHEFFING.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat
het bedrag, bedoeld in artikel 2 van de
crisis-zuivelbeschikking 1935 V, die is het
bedrag van de heffing en de steunuitkee-
ring op boter, behoudens tnsschentijdsche
wijziging, voor de week van 11 tot 18 No
vember is vastgesteld op 40 cent per K.G.
DE SALARISPOSITIE VAN HET RIJKS
PERSONEEL EN DE ONDERWIJZERS,
Dinsdag j.L vergaderde het bureau,
gevormd uit de zes samenwerkende cen
trales van organisaties van overheidsper
soneel.
Verslag werd uitgebracht van de be
sprekingen, met eenige fracties der Twee
de Kamer namens de zes centrales ge
voerd, bij welke besprekingen er bij deze
fracties op is aangedrongen, bij de be
handeling der Rijksbegrooting in het par
lement verbetering van de salarispositie
van het rijkspersoneel en de onderwij
zers te bepleiten en te trachten, van de
regeering de toezegging te verkrijgen,
dat zij over die verbetering nader over
leg zal plegen in het rijks georganiseerd
overleg.
Ook met enkele andere Kamerfracties
zal nog over dezelfde aangelegenheid wor
den geconfereerd.
Ter uitvoering van de door het bureau
genomen en nog te nemen besluiten koos
het bureau tot zijn voorzitter, secretaris
en penningmeester respectievelijk de hee-
ren H. M. Roos, W. Luberti en L. Ver
meulen.
In verband met de bespreking van de
salarispositie van rijkspersoneel en on
derwijzers bij de mondelinge algemeene
beschouwingen in de Tweede Kamer en
het daarbij door de regeering in te nemen
standpunt, besloot het bureau der zes
centrales, zéér binnenkort weer bijeen te
komen ten einde de situatie opnieuw on
der de oogen te zien.
Burgemeester.
Met ingang van 1 December is benoemd
tot burgemeester der gemeente Nijeveen:
E. S. van Veen.
De nieuwe burgemeester werd 4 October
1902 geboren. Hij is thans ambtenaar ter
gemeente-secretarie van Gramsbergen.