RIJNSTREEK
WOENSDAG 3 NOVEMBER 1937
UE LEIDSCHE COURANT
iWEEDE BI AD - PAG. 7
SASSENHEEVf.
Ter aarde-bestelling Jan Philippo.
Onder zeer groote belangstelling had
gisterenmiddag de begrafenis plaats van
den heer J. Philippo, in leven firmant van
de export-firma en kweekerij N.V. Zonne
veld en Philippo. Op het kerkhof waren
zeer vele vakgenooten en autoriteiten aan
wezig, onder wie prof. v. Slogteren, het be
stuur van de afd. Bloembollencultuur. Een
toespraak werd gehouden door ds. Kuiper,
die wees op de belangrijke plaats, die de
overledene in het maatschappelijke leven
heeft ingenomen. Een groot geloof heeft
den thans ontslapene kracht gegeven om
zijn lijden te dragen.
Als tweede spreker trad naar voren de
heer J. Vreeken namens directie, kantoor-,
schuur- en kweekerij-personeel, die de goe
de eigenschappen van den overledene prees,
waardoor hij de zaak tot grootere bloei
heeft weten te brengen. Hierna sprak de
heer M. Veldhuyzen van Zanten uit Lisse
namens de vereenigingen „de Hyacinth"
en „de Tulp"; de heer jhr. A. v. d. Pol te
Heemstede, commissaris van de Land-Ex
ploitatie Mij., waarvan de heer Philippo
mede-directeur was.
Een dankwoord voor de betoonde deel
neming werd gesproken door een schoon
zoon. Vele bloemen en kransen dekten de
baar. Het geheele personeel was bij de be
grafenis aanwezig.
Biljarten. Maandagavond werd de
wedstrijd om het persoonlijk kampioen
schap van Sassenheim onder groote belang
stelling voortgezet; de stand luidt als
volgt:
gesp. gew. gel. h.s. pnt.
G. Zandbergen 3 2 4
C. Guldemond 4 2 4
J. v. Reisen 3 3 6
B. Schreuder 3 1 2
Chr. Homan 2 1 2
Th. Landweer 3 0 0
J. Diederiks 3 3 6
A. J. v. d. Wiel 2 0 0
P. Duivenvoorde 3 3 38 6
Jac. Dannijs 2 0 0
B. de Zwart 2 0 0
De hoogste serie in deze afdeeling staat
nog op naam van P. Duivenvoorden met
38. Het hoogst gem. eveneens met 8,33.
De stand van de tweede afdeeling luidt:
gesp. gew. gel. h.s. pnt.
J. Hoogervorst 2 2 4
A. Hoogervorst 3 0 0
R. Haver 2 2 4
Chr. Zandbergen 2 0 20 0
L. Guldemond 2 0 0
Jac. Karremans 1 0 2
Joh. Wolvers 1 1 2
H Schoo 1 1 2
De hoogste serie in deze afdeeling staat
op naam van Chr. Zandbergen. Het hoogst
gem. op J. Hoogervorst met 3,87.
Maandagavond voortzetting in de „Oude
Post" van de afd. I, terwijl afd. II in plaats
van Woensdag a.s. Vrijdag speelt.
De nederlaagwedstrijd van Donderdag is
gewonnen door de carambool uit Leiden
in de tweede afd. Deze behaalde een winst
van 81 car. op „Oude Post".
Woensdagavond competitie tegen Vios I
en Oude Post I. Donderdag nederlaag-wed
strijd van dezelfden Vrijdag om het kamp.
Sassenheim 2de afd.
TER AAR.
Speldjesverkoop. Zondag na de H.
Missen werden door eenige meisjes de be
kende geel-witte speldjes aangeboden ten
bate van de St. Lidwinavereeniging. De op
brengst was ruim veertig gulden.
Steuncomité B. De vorige week ge
houden collecte voor het kleeding-, schoei
sel- en dekkingsfonds, leverde een resul
taat op van 115.
WASSENAAR.
tiet rijwielpad langs den Schouwweg.
Langs den Schouwweg te Wassenaar
ligt van „De Drie Papegaaien" tot de
Nachtegaallaan aan de Zuidoostzijde een
rijwielpad, waardoor de veiligheid voor
het verkeer op dezen smallen en vrij
drukken weg belangrijk wordt verhoogd.
Nu is op het verdere gedeelte tot de
Stoeplaan geen rijwielpad, terwijl de rij
weg van dit wegvak op verschillende
plaatsen nog smaller is en de aan de be
strating aansluitende verhoogde bermen
beletten, dat de wielrijders kunnen uit
wijken, zoodat de verkeerssituatie aldaar
gevaarlijk is.
Bovendien moeten de uit Wassenaar
komende wielrijders ter plaatse waar het
rijwielpad eindigt plotseling den smallen
rijweg oversteken zonder eenige aanwij
zing.
In verband hiermede heeft de A.N.W.B.
zich gewend tot B. en W. van Wassenaar,
met verzoek doortrekking van het rijwiel
pad te willen bevorderen en in afwach
ting daarvan de oversteekplaats voor de
wielrijders op de thans veel gebruikelijke
wijze te doen aangeven met witte strepen
op het wegdek en door plaatsing op den
rijweg en het rijwielpad van de in de
Motor- en Rijwielbeschikking voorge
schreven borden.
Vereeniging van Oud-leerlingen. In
het Wapen van Leiden hield de afdeeling
Wassenaar van den Bond van vereenigingen
van oud-leerlingen der Tuinbouwcursus-
sen haar maandelijksche ledenvergadering
onder voorzitterschap van den heer H.
Schipper.
De heer W. van den Hoek uit Haarlem
hield een causerie over kas- en kamerplan
ten. Aan de hand van een groot aantal lan
taarnplaatjes liet spreker allereerst vele
kassen met hun bouw en inhoud de revue
passeeren, vervolgens behandelde hij di
verse planten, die goed of minder goed ge
schikt zijn om in de huiskamer te worden
gehouden.
Verder gaf spreker bij vele planten zoo
wel bij de behandeling in de kas als voor
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Geen Winkelweek. Dinsdagavond
werd in hotel „Centraal" door de afd.
van den Kon. Ned. Middenstandsbond al
hier een algemeene ledenvergadering ge
houden. In deze vergadering werden be
sprekingen gevoerd omtrent het al of niet
houden van een winkelweek of andere ac
tie met de a.s. St. Nicolaasweek in samen
werking met de R. K. Middenstands en
Chr. Middenstandsvereeniging ter plaat
se. Na uitvoerige besprekingen tusschen
bestuur en leden, werd besloten niet aan
eenige actie of winkelweek deel te ne
men, hetwelk aan beide zusterverenigin
gen ter kennis zal worden gebracht.
Heropening schietlokaal. Naar men
ons mededeelt, zal het schietlokaal aan de
Verlengde Aarkade a.s. Vrijdag weer in
gebruik worden genomen en zullen de
schietoefeningen van de afd. Alphen aan
den Rijn v. d. Bijzondere Vrijwillige Land
storm Vrijdagavond aanstaande weer aan
vangen. Geruimen tijd was het gebouw ge
sloten in verband met de noodzakelijke re
paraties. Zooals bekend verkeerde het ge
bouw in zeer bouwvalligen toestand en is
dit na overname door de gemeente van de
schietvereeniging geheel opnieuw gerestau
reerd. Niet alleen van buiten wat de dak
bedekking betreft zijn belangrijke voorzie
ningen aangebracht, doch ook van binnen
ziet het er thans keurig uit. Tegen de wan
den heeft men grootendeels een betimme
ring van asbestplaten aangebracht, de ba
nen opnieuw gesteld, een speciale opberg
ruimte voor de geweren gemaakt, terwijl
wel één der belangrijkste verbeteringen is
de aangebrachte gasverwarming. Ook aan
het schilderwerk werd de noodige aandacht
besteed, zoodat het geheel nu aan alle re
delijke eischen die men aan een derge
lijk gebouw kan stellen voldoet. Voorts
kunnen wij berichten, dat het onderhoud
van het gebouw, wat betreft het schoonhou
den, is opgedragen aan mej. C. Krumpel-
man.
Verhuur. Met den heer C. A. Mulder,
wonende te Leiden, Breestraat no. 109,
zijn B. en W. tot overeenstemming gekomen
omtrent de voorwaarden van verhuring
van het woon- en winkelhuis Bruggestraat
7 alhier, hetwelk bij besluit van den raad
van 25 Januari 1937 werd aangekocht van
den heer B. H. Jonkergouw. De bedongen
huurprijs bedraagt 700 per jaar, terwijl
voorloopig voor één jaar verhuurd wordt,
met stilzwijgende verlenging, telkens voor
den tijd van één jaar, echter voor niet lan
ger dan vijf achtereenvolgende jaren in
totaal.
BOSKOOP.
Het goederenvervoer der Spoorwegen.
Mede door het feit, dat de seizoens-
handel in volle gang is, is ook het goede
renvervoer zeer toegenomen. Vergeleken
bij. het vorig jaar is in de zelfde maand
het vervoer met pl.m. 400 ton toegeno
men. Ongeveer 50 wagons bij vertrek en
20 wagons bij aankomst meer.
Ook het stukgoederenvervoer neemt toe.
Uit deze en verschillende andere teeke
nen zou men constateeren, dat er verbe
tering in den economischen toestand
komt.
Scheepvaartverkeer. Door de Hefbrug
over de Gouwe passeerden gedurende de
maand. October 1937: 5308 schepen. Aan
tal schepen waarvoor de brug geopend
werd 3449, aantal waarvoor de brug niet
geopend werd 1859. Totaal aantal malen
dat de brug werd geopend 2119.
In vergelijking met de vorige maand,
welke respectievelijk was 4985, 3204, 1781
en 1995, is vooruitgang te bespeuren.
NIEUWERBRUG
Een sympathieke daad. Door den eer
sten prijswinnaar der Winkelweek alhier,
(wij maakten den uitslag in het nummer
van 30 October bekend) is een zeer sym
pathieke daad verricht. Deze eerste prijs
winnaar, de heer J. S. Vroege te Riet
veld, of liever diens U-jarig zoontje, had
een waardebon ontvangen van 25.
Hiervoor kocht hij een" autoped voor zijn
zoontje, terwijl hij het resteerende bedrag,
groot 15— beschikbaar stelde voor de
armen te Rietveld. Deze werden dan ook
dezer dagen verrast met een gift in natura.
Voorwaar een daac ter navolging.
de huiskamer diverse nuttige wenken tot
behoud van de planten of ter verlenging
van den levensduur.
Na deze causerie werden tot leden der
jury om het ingezondene voor het punten-
stelsel te keuren benoemd de heeren van
Linschoten, ter Burg en van Dijk.
Bij monde van dén heer van Linschoten
bracht hierop de jury verslag uit. De heer
G. Verlind had een 5-tal soorten peeren
en 14 soorten handappelen ingezonden die
allen met hoogere of lagere punten werden
bekroond. Door den heei Kelderman werd
een drietal planten ingezonden n.l. 2 Be
gonia's en een Reigerbek terwijl door den
heer Hermden een viertal tros-chrysanthe-
mum variëteiten naar voren werden ge
bracht, die allen met punten werden be
kroond.
Ook kwam in bespreking eenig door den
heer Kelderman medegebracht materiaal.
Nadat hierop de voorzitter mededeeling
deed dat op de volgende vergadering zullen
worden tentoongesteld de bekroonde tuin-
teekeningen en dat ook door den Bond be
kroonde opstellen van de leden zullen wor
den voorgelezen werd deze leerzame en
geanimeerde vergadering door hem geslo
ten.
Fiets gestolen. Mej. Z., alhier, deed
aangifte van diefstal van haar rijwiel, dat
geplaatst was bij de R.K. school aan de
Kerkstraat.
RIDDER-HOFSTAD
HOOFDAGENT TE WOERDEN
GESCHORST
De agenten bekeurden
hun chef
Vreemde geruchten houden de gemoe
deren in het stadje Woerden in beroering,
geruchten, welke hun oorsprong vinden in
het feit, dat de hoofdagent van politie de
zer dagen plotseling werd geschorst.
Wat is er dan met den hoofdagertt v. d.
Werf gebeurd? Naar men aan de „Tel."
mededeelde, zit de zaak aldus:
Het Woerdensche politiecorps bestaat
uit vijf agenten en een hoofdagent, die di
rect onder de bevelen van den burgemees
ter staat. Als hoofdagent was v. d. Werf
met de leiding van het politiecorps belast,
doch men had weinig waardeering voor de
wijze waarop hij zijn taak opvatte. Bij zijn
ondergeschikten was hij allerminst popu
lair. Hij dwong niet het respect af, dat men
aan zijn rang verschuldigd was. Het was
vrijwel onmogeijlk met hem samen te
werken, hij wist alles beter, doch het door
hem geleide onderzoek liep gewoonlijk op
niets uit.
Ook de bevolking kon het met den hoofd
agent niet vinden. Men achtte zijn optreden
kinderachtig en hij werd dan ook gewoon
lijk met den spotnaam „foei-foei" aange
duid. Doch dit was niet alles. Op 16 Octo
ber stelden twee rijksrechercheurs op last
van den procureur-generaal bij het ge
rechtshof te Amsterdam een onderzoek in
naar de wijze, waarop v. d. Werf de admi
nistratie der politie voerde. Uit dit onder
zoek bleek dat er verschillende zaken waren
welke allerminst door den beugel konden,
howel er niet direct sprake was van straf
bare handelingen. De geconstateerde „slor
digheden" hadden in hoofdzaak betrekking
op de naleving der voorschriften in zake
de Vuurwapenwet en 't afgeven van vent
vergunningen.
Ingevolge de Vuurwapenwet is de poli
tie verplicht bij verhuizing naar een an
dere gemeente van dengene, aan wien een
vergunning tot het in bezit hebben van
een vuurwapen is verstrekt, daarvan on
middellijk kennis te geven aan den bur
gemeester van die gemeente. Dit nu schijnt
de hoofdagent vrijwel nooit ce hebben
gedaan, waardoor de geheele administratie
der Vuurwapenwet hopeloos in de war is
geraakt en controle practisch onmogelijk
werd.
In zake het uitgeven van ventvergun
ningen schijnt Van der Werf even slordig
te hebben gehandeld. Iedere venter, die 'n
vergunning ontving,.moest daarvoor 35
cent betalen en het schijnt, dat de hoofd
agent deze bedragen niet behoorlijk heeft
afgerekend. Het zou_hier echter gaan om
een bedrag van hoogstens 10 gulden. Ge
lijk dat gebruikelijk ;s, werd de hoofd
agent, zoodra met hét onderzoek naar zijn
gedragingen werd aangevangen, voorloo
pig geschorst. Hij moest zijn aanstelling
en zijn wapenen inleveren, doch mocht
zijn uniform, welke -zijn eigendom was
behouden.
Van het oogenblik van zijn schorsing af
had v. d. Werf geen recht meer de uniform
van de politie te dragen, doch de man
voelde daar weinig voor en bleef zich in
uniform op straat vertoonen, met het
gevolg, dat zijn ondergeschikten vijf ma
len achtereen proces-verbaal tegen hun
tijdelijk van zijn functie ontheven chef
moesten opmaken, omdat hij de politie-
uniform droeg, zonder daartoe gerechtigd
te zijn.
Ten slotte was de hoofdagent zoo ver
standig zelf een einde te maken aan deze
merkwaardige situatie door zijn uniform
thuis te laten en Woensdag jl. kon men
hem op de markt dan ook voor het eerst
in burger ziln. Intusschen heeft de ge
meenterad het besluit genomen het poli
tiecorps te reorganiseeren. Vermoedelijk
zal v. d. Werf tot gewoon agent worden
gedegradeerd, terwijl een brigadier als
chef van het corps zal worden aangesteld.
Het is echter de vraag of men den ge
schorste na hetgeen het onderzoek heeft
uitgewezen, zal kunnen handhaven, zij het
dan ook als gewoon agent. Tot dusverre
heeft de justitie te Utrecht, waaronder
Woerden ressorteert, geen aanleiding ge
vonden om in te grijpen en er zal dan ook
moeten worden afgewacht, wat uit het
verder onderzoek der rijksrechercheurs
zal blijken.
HAZERSWOUDE.
Vertrokken: Cornelia P. van Tey-
lingen, A 61 naar Zoeterwoude Weipoort
B 64.
ZEVENHOVEN.
DE NIEUWE GEMEENTETOREN.
In een artikel in ons blad van 24 Augus
tus gaven wij een foto van den in aan
bouw zijnde gemeentetoren en spraken aan
het slot er van de overtuiging uit, dat het
een verfraaiing van het dorp zou zijn, als
hij klaar zou zijn en we beloofden toen te
vens op een en ander terug te komen.
Laten we dan allereerst zeggen, dat, nu
de toren geheel klaar is, het inderdaad een
fraai beeld in onze landelijke omgeving is
geworden, Zevenhoven er trotsch op zijn
kan, de Raad melJzijn besluit tot bouw ge
feliciteerd mag worden, terwijl al deze
complimenten mogen worden samengevat
en gericht aan het-adres van den gemeente
opzichter, den heer J. van Vliet, die voor
nu en het nageslacht alle eer met dit bouw
werk inlegt, waarop men met recht de
aandacht van den vreemdeling vestigen
mag. -» -
Dank zij de loyale medewerking van de
Nederl. Herv. Kerkvoogdij zijn tegelijk met
den toren de voorgevel en het dak der kerk
vernieuwd; het geheel is één meter verder
naar de straatzijde gekomen dan de oude
„DEN TOLL"
Een stukje historie te
Koudekerk a.d. Rijn
Oud-hollandsche degelijkheid, aloude
gewoonten en de godsdienst der vaderen
droegen in de 17de en 18de eeuw er toe
bij, dat de fortuinen in de Oost-Indische
Compagnie en met den Levantschen han
del verworven niet in grove uitspattingen
werden verteerd, doch in bezittingen wer
den belegd. Met lust en vlijt werd er ge
werkt en wie tot welstand gekomen was,
bezat behalve een degelijk en toch smaak
vol ingericht woonhuis op goeden stand
in de stad, tevens een woning op het
«platteland, aanvankelijk een boerenhof
stede, waar men op gezette tijden de
smakelijke producten van het land ten
volle kon genieten. Bij de toeneming der
welvaart breidden deze hofsteden zich
langzamerhand uit" tot fraaie buitenver
blijven met wandelparken, oranjerie en
menagerie, het geheel van den grooten
weg gescheiden door een kunstig gesmeed
ijzeren hek.
Naast de Vecht, den Amstel en het
Diemermeer mocht ook de Oude Rijn zich
in die tijden verheugen tal van lustplaat
sen langs zijn oevers te zien verrijzen,
waarvan men er destijds binnen het
grondgebied der tegenwoordige gemeente
Alphen aan den Rijn ruim een veertigtal
telde.
Ook Koudekerk was in vroeger tijden
een voor buitenverblijven gezocht grond
gebied en nu eenigen tijd geleden de
oude-ridder-hofstad „Den Tollonder den
hamer is gekomen, hebben wij ons des
tijds in een kort interview tot den oud
gemeente-archivaris van Alphen a. d.
Rijn, den heer W. M. C. Regt, gewend
teneinde hieromtrent meerdere inlichtin
gen te verkrijgen.
In overoude tijden splitste de Oude
Rijn zich, ongeveer tién minuten ten
Westen van 's Molenaarsbrug, in twee
takken, omsluitende een riviereiland of
waard, waarlangs de Lagewaard heden
ten dage nog een der meest aantrekke
lijke wandelwegen in dit gedeelte van
Zuid-Holland vormt. Deze waterweg be
noorden de Hoogewaard is allengs ver
smald en tot den -rang van boerenwete-
ring afgedaald, doch dat hij in vroeger
tijden een stroom van beteeken is is ge
weest, moge blijken, dat aan zijn oevers
niet minder dan drie buitenverblijven
verrezen en wel Cleyn-Poelgeest, Groot-
Poelgeest en de oud-Ridder-hofstad „Den
Toll".
Nog in het laatste gedeelte der 17e
eeuw verhieven zich ten Oosten van de
Hoogewaard de torens van den Toll, in
die dagen een der fraaiste buitenplaatsen
in de geheele omgeving. In tegenstelling
met zoo vele buitenverblijven bestond de
Toll echter reeds vele eeuwen voor bo
vengenoemde periode. Het was een adel
lijke hofstad,1 die met haar achterleenen
leenroerig was aan de grafelijkheid van
Holland. Sedert lang zijn de heerlijke
rechten er aan ontnomen en van het oude
huis is thans niets meer over, dan een in
oudheidkundig opzicht, onbelangrijke kel
der.
De laatste sporen van vroegere groot
heid heeft onze zegsman echter in het be
gin dezer eeuw nog aanschouwd in den
vorm van vier, uit zandsteen kunstig ge
houwen leeuwen, geplaatst op de posten
van de hekwerken, die de binnenplaats
ten noorden en ten zuiden afsloten en
als schildhouders fungeerden bij even-
zoovele wapenschilden.
Een opkooper kocht deze merkwaardige
kunstvoorwerpen voor 50.per stuk
en maakte er bij een Amsterdamschen
antiquair 400.voor. Laatstgenoemde
verkocht ze tenslotte weer aan een Rus-
sischen baron van Toll, die een bedrag
van 4000.betaalde. Een dergelijk lot
wedervoer een gevelsteen met wapen, om
geven door vier kwartierwapens.
Reeds in 1276 wordt de ridder-hofstad
in de geschiedenis genoemd, toen Heer
Gheerlant van Rhyn, een edelman van
Utrechtschen geslachte, bij opdracht van
Dirk, Heer van Teylingen de beschikking
over het goed verkreeg met twee weer
lands, beslaande een oppervlak van 50
morgen, welke beleening nog in hetzelfde
jaar door den Landsheer werd bekrach
tigd. Zijn dochter Marcelia van Rhyn
huwde omstreeks den aanvang der 14de
eeuw met Floris van Toll, een edelman
van hooge geboorte. Floris, die in de
oude charters ridder wordt genoemd en
vazal was van Holland en Teylingen,
leefde nog in 1337. Hij liet den Toll na
aan een zijner zoons, Floris III, die in
1439 overleed, het leen nalatende aan
zijn zoon Dirk, die huis en hof bij uiter
ste wilsbeschikking vermaakte aan zijn
neef Symon Vrederick Gerritszoon. Deze,
in 1463 overlijdende, had tot leenvervol-
ger zijn bij Geertruid Copier nagelaten
zoon Gerrit van Toll, den laatsten van
Toll, die de adellijke hofstad bezat.
Na talrijke malen van eigenaar te zijn
verwisseld werd het landgoed op 2 Oct.
1567 overgedragen aan Jhr. Arend van
Dorp, Heer van Teemst, Maasdam en
Middelharnis, een edelman, die aan de
partij van den Prins van Oranje de ge
wichtigste diensten bewees. Voor het huis
Den Toll was het al heel ongelukkig, dat
zijn eigenaar de prinsenpartij voorstond,
want tijdens het beleg van Leiden, trok
een afdeeling Spaansche soldaten, roo-
vende en moordende Koudekerk binnen,
verwoeste de daar aanwezige kasteelen
en stak ook Den Toll in brand, waarbij
alleen de naakte muren bleven staan.
Omstreeks 1634 werd huize Den Toll
echter weer geheel gerestaureerd en be
woonbaar gemaakt, doch tijdens het be
heer van Jhr. Philips de la Torre, die ef
40 jaren woonde, ging in 1675 de oude
ridderhofstad met den geheelen inboedel
opnieuw in vlammen op.
Toch was het Jkvr. Margaretha Hele
na de la Torre, Vrouwe van Den Toll, St.
Maartenspolder en Middelharnis, die den
Toll in 1677 liet herbouwen, en al werd
het nieuwe gebouw geen getrouwe copiè
van het vorige, zoo was het een deftig
en fraai buitenverblijf.
De ridder-hofstad, tot 1748 steeds be
woond geweest, was na dit jaar echter
onbewoond tot zij omstreeks 1780 zoo
bouwvallig was, dat tot afbraak werd be
sloten. In het volgend jaar viel De Toll
onder den moker des sloopers.
In 1805 werden de gronden tot Den
Toll behoorende gekocht door Barend,
Ridder van Lockhorst, Vrijheer van Bon-
lez, Heer van Venhuizen en van Kerk-
berg, die in 1813 zijn reeds lang gekoes
terde voornemen opvatte den Toll in
ouden luister te doen herstellen. Op de
zen historischen bodem verrees dan ook
een fraai gebouw met torèns alsmede een
luiklok, terwijl in de registers van den
Hoogen Raad van Adel het wapen van
Den Toll werd ingeschreven, zijnde een
roode leeuw op gouden achtergrond, be
zaaid met staande, roode blokjes, over
alles heen een zilveren barensteel met
drie hangers.
Barend, Ridder van Lockhorst is de
laatste bewoner geweest, die de heerlijk
heid Den Toll met een krans van adel
lijken luister heeft omvlochten. Om
streeks 1900 werd de Toll opnieuw ver
bouwd en tot bouwmanswoning inge
richt en nu het pand publiek werd ver
kocht gaat een oude ridder-hofstad weer
nieuwe toekomst tegemoet, zij het thans
als boerenhofstede....
ELDERT VAN ELK.
kerk, het is alles royaler en forscher, de
30 Meter hooge toren met zijn mooie spits
overheerscht den omtrek, in één woord
het is af!
Jammer, dat de toegangsweg zooveel be
derft; het oude ijzeren hek, dat de kerk-
werf van de openbare straat scheidt, is het
eerste obstakel, dan de straat-zelf daarop
volgt het intusschen veel besproken brand
spuithuis en een steenen transformatorge
bouwtje. Onze lezers zullen zich herinne
ren, dat er alle kans is, dat het spuithuis
gaat verdwijnen en dat over de transfor-
formator wordt gesproken. Geldgebrek is
voor Zevenhoven geen onbekend begrip en
als dat eens voor een oogenblik vergeten
zou kunnen worden, weten we nog niet,
hoe mooi Zevenhoven nog zal kunnen wor
den; in ieder geval is er nog veel te ver
beteren.
Laten we echter tevreden zijn met wat
na jarenlange onderhandelingen is verkre
gen en met wat hier met niet te veel geld
is bereikt.
Alles heeft slechts bijna ƒ14.000 gekost,
het aandeel der gemeente bedraagt daarin
ongeveer 10.000, hetwelk is geleend voor
4 pet k pari op een zestigjarige aflossing.
Aannemer was de heer C. van Dijk te
Nieuwveen, bij wien de uitvoering in goe
de handen bleek te zijn. Het uurwerk, als
mede de wijzerplaten zy'n aangebracht
door den heer v. d. Heijden te Bodegra
ven.
De electrische geleidingen en wat daar
bij behoort, zijn gelegd door den. heer P. S.
v. d. Bijl alhier; het schilderwerk was ten
volle toevertrouwd aan den heer J. Vonk,
alhier.
Dat de massale bouw op een goede fun
deering berust, is in onzen veengrond eer
ste vereischte; onder den toren alléén reeds
werden 68 palen ter lengte van 13 Meter
geslagen en onder de voorgevel 50 stuks,
lang 12 Meter.
Het bestek voorzag in de verwijdering
van eventueele hinderlijk staande oude
palen; de opzichter had zeker met een pro
fetische blik daarop, deze bepaling opge
nomen, want wie getuige is geweest van
het verwijderen van die oude fundeering,
heeft zich kunnen overtuigen van het feit,
dat er heel wat „hinderlijks" verwijderd
moest worden, maar daarnaast ook van een
wel zeer eigenaardige hei-fundatie, waar
n.l. maar een gaatje was opengebleven, had
men dat volgestoken of geslagen met slie
ten van allerlei soort, als wilgen, berken,
dennen, enz Het was dan ook een heksen
werk om alles behoorlijk er uit te krijgen.
De nieuwe palen gingen er met het on
geveer 600 K.G. wegens heiblok beter in,
dan het uittrekken der oude mogelijk was.
Het heeft geen doel een opsomming te
geven van wat er zooal aan materiaal is
verwerkt, alleen vermelden we, dat het
trasraam is gemetseld van vlakke klinker
Waalvorm, en het opgaande metselwerk
boven het trasraam van vlakke grijskleu-
rig hardgrauw Waalformaat.
De binnenmuur rondom in het portaal is
ter hoogte van ongeveer 2 Meter gemet
seld van bruin verglaasde Waalvormsteen,
met ronde hoeken, en daarboven tot aan
het plafond van geelkleurige steen.
De vloer in dit portaal is van keurige
tegels met een ster-motief in gekleurde te
gels, dat erg prettig en stemmig aandoet.
De geheele spits is één kunstig ijzeren
raam, waaraan duizenden kilo's ijzer zijn
verwerkt; het opbrengen hiervan evenals
kruis met haan is een heel werk geweest
en het was dikwijls interessant te zien,
hoe alles zoo pasklaar naar boven gehe-
schen, in elkaar gepast en geklonken werd.
De afdekking van deze spits is van eer
ste soort Fransche blauwe leien, evenals
het dak der kerk.
Een mooie, zeer sober uitgevoerde deur
geeft toegang tot toren en kerkgebouw en
verhoogt in niet geringe mate de stem
mige uitvoering van het bouwwerk.
Op 31 Maart had de aanbesteding plaats,
laatst van April werd begonnen, dank zij
het gunstige weer is alles in betrekkelijk
korten tijd gereed gekomen. Een op zij van
den toren ingemetselde gedenksteen ver
meldt de dagteekening van de eerste-steen-
legging en namen van burgemeester en wet
houders, die deze plechtigheid hebben ver
richt, en die ook nu zien de vervulling van
een toen uitgesproken wensch: dat zou mo
gen verrijzen een werk, waarop ook zij
trotsch zouden kunnen zijn.
