Tsjapei in handen der Japanners DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Geweldige branden verwoesten dit stadsgedeelte 29ste Jaargang WOENSDAG 27 OCTOBER 1937 No. 8864 Ste £cicbclie0ou^<mt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I' GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewone *Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 V De cultuur van het verleden De cultuur van het heden kan niet straf feloos de cultuur van het verleden ver- waarloozen. Als wij allen van deze waarheid overtuigd waren, zouden er heel wat minder cultuur- vermoordende feiten plaats grijpen! De cultuur van het heden moet zich laten inspireeren door de cultuur van het verleden wat natuurlijk niet beteekent, dat men er een copie van moet maken! De waarde van de voorbije cultuur om sluit een les voor het heden. Eerbied voor het goede uit het verleden is psychologisch een noodzakelijke voorwaarde voor een practische waardee ring van wat de eigen tijd ons schenkt. Wie het verleden negeert zal het heden ook niet naar zijn wezenlijke waarde weten te schatten. Deze gedachten die te weinig populair zijn! liggen ongetwijfeld ten grondslag bij de indiening van een ontwerp-verorde- ning monumentenzorg, door B. en W. van Leiden aan den Gemeenteraad. Dit ontwerp gaat terecht verder; omvat niet alleen „monumenten" van aesthetische waarde, maar ook „monumenten" die alleen waar de hebben als geschiedkundige herinnering. Een volk mag zijn geschiedenis niet ver geten (evenmin als iedere mensch afzon derlijk)! De strekking dezer verordening is, dat de bouw- en kunstwerken in deze gemeente, welke van belang zijn uit hoofde van hun kunstwaarde, geschiedkundige herinnerin gen, beteekenis als onderdeel van een stads gezicht of bijzondere aard of ligging, op een monumentenlijst kunnen worden geplaatst. Het zal verboden zijn zonder vergunning of goedkeuring van het gemeentebestuur tot het sloopen, verplaatsen, herstellen, ver anderen van uiterlijk aanzien of aan het oog onttrekken van een op deze lijst geplaatst monument over te gaan. Hoewel B. en W. een recht van de betrok ken eigenaren op een tegemoetkoming ont kennen, hebben zij in de ontwerp-verorde- ning de mogelijkheid voorzien, dat door de raad in bijzondere gevallen tot behoud of herstel van monumenten aan den betrok ken eigenaar steun wordt toegekend, zulks onder bepaalde, bij de verordening behoo- rende voorwaarden, welke goeddeels zijn ontleend aan de bepalingen, waaronder Rijkssubsidie voor behoud of herstel van monumenten pleegt te worden verleend. De strekking van dit ontwerp heeft onze sympathie en ook voor buiten Leiden is de zaak waarom het gaat van belang! DE WERELD IN VOGELVLUCHT De onder-commissie voor de niet-L ging is gisteren weer te Londen bijeen ge komen. Men is er niet ontevreden over. De voornaamste moeilijkheid, welke blijft bestaan, vloeit voort uit het door Maisky gemaakte voorbehoud. De door Maisky aan het einde der bijeen komst afgelegde verklaring, dat Sovjet-Rus land er wellicht in zal kunnen toestemmen te beraadslagen over het toekennen van oorlogsrechten, nadat de groote meerderheid der vrijwilligers zal zijn teruggetrokken, beschouwt men in Britsche kringen als een aanzienlijken vooruitgang op het vroegere standpunt der Sovjet-Russen en een goed voorteeken voor Vrijdag te maken voort gang. Grandi stelde voor, dat de naar Spanje te zenden commissies zouden bestaan uit vertegenwoordigers van zes naties. Hij drong er op aan, dat de leiding ervan zou berusten bij iemand van hooge moreele en politieke integriteit. Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Duitschland, Portugal en Sovjet Rusland zouden volgens Grandi ieder eèn vertegen woordiger in deze commissie moeten heb-, ben, terwijl de hooge commissaris tot een neutrale mogendheid zou moeten behoo- ren. De Japanners hebben aan het Sjanghai- front een geweldigen aanval ondernomen op de stadswijk Tsjapei en deze veroverd. Dat is belangrijk succes. De Chineezen zijn in vollen aftocht, maar hebben vóór zij uit Tsjapei terugtrokken mijnen tot ontplof- De Chineezen lieten mijnen ontploften De Japanneezen hebben heden bij het aanbreken van den dag de Chineesche ver dediging ten Noorden van de internatio nale nederzetting te Sjanghai verpletterd. Zij hebben thans de renbaan van Kiang- wan en het dorp Kinagwan veroverd, het Noorderstation bezet, evenals de naburige bestuursgebouwen, die den naam „Het Chineesche Alcazar' drage- voorts de spoorwegsplitsing van Markhamroad (waar de lijnen SjanghaiNanking uiteengaan) en het station van Tsjensjoe. In Tsjapei woeden branden over een op pervlakte van verscheidene vierkante mij len. De Chineezen hebben hier mijnen tot ontploffing gebracht en gebouwen in brand gestoken, alvorens zich terug te trekken. De brand, die thans in deze stadswijk voortwoedt, is naar men zegt de grootste, die in het Verre Oosten is voorgekomen se dert de aardbeving in Tokio in 1923. Een handvol Chineezen houdt nog steeds stand in Tsjapei dat thans door de Japan neezen is omsingeld. Tijdens de beschieting van Britsche voor posten door een Japansch vliegtuig bij het Jassfieldpark zijn geen Britsche slachtof fers gevallen. Wel is een Italiaansch soldaat gedood door een granaat uit een luchtaf- weerkanon, die neerkwam in den Italiaan- schen verdedigingssector. Waarnemers verhalen, dat de Chineesche terugtocht in goede orde is voltrokken. CHINEESCHE TROEPEN OMSINGELD. De woordvoerder van het Japansche le ger heeft tegenover een vertegenwoordiger van Havas verklaard, dat hij niet nauwkeu rig het aantal kon opgeven der Chineesche soldaten, die zich nog in Kiangwan en Tsja pei ophouden. Hij voegde hieraan toe, dat zich geen enkel geval heeft voorgedaan, waar in een Chineesch soldaat zich over gaf. Men zou echter den omsingelden troe pen aanbieden te capituleeren. De Brit sche troepen, die zich bevinden in den sec tor van de internationale nederzetting, die bij Tsjapei ligt, hebben vanmorgen be langrijke versterkingen ontvangen. Een Britsch officier verklaarde tegenover een vertegenwoordiger van Havas, dat lucht- afweerkanonnen opgesteld zijn op de voor naamste punten van de Britsche sectoren. De Britsche posten hebben bevel gekregen te vuren op ieder toestel, dat hen dreigt aan te vallen, zonder het vuur van het toestel af te wachten. In verband met de spanning, die van daag te Sjanghai heerscht, zijn afdeelingen Russische troepen van het corps vrijwilli gers der internationale nederzetting met mitrailleurs naar den Bund gezonden, waar zij zijn opgesteld. Sedert vanmorgen vaart fing gebracht, waardoor de wijk geheel in brand staat. Het moet de grootste brand zijn, welke sinds de groote brand van Tokio ooit in het Verre Oosten heeft gewoed. Dat zegt heel wat, want in dit deel van de we reld kan men meepraten van groote bran den. Wat sinds geruimen tijd in de pen was, schijnt thans werkelijk een feit te zijn ge worden. Dr. Schacht is afgetreden als mi nister van Economische Zaken. Als reden wordt officieel opgegeven de wenschelijk- heid van meerdere concentratie bij den ar beid voor het vier-jaren-plan, maar men vermoedt, dat meeningsverschillen met dr. Schacht ook niet vreemd zijn aan dit ontslag. Het schijnt, dat Hitier dit aftreden langen tijd heeft tegengehouden omdat Schacht een zeer bekwaam man in finan- cieele en economische aangelegenheden is. Hij blijft in ieder geval president van de Rijksbank. een klein Japansch vaartuig op de Wang- poe, tegenover den Bund heen en weer. Waarschijnlijk zoekt het uit, waar de mi trailleurs zijn opgesteld. ZWARTE ROOK BOVEN SJANGHAI. Een zwarte rook hangt boven het Noor den van Sjanghai en verhult de laatste phasen van den terugtocht der Chineezen voor de Japansche vliegtuigen, die in de lucht rondcirkelen. Ten Oosten van Tsja pei echter, waar de Chineesche troepen ongedekt wegtrekken, worden zij hevig gebombardeerd door talrijke Japansche vliegtuigen, die hun afmarsch volgen cn herhaaldelijk neerduiken om hen onder mitrailleurvuur te nemen. Men kent den omvang van den Chineeschen terugtocht nog niet. Het uitblijven van berichten uit de sectoren ten Noorden van Tasjang draagt er toe bij het gevoel van onrust en de gespannen atmosfeer, die vanmorgen in Sjanghai heerscht, nog te doen toene men. MAATREGELEN IN DE INTERNATIONALE NEDERZETTING. De Britsche autoriteiten in Sjanghai hadden besloten barakken te bouwen, die onderkomen zouden kunnen bieden aan 5.000 man Chineesche troepen, welke ont wapend zouden worden, ingeval zij moch ten pogen de internationale nederzetting bij hun terugtocht binnen te trekken. Daar echter de debacle der Chineesche troepen sneller gekomen is dan verwacht werd, waren de Britsche autoriteiten gedwon gen het oorspronkelijke plan te wijzigen en barakken op te richten, voor slechts tweeduizend man. De autoriteiten in de Fransche concessie hebben geen voorbe reidingen getroffen voor het onderbren gen van binnendringende Chineesche troepen. Tokio in feeststemming. In Tokio heerscht een feeststemming over de Japansche overwinning bij Sjang hai. Ongeveer een millioen schoolkinde ren en leden van de jongemannenvereeni- ging hebben vanmiddag een optocht ge houden door de versierde straten, waarbij zij zonnevlaggen in de hand meedroegen en ten slotte samenkwamen op het groo te plein voor het keizerlijke paleis in het centrum der stad. DE STRIJD IN HET NOORDEN De Chineezen melden succes Het Chineesche Telegraaf-agentschap Central News meldt uit Nanking, dat de Chineesche troepen den bekenden heuvel Jenmenkwam in Noord-Sjansi, die be schouwd wordt als de Noordelijke toe gangsweg tot de middenvlakte van Sjansi, heroverd hebben. In het hoofdkwartier van Tsjang-Kai- Sjek is een telegram ontvangen, waarin gezegd wordt, dat de Chineesche troepen in het Noorden tot een hevigen aanval zijn overgegaan. Twee divisies zijn over de Tsjang in het Noorden van Honan ge trokken en hebben den Japanschen troe pen, die door generaal Doihara gecomman deerd worden, zware verliezen toege bracht. Bij zijn terugkeer van het front aan den spoorweg Tientsin-Poekau heeft generaal Li-Tsjoengjen, de bekende com mandant van Kwangsi, verklaard, dat zich in Kwangsi ten minste één millioen geoefende soldaten bevinden, terwijl twee millioen voor den dienst geschikte man nen eenige militaire opleiding genieten. Bij een botsing tusschen een personen trein en een Japanschen troepentrein na- tij Tsinghoea Joean, ongeveer vier kilo meter ten Noordwesten van Peking, zijn twintig personen om het leven gekomen. JAPAN ZAL DOORZETTEN „Totdat China zijn anti-Japansche houding heeft laten varen" De woordvoerder van het Japansche mi nisterie van oorlog heeft tegenover een correspondent van Havas verklaard, dat Japan vastbesloten is, tot het einde door te zetten om de anti-Japansche agitatie in China voorgoed te onderdrukken. Het Japansche leger zal den strijd niet sta ken, voordat de Nanking-regeering van elk verder verzet tegen Japan heeft af gezien. Japan heeft geenerlei territori ale ambities in China, doch het zal geen genoegen kunnen nemen met beloften der Chineezen, noch met maatregelen, die de Japansche agitatie te doen ophouden. Het Nanking-regeering zal nemen om de anti- zal de uitwerking van deze maatregelen moeten afwachten alvorens zijn troepen terug te trekken. Japan zal zoo spoedig mogelijk een einde maken aan de bezetting, doch „deze zal zoo noodig tien of twintig jaar duren". De anti-Japansche ge zindheid zal pas kunnen verdwijnen, nadat een radicale wijziging van de onderwijsmethoden resultaat heeft ge had. Japan wil de integriteit van Chi na niet schenden en het zal de sou- vereiniteit van China eerbiedigen, doch spontane bewegingen ten gun ste van autonomie, resp. separististi- sche regeeringen, zijn onvermijdelijk, indien Nanking de door de bevolking gewenschte Chineesch-Japansche sa menwerking blijft weigeren. NA DEN VAL VAN TSJAPEI. Japansche brandbommen veroorzaakten den brand. SJANGHAI, 27 Oct. (A.N.P.) Iemand, die in nauw contact staat met het Chinee sche hoofdkwartier, heeft tegenover een vertegenwoordiger van Havas verklaard, dat de ontruiming van Tsjapei door de Chineezen bjj het aanbreken van den dag voltooid was en dat slechts enkele franc- tireurs waren achtergebleven, gewapend met mitrailleurs, omdat zij weigerden te rug te trekken. De ontzaggelijke brand, die de geheele wijk verwoest, is naar men uit Chinee sche bron verklaart, ontstaan door Japan sche brandbommen, en niet aangestoken door de Chineesche troepen. Een nieuwe Chineesche verdedigingslinie zal worden gevestigd langs de Soetsjau- kreek, die vanaf den aanvang der vijan delijkheden bepaald was als fundamen- teele defensielinie. In Chineesche kringen legt men hierop de nadruk, en men con cludeert hieruit, dat de terugtocht geen nederlaag beteekent. Aan den anderen kant spreekt men ca tegorisch tegen, dat de Chineezen op het punt zouden staan Nantsiang te verlaten, gelijk door een gerucht vermeld wordt. In een poging, gebruik te maken van de momenteele zwakheid der Chineesche troepen, die het gevolg is van de reorga nisatie van hun front, hebben de Japan neezen in het Zuiden, in de richting van Kiangkajo, een aanval ondernomen. Hun doel is daarbij door te dringen tot de ri vier Soetsjau, ter hoogte van het dorp Tsjangkasa, teneinde in het Westen om de Chineesche troepen, die Sjanjoe ver dedigen en die terugtrekken langs den weg van Sjongensjan, heen te trekken. 20.000 man Chineesche troepen, die uit Sjap'ei terugtrekken langs den linker oever van de Sjoetsj au-kreek, trachten de kreek over te steken in de richting van den weg naar Brenan, maar deze weg staat, hoewel hij gelegen is buiten de grenzen van de internationale concessie, onder haar jurisdictie, en de autoriteiten der nederzetting weigeren de terugtrek kende troepen toe te laten. Belangrijke afdeelingen politie zijn der waarts gezonden om samen te werken met de Britsche troepen teneinde den menschenstroom te stuiten. Men vreest, dat geweld zal mno+pri wnrdori Dit nummer bestaat uit drie bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland De Japanneezen hebben Tsjapoe ver overd. Branden verwoesten dit stadsdeel. (lste blad). Een Russische concessie te Londen. (2de blad). Dr. Schacht treedt af als minister van Economische Zaken. (2de blad). De Belgische regeeringscrisis. (2de blad) LEIDEN. EERW. ZUSTER MATHILDE. Den 3den November hoopt de Eerw. Zus ter Mathilde (in de wereld Hendrika Ma ria Lagerberg), geboren te Leiden, haar zilveren professiefeest te herdenken in de Orde der Zusters Franciscanessen van Oudenbosch. De jubilaresse kwam den 3en November 1910 in het Pensionaat St. Anna van de Zusters Penitenten Recollectinen van de OnbevL Ontvangenis van de Congregatie van Oudenbosch en werd twee jaar later geprofest. Thans is zij als hoofd van de Naaischool werkzaam te Hoeven, een buitenhuis van de Orde. Het volgende doelwit der Japanneezen. SJANGHAI, 27 Oct. (A.N.P.) Naar een hooge officier van den Japanschen staf meedeelde, zijn de volgende Japansche krijgsverrichtingen in den sector van Sjanghai erop gericht, een gordel rondom Sjanghai te leggen, waardoor deze stad volkomen van Nanking wordt afgesneden. Zou de regeering van Nanking den te genstand voortzetten, dan zouden de Ja panneezen opnieuw krachtig optreden, teneinde de verovering van Nanking zelf tot een feit te maken. De Japanneezen hopen echter, dat de regeering van Nan king tot een andere houding zal beslui ten. JAPAN EN DE CONFERENTIE VAN BRUSSEL. TOKIO, 27 Oct. (A.N.P.) Het Japansche kabinet heeft de uitnoodiging tot deel neming aan de te Brussel te houden ne- genmogendhedenconferentie van de hand gewezen. JapanschItaliaansch pact op komst. TOKIO, 27 Oct. (A.N.P.) Volgens het in militaire kringen gelezen orgaan „Ko- koemin" zijn alle voorbereidingen getrof fen voor het sluiten van een tegen de Ko mintern gericht pact tusschen Italië en Japan. Hirota zal den kabinetsraad op 2 November om goedkeuring verzoeken en het vervolgens voorleggen aan den raad van staten, teneinde aankondiging van het pact te kunnen doen op 25 November, den verjaardag van het sluiten van het pact tusschen Japan en Duitschland. DE STRIJD IN SPANJE. BURGOS, 27 Oct. (A. N. P.). Het groote rechtsche hoofdkwartier meldt, dat in den loop van Dinsdag een aanzienlijk aantal personen overgeloopen zijn naar de recht sche linies in alle sectoren van Madrid. Voorts merkten rechtsche waarnemers op, dat talrijke witte vlaggen en eenige rood gele vlaggen van de daken der hoofdstad

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1