Verrassende wending
te Londen
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Italië en Duitschland aanvaarden het
Britsehe plan
Een commissie naar Spanje
De wedstrijd
Euwe-Aljecltin
29ste Jaargang
DONDERDAG 21 OQWR 1937
No. 8859
SteÊeielóehc6ou/fca/nt
de abonnementsprijs
bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Getroffen door
bescheidenheid
„Graaf de Marchant et d'Ansembourg
heeft in een betoog, dat naar vorm en in
houd torenhoog boven het gestamel der
meeste politieke partijen uitstak" enz.
Aldus het „Nationale Dagblad", in een
beschouwing over de Tweede Kamerzitting.
Wij zijn getroffen door deze bescheiden
heid! En, als u goed leest, zult u óók ge
raakt worden door de bescheidenheid, die
in deze regels zoo weldadig aandoet! Het
betoog van den heer de Marchant (men
excuseere ons deze democratische afkor
ting) stak, aldus de hoofdredacteur van
het „Nationale Dagblad", naar vorm en in
houd torenhoog uit boven het gestamel....
niet van alle politieke partijen, maar
slechts van de meeste politieke par
tyen. Dat is toch wel treffend van beschei
denheid!
Niet alléén bescheidenheid, maar ook
een andere kwaliteit van een nobele ge
aardheid siert dezen leider in de N. S. B.:
hy gevoelt deernis met een mede-mensch,
die te goeder trouw een domheid begaat.
Deze mede-mensch is in dat gevalde
heer Kortenhorst.
De heer Kortenhorst had terloops,
maar héél goed op z'n plaats herinnerd
aan het gezegde van Koning Willem II:
„Ik ken geen andere Katholieken, dan de
zulken, die gehoorzaam zijn aan hun gees
telijke Overheid; de anderen vertrouw ik
niet."
Naar aanleiding hiervan zegt de schrij
ver in het „Nationale Dagblad":
Deze opmerking was klaarblijkelijk
tegen den heer d'Ansembourg ge
richt. Wij gevoelen deernis met dezen
heer Kortenhorst, die blijkbaar ,de
historie zoo weinig kent want een be
wuste verdraaiing willen wij niet aan
nemen dat hij meent dat het Neder-
landsch episcopaat zich vroeger ook
reeds in de binnenlandsche politiek van
ons Koninkrijk mengde.
Dat is erger dan dom in den zin
van weinig kennen. Dit getuigt niet slechts
van weinig-kennen, maar ook van weinig-
denken!
Volgens den N. S. B.-schrijver zou Ko
ning Willem II de bedoeling hebben gehad,
te zeggen, dat Katholieken alléén aan huft
geestelijke Overheid gehoorzaam moeten
zijn, als't hun goeddunkt, als 't in hun
kraam te pas komt, als 't over zaken gaat,
waarbij, naar hun meening, de Gods
dienst is betrokken, waarover, naar hun
m e e n i n g, de Bisschoppen zeggenschap
hebben.
Ieder mensch met gezond verstand móet
toch inzien, dat men aldus een koninklijk
woord misvormt tot een dwaasheid; dat
een opvatting van gehoorzaamheid, als de
schrijver blijkt te veronderstellen by Ko
ning Willem II, de gehoorzaamheid maakt
tot een paskwil!
V Een verkeerde
parlementaire zede
In hetzelfde artikel van het „Nationale
Dagblad", als hierboven bedoeld, worden
geconstateerd „de slechte vormen" in de
Tweede Kamer, die „in het rumoer tij
dens d'Ansemboug's rede zich ten volle uit
konden leven".
Wij zijn er niet bij tegenwoordig geweest.
Maar wij gelooven wel, dat er inderdaad
„rumoer" tijdens de rede van den heer
graaf heeft geheerscht.
Dat keuren ook wij af als „een slechte
vorm"!
Wij kunnen begrijpen, dat men niet hing
aan de lippen van genoemden spreker, om
dat men nu eenmaal waarschijnlijk over
vorm en inhoud van diens rede zoo geheel
anders oordeelde, dan de Kameroverzicht-
schrijver van het „Nationale Dagblad"!
Maar dat rumoer veroordeelen ook wij als
een uiting van een parlementaire zede,
welke in strijd is met de fatsoenlijke ze
den in ons elkaar verdragend en respectee-
rend volk!
De Duitse he en Itaüaansche gedelegeerden ter ondercommissie voor niet-inmen-
ging hebben het oorspronkelijke Britsehe plan aanvaard en er in toegestemd niet aan
te dringen op de toekenning van de rechten van oorlogvoerende aan Franco vóór de
terugtrekking der vrijwilligers is begonnen.
.Duitschland en Italië stemmen toe in het zenden van een commissie naar Spanje,
die toezicht moet oefenen op de verwijdering der vrijwilligers. Deze commissie zal
de verhouding vaststellen, waarin de vrij willigers moeten worden teruggetrokken;
Duitschland en Italië zullen zich bij haar beslissing neerleggen.
HET COMMUNIQUé.
In het communiqué der ondercommissie
voor de niet-inmenging wordt gezegd, dat
de gedelegeerden, na de verklaringen der
verschillende vertegenwoordigers te heb
ben aangehoord en kennis te hebben geno
men van de vorderingen in de richting van
overeenstemming ten aanzien van de be
langrijkste punten, zich hebben verbonden
hun regeeringen in kennis te stellen van
hetgeen heden besproken is.
Men kwam overeen, dat de voorzitter
vóór de volgende vergadering zou overwe
gen, welke werkwijze gevolgd moet wor
den, om de voorstellen, welke besproken
worden, tot hun recht te doen komen.
De volgende vergadering wordt 22 Octo
ber gehouden.
GRANDI'S VERKLARING.
Volgens een door de Itaüaansche ambas
sade gepubliceerd communiqué heeft Gran-
di in de vergadering der ondercommissie
verklaard, dat de Itaüaansche regeering be
reid is er in toe te stemmen, dat een inter
nationale commissie, belast met het tref
fen van een regeling voor en het oefenen
van toezicht op de verwijdering der vrij
willigers, onverwijld wordt benoemd en
onmiddellijk naar Spanje gezonden wordt,
om het juiste aantal aan beide zijden vech
tende vrijwilligers vast te stellen.
Het resultaat van dit onderzoek zal het
mogelijk maken vast te stellen, op welke
wijze en in welke verhouding de terug
trekking zou geschieden.
Op de tweede plaats is de Itaüaansche
regeering bereid, in een geest van verzoe
ning en met het doel een algemeenen
grondslag voor overeenstemming te vin
den, na te gaan, wat de beste en doeltref
fendste wijze is om practische uitvoering
Britsehe plan en in punt 2 van de Fran-
te geven aan de in paragraaf 8 van het
sche verklaring genoemde maatregelen: het
tijdstip en de wijze van toekenning der
rechten van oorlogvoerende.
De Itaüaansche regeering is bereid dit
na te gaan, zoodra de niet-inmengings-com-
missie beschikt over het verslag der naar
Spanje te zenden commissie.
Grandi voegde hieraan toe, dat hij
zich er van bewust wbs, dat deze ver
klaring in belangrijke mate aanvaar
ding van het Britsch-Fransche stand
punt beteekent, en dat hy er niet aan
twijfelde, dat dit ten voHe zal worden
gewaardeerd en een overeenstemmende
tegemoetkoming aan de andere zijde tot
gevolg zal hebben, zoodat men zal kun
nen komen tot de door ieder gewensch-
te overeenkomst.
Wat de terugtrekking der vrijwilligers
betreft: Italië is ook bereid het Britsehe
voorstel van 21 Juni te aanvaarden, daar
dit zich voor practische en gemakkelijke
toepassing leent.
Met deze aanvaarding bindt de Ita-
liaansche regeering zich niet ten aan
zien van de verhouding der aantallen
vrijwilligere, die verwijderd zullen wor
den.
Daarover zal men het eens moeten
worden, wanneer men tot de verwij-
..dering overgaat, aldus Grandi.
Reuter voegt hieraan nog toe, dat men
algemeen begreep, dat gelijke getallen vrij
willigers aan beide zijden zullen worden
teruggetrokken, en wel vóór de onder-
commissie uiteengaat.
Eden tevreden.
In een samenvatting van de vergadering
van gisteren zeide Eden, dat, indien op de
volgende bijeenkomst even groote vorde
ringen worden gemaakt als vandaag, het
vraagstuk voor een zeer groot deel zal zijn
opgelost.
Maisky maakt voorbehoud.
Maisky, de Russische vertegenwoordiger,
maakte bezwaar tegen het overwegen van
de werkwijze, die het Britsehe plan uit
voerbaar moet maken, omdat hij het niet
met dat pian eens is. Hij behield zich daar
om het recht voor - op de volgende bijeen
komst reserves te formuleeren.
Voldoening in Engeland.
In Britsehe kringen wordt uiting gege
ven aan de groote voldoening over de re
sultaten, welke gisteren in de vergadering
van de subcommissie van niet-inmenging
zijn bereikt.
Frankrijk gereserveerd.
In officieele Fransche kringen bewaart
men de gewone reserve ten aanzien van de
bijeenkomst van de niet-inmengings-sub-
commissie van hedenmiddag, en in het bij
zonder ten aanzien van de verklaringen van
Grandi.
Men acht het waarschijnlijk, dat Delbos,
alvorens zijn houding ten opzichte van de
Itaüaansche verklaring te bepalen, met zijn
coüega's in de Fransche regeering bespre
kingen zal wiüen voeren.
Wel was men algemeen van oordeel, dat
de verklaring van den Itaüaanschen verte
genwoordiger een stap in de goede richting
beteekende.
DE KATHOLIEKE KERK EN SPANJE.
„Geen partij, maar slachtoffer bij het
conflict".
Graaf della Torre, de hoofdredacteur van
de „Osservatore Romano", het blad van
Vaticaanstad, omlijnt in een artikel de po
sitie, welke de Katholieke Kerk in het
Spaansche conflict inneemt.
Bij den burgerstrijd in Spanje, schrijft
hy, heeft men het doen voorkomen, alsof
aan den eenen kant de rooden, aan den
anderen de Katholieke Kerk en de nationa
listen zouden staan. De aartsbisschop van
Parijs en mgr. Hinsley hebben in de twee
landen, waar deze opvatting het sterkst ver
breid is, de posities als volgt gepreciseerd:
rooden, Katholieke Kerk, nationalisten. Tus-
schen de beide politieke en sociale kampen
het godsdienstig kamp, tusschen de twee
partijen die strijden voor het leven van
een volk de zaak Gods voor het geloofsle
ven, buiten de beide gewapende partijen
de Kerk. Niet als strijdster, doch als mar
telares.
Graaf deüa Torre wijst er dan op, dat
de Kerk het eerste slachtoffer van den bur
geroorlog was en dat bij voorbaat vast
stond, dat zij er het slachtoffer van zou
worden. De beschuldiging, dat zij. oorlogs
zuchtig zou zijn, noemt hij absurd.
Ten slotte legt hij er den nadruk op, dat
kardinaal Verdier en mgr. Hinsley door uit
te gaan van de pauselijke encycliek betref
fende Mexico de voorschriften in herinne
ring hebben gebracht, welke Pius XI in dit
document'heeft opgesteld voor de bescher
ming van den godsdienst en de hiërarchie
binnen het kader van recht, vrijheid en
gevestigde instellingen, „zonder dat men de
zaak Gods kan mengen in die der men-
6chen".
DE STRIJD IN ASTÜRIë.
Berichten uit het rechtsche kamp.
Het communiqué van het groote rechtsche
hoofdkwartier te Salamanca meldt o.m., dat
aan het front van Asturië de vier colonnes,
die in den Oostelijken sector opereeren hun
opmarsch voortgezet hebben en 23 dorpen
hebben genomen. Zij marcheerden op over
een diepte van 12 K.M. In de dorpen zijn
talrijke verwoestingen aangericht. Ze zijn
geheel leeggeplunderd. In Leon hebben de
rechtschen neegn dorpen bezet. De regee-
ringstroepen hebben Campo de Ornedo
en Piedrafita in brand gestoken. Uit de an
dere sectoren valt niets te melden.
In de straten van Gijon wordt gevochten.
Op het vliegveld Parme by Biarritz
(Frankrijk) zy gisternamiddag vijf Spaan
sche militaire vliegtuigen uit Gijon gearri
veerd met elf piloten aan boord.
Gistermorgen was reeds een vliegtuig van
de Air-Pyrénées gearriveerd me4 een Rus-
sischen generaal en drie Russische officie
ren aan boord.
De piloten verklaarden, dat de chef van
hun escadrille hun had aangeraden, Gijon
in allerijl te verlaten, daar in de stad geen
orde meer heerschte. In de straten werd
gevochten en op verschillende punten bra
ken branden uit.
GYON CAPITULEERT
FRONT VAN ASTURIE, 21 October (A.
N.B.) Naar de speciale verslaggever
van Havas aan het front van Asturië meldt,
heeft de stad Gyon zich hedenmorgen over
gegeven.
de wereld in
vogelvlucht
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Een verrassende wending in de non-in
terventie-besprekingen te Londen. (1ste
blad).
Gyon geeft zich over. (1ste blad).
Japansche tegenslag in Noord-China. (2de
blad).
Centrumpartij van Dantzig ontbonden.
(2de blad).
De regeering-v. Zeeland opnieuw be
dreigd. (2de blad).
Tsjecho-Slowaaksch protest te Berlijn. (2de
blad).
De toestand in Palestina. (2de blad en
Telegrammen).
Binnenland
Bij een scheepsbotsing op de Noordzee tus
schen twee Duitsche schepen is de „West
phalia" gezonken. (4de blad).
Te Apeldoorn is gisteravond in den mist
een goederentrein op een locomotief gere
den, waardoor materieele schade werd ver
oorzaakt. (4de blad).
Er valt in de poütiek weinig te voorspel
len. Dat is gisteren weer gebleken. Tegen
alle verwachtingen in is de non-interventie
commissie erin geslaagd, zeer aanmerkelijke
vorderingen te maken wat betreft de kwes
tie van de vrijwilligers in Spanje.
De Itaüaansche minister Grandi heeft erin
toegestemd, dat voorafgaande aan de be
sprekingen over het toekennen van belli-
gerenten-rechten aan Franco onmiddellijk
wordt overgegaan tot een symbolische
terugtrekking van de buitenlandsch vrij
willigers aan beide zijden. Er zal een inter
nationale commissie naar Spanje worden
gezonden, om na te gaan op welke wijze de
vrijwiüigers moeten worden teruggetrok
ken.
Dit resultaat had men niet durven hopen.
Men sprak algemeen van de Itaüaansche
„obstructie" en een dergelijke inschikke
lijkheid is erg onverwachts gekomen. Geen
wonder, dat Frankrijk wat gereserveerd
blijft en afwacht, wat er van die inschik
kelijkheid in de practijk terecht zal komen.
In Engeland is men er zeer tevreden over.
Zoo schrijft de „Times": „De rede van Gran
di is een groote stap vooruit in den zin van
een redelijk en definitief accoord tot iso
latie van het Spaansche conflict. Het on
middellijke gevolg ervan zal zijn een ver
mindering van de ongerustheid, die gewekt
was door hetgeen zich voordeed als een
dreigend gevaar van ineenstorting der niet-
inmengingspolitiek. Het is dan ook een
werkelijke en belangrijke bijdrage tot een
algemeene kalmeering".
De „Daily Mail" schrijft: „Het Itaüaan
sche gebaar zal in de geheele wereld toege
juicht worden. Het heldert de atmosfeer
op en vergroot de hoop op een regeling van
wat onoplosbaar scheen".
De „News Chronicle" echter zegt: „Het
Itaüaansche voorstel zal geen enkele ver
wachting wekken. Het kan iets of in het
geheel niets beteekenen, al naar den geest,
waarin Italië bereid is tot samenwerking.
De Itaüaansche houding in het verleden
doet veronderstellen, dat de commissie een
nieuwe bron van uitstel zal zijn. De Brit
sehe regeering moet het voorstel aanvaar
den, maar moet dit doen met omzichtigheid
Sport en Wedstriiden
Het Ned. Elftal tegen Frankrijk samen
gesteld. (2de blad).
De achtste partij wordt heden
avond in Leiden gespeeld.
Wij herinneren onze abonné's er
aan, dat bij eventueel afbreken der
partij wij f 5.(vijf gulden) beschik
baar stellen voor hem of haar, die
ons de in couvert afgegeven zet op
geeft.
Bij meerdere goede opgaven beslist
het lot.
Deze opgave moet ons bereikt heb
ben voor de hervatting der partij.
Men mag niet meer dan één zet
opgeven.
Op de enveloppe te vermelden:
EUWE—ALJECfflN.
DE DIRECTIE.
en duideüjk zeggen, dat de Fransche grens
zal kunnen worden geopend, wanneer geen
enkele vordering bereikt wordt".
Het liberale orgaan stelt dan voor, aan
het hoofd der teüingscommissie „een man te
plaatsen, die zich niet van zijn taak zal laten
afleiden door pluimstrijkerijen, iemand van
het kaliber van Winston Churchiü".
De „Daily Herald" vraagt zich af, wat de
reden kan zijn van de ommekeer van den
Duce: „Tracht hij een heropening van de
Fransch-Spaansche grens te verhinderen?
Hoe het ook zij, niemand zal dwaas genoeg
zyn om wat er aan kansen schijnt te zijn om
de terugtrekking der Itaüaansche troepen
te verzekeren voorbij te laten gaan".
Intusschen wordt bekend, dat Gyon zich
heeft overgegeven. Het laatste roode bol
werk in Noord-Span je is hiermede verdwe-
DE VERDWIJNING VAN GENERAAL
MILLER.
PARIJS, 21 Oct. (A. N. P.). De „Petit
Parisien" geeft een lange reeks bij zond er-
j heden in verband met de verdwijning van
i generaal Miller over de geheime rol, die
j gespeeld is door generaal Skoblin en de
rivaliteit tusschen beide generaals. Voorts
wordt verband gelegd tusschen deze zaak
en de verdwijning van Koetjepof, de dief
stal van de papieren van Trotski. den
moord op Navasjin en de terechtsteüing in
Zwitserland van Reiss. Vervolgens schrijft
het blad, dat gisteren 63 uiterst belangrij
ke dossiers in beslag genomen zijn ten hui
ze van Bogovoed, den vroegeren finan-
cieelen raadsman van Kreuger.