De R. K. Universiteit te
Nijmegen
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
29ste Jaargang
MAANDAG 18 OCTOBER 1937
No. 8856
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekt 2.50 per kwartaal
Bi. nz i-ger er. 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Fra.ico per post f 2.95 per kwartaal
tiet Geïl'ustreeru Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 lent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent. met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103093. POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT J
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Democratie en Godsdienst
Naar aanleiding van den doo^1 van Masa-
ryk herinnerde de (liberale) „Avondpost"
aan de in October 1918 door hem gespro
ken of geschreven woorden over den nieu
wen Tsjecho-Slowaakschen staat.
„De Tsjecho-Slowaaksche staat zal
een republiek zijn. In een voortdurend
streven naar vooruitgang za1 hij volko
men vrijheid van geweten, van gods
dienst en wetenschap, van literatuur en
kunst, van spraak, pers, vergadering
en petities waarborgenOnze demo
cratie zal op algemeene verdraagzaam
heid berustenDe rechten van een
minderheid zullen door evenredige ver
tegenwoordiging worden gegarandeerd,
nationale minderheden zullen gelijke
rechten genieten. De regeering zal een
parlementairen vorm hebben.... Wij
gelooven in de democratie. Wij geloo-
van in de vrijheid. Aan de vrijheid voor
altijd".
Waarbij de „Avondpost" dan het volgen
de commentaar maakt:
Als men zooiets leest, moet men die
groote waarde van de hier opgenoemde
beginselen voor een vrije samenleving
erkennen.
En wij mogen ons gelukkig prijzen,
dat zij ook gelden voor ons vaderland.
En toch mist men er iets in. Men
mist er het aspect in, dat de gebonden
heid van de democratie aan de religie
doet uitkomen.
„Wij gelooven in de democratie".
Prachtig. Maar de democratie is geen
absolute waarde, evenmin als volk,
staat, ras, bloed, bodem.
Absolute waarden liggen alleen in
het Geloof, en zij gaan boven al het
andere uit. Waarom zouden ook de de
mocratie en de democratische staat die
niet erkennen? Huizinga heeft het zoo
treffend gezegd: elke waarachtige cul-
cultuur moet metaphysisch gericht zijn.
Laat ook democratie dit zijn.
Het liberale blad maakt de zeer juiste
opmerking, dat de democratie gebonden
moet zijn door den Godsdienst. Dit is onom-
stootelijke waarheid!
En hieruit volgt, dat:
Al zou de sociaal-democratie alle posi
tieve dwaalleeringen, alle verkeerde, voor
den Christen onaanvaardbare, positieve
theorieën en stelsels hebben prijsgegeven
waardoor het alles van het oorspronkelijke
socialisme zou hebben verloren al zou
zulks gebeuren, dan nog zou een katho
liek niet sociaal-democraat kunnen zijn,
omdat de sociaal-democratie zeker niet er
kent de gebondenheid der democratie door
den Godsdienst! In de encycliek „Qua-
dragesimo Anno" verklaart Paus Pius XI
dan ook nadrukkelijk, dat óók het „gema
tigd en gelouterd" socialisme voor den ka
tholiek onaanvaardbaar is!
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
Zaterdag is de non-interventie-commissie
te Londen bijeen gekomen en Frankrijk
heeft de volgende voorstellen gedaan:
Gecontroleerde terugtrekking der bui-
tenlan-dsche vrijwilligers.
Verleening van zekere rechten van oor
logvoerende aan beide partijen in Spanje,
zoodra de aftocht der vrijwilligers bevredi
gende vorderingen maakt.
De geïnteresseerde regeeringen moeten
zich binnen een bepaalden termijn over
deze voorstellen uitspreken.
Blijft een accoord uit, dan zal Frankrijk
ernstig overwegen zijn vrijheid van han
delen te hernemen.
De vertegenwoordiger van Italië, Gran-
di, deelde mede, dat zijn regeering bereid
was toe te stemmen in de terugroeping van
een bepaald aantal vrijwilligers. Dit aantal
moest voor beide partijen echter even hoog
zijn.
Namens de Britsche regeering sloot lord
Plymouth zich volkomen aan bij de voor
stellen van den Quai d'Orsay. Ook hij voeg
de aan het slot van zijn rede de waarschu
wing toe, dat, als geen accoord bereikt zou
worden, de Engelsche regeering zich het
recht voorbehoudt, haar algeheele vrijheid
van beweging te hernemen.
Morgen komt de,commissie weer bijeen
en aan zulen deze voorstellen nader be
sproken worden.
Ofschoon het resultaat van de bijeen
komst der niet-inmengingscommissie geen
aanleiding geeft, te hoog gespannen ver
wachtingen te koesteren, heerscht, naar
Reuter meldt, in diplomatieke kringen te
Londen een zeker optimisme. De princi-
pieele aanvaarding door Italië van gedeel
telijke terugtrekking der vrijwilligers is
met voldoening ontvangen. Weliswaar heeft
Italië zich accoord verklaard met terug
trekking van een gelijk aantal vrijwilligers
van elk der beide partijen en komt het
Fransche voorstel neer op een terugtrek
ken naar evenredigheid, doch over dit on
derscheid kan nog in de non-interventie
commissie onderhandeld worden.
In China hebben de Japanneezen een be
langrijk strategisch succes behaald. Zij
staan thans op geringen afstand van de
Gele Rivier. Uit Chineesche bron wordt
van den anderen kant weer vernomen, dat
het achterste Chineesche leger in het N.W.
van Sjansi tusschen Pinghingkwan en
Paihien een Japansche divisie heeft inge
sloten. Vesrtigduizend Japanneezen, waar
onder de befaamde vijfde divisie onder be
vel van generaal Itagki, die dit gebied be
zet houden, zouden hierdoor hun verbin
dingen verbroken zien.
Intusschen komt de Negen-mogendheden
conferentie op 30 October te Brussel bij
een. Laten wij hopen, zooals in sommige
kringen verwacht wordt, dat dit een vredes
conferentie zal worden.
HET BRANDGEVAAR IN
VLIEGTUIGEN
SPECIALE MAATREGELEN VOOR
BRANDBARE FILMS.
Kokers in vleugels der K.L.M.-machines.
Naar de „Tel." verneemt, worden in alle
Douglas-vliegtuigen der K.L.M. speciale
voorzieningen getroffen voor het vervoer
van films. In de vleugels zal men ruimten
aanbrengen, die van onderen worden ge
sloten met luiken, voorzien van sloten, wel
ke bij een bepaalde hitte utomatisch ope
nen, zoodat brandende films omlaag vallen
en geen gevaar voor uitbreiding van een
eventueelen brand meer is te duchten.
De films worden niet vervoerd in de nor
maalbussen, die van blik zijn vervaardigd,
doch in wit-metalen bussen, waar de film
komt te rusten tusschen platen van as-
bestkarton. Daarmee voorkomt men het op
wekken van statische electriciteit door wrij
ving, wat tot zelfontbranding kan leiden.
Deze wit-metalen bussen hebben den zelfden
vorm als normaalbussen. Acht van deze
filmbussen vinden plaats in een grootere
bus, welke met asbest is bekleed en waarbij
iedere filmbus weer beschermd wordt door
een asbest matras. Deze grootere bus wordt
vervaardigd van wit metaal en kan in uiter
lijk het best vergeleken worden met een
koksbus.
In iederen vleugel van het vliegtuig wor
den nu twee gaten aangebracht, die ieder
juist zulk een wit-metalen koksbus, waar
in dus acht films, kunnen bevatten. In to
taal kunnen dus vier bussen, met te zamen
32 films, worden vervoerd. Ieder gat in den
vleugel wordt nu afzonderlijk gesloten met
behulp van een luik, voorzien van een slot,
vervaardigd van Woods-metaal. Bij over
druk van een zeker aantal atmosferen of
wel bij ontwikkeling van een hitte van 100
graden Celsius smelt het metaal, het slot
springt open, het luik slaat neer en de bus
met de brandende films valt in de ruimte.
Mochten zich tijdens het vervoer gassen
ontwikkelen door inwerking van een warm
tebron, dan ontstaat een overdruk, welke
het slot automatisch opent. Ook wanneer
in de afgesloten ruimte door zelf-ontbran-
ding der films wordt opgewekt van 100 gra
den Celsius opent zich het luik.
Een bezwaar is, dat de omlaag vallende
brandende films gevaar kunnen opleveren
voor menschen op den grond. Men gaat ech
ter van het standpunt uit, dat dit gevaar
veel geringer is dan dat hetwelk de passa
giers en bemanning van een vliegtuig loo-
pen wanneer aan boord brand ontstaat. De
kans, dat iemand getroffen wordt, is niet
groot en bovendien is voor een slachtoffer
op den grond veel gemakkelijker hulp te
krijgen dan voor luchtreizigers.
De Douglassen der K.L.M. zullen zoo spoe
dig mogelijk voor het film vervoer volgens
deze methode worden ingericht.
DIES-VIERING
In tegenwoordigheid van
Mgr. J. P. Huibers
aterdag is te Nijmegen de veertiende
Dies Natalis der R.K. Universiteit, de her
denkingsdag van de stichting, op feestelij
ke wijze gevierd in hooge tegenwoordigheid
van Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers, bisschop
van Haarlem, en tal van andere autoritei
ten.
In de St. Augustinuskerk aan de Augus
tijnenstraat te Nijmegen droeg Zaterdag
morgen te half tien Z. H. Exc. Mgr. J. Hui
bers een pontificale H. Mis op
Na deze pontificale plechtigheid verza
melden zich professoren en enkele belang
stellenden in een der universiteitsgebou
wen, waar door de goede zorgen van het
bestuur der St. Radboudstichting een mu
seum is ondergebracht. Dit museum, waar
op de afgetreden rector-magnificus, prof.
dr. Th. Baader, bij zijn overdrachtsrede
reeds zinspeelde, is ingericht volgens ad
viezen van de professoren De Waele en
Bellon.
Het museum, dat nog slechts een zeer be
scheiden begin is, bevat een archaeologi-
sche collectie, welkewerd afgestaan door
den heer Blijdenstein, voorts een munten
verzameling van prof. de Waele en stuk
ken, afkomstig van den Mithras-cuïtus, wel
ke ter beschikking zijn gesteld door den
rector-magnificus prof. K. Bellon. Voorts
bevat het een verzameling handschriften.
Op verzoek der St. Radboudstichting
heeft Z. H. Exc. Mgr. J. Huibers deze mu
seumlokalen op plechtige wijze ingezegend
en geopend.
In den loop van den middag was er een
plechtige bijeenkomst in de aula der R.K.
Universiteit, waar volgens gewoonte de
rector-magnificus een diesrede hield, welke
rede prof. dr. K. L. Bellon getiteld had:
Het goed recht en de plaats der godsdienst
wijsbegeerte in de vergelijkende gods
dienstwetenschap.
Aanwezig waren o.m. Z. H. Exc. Mgr. J. P.
Huibers, de leden van het bestuur der St.
Radboudstichting, alsmede dz curatoren,
het volledig college" van professoren, lecto
ren en docenten, een vertegenwoordiger
van Z. Em. Kardinaal Van Roey, de vice-
rector, en oud-vice-rector der universiteit
te Leuven, alsmede eenige Leuvensche pro
fessoren.
Na afloop dezer zitting werd in het Aula
gebouw een drukbezochte receptie gehou
den.
Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers werd bij de
pontificale H. Mis geassisteerd door den
hoogeerw. heer J. L. van Mulukom, deken
van Nijmegen, als presbyter-assistens, en
door de diakens ad thronum pater C. Hal
len, prior der Carmelieten en mr. dr. R.
Regout S.J., moderator der R.K. Universi
teit. Diaken en subdiaken ad missam wa
ren pater P. Smit O.P. en pater J. Jacobs,
missionaris van de Congregatie der Heili
ge Harten.
Het gemeentebestuur was vertegenwoor
digd door de wethouders G. Busser en C.
van Westreenen.
Onder de H. Mis hield Z. H. Exc. een
treffende predikatie, waarin hij zijn dank
baarheid betoonde voar den zegen over de
universiteit uitgespreid.
Bijzonder toonde Mgr. zich dankbaar
voor de offervaardigheid van het Ne-
derlandsche volk. Al vloeien de stoffe
lijke middelen niet zoo ruim toe, al be
seffen alle intellectueelen nog niet
het nut en de noodzakelijkheid der
R.K. Universiteit, toch is Mgr. dank
baar jegens het katholieke volk, dat in
weerwil van de crisis veel offers
brengt.
Daaruit spreekt een heerlijk geloof en
een groote volgzaamheid aan het woord
van Paus en Bisschoppen.
Het volk heeft hooge verwachtingen van
de universiteit en hoopt, dat haar weten
schap zal voeren tot het Licht, dat alle men
schen zal verlichten. Daarvoor wordt geof-
fijerd en gebeden. Het volk verwacht dan
ook, dat de universiteit als het ware zal
zijn een schild des geloofs en een strijdster
voor recht en waarheid en voor de tradi
tie van een St. Bonifacius, Willibrordus en
Servatius.
Mgr. drukte den studenten op het hart
steeds hun plicht te doen.
De nieuwe rector magnificus, prof. dr. K.
L. Bellon, spreekt zijn diesrede uit in de
aula der universiteit.
De St. Radbo-udstichting heeft een museum doen inrichten, dat door Z.
H. Exc. Mgr. J. P. Huibers, Bisschop van Haarlem, plechtig werd ingeze
gend. Mgr. Huibers in gesprek anet den heer Blijdenstein, schenker van
een archaeolo gische collectie.
Dil nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Fransch-Britsche voorstellen in de non
interventie-commissie. Italië tot mede
werking berend. (2de blad).
De Japanneezen boeken een belangrijk
strategisch succes in Noord-China. (2de
blad).
De Paus blijft nog tot eind October te
Castel Gandolfo. (2de blad.).
De onderhandelingen tusschen het Vati-
caan en Duitschland practisch afgebroken.
(2de blad).
Voortdurend nieuwe terreurdaden In
Palestina. (2de blad).
Binnenland
Vergadering Kath. Ned. Boeren- en
Tuindersbond. (1ste blad).
Een vreeselijk drama speelde zich giste
ren af te Maastricht, waar een man zijn
11-jarig dochtertje doodschoot en daarna
de hand aan zichzelf sloeg. (3de blad).
Meisje te Rotterdam vermist. Men vreest
dat het ontvoerd is. (3de blad).
Gecompliceerde aanrijding onder Katte-
meerbroek eischt één doode en vier ge
wonden. (3de blad).
Sport en Wedstrijden
SCHAKEN: Magistrale overwinning van
Aljechin in de zesde partij tegen Euwe.
Waarom de K. R. O. het voorgenomen ver
slag niet uitzendt. (4de blad).
VOETBAL: In den I. V. C. B. won Lisse
van D. O. S., S. J. C., V. E. P. en V. V. L.
speelden gelijk. Nieuwe nederlaag van Do-
cos; D. O. S. LLL zegeviert over O. D. I.
In den K. N. V. B. boekten verscheide
ne eerste klassers gisteren hun eerste ne
derlaag; U. V. S., Alphen en Lugdunum
verloren, A. S. C. won. (éde blad).
KORFBAL: Eersten groote zege van
Fluks, (éde blad).
ZEILEN: Wedstrijden van de Na-Brasem
(éde blad).
DE „SPECHT"-RAMP.
De overbrenging van het stoffelijk
overschot.
Hedenochtend te half negen heeft de ge
zagvoerder van de „Simaloer" de zorg over
genomen voor het stoffelijk overschot van
de drie leden van de „Specht"-bemanning,
die als slachtoffer bij den ramp te Palem-
bang zijn gevallen.
Bij de overbrenging van de kisten uit de
loods van de stoomvaart maatschappij „Ne
derland" naar het schip waren aanwezig de
heeren de Jong namens K.N.I.L.M. en K.L.
M., van Balkom namens de gezagvoerders
van de K.L.M., de inspecteur van de K.L.M.
de heer Moes, alsmede de heer Koper, ver
tegenwoordiger van de maatschappij „Ne
derland".
De kisten waren met rouwfloers bedekt,
waarop kransen waren gelegd.
De kisten werden neergelaten in het
ruim van de „Simaloer", waar zij in een af
gesloten ruimte zijn opgebaard. De „Sima
loer" vertrok te tien uur in den morgen.
De toestand van de gewonden.
De heer Groeneveld van de K.L.M. en de
heer Schoch van de British American To
bacco Company zijn hedenochtend met het
uit Nederland komende vliegtuig naar Ba
tavia vertrokken.
De toestand van freule Smissaert, van
violist Hubermann, van diens secretaresse,
mej. Ibeken en van den heer Bouwman gaat
steeds vooruit.
