Weer een marine-vliegtuig
neergestort
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De T.l bij Banda gevallen
LANGEZAAL
De wedstrijd
Euwe-Aljechin
ZONDAGSBLAD
29ste Jaargang
ZATERDAG 16 OCTOBER 1937
No. 8855
3)e Êctd&eheSoti/tat/fit
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bi) vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekS 2.50 per kwartaal
Bi. jiz \ger en 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per po.«* 2.95 per kwartaal
tiet GeilkiStreeru Zondagsblad is vooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 lent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 933. REDACTIE 15 I!
GIRONUMMER 103093, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT J
Gewone Advertentlên 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit vijl
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
V „Ook al bloedt ons hart"
De Volksvertegenwoordiging staat bij de
beslissing over de Regeeringsvoorstellen in
zake de uitbreiding en verbetering van onze
defensie voor een zéér belangrijke daad!
Zéér belangrijk omdat de aanneming
ervan zoo ontzaglijk veel geld kost, wat zoo
noodig is wij zouden willen zeggen:
b r o o d-noodig voor sociale maatregelen.
Zéér belangrijk omdat de verwerping
ervan beteekent, dat ons land, naar de mee
ning van deskundige en verantwoor
delijke personen, wordt onthouden de
weerbaarheid, welke het bij het eventueel
uitbreken van een oorlog mogelijk maakt,
om onze neutralitit, onze rechten, onze zelf
standigheid te beschermen. Hiermede
staat, natuurlijk, nog niet vast, dat alles
wat door de Regeering wordt voorgesteld,
ongewijzigd door de Volksvertegen
woordiging zou moeten worden aanvaard.
Een of andere wijziging in de Regeerings
voorstellen als gevolg van overleg tusschen
Regeering en Volksvertegenwoordiging
mag ook niet a priori uitgesloten
worden geacht. Doch, hoe 't ook zij, de daad,
waarvoor de Volksvertegenwoordiging bin
nenkort zal worden gesteld, is er een van
zéér belangrijke, van hoogst ernstige be-
teekenis
Wij schrijven hier d e Volksvertegenwoor
diging En wij willen er op wijzen,
hoe buitengewoon opvallend is, dat in de
S.D.A.P, de opvattingen over de defensie
wonderlijk aan het veranderen zijn of reeds
z ij n veranderd!
Zoo schreef een redacteur van het „Volk"
deze dagen:
„De humaniteit schrijft ons voor, dat
wij geen arbeiders jongens weerloos in
den dood mogen jagen. Alleen ons klas-
segevoel ware al een gerechtvaardigd
motief, om geen enkele eenigszins be
taalbare poging tot moderniseering van
het leger af te wijzen.
„Wij staan" zoo schrijft hij verder
„naar mijn bedeesden oordeel voor
den zuren plicht, om ons ingeboren
anti-militaristisch gevoel te verdringen
en geen oppositie te voeren tegen de
wetsontwerpen, welke ter verbetering
van de weermacht zijn ingediend.
Dat is een hard ding! Ik ben mij hier
van volkomen bewust. Maar het levens
behoud van onze eigen jongens, die, wie
weet wanneer, te velde moeten trek
ken, gebiedt ons de gevraagde credie-
ten te verleenen. Ook al bloedt ons
hart.
Want hun hartebloed moet ons dit
offer waard zijn".
Zulke uitlatingen zijn, zooals wij zeiden,
wel zéér merkwaardig. En 't is ook zeker
goed, die vast te leggen.
Vijf marine-mannen gedood
Nog onder den indruk van de ramp met de T. 13, bereikt ons weer een nieuwe
Jobstijding.
Het marinevliegtuig T 1 is bij Banda neergestort. Er zijn vijf dooden.
Volgens bij het departement van Marine te Batavia ontvangen bericht, is
het bij den start op de reede van Banda, bij den ingang van Straat Lontor,
van geringe hoogte gevallen.
Het toestel is vernield en de bemanning gedood.
De slachtoffers zijn: de luitenant ter zee 2e klasse der Koninklijke Marine
reserve E. van Haften, de majoor-telegrafist-vlieger G. J. Radstaat, de ser
geant-vlieger G. van der Hooft, de korporaal-vliegtuigmaker P. L. Boogert
en de zeemilicien-matroos-telegrafist E. F. Nolten.
Het toestel wordt door de „Zuiderkruis" geborgen. Een eskader is te Banda
aanwezig.
Nader wordt nog vernomen van het departement van Defensie te 's Gravenhage,
dat de lijken van alle slachtoffers geborgen zijn, met uitzondering van den luite
nant ter zee van Haften.*
De begrafenis der slachtoffers zal op de Banda-eilanden plaats hebben.
LEVENSBIJZONDERHEDEN DER
SLACHTOFFERS
E. v. Haften.
Eibert van Haften werd 17 Juni 1906 te
Vlaardingen geboren. Hij was gehuwd. De
overledene was tweede stuurman der K.
P. M.
Op 18 Februari 1928 werd de heer van
Haften aangesteld tot militie-leerling zee
waarnemer, waarna hij reeds spoedig als
zoodanig werd overgeplaatst naar het ma
rinevliegkamp Moro-Krembangan.
In Mei van datzelfde jaar werd hij be
vorderd tot militie-adjudant-onderofficier
waarnemer, eenige maanden later tot lui
tenant ter zee derde klasse van de Ko
ninklijke Marine-reserve en in 1931 tot
luitenant ter zee tweede klasse.
G. J. Radstaat.
Gerrit Jan Radstaat werd 23 December
1901 te Ede geboren en was dus 35 jaar.
Hij was gehuwd en had 6 kinderen.
In 1917 kwam Radstaat als leerling-on
derofficier in actieven dienst. Na het door-
loopen der verschillende rangen werd hij
10 December 1936 sergeant-majoor-telegra-
vist. Hij behaalde in 1936 het internatio
naal en een jaar later het nationaal vlieg
brevet.
G. v. d. Hooft.
Gerard van der Hooft, de omgekomen
sergeant-vliegtuigmaker, werd 3 Maart
1909 te Recklinghausen (D.) geboren en
was dus 28 jaar. Hij was gehuwd en had
geen kinderen.
Van der Hooft diende hier te lande als
chauffeur-zeemilicien en ging in 1929 over
in actieven dienst als korporaal-vliegtuig
maker.
Als zoodanig ging hij in 1930 naar Indië,
behaalde daar in 1936 het marinevliegbre-
vet en wera nog in datzelfde jaar tot Sér-
geant-vliegtuigmaker bevorderd.
P. L. Boogert.
De korporaal vliegtuigmaker Pieter
Leendert Boogert werd 26 Juni 1912 te Den
Helder geboren. Hij was dus 25 jaar. Boo
gert was gehuwd en had 1 kind.
Als leerling "vliegtuigmaker kwam hij 12
September 1929 in actieven dienst. In 1933
werd hij bevorderd tot korporaal vliegtuig-
maker. In 1935 ging hij naar Indië, na hier
te lande eerst nog het brevet vliegtuigmi
trailleur-schutter te hebben behaald.
E, F. Nolten.
De zeemilicien-matroos-telegrafis E. F.
Nolten was een inlandsch dienstplichtige.
Hij was niet gehuwd.
De ter aardebestelling van de slachtof
fers zal morgen, 17 October geschieden op
een nader te bepalen uur op de Banda-
eilanden, waar een eskader aanwezig is.
HET VLIEGTUIG GEZONKEN.
Het vliegtuig is gezonken en kan als ver
loren worden beschouwd.
Aneta teekent hierbij aan, dat rondom
de Banda-eilanden groote diepten aanwe
zig zijn, doch dat het nog niet bekend is
waar precies, en onder welke omstandig
heden het ongeval plaats vond.
HET TWEEMOTORIG MARINE-VLIEG TUIG T. 1
HAARDKACHELS
STILLE RIJN 7 - TEL. 110
De zesde partij wordt hedenavond
in Haarlem gespeeld.
Wij herinneren onze abonné's er
aan, dat bij eventueel afbreken der
partij wij 5.— (vijf gulden) beschik-
baar stellen voor hem of haar, die ons
de in couvert afgegeven zet opgeeft.
Bij meerdere goede opgaven beslist
het lot.
Deze opgave moet ons bereikt heb
ben voor de hervatting der partij.
Men mag niet meer dan één zet op
geven.
Op de enveloppe te vermelden:
EUWE-ALJECHIN.
DE DIRECTIE.
NOODLOTTIGE ONTPLOF
FING IN AMERIKAANSCHE
MIJN
DERTIG DOODEN.
BIRMINGHAM, 16 Oct. (A. N. P.).
Vanmorgen heeft zich in de steenkool
mijn Mulga een ontploffing voorge
daan, tengevolge waarvan dertig ar
beiders om het leven zijn gebkomen.
Nadere bijzonderheden zijn nog niet
bekend.
Het Birmingham, waarvan hier sprake is,
is Birmingham in Alabama (in Amerika).
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
De Engelsche minister van buitenlamd-
sche zaken Eden heeft gisteren een rede
gehouden welke van des te grooter belang
is, omdat zij uitgesproken werd aan den
vooravond van de bijeenkomst van de
non-interventiecommissie. Eden sprak
over de internationale politiek en daarbij
speelde natuurlijk de Spaansche kwestie
een voorname rol. Eden deed uitkomen,
dat Engeland wel een voorstander is van
niet-inmenging, doch dat niet-inmenging
geen onverschilligheid beteekent.
„Wij staan niet onverschillig tegenover
verwikkelingen, welke in de Middelland-
sche Zee kunnen voorkomen, als gevolg
van de interventie van anderen. Wij
staan niet onverschillig tegenover Enge-
lands levensbelangen in de Middelland-
sche Zee".
In de eerstvolgende dagen, aldus ging
Eden verder, zal blijken of de landen be
reid zijn, het Spaansche probleem in den
geest van samenwerking te behandelen.
Engelands geduld is bijna uitgeput, en
als nu in de non-interventiecommissie
wederom geen voortgang wordt bereikt,
zou ik aldus Eden geen critiek wil
len oefenen op een land, dat zich genoopt
ziet, zijn vrijheid, van handelen te her
nemen.
Dat is nogal voorzichtig gezegd. Het is
een vaag dreigement, dat echter duidelijk
gericht is tegen Italië.
In Ned. Indië is alweer een droevig
vliegongeluk gebeurd, thans met de T. 1.
Bij deze vliegramp zijn weer vijf Neder-
landsche marine-mannen om het leven
gekomen. Zoo kort na de ramp met de
T. 13 treft dit ongeluk wel zeer. Volgens
de eerste berichten is er eenige overeen
komst met de „Specht"-ramp, daar ook
dit ongeluk gebeurde tijdens de start.
VLIEGTUIG NEERGESTORT.
DANTZIG, 16 October. (A.N.P.) Een klein
nat.-soc.-vliegtuigje is tijdens een oefen-
vlucht van een hoogte van 500 M. neerge
stort. De beide inzittenden waren op alag
dood.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Weer een vliegramp in Ned. Indië. D»
T. 1 neergestort. Vijf dooden. (1ste blad).
Eden zegt, dat Engelands geduld bijna
is uitgeput. (2d.e blad).
De Paus kiest geen partij in het Chi-
neeschJanascthe conflict. (2de blad).
De Negen-mogendheden-conferentie zal
te Brussel worden gehouden. (2de blad).
De Groot-Moefti uit Jerusalem naar
Syrië gevlucht. (2de blad)
Mijnramp in Amerika eischt 30 dooden.
(lste blad).
Wegens plaatsgebrek kunnen wij feuil
leton en enkele foto's vandaag niet plaatsen.
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herinnerd,
dat dit vanaf heden ad 50 cent betaald
moet worden.
OPBRENGST INDIRECTE
BELASTINGEN
In de eerste negen maanden van
'37 59,2 millioen hooger dan
in 1936.
De opbrengst der indirecte belastingen,
die in 1937 tot en met Juli van maand tot
maand steeg, vertoonde in Augustus een
vermindering, n.l. ten bedrage van 6.6
millioen. In September ontving de schat
kist uit deze middelen 36,8 millioen, of
300.000 minder dan over Augustus. In ver
gelijking met dezelfde maand van het vorige
jaar valt echter een voordeelig verschil van
5 millioen te registreeren.
Daar in de eerste negen maanden van
1937 326.7 millioen werd ontvangen, is het
totale voordeelige verschil in vergelijking
met de overeenkomstige periode van het
vorige jaar, tot 59.2 millioen gestegen,
terwijl de raming met 46.4 millioen werd
overtroffen.
Alle posten, met uitzondering van de
accijns op gedistilleerd, heb
ben meer dan de raming opgebracht.
Wat het surplus ten opzicht van 1936 be
treft, valt het weer op, dat slechts enkele
middelen in belangrijke mate
hiertoe hebben bijgedragen, n.l. de divi
dend- en tantièmebelasting, (ruim 8 mil
lioen meer), de rechten van boete en zegel
(ruim 13 millioen meer) en de omzetbelas
ting (bijna 8 millioen meer).
Bij de geringe toename van de opbreng
sten der accijnzen is bovendien nog de
prijsstijging van invloed geweest. Verdere
verlaging van heffingen, die op het ver
bruik drukken, blijft urgent.
Ten aanzien van de directe belastingen
was eind September van het dienstjaar 1937
in totaal 97,9 millioen 'in kohier gebracht,
tegen 88,9 millioen voor de vorige dienst.
ITALIë EN DE VRIJWILLIGERS-
KWESTIE.
ROME, 16 October. (A.N.P.) Van offi-
cieele Italiaansche zijde is het in Parijs ver
spreide bericht, volgens hetwelk Italië zich
bereid zou hebben verklaard 50000 vrijwil
ligers uit Spanje terug te trekken, onjuist
genoemd. Voorts is er op gewezen, dat be
halve het vrij willigersvraagstuk ook nog
een kwestie van het oorlogsmateriaal be
staat.