Algemeene vergadering
van den L.T.B.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De wedstrijd
Euwe-Aljechin
Voorzitter bespreekt toestanden in
Land- en Tuinbouw
29ste Jaargang
DONDERDAG 14 OCTOBER 1937
No. 8853
S)e GeidaeheSou/fcont
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bi) vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent oer week 2.50 per kwartaal
Bi. jiz \.ger er. 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreeru Zondagsblad ia vooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 lent per kwartaal, bü
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. U
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT i
Gewone Advertentiên 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES "an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
De oorzaken der
werkloosheid
De minister van sociale zaken, prof. mr.
C. P. M. Romme, heeft gisteren de on
langs ingestelde commissie, welke be-
drijfsgewijze een onderzoek zal instellen
naar de mogelijkheden tot bestrijding van
de werkloosheid in de bedrijven zelf ge-
installeerd.
Deze commissie heeft tot taak, den mi
nister maatregelen te adviseeren, welke
tót het beoogde doel kunnen leiden.
De minister heeft zelf enkele richtlijnen
aangegeven voor de Commissie.
Prof. Romme heeft in groote trekken
drie perspectieven laten zien.
Ten eerste: maatregelen, die be
oogen meer arbeiders in het be
drijfsleven te doen deelnemen. De minis
ter dacht b.v. aan een sterkere belemme
ring van overwerk, aan een meer doel
matige verdeeling van den beschikbaren
arbeid over menschen en machines „in
sommige bedrijven".
Ten tweede: maatregelen, die be
oogen zonder uitbreiding
van het aantal arbeiders
den arbeid te ordenen. De
minister wees hier: a) op het in dienst stel
len van zooveel mogelijk Nederlanders in-
plaats van buitenlanders; b) betere ver
deeling van den beschikbaren arbeid over
mannen en vrouwen,' over personen van
verschillenden leeftijd; c) regularisatie
van den arbeid over seizoenen en con
junctuur-perioden.
Ten derde: maatregelen, die beoogen,
dat de bestaande werkgelegenheid ten
volle wordt benut. Hierbij wordt gedacht
aan scholing en herscholing van arbeiders.
De minister wees er op, dat vele van de
hier bedoelde eventueel te nemen maat
regelen bedrijfsgewijze en toch
gecoördineerd zouden moeten wor
den genomen.
De taak van de commissie is beperkt.
Zij heeft in haar studie en adviezen niet
te betrekken belangrijke factoren, die op
de werkloosheid van invloed zijn, als:
de grootere of geringere standvastigheid
van groothandels- en kleinhandelsprijzen
en van kosten van levensonderhoud, de
hoogte van rentevoet en belastingdruk,
de neiging tot kapitaalsbelegging, het mo
netaire, het landbouwcrisis- en het han
delsbeleid.
Maar de taak van de Commissie is toch
zeker van zoo veel belangrijkheid, dat met
belangstelling wordt uitgezien naar het
verschijnen harer adviezen dat spoedig
moge geschieden.
De vijfde partij wordt hedenavond
in den Haag gespeeld.
Wij herinneren onze abonné's er
aan, dat bij eventueel afbreken der
partij wij f 5.(vijf gulden) beschik
baar stellen voor hem of haar, die ons
de in couvert afgegeven zet opgeeft.
Deze opgave moet ons bereikt heb
ben voor de hervatting der partij.
Men mag niet meer dan één zet op
geven.
Op de enveloppe te vermelden:
EUWE-ALJECHIN.
I DE DIRECTIE.
MIJNONGELUK IN DUITSCHLAND.
Zeven dooden.
ESSEN, 14 Oct. (A. N. P.). In de mijn
„Nordstern" te Gelsenkirchen-Horst zijn
in den afgeloopen nacht tengevolge van
een mijngasontploffing zeven arbeiders
om het leven gekomen en twee licht ge
wond. De ontploffing is waarschijnlijk
veroorzaakt door een fout van een elec-
tricien, die aan de lichtleiding werkte.
TOON DUPUIS OVERLEDEN
De beeldhouwer Toon Dupuis is in den
afgeloopen nacht onverwacht te zijnen
huize te 's-Gravenhage overleden.
Toon Dupuis was een man van inter
nationale bekendheid, het aantal werken,
dat hij tijdens zijn lange loopbaan als
beeldhouwer heeft gewrocht, is buitenge
woon groot en al deze werken getuigden
van zijn genialiteit.
Antoine Stanislas, Nicolas, Louis Du
puis werd 18 Februari 1877 te Antwerpen
geboren. Hij studeerde als leerling o.a.
van zijn vader, den beeldhouwer Louis F. J.
Dupuis, aan de Academie voor Schoone
Kunsten aldaar en later aan het Instituut
Superieur des Beaux Arts onder Thomas
Vincotte. Hij werd naar Nederland geroe
pen om een werk te voltooien, dat door een
anderen beeldhouwer was begonnen. Toon
Dupuis bleef in Holland en vestigde zich
in 1898 te 's-Gravenhage. In 1900 werd hij
benoemd tot hoofd-leeraar der Haagsche
Academie van Beeldende Kunsten, welke
betrekking hij tot 1914 heeft bekleed.
Meer dan leeraar was hij evenwel zelfwer
kend beeldhouwer en scheppend kunste
naar. Hiervan getuigen de vele standbeel
den en andere monumenten, officieele borst
beelden, reliefs, decoratieve figuren en
penningen, welke in den loop der jaren
door hem werden ontworpen en vervaar
digd.
Dupuis heeft tot zijn dood toe hard ge
werkt. Nog verschillende opdrachten had
hij onderhanden, o.a. een borstbeeld voor
wijlen den heer Niemeyer, in leven presi
dent-commissaris van de Nationale Levens
verzekeringsmaatschappij, dat vrijwel ge
reed was en een buste voor Wijlen ds.
Thenu, den bekenden inlandschen predi
kant. Verder had hij opdrachten onder
handen voor penningen van prins Bern-
hard en Prinses Juliana. Het onlangs in
het koloniaal instituut te Amsterdam ont
hulde monument voor jhr. Stoop, den
grondlegger van de pertoleum-industrie in
Nederlandsch-Indië was eveneens van zijn
hand.
Van algemeene bekendheid is het prach
tige monument voor de Koningin-Moeder
aan het rosarium te 's-Gravenhage, dat
eveneens door hem werd ontworpen. Ver
dere standbeelden door Toon Dupuis ver
vaardigd zijn: dat van den stadhouder
Willem 3 te Breda, dat van de gebroeders
de Witt te Dordrecht, van prof. Donders
te Utrecht, van president Steyn te Deven
ter, van Rembrandt te Leiden, van burge
meester Reyger te Utrecht, van Petrus Ca-
nisius te Nijmegen, het monument voor
leger en vloot op den strandboulevard te
Scheveningen; voorts vervaardigde hij een
marmeren buste van onze gezant jhr. dr.
Loudon te Parijs, dat eenigen tijd geleden
in het legatiegebouw aldaar is geplaatst.
Ook voor het koninklijk huis heeft Toon
Dupuis belangrijke opdrachten vervuld.
In het Rijksmuseum te Amsterdam, in het
Haagsche museum en verschillende andere
musea zijn werken van zijn hand aanwe
zig.
Toon Dupuis was werkend lid en eere
lid van verschillende genootschappen op
artistiek gebied en drager van het offi
cierskruis in de orde van Oranje-Nassau,
terwijl hij mede in het bezit was van tal-
looze buitenlandsche onderscheidingen, zoo
als gouden en zilveren eere-medailles en
dergelijke.
Hij woonde sinds zeer vele jaren aan de
Johan Maetsuyckerstraat No. 19 te 's-Gra
venhage, waar hij een zeer smaalvol en
kunstrijk interieur en tevens zijn veelom
vattende werkplaats had. Zijn zoon en zijn
dochter woonden elders. Het was de huis
houdster, die hedenochtend te 8 uur te
zijnen huize komende, den meester rustig
ontslapen vond. Gisteravond nog toen zij
zich naar haar huis begaf, was er niets dat
er op wees, dat de heer Dupuis zijn dood
nabij was.
JAPANSCH VISSCHERSVAARTUIG
AANGEHOUDEN.
Officieel wordt uit Buitenzorg het vol
gende gemeld:
Op 9 October trof een vliegtuig van de
„Flores" de Japansche motorboot „Taishin
Maru" aan met vier prauwen, welke in de
wateren rond de Anambas-Eilanden visch-
ten.
Ondanks herhaalde seinen om te stop
pen en waarschuwingsschoten, trachtte
het vaartuig te ontkomen.
De „Taishin Maru" stopte eerst, nadat
twee uren waren verloopen en het vlieg
tuig voor den boeg, hoog over het schip en
op de waterlijn had geschoten. Twee op
varenden van de „Taishun Maru" zijn
licht gewond, de een aan een arm, de an
dere aan een been.
De „Taishin Maru" is naar Tandjong Pi
nang opgebracht.
Vandaag is te Haarlem in het St. Bavo-
gebouw aan de Smedestraat de algemeene
vergadering van den R.K. Diocesanen Land
en Tuinbouwbond in het bisdom Haarlem
(L.T.B.) gehouden.
Tegen half elf vereenigde men zich hier,
nadat te half tien in de R.K. kerk aan de
Jansstraat een stille H. Mis tot geestelijk
en tijdelijk welzijn van de leden van den
L.T.B. had opgedragen.
De vergadering werd geopend door den
algemeen-voorzitter, den heer G. W. Karnp-
schöer te Monster, die in zijn openings
woord een wat optimistischer geluid dan
den vorigen keer meende te mogen laten
klinken. De opleving, welke in d' industrie,
sedert het loslaten van den gouden stan
daard en hier en daar kan worden waarge
nomen, heeft helaas in den land- en tuin
bouw niet die beteekenis. Wel kan gezegd
worden, dat het in den landbouw beter gaat,
dan vorige jaren. Er moet evenwel heel wat
ten gunste veranderen om het landbouw
bedrijf op gezonde basis te krijgen.
In den landbouw gaat bet iets
beter, dan in den tuinbouw.
In het begin van dit jaar liet het zich
aanzien, alsof ook voor den tuinbouw een
keerpunt gekomen was err dat het jaar 1937
veel betere financieele resultaten te zien
zou geven. Het verloop der prijzen in den
zomer is echter zeer teleurstellend geweest,
terwijl bij den landbouw de zoozeer ge
vreesde mond- en klauwzeer in den nazo
mer veel schade aan den veestapel bracht.
De toestand in den tuinbouw is bepaald
ongunstig, ondanks het feit, dat de totale
exportcijfers hooger liggen dan het vorige
jaar. De resultaten bij den intensieven tuin
bouw zijn dit jaar slecht, wijl de tomaten
den geheelen zomer laag in prijs zijn ge
weest of wel onverkoopbaar, terwijl de
druiven zeer slechte prijzen maakten, en
dit zijn wel de hoofdproducten. Daarbij
komt, dat bepaalde bedrijven door misoogst
ernstig zijn getroffen.
De werkloosheid op het platteland is nog
altijd zeer groot.
Overgaande tot het landbouwbeleid con
stateerde spr., dat sedert ie vorige verga
dering het zelfstandige departement van
landbouw weer verdwenen is.
Bij deze nieuwe regeering zijn de belan
gen van land- en tuinbouw toevertrouwd
aan den Minister van Economische Zaken.
De maatregelen in het korte tijdsbestek van
zijn optreden genomen, geven reden om
vertrouwen te schenken in dezen bewinds
man en in de troonrede zijn we ook ver
sterkt in de meening, dat he* de bedoeling
is maatregelen te treffen om den export
te doen verbeteren.
Laten wij hopen, dat het inmiddels bij de
Kamer ingediende ontwerp van tariefs
machtigingswet spoedig wet zal worden.
Tevens is de huidige Minister van Econo
mische Zaken voornemens om te bevorde
ren, dat in plaats van de crisismaatregelen,
„nuttige regelingen door dv bedrijsfgenoo-
ten zelf zullen worden overgenomen en
voortgezet of opgebouwd".
Uit alles volgt dus, dat de Minister
van Economische Zaken blikbaar de re
gelingen meer in handen van de be
langhebbenden zelve wenscht te leg
gen.
Reeds jaren heeft onze organisatie
daarnaar gestreefd. Laten wij thans
hopen, dat het spoedig werkelijkheid
zal worden, zoodat het bedrijfsleven
wordt ingeschakeld en de verantwoor
delijkheid voor den gang van zaken
meer bij bedrijfsgenooten zelve zal wor
den gebracht.
Nu getracht wordt de crisismaatregelen
zooveel mogelijk in te krimpen, zal be-
streefd moeten worden naar een beleid,
waarbij voor het bedrijfsleven beslissingen
genomen zullen worden, die de landbouw
niet zoo afhankelijk zullen maken van het
buitenland,, zooals dat in het verleden wel
geweest is, zoolang de expo. t-moeilijkheden
blijven bestaan, zal aan de productie van
eigen bodem een zoodanige bescherming ge
waarborgd dienen te worden, dat het be-
REORGANISATIE VAN DEN L. T. B.?
STICHTING DERDE VAKBOND
UITGESTELD.
Na een zeer langdurige discus
sie over het voorstel van het hoofd
bestuur van den L. T. B., om over
te gaan tot de stichting van een
derden vakbond, nl. voor de sier
teelt, deelde de voorzitter heden
morgen in de algemeene vergade
ring mede, dat deze kwestie
wordt aangehouden en dat over
wogen zal worden of de tuin
dersvakbond gehoord dient te wor
den.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
drijf loonend kan worden uitgeoefend.
Daarom zullen ordenings- en steunmaatre
gelen noodzakelijk blijven.
Het is een nationale zaak, een nationaal
belang van de eerste orde dat de regeering
zorg draagt, dat de Nederlandsche land- en
tuinbouw in stand blijft en daarvoor is noo-
dig, de mogelijkheid van een loonende ex
ploitatie van den producent. Zoolang de
prijzen gedrukt worden door exportmoei
lijkheden of door andere invloeden, zoolang
zal steun aan het agrarisch bedrijf volstrekt
geboden zijn.
Zoolang het vraagstuk der
vaste lasten niet wordt op
gelost, zal er veelsteun, bedoeld
voor den producent, niet in
zijn zak t er echt komen, doch in
die van zijn geldgever en mist
de producent de noodige mid
delen om zijnbedrijfgoedop
peil te houden.
De in dit jaar plaats gehad hebbende ren
te-verlaging is ook aan vele bedrijven ten
goede gekomen, aan den land- en tuin
bouw vrijwel niet. De rentevoet is terugge-
loopen tot 3 a 3^ pet., terwijl de boer of
tuinder 4% pet. en meer rente moet beta
len. Hij kan immers vandaag geen nieuw
geld in de plaats van zijn te hooge hoofd
som opnemen, en derhalve blijft hij zijn
te hooge rente van een te hooge hoofdsom
volgens destijds gesloten contract, betalen.
Doordat de boer of tuinder niet in de mo
gelijkheid is vanwege de slechte bedrijfs
resultaten de jaarlijksche aflossingen na
te komen, vihdt de geldschieter in de hooge
rente een zekere compensatie. De hoofdsom
blijft dus hoog en is reeds te hoog in ver
houding tot de prijzen der producten.
Daarbij komt nog, dat door het loslaten
van den gouden standaard de prijzen der
grondstoffen, die de boer of tuinder noo-
dig heeft, sterk gestegen zijn. Daarnaast
zijn de prijzen van zijn producten niet in
verhouding gestegen, zoodat hij dubbel ge
troffen wordt. Bij den tuinbouw is dit wel
heel sterk het geval.
Laten wij hopen, dat ten deze eene goede
oplossing zal worden gevonden. Eene rege
ling als hier bedoeld, is niet eenvoudig wijl
met de belangen van den geldgever even
eens rekening dient gehouden te worden.
Andere landen hebben voorzieningen ge
troffen op grond van de overweging, dat
een gezond agrarisch bedrijf voor het land
van te groot belang is en daarom zal ook
Nederland dit vraagstuk tot oplossing moe
ten brengen.
De regeling voor den kleinen boer heb
ben wij met veel blijdschap aangekondigd
gezien. De uitvoering ervan zal moeten lee-
ren of de voorgestelde regeling die betee
kenis zal hebben en dat doel zal bereiken,
wat de regeering zich daarvan voorstelt.
Dit neemt niet weg, dat wij gaarne open
lijk dank brengen aan de regeering voor
deze daad. Een groot sociaal belang wordt
gediend bij het behouden van deze groote
groep van kleine zelfstandigen.
Wij zijndaarvanzooinnigover-
tuigd, dat wij niets hebben nage-
latenomde regeling ook voor
de tuinders toegepast tekrij-
gen, al zal de regeling voor
de tuinbouw iets anders moeten
zijn. Wij hebben gegronde hoop
datonsverzoektendezezalwor-
den in gewilligd.
Laten wij hopen, dat de regeering erin
Buitenland
Als concessie aan Italië komt Zaterdag
de non-interventie-commissie bijeen. (2de
blad.).
Commentaren op de garantie van
Buitschland voor België's onschendbaar
heid. (2de blad).
Twee maanden reeds duurt de strijd te
Sjanghai. (2de blad).
De oorzaak van de „Specht"-ramp gele
gen in een breuk van de drijfstangen-ver
binding. (Luchtv., 2de blad).
Binnenland
De beeldhouwerr Toon Dupuis is over
leden. (1ste blad).
Heden heeft de L. T. B. vergaderd. (1ste
blad).
Omgeving
Wetsontwerp inzake vereeniging van
Stompwijk en Veur. (3de blad).
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
De garantie-verklaring door Duitschland
van België's onschendbaarheid wordt in
België deels met instemming deels met
scepticisme begroet. Sommige bladen wij
zen op het befaamde „vodje papier" van
1914, andere zien in de Duitsche verkla
ring een belangrijke bijdrage tot de ver
steviging van den vrede en een hoogst
gunstigen factor voor de goede betrekkin
gen tusschen beide landen.
Men wijst er evenwel op, dat het van
zelf spreekt, dat de Belgische regeering,
door kennis te nemen van de verklaring
der Duitsche regeering en door waardee
ring te gevoelen voor den geest, die haar
heeft ingegeven, geenszins haar verplich
tingen als lid van den Volkenbond uit het
oog heeft verloren.
Engeland en Frankrijk hebben voorts
toch toegegeven aan de Italiaansche eisch,
dat de kwestie der vrijwilligers in Spanje
behandeld zal worden in de non-interven
tie-commissie. Zij zijn derhalve niet zoo
hard van stapel geloopen als de eerste
berichten uit Frankrijk na de Italiaansche
weigering deden veronderstellen. Blijk
baar heeft men gedacht: Laten we het
maar eens probeeren. Want het in gebreke
zijn van Italië is nog altijd niet zóó duide
lijk; daar Italië zich wel degelijk bereid
verklaard had, om besprekingen te voe
ren, alleen niet in een conferentie van
drie.
Engeland en Frankrijk geven echter te
kennen, dat dit een laatste verzoenings
poging is en dat zij niet zullen toestaan,
dat de zaak op de lange baan wordt ge
schoven.
Naar verluidt, is het initiatief tot deze
concessie uitgegaan van Frankrijk. Blijk
baar hebben de dreigende Italiaansche
tioepenverschepingen naar Libye, dat aan
het Fransche koloniale gebied in Afrika
grenst, tqch indruk gemaakt.
mag slagen den export van onze agrarische
producten sterk uit te breiden. Vele in
wonende zoons kunnen opzetten. Doordat
geen uitbreiding van tuinbedrijven en sier
teeltbedrijven mag plaats hebben, is dat
thans vrijwel uitgesloten. Een zeer belang
rijk vraagstuk ik hier aan, aldus spr. Het
beperkt zich helaas niet tot het agrarisch
bedrijf maar is van algemeenen aard. Bij
de oplossing hiervan zal ook aan emigratie
gedacht moeten worden.
Wat onze organisatie en haar arbeid be
treft, geloof ik te mogen zeggen, we kunnen
zeer tevreden zijn. Aan de werkers in onze
organisatie zij gaarne dank gebracht voor
het vele goede, dat zij verricht hebben.
De organisatie, de L.T.B., heeft tot pri
maire taak de geestelijke en maatschappe
lijke belangen van de leden te behartigen.
Door eendrachtige samenwerking hopën
wij die mooie taak te vervullen.
