De Volkenbond veroor deelt Japan's optreden Het Spaansche conflict Ook Amerika laakt Japan Italië cn het non-interventie princiep BUITENLAND LUCHTVAART DONDERDAG 7 OCTOBER 1937 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 Zullen de Ver. Staten deelnemen aan een gezamelijke actie? RESOLUTIE OVER HET VERRE OOSTEN AANGENOMEN De zitting verdaagd. In de Volkenbondsvergadering van gis teren heeft de Noorsche vertegenwoordi ger medegedeeld, dat zijn regeering zich aansluit bij de conclusies der Commissie van 23. Ook de Zuid-Afrikaansche verte genwoordiger verklaarde vóór de reso lutie te zullen stemmen. De resolutie werd zonder verdere bespreking een stemming aangenomen: alleen Polen en Siam onthielden zich. De voorzitter zei- de, maatregelen te zullen neme, waarin de resolutie voorziet. Hij verklaarde, dat de zitting verdaagd en niet gesloten zou worden. Vervolgens hield hij zijn slot rede. De zitting is dus tot onbekenden datum verdaagd. EEN VERKLARING VAN HET AMERIKAANSCHE STAATS- DEPARTEMENT Het optreden van Japan in China veroordeeld. Het Amerikaansche staatsdepartement publiceert een verklaring, waarin de Ja- pansche inval in China wordt veroordeeld en met name wordt gezegd, dat de Japan- sche actie in China in strijd is met de be palingen van het Negen-mogendhedenver- drag en het pact van Kellogg. Het is, naar men meent, aan jjfeen twijfel onderhevig, dat de Vereenigde Staten na deze verklaring voornemens zijn samen te werken met den Vol kenbond, voor zoover dat ten aanzien van de crisis in het Verre Oosten mo gelijk is. De verklaring van het staatsdepartement zegt met name, dat de regeering der Ver eenigde Staten in het licht der ontwikke ling van den toestand in het Verre Oosten gedwongen is de conclusie te trekken, dat de actie van Japan in China niet vere'enig- baar is met de beginselen, welke bij de betrekkingen tusschen de naties moet gel den en in strijd is met de bepalingen van het Negenmogendhedenverdrag en het verdrag van Kellogg. Aldus zijn de conclusies der Amerikaan sche regeering in. algeheele overeenstem ming met die van de Volken bondsvergade ring. Deze verklaring werd gepubliceerd na ontvangst van den officieelen tekst van het rapport over den toestand in China, welke door de Volkenbondsvergadering is aangenomen. Voldoening in China. In officieele Chineesche kringen te Sjanghai wordt uitdrukking gegeven aan buitengewone voldoening over de door het Amerikaansche staatsdepartement uitgege ven verklaring, waarin de Japansche inval in China wordt veroordeeld. Men gelooft, dat de verklaring het besliste verlaten van de strikte neutraliteits- en isolatiepolitiek beteekent en de kracht van den Volken bond in zijn betrekkingen met Japan on metelijk zal versterken. De Chineezen hopen, dat de Volkenbond en de Ver eenigde Staten snel zullen optreden, an ders zou het misschien te laat zijn om een algemeene wereldbrand te voorkomen Een bom voor Japan Japansche kringen noemen de verklaring van het Amerikaansche staatsdepartement waarin gezegd wordt, dat Japan het Ne genmogendhedenverdrag heeft geschon den „een bom". Zij voegen hieraan toe, dat zij uiteraard een zeker gevaar van de Amerikaanshe regeering verwachtten na öe rede van Roosevelt in Chicago, maar zij erkennen verrast te zijn door het plot selinge ervan. Zij twijfelen echter of een positief optreden op de verklaring zal vol gen en hopen, dat ze eens te meer Plato nisch zal blijven. DE A.S. NEGENMOGENDHEDEN- CONFERENTIE De uitnoodigingen verzonden Het secretariaat van den Volkenbond deelt mede: „De Voorzitter der Volkenbondsverga dering heeft gisteravond brieven getee- kend, die gericht zijn aan de Bondsleden, welke partij zijn bij het op 6 Februari 1922 te Washington geteekende Negenmogend- heden-verdrag, en waarin zij krachtens de beslissing der vergadering uitgneoodigd worden, zoo spoedig mogelijk besprekingen te houden, zooals genoemd worden in ar tikel zeven van dat verdrag. De volgende Staten zijn partij bij het verdrag: Unie van Zuid-Afrika, Australië, België, Vereenigde Koninkrijk, Canada, China, Frankrijk, Britsch-Indië, Italië, Nieuw-Zeeland, N e d e r 1 an den Portu gal, die allen het verdrag geteekend heb ben, en Bolivia, Denemarken, Mexico, Noorwegen en Zweden, die er zich bij heb ben aangesloten". Men merkt op, dat in deze mededeeling niet gesproken wordt van Japan en de Vereenigde Staten, welke geen lid van den bond zijn, en ook niet van andere Staten, zooals Rusland, die volgens den tekst van de resolutie zouden kunnen worden uitgenoodigd tot deelneming aan de besprekingen. Het schrijven van den voorzitter is inderdaad alleen verzonden aan de bondsleden, die het verdrag getee kend hebben of zich er bij hebben aange sloten. Deze staten zullen, wanneer zij bij een zijn, de ander mogendheden, die be lang bij de aangelegenheid hebben, kun nen uitnoodigen. Op het staatsdepartement te Washing ton weigert men momenteel aan te geven, welk standpunt de Vereenigde Staten zul- Jen innemen, wanneer zij een dergelijke uitnoodiging zullen ontvangen. In gezaghebbende kringen acht men het evenwel zeker, dat de uitnoodiging aan vaard zal worden. NA DE REDEVOERING VAN ROOSEVELT Boycot van Japan bepleit I Senator Pittman heeft in een verklaring krachtig aangedrongen op een boycot van Japan. Hij zeide: „Laat de beschaafde re geeringen, die. gerugsteund worden door 90 pet. van het volk, Japan dood verkla ren, laat ze weigeren' met Japan iets van doen te hebben. Dan behoeft geen enkel schot gelost te worden. Het is aan Groot- Brittannië en aan de andere onderteeke naren van het Negenmogendhedenverdrag, ondubbelzinnig te antwoorden op de op wekking van Roosevelt. Uit New-York meldt Reuter verder, dat de „New-York Times" een schrijven pu bliceert van den vroegeren staatssecretaris, Stimson, waarin de Engelsche en Ameri kaansche regeeringen opgeroepen worden verschepingen van alle soorten goederen naar Japan stop te zetten. Het schrijven geeft uiting aan afkeuring van den >,Golf struisvogelachtig isolationisme, die over ons heen gekomen is". DE KRIJGSBEDRIJVEN De woordvoerder van het Chineesche hoofdkwartier te Sjanghai heeft de pers medegedeeld, dat de apanneezen bij ge vechten van man tegen man aan het front van Sjanghai ernstige verliezen hebben geleden. Aanvallen van door vier tanks gesteunde marinesoldaten in Tsjapei wer den afgeslagen. Te Jangtsepoe worden nog steeds nieuwe troepen en zeer veel oor logstuig ontscheept: zoo zijn duizend man, gemotoriseerde afdeelingen met tanks, vrachtauto's en zware artillerie aan land gezet. De strijd in het Noorden Het Japansche hoofdkwartier te Peiping heeft medegedeeld, dat de Japansche troe pen na de verovering van Tetsjau op 3 Oc tober verder Zuidwaarts zijn getrokken en den volgenden dag Koetsjeng hebben be reikt. Twee of drie compagnieën van het Chineesche leger waren onbemerkt ach tergebleven en zij slaagden er in het Noordwestelijk deel van Tetsjau te ver overen en hier stellingen aan te leggen. Zij werden evenwel door de Japansche re servetroepen, welke later kwamen, ver nietigd. In tegenstelling met de berichten van Chineesche zijde is Tetsjau in Japansche handen en wordt de opmarsch naar het Zuiden voortgezet. Van Japansche zijde wordt medegedeeld, dat alle berichten, welke door Radio-Nan king zijn verspreid over Chineesche suc cessen in Noord-China, niet juist zijn. De Japansche troepen rukken verder op en hebben gisterochtend, de versterkte stad Kwosien in Sjansi ingenomen. De hoofd stad van Sjansi, Taijoean, werd met zware vliegerbommen bestookt. De Japansche autoriteiten verklaren, dat de Chineesche turgerbevolking voor het bombardement de stad had verlaten. CHOLERA IN TIENTSIN EN DAIREN Te Tientsin zijn vier gevallen van cha- lorea voorgekomen. Ook in Dairen is een cholerageval geconstateerd. De Japansche autoriteiten hebben voorzorgsmaatregelen genomen om te voorkomen, dat een epi demie ontstaat onder de Japansche troe pen in China. Engeland en Frankrijk vastberaden DE VRIJWILLIGERSKWESTIE. Italië heeft nog niet geantwoord. De Italiaansche regeering heeft nog niet geantwoord, op de uitnoodiging, door Frankrijk en Engeland gedaan, den toe stand in Spanje te onderzoeken. Men verwacht, dat, indien het antwoord nog mocht uitblijven, de beide mogendhe den te Rome een nieuwen stap zullen on dernemen. Men weet nog niete welke houding de regeering van Mussolini zal aannemen, maar men denkt wel, dat indien zij het karakter van een brute weigering mocht aannemen, zij niet zonder reactie zal wor den aangenomen. Voorts wil men weten, dat de regeering te Rome zal besluiten een poging te doen tot de noodzakelijke verzoening. Volgens inlichtingen der Italiaansche pers zou, zij vragen onderhandelingen óf dat Duitsch- land als vierde deelnemer tot de door Frankrijk en Engeland voorgestelde con ferentie zal worden toegelaten. EEN BESCHULDIGING AAN HET ADRES VAN ITALIë. Torpedo gevonden van Italiaansche makelij. Het ministerie van landsverdediging te Valencia deelt mede, dat men bij de plaats waar de Britsche torpedojager „Basilisk" Maandag door een duikboot werd aange vallen een torpedo is gevonden, welker kenmerken overeenkomen met die, welke door de Italiaansche marine worden ge bruikt. De tekst van de officieele mededeeling luidt: „De maritieme delegatie te Alicante heeft op 5 October, des avonds medege deeld, dat men op het strand te Calpe bij Alicante een torpedo heeft gevonden, wel ke kort daarop door de bevoegde autori teiten werd onderzocht. De kenmerken er van zijn als volgt: lengte 5 m. 20, door snede 45 c. Deze kenmerken zijn die van de torpedo's van Italiaansche constructie. Er dient te worden opgemerkt, dat deze helsche machine werd gevonden in de buurt, waar de torpedojager „Basilisk" door een duikboot werd aangevallen. De Italiaansche duikbooten, die voor zien zijn van torpedo's van 45 cm. door snede, zooals te Calpe is gevonden, zijn de H 1, H 2, H 3, H 4, H 6, en H 8 en de X 2 en X 3 van het Bernardis-type. De Duitsche marine heeft geen duikboo ten, die torpedo's van dit kaliber aan boord hebben." UIT HET RECHTSCHE KAMP. Het groote hoofdkwartier der rechtschen deelt officieel mede, dat aan de fronten van Asturië en Leon alle krijgsverrichtin gen verhinderd zijn door het slechte weer. Desondanks hebben de rechtschen aan het front van Leon Eierra de Tornos bezet. In Agagon sloegen zij verscheidene aan vallen van den vijand in den sector Sabi- nanigos af. t-E GERUCHTEN OVER VERSTERKING DER LUCHTSTRIJDKRACHTEN OP PALMA. In Britsche diplomatieke kringen beves tigt noch ontkent men de berichten, dat de luchtstrijdkrachten op Palma de Ma jorca aanzienlijk worden versterkt ter on dersteuning van een offensief, dat Franco aan het front van Aragon of dat van Cas- tilië zou willen ontketenen. De toon van het in deze kringen geleverde commen taar doet evenwel vermoeden, dat bedoel de berichten niet geheel onjuist worden geacht. HET REGEERINGSLEGER EN DE POLITIEK. Krachtens een decreet van den Minister van nationale defensie te Valencia, zullen de volgende maatregelen genomen wor den, teneinde het leger onafhankelijk te maken van de politiek: 1. Het is den legerchefs en officieren verboden deel te nemen aan openbare be toogingen, die een politiek karakter dra gen. 2. Denzelfden personen is het verboden verklaringen aan de pers of voor de radio af te leggen. 3. Een bijzondere machtiging van het ministerie yan nationale defensie zal noo- dig zijn voor het houden van militaire op tochten of andere betoogingen, die zouden geschieden met deelneming van militaire eenheden. In de uiteenzetting van de motieven-, die tot deze decreten geleid hebben, wor den o.m. de volgende verklaringen gege ven: „Op grond van de uitzonderlijke samen stelling van ons leger is het onmogelijk, gezien de verschillende elementen, die het vormen, toe te staan, dat het zich zou kunnen voordoen als voortgesproten uit een of andere collectiviteit. Het leger be hoort aan allen. Het behoort aan niemand. Het leger Is kortom het volk zelf." GEEN OPSTAND IN BADAJOZ. De rechtsche autoriteiten ontkennen ten stelligste, dat in de provincie Badajoz een opstandige beweging zou zijn uitge broken, zooals in sommige in het buiten land verspreide berichten werd beweerd. De SpaanschPortugecsche grens is nooit gesloten geweest en het verkeer heeft steeds een normaal verloop gehad. DUITSCHLAND EENS ERUIT BLIJFT ERUIT. Terugkecrende Jocdsche reizigers worden niet meer toegelaten. De Luxemburgsche correspondent van de Basler „National Zeitung" deel-t op 1 October aan zijn blad mede, dat zich op het Duitsche grensstation I-gel het vol gende afspeelde: De uit Luxemburg komende trein werd aan de gebruikelijke pas- en douane-con trole onderworpen. Bij deze gelegenheid werden de in .de verschillende comparti menten aanwezige Joodsohe reizigers uitgenoodigd, hun plaatsen te verlaten en zich vóór den treiin op te stellen. Hier 'werd' aan de zes reizigers med©ge deeld, dat een nieuwe beschikking was uitgevaardigd, volgens welke het hun niet vrij staat, naar Duitsohland terug te keeren. Op de tegenwerping der terugkeeren den, dat zij familie en woning in Duitisch- land hadden, werd hun geaintwoord, dat men opdracht had ontvangen, diegenen te arresteeren, die ondanks het toegangs verbod erop zouden staan, naar Duitsoh land door te 'rijden. Zij zouden dan in een scholingskamp worden ondergebracht. Daarop besloten de reizigers, naar Luxem burg terug te keeren. Naar de „National Zeituing" nog ver neemt, heeft men deze verordening uit gevaardigd op grond van de overweging, dat wederom teveel „gruwelsprookjes" over Duitsohland door Joden in het bui tenland zouden zijn verspreid. IERLAND HEROPENING VAN DEN IERSCHEN DAIL. Tamelijk ernstige incidenten» De heropening van den lerschen Dail werd gisteren gekenmerkt door tamelijk bewogen incidenten. Een groep van om streeks 500 werkloozen hield een betoo ging. In optocht begaven deze lieden zich van het midden der stad Dublin naar het parlementsgebouw. Zij voerden span doeken mede. De politie bracht den optocht tot staan. Na langdurige besprekingen stemden de werkloozen er in toe een delegatie te zenden naar den zetel van de Iersche La bour partij. Niettemin hebben vier werkloozen van de openbare tribune in de zittingszaal de regeering geïnterpelleerd over de kwestie der werkloosheid. Zij werden door de boden verwijderd. Deze aankoopen blijken uit de statistiek van den raad van controle op den han del en den uitvoer van wapenen en oor logsmateriaal. Dit is het hoogste bedrag, dat in één maand door eenige mogendheid in Ame- i rika is besteed. Na Sovjet-Rusland komt j Ohina met aankoopen in September tot 1 een bedrag van 29.809.099 dollar, in hoofdzaak voor bommen, granaten en j mijnen. NA DE REDEVOERING VAN ROOSEVELT. Isolationnisten protesteeren. Zes pacifistische organisaties, die een veldtocht voeren ten gunste van de neu traliteit, publiceeren een communiqué, waarin zij op felle wijze de redevoering van Roosevelt te Chicago veroordeelen. Zij beschuldigen den president er van i het land in een oorlog te leiden door den- zelfden weg te volgen als in 1917. Zij keuren een collectieve actie, die oorlo gen uitgelokt heeft, af en verwijten Roo sevelt geen enkel opbouwend vredespro- gram voor te leggen en de neutraliteits- wet te vernietigen, welke een nationale charta vormt. Tenslotte beweren zij, dat i het eenige middel om den vrede te red den, gelegen is in de toepassing van de democratische beginselen en beschuldi gen zij Roosevelt er van als dictator op te treden. ITALIË WAT BEDOELD MUSSOLINI? MET „EEN ZEKER WEIFELEND KATHOLICISME". De duce in het spoor van Hitier geraakt? Men seint uit Rome d.d. gisteren aan de „Msb.": Het artikel over Europa en het fascisme, dat de „Popoio d'Italia" gisterochtend bracht, heeft in Romein- sche en Vaticaansche kringen veel opzien gebaard en veel ongeschreven commen taren uitgelokt. Hoewel men niet met zekerheid kan zeggen dat het bewuste artikel direct uit Mussolini's pen is gevloeid, laten de wijze van afdrukken en de stijl gemakkelijk vermoeden, dat de duce van de rustpooze in de buurt van zijn geboorteplaats ge bruik heeft gemaakt, om zijn ideeën over het huidige Europa nog eens op eigen wijze uiteen te zetten. De avondbladen geven trouwens in te legrammen uiit Berlijn toe, dat men ook daar het bewuste artikel als van de hand van den duce beschouwt. Waarover men zich hier vooral ver wondert, is de passus, waarin Mussolini, tegelijk met het kapitalisme, de parle mentaire democratie, het socialisme en liberalisme, als vertegenwoordigers van reactie en conservatisme, ook „een zeker weifelend katholicisme" noemt, waarmee hij, naar hij schrijft, op een goeden dag op zijn manier zal afrekenen, j Het opmerkelijke is, dat Mussolini dit- j maal voor het eerst na de verzoening met i of „een zeker katholicisme", in zijn poli tiek betrekt en dait dit feit zoo goed als samenvalt met den terugkeer van zijn Duitsche reis, ter gelegenheid waarvan men in Italiaansche kringen stellig ver wachtte, dat hij bij Hitler krachtig op een verzoening met den H. Stoel aange drongen zou hébben. Deze eerste officieele uitlating van Mus solini na zijn ontmoeting met Hitier zou gemakkelijk kunnen doen gelooven, dat de chef van het fascisme dn zijn positie tegenover de Katholieke Kerk in hot vaarwater van Hitier geraakt is, zooals hij ook de Duitsöh^ politiek is gaan vol gen inzake het Chineesch-Japansch con flict. Het bewuste artikel van de „Popoio d'Italia" bevat n.l. ook een langen passus over Japan, waarvan Mussolini ver klaart, den levensdrang te begrijpen en dien zelfs ook te rechtvaardigen. Vanzelf sprekend ziet men in dezen passus in zekere Romeinsche kringen een Italiaansche vertakking van de amfi-bols- jewistisohe politiek van Duitschland, dat juist in het voorjaar het bewuste tractaat met Japan afsloot, waarbij Italië zich tot dusver niet heeft aangesloten. Te opmerkelijker ondervindt men hier de verdediging van Japan, wijl de bladen bij wijze van spreken tot vanochtend toe een scrupuleuse neutraliteit inzake het Verre Oosten in acht genomen hebben, met eerder een vriendelijke tenden'z te gen de Chineezen, terwijl ze vanavond, een paar uur na het bekend worden van Mussolini's artikel, reeds uitgesproken pro-Japansch gezind zijn. Het is met dit al duidelijk, dat men zich hier afvraagt, of deze uitingen van Mussolini, de eerste over het katholicisme en de andere over Japan, samen kunnen hangen met de geheim gebleven bespre kingen, die hij tijdens zijn verblijf in het Derde Rijk met den Fuehrer gehad heeft. Geen enkel blad levert vanavond nog een commentaar op het artikel van de „Popoio" en de „Oseervatore Romano" maakt er zelfs niet eens gewag van. Het Vaticaansche orgaan heeft zich trouwens al sinds een maand in een op vallend stilzwijgen teruggetrokken be treffende alles,wat de Italiaansche poli tiek raakt. Over de reis van den duce in Duitsch land, die het Vaticaan natuurlijk zeer on gaarne gevolgd heeft, bracht de „Osser- vatore" alleen maar het strikt noodzake lijke, gemiddeld dertig regels per dag. Vergeleken met de ellenlange versla gen der Italiaansche bladen over dien triomftocht, -was die beperkte berichtge ving van het pauselijk orgaan bijna een openlijke demonstratie, zooals het fascis me maanden geleden een demonstratie van het Vaticaan heeft meen en te zien in de reis van Z. H. Em. Kardinaal Pacelli naar Parijs en Lisieux. Semi-officieel zoo kan men dus zeg gen waren de betrekkingen tuöschen de Piazza Venezia en het Vaticaan al e enig en tijd niet zoo buitengewoon har telijk meer, als voor een jaar noig het ge val was. Het Vaticaan schijnt in deze kwestie voorioopig een kalme afwachtende hou ding aan te nemen. VOOR DEN DIENST OVER DEN OCEAAN. Amerika bouwt enorme vliegbooten van ruim 42 ton. Voor den transatlantischen dienst tus schen Europa en de Vereenigde Staten wor den momenteel te Seattle (Washington) ge weldige vliegbooten gebouwd met drie- dekken, particuliere hutten en twee-per soonscabines. Deze toestellen zullen de grootste vliegtuigen worden, welke ooit in de Vereenigde Staten zijn gebouwd en zij zullen grooter zijn dan de schepen, waar mede Columbus voor de eerste maal den Atlantischen Ocaan overstak. De machines zullen worden voortbewo gen door motoren van 1500 P.K., zullen meer dan 42 ton wegen en een maximum snelheid hebben van circa 320 kilometer per uur. Bij vluchten over den Atlantischen Oceaan zal er aan boord accommodatie zijn voor 50 passagiers, terwijl op kortere rou tes 75 passagiers zullen kunnen worden vervoerd. De actieradius van deze machines met 50 passagiers aan boord zal ruim 5000 kilo meter bedragen en 8000 kilometer met ge ringere belasting. De vliegbooten zullen voorzien zijn van een complete eetzaal en een conversatie zaal. Alle cabines zullen geluidproof wor den gemaakt, terwijl de lucht er in zal worden verwarmd of gekoeld, al naar ge lang de weersomstandigheden zulks eischen. Een bemanning van tien koppen zal ge heel aan boord wonen in speciale hutten op het „vliegdek". De mecaniciens zullen hun vier motoren tijdens de vlucht kunnen bereiken via een loopgang, welke door de vleugels leidt met uitgangen naar elk der motoren. De voltooiing van deze vliegbooten ver- eischt den bouw van een „dok" in de open lucht, waar de enorme vleugels van circa vijftig meter lengte aan de ongeveer 36 M. lange romp zullen worden bevestigd. De voltooide vliegbooten zullen op dezelf de wijze te water worden gelaten als de zeeschepen. Bouwer van deze enorme toestellen is de Boeing Aircraft Co., terwijl zij zullen worden uitgerust met P. Wright „Ciclone"- motoren. DE VLIEGTOCHT VAN DEN HEER DE KOK. I De beide vliegers Ir. de Kok en Schmidt Crans zijn gisteren te Cairo geland en heb- I ben prachtig weer gehad. Vandaag wordt de tocht voortgezet naar Brindisi.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 6