De ramp van de „Specht
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Onderzoek naar de oorzaak
Wedstrijd
Euwe-AljecSiln
29ste Jaargang
DONDERDAG 7 OCTOBER 1937
No. 8847
3)e £ekJóeta(2oii/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS
bedraagt bi| vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bi. onz Ygen'en 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is poor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT i
Gewone Advertentlën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
V „De kinderen der Kerk
beproeid"
Onder den titel „De Kinderen der Kerk
beproefd" is van mr. H. P. Marchant bij
het Geert Groot Genootschap een boekje
verschenen, groot 25 bladzijden.
In het eerste deel wordt uiteengezet, dat
Christus in Mattheus 16, 18 (Gij zijt Petrus,
de rots, en op deze steenrots zal Ik Mijn
Kerk bouwen en de hel met zijn breede
poorten zal Mijn Kerk niet overweldigen)
aan niets anders kan hebben gedacht, dan
1 aan een zichtbare Kerk; 2 aan een eenige
Kerk; en dat de eenige Kerk geen andere
kan zijn dan de Katholieke Kerk.
In zijn gewone nuchtere, klemmend-logi-
schen betoogtrant ontwikkelt Marchant
kort en kernachtig deze stellingen.
Om den waardig-p opulairen vorm
van apologie vestigen wij hier gaarne de
bijzondere aandacht op deze G.G.G.-uitgave.
In het tweede deel van het boekje wordt
gewezen op de beproevingen, die de leden
van Christus' Kerk moeten verduren. En
speciaal wordt gewezen op één beproeving
van dézen tijd: het nieuw heidendom in
Duitschland.
Marchant constateert zeer terecht, dat de
aanvaarding van Christus' Leer niet de
eigen persoonlijkheid van den christen
doodt:
„In het geheel niet. Het is juist anders
om. Dit is juist een van de wonderen van
het Christendom, zooals de Kerk het leert:
voor het eene volk is het anders dan voor
het andere. De inlanders in de binnenlan
den van Afrika denken anders, voelen an
ders, leven anders dan wij. Hun gods
dienstig leven is juist niet hetzelfde als het
onze. En toch, de inhoud van de prediking
van Christus, die zij van de Kerk aanvaar
den, is precies dezelfde, als die wij aan
vaarden; de eeredienst voor God, de vor
men, ze zijn volkomen gelijk; een misdie
naar van ons kan zijn functie in de binnen
landen van Afrika precies zoo waarnemen
als hij het doet bij ons en wie. daar de
H. Mis bijwoont ondergaat dezelfde dienst
van God".
Dat is uitstekend gezegd. Wij willen ons
echter hierbij één bemerking veroorloven.
De Kerk zal een chaotische veelvormig
heid in den eeredienst niet dulden. Onder
zulk een veel-vormigheid toch zou de een
heid van leer al te weinig tot uitdrukking
•komen en zélfs in gevaar worden gebracht.
Maar de Kerk erkent toch wél een zekere
veel-vormigheid, onder haar leiding en door
haar geordend en gereglementeerd. De
Kerk erkent verschillende liturgieën, m.a.w.
verschillende vormen van eeredienst.
De woorden „de vormen, ze zijn vol
komen gelijk" in het hierboven geciteerde
schijnen te vluchtig te zijn neergeschreven
en zijn daardoor niet overeenkomstig de
waarheid in het voortreffelijk boekje, dat
wij gaarne ter lezing aanbevelen.
Een
bedevaart
„De gemeenteraad van Parijs heeft heden
middag op het stadhuis de burgemeester
en wethouders van Amsterdam, 's-Graven-
hage, Rotterdam en Utrecht, die een bezoek
brengen aan de Fransche hoofdstad ont
vangen.
Deze ontvangst werd mede bijgewoond
door den Nederlandschèn gezant te Parijs,
Jhr. Loudon.
Namens de Nederlandsche bezoekers
dankte de burgemeester van Amsterdam,
dr. De Vlugt, voor de hartelijke ontvangst.
„Voor ons is het gaan naar Parijs als het
maken van een bedevaart naar een heilige
plaats. Hier voelt men de Fransche levens
ader kloppen en hier is het centrum van
cultuur", zeide de burgemeester van Am
sterdam o.a.
De plechtige ontvangst werd besloten met
een intieme lunch, welke door den gemeen
teraad van Parijs werd aangeboden, nadat
de gasten hun handteekening hadden ge
zet in het Gulden Boek van de stad Parijs".
Tot zoover het A.N.P. bericht.
Wij kunnen ons levendig indenken, dat
een gast, die vriendelijk en ongetwijfeld
ook heel royaal wordt ontvangen, eenige
overdrijving legt in zijn dank daarvoor.
Vooral in het meer.cultureele verkeer
vraagt de hoffelijkheid, dat men onwaar
achtig is! Maar 't moet toch niet te bar
worden! Burgemeester De Vlugt heeft zich
nog al erg buitensporig beleefd uitgedrukt
door de reis naar Parijs te vergelijken met
een.... bedevaart naar een heilige plaats!
Wij zullen het hem niet héél euvel dui
den; maar wilden 't toen even aanstippen,
al zou 't slechts zijn.... curiositeitshalve!
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
Er is thans een oplevende reactie merk
baar tegon het eigenmachtig en in strijd
met het geldende volkenrecht optreden
van sommige landen.
De Amerikaansche president Roosevelt
heeft zijn stem ook tegen deze internatio
nale anarchie verheven en men wacht
thans met spanning, op welke wijze deze
woorden in daden zullen worden omgezet.
Werd aanvankelijk direct te verstaan ge
geven, dat men Roosevelt's rede niet moest
uitleggen als een bewijs, iat Amerika zich
bij den Volkenbond zou aansluiten, thans
gaan er in Amerika meerdere stemmen op,
welke wel in die richting wijzen.
De aanleiding tot de Amerikaansche ac
tie om de politiek van „eeuwigdurende
neutraliteit" prijs te geven, is natuurlijk
te vinden in het agressieve optreden van
Japan.
De eerste stap in de goede richting is
reeds gezet door een officieele verklaring
van het Amerikaanscshe staatsdeparte-
ment, waarin de houding van Japan in
China scherp wordt afgekeurd. Dit is een
belangrijke versterking van de resolutie,
v/elke door de Volkenbondsvergadering
is aangenomen en waarin eveneens het op
treden van Japan wordt afgekeurd. Ten
aanzien van de afkeurende verklaring van
Amerika schrijft de Washingtcnsche cor
respondent van de „New York Times",
dat deze „een radicale, verschuiving ge
kenmerkt heeft van de Amerikaansche po
litiek en den eersten stap heeft gevormd in
het ten uitvoer leggen van de opvattingen,
die president Roosevelt in Chicago heeft
uitgesproken. Tezamen beteekenen deze
beide zetten volgens de diplomatieke en
politieke meening, dat Roosevelt de Ame
rikaansche neutraliteit tot een doode let
ter heeft gemaakt en zich geworpen heeft
op de p'roblemen, die opgekomen zijn. Op
zijn minst is er een mogelijkheid, dat een
zoodanig actie kan helpen tot een oplos
sing van de oneenigheden tusschen China
en Japan"
Geen wonder, dat Japan de Amerikaan
sche verklaring een „bom" noemt en er
van geschrokken is als van een onver
wachte donderslag.
Het tweede land, dat zich door zijn wil
lekeurige politiek in moeilijkheden dreigt
te steken is Italië. Tot nu toe heeft het nog
niet geantwoord op de uitnoodiging van
Engeland en Frankrijk om „het Spaan-
sche probleem onder de oogen te zien",
wat beteekent: om zyn vrijwilligers terug
te roepen. Engeland en Frankrijk begin
nen nu wat dreigender te worden en de
„News Chronicle" schrijft dan ook reeds:
„Wanneer ondanks alles Italië voort
mocht gaan Franco te helpen, zouden
Groot-Brittannië en Frankrijk daaruit con-
cludeeren, dat de Italiaansche regeering
militaire doeleinden nastreeft, die zoo be
langrijk zijn, dat zij een bedreiging vor
men voor het evenwicht der krachten in
de Middellandsche Zet. De Fransch
Spaansche grens zal dan ophouden een
slagboom te vormen tusschen de regeering
van Valencia en de buitenwereld. Er is
vroeger bluf geweest in de FranschEn-
gelsche houding. Dat is nu niet meer zoo,
integendeel thans heerscht een koude
vastbeslotenheid de interventie te be
ëindigen."
JAMAL HOESSEIN NAAR DAMASCUS
ONTKOMEN.
JERUZALEM, 7 Oct. (A. N. P.) De Ara
bische pers meldt, dat Jamal Hoessein, die
aan arrestatie ontsnapt is, op weg is naar
Damascus, waar verscheidene Arabische
leiders uit Palestina, waarschijnlijk ver
blijf zullen houden, teneinde er de actie
ten opzichte van Palestina te leiden. De
Fransche hooge commissaris voor Syrië
heeft echter de regeering van Syrië ver
zocht de oproerige activiteit tegen de Pa-
lestijnsc^e regeering te verbieden.
Hedenmorgen begrafenis der slachtoffers
99
HET ONDERZOEK DOOR DE
COMMISSIE HERVAT,
In alle vroegte begaf zich de commissie
van onderzoek hedenochtend naar het
vliegveld Talang Betoetoe, ten einde de
situatie van het terrein en de overblijfselen
van de „Specht" aan een nauwkeuriger on
derzoek te onderwerpen, speciaal de cock
pit.
Terrein en machine zijn den geheelen
nacht door militairen bewaakt.
Het hulptoestel uit Bandoeng zal zoo
mogelijk nog hedenmiddag om vijf uur
terugkeeren.
Waarschijnlijk kan worden aangenomen,
dat het vliegtuig, nadat dit was los gekomen
naar links wilde zwenken, waarop bij het
nemen van een bocht een motor wellicht is
afgeslagen, ten gevolge waarvan het toestel
afgleed, om met den linkervleugel over de
boomen te scheeren, zijn neus in een slokan
(greppel) borend om vervolgens zich ge
heel omdraaiend ook met den romp en
den staart tegen den grond te komen.
De gevolgen waren, dat de linkermotor
25 M. van het wrak is terechtgekomen en de
rechtermotor op een afstand van 10 M. De
cockpit is geheel vernield en afgescheurd
tot aan de zitplaatsen van de passagiers.
In verband met de berichten over motor
storing hebben wij den heer Plesman ge
vraagd of een tweemptorige Douglasmachi-
ne niet kan doorvliegen als een van de
twee motoren defect raakt. De heer Ples
man antwoordde, dat dit onder normale om
standigheden steeds mogelijk is, althans
wanneer bij den start het landingsgestel
reeds is ingetrokken, wat gewoonlijk na
zes seconden het geval is. Hij hoopte weldra
van de deskundigen te Palembang nadere
gegevens te ontvangen.
DE BEGRAFENIS VAN DE
SLACHTOFFERS.
Nader wordt uit Palembang gemeld, dat
de begrafenis van de slachtoffers Donder
dagochtend 11 uur plaatselijke tijd zou
plaats hebben.
De begrafenis zou door alle zich te Pa
lembang bevindende autoriteiten worden
bijgewoond, terwijl op de aanwezigheid van
zeer vele burgers werd gerekend.
Een groot aantal kransen en bloemstuk
ken is reeds thans opgetast, waaronder zich
kransen bevinden van de K.L.M. en de K.
N.I.L.M.
Het vliegtuig de „Specht" kan als geheel
verloren worden beschouwd; het is onher
stelbaar vernield.
DE „VALK" VERTROKKEN.
Gezagvoerder Smirnoff is vanmorgen om
6.25 plaatselijken tijd van Tjililitan vertrok
ken met het vliegtuig de „Valk". Dit toe
stel zal te Palembang de post van de ver
ongelukte „Specht" overnemen.
DE TOESTAND VAN DEN VIOLIST
HUBERMANN.
„Ik zal nooit meer kunnen spelen", riep
de violist Hubermann uit, toen de hulp arri
veerde, kort nadat de „Specht" tegen den
grond was geslagen, doch voorzoover het
zich laat aanzien, kan deze uitlating geheel
op rekening van de nervositeit van den
heer Hubermann gesteld worden, aangezien
de violist slechts geringe, onbeduidende
schrammetjes vertoonde.
De grootste zorg van Hubermann was
zijn viool, die echter in goede handen was
terechtgekomen en later aan zijn secreta
resse, mej. Ibeken, ter hand werd gesteld
De heer Hubermann heeft den nacht
doorgebracht in het hospitaal van de B.P.
M. te Pladjoe. De behandelende geneesheer
constateerde voorloopig slechts een lichte
blessure aan Hubermann's linkerhand,
waarvan geen blijvend nadeel kan worden
verwacht.
De hand zal echter nog met Röntgen
stralen doorlicht worden.
EEN ONDERHOUD MET HUBERMANN.
„Ik ben den lieven God dankbaar, dat
mij niets ernstigers is overkomen en ik be
klaag mijzelf niet", aldus zeide de violist
Hubermann in het Pladjoe-hospitaal aan
den vertegenwoordiger van Aneta, die hem
kwam bezoeken.
De heer Hubermann verhaalde, hoe hij
zich in de cabine bevond op een van de
achterste stoelen bij de deur.
„Hij vond dat veiliger", zeide zyn secre
taresse, mej. Ibeken, die het interview bij
woonde.
De heer Hubermann vertelde verder, hoe
hij eigenlijk, toen het ongeluk gebeurde, al
leen maar de eerste aanraking met de
boomen heeft bemerkt en daarna in het
geheel geen denkbeeld had van hetgeen
zich verder heeft afgespeeld. Hij heeft, even
als zijn secretaresse, den indruk, dat het
de boomen waren, die den val van het
toestel gebroken hebben. Hij is zich slechts
bewust van een volkomen horizontale be
weging en hij kon daarom bij voorbeeld
ook niet vertellen of hij uit zijn stoel ge
slingerd werd.
De secretaresse meent echter een begin
van brand aan een der motoren te heb
ben gezien. Zij had wel het besef, dat er
iets ging gebeuren, maar realiseerde zich
dit gebeurde zelf niet.
„Ik moet iets geroepen hebben", ver
klaarde Hubermann, „maar ik weet ook dit
niet meer".
„Hoe gevoelt u zich nu?", vroegen wij.
„Veel beter", antwoordde de heer Hu
bermann, „alleen wat pijn".
Hubermann haalde vervolgens zijn han
den, die hij tot dusver onder het laken ver
borgen had gehouden, omhoog. Hij toonde
hoe zoowel zijn rechter- als zijn linker
hand gezwollen waren, blauw aangeloo-
pen.
„Speciaal mijn linkerhand doet mij pijn,
alsof er iets gebroken is."
De interviewer verklaarde toen van
den dokter reeds te hebben vernomen, dat
deze de toekomst voor zijn patiënt niet
somber inzag, waarop Hubermann aan
stonds reageerde met de vraag: „U be
doelt, dat ik weer zal kunnen spelen?"
De interviewer was blij dit te kunnen
bevestigen. Deze mededeeling stemde zoo
wel Hubermann als zijn secretaresse zicht
baar gelukkig.
(Aneta verneemt nog, dat heden de uit
slag van het Röntgen-onderzoek bekend
zal worden).
„Heeft u verder nog verwondingen opge-
loopen?", vroeg de Aneta-interviewer.
„Ja, ik geloof, dat er ook een rib gebro
ken is", antwoordde de violist, „maar dat
zal wel uit de Röntgen-foto blijken".
Zoowel Hubermann als zijn secretaresse
hebben aan het gelaat lichte verwondingen
die vermoedelijk spoedig weer zullen zijn
genezen. Zij zijn beiden veel optimistischer
gestemd dan gisteren, doch Hubermann wil
nog een specialist op Java raadplegen. Dit
staat echter nog niet vast.
Ir. G. A. VAN STEENBERGEN.
Ir. G. A. van Steenbergen, die bij de
ramp van de „Specht" om het leven is ge
komen, is 27 Januari 1899 te Steenwijk ge
boren. Hij bezocht de H.B.S. te Arnhem en
werd op zeventi en jarigen leeftijd ingeschre
ven bij de Technische Hoogeschool te Delft,
waar hij lid van den senaat werd.
Als civiel ingenieur trad hij in dienst van
de Maatschappij van Havenwerken te Am
sterdam, waarvoor hij naar Hongkong ver
trok. Na zijn verlof werd hij voor dezelfde
maatschappij naar Hulutao gezonden, waar
hij o.m. een haven heeft gebouwd. Hier
heeft de heer Van Steenbergen zich gedu
rende dien tijd op de bestudeering van de
Chineesche economische verhoudingen toe
gelegd. Twee jaar geleden vroeg hij ont
slag en vestigde zich als adviseerend inge
nieur te Sjanghai, waar hij in aanraking
is gekomen met het Marsman-concern, dat
mijn concessies op de Philippijnen en in In-
dië aankocht. Ir. Van Steenbergen heeft de
terreinen hiervoor onderzocht en de con
cessies voor het Marsman-concern verkre
gen.
Drie weken geleden werd de heer Van
Steenbergen benoemd tot directeur van de
door het Marsman-concern opgerichte N.V.
tot exploitatie dezer mijnen. Hij was op weg
naar Singapore om zijn echtgenoote en
twee kinderen te halen, die in Europa wa
ren geweest.
DRIE MAAL WEEKSCHE DIENST VAN
DE K.L.M. OP NEDERLAND
UITGESTELD.
Het hoofdbestuur van de P.T.T. te Ban
doeng, deelt mede, dat in verband met het
ongeluk van de „Specht" de invoering van
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De Volkenbond en de Ver. Staten keu
ren Japan's optreden in China af (2e bl.).
Sovjet-Rusland kocht oorlogsmateriaal
op groote schaal in Amerika r
Italië heeft nog niet geantwoord op de
uitnoodiging van Engeland en Frankrijk
(2e blad).
De ramp van de „Specht" (le blad).
Binnenland
De minister van oeconomische zaken zal
een centrale commissie van advies voor
technisch landbouwkundig onderzoek in
stellen. (1ste blad).
Nog enkele bijzonderheden omtrent het
ongeluk met het Douglas-vliegtuig „Specht"
bij Palembang. (1ste blad).
Sport en Wedstrijden
Dr. Euwe won na negen zetten de afge
broken partij van den wedstrijd tegen Alje-
ehin. (4e blad).
I 2.—I 4.
was de hervattingszet van de eerste
partij.
Er werden voor hall zes gistermid
dag reeds meerdere goede oplossin
gen ingezonden.
Onze abonné, de heer L. Tummers,
De Laat de Kanterstraat 41, Leiden,
was bij loting de gelukkige.
Het bedrag van I 5.deden wij
hem reeds toekomen.
Ook voor de volgende partijen ken
nen wij bij het raden van den eerste
zet van een te hervatten partij I 5.
(vijl gulden) toe.
De tweede partij begint vanavond
te Rotterdam.
Bij eventueel albreken der partij,
kunnen onze abonné's vóór de her
vatting hun opgaven ons doen toe
komen.
Op de enveloppe s.v.p. te vermel
den: „EUWE—ALJECHIN".
DE DIRECTIE.
den drie maal weekschen K.L.M.-dienst
naar Nederland zal worden uitgesteld tot
23 October.
De drie maal weeksche postdienst van
Nederland naar Indië blijft gehandhaafd.
WAT VAN DE „SPECHT"-POST
VERBRAND IS.
De posterijen te Batavia hebben mede
gedeeld, dat van de met de „Specht" mee
gezonden poststukken een zakje uit Ba-
tavia-centrum, bestemd voor Nijmegen,
wegende 1.75 K.G., is verbrand. Boven
dien zijn enkele brieven uit de zak uit
Semarang, bestemd voor Den Haag, ver
brand.
SOVJET-RUSLAND HEEFT WAPENEN
GEKOCHT.
Voor meer dan 10 millioen diollar.
Sovjet-Rusland heeft in September in
d'e Vereenigde Staten voor meer dan
tien millioen dollar wapenen en oorlogs
materiaal gekocht, waarvan meer dan de
helft voor oorlogsschepen.
