ITALIË WIL MET NYON
MEEDOEN
Japansche omsingelings
poging mislukt
EEN VERKLARING VAN CIANO
BUITENLAND
Toespraak van den
H. Vader.
Een luchtslag boven Nanking
MAANDAG 20 SEPTEMBER 1937
DE LE1DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
Gelijke positie met Frankrijk-Engeland geëischt
GERAAKT MEN UIT DE IMPASSE?
Zaterdagochtend hebben de Fransche
zaakgelastigde Blondel en de Britsche
zaak^ gde Ingrom een bezoek gebracht
aan o...aliaanschen minister van Buiten-
landsche Zaken, graaf Ciano. Zij hebben
hem medegedeeld, dat de mogendheden, die
het accoord van Nyon onderteekend heb
ben, bereid zijn, aandacht te schenken aan
de practische opmerkingen, die Italië over
deze kwestie wenscht te maken.
Daarop heeft graaf Ciano hun de volgen
de mondelinge mededeeling gedaan: „De
Italiaansche regeering was van oordeel, dat
uit haar nota van 14 September j.l. gemak
kelijk de beteekenis kon worden opge
maakt van de daarin vervatte opmerkin
gen in zake de eventueele deelneming van
Italië aan de door het accoord van Nyon
op 14 September vastgestelde vlootmaatre-
gelen".
„Ingevolge de mondelinge mededeeling,
die de zaakgelastigden van Engeland en
Frankrijk heden hebben gedaan in zake
de Italiaansche nota en bovengenoemde
maatregelen, stelt de Italiaansche regeering
vast, dat zij onder de gelijkheid van rech
ten met elke andere Middellandsche Zee
mogendheid dit verstaat, dat, wil Italië aan
dergelijke vlootmaatregelen deelnemen, een
gelijke positie aan de Italiaansche vloot zal
moeten worden toegekend als aan de Brit-
sche en Fransche vloten. Deze verklaring
in dezen vorm heeft het karakter van een
positieve opmerking".
Naar Havas verneemt, heeft het onder
houdt van Ciano met de beide zaakgelastig
den de atmosfeer aanzienlijk doen opklaren.
BRITSCHE TORPEDOJAGER
AANGEVALLEN.
Vliegtuig werpt zes bommen.
Vrijdag heeft, naar Reuter verneemt, na
bij Gijon een vliegtuig zes zware bommen
naar den Britschen topedojager „Fearless"
geworpen. Het oorlogsschip werd evenwel
niet getroffen. Het vliegtuig verdween la
ter in de richting van Gijon.
De Britsche admiraliteit deelt nog mede,
dat men ten gevolge van de groote hoogte,
waarop het vliegtuig zich bevond, de iden
titeit er van niet heeft kunnen vaststellen.
Wel zag men het na den aanval in de rich
ting van Gijon verdwijnen.
Weer een duikbootverhaal.
De „Koeroein" verneemt van een parti
culieren berichtgever uit Smyrna, dat de
kustbatterijen op Tenedos, toen zij de pe
riscoop van een duikboot van niet bekende
nationaliteit ontdekten, het vuur geopend
hebben. De periscoop werd vernield, zoo
dat de duikboot aan de oppervlakte moest
komen en door kanonneerbooten werd buit
gemaakt, met de bemanning van 22 koppen.
Het blad verklaart van dit bericht geen
bevestiging te hebben.
EEN STUKJE BURGEROORLOG IN
IN FRANKRIJK.
Getracht een Spaansche duikboot te
veroveren.
Een duikboot der Spaansche regeering,
de C. 2, die sedert drie weken in de koop-
vaardijhaven van Brest gemeerd ligt in af
wachting van herstellingsarbeid aan den
motor, is Zaterdagavond het tooneel van
een merkwaardig gevecht geweest. Tegen
tien uur kwam een boot langszij met twaalf
in burger gekleede personen aan boord. Een
hunner zeide de commandant te zijn van
de C. 4, een duikboot, die te Leverdon op
reparatie wacht. Aan boord van de C. 2
bevonden zich slechts de gezagvoerder en
11 minderen.- Nadat de commandanten el
kaar begroet hadden en de mannen in carré
waren opgesteld, stelde de nieuw-aangeko-
men commandant voor, de C. 2 voor drie
millioen te koopen. Toen de commandant
van de C. 2 weigerde, werd een automa
tisch schietwapen op de bemanning gericht:
de opvarenden werden gebonden. Het la
waai trok de aandacht van een matroos,
die op wacht stond en reeds waren de meer
touwen losgeworpen, toen deze man een
der aanvallers neerschoot en de alarm
sirene deed weerklinken. De aanvallers
sloegen toen haastig op de vlucht in ge
zelschap van den commandant van de C. 2
en van een anderen officier. Het is nog niet
bekend, of deze beiden uit vrijen wil of
gedwongen het schip verlieten.
De politie stelt een onderzoek in.
Vernomen wordt, dat de mannen, die ge
tracht hebben zich meester te maken van
de duikboot C. 2, Zondagmorgen in de
vroegte per auto uit Brest vertrokken zijn.
Zij zijn aangehouden in de omgeving van
Bordeaux met den gezagvoerder en den
officier-mecanicien van de C. 2, die zij met
zich mee hadden genomen.
Een der gearresteerde personen is in het
bezit gevonden van een brief van den ko
lonel Troncoso, die het bevel voert over de
rechtsche troepen in Guipuzcoa, waarin de
commandant van de C. 2 uitgenoodigd
wordt de duikboot tegen een belooning
van 2 millioen pesetas uit te leveren.
De aan boord van de C. 2 gedoode aan
valler is een bekend terrorist, die de ver
moedelijke dader is van den aanslag in Juni
j.l. in de haven van Marseille.
ROODE TERREUR IN SPANJE.
Driehonderd Seminaristen vermoord.
Uit Santander wordt aan de „Catholic
Times" gemeld, dat Asturië ontzaglijk te
lijden heeft onder de woede der terugtrek
kende Roode troepen.
In het kleine stadje Potes hebben zij 100
gevangenen vermoord. Te Comillas werden
300 seminaristen, 14 tot 18 jaar oud, gedood.
Sommigen werden gekruisigd. Anderen
werden aan elkander gebonden, in zee ge
worpen.
Het klooster van San Torribio de Liebana
bij Potes werd zwaar geschadigd. Dit huis
bezat een kostbare reliquie van het H.
Kruis, maar men weet niet waar zij nu is,
daar de meeste kloosterlingen sinds het be
gin van den burgeroorlog gedood zijn.
Mijnen onder water gezet?
Voor him terugtocht hebben Asturiërs
groote deelen van belangrijke kolenmijnen
bij Santa Lucia onder water gezet. In San
ta Lucia zelf, dat nog slechts een puin
hoop is, ziet men geen enkelen mijnwer
ker meer. De arbeiders zijn allen met ge
weld door extremisten meegevoerd.
„Leve Franco!" roept men te Barcelona.
Volgens een telegram in „Le Jour" heb
ben in Barcelona demonstraties plaats ge
had tegen de Bolsjewistische machtheb
bers. Groote groepen vrouwen trekken door
de straten der stad, over de Plaza Cata-
luna en de Ramblas. Zij droegen borden
waarop men voor het eerst in Barcelona
kon lezen: „Leve Franco! Als Franco toch
maar gauw komt!"
De bolsjewisten hebben met wapengeweld
deze betooging uiteengedreven, waarbij aan
beide zijden gewonden vielen.
Hetzelfde Fransche blad weet nog te
melden, dat de toestand in Gijon met den
dag slechter wordt. Er is gebrek aan de al
lernoodzakelijkste levensmiddelen. Plunde
ringen strooptochten zijn een gewoon ver
schijnsel geworden en reeds meerdere dagen
is ieder gezag verdwenen. Er heerscht een
volslagen anarchie.
De Roode Baskische Generaal Gorney
Gribarri zou nog de vlucht hebben kunnen
nemen en aan boord van een visschersboot
zou hij in Bayonne zijn aangekomen.
Behalve nieuwste verkeers-
voorschriften moet u óók riog de
oudste ongevallenoorzaken (roe
keloosheid en drankmisbruik!)
kennen!
Bultenlandsche Berichten
Drie dooden, zeven gewonden.
Te Skelleftea in de Zweedsche provin
cie Vasterbotten, zijn twee auto's met
elkander in botsing gekomen. Er zijn drie
dooden en zeven gewonden. De toestand
van vier gewonden is ernstig.
MIJNBRAND IN ENGELAND.
Twee mijnwerkers om het leven gekomen.
Gisternacht is brand uitgebroken in de
mijn Deaf Hill bij Trindon in het graaf
schap Durham. Twee mijnwerkers zijn om
het leven gekomen.
DE BRAND IN DE ROTONDE TE
WEENEN.
Twee personen gearresteerd.
De Weensche politie heeft twee personen
in hechtenis gesteld, die er van verdacht
worden op onbedachtzame wijze branden
de sigaretten te hebben weggeworpen,
waardoor de brand in de Rotonde zou zijn
veroorzaakt.
MUITERIJ IN GEVANGENIS
IN CALIFORNIë.
In de staatsgevangenis te Folson (Cali-
fornië), waar 2800 veroordeelden zijn ge
detineerd, is het tot een bloedige muiterij
gekomen. Zeven tot levenslang veroor
deelden gevangenen hebben den direc
teur met lange messen bedreigd en de
ontwapening geëischt van alle bewakers,
alsmede de uitlevering der wapens.
Toen de directeur weigerde op deze
eischen in te gaan, kwam het tot een
bloedig gevecht. De gedetineerden pro
beerden de uitgangen te bestormen.
In dit gevecht, dat een half uur duurde,
werd een bewaker doodgestoken, terwijl
twee gedetineerden werden doodgescho
ten. Twee bewakers en vijf gedetineer
den werden gewond.
Tenslotte kon de orde worden hersteld.
VAN HET VATICAAN
NEDERLAND HOUDT VAST AAN ZIJN
GELOOF.
De valsche profeet in Duitschland.
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" seint d.d. 18 Sept.:
De Paus heeft heden talrijke pelgrims in
particuliere audiëntie ontvangen, in het
bijzonder Oostenrijkers, Duitschers, Fran-
schen en ook eenige Nederlanders.
In zijn toespraak zinspeelde Z. H. op den
binnenlandschen toestand* in Oostenrijk.
Zich richtende tot de Oostenrijkers zeide hij
hen heel in het bijzonder te verwelkomen,
in dit ook voor Oostenrijk zoo ernstige uur.
De Paus zeide te hopen, dat Oostenrijk al
tijd trouw moge blijven aan de Kerk en
dat het zijn katholiek karakter moge be
waren, als vertegenwoordiger van het ka
tholiek geloof in Midden-Europa, dat zulk
een voorbeeld hard noodig heeft.
Zich vervolgens richtende tot de Duit
schers zeide de H. Vader: „Wat moeten wij
zeggen, of liever, wat moeten wij niet zeg
gen op dit zoo ernstige en zoo moeilijke
tijdstip voor het katholieke geloof en voor
hen die trouw wenschen te blijven aan de
Kerk van Rome? Wat moeten wij zeggen,
nu men in hun vaderland een nieuwen pro
feet verheerlijkt, die handelt en schrijft
tegen alles wat katholiek en christelijk is?
Sprekende tot de 37 Nederlandsche pel
grims: zeide de H. Vader:
„Gij zijt gekomen uit een land, dat zoo
vele onschatbare verdiensten heeft voor de
katholieke missiën.
Men kan zeggen dat Nederland een
machtig land is wegens zijn benijdenswaar-
digen bloei, maar men moet daaraan tevens
toevoegen, dat deze bloei onzen missiën
ten goede komt.
Wij zeggen dit bij iedere gelegenheid als
Wij tot onze Nederlandsche kinderen spre
ken, maar Wij willen het heden nogmaals
herhalen.
En iederen keer moeten Wij daarbij uiting
geven aan Ons vertrouwen, dat de Neder
landsche katholieken altijd trouw zullen
blijven aan de Kerk, Haar doctrine en Haar
discipline.
Nederland kent ook zulken die trachten
het van de rechte wegen af te voeren, maar
het Nederlandsche volk houdt vast aan het
oude geloof, het geloof der vaderen, het
geloof der oude glorievolle tijden".
VOLKENBOND
DE ASSEMBLéE BIJEEN.
De besprekingen van Zaterdag.
Als eerste spreker ter Volkenbondsver
gadering heeft Zaterdagochtend de eerste
gedelegeerde van Hongarije, generaal Tanc-
zos, het woord genomen. Spreker consta
teerde een wanverhouding tusschen de
technische en politieke werkzaamheden van
den Volkenbond. Het is van belang, dat de
Volkenbond zijn politiek werk intensifieert.
Zijn hervorming is onontbeerlijk voor de
handhaving van den vrede.
De redevoering van den minister van bui-
tenlandsche zaken van Egypte was in
hoofdzaak gewijd aan het Palestijnsche
vraagstuk.
Spreker betoogt, dat het recht en de
rechtvaardigheid willen, dat Palestina aan
de Palestijnen blijft en dat de stichting
van een Joodschen staat ondergeschikt
blijft aan de toestemming der Arabische
meerderheid.
De Spaansche minister Negrin heeft een
redevoering uitgesproken, welke hij be
sloot met de volgende eischen:
1. Herstel van de vrijheid van handel
ten gunste van het republikeinsche Spanje.
2. De doeltreffende toepassing van maat
regelen tot evacuatie van in Spanje strij
dende vreemdelingen.
3. Uitbreiding van de overeenkomst van
Nyon tot bescherming der Spaansche vloot.
4. Erkenning door den Volkenbond, dat
Spanje het slachtoffer van een aanval is
geworden.
5. Verwijzing van "het deel van het rap
port van den secretaris-generaal inzake de
Spaansche kwestie naar de zesde commis
sie die voor politieke kwesties.
„Een vredescrisis, geen Volkenbondscrisis".
De Fransche minister van buitenland-
sche zaken, Delbos, begon Zaterdag zijn be
toog met te getuigen van Frankrijks geloof
in het Volkenbondspact. Frankrijk, zoo zei
de hij, is eenstemmig van meening, dat in
DE CHINEEZEN ONTSNAPT.
De Japansdie omsingelings-pogingen tus
schen de spoorlijn PeipingHankau ee
TientsinPoekau hebben blijkbaar niet tot
het gewenschte resultaat gevoerd. De Chi-
neezen trekken in de grootste haast terug
en de krijgsverrichtingen worden door zwa
ren regenval belemmerd. Men acht het
mogelijk, dat de Chineezen de provincie
Hopei prijsgeven en zich tot achter de
grensrivier terugtrekken. Ter hoogte van
Tsjengtjen zou een sterke Chineesche stel
ling gebouwd worden.
Geen tweede „Tannenberg".
De berichten omtrent de ontsnapping
der in Noord-China omsingelde 40.000 man
Chineesche troepen hebben in welingelich
te kringen in Japan een gevoel van onbe
hagen gewekt,, aangezien het doel van de
Japanneezen vooral was de algeheele ver
nietiging der Chineesche strijdkrachten.
De behendigheid der Chineezen, die aan
de Japansche omsingeling ontsnapt zijn,
ondanks de hoop, dat de Japanneezen had
den een „slag bij den Tannenberg" in Chi
na te kunnen leveren, doet vreezen, dat
de Chineezen de Japansche troepen mee-
sleepen in verre operaties en nog belangrij
ke strijdkrachten overhouden na verjaagd
te zijn uit „de streek", die gedemilitariseerd
moet worden".
Japansche troepen in gevaarlijke positie.
Het Japansche telegraafagentschap Do
mei meldt, dat zich een uitzonderlijke stra
tegische situatie heeft voorgedaan achter
het front der Japansche troepen. N.l. bij
hun opmarsch in de richting van Pauting-
fo hebben deze troepen alle Chineesche li
nies doorstooten en achter zich Chineesche
troepenelementen gelaten, die thans hard
nekkig de Japansche achterhoede aanval
len. De Clhineesche troepen, die aldus in
het achterland der Japaneezen zijn geble
ven, worden geraamd op 25 tot 50.000 man,
zoodat zij in grooter getale zijn dan de
troepenmacht der Japaneezen, die naar het
Chineesche binnenland oprukken.
Wanneer deze Chineesche troepen be
hoorlijk zouden zijn uitgerust, zouden zij
de Japansche eenheden kunnen omsinge
len en hun verbindingslijnen met den kern
van het leger afsnijden. De Japansche mili
taire deskundigen verklaren echter, dat
de beweging der Japansche troepen ver
gemakkelijkt wordt doordat luchtstrijd
krachten aan Chineesche zijde ontbreken,
hetgeen een nauwkeurige waarneming der
Japansche bewegingen onmogelijk maakt,
terwijl de Japansche vliegtuigen de op den
grond opereerende Japansche strijdkrach
ten iedere beweging van den tegenstan
der kunnen melden en met bommen en
mitrailleurvuur de Chineesche concentra
ties uiteen kunnen drijven.
LUCHTAANVAL OP NANKING.
De Japansche luchtmacht heeft den Zon
dag benut voor een grootsch opgezet of
fensief tegen de Chineesche hoofdstad Nan
king. Aanvankelijk waren niet minder dan
46 toestellen opgestegen, doch als gevolg
van diverse oorzaken bereikten slechts
circa twintig vliegtuigen hun doel. Twee
der machines werden tijdens den tocht
neergeschoten.
Omtrent de totale verliezen der beide
luchtmachten loopen de berichten der par
tijen sterk uiteen.
„Gevaarlijke zone".
De Japansche autoriteiten hébben aan
alle buitenlanders te Nanking met in
begrip van de diplomatieke vertegenwoor
digers verzocht de stad vóór 21 Septem
ber, des middags om twaalf uur, te verla
ten, daar Nanking thans „gevaarlijke zone"
geworden is.
het pact de veiligste waarborg ligt voor een
harmonieuse en vreedzame wereld. Om
den vrede te reorganiseeren, moet men re
kening houden met de crisis welke de vrede
doormaakt.
„Ik zeg een crisis van den vrede en
niet een crisis van den Volkenbond. Iets
anders is in overweging te nemen, dat het
mechanisme van den Volkenbond herzien
moet worden, dat de Bond niet over de noo-
dige en voldoende middelen beschikt om
een vreedzame ontwikkeling der collecti
viteit te verzekeren, of dat die middelen be
ter gebruikt moeten worden.
Het is niet te laat om de gemaakte fou
ten in te zien en daarom overweegt Frank
rijk een ontwerp tot hervorming van het
V olkenbondspact".
DUITSCHLAND
DE KERKSTRIJD.
Dominee Fuellkrug, die optreedt als
plaatsvervanger van ds. Niemoeller in de
St. Annakerk in Dahlem, heeft bekend
gemaakt, dat wederom oppositioneele pre
dikanten in Brandenburg gearresteerd
zijn. In het geheel zijn thans bericht^
ontvangen over 142 arrestaties.
DE WRIJVING MET POLEN.
Twee Poolsche afgevaardigden van den
Volkstag hebben geprotesteerd bij den
Senaatspresident van Dantzig tegen het
verbod om verscheidene Poolsche bladen
Dantzig binnen te brengen. In een aan
den Senaatspresident gericht schrijven
vragen de afgevaardigden, deze maatre
gelen op te heffen en geven zij de verze
kering, dat de Poolsche bevolking te
Dantzig wenscht samen te werken in
goede betrekkingen tusschen Polen en
Dantzig en hoopt, dat de liquidatie der
recente incidenten daartoe zal bijdragen.
FRANKRIJK
CHAUTEMPS OVER DEN ARBEID
DER REGEERING.
Vqortbrengingsrhythme moet versneld
worden.
Minister-president Chautemps heeft te
Rlois het woord gevoerd op een vergade
ring van den radicaal-socialistischen
bond van Loir et Cher. Na een overzicht
van dien financieelen arbeid der regee
ring te hebben gegeven, deelde Chau
temps mede, dat Bonnet binnen twee da
gen den parlementscommissies een even
wichtig begrootingsontwerp zou voorleg
gen. Op het gebied van de monotaire vrij
heid, aldus Chautemps, waarop, zekeren
kwaadwilligen geruchten ten spijt, nooit
een aanslag is gepleegd, ondervinden wij
dagelijks bewijzen van vertrouwen, ook
uit het buitenland. Alles doet verwach
ter», dat na een vlaag van onrust, die ove
rigens ook op tal van buitenlandsche
beurzen gevoeld is, de rust zal wederkee-
ren.
Hoewel de toestand eenigszins verbe
tend is, aldus vervolgde Chautemps,
vraagt het blijvende tekort op de han
delsbalans om dringende maatregelen:
het toont de noodzakelijkheid van een
sneller voortbrengingsrhythme aan. Het
uitgebreide en onpartijdig onderzoek, dat
wij met medewerking van de C.G.T. heb
ben ingesteld, zal in dit opzicht binnien
enkele dagen de noodige opheldering
brengen. Indien, zoo als verwacht kan
worden, rationalisatie der fabrieken en
verbetering der arbeidorganisatie zullen
worden aanbevolen^, zullen zoowel werk
gevers als arbeiders in de onontbeerlijke
aanpassing moeten toestemmen.
Sedert Zondag heeft de politie 160 huis
zoekingen verricht, waarvan 52 in "ver
band met de zaak der .Cagoulards".
RUSLAND
ZUIVERING ZONDER EIND.
Het blad „De ster van den Stillen
Oceaan" dat te Chabarowsk verschijnt,
heeft in zijn editie van 10 September me
degedeeld, dat 20 leden van een organi
satie terroristen en Trotzkistische spion
nen gefusilleerd zijn in de stad Worosji-
lof. Zij waren er van beschuldigd zich
voor rekening van de Japansche spion-
nage te hebben schuldig gemaakt aan sa
botage op het spoorwegnet in het Verre
Oosten.
De president der republiek Karelië,
Archipof, en de minister van justitie, Pa-
lin, zijn afgezet. Zij werden beschuldigd
van bourgeois-nationalisme.
AFRIKA
ONGEREGELDHEDEN TE ALGIERS.
„Le Matin" meldt uit Algiers^, dat het
gisterochtend tot een botsing is gekomen
tusschen een 200-tal leden der Arabische
valkspartij, die, ondanks het verbod van
den prefect toch een betooging wild'en
houden en de politie. De commissaris van
politie en een tiental agenten werden ge
wond. Dertig inheemschen werden licht
gewond. Tien betoogens zijn gearresteerd.
Ric 6 Rac.
„En dan, als je me doodt, denk er
dan eens aan hoe groote moeite het sou
kosten, om, als alle misdadigers, terug te
keeren naar de plaats van het misdrijf".
