DE SPAANSCHE BURGEROORLOG BUITENLAND BINNENLAND NATURALISATIE VAN MEER DAN 1100 PERSONEN DINSDAG 24 AUGUSTUS 1937 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 Naar uit Santander wordt gemeld heb ben vliegtuigen der rechtschen de plaat sen Torrelaveja en Arenas de Iguna ge bombardeerd. Van beide steden zijn slechts puinhoopen overgebleven. Het bombardement heeft bovendien een groot aantal slachtoffers gemaakt. Medegedeeld wordt voorts, dat de rechtschen Castro Urdiales, de voornaam ste sterkte tusschen Bilbao en Santander, hebben genomen. Activiteit aan het front bij Madrid. Gistermorgen vroeg hebben de troepen van Franco aan het front van Casa del Campo bij Madrid een aanval onderno men. De regeeringstroepen, die op hun hoede waren, drongen den vijand even wel terug, zoodat deze naar zijn linies moest terug keeren, zonder resultaten te hebben behaald. Ook in den sector van de brug der Franschen hebben de rechtschen gister morgen, voorafgegaan door tanks, een aanval gedaan op de linksche stellingen, welke echter gemakkelijk werd afgesla gen. Overal aan het front van Casa del Cam po is de rust thans weergekeerd. DE TORPEDEERING DER SPAANSCHE REGEERINGSSCHEPEN. Kwestie bij Volkenbond aanhangig gemaakt. De regeering te Valencia heeft op grond van artikel 2 van het Volkenbonds pact verzocht om plaatsing op de agenda van den Volkenbondsraad van de kwes tie der torpedeering van een aantal ha- rer schepen in de Middellandsche Zee, waarvan zij de Italiaansche vlootstrijd- krachten de schuld geeft. Valencia laat aan den raadsvoorzitter en aan den secre taris-generaal de beslissing om den raad al of niet in buitengewone zitting bijeen te roepen. Het aftreden van generaal Faupel als Duitsch ambassadeur. Het aftreden van generaal Faupel als Duitsch ambassadeur bij generaal Franco heeft te Berlijn levendige verwondering gewekt. Volgens geloofwaardig lijkende inlich tingen echter schijnen zekere leidende Duitsche persoonlijkheden reeds thans van oordeel te zijn, dat de regeering van Valencia verloren heeft. Daarom zou Hitier het oogenblik gekomen achten om een beroepsdiplomaat te laten treden in de plaats van generaal Faupel, die beter thuis is in de krijgskunde dan in de bui- tenlandsche politiek. het oog op haar verplichtingen tegenover de Tsjechoslowaaksche weermacht niet in staat waren de leveringstermijnen in acht te nemen voor de volgende partijen, deed het Tsjechoslowaaksche ministerie van buitenlandsche zaken het voorstel ten be hoeve van de nakoming ook van de ove rige leveringstermijnen in plaats van de bestelde types het in het Tsjechoslowaak sche leger goed gebleken machinegeweer type te laten treden. Dit bemiddelings voorstel werd door de Portugeesche re geering afgewezen en beantwoord met het terugroepen van haar gezant op 18 Aug. j.l. POLEN DE BOERENSTAKING. De door de boerenstaking ontstane toe stand is volgens tot dusverre nog niet be vestigde berichten weer toegespitst. De arbeiders in de stad Kielce zouden n.l. in sympathiestaking zijn gegaan. Het zou, naar verluidt, den stakenden leden van de boerenvolkspartij gelukt zijn een wa penarsenaal te bestormen. Volgens een andere mededeeling zouden de in handen der boeren zijnde wapens van buiten landsche oorsprong zijn. Gisteren hebben zich weer talrijke rel letjes voorgedaan, o.m. te Ponice en Mel- styn, waarbij drie dooden en talrijke ge wonden zijn gevallen. EGYPTE KONING FAROEK VERLOOFT ZICH. De verloving van koning Faroek is gis teren officieel bevestigd. De verloofde draagt den Turkschen naam Sasinaz. Zij is een buitengewoon knap meisje. Haar vader is rechter in het gemengde hof van appèl en haar grootvader is de oud-mi nisterpresident Mohamed Pasja Saied. PALESTINA MANDAATSCOMMISSIE AANVAARDT VERDEELINGSPLAN. Zelfstandigheid moet echter geleerd worden. In een officieel communiqué, dat het rapport van de Mandaatscommissie aan het Volkenbondssecretariaat samenvat, wordt aangegeven, dat de Mandaatscom missie, terwijl zij zich in principe vóór een bestudeering van de deelingsoplossing in Palestina verklaart, van meening was, dat een verlenging van de periode tot het aanleeren der politieke vrijheden, welke door het mandaat gevormd wordt, vol strekt noodzakelijk zou zijn, zoowel voor den nieuwen Arabischen als den nieuwen Joodschen staat. De commissie beëindigt haar rapport met hulde te brengen aan de inspanning van Groot-Brittannië in Palestina. DUITSCHLAND EVANGELISCH PREDIKANT VRIJ GELATEN. Op bevel van hooggerechtshof. Het hooggerechtshof te Dormund heeft de onmiddellijke invrijheidstelling bevo len van den Evangelischen predikant Klose, die wegens een geschil met de na- tionaal-socialistische autoriteiten in de gevangenis te Bochum was opgesloten. LIDMAATSCHAP DER ..ROTARY CLUB" VERBODEN. Rijksleider Walter Busch, de deskundi- ge der nationaal-socialistische partij voor I demografische en rassen-kwesties, heeft j een order uitgevaardigd, volgens welke j leden der partij, die tevens lid zijn van de „Rotary Club" vóór 31 December 1937 het lidmaatschap van laatstgenoemde or ganisatie moeten hebben opgezegd. Zij die na dien datum nog lid der „Rotary Club" zijn, zullen worden vervolgd. STUDENTENDUELS TOT NADER ORDER VERBODEN. De rijksstudentenleider heeft de z.g. „Mensur", het studentenduel op den sa bel of op den degen, tot nader order ver boden, in afwachting van een principieele regeling. De onvoorwaardelijke genoegdoening met de wapens bestaat bij de Duitsche studenten sedert de invoering van de eerecode van Juni 1937. TSJECHO-SLOWAKIJE LISSABON-PRAAG. Het verbreken der diplomatieke betrek kingen. Het Tsjechoslowaaksche departement van buitenlandsche zaken publiceert een officieele verklaring ten aanzien van het aforeken der diplomatieke betrekkingen tusschen Portugal en Tsjechoslowakije. Daarin wordt o.m. gezegd, dat het Tsje choslowaaksche ministerie van buiten landsche zaken zich bereid heeft verklaard te voldoen aan de verdere Portugeesche wenschen en de garantie op zich te nemen voor het nakomen van de leveringstermijn voor de eerste partij machinegeweren, voor zoover Portugal het concurrentiever- bod vpor Tsjechoslowaaksche onderdanen in Portugal opheft. Aangezien later bleek, dat de wapenfabrieken van Bruenn met In katholieke gezinnen. Dezer dagen gaven wij een beschouwing naar aanleiding der uitlatingen van prof. Kors te Rolduc, dat zooveel katholieke kin deren voor het geloof verloren gaan na het verlaten van de school. Verscheiden bladen hebben zich met een verklaring van dit treurig verschijnsel beziggehouden. De Rotterdamsche Jezuiet Pater Ant. Timmers S.J., die de zielzorg in een groo testadswijk vele jaren heeft meegemaakt, schreef in de „Volkskrant": „Een oorzaak is naar ons inzicht te zoe ken in een mentaliteit, die zich sinds de gelijkstelling onwillekeurig gevormd heeft en waarmee ook verscheidene goede ouders geïnfecteerd zijn geworden, namelijk in de opvatting, dat de zorg voor het godsdienstig onderricht der kinderen voortaan vrijwel geheel op de school en den priester afge wenteld kan worden. Welnu, deze opvat ting is niet juist gebleken. De school blijkt het niet alléén te kunnen. Ook al komt de priester in de klas. Dit is een ervaring, die ik gedurende de jaren, dat ik wekelijks op de lagere school godsdienstonderricht geef, heb opgedaan. De school alléén kan het niet. De zorg der ouders, die zich er enkel toe bepaalt te informeeren naar het feit, of hun kinde ren de aldaar opgegeven lessen wel geleerd hebben, is gebleken niet voldoende te zijn. Neen, onze ouders zullen terug moeten, gedeeltelijk althans, naar de oude en be proefde methode, namelijk om de lessen hunner kinderen ook zelf te „overhooren". Het is waarlijk deze mentaliteit, dat op de school wel gezorgd zal worden voor het godsdienstonderricht, die de ouders en ook ons parten heeft gespeeld. Daar zit een groote oorzaak van het verlies onzer kin deren. Niet het bijzonder onderwijs ver toont zoodanige leemten, dat „reeds direct na schooltijd duizenden voor ons verloren gaan". De ware schuld ligt dus bij de gezinnen, die ofwel niet godsdienstig genoeg zijn, of wel de zorg voor het godsdienstonderricht te veel op het bijzonder onderwijs zijn gaan afwentelen, met voorbijzien van hun eigen verplichtingen. Nogmaals: de lagere school alleen kan het niet. De ervaring heeft ons dat ge leerd. Prof. Kors heeft dan ook de prac- tijk geen geweld aangedaan. Hoogstens kan men zeggen, dat hij onvolledig is geweest. Immers, de practijk heeft ons na 20 jaren gelijkstelling geleerd, dat wij bij ons bij zonder onderwijs ook de daadwerkelijke medewerking der ouders noodig hebben voor het godsdienstonderricht en dat dezen de zorg daarvoor niet voor het grootste ge deelte moeten gaan afwentelen op de scho len". H. M DE KONINGIN NAAR VARSSEVELD. De burgemeester van Wisch heeft van morgen bekend gemaakt, dat H. M. de Ko ningin Donderdagnamiddag de landbouw- en nijverheidstentoonstelling („Laneijto") met een bezoek komt vereeren. PRINS BERNHARD WEER OP HET LOO. Gisteravond arriveerde Z. K. H. Prins Bernhard weder ten paleize Het Loo, terug- keerende van het niet-officieele bezoek aan koning Leopold van België. Z. K. H. heeft het noenmaal te Laeken gebruikt en is daarna per auto naar Het Loo terugge reisd, alwaar hij te kwart over zevenen arriveerde. ONZE TUINBOUWEXPORT AANZIENLIJK VERBETERD. Naar Duitschland flinke stijging. De export van tuinbouwproducten is in de maand Juli heel wat gunstiger geweest dan in dezelfde maand van het vorig jaar en een belangrijke stijging viel waar te ne men, waarbij Duitschland de voornaamste plaats innam. Waar in Juli van het vorig jaar voor een totaal bedrag van 3.909.000 aan tuinbouw producten werd geëxporteerd, bedroeg de waarde in de afgeloopen maand 6.259.000, een stijging dus met ongeveer 60 pCt. Wat de hoeveelheid betreft, in het vorig jaar werd 52 millioen kilo verzonden en thans 69 millioen, zoodat de hoeveelheid met bijna 34 pCt. vermeerderde. Naar de „Tuinderij" constateert, is de sterk verhoogde export vooral te danken aan de gunstige werking der hoogere beta lingscontingenten, door Duitschland be schikbaar gesteld, nadat dit door onze re geering was bedongen. Van tomaten nam Duitschland in de af geloopen maand voor 1.239.000 af en het vorig jaar slechts voor 697.000. De export naar Engeland is eveneens ge stegen, doch niet zoo belangrijk als die naar Duitschland. Ln totaal werd naar Duitschland voor 2.951.000 verzonden tegen 1.417.000 in Juli van het vorig jaar. DE POLDER REEUWUK. Het stelsel van gecommitteerden blijft. Eenige maanden geleden hebben zeven tig ingelanden van de polder Reeuwijk bij het bestuur een verzoekschrift ingezonden, om het stelsel van gecommitteerden af te schaffen. Op een daarop gehouden verga dering van het bestuur met gecommitteer den werd besloten dit verzoek door te zen den naar Ged. Staten van Zuid-Holland. Bij het bestuur van den polder is thans bericht ontvangen, dat Ged. Staten geen aanleiding kunnen vinden te bevorderen, dat het bijzonder reglement van voor noemden polder zoodanig wordt gewijzigd, dat aan het stelsel van vertegenwoordi ging der ingelanden, door middel van een vereenigde vergadering een einde wordt gemaakt. SPOORWEGONTVANGSTEN NOG STEEDS GUNSTIG. Over de eerste zeven maanden 2.3 millioen hooger geschat dan in 1936. Wederom valt over de Spoorwegontvang sten, thans over Juli j.l., een gunstig ver slag uit te brengen. De geschatte inkomsten beloopen over deze maand een bedrag van 9.206.300, tegen 8.637.900 over Juli vo rig jaar, zoodat er een voordeelig verschil is van 568.400 (tegen een nadeelig ver schil in 1936 van rond een half niillioen gul den). De reizigersontvangsten droegen ditmaal tot het voordeelig verschil het grootste deel bij, n.l. ƒ385.600, terwijl in Juli 1936 een nadeelig verschil was van bijna twee ton. Andere redenen dan conjunctuurver betering, waardoor de reislust vanzelf groo- ter wordt, zijn niet bekend. Mogelijk heeft het Jamboreevervoer, waarvan nog eenige dagen ten voordeele van Juli komen, eenigszins tot de grootere ontvangst bij gedragen. Ook de goederenontvangsten namen toe, n.l. met ƒ288.000 (in Juli 1936 minus 258.000). De bagage-ontvangsten vertoo- r.en een kleinen vooruitgang (ƒ8000), de ontvangsten voortvloeiende uit het Post vervoer en die uit „Levende Dieren" daar entegen eenigen achteruitgang, terwijl de post Diversen rond 32.000 minder ople verde. Het totaal van Januari toit en met Juli over 1937 bedraagt (met drie ongezuiverde maanden) ƒ56.726.615, tegen 54.942.542 (definitief) in 1936. Rekening houdende met de nóg te zuiveren maanden, kan het totaal voordeelig verschil geschat worden op rond 2.3 millioen tegen een nadeelig verschil in 1936 van rond 5 1/2 millioen gulden. MINISTER VAN BOEIJEN IN HET ZIEKENHUIS. Geen reden tot ongerustheid. Naar wij vernemen, is de minister van Binnenlandsche Zaken, de heer H. van Boeijen, in het ziekenhuis Bronovo te 's-Gravenhage opgenomen. De toestand van den minister geeft even wel geen reden tot ongerustheid. IN NOG GEEN TWEE MAANDEN 57 WETSONTWERPEN INGEDIEND. Voorloopig verslag van de Tweede Kamer Aan het voorloopig verslag der Tweede Kamer over 57 naturalisatie-ontwerpen wordt het volgende ontleend: De omstandigheden, dat in een tijdsbe stek van nog twee maanden niet minder dan 57 wetsontwerpen, houdende natura lisatie van meer dan 1100 personen (welk aantal tot veel meer dan het dubbele stijgt, wanneer men de gezinsleden, die meege- naturaliseerd zullen worden, meetelt), bij de Kamer zijn ingediend, had algemeen de aandacht getrokken. Van verschillende zijden werd gevraagd naar de redenen, welke tot de vrijwel gelijktijdige indie ning van een zoo groot aantal naturalisa tie-voorstellen geleid hebben. Verscheidene leden, in het midden la tende of de thans ingediende wetsvoorstel len sneller hadden kunnen zijn voorbereid, gaven in elk geval gaarne uiting aan hun voldoening over het feit, dat de Regeering er blijkbaar op bedacht is geweest den achterstand in de afdoening van naturali- satieaanvragen voor een niet onbelang rijk gedeelte in te halen. Een aantal leden wenschte nogmaals te waarschuwen tegen de gevaren, welke aan ondoordachte naturalisatie verbonden zouden kunnen zijn. Enkele leden waren van meening, dat de indiening van een zoo groot aantal wetsontwerpen tot naturalisatie de Kamer voor een zeer ernstig vraagstuk plaatst. Zij oordeelden, dat het Nederlanderschap niet verleend dient te worden aan perso nen, wier opneming in ons volk de toch reeds bestaande noodlottige verdeeldheid zou vergrooten. Alleen de norm van geest en stamverwantschap zij hier beslissend, In dit verband gaven zij te kennen, dat huns inziens het antisemitisme onder ons volk groeiende is. Zij achtten het niet wenschelijk, dat steeds meer Joden van buiten in onze volksgemeenschap worden opgenomen. Verscheidene andere leden verklaarden niet in te zien, dat naturalisatie van Jo den de verdeeldheid in ons volk zou ver grooten. Van een groeiend antisemitisme is huns inziens ook geen sprake. De staatloozen. Eenige leden herinnerden eraan, dat de positie van de z.g. staatloozen reeds her haaldelijk een onderwerp van bespreking heeft uitgemaakt. Telkens weer blijkt, dat er families zijn, die reeds geslachten lang in Nederland hebben gewoond, zonder dat zij het Ne derlanderschap hebben verkregen. De kosten, aan naturalisatie verbonden' zijn daarvan de voornaamste oorzaak. Deze toestand is naar het oordeel van de hier aan het woord zijnde leden zeer onge- wenscht, daar het grensbewoners betreft. Gevraagd werd of de Minister wil be vorderen, dat zoo noodig door wetswij ziging voor deze categorie van personen verkrijging van het Nederlanderschap te gen geringe kosten mogelijk worde. Van meer dan één zijde werd daarop krachtig aangedrongen. Het had de aandacht van verscheidene leden getrokken, dat onder hen, aan wie de Regeering bij deze ontwerpen het Ne derlanderschap wenscht te verleenen, zich een groot aantal personen bevindt, werk zaam bij het onderwijs. Weliswaar zijn dit voor het grootste deel personen, die Nederlandsche diploma's, benevens de vereischte vergunning tot het geven van onderwijs in Nederland bezitten, terwijl zich in de dossiers verklaringen bevinden van den Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschapen, inhoudende dat deze tegen de gevraagde natulisatie geen be zwaar heeft, doch de leden, die deze op merking maakten, betwijfelden toch, of het verstandig is al deze personen in het Nederlandsche staatsverband op te nemen. Zij herinnerden daarbij aan de groote werkeloosheid, die nog steeds onder het onderwijzend personeel hier te lande heerscht. En ook vestigden zij er de aan dacht op, dat juist ten aanzien van on derwijzers geëischt mag worden, dat de zen geheel in het Nederlandsche volksle ven zijn opgenomen. Zij hadden niet de overtuiging, dat dit laatste van allen, om wie het hier gaat, gezegd kan worden. Van andere zijde werd erop gewezen, dat een belangrijk percentage der te na- turaliseeren personen, die bij het onder wijs werkzaam zijn, bestaat uit religieu zen. Het bezwaar, ontleend aan de werke loosheid onder het onderwijzend perso neel, kan hier niet zoo zwaar wegen als het geval zou zijn, wanneer het leeken betrof. Onder de verzoekers, wier aanvragen de Regeering thans voorstelt in te willigen, bevinden zich wederom eenige personen, die uit het leger van eigen land zijn gede serteerd. Eenige leden wenschten tegen hun naturalisatie bezwaar te maken. Andere leden waren van oordeel, dat het niet juist is, de bedoelde personen na 20 jaar nog het slachtoffer te doen worden van een deseitie welke bij de meesten on der verzachtende omstandigheden heeft plaats gehad. DE VLEESCHPRIJZEN Waarom ze niet verlaagd kunnen worden. Ten aanzien van de halveering der crisis heffing op het vleesch merkt de „Vee- en Vleeschhandel" o.a. het volgende op: De crisishefifng moge dan al niet ge heel zijn afgeschaft, ook een halveering er van beteekent reeds een behoorlijke ver lichting der bedrijfslasten. (Er zij hier nog aan herinnerd, dat mi nister Steenberghe tijdens zijn eerste zit tingsperiode de crisisheffing op rundvleesch in November 1934 reeds terugbracht van 20 op 10 pet.). Op een middelmatige koe van 300 kg. geslacht gewicht, kostende 73 ets. per kg. geslacht, werd tot dusver aan crisisheffing een bedrag van 21.90 betaald. Een halveering dezer heffing beteekent dus een vermindering van lasten van rond 11. Dit bedrag komt ongeveer overeen met de som, die thans als omzetbelasting moet worden neergeteld. In zijn motiveering dezer verlaging heeft de minister uitdrukkelijk verklaard, dat hij hiertoe is overgegaan om het slagers- bedrijf tegemoet te komen in zijn moei lijkheden. Men moet naar ónze meening j hieruit lezen, dat de minister van" oordeel j is, dat de slager thans niet moet overgaan tot verlaging der vleeschprijzen. Dit is trouwens ook volkomen logisch, omdat juist thans de distributiemarge veel en veel te gering is om een eenigszins loonend bedrijf mogelijk te maken. Het verschil tusschen den gemiddelden kleinhandelsprijs voor rundvleesch en den groothandelsprijs, die de slager moet beta len, is dus van 23,8 ets. per pond tot 18.6 ets. gedaald; een achteruitgang van bijna 22 pet. Waar de vaste lasten op het bedrijf, die uit deze distributiemarge betaald moeten worden, een groote starheid vertoonen, is deze daling practisch geheel voor rekening gekomen van het loon van den bedrijfs eigenaar en zijn gezin. Bovendien is de vermindering van las ten, ontstaan door de halveering der hef fing, per pond verkoopbaar vleesch te ge ring om werkelijk to prijsdaling te kun nen leiden. Een koe van 300 kg. aan bou ten levert ongeveer 230 kg. verkoopbaar vleesch op. Een lastenverlaging van ƒ11 komt dus neer op plm. 4.8 pets. per kg. of nogeen 2H cent per pond. Hoogstens zouden dus de vleeschprijzen met doorelkaar 214 cent per pond kunnen worden verlaagd als gevolg van de halvee ring der heffing. Wij kunnen moeilijk aannemen, dat een dergelijke verlaging werkelijk een con sumptievermeerdering van beteekenis kan brengen, zeker niet een zoodanige ver meerdering van verbruik, dat langs dien weg de thans zeer slechte bedrijfsuitkom- sten zouden kunnen worden verbeterd. DE SPERTIJD IN HET SLAGERS- BEDRIJF Zooals bekend heeft minister Steenber ghe een spertijd voor het slagersbedrijf in gevoerd, d.w.z. dat voorloopig zonder 's mi nisters toestemming geen nieuwe slagers zaken gevestigd mogen worden. Men vraagt ons, hoe lang die spertijd duurt. Wij antwoorden: zes maanden. Maar de minister heeft de bevoegdheid den spertijd nog eens met zes maanden te verlengen. „Geld." IJK EN HERIJK VAN MATEN EN GEWICHTEN De minister van oecqnomische zaken heeft bepaald dat, gedurende de jaren 1938 en 1939: bij den ijk en herijk van maten en gewichten, de, letter m in den kleinen staanden drukvorm, en bij den ijk en herijk van gasmeters, de Koninklij ke Kroon het goedkeuringsmerk zal zijn. ELECTRIFICATIE SPOORWEGEN Binnenkort proefritten op het traject Den HaagGouda De werkzaamheden voor de electrificatie van den spoorweg Den HaagGouda zijn thans zoover gevorderd, dat binnenkort de proefritten gehouden kunnen worden. De eerste baanvakken zullen daartoe omstreeks einde September voor dit doel gereed komen. In Mei van het volgend jaar zal de Die- sel-electrische trein den stoomtrein ook hier vervangen hebben. BEDRIJF5RAAD VOOR DE DIAMANT INDUSTRIE. De minister van sociale zaken heeft aan de vaste leden van de commissie van ad vies, bedoeld in artikel 8 der bedrijfsraden- wet, de volgende personen als tijdelijke le den toegevoegd: 1. A. S. Dresden, 2. Th. I. Grupping, 3. R. van Wezel, 4. dr. Henri Po lak, 5. Is. Voet en 6. D. Kuyt, allen te Am sterdam. Deze toevoeging geschiedt ten behoeve van het uitbrengen door vorengenoemde commissie van een advies omtrent de wen- schelijkheid van het instellen van een be- drijfsraad voor de diamantindustrie en omtrent andere daarmede verband hou dende onderwerpen, in artikel 8 der be- drijfsradenwet bedoeld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 6