BINNENLAND
MAANDAG 23 AUGUSTUS 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 8
AUTOMOBILISME
DE GROOTE PRIJS VAN ZWITSERLAND
Carracciola winnaar.
Op het circuit van het Brehmgarten-
wald bij Bern is Zondag de autowedstrijd
om den grooten prijs van Zwitserland ver
reden. De totale afstand was 50 ronden of
365 K.M. Meer dan honderd duizend kij
kers hadden zich rond de baan, die een
lengte heeft van 7.28 K.M. verzameld.
De jonge koning van Siam en zijn neef,
de coureur prins Bira, behoorden tot de
aanwezigen.
Zeventien wagens verschenen aan den
start. Stuck nam onmiddellijk de leiding,
gevolgd door Caracciola en Rosemeyer.
In de eerste ronde noteerde Stuck een
tijd van drie minuten, d. een gemiddel
de uursnelheid van 148.067 meter, welke
beinvloed was door het natte wegdek. Ro
semeyer vliegt bij de Eymatt uit de baan
en heeft de hulp van toeschouwers noodig
om zijn vastgeloopen wagen los te krijgen.
Hierdoor is hij genoodzaakt op te geven,
aangezien men geen hulp van derden aan
vaarden mag. Inmiddels heeft Carraciola
den kop veroverd, gevolgd door Stuck,
Lang, van Brauchitsch en Fagioli.
Nuvolari bezet de achtste plaats. Na vier
ronden is Carraciola gereed om den eer
sten lap te geven. Zijn voorsprong op
Stuck bedraagf acht seconden, dan komt
Lang. Nuvolari wordt naar de negende
plaats gedrongen. Hij stapt uit en geeft
het stuur over aan Rosemeyer. Evenals in
Monte Carlo staat Rosemeyer voor de
moeilijke taak door recordsnelheden zijn
achterstand in te halen. Het verschil met
Carracciola bedraagt ongeveer een ronde.
In de zevende ronde passeert Lang Stuck
en na tien ronden hebben de beide Merce
des Benzwagens van Carraciola en Lang de
leiding voor Stuck, von Brauschitsch, Fa
gioli, Kaub, Farina, Rosemeyer, Sommer,
Pieck en Hartman.
Stuck wordt in de volgende ronde door
von Brautschitsch gepasseerd en valt naar
de vierde plaats terug, zoodat nu drie
Mercedes aan den kop liggen. Rosemeyer,
wiens wagen een defect vertoont, wordt ge
lapt. Ruegg geeft met motorpech op. Na
vijftien ronden heeft Carracciola het veld
tot en met nummer zes gelapt. Rosemeyer
ligt een ronde achter de leiders, doch hij
loopt spoedig wat in. Na 22 ronden wis
selt Fagioli van banden, doch geeft daarna
het stuur aan Nuvolari over. In de 25ste
ronde wisselen en tanken. Lang en von
Brauchitsch, zoodat Stuck tijdelijk de
tweede plaats bezet. Het is een verrassing
als Carracciola in de 26ste ronde tankt,
doch dan met dezelfde banden doorrijdt.
Ook Stuck gaat op dezelfde wijze verder.
Rosemeyer is inmiddels tot de vijfde plaats
naderbij gekomen. Farina stapt uit. Na
dertig ronden heeft Carracciola een voor
sprong van 133 seconden op Rosemeyer.
Dat beteekent, dat de laatste in elke ronde
ongeveer 7 sec. moet inloopen om't tot 'n
overwinning te brengen, doch dit is niet mo
gelijk. Na 46 ronden ligt Rosemeyer nog 33
seconden achter von Brauchitsch. Hij
maakt dan een ronde van 2 min. 37.9 sec.
en daarna een van 2 min. 37 sec., dit is een
gemiddelde uursnelheid van 167 K.M., doch
dat helpt niet meer.
Onder enorm enthousiasme gaat Carrac
ciola voor den tweeden maal als winnaar
van den Grooten Prijs van Zwitserland
over de eindstreep.
De gedetalleerde uitslag luidt: 1. Carrac
ciola )Mercedes Benz) 2 uur 17 min. 39.3
sec., gem. uursnelheid 159.160 K.M. 2. Lang
(Mercedes Benz) 2 uur 18 min. 28.7 sec.
gem. uursnelheid 158.260 K.M. 3. von Brau-
chitsoh (Mercedes Benz) 2 uur 18 min. 45.7
sec., gem. uursnelheid 156.840 K.M. 4. Stuck
(Auto Union) 2 uur 18 min. 46.8 sec. 5. Ro
semeyer (Auto Union), 2 uur 19 min. 0.5
sec. 6. Kautz (Mercedes Benz), 2 uur 19
min. 58.5 sec.
Op één ronde: 7. Nuvolari (Auto Union).
Op drie ronden: 8. Sommer (Alfa Ro
meo).
Op negen ronden: 9. Pieck (Maserati).
Op tien ronden: 10. Hartmann (Maserati).
DE RACE LUIK—ROME—LUIK.
Een ernstig ongeluk in de Dolomieten.
In den uithoudingswedstrijd LuikRome
Luik, zijn er nog slechts negen equipes,
welke een kans hebben op de eerste plaat
sen te worden geklasseerd, gezien hun ge
ring aantal strafpunten. Onze landgenooten
Gatsonides en van Hunt met Riley bevin
den zich hierbij, zij staan thans, wat het
aantal strafpunten betreft, op de vierde
plaats.
Ook dit automobilistisch evenement heeft
zijn zwarte bladzijde. Tijdens het over
trekken van den Pordoipas in de Dolomie
ten geraakte de Zwitsersche equipe Dreier-
Hahn, welke met een 2.3 1. Alfa Romeo
deelnam, in een bocht van den weg en
stortte in een kloof. Wonder boven won
der kroop Hahn ongedeerd uit den chaos,
maar zijn tochtgenoot Dreier had doode-
lijke verwondingen opgeloopen en over
leed kort na het ongeval.
Nederlanders Gatsonidesvan Hunt vierde.
De buitengewoon moeilijke uithoudings
wedstrijd LuikRomeLuik over een af
stand van bijna 4500 K.M. is geëindigd in
een groote Duitsche overwinning. De eer
ste drie plaatsen worden bezet door Duit
sche equipes, maar minstens zoo bijzonder
is de prestatie van de Nederlandsche equi
pe, Gatsonidesvan Hunt geweest, die
van de 82 deelnemers als vierde achter de
Duitschers aankwam.
De officeuze uitslag luidde als volgt:
1. HaberleGlocker (Duitschland) met
Hamonag.
2. von Guillaumemevr. Bahr met
Imperia.
3. van HausteinBund (Duitschland)
met Hanomag).
4. Gatsonidesvan Hunt (Nederland)
•met Riley.
5. MassaBrunetto (Italië) met Alfa
Romeo.
HULP AAN DEN KLEINEN BOER.
Bijzondere steunregeling voor de nood
lijdende bedrijven in het leven geroepen.
Rationalisatie.
In verband met den moeilijken
toestand, waarin het kleineboren-
ondanks de getroffen crisismaatrege
len, die voor het kleinbedrijf golden,
verkeert, heeft de regeering gemeend
een bijzondere steunregeling voor de
noodlijdende bedrijven in het leven
te moeten roepen. Van deze steunre
geling kunnen alleen gebruik maken
zij, die op een bepaalden datum als
grondgebruiker bekend stonden. De
nieuwe maatregelen beoogen vooral
door een krachtige, zoo mogelijk in-
dividueele, voorlichting de rationali
satie van dit soort bedrijven zooveel
mogelijk te bevorderen.
Het is gebleken, dat, hoe gaarne ook
het bedrijf dit zelf zoude wenschen, deze
rationalisatie als regel achterwege bleef,
wijl de contante middelen ontbraken.
Het ligt thans in de bedoeling om voor
zooveel noodig met overheidshulp deze
kleine boeren in het bijzonder op het
eigen bedrijf werkzaam te doen zijn, ten
einde hen aldus in de gelegenheid te stel
len de noodige gelden te verdienen, die
noodzakelijk zijn voor de rationalisatie
van het bedrijf.
Als basis voor den te verleenen
steun zal dienen de bestaande steun
regeling en wel in dien zin, dat aan den
kleinen boer voor zijn arbeid op het
bedrijf zelf een bedrag zal worden
uitgekeerd, waarbij rekening wordt
gehouden met hetgeen een werklooze
aan steun ontvangt in de gemeente,
waar hij woont, en het bedrag, dat hij
volgens bepaalde normen uit zijn be
drijf ontvangt. Het uit te keeren be
drag zal als regel niet in geld, doch
in bedrijfmiddelen worden verschaft,
teneinde de zekerehdi te verhoogen,
dat dit bedrag ook inderdaad het be
drijf, dus indirect ook den boer. ten
goede komt
Voor zoover de noodige gelden bij de
uitvoering dezer regeling voortvloeien uit
het feit. dat de verminderde inkomsten
het gevolg zijn van het wegvallen van den
arbeid, dien de kleine boer als regel vond
bij derden, zullen deze gelden gevonden
moeten worden door de gemeenten met
subsidie uit het Werkloosheidsubsidiefonds.
Voor zoover dit niet het geval is, zal het
Landbouwcrisisfonds bijstand moeten ver
leenen.
De uitvoering van deze regeling komt,
in samenwerking met het departement van
Sociale Zaken, in handen van den dienst
voor de kleineboerenbedrijven. Het ligt in
de bedoeling., dat plaatselijk locale com
missies worden ingesteld, die met de amb
tenaren van den landbouwvoorlichtings-
dienst en van den rijks werk verschaf f in gs-
dienst samenwerken. Zoo eenigszins moge
lijk zal nog dit najaar deze regeling in
werking treden.
WIERINGERMEER ZEVEN JAAR DROOG
Men viert feest.
„21 Augustus 1930 viel de Wieringermeer
droog" vermelden de gedenkplaten, die in
den buitenmuur van verscheidene open
bare gebouwen in den polder zijn aange
bracht. Heden voor zeven jaren volbrach
ten de gemalen „Lely" te Medemblik en
„Leemans" te Den Oever hun taak het in
gedijkte gedeelte Zuiderzee droog te ma
len, en wordt „de Polderdag" weer fees
telijk gevierd.
De vlaggen zijn uit in de Wieringermeer!
Reeds dadelijk bij het binnenkomen in
den polder krijgt men den indruk, dat er
iets bijzonders aan de hand moet zijn.
Verder den polder ingaande, ziet men
drommen Wieringermeerders zich spoeden
naar Slootdorp, het Wieringermeerdorp,
waar de feestelijkheden op een groot
grasveld zullen worden gehouden.
Zoowel per rijwiel als per boerenwagen,
in autobussen en personenauto's komen
zij naar het feestterrein. De aan hun orgi-
neele kleederdrachten trouw gebleven
Zeeuwsche, Friesche en Brabantsche vrou
wen geven door hun tegenwoordigheid
aan de feestelijkheden het karakter het
feest van de geheele Nederlandsche be
volking te zijn.
De heer en beijveren zich in het touw
trekken en (gecostumeerd) voetballen. De
dames zijn eveneens aan het touwtrekken
en bekampen elkaar in een hinderniswed
strijd per fiets. Voor paardenliefhebbers is
ook gezorgd: een „tally-ho" wedstrijd en
een wedstrijd in het ringsteken met sjee-
zen staan ook op het programma.
De belangstelling voor de wedstrijden
culmineert zich in den z.g. „loop door
Slootdorp", een wedstrijd in het hardloo-
pen over een afstand van plm. 2 K.M.
Van avond worden de feestelijkheden
voortgezet met de uitvoering van een
„bonteavond"-programma. Alex de Haas
zingt en speelt voor het talrijke publiek,
terwijl bovendien de Wieringermeerfanfa-
recorpsen voor de noodige afwisseling
zorgen.
Het dorp zelf is door z.g. buurtvereeni-
gingen aardig verseird en geïllumineerd,
terwijl de winkeliers aan de feestelijkhe
den een etalage-wedstrijd hebben verbon
den.
Te ongeveer elf uur wordt de feestdag
besloten met een groot vuurwerk
„Hbld."
DE CONSUMPTIEMELK.
De prijs van consumptiemelk af boerderij
is verhoogd met een halven cent per liter,
n.l. van 6 1/2 op 7 cent voor eerste kwa
liteit.
De consumptieprijs van melk wordt ech
ter niet verhoogd, aldus bericht het „Hbld".
De winstmarge van den melkhandel daalt
daardoor dus met een halven cent.
PROEFTOCHT VAN DE „PIET HEIN".
Zaterdagmiddag omstreeks twaalf uur
had de „Piet Hein" de werf van de firma
G. de Vines Lentsch aan den Grasweg te
Amsterdam verlaten en koers gezet naar
den Helder waar het jacht 's avonds acht
uur arriveerde, na een voorspoedigen
tocht langs Enkhuizen en via den Oever.
In de marinestad, waar de nacht in de
haven werd doorgebracht, toonde het pu
bliek groote belangstelling voor het prin
selijk jacht.
Gistermorgen om half negen vertrok
de „Piet Hein" naar den Texelstroom.
Verschillende snelheids-, draai- en stop-
proeven werden hier genomen. De proe
ven hadden een buitengewoon gunstig
verloop. Op den Dooven Balg en het Korn-
werderzand werden later de ankers ge
probeerd.
Op den terugtocht over het IJselmeer
voer het vaartuig, bestuurd door den bou
wer, den heer G. de Vries Lentsch jr. ge
durende vier uren op volle kracht. Een
kruissnelheid van 13 mijl of 22 K.M.
werd hierbij bereikt.
Bij aankomst van het jacht in de Oran
jesluizen te Amsterdam profiteerde een
groote menigte van de gelegenheid reeds
nu het sierlijke schip van nabij te be
schouwen.
De heer E. Crone, die ons het een en
ander mededeelde, was vol lof over dezen
tocht, waarop in totaal 200 K.M. werd af
gelegd.
Aan boord bevonden zich de leden der
commissie, die het geschenk, namens het
Nederlandsche volk, aanboden, alsmede
de heer Voogd, ontwerper der plannen en
voorts extra personeel van de firma
Stork, voor het controleeren van de ma
chines.
HEFFING OP BOTER.
De heffing op boter is voor de week van
22 tot en met 28 Augustus 1937, behoudens
tusschentijdsche wijzigingen, vastgesteld op
70 cent per kg.
UITVOER VAN EIEREN.
Restitutie en monopolie-prijsverschil.
Gelijk bekend is, heeft de minister van
Landbouw en Visscherij, toen met ingang
van 5 en 25 April 1937 de monopolieprijs
verschillen bij den invoer van voedergra-
nen werden verlaagd, de restitutie van deze
prijsverschillen, welke bij den uitvoer van
kippen- en eendeneieren wordt gegeven,
niet met een overeenkomstig bedrag ver
laagd, waardoor de pluimveehouderij in een
moeilijken toestand verkeerde. Daar de
eierprijzen de laatste weken gestegen zijn,
heeft de minister van Economische Zaken
thans aanleiding gevonden de desbetreffen
de verlaging toe te «passen. Vandaar dat de
restitutie, welke bij den uitvoer van kippen
en eendeneieren gegeven wordt, met ingang
van 23 Augustus 1937 is vastgesteld op
0.421/2 per 100 stuks kippeneieren en
0.25 per 100 stuks eendeneieren.
Voor eieren, welke in het tijdvak van 5
April 1937 tot 28 Augustus 1937 in de koel
huizen zijn ingelegd of zijn ingekalkt, blijft
de restitutie vastgesteld respectievelijk op
0.75 en 0.43 per 100 stuks.
Het monopolieprijsverschil bij den invoer
van kippen- en eendeneieren is verdaagd
tot 0.42 1/2 per 100 stuks.
De restitutie bij den uitvoer van hoeveel
heden van tenminste 25 kg. niet meer in de
schaal aanwezige bestanddeelen van kippen
en/of eendeneieren is met ingang van den
zelfden datum verlaagd tot 0.08 1/2 per kg.
netto.
Oud-burgemeester Maarschalk terug
De oud-burgemeester van Haarlem, Je
heer C. Maarschalk, die sinds het hem
overkomen auto-ongelukop 26 Juni j.l. in
Duitschland in het ziekenhuis te vVezel
verpleegd werd, is te Haarlem terugge
keerd.
Zijn kwetsuren zijn bijna alle genezen,
al zal het volledig herstel nog geruimen
tijd vorderen. Zijn zenuwgestel is nl. ern
stig geschokt.
LUCHTVERDEDIGINGSDAG
TE SCHEVENINGEN.
BIJEENKOMST IN DE KURZAAL.
Demonstraties trokken geweldige
belangstelling.
In de Kurzaal te Scheveningen had Za
terdagmiddag een bijeenkomst plaats, ter
gelegenheid van den luchtverdedigings
dag, welke door zeer vele militaire en ci
viele autoriteiten, waarvan het meeren-
deel reeds Zaterdagochtend bij de ope
ning van de beide tentoonstellingen aan
wezig was, werd bijgewoond.
Ook de minister van Defensie, de heer
J. J. C. van Dijk, gaf van zijn belangstel
ling blijk.
De zaal was met vlaggedoek op een
voudige wijze versierd.
De vergadering stond onder leiding van
mevrouw I. van DijkHendriks, waarne
mend voorzitster van de afdeeling Den
Haag van het Nationaal Jongeren Ver
bond, die een kort welkomstwoord sprak.
Het woord was vervolgens aan den
voorzitter van het luchtverdedigings
fonds ir. J. E. F. de Kok.
De heer De Kok gaf een uiteenzetting
van het doel en wezen van de vereeni-
ging voor nationale veiligheid en van het
luchtverdedigingsfonds.
Daarna heeft generaal b.d. C. J. Snij
ders zich tot de vergadering gericht.
Spreker schetste de onheilspellende in
ternationale toestanden in Europa en in
het Verre Oosten en zeide, dat de kans
bestaat, dat Nederland en Nederlandsch-
Indië tegen onzen wil in een algemeenen
oorlog meegesleept en tot oorlogsgebied
en operatieterrein misbruikt zouden wor
den.
Er bestaat slechts één middel, aldus
generaal Snijders, dat de hoop kan wek
ken, deze gevarenkans zoo al niet vol
ledig uit te schakelen althans haar be
langrijk te beperken. Dit middel is: het
bezit en de voortdurende gereedheid
eener weermacht van zoodanige beteeke-
nis en gehalte, dat het voordeel, hetwelk
het militair-strategisch gebruik van ons
gebied den oorlogvoerende zou bieden
worde overtroffen door het nadeel, dat
hij zich zou scheppen met de onvermijde
lijke bestrijding onzer, alsdan aan de
zijde zijner tegenpartij optredende strijd
krachten.
Zulk een weerbaarheid behoort niet al
leen een met belastinggeld noode op peil
te houden wettelijke instelling te zijn,
maar zij moet ook wortelen in de geesten
en in de harten des volks.
Het luchtverdedigingsfonds doet een
beroep, aldus generaal Snijders, op de
gansche Nederlandsche jongelingschap om
zich mits voldoende aan de gestelde
eischen in grooten getale aan te mel
den en beschikbaar te stellen ter oplei
ding tot vlieger, wat tevens voor hen het
deelnemen aan een heerlijke, opwekken
de en prikkelende sport beteekent en
him een eervolle nationale taak in het
vooruitzicht stelt.
Doch tegelijk wendt zich het luchtver
dedigingsfonds tot alle Nederlanders met
den dringenden oproep, de volbrenging
van het voorgenomen werk door alge-
meene deelneming en talrijke bijdragen
mogelijk te maken.
Na de rede van generaal Snijders voer
den leden van de afdeeling Den Haag van
het nationaal jongeren verbond het „lucht-
verdedigingsspel", een stuk in 5 bedrij
ven, op, onder leiding van Louis Gim-
berg.
Het succes van de opvoering was groot
en de leuze aan het einde van het stuk:
„Nederland weerbaar, ook in de lucht"
maakte grooten indruk.
Nadat het Wilhelmus was gespeeld, be
gaven de aanwezigen zich naar het terras
van het Kurhaus voor het bijwonen van
de demonstraties.
Voordat deze aanvingen sprak de mi
nister van Defensie, de heer J. J. C. van
Dijk, van de muziektent de honderden op
J het terras en de duizenden en duizenden,
die op den boulevard, op het strand en
I elders plaats hadden gevonden, toe.
Enkele minuten voor half vijf kwamen
5 zwarte stippen in het zicht. Via den
luidspreker in de muziektent op het terras
van het Kurhaus deelde majoor Zeegers
van den staf van de militaire luchtvaart
mede, dat het de eerste groep van de de-
monstreerende militaire vliegtuigen was.
En inderdaad, nauwelijks drie minuten la
ter, daverden de 5 zware motoren der
gevechtsvliegtuigen, die bommenwerpers
voorstelden, boven de Pier. Het was een
buitengewoon boeiend schouwspel, dat
diepen indruk maakte, vooral toen later
J aan den Zuidelijken hemel 2 andere pa
trouilles, elk bestaande uit 3 vliegtuigen,
zichtb'aar werden.
De demonstraties, bestaande uit aan
vallen en verdedigen, waarbij van den
boulevard af het luchtafweergeschut
daadwerkelijk was ingeschakeld, hadden
een vlot verloop en werden besloten met
een parade, waarbij de 14 demonstree-
rende vliegtuigen in eskaderverband van
de zee uit laag over het Kurhaus vlogen.
Hierna demonstreerden eenige vliegtui
gen van den marine-vliegdienst, wier
sierlijke evoluties rondom de Pier en bo
ven het Kurhaus den duizenden toeschou
wers een duidelijk beeld gaven van de
snelle wendbaarheid dezer oogenschijnlijk
plompe machines.
Tot slot van deze vliegdemonstraties
vlogen eenige sportvliegers met hun lich
te toestelletjes in gesloten verband over
de menigte.
Des avonds had een demonstratie plaats
met zoeklichten.
Precies tien uur kwam de Dragon Fly
van ir. J. E. F. de Kok, bestuurd door
den heer H. M. Schmidt Crans, in de bun
dels van de stralende zoeklichten, weldra
gevolgd, tot aller verbazing door een
tweede toestel. Dit was de Leopard Moth,
ook van den heer de Kok en welk toestel
de heer Asjes bestuurde.
De roezige deinende menschenmassa
werd stil en geraakte merkbaar geboeid.
In oprechte bewondering keek men naar
boven naar de helverlichte machines in
de lange stralenbundles van vier zoeklich
ten gevat. Het was een prachtig schouw
spel en onvergetelijk slot van den lucht
verdedigingsdag, die met het Wilhemus
werd beëindigd.
Te Scheveningen 1» Zaterdag een luchtverdedigingsdag gehouden, waarvan de demonstraties door
talrilke autoriteiten werden bijgewoond. Het luchtafweergeschut in actie
