Rond den Spaan-
sehen burgerkrijg
BUITENLAND
LUCHTVAART
VRIJDAG 13 AUGUSTUS 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
REGEERING BOMBARDEERT
RECHTSCHE STEDEN.
De regeeringsluchtmacht tracht dage
lijks de steden in het binnenland te bom
bardeeren. Toledo, Talavera en vooral
Avila vormen het doelwit. Gisteren is
tweemaal te Toledo, driemaal te Talavera
en zesmaal te Avila alarm gemaakt. De
luchtweerbatterijen verdreven de vlieg
tuigen.
BENZINETANKSCHIP GETORPEDEERD.
In den afgeloopen nacht is aan de kust
van Tunis het Spaansche tankschip „Cam-
peador", dat 9500 ton benzine vervoerde,
getorpedeerd. Twaalf leden van de be
manning werden vermist. De geredden ver
klaarden, dat het -schip met drie torpe
do's in den grond werd geboord. Zij voeg
den hieraan toe, dat de aanvaller niet van
Spaansche nationaliteit was.
De kapitein van het tot zinken ge
brachte tankschip „Campeador", die de
ramp overleefd heeft, heeft verklaard, dat
zijn schip, dat met een lading van 9.500
ton benzine van Constanza naar Valencia
op weg was, Woensdagmorgen, toen het
zich op 60 mijl afstand van Kilibia bevond,
gevolgd werd door den Italiaanschen tor
pedojager „Saetta", waarbij zich spoedig
nog een torpedojager voegde, die dezelfde
kenmerken droeg, doch j*een onderschei
dingsteekenen voerde. Toen de nacht was
aangebroken vielen de beide oorlogssche
pen de „Campeador" in den flank aan. De
eerste granaat kwam in de machinekamer
terecht, waardoor vijf man werden gedood.
Zeven minuten later trof een andere bom
het voorschip en nog een het middenschip,
waardoor brand uitbrak en de boot ten
slotte zonk. De geredden zijn naar Tunis
gebracht, waar het Spaansche consulaat
verder voor hen zal zorgen.
OORLOGSMOEHEID TE BARCELONA.
Wat Fransche journalisten vertellen.
Fransche journalisten, die onlangs een
bezoek aan Barcelona brachten, weten me
de te deelen, dat in de groote millioenen-
stad aan de Middellandsche Zee een open
lijke oorlogsmoeheid is ingetreden en dat,
wanneer er niet een vreeselijke terreur
heerschte, Barcelona reeds lang het verzet
zou hebben prijsgegeven.
Slechts enkele roode leiders, die van de
hiudige situatie voordeel trokken, die roof
den en plunderden, willen den oorlog nog
voortzetten. Zij wandelen thans in schit
terende uniformen, gearmd met hun vrou
wen over de Ramblas.
Iedereen, die maar eenigszins kan, denkt
er niet aan om naar hetfront te gaan,
want daarheen stuurt men de roode inter
nationale brigade en de arbeiders en boe
ren, die niet tot de roode organisatie be
hoorden, worden gedwongen in de loop
graven te vechten. Volgens, een mededee-
ling in „Le Jour" zou Valencia onlangs be
vel gegeven hebben om onmiddellijk 10.000
man nieuwe troepen naar het front te zen
den om de marxistische strijdkrachten te
versterken. In de kazerne heerschte daar
na zoodanige onrust, dat men een oproer
vreesde. Toen werden er vrijwilligers op
geroepen, doch niemand meldde zich aan.
Ten slotte werden onder allerlei dreige
menten 3000 man bij elkaar gedreven, die
onder strenge bewaking naar het station
werden gebracht.
In de roode pers worden deze 3000 „hel
den" bewonderd en werd hun allen lof toe
gezwaaid, maar toen deze helden op het
station den eersten trein met gewonden
zagen, gaf meer dan de helft er de voor
keur aan om te deserteeren en een toe
vluchtsoord te vinden in de bergen.
Bovendien zouden er in den laatsten tijd
veel soldaten uit het roode leger naar
Franco zijn overgeloopen. Het Fransche
consulaat te Barcelona wordt overstroomd
door z.g. vrijwilligers, die niet langer in
de roode brigade willen dienen. Niet al
leen de militaire positie der rooden in Bar
celona en Valencia is weinig benijdenswaar
dig, doch er zou ook een heele ommekeer
in den geest der menschen merkbaar zijn.
Onder het gewone volk wordt bijna nie
mand gevonden, die de gruweldaden die
door de rooden bedreven zijn, niet betreurt
en veroordeelt. De roode pers vermeldt
steeds beslissende overwinningen, doch
daar deze bij nader inzien bijna steeds op
nederlagen zijn uitgeloopen en de nationa
listische troepen steeds verder oprukken,
wordt door deze berichtgeving de algemee-
ne ontmoediging nog grooter.
Vele roode leiders zijn naar het buiten
land gevlucht, waar hun geroofde schatten
reeds in veiligheid waren gebracht.
Zwart als de Macht t
geen drie meter zicht en dan
rog zonder achterlicht?
'I Is 'n poging lol zelfmoord om
zonder achlerlichl Ie rijden (om
van slilsfaan heelemaal niel le
spreken!) Alleen reeds hel
transporI naar een ziekenhuis
is heel wal duurder dan de aan
schaffing van een veilig achler
lichl I
DUITSCHLAND
Het Journalisten-conflict
EEN AANVAL VAN „DER ANGRIFF".
Ernstige beschuldigingen tegen
buitenlandsche correspondenten.
Het nationaal-socialistische blad „Der
Angriff" beschuldigt de buitenlandsche
dagbladcorrespondenten te Berlijn ervan,
dat zij zich tot medeplichtigen hebben ge
maakt van groepen, die oppositie voeren
tegen den staat en dat zij „contra-revolu-
tionnaire" actie voeren.
„Der Angriff" schrijft o.a., dat niet al
leen Norman Ebbutt, de „Times"-corres-
pondent, doch ook een groot aantal andere
dagblad-correspondenten de grenzen, wel
ke hun door waarheidsliefde, objectiviteit,
beleefdheid en takt worden voorgeschre
ven, hebben overschreden.
„Ebbutt, aldus het nazi-blad, is slechts
een van een heele reeks en een der meest
verachtelijke. Maar er zijn nog anderen
onder de Anglo-Saksische correspondenten,
die hun werk des te beter geslaagd ach
ten naar mate het verder van de waarheid
verwijderd is. En er zijn andere en onder
hen ook Anglo-Saksers, die niet tevreden
zijn met het verzenden van onjuiste be
richten doch die zich liever bezig houden
met het zich voortdurend mengen in de
binnenlandsche politiek van Duitschland".
Deze ernstige beschuldigingen van „Der
Angriff" aan het adres van de buiten
landsche dagbladcorrespondenten te Ber
lijn hebben onder deze correspondenten he
vige verontwaardiging gewekt.
Zij hebben de kwestie aan de vereeni-
ging der buitenlandsche pers te Berlijn
voorgelegd en het bestuur verzocht, de
noodige stappen te ondernemen, om „Der
Angriff" te verplichten de jegens de bui
tenlandsche correspondenten geuite be
schuldigingen met bewijzen te staven.
Nog meer Duitse hers uit Engeland
uitgewezen?
De „Daily Herald" meldt, dat nog meer
Duitschers uit Engeland zouden zijn uitge
wezen. Het Labour-blad schrijft: Een aan
tal Duitsche onderdanen zijn door het home
office gewaarschuwd, dat zij Engeland
moesten verlaten. Zij vertrokken onmid
dellijk. Bovendien hebben nog andere
Duitschers na een grondig verhoor door
inspecteurs van Scotland Yard besloten
zoo spoedig mogelijk te vertrekken.
RUSLAND
DE ZUIVERINGSWOEDE.
Premier van Uzbekistan afgezet
De eerste minister van Uzbekistan in
Zuid-Rusland, Abdoella Karimof, is uit zyn
functie ontheven op grond van contra-re-
volutionnair nationalistisch optreden. Hij
was in Juni benoemd ter opvolging van
den gearresteerden Knodzajef.
Grootschcepsche „zuivering" in
Toerkmenistan.
Naar de „Toerkmenskaja Iskra" mede
deelt zijn talrijke voorname ambtenaren in
de Sovjet-republiek Toerkmenistan aan een
zeer uitgebreide zuiverings-actie ten offer
gevallen.
In het begin 'van deze maand werd op
de bijeenkomst van het centrale executieve
comité van deze republiek te Atsjkabad de
president van Toerkmenistan, Aitakof, af
gezet en als staatsvijand en Trotskiïst ge
arresteerd. Aitakof was behalve president
van dezen staat tevens waarnemend voor
zitter van het presidium van het centrale
executieve comité der Sovjet-Unie.
Verder werden de voorzitter van den
Raad van volkscommissarissen van Toerk
menistan, Aatabajef, de waarnemende
voorzitter van deze Raad, Sachatof, de vice-
president van het centrale executieve co
mité van Toerkmenistan, Oemanski, en acht
leden van laatstgenoemd comité als „spion
nen, chauvinisten, Boecharinisten en Trots-
kiïsten" ontmaskerd en gevangen gezet.
Zooals bekend heeft een soortgelijke zui
veringsactie in de afgeloopen weken tevens
in de beide andere Middenaziatische Sov
jet-republieken Tadzjikistan en Oezbeki
stan plaats gevonden.
De bladen van Toerkmenistan melden
voorts, dat er nog talrijke andere saboteurs
en spionnennesten in de industrie en op de
departementen van Financiën en Justitie
in Toerkmenistan ontdekt zijn en berich
ten, dat er zich onlusten hebben voorge
daan, veroorzaakt door de intellectueelen
en de studenten.
De afgezette president Aitakof is thans
vervangen door Batyr Atajef, die tot nu toe
volkscommissaris van Financiën was.
Massa-arrestatie van vreemdelingen.
Een groot aantal in Sovjet-Rusland wo
nende buitenlanders, aldus bericht het
Duitsche nieuwsbureau, is door de Sovjet-
politie gevangen gezet.
De Duitschers, die het slachtoffer van de
steeds verder doorgevoerde zuiveringsactie
werden, zijn bijna alle specialisten, hand
werkslieden, e.d. Het aantal gearresteer
de Duitschers is als volgt over Sovjet-Rus
land verdeeld: te Moskou 14, te Leningrad
9, te Kief 3, te Novo-Sibirsk 5, te Tiflis 2
en te Charkof 25.
Onder de andere gearresteerde buiten
landers bevindt zich een groote groep van
circa 140 Hongaren.
In totaal zijn nu circa 200 Duitschers in
de Sovjetunie gevangengezet, doch men
heeft reden om aan te nemen, dat dit aan
tal in werkelijkheid nog veel grooter is,
daar niet alle gevallen bekend zijn.
Het grootste gedeelte van de in den
herfst van het vorige jaar gearresteerde
Duitschers bevindt zich nog steeds in voor
arrest. Gedurende al dien tijd werd het
hun nimmer toegestaan, bezoek van hun fa
milieleden of van de Duitsche autoriteiten
te ontvangen.
Dat nu wederom een groot aantal buiten
landers gevangen is genomen, bewijst, al
dus D. N. B„ dat men hier met een syste
matische actie te doen heeft. De meeste ge
vangenen worden, zonder eenige aanleiding
daartoe gegeven te hebben, van spionnage
beschuldigd.
Met het oog op den ernst van dezen toe
stand heeft de Duitsche ambassade opnieuw
een zeer nadrukkelijk vertoog tot de auto
riteiten te Moskou gericht.
SIRIË
WACHTPOST DOOD ZIJN CHEFS.
De chef van den Irakschen generalen staf,
Bekr Sidki, en de chef van de Iraksche
luchtvloot, Mohammed Jawaud, zijn
Woensdagavond in Mosoel vermoord, naar
verluidt, door politieke tegenstanders.
Bekr Sidki en zyn gevolg, waren op reis
naar Ankara om de Turksche manoeuvres
bij te wonen, Zij waren voornemens in aan
sluiting op deze manoeuvres gevolg te ge
ven aan een uitnoodiging van den Duit-
schen generalen staf voor een bezoek aan
Duitschland, teneinde ook daar de herfst-
manoeuvres mee te maken.
Bekr Sidki was naar Mosoel gekomen
om het militaire vliegveld te bezoeken.
Plotseling legde een op wacht staand sol
daat op den officier aan. Door drie scho
ten werd Bekr Sidki getrofefn.
Door twee schoten werd de chef der
luchtmacht, die Bekr met zijn lichaam wilde
beschermen, gedood. Slechts met moeite
konden de officieren van het gevolg en de
politie verhinderen, dat de soldaten den
dader lynchten.
Het is volkomen rustig in het land: de
regeering beheerscht den toestand. Niette
min zijn in de" hoofstad militaire voor
zorgsmaatregelen genomen.
De minister-president, Soeleiman, heeft
den geheelen nacht met de andere leden
der regeering beraadslaagd over maat
regelen tegen mogelijke onlusten. Over de
genomen besluiten zyn echter geen bij-
Mosoel Kirkoek en Basrah, hebben de
regeering telegrammen van trouwbe-
tuigen doen toekomen.
AMERIKA
ROOSEVELT BENOEMT EEN RECHTER
IN HET HOOGGERECHTSHOF.»
President Roosevelt heeft den senator
Hugo Black, tot lid van het hooggerechts
hof benoemd.
Black, die in den Senaat zitting heeft
"voor Alabama, was een groot voorstander
van het regeeringsontwerp betreffende den
arbeidstijd en de loonen en van Roosevelts
ontwerp tot wijziging van de samenstel
ling van het hooggerechtshof, dat schip
breuk heeft geleden.
ONLUSTEN IN PARAGUAY.
Naar aanleiding van de geruchten over
onlusten in het Noorden van Paraguay
heeft het Paraguaansche ministerie van
binnenlandsche zaken een communiqué uit
gegeven, waarin deze geruchten bevestigd
worden.
In een gedeelte van het gebied der Noor
delijke troepen heerscht een verwarde toe
stand, doch men meent, dat de door de
regeering genomen maatregelen voldoende
zullen zijn om het gevaar te bezweren en
een uitbreiding der beweging zullen voor
komen.
HET INSTORTINGSONGELUK TE
NEW BRIGHTON.
Twintig slachtoffers.
Bij de instorting der twee huizen te New
Brighton zijn 20 personen om het leven
gekomen.
VIJF KINDEREN DOOR BLIKSEM
GEDOOD.
In het dorp Poolsche Kletna in Polesië
zijn vyf kinderen van 8 tot 14 jaar, die on
der een boom een toevlucht zochten bij on
weer, door den bliksem gedood.
AUTOBUS IN EEN RAVIJN GESTORT.
Twee dooden.
De „Petit Parisien" bericht, dat gister
avond een autobus met een dertigtal pel
grims, welke uit l'Argentière terugkeerde,
in het departement Ardeche, in een ravijn
is gestort. Twee inzittenden kwamen om
het leven, velen werden gewond.
SCHEEPSBOTSINGEN TER HOOGTE
VAN BOSTON.
Ter hoogte van Boston (Nieuw Schot
land) zijn in den afgeloopen nacht ten ge
volge van den dichten mist het' Canadee-
sche stoomschip .Duchess of Atholl" (20.000
ton) en het Deensche koopvaardijschip
„Maine" met elkander in botsing gekomen.
Het Deensche schip werd over een lengte
van 13 M. opengescheurd. Het schip zonk.
Voorts zijn aan de monding van de Tyne
twee vrachtschepen met elkander in aan
varing geweest. Eén der beide schepen is
gezonken.
GROOTE BRAND TE CAÏRO.
In de wijk Moesky van Caïro woedt een
felle brand, welke door het geheele brand
weercorps van de stad wordt bestreden.
Duizenden nieuwsgierigen belemmeren
het verkeer in de straten, welke naar de
wijken leiden.
Voor zoover tot nu toe bekend, zyn drie
groote winkels vernield en is één persoon
in de vlammen omgekomen.
Het vuur wordt door twaalf brandspuiten
bestreden.
DE GELE RIVIER BUITEN HAAR
OEVERS GETREDEN.
De belangrijke plaats Lo-Jang in de Chi-
neesche provincie Honan is tengevolge van
den was van de Gele Rivier gedeeltelijk
overstroomd. Tsinsh, de hoofdstad der pro
vincie Hantoeng wordt door het overstroo-
mingswater bedreigd. Er wordt melding
gemaakt van een groot aantal slachtoffrs.
Het water blijft stijgen en overstroomt den
oogst.
GEVAARLIJK AVONTUUR VAN EEN
VERSTEKELINGE.
Uit Houston (Texas) wordt gemeld: Na
een avontuurlijken tocht van 20 dagen als
verstekelinge, is de 28-jarige mrs. Ester
Worman, moeder van twee kinderen, te
Galveston aangekomen en daar in afwach
ting van haar uitwijzing, in de gevangenis
Te Londen had zij zich aan boord van
het 6000 ton groote Amerikaansche vracht
schip „Hybert" verborgen. Mrs. Worman
verkeerde in de veronderstelling, dat het
schip naar New York zou varen, waar zij
haar man, een beroepsbokser, wilde gaan
zoeken, die haar vijf jaar geleden verlaten
had en naar de Vereenigde Staten was ge
gaan. In het ruim van het schip bevond
zich nog een verstekeling, een zekere
Abram Kiper, een Belg, die zich te Antwer
pen clandestien aan boord had begeven.
Midden op den Oceaan brak brand uit in
het ruim, waarin beide verstekelingen zich
bevonden, zoodat zij zich genoodzaakt za
gen uit hun schuilplaatsen te voorschijn te
komen.
„Ik zal dien verschrikkelijken tijd aan
boord van de „Hybert" nooit vergeten", al
dus mevrouw Worman in een verklaring
aan de immigratie-autoriteiten. „De duis
ternis en de hitte in het ruim maakten het
ons onmogelijk ons nog langer verborgen
te houden". Tijdens hun verblijf in het
ruim van het schip hielden zij zich in leven
met geconserveerde levensmiddelen, die zij
hadden meegenomen en 's nachts kropen zij
aan dek om water te bemachtigen.
BOMAANSLAG OP
AARTSBISSCHOPPELIJK PALEIS.
Wraak van communisten?
Vernomen wordt, dat gisteravond In het
paleis van den aartsbisschop van Manilla
mgr. O'Doherty een bom is ontploft. Nie
mand werd gewond, terwijl slechts geringe
schade werd aangericht.
Ofschoon de politie niet gealarmeerd is,
wordt toch een onderzoek ingesteld naar
den dader. De aartsbisschop heeft kortge
leden een zeker aantal verklaringen afge
legd, waarin hij het communisme veroor
deelde.
DE GEVAARLIJKE GLETSCHER.
De vloedgolf in het SimodaJ.
Zooals gisteren gemeld is, het Simodal,
een klein diep dal aan de Hardanger Joe-
kul in de nabijheid van de Eidford, door
een vloedgolf geteisterd.
Van een grooten gletscher is een ijs- en
steenmassa van ongeveer een millioen ton
in een smal bergmeer gestort, met het ge
volg dat een vloedgolf ontstond.
De Scandinavische correspondent van
de „Msbd." meldt daaromtrent het vol
gende:
Noorwegen is wederom getroffen door
een van die natuurrampen, die altyd in
dit land, geheel onverwacht, bij tijd en
wijle voorkomen.
Somwijlen stort in een enge fjord een
overhangende rots in het diepe water en
veroorzaakt een zoo overweldigende over-
strdoming, dat er, kilometers in den om
trek, van huis, mensch en dier niets meer
te vinden is.
Een andermaal schuift een bergglooiing
van haar bedding, die door de ondergrond-
sche stroomen doorweekt werd, naar bene
den en begraaft alles, wat zij op haar weg
ontmoet.
Thans heeft de Hardangergletscher een
zijner machtige uitloopers in het Demme-
meer gestort, dat 1000 meter lang en 100
meter breed is en aan den voet van den glet
scher op een hooggelegen plateau de sijpe
lende beekjes van het ijsveld opvangt.
De warme zomertemperatuur schijnt de
onderlagen van het ijsveld aan het smel-
ITALIAANSCH MILITAIR VLIEGTUIG
VERONGELUKT.
Drie dooden.
Een watervliegtuig van de militaire
luchthaven Livorno is gisteren in zee ge
stort. Van de vijf inzittenden zijn drie om
het leven gekomen.
EEN VLUCHT LANGS DEN
POOLCIRKEL.
De Sovjet-autoriteiten treffen thans voor
bereidingen voor een nieuwe vlucht naar
de Poolgebieden en wel voor een tocht
langs den Poolcirkel.
De datum, waarop de start zal plaats
vinden, is nog niet bekend, doch wel staat
vast, dat de vlucht te Moermansk zal be
ginnen. Langs de Sovjet-kust zal dan in
Oostelijke richting worden gevlogen, waar
na te Kaap Barrow op Alaska de eerste
landing wordt gemaakt voor het bijvullen
der benzinetanks. Daarop volgt een non-
stop-vlucht over Noord-Canada naar de
twede aanlegplaats, waarschijnlijk op Baf
fin Land. Vandaar wordt de reis voortge
zet via Groenland, welke etappe beëindigd
wordt door een landing op Reykjavik (IJs
land De vierde etappe zal de vliegers te
rugbrengen naar het uitgangspunt Moer
mansk, waarbij de mogelijkheid niet is uit
gesloten, dat nog op een der Schotsche
eilanden een tusschenlanding wordt ge
maakt, indien de weersomstandigheden
ongunstig zijn.
NIEUWE RUSSISCHE POOLVLUCHT.
Lewanefski van Moskou gestart.
Opnieuw ondernemen de Russen, naar
gemeld wordt, een non-stopvlucht over
de Noordpool. Om 6 uur 15 minuten is
gisteren de vermaarde Sovjet-vlieger Le
wanefski in een viermotorig toestel te
Moskou gestart voor een tocht zonder
tusschenlanding naar Fairbanks in Alas
ka. Zes personen maken deel uit van de
bemanning van deze machine, die wordt
aangeduid met „No. 209".
Voor zijn' vertrek verklaarde Lewa
nefski: „Het is onze bedoeling, den lucht
weg via de Pool nog nauwkeuriger te be-
studeeren. Op den eersten en den twee
den tocht ontmoetten de vliegers wolken
op hun weg. Zij konden echter niet na
gaan, hoe hoog deze wolken dreven. Ik
ben voornemens, ditmaal op veel groo-
tere hoogte te vliegen. Het is niet myn
bedoeling, een snelheidsrecord te vesti
gen, maar ik geloof toch, binnen dertig
uur of wellicht iets langer te Fairbanks
te zullen aankomen, ook al is de wind mij
niet gunstig. Ik heb vele vrienden in de
Vereenigde Staten, en hoop, dat ik te
Fairbanks even hartelijk verwelkomd zal
worden als bij mijn vorigen tocht. De
vlucht, welke ik thans ga ondernemen,
heeft een wetenschappelijk doel en zal
voor beide landen van nut kunnen zijn".
ten gebracht te hebben. Men vermoedt, dat
zioh onder de ijslaag meertjes gevormd
hebben, die het ijs aantastten, braken en
toen, met geweld, groote ijsblokken mee
sleurend, zich in het meer gestort hebben,
dat onder de enorme massa water over
zijn oevers geperst werd en zich over het
lagerliggend smalle dal uitstortte.
De helling naar het dal is steil, het dal
zelf smal, niet meer dan 500 breed bij een
lengte van 4 kilometer.
Het overstroomend water viel als een
waterval over het Simodal naar en baande
zich een weg tusschen de hooge rotswan
den, die het dal omgeven. De golven be
reikten een hoogte van 30 tot 40 meter en
sleepten zware ijsblokken mede, die alles
verpletterden, wat niet door het water en
de meegesleurde steenen vernietigd was.
Er wponden ongeveer 130 menschen in
het dal, van wie echter de meesten op dat
oögenblik hoog op de bergvlakken in hun
sennhutten vertoefden.
Men weet nog riet, of er slachtoffers te
betreuren zijn, maar wie er het levend
afbracht, staat zonder dak en goed, temid
den van een woestijn van steenen en om
gewoelde en aangeslibde aarde.
Het bestaan der dalbewoners is uiterst
hard. Ieder vierkante meter moet lang
zaam vruchtbaar gemaakt worden; de
bouwgrond moet op steen en woud of mo- -
ras veroverd worden. De eenzaamheid
maakt het leven niet lichter.
Dergelijke rampen treffen te meer in een
land, dat door zijn wondersohoone natuur
velen als het ideaal eener menschelijke
woonplaats voorkomt. Maar elke medaille
heeft haar keerzijde.
Hier heb Je 'n paar
rijlaarzen; laat de
sporen er maar aan
zitten; misschien
krjjg je later nog
wel eens een paord.
(Passing Show).
