Spaansche bommen op buitenlandsche schepen. BUITENLAND De laatste kans voor den vrede? MAANDAG 9 AUGUSTUS 1937 DE LE1DSCHE COURANT VIERDE BLAD - PAG. 11 WAREN DE VLIEGTUIGEN VAN FRANCO? Britsch protest. NEDERLANDSCHE WAARNEMER GEWOND. Verschillende buitenlandsche schepen zijn het slachtoffer geworden van bombar dementen door Spaansche vliegtuigen. Het Britsche schip „British Corporal" en het Italiaansche schip „Mongioia" werden aangevallen door dezelfde drie vliegtuigen. De Nederlandsche waarnemer der non-interventie-controle aan boord van de „Mangioia", de heer De Bruin, heeft tijdens den luchtaanval zijn arm gebro ken, toen hij zich hiermede wilde be schermen. De kapitein van dit schip heeft een wond aan de long opgeloo- pen en is in een ziekenhuis e Algiers tijdens de operatie overleden. De bom, die op tien meter afstand van het schip ontplofte, veroorzaakt^ boven dien materieele schade. Dezelfde drie vliegtuigen vielen vervol gens het Fransche schip „Djebel Amour" aan. Dit schip werd evenwel niet getroffen. Vervolgens vlogen zij over het Fransche schip „Président Dalpiaz" zonder het aan te vallen. Twee militaire vliegtuigen uit Algiers hebben tevergeefs getracht de aanvallers op te sporen. De autoriteiten voor de koop vaardij hebben last gegeven, dat geen sche pen zonder geleide mogen uitvaren. Voorts heeft het radiostation te Marseille een draadloos noodsein opgevangen van he Grieksche stoomschip „Ktistakis", dat op 18 mijl ten Wsten van Algiers door een Spaansch vliegtuig is gebombardeerd. Dit vliegtuig droeg dezelfde kenteekens als het toestel, dat de „British Corporal" en' andere schepen gebombardeerd heeft. De Britsche admiraliteit heeft een rap port ontvangen van den Engelschen con sul-generaal te Algiers, waarin deze ver klaart, dat de drie vliegtuigen, welke het tankschip „British Corporal" hebben aan gevallen, waarschijnlijk ot de luchtmacht van Franco behooren. Elk toestel droeg een donkerblauw Andreaskruis. Bij de autoriteiten te Palma, de luchtbasis van Franco op Majorca, is een krachtig pro test ingediend. Te Londen hebben deze gebeurtenissen levendige beroering gewekt. In politieke kringen wordt er de nadruk op gelegd, dat het argeument der territoriale wateren door den aanvaller niet te berde kan worden ge bracht, daar de bombardementen ver van de Spaansche kust geschiedden. Naar „United Press" uit Algiers ver neemt, zijn twee Fransche oorlogssche pen en twaalf gevechtsvliegtuigen in verband met de luchtaanvallen op han delsschepen, naar de Middel landsche Zee en met name naar de omgeving van Algiers en de Balearen gezonden met het bevel om de neutrale koop vaardijschepen te beschermen en des noods de kanonnen te laten spreken, wanneer dit voor het in stand houden van de veiligheid ter zee noodig mocht zijn. De passagiers- en vrachtschepen, die in verband met de te nemen maatregelen gis teren de haven van Algiers niet mochten verlaten, hebben vandaag weer zee geko zen, ditmaal onder bescherming der Fran sche marine. Inmiddels hebben de Fransche en Brit sche vlootautoriteiten de hulp van deskun digen ingeroepen voor het onderzoek naar de granaatscherven, die op het dek van de drie aangevallen schepen, de „British Cor poral", de „Mongioia" en de „Djemel Amour" gevonden zijn. In kringen van het nationalistische hoofd kwartier te Salamanca wordt, naar Havas meldt, de verantwoordelijkheid voor de bombardemenen bij Algiers op de linksche regeering geladen. Men zegt hier, dat de republikeinen de schuldigen zijn en staaft deze bewering met het argument, dat juist een Italiaansch schip tot de aangevallene behoort. MUITERIJ ONDER RECHTSCHE TROEPEN TE TOLEDO? Volgens inlichingen, verstrekt door link sche parouilles zou een vrij belangrijk con tingent Moorsche en Spaansche troepen zich verschanst hebben in het bisschoppelijk pa leis en de kathedraal te Toledo, van waar uit zij in een strijd gewikkeld zijn met an dere deelen van het rechtsche leger. Vol gens dezelfde, inlichtingen zouden Italiaan sche troepen te Toledo zijn aangekomen. Nadat de gevechten Zaterdagavond eenigs- zins geluwd waren, hoorde men des nachts nog schietpartijen, die met tusschenpoozen tot den morgen voortduurden. Rechtsche vliegtuigen vliegen over Toledo. EEN WEDLOOP OM HET LEVEN. Zaterdagmiddag stieten afdeelingen van -de voorhoede van he vijfde legercorps van Franco aan het front van Aragon ten Zui den van Rubioles op posten van de regee-' ringstroepen, die den aftocht dekten van een sterke legerafdeeling, die in het ter rein zonder wegen trachtte te ontkomen aan een omsingeling en het dal van de Guadalaviar trachtte te bereiken. Thans is de vraag, wie van beide het VAN HET VATICAAN PAUS ZINSPEELT OP DUITSCHE KERKVERVOLGING. Wee den Kerkbestrijders. In een rede, gehouden voor Belgische on derwijzers, zeide de Paus o.a.: „Wee den landen, waar - de Christelijke instellingen verwaarloosd of bestreden worden, zooals zij helaas in een land in Europa worden bestreden. Wij zijn geen propheten van het kwade, doch wij zien de toekomst duidelijk genoeg om te weten, wat onvermijdelijk het lot van zulk een land moet zijn". Het lijdt geen twijfel of deze verklaring heeft betrekking op Duitschland. DUITSCHLAND De Kerkstrijd HONDERD VIJFTIEN ARRESTATIES TE DAHLEM. Gisteravond zijn te Dahlem (Berlijn) honderdvijftien personen gearresteerd in verband met een demonstratie ten gunste van gearresteerde Evangelische predikanten. Verscheidene honderden mannen en vrou wen verzamelden zich voor de Evangeli sche kerk te Dahlem, teneinde een aange- kondigden bijzonderen kerkdienst voor de gearresteerde predikanten bij te wonen. Toen zij de kerk gesloten vonden en ver namen, dat de dienst was afgelast, trokken zij naar de pastorie, waar zij trachtten bij een te komen. Vlugschriften, die werden uitgegeven en betrekking hadden op den Kerkstrijd, werden door de politie in be slag genomen. Vervolgens kwamen met vracht auto's leden der geheime staats politie, die zich onder de menigte begaven, mannen en vrouwen ar resteerden en deze in de vracht auto's deden plaats nemen. De ge arresteerden werden naar het hoofdkwartier der geheime staats politie overgebracht teneinde al daar te worden ondervraagd. 75 mannen en 40 vrouwen zijn voor het onderzoek vastgehouden. Reeds 64 predikanten in arrest. Ds. Messow, die gistermorgen in Dahlem heeft gepreekt, waar hij ds. Niemoeller en ds. Tildebrand verving, heeft van den kan- eerst dit dal zal bereiken. Komen de regee- i Sel medegedeeld, dat zich thans 64 Protes- ringstroepen het eerst, dan kunnen zij ont komen, komen de roepen van Franco het eerst, dan moeten de regeeringstroepen of wel zich overgeven, ofwel slag leveren on der ongunstige omstandigheden om zich een doortocht te banen. Men schat de af- deeling regeeringstroepen op 3 tot 4000 man. Onderhandelingen tusschen Nanking en Tokio HET BEZOEK VAN KAWAGOE AAN SJANGHAL Het blad „Hotsji Hotsji" verneemt uit Nanking, dat Tsjang Kai Sjek den vroege- ren minister van buitenlandsche zaken, Tsjang Tsjoeng, zou hebben verzocht, naar Sjanghai te gaan om daar den Japanschen ambassadeur Kawagoe te ontmoeten. Het blad gelooft, dat „Kawagoe oprechte Chi- neesche initiatieven, welke de localiseering van de vijandelijkheden zouden kunnen vergemakkelijken, niet van de hand zal wijzen." De Japansche ambassadeur, Kawa- goe, is te Sjanghai aangekomen. Men is van meening, dat de voorgenomen besprekingen tusschen hem en de Chi- neesche leiders de laatste kans voor overweging der vredesmogelijkheden zullen bieden. Waarschijnlijk zal Nanking aan zijn standpunt vasthouden, zich verzetten tegen iedere inbreuk op de Chineesche soeverei niteit en eischen, dat voor Noord-China de toestand van voor 7 Juli terugkeert. De Chineesche en Japansche bladen te Sjang hai blijven pessimistisch gestemd. Vóór zijn vertrek uit Tsjingtau heeft Kawagoe ver klaard, dat hij den toestand in Noord-China zeer ernstig acht, doch niet alle hoop op een regeling heeft verloren. Hij zou eerst na zijn aankomst te Sjanghai beslissen, wanneer hij naar Nanking zou vertrekken. Uit Nanking wordt aan het Japan sche blad „Nitsji-Nitsji" gemeld, dat de leden dei Japansche ambassade en de militaire en marine attaché's Kawagoe, den Japanschen ambassadeur, die op het oogenblik te Sjanghai vertoeft, hebben doen weten, dat zij zijn komst naar Nanking nutteloos achten, daar de tegenwoordige toestand elke moge lijkheid tot vreedzame regeling door diplomatieke onderhandelingen uit sluit. tantsche dominees irl Duitschland in ar rest bevinden. Aan het einde van den preek deelde ds. Messow mede, dat in Thüringen en Brandenburg nieuwe arrestaties waren gedaan. Toen voorlezing was gedaan van de lijst der zich in arrest bevindende dominee's werden door de overvolle kerk gebeden voor hen KATHOLIEKE DUTTSCHE INSTELLINGEN VAN LIEFDADIGHEID In bittere Armoede De Bisschop van Regensburg, Mgr. Dr. Michaël Burchberger heeft voor Zondag 5 September in alle kerken van zijn bisdom een bijzondere collecte aangekondigd, ten behoeve van katholieke instellingen van liefdadigheid, die steeds meer en meer in boeien worden geslagen. In een kanselverklaring aan de geloovi- gen wordt o.m. het volgende gezegd: „Een openbare collecte, zooals die in vroegere jaren werd gehouden, is dit jaar niet meer toegestaan. IVTaar dagelijks strekken vele armen, zieken en gebrekkigen smeekend hun hand uit in de hoop, dat de Christe lijke Liefde hun nood zal lenigen. Onze inrichtingen voor arme kinderen en zieken hebben zelf vaak met bittere armoede te kampen. De goede Zusterkens weten zelf vaak niet, waar ze het dagelijksch brood voor zoovele noodlijdenden vandaan moe ten haden. Daarom heb ik voor Zondag 5 September a.s. een kerkelijke collecte voor geschreven ten bate van de noodlijdende instellingen van liefdadigheid, en ik ver zoek mijn beminden Diocesanen, om voor deze collecte de offervaardige hand te wil len openen en een offer te brengen ter lief de van Christus. In de loop der eeuwen heeft de Christelijke Naastenliefde zeer veel gepresteerd; wij willen haar thans niet in den steek laten en we mogen haar mooi werk niet laten ondergaan. Voor onzen tijd moet zeker het woord van den Apostel be waarheid worden: „De Liefde overwint alles". DE VERWIJDERING VAN DUITSCHE JOURNALISTEN UIT ENGELAND. Naar aanleiding van het bericht, volgens hetwelk drie Duitsche journalisten aan zegging hebben gekregen, Engeland te ver laten, verneemt het Duitsche Nieuwsbu reau, dat er van de zijde der Duitsche re geering geen geheim van gemaakt wordt, dat zij door de Britsche maatregelen zeer pijnlijk is getroffen. Daar de Britsche re geering, aldus het Duitsche bureau, heeft getoond op het standpunt te staan, dat het verblijf der desbetreffende personen in het belang der Duitsch-Engelsche betrekkingen ongewenscht moet worden geacht, zal van den kant van Duitschland begrijpelijker wijze eveneens overeenstemmig met dat standpunt gehandeld worden. De persdienst „Graf Reischach", leveran cier van de groote nationaal-socialistische gouwbladen, schrijft naar aanleiding van de uitzetting van zijn beide vertegenwoor digers te Londen, dat de houding der Brit sche regeering slechts als een bewuste en bedoelde onvriendelijkheid tegenover de Duitsche pers kan worden opgevat. De per soon en de arbeid van dr. von Langen, die, vier waken als leider van het bureau te Londen werkzaam is, geven niet de ge ringste aanleiding voor de bruuske wijze, waarop aan zijn werk een einde is ge- j~ maakt, aldus de persdienst. De Britsche methode doet concludeeren, dat een artikel i van madame Tabouis in de „Oeuvre", vol I Dr. COLIJN ANTWOORDT CORDELL HULL NEDERLAND BERÊID TOT MEDEWERKING. Aan verbetering internationale toestanden. De Nederlandsche minister-president, de heer Colijn, heeft thans geantwoord op de bekende „statement" van den Amerikaanschen minister van Buiten landsche Zaken, Cordell Huil. De minister-president zegt met groote be langstelling kennis te hebben genomen van de verklaring van den heer Cordell Huil van 16 Juli j.l. Dr. Colijn is zeer getroffen door de gelukkige bewoording van dit vademecum voor al wie het goed meent met de toekomst van het menschdom en er is in deze verklaring geen enkel punt, dat niet een element vormt van Nederland's traditioneele politiek. De verklaring lijkt in het bijzonder vad belang, aangezien zij noch uitsluitend be staande belangen noch gerechtvaardigde aspiraties steunt, doch een gelukkigen middenweg inslaat tusschen den eerbied welken men verplicht is jegens gevestigde rechten en de oplettendheid welke ieder staatsman dien hoogen naam waardig, ver schuldigd is aan nieuwe krachten, werk zaam op internationaal terrein. De heer Huil heeft de wereld gewezen op een aantal gewichtige problemen van drin genden aard, waarvan het probleem der ontwapening met zijn menigvuldige conse quenties op economisch zoowel als op poli tiek terrein wel het meest urgent lijkt. Dr. Colijn is er eveneens diep van overtuigd, dat de internationale or ganisatie, zooals deze heden ten dage bestaat, niet lang meer onge wijzigd. kan blijven, zonder de toe komst ernstig in gevaar te brengen en hij is er zeker van dat Nederland te allen tijde gereed zal staan en zich gelukkig zal prijzen om met terdaad mede te werken aan de ver betering van de bestaande toestan den. Zijn verwachtingen zijn gelegen in de be kwaamheden van hen, bekleed met het ge zag om de beginselen, vervat in de ver klaring van den heer Huil, te verwezen lijken, ten einde practische resultaten te verkrijgen en hij zich zou gelukkig prijzen tot dat doel actief te kunnen medewerken. Rusland stemt er eveneens mee in. In opdracht van het Russische ministerie van buitenlandsche zaken der Vereenigde Staten heeft de ambassade te Moskou aan Litwinof verzocht, zijn standpunt kenbaar te maken ten aanzien van de kortelings in de pers gepubliceerde verklaring van den Amerikaanschen minister van buitenland sche zaken, Huil. Litwinof heeft geantwoord, dat hij temeer met belangstelling van de verklaring van Huil kennis had genomen, aangezien deze, wat de in de verklaring genoemde kwes ties betreft, samenvalt met het algemeene standpunt der Sovjet-regeering. Hij ver- JAPANSCH OFFENSIEF IN NOORD- TSJAHAR VERWACHT. Militaire kringen te Nanking ver wachten spoedig een Japansch offensief in Noord-Tsjahar langs den spoorweg PekingSoeijoen, zulks op grond van de strategische positie en de belangrij ke bewegingen der Japansche troepen in Westelijke richting. De Chineesche regeering heeft op groote schaal een wervingsactie voor het leger in gezet, geldende voor mannen tusschen 18 en 45 jaar. In de verspreide manifesten wijzen de autoriteiten op de eer, die de hoedanigheid van soldaat medebrengt, zij verzekeren, dat China met een leger van veertig millioen man iederen vijand kan terugdrijven en verklaren verder, dat de burgers, die zich aan hun plicht trachten te onttrekken, streng gestraft zullen wor den. Krachtens de wet op den militairen dienstplicht maakt de regeering een begin met het onder de wapens roepen van de mannen tusschen 20 en 25 jaar. Uit Nanking wordt gemeld, dat de Chi neesche autoriteiten den^ uitvoer van meel verboden hebben. De gemeente Nanking heeft een commissie benoemd, die belast is met de verdeeling der onmisbare goede ren. Alle militaire leiders hebben, los van elkaar, doen weten, dat zij het volkomen met Tsjang-Kai-Sjek eens zijn ten aanzien van de noodzakelijkheid van gewapend ver zet tegen Japan, indien, zooals men voor ziet, de laatste onderhandelingen zullen misluken. DE JAPANSCHE VERSTERKINGEN. Welingelichte kringen te Takoengpau en te Nanking meenen te weten, dat twee Japansche divisies te Tientsin en een der te Tsjingtau ontscheept zullen worden vóór 15 Augustus. Na dien datum zou een Ja pansch offensief langs de spoorlijnen KiautsjauTienan en TientsinPoekau beginnen. Volgens persberichten uit Sjanghai en Hankou verzamelen zich Chineesche troe pen met het doel Tsjahar, en Tsjangpei aan te vallen. De Japansche bevolking is uit Koe Kiang Hankou, Nanking en Foe Hoe vertrokken: alleen het personeel van de consulaten is nog aanwezig. KERKVERVOLGING IN HET DERDE RIJK., „Na den slag bij Heilsberg." Bij gelegenheid van den H. Sacraments processie in Heilsberg wilde de politie de vlaggen van de Katholieke Jeugdorgani saties in beslag nemen, hetgeen door de Processiegangers belet werd. Later con centreerde zich de geheele politiemacht op één punt en ontrukte daar met geweld de vlaggen der K. J. V., waarbij rake klap pen vielen en de bevolking woedend was. In aansluiting daarop heeft de Gestapo iedere activiteit en optreden der K. J. V. verboden, zooals blijkt uit de volgende do cumenten: Geheime Staatspolitie Afdeeling Königsberg (Pr.). L. 86/37. Aan het Bisschoppelijk Vicariaat Frauenburg. Den Hoogeerw. Heer Vicaris Gene raal Dr. Marquardt alleen tegen ontvangbewijs te overhandigen. Verordening van de Staatspolitie: Op grond van de Wet betreffende de Ge heime Staatspolitie van 12 2 1936 alsme de gelet op paragraaf 1 van de verordening van den Rijkspresident tot bescherming van Volk en Staat van 28 2 1933 bepaal ik, dat met onmiddellijke inwerkingtreding een verbod is uitgevaardigd voor alle katho lieke organisaties en vereenigingen in het Bisdom Ermland om nog op eenigerlei wij ze eenige activiteit aan den dag te leggen, met dien verstande, dat bij de minste over treding van dit verbod bedoelde organisa ties zullen worden ontbonden. Motiveering: De incidenten op 27 5 37 bij gelegen heid van de Sacramentsprocessie in Heils berg hebben bewezen, dat het bestuur van genoemde katholieke organisatie en ver eenigingen niet in staat is om voor een ge disciplineerd optreden in het openbaar zorg te dragen en bovendien geen maatre gelen weet te nemen om het handhaven der openbare veiligheid en orde te waar borgen. (w.g.) DR. VITZDAMM. Het bisschoppelijk Vicariaat van Erm land heeft naar aanleiding van deze bepa ling de volgende circulaire uitgevaardigd: Jr. Nr. 3279/37. Aan alle Parochies, Wij zenden de bovenstaande verordening der Geheime Staatspolitie toe ter kennis name en observatie. Een rapport over de gebeurtenissen in Heilsberg zullen wij la ter aan de Parochies doen toekomen, (w. g.) MARQUARDT. verdraaingen en later tegen den persoon j zekerde, dat de Sovjet Unie steeds bereid van von Langen in verband met zijn vroe- v,;; gere werkzaamheid als plaatselijk groep leider te Rome, tot de documenten der Brit sche autoriteiten behoort. OOSTENRIJK Dr. Guido Schmidt bezoekt von Neurath. De Oostenrijksche staatssecretaris voor buitenlandsche zaken dr. Guido Schmidt heeft gisteren bij gelegenheid van een kort verblijf te Vorarlberg een bezoek gebracht aan den Duitschen minister van buitenland sche zaken, freiherr von Neuarth, die daar met zijn familie een paar vacantiedagen doorbrengt. Dr. Guido Schmidt en Freiherr von Neurath maakten van deze gelegenheid gebruik voor een algemeene politieke ge dachten wisseling, die ook werd bijgewoond door Freiherr von Mackensen. Het onder houd droeg een zeer hartelijk karakter. ENGELAND BRITSCH ITALIAANSCHE BESPREKINGEN TE ROME VERWACHT. Men meent te weten, dat tegen het einde van September, wanneer de Britsche am bassadeur van te Rome van zijn vacantie teruggekeerd is, te Rome diplomatieke be sprekingen tusschen Engeland en Italië, voortvloeiende uit den toestand, die door de briefwisseling tusschen Mussolini en Chamberlain geschapen is, zullen worden gehouden. is om haar deel bij te dragen aan de zaak van den wereldvrede. Tot dusverre hebben 37 landen geant woord op den oproep van minister Huil voor handhaving van den vrede en herstel van de welvaart der wereld door militaire en economische ontwapening. Met leedwezen merkt men op, dat Ber lijn, Rome, Tokio, Nanking en Valencia niet geantwoord hebben. Alle antwoorden ver klaren het met de groote lijnen van de op vatting van Huil eens te zijn. Van groote sympathie met die opvatting getuigen voor al de antwoorden van Parijs, Moskou en alle Zuid-Amerikaansche regeeringen. Bulgarije en Hongarije verklaren herzie- inng der vredesverdragen noodzakelijk te achten. JOEGO-SLAVIE De oppositie legen tiet Concordaat. Gisterochtend is in de overvolle kerken van Belgrado het besluit van de Orthodoxe Synode voorgelezen, waarbij de zaak van negen leden der regeering en een twintig tal Kamerleden van het district Belgrado naar de kerkelijke rechtbank wordt verwe zen en waarbij genoemden van hun rech ten en eererechten in de kerk vervallen worden verklaard, totdat de kerkelijke rechtbank uitspraak zal hebben gedaan. De lijst met namen, welke te Belgrado werd voorgelezen, begon met den minister president Milan Stojadinowitsj en eindigde met diens broeder, Dragomir, het Kamerlid. Gelijke lijsten werden voorgelezen in alle kerken, waar dit de vorige week niet was geschied. Het agentschap Avala heeft in een com muniqué, waarin mededeeling wordt ge daan van het besluit der Heilige synode tegen de leden der regeering, verder ver klaard, dat men in juridische kringen, die bijzonder bevoegd zijn op het gebied van kerkelijke wetgeving, bevestigt, dat deze beslissing der kerkelijke autoriteiten vol ledig onwettig is en dat zij een ernstige aanval beteekent, niet alleen op de Zuid- Slavische grondwet, doch ook op die der Orthodoxe Kerk. „De Kroaten hebben geen Concordaat noodig". De leider van de Kroatische oppositie, Wladimir Matchek, heeft, naar verluidt, de leiders van de Servische oppositiepartijen doen weten en hen gemachtigd ook open lijk bekend te maken, dat hij van oordeel is, dat de Kroaten geen Concordaat met het Vatikaan noodig hebben. Hij zou ge zegd hebben: „Het is een overeenkomst tus schen de regeering te Belgrado en het Vati kaan en niet tusschen de Kerk eri.het Ka tholieke volok van dit land. Indien mijn verlangen naar een concentratie-regeering werkelijkheid wordt, dan zal mijn eerste voorstel aan deze regeering zijn, het Con cordaat van het programma te schrappen teneinde den godsdienstvrede in dit land te herstellen". RUSLAND DE „ZUIVERING" IN DE SOVJET UNIE. Wederom zijn verschillende personen aangeklaagd als volksvijanden en Trotzkis- ten en in verband hiermede gearresteerd, o.a. de president der republiek Abkhazian in den Kaukasus.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 11