VAN HOUTEN S AMERICO'S
EEN CHOCOLADELICATESSE
Verlangens van het Werkliedenverbond.
ZONDAGSBLAD
DINSDAG 13 JULI 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
28
Dringend beroep op Minister Romrae
ten gunste van de werkloozen.
PALESTINA.
TOENEMENDE ONTEVREDENHEID
OVER HET VERDEELINGSPLAN.
Zaterdag congres der Arabieren te
Jeruzalem.
De ontevredenheid der Arabieren tegen
het voorstel, vervat in het rapport der
Britscjie koninklijke commissie, neemt
voortdurend toe.
Zaterdag zal te Jeruzalem een Arabisch
congres worden gehouden. Een Arabische
delegatie zal zich na dit congres naar Ge-
nève begeven om deel te nemen aan de
zitting der mandaterucommissie van den
Volkenbond, welke op 30 Juli zal worden
gehouden.
Voorts ligt het in het voornemen dele
gaties te zenden naar Irak, Saudië en Je
men en misschien ook naar Indië.
Het van den minister-president van Irak
ontvangen antwoord, waarin hij zich uit-
fpreekt tegen het plan, heeft sterk de
aandacht getrokken.
Verzoening tusschen Arabische groepen?
Onder den druk van het verzet worden
thans besprekingen gevoerd tusschen de
partij van den Moefti en de partij van
Nasjasjibi met het doel de eenheid in de
Arabische gelederen te herstellen.
BUITENLANDSGHE BERICHTEN
TREINBOTSING IN SPANJE.
Uit Valencia wordt gemeld: Twee elec-
trische treinen zijn tusschen de stations
La Canana en El Pla met elkander in bot
sing gekomen. Twee en twintig personen
werden gewond. Er zouden ook dooden
zijn gevallen.
NOODWEER BOVEN NEW-YORK.
Onderbreekt hittegolf.
Gistermiddag heeft te New-York een bui
tengewoon hevig noodweer gewoed. In
verschillende streken is door den regenval
de hittegolf, welke tot nu toe 337 dooden
heeft geëischt, onderbroken.
HANDELAAR IN BLANKE SLAVINNEN
GEARRESTEERD.
De Poolsche politie heeft in den trein
BoekarestWarschau een Armeniër gear
resteerd, die leider was van een interna
tionale bende van handelaars-in blanke
slavinnen. In zijn gezelschap bevond zich
een drietal jonge Roemeensche meisjes,
die hij naar Rio de Janeiro wilde vervoe
ren. Uit het onderzoek is gebleken, dat in
de laatste maanden door dezen Armeniër
en zijn medeplichtigen ten minste twee
honderdmeisjes uit Bulgarije, Roemenië,
Hongarije en Polen via Gdingen naar Rio
de Janeiro zijn vervoerd en aldaar ver
kocht.
ELF GEVAARLIJKE MISDADIGERS UIT
EEN GEVANGENIS ONTSNAPT.
Na de Poolsche bladen melden zijn uit
de gevangenis te Rzeszow elf gevaarlijke
misdadigers ontsnapt. De onmiddellijke
ingezette achtervolging bleef tot nu toe zon
der succes.
LUCHTVAART
KANS VAN EEN OP HET MILLIOEN.
Zoo schat men de mogelijkheid van
Mrs. Earhart's redding.
Nog steeds zoekt men met onverminder
den ijver naar Amelia Earhart en Noonan,
echter bijna zonder nog resultaat te kun
nen verwachten. Zestig vliegtuigen zoeken
koortsachtig den geheelen oceaan rond
Howland-eiland en de Phoenix-elanden af;
van de vermisten hebben zij evenwel nog
geen spoor ontdekt.
De militaire autoriteiten, die met de lei
ding van het zoeken zijn belast, schatten
de kans dat Amelia Earhart nog zal wor
den gevonden, als één op het millioen.
DE „CALEDONIA" OP TERUGWEG
NAAR ENGELAND.
Het Engelsche watervliegtuig „Caledo
nia" is gisteravond om 5 uur 25 G. M. T.
opgestegen met bestemming Montreal
(Canada), de eerste etappe op den terug
weg naar Engeland.
ALLE POST DOOR DE LUCHT.
Naar afschaffing van extra-luchtrecht
in alle Europeesche landen.
Het congres van de International Air
Traffic Association, waarbij de voornaam
ste luchtvaartmaatschappijen ter wereld
zijn aangesloten, heeft een Nederlandsch
voorstel aangenomen om den thans be-
staanden toeslag op het gewone tarief, die
betaald moet worden, wanneer men een
luchtreis op een plaats, waar een tus-
schenlanding gemaakt wordt, wil onder
breken, af te schaffen.
Met voldoening vernam het congres, dat
er belangrijke stappen zijn gedaan, waar
uit met zekerheid valt af te leiden, dat bin
nenkort in geheel Europa het postvervoer
zooveel mogelijk per vliegtuig zal geschie
den, zonder dat de posterijen in de afzon
derlijke landen het normaal geldende post-
tarief met een speciaal luchtrecht zullen
verhoogen.
Tot nog toe hebben in Europa alleen Ne
derland en Zweden het luchtrecht geheel
afgeschaft, terwijl dat in Frankrijk, Enge
land en Duitschland gedeeltelijk is ge
schied.
Het congres aanvaardde verder een Ne
derlandsch voorstel om per 1 Januari 1938
internationaal in te voeren een door de
K. L. M. voorgestelde en volledig uitge
werkte luchtvaartcode in het internatio
nale verkeer tusschen de vliegvelden en de
luchtvaartmaatschappijen, betreffende boe
king, vrachtvervoer, aankomst en vertrek
van vliegtuigen enz.
De I. A. T. A. treft voorbereidingen om
te komen tot de afschaffing van paspoor
ten en visa voor de bemanningen van vlieg
tuigen en daarvoor in de plaats te krijgen
een enkel document, dat door alle landen
erkend zal worden, zoodat de bemanningen
van vliegtuigen voortaan bij het aandoen
van luchthavens in het buitenland even
weinig formaliteiten zal hebben te vervul
len als de zeeman bij het aandoen van
verschillende havens.
Het congres, dat werd bijgewoond door
vertegenwoordigers van luchtvaartmaat
schappijen uit ruim twintig Europeesche
en buiten-Europeesche landen, stond on
der voorzitterschap van den heer Allègre,
directeur-generaal van de Compagnie Air
France. Voor Nederland waren aanwezig
de heer A. Plesman, directeur der K. L.
M. en de heer D. J. de Vries, hoofd van
de afdeeling Handel der K. L. M.
DE «TVER WINTERING AAN DE POOL.
Resultaten van hun onderzoekingen.
De overwinteraars in het Russische
Noordpoolkamp hebben draadloos mede-
deelingen gedaan over de resultaten van
hun arbeid sedert de inrichting van het
kamp. Van 21 Mei tot 5 Juni dreef hun
ijsveld in verschillende richtingen, met
een snelheid van 6.5 km. per uur rond.
Uit hun onderzoek naar de temperatuur
van het water is gebleken, dat op geringe
diepten een lage temperatuur heerschte,
terwijl dieper de temperatuur steeg, en
tegelijkertijd het zoutgehalte toenam. Tus
schen 275 en 600 m. diepte steeg de tempe
ratuur boven het vriespunt, om op 750 me
ter weer de 0 graden te bereiken. Men
stelde vast, dat het water uit den Atlanti-
schen Oceaan, dat Nansen op Zuidelijker
breedte heeft ontdekt, zich ook in een
machtigen stroom dicht bij de Pool uitstort
en het centrale deel van de IJszee ver
warmt.
Voorts hebben de onderzoekingen aan
getoond, dat Nansen ongelijk had, toen hij
meende, dat het leven in het water van de
IJszee uiterst arm is. Een van 1000 M.
diepte opgehaald net wemelde letterlijk
van schelpdieren, larven, enz. van de
meest verschillende soort.
RUSSISCH VLIEGTUIG PASSEERT
DE NOORDPOOL.
Temidden van een sneeuwstorm.
De inlichtingendienst van het Arneri-
kaansche leger meldt, dat het Russische
vliegtuig, dat gisteren voor een vlucht over
de Pool is gestart, hedenmorgen over de
Noordpool is gevlogen temidden van een
sneeuwstorm, welke de vliegers dwong van
den weg af te wijken, teneinde te trachten
betere weersgesteldheden te vinden.
Om 3.14 uur had de bestuurder de vol
gende mededeeling uitgeseind:.
„Wij naderen de Pool, bevinden ons op
een hoogte van 2700 meter, vliegen met
een snelheid van 160 kilometer per uur,
de temperatuur van de lucht bedraagt mi
nus 8 graden, de bemanning maakt het
goed, alles is in orde."
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herinnerd,
dat dit vanaf heden ad 50 cent betaald
moet worden.
Het R.K. Werkliedenverbond heeft, naar
de „Volkskr." meldt, het volgend schrijven
gezonden aan den minister van Sociale
Zaken:
Het zal Uw Excellentie niet verwonderen,
dat ons Verbond in dezen tijd van alge-
meene drang naar sociaal-democratische
hervorming verschillende wenschen heeft,
waarvan de belangrijkheid en de urgentie
uiteraard uiteenloopt.
Van deze wenschen, die in 't algemeen
te vinden zijn in het program, door de Ka
tholieke Staatspartij gemaakt voor de nu
ingetreden regeeringsperiode, verdient een
aantal, dat betrekking heeft op de zorg
voor de werkloozen, om de urgentie onver
wijld de aandacht van Uw Excellentie.
Wij hebben daarom de eer de volgende
wenschen aan Uw Excellentie kenbaar te
maken.
1. Verhooging van de steun-
nomen in de steunregeling en
van de uurloonen in de werk
verschaffing.
Mede tengevolge van de ingetreden stij
ging der prijzen voor de allernoodzakelijk
ste levensmiddelen is de nood, die reeds
groot was, sedert het najaar van 1936 tot
nog grooter hoogte gestegen en is het naar
onze meening noodzakelijk, dat daarin door
tegemoetkomende maatregelen zoo goed
mogelijk wordt voorzien.
Volgens berekeningen van het Bureau
voor de Statistiek te Amsterdam bedraagt
de prijsstijging van de voeding voor de
werkloozen (bij eenzelfde verbruik als in
1934) in Mei 1937 ongeveer 7 percent in
vergelijking met September 1936, de maand
van het loslaten van den gouden standaard.
Deze prijsstijging kan onmogelijk door
de werkloozen gedragen worden en het is
daarom noodzakelijk de steunbedragen en
de werkverschaffingsloonen dienovereen
komstig te verhoogen.
2. Steunregeling.
In afwachting van een wettel ij ke
regelingvan de steunverlee-
ning voor valide onvrijwillig werklooze
arbeiders, dringen wij er bij 'Uw Excellen
tie op aan, op korte termijn de volgende
wijzigingen in de thans bestaande voor
schriften te willen aanbrengen:
a. Niet alleen het loon van het ge
zinshoofd of van den kostwinner dient
zooals thans als basis van de
steunverleening en steunbetrekening
te worden genomen, maar het totale
gezinsloon van het te steunen gezin.
Hierdoor zal het tevens mogelijk
worden om de thans in de steunrege
ling bestaande zoogenaamde relatieve
en absolute maxima der steunbedra
gen te verruimen en te verhoogen.
b. Buiten werking stelling van arti
kel 10a der steunregeling.
De op zichzelf goede en te waardee-
ren maatregel van Uw ambtsvoorgan
ger om voor minderjarige kinderen de
eerste f 2 verdiensten uit arbeid en
voor meerderjarige kinderen de eerste
4 verdiensten uit arbeid vrij te la
ten, wordt door toepassing van artikel
10a der steunregeling voor het groot
ste gedeelte illusoir gemaakt. Dit geldt
vooral voor de groote gezinnen, waar
meer verdienende kinderen aanwezig
zijn.
Hierbij komt, dat volgens de huidi
ge toepassing yan artikel 10a der steun
regeling zelfs werkelijk te maken on
kosten bij het verkrijgen van verdien
sten uit arbeid, zooals tram-, trein-,
boot- en busgelden en dergelijke ook
als loon gerekend worden. Dit is naar
onze meening met de redelijkheid in
strijd.
Alleen het netto-loon dient in
aanmerking te komen bij het toepassen
van de 2/3 aftrek op het steunbedrag.
Thans worden gelden als inkomsten
beschouwd, die in wezen geen inkom
sten maar onkosten zijn.
c. Het verdient naar de meening
van ons Verbond aanbeveling het groo
te aantal steunklassen in de steunre
geling belangrijk in te perken.
Thans bestaan er officieel niet min
der dan negen verschillende steunklas
sen of steuntarieven. Alhoewel dat voor
ons kleine land groote aantal steunta
rieven misschien historisch wel valt te
verklaren, achten wij toch de tijd ge
komen dit aantal steuntarieven be
langrijk te verminderen en terug te
brengen tot 3, hoogstens 5 tarieven,
waarbij dan allereerst de laagste ta
rieven (klassen 8 en 9) met hun te lage
steunnormen dienen te vervallen.
d. Verhooging van de B-
steun om beter te kunnen voorzien
in het ontstellende tekort aan kleeding,
dekking en schoeisel der betrokken
werklooze gezinnen.
3. Werkverschaffing.
Wij waardeeren in meer dan één opzicht
de offers, welke de Nederlandsche volksge
meenschap zich getroost om een zoo groot
mogelijk aantal arbeiders van lediggang
te vrijwaren door hun werk te verschaffen.
Dit neemt niet weg, dat wij met betrekking
tot de werkverschaffing een aantal verlan
gens hebben, waarvan de voornaamste hier
mogen volgen:
a. Het is naar onze meening niet
juist om kunstwerken '(ook niet als on
derdeel van groote werkverschaffings-
objecten), normale bouwwerken en on
derhoudswerken in werkverschaffing
te laten uitvoeren.
Bij deze soorten van werk dient on-
zes inziens minstens het loon te gelden,
dat in overleg met de betrokken vak
organisaties der arbeiders voor zooge
naamde Werkfondswerken wordt vast
gesteld. Wij verzoeken Uw Excellentie
daarom beleefd dit te willen bepalen.
b. De rechtpositie van de arbeiders
in de werkverschaffing dient verbeterd
door het instellen van commissies van
overleg op de betrokken werken. Het
spreekt vanzelf, dat er op de werver-
schaffingen orde en regel moet zijn.
Maar bij de huidige gang van zaken
staan de tewerkgestelden practisch
machteloos tegenover fouten, vergis
singen, en tekortkomingen van de
werkleiding.
c. De allerlaagste loonen in de
werkverschaffing moeten onzes inziens
worden verhoogd en wij achten het
noodzakelijk een minimum-loon vast te
stellen.
In tal van gemeenten is het uurloon
in de werkverschaffing uitermate laag.
Uurloonen van 18 cent, 20 cent en 22
cent komen veelvuldig voor. Bij gere
gelde plaatsing en aannemende, dat de
betrokken arbeiders het basisuurloon
kunnen halen, leidt dat toch tot week-
loonen, die zeer laag blijven. Te laag
om een gezin te kunnen onderhouden.
Niet steeds mogen de loonen in het
vrije bedrijf, met name niet wanneer
zij te laag zijn ingezakt, het uitgangs
punt vormen bij de vaststelling van de
werkverschaffingsloonen. Het is' daar
om noodzakelijk thans voor de werk
verschaffing een minimum basisuur
loon vast te stellen van 25 cent en de
tarieven daarmee in overeenstemming
te brengen.
In dit verband mogen wij u herinne
ren ons adres van 17 April 1934,
waarin het volgende werd gevraagd:
In verband met een en ander hebben
wij de eer Uw Excellentie te verzoeken:
1. Voor een goed overzicht en mede
om het betrachten van de billijkheid
zooveel mogelijk te bevorderen, de ver
schillende plaatsen in te deelen in
klassen, zooals dat bijvoorbeeld in som
mige collectieve contracten is ge
schied;
2. voor elk dier klassen vast te stel
len de grens waar beneden de loonen
in de werkverschaffing en de steunbe
dragen niet mogen dalen;
3. met het oog hierop te benoemen
permanente colleges, die zich ter zake
kunnen doen voorlichten en Uw Excel
lentie van advies dienen;
4. aan deze colleges telkens advies
te vragen, wanneer naar het oordeel
der bevoegde instanties een oogenblik
is aangebroken, om de uiterste grens
opnieuw te toetsen aan wat in het eco
nomisch leven is tot stand gekomen.
d. Alleen in de provincies Brabant
en Limburg wordt thans in de werk
verschaffing van het eerste kind af
0.50 per week kindertoeslag betaald.
Met het oog op de noodzakelijke le
vensbehoeften in de gezinnen van de
tewerkgestelde arbeiders is het noodza
kelijk deze kindertoeslag voor het ge-
heele land in de werkverschaffing in te
voeren.
e. Aan de rouleering in de werkver
schaffing wordt veelal verbonden het
maken van wachtweken zonder steun.
Dit maakt de materieele voordeelen,
aan plaatsing in de werkverschaffing
verbonden, volkomen illusoir, kan zelfs
leiden tot materieel nadeel. Arbeiders,
die werken, moeten meer en betere
voeding hebben dan arbeiders die niet
werken, zoodat wat meer inkomsten,
welke uit tewerkstelling kunnen voort
vloeien, alleen door die reden reeds
voldoende gemotiveerd zijn.
4. Werkloosheidsverzekering.
Tot slot verzoeken wij Uw Excellentie te
willen besluiten, dat onder de huidige om
standigheden ook al is er sprake van
eenige opleving in het bedrijfsleven de
subsidies voor de werkloozenkassen niet
verder zullen worden verlaagd.
De werkloosheidsverzekering heeft ge
durende de crisisjaren reeds te veel ge
leden door inkrimping van de uitkeerings-
duur, verlaging der uitkeeringsbedragen
en het verzwaren van de voorwaarden om
voor uitkeering in aanmerking te komen.
Wij spreken het vertrouwen uit, dat deze
punten door Uw Excellentie in welwillen
de overweging zullen worden genomen en
wij zien met datzelfde vertrouwen uw be
slissingen terzake tegemoet.
BINNENLAND
ST. RAPHAëL PROTESTEERT TEGEN
PENSIOENKORTING.
Geijverd zal worden voor intrekking
der korting.
De gepensionneerde leden van den Ned.
R. K. Bond van Spoor- en Tramwegper
soneel „St. Raphaël" kwamen gistermid
dag in het gebouw voor K. en W. te
Utrecht in vergadering bijeen onder lei
ding van het hoofdbestuur.
In zijn openingswoord wees de voorzit
ter-, de heer L. H. Wigman, uit Amersfoort
op het groote belang van een contact van
gepensionneerden met St. Raphaël. Zoo
lang de gepensionneerden geen eigen af-
deelingen hebben, wat in de toekomst
wellicht het geval zal zijn, wordt er ondier
leiding van het hoofdbestuur vergaderd.
Het ligt in de bedoeling een paar maal
in het jaar bij elkaar te komen.
De heer H. J. C. Venings hield een rede
over hetgeen thans in het belang van de
gepensionneerden gedaan moet worden en
wat hierbij de taak van St. Raphaël is.
De positie van de gepensionneerden en
wachtgelders, zoo zeide spr., is vrijwel
stabiel gebleven. Alleen hebben we naast
de 10 pet. verlaging, van de regeering de
verrassing gekregen, dat de loonen min
der waard zijn geworden.
Van het pensioen kan men geen gulden
miss, laat staan 10 pet. Het is daarom bil
lijk, dat wij herstel van het onrecht vra
gen. Pensioen is te beschouwen als verze
kering, waarvoor gestort is.
Met het Pensioenfonds gaat het hard
achteruit en over 1936 bedroeg het tekort
4.147.000.
Wat het dekken van deze tekorten be
treft, gaf spr. als zijn oordeel te kennen
dat de vorige regeering een eigenaardige
beslissing heeft genomen.
De minister is thans echter de meening
toegedaan, dat maatregelen genomen
moeten worden, om het evenwicht weer
te herstellen.
Nadat nog eenige andere opmerkingen
waren gemaakt, nam de vergadering ten
slotte de volgende motie aan.
De vergadering van leden, gepension
neerden en wachtgelders van den Ned. R.
K. Bond van Spoor- en Tramwegperso
neel c.a. Sint Raphaël, constateert, dat
van het Nederlandsche overheids- en se-
mi-overheidspersoneel alleen voor het
spoorwegpersoneel een korting op de pen
sioenen is toegepast,
protesteex*t nogmaals tegen deze het
spoorwegpersoneel opgedrongen uitzonde
ringspositie, waardoor de sedert 1 April
1936 toegepaste korting van maximum 10
pet. op de pensioenen voor het spoorweg
personeel gehandhaafd blijft, niettegen
staande voor het overheidspersoneel de
aangekondigde korting in verband met de
devaluatie is opgeschort en de korting
voor de Indische pensioenen per 1 Januari
1938 zal worden beëindigd,
acht een zoo spoedig mogelijke intrek
king van de toegepaste korting dan ook
een gemotiveerden wensch.
draagt het hoofdbestuur op met
alle geoorloofde middelen er voor
te ijveren:
dat zoo spoedig mogelijk de se
dert 1 April 1936 toegepaste kor
ting op de pensioenen wordt in
getrokken en een wijziging van
de Pensioenwet tot stand komt,
waardoor voor hen, die reeds den
dienst dor N. S. met wachtgeld
verlaten hebben, een regeling
wordt getroffen,
besluit deze motie ter kennis te bren
gen van de betrokken autoriteiten en
roep alle katholieke gepensionneerden
en wachtgelders op deze wenschen te on
dersteunen door aansluiting hij St. Ra
phaël.
DE WERKLOOSHEID.
Eind Juni 1937 minder dan op overeen
komstige tijdstip vijf voorafgaande jaren.
De directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling deelt mede, dat in de week van
21 tot en met 26 Juni 1937 bij gesubsidieer
de vereenigingen met werkloozenkas wa
ren aangesloten 462.769 personen (de
landarbeiders met 75.143 leden zijn hierin
niet begrepen).
Van deze 462.769 verzekerden was in
genoemde week 22.8 pet. geheel werkloos
in de vorige verslagweek, 7 t.m. 12 Juli
1937, was dit percentage 23.4).
Het werkloosheidspercentage voor ge
heel werkloozen was in de tweede verslag
week van de maand Juni in de laatste ja
ren als volgt: 1934 23.1 pet., 1935 27.0 pet.,
1936 28.9 pet., 1937 22.8 pet.
In het tweede kwartaal 1937 daalde de
werkloosheid niet alleen benéden diie van
het overeenkomstige kwartaal van 1934,
dooh zelfs beneden het peil van 1932. Zij
was derhalve op het einde van Juni 1937
minder dan op het overeenkomstige tijd
stip van alle vijf voorafgaande jaren.
Bij 1054 organen der openbare arbeids
bemiddeling stonden op 26 Jund 1937 in
totaal 1.327.592 werkzoekenden ingeschre
ven, onder wie 310.108 mannen.
Van deze werkzoekenden waren er
310.996 werkloos, onder wie 298.362 man
nen.
Aan het cultureel werk voor werkloo
zen namen einde Maart 1937 deel:
a. cursussen 34.468;
b. werkobjecten (gemiddeld) 2.095;
c. centrale werkplaatsen 2.389;
d. kampen voor jeugdige werkloozen
2.007 personen.
