Oorlog in Noord-China
onvermijdeliik
28ste Jaargang
DINSDAG 13 JULI 1931
No. 8773
Sh CcicbclveSou^mvt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voonritbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzoriderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be*
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
JAPAN TREKT ZIJ J TROEPEN SAMEN
OOK CHINA LAAT TROEPEN AANRUKKEN
WAS ER REEDS EEN
OVEREENKOMST?
Het spelletje van vechten en wapenstil
standen sluiten in Noord-China blijft aan
houden, maar ondanks alle wapenstilstan
den blijft men er. door vechten.
De Japansche militaire kringen houden
staande, dat de autoriteiten van Ho Pei
en Tsjahar de Japansche eischen hebben
ingewilligd. Deze eischen hadden betrek
king op:
de terugtrekking der Chineesche troepen
uit het gebied van de Marco Polo-brug;
verontschuldigingen voor de incidenten;
bestraffing van de voor de incidenten
verantwoordelijke personen;
ten uitvoerlegging van verdedigingsmaat
regelen tegen het communisme; en
onderdrukking der anti-Japansche agi
tatie.
In Chineesche kringen acht men deze le
zing onwaarschijnlijk op grond van de
stemming bij het 29ste leger.
In Chineesche legerkringen wordt zelfs
verklaard, dat een dergelijke overeenkomst
slechts geteekend kan zijn door personen,
die geen officieele opdracht hebben gehad,
of hoogverraderlijke bedoelingen hebben
gehad.
Het Chineesche ministerie van Buiten-
landsche Zaken deelt mede, dat de Japan
sche ambassade gistermiddag een memo
randum is toegezonden, waarin met na
druk wordt verklaard, dat geen overeen
komst in Noord-China als geldig en bindend
wordt beschouwd, indien zij niet de toe
stemming van de Chineesche centrale re
geering heeft ontvangen.
De woordvoerder van het ministerie van
Buitenlandsche Zaken te Tokio heeft mede
gedeeld, dat Hidaka, raadsheer van de am
bassade in China, geweigerd heeft een pro
test van de regeering te Nanking ten aan
zien van het incident bij Loekoesjau in ont
vangst te nemen.
Hij voegde hieraan toe, dat de Japansche
regeering vastbesloten is het incident te
localiseeren, en het dus wil regelen met
de plaatselijke autoriteiten, zonder er de
regeering te Nanking in te kennen.
De Japansche voorwaarden hebben niet
een wapenstilstand, maar een definitieve
regeling van den toestand in Noord-China
ten doel, want het betreft een zuiver Chi-
neesch-Japansche aangelegenheid. De Ja
pansche regeering zal al het mogelijke
doen om een conflict te voorkomen, doch
de militaire overeenkomsten van den zo
mer van 1936 zouden geschonden worden,
indien de troepen der centrale regeering in
Hopei en Tsjehar zouden binnendringen.
De toestand zou daardoor buitengewoon
ernstig worden.
De Japansche zaakgelastigde te Nanking,
Hitara, en de Japansche militaire en vloot-
attaché's hébben een bezoek gebracht aan
den Chineeschen minister van buitenland
sche zaken, Wang Tsjoeng Hoei, wien zij
inlichtingen vroegen over de bewegingen
der Chineesche regeeringstroepen en wien
zij verklaarden, dat Japan zou antwoor
den op ieder gebaar van Nanking, dat een
bevredigende regeling van het incident van
Loekoetsjau zou kunnen belemmeren. Mi
nister Wang antwoordde o.m.: Het is inop- -
portuun van uw kant te informeeren naar
de bewegingen van onze troepen op ons
gebied, terwijl de Japansche troepen zich
er vrijelijk verplaatsen.
Uit Peiping wordt gemeld, dat 85.000
man troepen van de Chineesche centrale
regeering naar Noord-China onderweg zijn,
blijkbaar om zich aan de grenzen der pro
vincie Ho Pei te legeren.
Voorts zijn 160.000 man Chineesche troe
pen samengetrokken langs den spoorweg
van Loenghai.
De Chineesche ambassade te Londen
verklaarde gisteravond, dat de toestand in
Noord-China zeer ernstig is. De ambassade
ziet in het optreden van de Japanners een
vooraf beraamde poging om van Noord-
China een tweede Mandsjoekwo te maken.
China verlangt de incidenten zooveel mo
gelijk te beperken, doch is vastbesloten tot
eiken prijs een niemVen aanslag op zijn
grondgebied te weerstaan.
DE KERKVERVOLGING IN
MEXICO.
WIL JAPAN KRIJGSOPERATIES VAN
GROOT FORMAAT?
Concentratie van Japansche troepen en
materiaal.
Men verklaart in gezaghebbende krin
gen te Peiping, dat de Japansche regeering
besloten zou hebben tot een militair op
treden van groot formaat in Noord-China,
waaraan verscheidene legerdivisies, welke
daartoe speciaal uit Japan worden gezon
den, zouden deelnemen. Men acht het zelfs
waarschijnlijk, dat het Japansch streven is
een eind te maken aan de toenemend be-
invloeding van Noord-China door de re
geering van Nanking, teneinde met dit ge-
bied, na het van het overige China te heb
ben afgezonderd, tot een „economische sa-
menwerking" te geraken, welke de Japan-
sche belangen zal dienen.
Inzake den strijd wordt gemeld, dat de
Japansche troepen alle stations tusschen
Sjanhaikwan en Tientsin hebben bezet,
teneinde den doortocht te vergemakkelij
ken der versterkingen van het Kwantoeng
leger, waarvan hedenmorgen 3000 man
door Sjanhaikwan zijn getrokken. Gelei
delijk kwamen zij in den middag te Tient
sin aan, met een groote hoeveelheid mate
riaal, voorafgegaan door een geblindeerden
trein. Bovendien zijn 28 Japansche jacht
en bombardementsvliegtuigen in Tientsin
neergestreken.
Gevecht bij Peiping.
Er is een gevecht uitgebroken bij de
spoorbrug, op slechts 800 meter ten Zuiden
van de stad Peiping.
Een aantal op Formosa gestationneerde
Japansche oorlogsschepen heeft opdracht
ontvangen naar de Zuid-Chineesche havens
te vertrekken met het oog op de anti-Ja
pansche agitaeie. Twee dezer oorlogsbo
dems zijn reeds aangekomen te Amoy, één
te Swatau en één te Foetsjau. In deze drie
havens zou de anti-Japansche stemming
zich sterk doen gevoelen.
De Japansche ambassadeur en de Chi
neesche legatieraad te Washington hebben
gisteren beiden een bezoek gebracht aan
het Amerikaansche ministerie van buiten
landsche zaken in verband met de gebeur
tenissen in het Noorden van China. Hier
bij heeft minister Huil den beiden diplo
maten verklaard, dat een gewapend con
flict tusschen Japan en China, naar de
meening der Amerikaansche regeering, een
ernstigen slag beteekent voor den wereld
vrede en het wereldherstel.
DE UITRUSTING VAN HET 29ste
CHINEESCHE LEGER ONVOLDOENDE.
Naar te Peiping wordt vernomen is het
29ste leger niet voldoende toegerust voor
oorlogvoering, het beschikt niet over mili
taire vliegtuigen of tanks, terwijl de ar-
tilleristische uitrusting en de verbindings-
afdeeling verouderd zijn. Ook de uitrusting
van den trein en den geneeskundigen
dienst zijn onvoldoende.
De troepen van de centrale Chineesche
regeering, welke eenigszins modern zijn
toegerust, bevinden zich op 200 tot 500
kilometer afstand van de plaatsen van het
gevecht in Noord Honan en Sjansi, met
Peiping verbonden door een spoorweg met
geringe capaciteit. Het transport van deze
troepen naar het gevechtsterrein is eerst
pas begonnen.
De Chineesche autoriteiten laten in Sja-
pei, een wijk van Sjanghai, barricades van
zakken zand oprichten, vooral rondom het
Noorderstation. Ter vergemakkelijking van
de Chineesche troepenbewegingen zou het
verkeer van goederentreinen beperkt of
zelfs geheel geschorst zijn. Naar aanleiding
van de mededeeling van het ministerie van
buitenlandsche zaken ten aanzien van over
eenkomsten met de plaatselijke autoriteiten
gesloten, heeft de Japansche ambassade
een ernstige waarschuwing doen hooren te
gen „inmenging in een regionale regeling
betreffende een plaatselijke aangelegen
heid".
De droevige balans van de
laatste maanden.
Het is bijna onbegrijpelijk, hoe
de Mexicaansche communisten na
twintig jaar lang hun woede ge
koeld te hebben op priesters, kloos
terlingen en geloovigen, thans bij
ieder voorkomende gelegenheid
verklaren: „Er is geen Kerkver
volging in Mexico!" Willen zij de
gemartelde katholieke bevolking,
die haar recht wil zoeken, in een
verdoovingstoestand brengen?
Het Mexicaansche katholieke or
gaan „La Lucha" (De Strijd) rea
geert op deze woorden niet met
heftige polemieken, maar door een
voudig een nauwkeurig relaas te
geven, van wat zich in de laatste
maanden in Mexico heeft afge
speeld. Enkele gevallen van deze
uitgebreide documentatie die boek-
deelen spreekt, laten wij hier vol
gen.
Op 29 Maart werd een ambtenaar van
het Ministerie van Financiën, Fernando
Acosta de la Vega uit zijn betrekking ont
slagen en als partijlid geroyeerd, wat prac-
tisch beteekent, dat hij voortaan geen posi
tie meer kan vinden.
De reden van dit alles was, dat Fernan
do Acosta de le Vega in twee kerken van
de hoofdstad een toespraak had gehouden,
dat hij briefwisseling onderhield met twee
priesters en dat men in zijn huis couran
ten en tijdschriften „van godsdienstigen
aard" had gevonden.
Op de vergadering, die 24 Maart in de
stad Durango werd gehouden, werden de
katholieken scherp aangevallen. De regee-
rings-afgevaardigde verlangde dat op de
agenda zou worden geplaatst dat de Re
geering alle priesters zou verdrijven en het
bewaren van heiligenbeelden in particulie
re woningen zou verbieden.
Een zeer oud katholiek college, toegewijd
aan het H. Kind, in de stad Peubla, een
van de weinigen die nog overgebleven wa
ren, is enkele maanden geleden op bevel
van de Revolutionaire Nationale Partij ge-
confiskeerd; de kinderen en de leeraren
werden uit het gebouw verdreven.
Een inspecteur van het onderwijs van
Vera Cruz heeft op 31 Maart alle scholen,
die toebehoorden aan de schoolvereeniging
„Vrienden van het Huisgezin", gesloten,
omdat men hem had medegeleeld, dat er
godsdienstige propaganda in de scholen ge
voerd werd.
Het gaat hier om 500 scholen of liever
Instituten, met een totaal van 20.000 kin
deren van 4 tot 7 jaar.
Het is de gewoonte dat de ambtenaren
van Aexaca in de Goede Week hun vacan-
tie nemen, om de plechtigheden te kunnen
bijwonen.
Nu had het gemeentebestuur echter ver
ordend, dat de vacanties niet in de Goede
Week genomen mochten worden. De be
doeling hiervan is duidelijk.
Uit een officieel document, nemen wij
het volgende over:
„De Revolutionaire N' tionale Partij heeft
besloten een campagne te beginnen tegen
het fanatisme (lees: katholicisme) omdat
enkele geestelijken op verschillende plaat
sen ideeën hebben verkondigd, die in strijd
zijn met de principes van de socialistische
school."
De Directie van het Openbaar Onder
wijs in de staat Jalapa heeft een schrijven
gezonden aan alle directeuren van Bijzon
dere scholen, waarin gezegd wordt, dat alle
onderwijzers een verklaring moeten afleg
gen, dat zij zonder eenig voorbehoud art. 3
en art. 73 van de Constitutie (over de
neutrale school) aannemen, dat zij geen
godsdienstige propaganda zullen voeren,
dat zij tot geen enkel godsdienstig genoot
schap behooren, dat zij de socialistische be
ginselen aanvaarden en bereid zijn, tegen
het fanatisme (lees: godsdienst) te strij
den.
Te Mexicali, in Beneden-Californië, is
onlangs een parochiekerk geconfiskeerd en
veranderd in een Centrale voor Kinderzorg.
In de maand Mei heeft de Hooge Raad
een oordeel uitgesproken ten gunste van
de Katholieken van Chihuahua, die den
gouverneur van den Staat hadden aange
klaagd, omdat hij slechts één priester in
de provincie wilde toelaten, alhoewel er
volgens de grondwet vijf mogen zijn.
Nu zijn er -vier priesters bijgekomen;
maar wat beteekenen dan nog 5 priesters
voor een bevolking van 200.000 Katholie
ken?
Enkele weken geleden heeft de leider
van de Katholieke Jeugd, Don Renate Ca-
pistran Garzo, die in 1927 verbannen werd,
DOODELIJK ONGELUK BIJ
SASSENHEIM
KIND OVERREDEN EN GEDOOD.
Vanmorgen omstreeks negen uur is het
vijfjarig meisje J. H. Rotteveel uit Sas-
senheim, toen zij, op weg naar school,
nabij het Vincentiushuis onder de gemeen
te Lisse plotseling den weg overstak, door
een auto, komende uit de richting Haar
lem, gegrepen en op slag gedood.
verlof gekregen op Mexicaanschen bodem
terug te keeren op voorwaarde, dat hij
een verklaring aflegt, zich niet meer met
godsdienstige propaganda te zullen bezig
houden.
Dit zijn maar losse gevallen, zeker! Maar
het zijn slechts enkele flitsen die slechts
een vluchtig beeld geven van een voortdu
rende toestand van vervolging. Wanneer
men de godsdienstvervolging in Mexico
nauwkeurig beschouwt, dan kan men zes
punten onomstootelijk vaststellen, die in
tegenspraak zijn met de bewering van de
overheid „dat er geen Kerkvervolging
meer is."
1. Men geeft de Kerk niets terug voor
het enorme aantal kerken, kloosters, se
minaries, colleges, liefdadige instellingen,
huizen en goederen, oe geconfiskeerd zijn.
2. Het aantal toegelaten priesters is
steeds zeer beperkt, en absoluut onvoldoen
de voor de katholieke bevolking.
3. D eseminaries, scholen en godsdien
stige instellingen mogen niet heropend
worden.
4. Op de staatsscholen, waarheen de
meeste katholieken hun kinderen moeten
zenden, wordt onderwijs gegeven op ma
terialistische en marxistische grondslag.
5. Katholieke vereenigingen worden
niet geduld.
6. De katholieke staan bloot aan aller
lei represailles, en zij worden beschouwd
als gevaarlijke elementen.
Het Mexicaansche blad „Le Lucha" voegt
hieraan verder geen comentaar toe. De fei
ten spreken voor zich zelf.
De wereld
in vogelvlucht
Vandaag wordt de internationale con
trole aan de FransehSpaansche grens tij
delijk opgeheven. Wij hebben er reeds op
gewezen, hoe het juist die landen zijn, wel
ke de internationale controle getorpedeerd
hebben, die het hardste schreeuwen tegen
Frankrijk. Er dient nog eens speciaal op
gewezen te worden, dat nu niet elke con
trole aan de Fransche grens ontbreekt,
waardoor alle mogelijke troepen van mate
rialen vrijelijk naar de Spaansche regee
ring kunnen worden gezonden. De Fran
sche regeering blijft voorstander van de
niet-inmenging en zal niet toestaan, dat
oorlogsmateriaal over de grens gesmok
keld wordt. Wat wordt opgeheven is slechts
de controle van de buitenlandsche waarne
mers. Van vandaag af zullen niet langer
buitenlanders toezien of de Fransche amb
tenaren wel goed him plicht doen. Wan
neer de controle aan de zeegrens wordt
opgeheven en ook Portiigal geen buiten
landsche waarnemers meer toelaat, ziet
Frankrijk niet in, waarom de buitenland
sche waarnemers van de niet-inmengings-
commissie alleen de Fransche grens moe
ten controleeren. De Engelsche minister
Eden vond dat standpunt van Frankrijk
volstrekt niet onredelijk. Inmiddels wordt
van Engelsche zijde de poging om te trach
ten een bemiddeling te bereiken voortge
zet. Waarschijnlijk zullen nadere mede
deelingen daaromtrent Vrijdag volgen.
Volgens sommige berichten zou het En
gelsche voorstel twee onderdeelen bevat
ten: een voorloopig en een definitief ge
deelte. Het eerste zou inhouden, dat de
Britsche en Fransche vloot belast blijven
met de controle ter zee maar dat de sche
pen niet alleen neutrale, doch ook Duit-
sche en Italiaansche waarnemers aan boord
zullen hebben. Tegelijkertijd zou dan de
internationale controle van de Fransche
zoowel als van de Portugeesche grens
worden hersteld.
Wordt dit voorstel aanvaard, dan zou
verder het definitieve plan worden uitge
werkt, volgens hetwelk de controle op de
aanvoeren over zee in de Spaansche ha
vens zou worden uitgeoefend door inter
nationale waarnemers. Hun zouden dan
nog luchtpartouilles worden toegevoegd.
Eerst als dit alles tot stand zou zijn geko
men, zou het vraagstuk van de terug
zending der „vrijwilligers" en dat van een
eventueele erkenning van Franco als oor
logvoerende partij in behandeling wor
den genomen.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Een oorlog lijkt in Noord-China onver
mijdelijk. (2de blad).
De controle aan de Fransch-Spaansche
grens. (2de blad).
De Belgische minister Delaveleye gaat
heen. Van Zeeland biedt het ontslag van
zijn kabinet aan, hetgeen niet wordt aan
vaard. (2de blad en 1ste blad, Telegr.).
Spionnage-affaire te Luik ontdekt. (2de
blad).
Toenemende ontevredenheid over het
verdeelingsplan van Palestina. (2de blad).
BINNENLAND.
Het R.-K. Werkliedenverbond zond een
adres aan den Minister van Sociale Zaken,
waarin de toestand der werkloozen werd
uiteengezet. (2de blad).
Tegen een notaris, die verduistering
pleegde, eischte de Officier van Justitie 2
jaar en 6 maanden gevangenisstraf. (1ste
blad).
De werkloosheid blijft dalende; thans be
neden het peil van 1932. (2de blad).
Nabij Sassenheim werd een kind door een
auto gegrepen en gedood. (1ste blad).
Prins Bernhard naar Duitschland ver
trokken. (2de blad).
POGING TOT VERGIFTIGING.
Vrouw tracht haar schoonzoon het leven
te benemen.
Naar eerst heden aan het licht is geko
men, heeft de vorige week in het dorp
Zwaag bij Hoorn een 74-jarige vrouw een
poging gedaan om haar schoonzoon, met
wien zij in onmin leefde, door middel van
vergiftiging om het leven te brengen.
Deze vror N. is een weduwe, bij wie
na het overlijden van haar man, de schoon
zoon, zekere L. met zijn gezin kwam in
wonen.
Hij voerde voor haar het tuindersbedrijf
je en het feit, dat de uitkomsten hiervan
door de tijdsomstandigheden verre van loo-
nend waren, moeten bij de oude vrouw
kwaad bloed hebben gezet. Hoewel L. de
laatste jaren zeer oppassend leefde, werd
hem de slechte gang van zaken geweten
en de verstandhouding liet den laatsten
tijd dan ook alles te wenschen over. Dit
werd zoo erg, dat de weduwe besloot haar
schoonzoon te vergiftigen, waartoe zij rat-
tenkruid bezigde, dat de vorige week op
een avond op zijn brood werd gedaan. Di
rect constateerde L een bijzonder scherpen
smaak en spuwde de eerste hap brood uit,
waardoor hij geen al te nadeelige gevol
gen heeft ondervonden.
Nadat de vrouw door de politie voor
loopig is verhoord, is zij op transport ge
steld naar het Huis van Bewaring te Alk
maar.
Koning weigert ontslag te aanvaarden.
BRUSSEL, 13 Juli. (A. N. P.). Minis
terpresident van Zeeland heeft den koning
het ontslag van zijn kabinet aangeboden.
De koning gaf van Zeeland te kennen, dat
hij onder de huidige omstandigheden dit
niet kon aanvaarden.
BOEDAPEST, 13 Juli. In de nabijheid
van Boedapest, bij het station Vecses is he
denmorgen een personentrein met volle
vaart op een goederentrein ingereden. De
goederentrein werd in twee stukken gesla
gen. Twee personen werden hierbij ge
dood, acht zwaar gewond. Een hulptrein,
die voor het bieden van assistentie uit Boe
dapest naar de plaats van het ongeluk was
gezonden, overreed een boerenwagen,
welks twee inzittenden op slag gedood wer
den.
