Zig-Zag-Zwitserlano
Impasse in de non-interventie-
commissie
Nederland redt de situatie
ZAIEKUAU 10 JULI 1337
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
In een onbewoond huis Lausanne
was niet tuk op honing
Het lesje van den wijzen
zonnewijzer
Twee onfeilbare middelen zijn er om te
achterhalen, waar ter wereld zich de
mooiste plekjes bevinden.
Het eerste heb ik reeds gisteren edelmoe
dig aan de openbaarheid prijsgegeven:
„schaduw" een Engelschman op al zijn
schreden. Waar veel Engelschen zijn „da
lasz' dich ruhig nieder".
De tweede methode, die eveneens tot een
inooit falend welslagen leidt, draagt een
historisch-materialistischen inslag. Snuffel
na, waar in den na-oorlogschen tijd diplo
matieke conferenties werden gehouden; ge
zult een rij van oorden vinden, waar het
goed leven en goed eten is.
Lausanne is een van deze vergaarbakken
van de internationale diplomatie. En het
nabijgelegen Ouchy is door een gelijksoor
tige vermaardheid èn door een steil tand
rad-trammetje met Lausanne ten nauwste
verbonden.
Lausanne is een plaisante, vroolijke stad,
benijdenswaardig schoon gelegen boven het
spiegelend groene, door besneeuwde berg
kruinen afgesloten Meer van Génève.
Een vroolijke, opgewekte, luchtige „art
de vivre" had ik er niet verwacht. Men
kan vele goede eigenschappen opsommen,
die het privé-eigendom zijn van onze Cal
vinistische landgenooten. maar luchthartig
heid hoort op dat lijstje beslist niet thuis.
Toch is ook Lausanne hevig-Calvinistisch.
Calvijn in eigen persoon heeft in de kathe
draal een vurige toespraak gehouden en
onder zoo groote bijval, dat de bisschop het
wijs oordeelde de aftocht te blazen en zijn
troon opsloeg in het trouwe Fribourg.
De kathedraal is nog steeds protestantsch;
men heeft er Goddank niet zoo schandalig
huisgehouden als in onze Nederlandsche
kathedralen. Alleen het altaar is verdwe
nen.... een kille, leege plek in deze glo-
rieuse, edele tempel achterlatend. Het hart
is uit het lichaam gerukt, de Godslamp ge
doofd^ het leven weggevloden. „Zij hebben
imijnen Heer weggenomen en ik weet niet
waar ze Hem hebben neergelegd".
De landstreken rond het Meer van Génève
waren destijds het brandpunt van de
H(V)ervorming. Wanneer St. Frans van
Sales niet zoo ijverig met een lepeltje
honing vliegen had gevangen „on prend
plus de mouches a vee une cuillerée de mi el
qu'avec cent barils de vinaigre" was zijn
geliefkoosd thema 1) zou de kerk er
totaal naar de haaien zijn gegaait Maar het
lepeltje honing heeft op velen zijn uitwer
king niet gemist!
Alleen de stad Lausanne en met haar het
geheele kanton Waadt bleek in honing geen
trek te hebben.
Liefhebberij in honing, of geen liefheb
berij Lausanne is en blijft een
jolige stad, met reuzen-'bruggen over
«en beek, welke niet meer bestaat en met
schilderachtige doorkijkjes op de grijze
kathedraal en het met klimop omrankte
kasteel.
De levenswijsheid, die op de muur -van
het kasteel wordt ten beste gegeven, heb ik
dien morgen onmiddellijk in toepassing ge
bracht.
Lausanne en het Westelijk deel van het
meer werd overstroomd door warme zonne
schijn.
Boven de Oostelijke helft van het meer
daarentegen regende het „oude wijven" en
de Volkenbondsstad was o treffende sym
boliek! iil dikke, donkere nevel gehuld.
„Ik teeken slechts de heldere uren op",
staat rond de zonnewijzer op het oude
kasteel geschilderd.
Die raad was in de gegeven omstandig
heden goud waard.
Hooggezeten op het terras van Lausan
ne's eenige wolkenkrabber heb ik het
slechte 'weer den rug toegekeerd.
Beneden krioelde de zonnige stad, een
verstoord mierennest; als blanke verschij
ningen uit een andere wereld rezen in de
verte de bergen op, getooid met het bruids-
ikleed van eeuwige sneeuw.
Ik had lak aan de regen achter mijn rug.
Ik telde slechts „les heures claires", de hel
dere uren vóór mij, onbezorgd of donkere
■uren volgen zouden.
Een mensch lijdt dikwijls 't meest
Om het lijden, dat hij vreest
En dat nooit komt opdagen.
Dat was de levensles,, de „art de vivre",
die ik, in zak-formaat, op de wolkenkrabber
leerde.
Want zoo lang als ik in Lausanne rond
doolde en langs de kade in Ouchy dren
telde om de aldaar gestationneerde vloot
BIJ DE OPENING VAN DE EDELACHTBAAR SIGARENFABRIEKEN sprak de Bur
gemeester van Leiden de firmanten toe. Geheel rechts de burgemeester, Mr. A. van
de Sande Eakhuizen, naast hem de architect de heer B. Koldewey, 3e en 4e van links
resp. de beide firmanten, de heeren Chr. en S. Wijtenburg.
Bemiddeling aan Engeland opgedragen
De niet-inmengings-commissie hee ft zich gisteren accoord verklaard met een
voorstel van den vertegenwoordiger van Nederland: de taak een oplossing te
zoeken uit de tegenwoordige impasse toe te vertrouwen aan lord Plymouth.
Dat wil dus zeggen, dat men Groot-Brittannië vraagt de rol van bemiddelaar
te willen opnemen in het actueele vraagstuk.
Officieel wordt medegedeeld, dat de Britsche regeering de haar toevertrouw
de taak heeft aanvaard.
OP HET DOODE PUNT.
De niet-inmengingscommissie is gister
morgen om kwart over elf op het Foreign
Office in voltallige vergadering bijeenge
komen, onder voorzitterschap van Lprd
Plymouth.
De Fransche ambassadeur Corbin ver
klaarde in een uitvoerige rede, dat Frank
rijk weiger, aan de beide partijen in Spanje
de rechten van belligerenten toe te kennen,
en staking van de controle ter zee verwerpt.
Corbin zeide voorts, dat Frankrijk be
reid is de controle te land te handhaven,
mits zij niet het aanzier. heeft van een uit
zondering, welke alleen op Frankrijk van
toepassing is, doch deel uitmaakt van een
geheel, hetgeen twee voorwaarden veron
derstelt: ten eerste, dat de aan de Portu-
geesche grens uitgeoefende, doch sedert
eenige dagen geschorste controle hervat
wordt, en ten tweede, dat een billijk paral
lelisme bestaat tusschen de controle te land
en ter zee.
Voor den Franschen ambassadeur voerde
de Italiaansche vertegenwoordiger Grandi
het woord. Hij las een groote verklaring
voor uit naam zijner regeering, waarin de
opvattingen van Rome nader omschreven
werden. Dit document bestond uit 28 getyp
te bladzijden en vormde een recapitulatie
van de gebeurtenissen in Spanje, zooals
de Italiaansche regeering die interpreteert,
en een rechtvaardiging van de politiek, die
tot dusverre door Italië gevoerd is. Voorts
werd het laatste door Duitschland en Italië
bij het comité ingediende voorstel verde
digd.
Na Corbin sprak daarop de Portugeesche
gedelegeerde dr. Monteiro, na wien de Rus
sische ambassadeur Maisky het woord voer
de.
Von Ribbentrop, de Duitsche ambassa
deur te Londen, was de laatste spreker van
de ochtendzitting. Hij deed een heftige aan
val op de politiek van Sovjet Rusland.
Na ongeveer drie uur in vergadering bij
een te zijn geweest, ging het comité uiteen
tot 's middags vier uur dertig.
Een der gedelegeerden verklaarde, dat
men tot dan toe op het doode punt gebleven
was.
DRINGEND BEROEP VAN LORD
PLYMOUTH.
Lord Plymouth deed in het vervolg der
bijeenkomst der niet-inmengingscommissie
een dringend beroep op de samenwerking
om uit de impasse te geraken.
Indien andere mogendheden de letter en
den geest der niet-inmengingsovereenkomst
op dezelfde wijze als Groot-Brittannië dat
heeft gedaan, zouden hebben geëerbiedigd,
zou de stand van zaken in Spanje geheel
anders zijn
Er bestaat thans een bres in het plan der
maritieme controle en het is niet de schuld
van de Britsche regeering, dat de vier mo
gendheden niet meer aan het plan mede
werken.
Men kan kiezen tusschen: het laten be-
van nijdige zwanen te voeren, bleef de zon
schijnen.
En wat daarna gebeurde, weten alleen
de Lausanners te vertellen.
Veel goeds was 't niet.
1) „Men vangt meer vliegen met een
lepel honing, dan met honderd vaten azijn".
staan van de niet-opgevulde bres, hetgeen
zou leiden tot een breuk van het geheele
stelsel, of het opvullen van deze bres.
De Britsche regeering heeft door te za-
men met Frankrijk haar voorstellen in te
dienen natuurlijk niet den wensch den
zwaarderen last +er zee te dragen, doch zij
wenscht levendig te probeeren het controle
plan te redden.
HET NEDERLANDSCHE VOORSTEL.
De vertegenwoordiger van Nederland
zeide daarop, dat de Nederlandsche
regeering zich niet verantwoord voelde, een
der beide plannen aan te nemen, welke aan
de commissie waren voorgelegd, vóór zij
de gelegenheid had gehad kennis te ne
men van de besprekingen in de commis
sie van heden. Hij was overtuigd, dat in
de besprekingen van heden in de com
missie geen definitieve oplossing zou wor
den bereikt, doch hij was zeer onder den
indruk door het ontwijfelbare verlangen
van alle vertegenwoordigers om de kwes
tie tot een bevredigend einde te brengen
en hij stelde voor dat de commissie iemand
zou belasten de kwestie ter hand te ne
men. De Nederlandsche vertegenwoordiger
deed geen voorstel -ake den vorm waar
in dit zou geschieden, doch ten aanzien
van den weg om het doel te bereiken, twij
felde hij niet, of de regeering van het ver-
eenigd Koninkrijk was hiertoe het meest
geëigend.
„Laat de regeering van het Vereenigd
Koninkrijk en vooral de voorzitter van de
commissie belast worden met het pogen de
beide standpunten tot elkaar te brengen."
Nadat lord Plymouth de taak om een weg
uit de moeilijkheden te zoeken had aan
vaard, dankte de vertegenwoordiger van
Nederland alle leden van de 'commissie
voor den steun aan zijn voorstel verleend.
BUITENLANDSGHE BERICHTEN
NOODLOTTIGE ONTPLOFFING
IN FINLAND.
Aantal dooden nog onbekend.
Op het tot de Finsche Sveaborg behoo-
rende eiland Vallissaari is gistermorgen om
elf uur een ernstige ontploffing ontstaan.
Een militair-technisch laboratorium is door
onbekende oorzaken in de lucht gevlogen.
Voorloopig meldt men, dat vijf dooden en
dertig gewonden zijn gevallen. Snelle mo
torbooten brengen echter steeds nieuwe
slachtoffers van het ongeluk met grooten
spoed aan land.
DE HITTEGOLF IN DE VEREENIGDE
STATEN.
De hittegolf in de Vereenigde Staten,
welke reeds meer dan honderd dooden
heeft geëischt, is nog toegenomen.
Gistermiddag wees de thermometer 37
graden Celsius in de schaduw aan.
BUITENLAND
BELGIE
NAAR EEN KABINETSCRISIS?
Ministerraad bespreekt
den binnenlandschen toestand.
De Belgische ministerraad, die gisteren
bijeengekomen is, heeft in het bijzonder
den binnenlandschen toestand besproken.
Er is geen nieuw licht geworpen op de
politieke crisis, die vooral haar oorzaak
vindt in de eischen der liberalen, die het
onmiddellijk ontslag eischen van den mi
nister van justitie, den vroegeren voorzitter
van de liberale partij de Laveleye.
Van Zeeland zal waarschijnlijk aan de
gedelegeerden der liberale partij vragen,
of zij een collectief ontslag van het kabinet
willen uitlokken. De gedelegeerden zullen
dan waarschijnlijk naar de beide parle-
mentsfracties der partij verwijzen om het
vraagstuk op te lossen. De tegen Woensdag
bijeengeroepen ministerraad is in verband
hiermede van groote beteekenis.
FRANKRIJK
Kardinaal Pacelli op de
tentoonstel ling
EEN GROOTSCHE ONTVANGST.
Eerewacht in groot tenue.
Kardinaal Pacelli heeft gistermiddag een
bezoek gebracht aan de wereldtentoonstel
ling, vergezeld van Kardinaal Verdier, den
aartsbisschop van Parijs en mgr. Valeri,
den Apostolischen Nuntius. Tevoren had
de kardinaal-staatssecretaris nog een on
derhoud met minister Delbos.
Aan de hoofdingang van de tentoonstel
ling werden de kerkvorsten ontvangen door
den minister van handel, Chapsal, den
Franschen ambassadeur bij het Vatikaan
Roux, en den commissaris van de tentoon
stelling, Labbe. Een afdeeling nationale
garde in groot tenue had de eerewacht
betrokken. Labbe zette den kardinalen het
algemeene plan van de tentoonstelling uit
een.
De menigte achter de ordebewaarders
groeide steeds aan, vrouwen en kinderen
knielde neer om den zegen in ontvangst
te nemen.
De kardinaal zegende het Argentijnsche
paviljoen, waarna het gezelschap zich naar
het Pauselijk paviljoen begaf, waar de
meeste groote Katholieke vereenigingen
en delegaties met him vaandels zich had
den opgesteld. Bij het passeeren van den
afgezant van den Paus knielden allen neer.
Na de verschillende zalen van het pa
viljoen te hebben bezocht, begaf het ge
zelschap zich naar de kapel van het pa
viljoen. Het hoofdaltaar hiervan ligt onder
de koepel, waarin de ramen zijn aange
bracht, welke na afloop van de tentoon
stelling de Notre Dame te Parijs zullen
sieren. Rond het koor liggen twaalf straal
kapellen, bestemd voor verschillende lan
den. Ook Nederland is hier vertegenwoor
digd.
De bisschoppelijke troon staat in de ab-
sis. Kardinaal Pacelli nam hierop plaats,
terwijl de kardinalen Verdier en Baudril-
lart naast hem plaatsnamen. Onder de aan
wezigen merkte men verder op den mi
litairen gouverneur van Parijs, generaal
Gouraud, admiraal Lacaze, verscheidene
leden van de Academie Frangaise, vele pre
laten uit Parijs en Versailles en een zeer
groot aanta reguliere geestelijken. De
commissaris van het Pauselijk paviljoen
hield een korte toespraak en verzocht ver
volgens om den Pauselijken zegen. De aan
wezigen knielden neer en kardinaal Pacelli
gaf den zegen, terwijl het orgel een pas
sage uit de Mis van Bach speelde.
Na het verlaten van het Pauselijk pavil
joen maakte het gezelschap nog een tocht
op de Seine en bezocht de Pauselijke legaat
nog het paviljoen voor moderne kunst.
Bespreking van kardinaal Pacelli met
minister Delbos.
Bij het bezoek, dat kardinaal Pacelli
heeft gebracht aan minister Delbos hebben
beiden een hartelijk onderhoud 'gehad. Ook
de Pauselijk nuntius te Parijs, mgr. Valeri,
woonde dit onderhoud bij. Men stelde vast,
dat de betrekkingen tusschen Frankrijk en
het Vatikaan nooit zoo goed zijn geweest
als tegenwoordig. Kardinaal Pacelli ver
klaarde te hopen, dat alle moeilijkheden
in de wereld zoo gemakkelijk zouden wor
den opgelost als die tusschen het Vatikaan
en Quai d'Orsay. De verschillende kwes
ties van de internationale politiek werden
vervolgens besproken.
HOTELSTAKING IN PARUS.
Gisteravond elf uur werd medegedeeld,
dat het personeel van de hotels, café's en
restaurants in Parijs in algemeene staking
zullen gaan.
De werkgevers in het hotelbedrijf wei
geren de wet op de veertigurige werkweek
toe te passen in vijf dagen van acht uur
en daarom is besloten tot staken. De zaken
waar de veertigurige werkweek wordt toe
gepast blijven geopend en door de zorg
van het stakingscomité zullen hier biljet
ten worden aangeplakt.
Reeds te negen uur in den avond had het
personeel in een aantal zaken het werk
neergelegd, sommige zaken bleven open
en bedienden de klanten met eigen men-
schen. Bij eenige zaken trachtten stakers
tot sluiten te dwingen, doch de eigenaars
riepen politiehulp in. Ernstige incidenten
deden zich niet voor.
KOREN
lOME*pR1,ïEH
Nu nog LA6E zomerprijaen, waarvan If
in Uw eigen belang profiteeren moet!
Vraagt prijscoarant bij:
Telef. 2760 (3 lijnen) of Mj h
Bestelfcantoor i
N. DE LIGHT, Eoommarfet 2, Tel.
RUSLAKD
NOG MEER SLACHTOFFERS VAN DB
„KETTERJACHT".
Doode auteurs van de nieuwe grondwet.
In alle deelen der Sovjet-Unie, zoo
meldt de „Times"-correspondent uit Riga
wordt de jacht op de „ketters" en de
daaruit voortvloeiende hoogverraadpro-
cessen onverminderd vortgezet. Een nieuw
contingent leden van centrale organisa
ties wachten, naar men gelooft, op hun
proces om daar als Trotskiïsten, spionnen
of eenvoudig „vijanden van het volk" te
recht te staan.
Tot hen behooren Kaminski, Roedzoe-
tak, Mezlhauk, Karachan, Krestinski, Do-
letski, Kovalski, Rosengoltz, Ossinski,
Unschlicht, Mironof, Stern, Kirshon, Zas-
lavski en Lapinski, allen tot voor kort
leiders en afdeelingschefs in de hoogste
overheidslichamen, als het commissariaat
van Gezondheid, Zware Industrie, Buiten-
landsche Zaken, Handel, Statistiek, Tass-
agentschap en het dagblad „Izvestia".
Mogelijk is, dat de geruchten over het in
ongenade vallen van een of twee hunner
overdreven zijn. Niettemin zijn ze ver
dwenen om in den spreektrant van
Moskou te blijven „ze zijn naar Saratof
gestuurd", hetgeen wil zeggen, dat ze ge
arresteerd of gefusilleerd zijn. Doletski,
het hoofd van het Tass-agentschap, zou
zelfmoord hebben gepleegd.
Met dit décor op den achtergrond komt
het Centrale Executieve Comité, met Sta
lin zelf in den voorzittersstoel, in het
Kremlin bijeen om de wet tot het kiezen
van een Parlement onder de nieuwe „li
berale" constitutie te bekrachtigen. Men
wordt er op pikante wijze aan herinnerd
aldus nog steeds de „Times"-correspon-
dent uit Riga dat tot de speciale com
missie van vooraanstaande communisten,
die deze grondwet hebben opgesteld, ve
len van hen behoorden, die thans slacht
offer van de zuiveringsactie zijn gewor
den, als Toechatsjefski, Gamarnik, Oebo-
revitsj, Yakir en Tsjervyakof, die dood,
zijn en Goloded en Postysjef, die in onge
nade zijn gevallen.
Aan de huidige zitting van het Centrale
Executieve Comité het zal de laatste
zijn, want bij de nieuwe grondwet zal dit
lichaam verdwijnen nemen speciale de
putaties deel. Deze wijziging is het thema,
dat thans in de pers overheerscht. Zij pu
bliceert de woorden van officieele spre
kers, die de nieuwe grondwet als een vrij
heidscharter betitelen, gebaseerd op een.
stelsel van centrale en plaatselijke parle
menten, gekozen door gelijk kiesrecht voor
alle burgers boven achttien jaar. Voor het
eerst voert de Sovjet-Unie de geheime
stemming in (tot voor kort nog als een
bourgeois manoeuvre gekwalificeerd),
doch wat de benoeming der candidaten
betreft, worden minder liberale principes
gevolgd: de bevoegdheid daartoe blijft
het uitsluitende voorrecht van de com
munistische partij en andere organisaties,
die tot nog toe geheel onder haar controle
hebben gestaan. De verkiezingen voor het
Parlement der Unie zullen in den herfst
worden gehouden.
PALESTINA
Het incident bij Peiping
DE VERDEELING VAN PALESTINA.
'Syrische Arabieren tegen het plan.
De aanbevelingen der koninklijke com
missie voor Palestina zijn bestudeerd door
de vertegenwoordigers van de voornaam
ste politieke partijen in Syrië, die gehoor
hebben willen geven aan den door het op
perste Arabische Comité te Jeruzalem tot
de Arabische wereld gerichten oproep.
Een commissie, belast met het opstellen
van een memorandum bestemd voor Pa
lestina en de internationale autoriteiten,
heeft een tekst opgesteld, waarin het
Britsche plan wordt afgekeurd. Het me
morandum wijst de voorgestelde oplossin
gen van de hand, daar deze „indruischen
tegen het vrije beschikkingsrecht der vol
ken". Het memorandum besluit met de
Arabische wereld op te wekken, uiting te
geven aan haar verzet.
Ingezonden bij den Volkenbond.
De Britsche regeering heeft het secre
tariaat-generaal van den Volkenbond een
schrijven gezonden met het rapport van
de koninklijke commissie inzake Palestina
en waarin gevraagd wordt, de kwestie in
de volgende zitting van de mandaten-
commissie, welke 30 Juli a.s. bijeenkomt,
te bespreken.
