Zig-Zag-Zwitseruhd De Spaansche burgeroorlog BUITENLAND VRIJDAG 9 JULI 1937 DE LEIDSCHE C0URAN1 DERDE BLAD - PAG. S Èen luizig reisje! De besneeuw de bulten van een dikke kameel. Wisseling van jaargetijden. IX. Zijn Zondagsche naam is de Glacier- Express. Ik noem hem kortweg de punaise, een diepzinnige titel, die wel eenige uitleg behoeft. Het woord punaise is Fransch (o ja?!); wie geen Fransch verstaat, snapt onmiddel lijk wat het woord beteekent, wanneer ik vertel, dat de Glacier Express zich voort beweegt met de verrukkelijke snelheid van een punaise op een teerton. Wie 't nu nog niet dóór heeft, hij blijve in onwetendheid. Ik durf in een blad als „De Leidsche Courant" dat kind niet bij zijn waren naam te noemen. Deze punaise kruipt dagelijks van Di- sentis in het kantoor Graubünden naar Brig in het kantoor Wallis vice-versa. „De Furka-Oberalp-spoorweg" (weer een andere Zondagsche naam voor hetzelfde woord) is de vlugste verbinding van de Rijn naar de Rhóne" luidt het in een tour isten-boekj e. Men kan er ook naast gaan loopen! Het is een treintje, waaraan ijg tijdens deze Zwitsersche reis hart en ziel ver pand heb. Een wonderlijk treintje door een wonder-mooi landschap. De punaise vindt op zijn voorgeschreven baan twee hindernissen en geen kleintjes ook? die 't met de ondernemingsgeest, aan zijn soort eigen, geduldig en in taaie vol harding weet te overwinnen. Een kameel heeft twee bulten, de Furka- Oberloop-baan eveneens. Beter dan veel woorden kan misschien een ruwe schets deze kameelige situatie duidelijk maken. In het Rijndal prikt de punaise zich door middel van het tandrad vast aan de huid van de kameel, om aldus langzaam maar tevrêe, via de inzinking van het Reuss-dal, van bult op bult te klauteren en tenslotte in het wijdsche, heerlijke Rhóne-dal af te dalen. De eerste bult, de Oberalp-pas, heeft een hoogte van 2054 M.; de tweede, de Furka- pas is nog iets hooger, namelijk 2163 M. De treffende gelijkenis met een kameel gaat in zoover mank, dat beide bulten met sneeuw zijn bedekt een verschijnsel wat ik bij kameelen nooit heb geconstateerd, tenzij op Driekoningen bij het kribbetje. Vooral op de Furka-pas lag midden-Juni de sneeuw nog meters dik, zoo zelfs dat het treintje niet verder kon en alle reizigers met pak en zak in een onherbergzame wildernis moesten overstappen. Wij sjok ten en modderden tusschen sneeuw-muren van 10 M. hoog en vervolgens door een donkere, vreeselijk vochtige tunnel naar de andere punaise, een exemplaar even ge- noegelijk als zijn ambtgenoot. Het was boven op de bulten bitter koud. Het sneeuwde en ijzelde.... De punaise was knus-verwarmd, alsof het hartje win ter was. Desondanks amuseerden wij ons op perbest. Daarover waren alle lotgenooten het roerend eens. Alle deftigheid was weg gesmolten bij de wandeling door de pik donkere tunnel, toen de dames angst-gille tjes slaakten in de gegronde hoop, dat de mannelijke opvarenden ter hulp zouden snellen. De sensatie van een reis OberalpFurka is de enorme, bevroren waterval van de Rhöne-gletscher. Het is, uit journalistiek oogpunt, altijd makkelijk te verklaren, dat dit of dat „onbeschrijfelijk mooi" is; dan ben je meteen van de moeite af! Ik probeer deze luie journalistiek zoo veel mogelijk te ontzeilen, maar thans 6chiet mijn pen te kort. De Rhóne-gletscher is onbeschrijfelijk mooi. Men kan slechts zwijgend dit natuurwonder aangapen. Hoe gaarne ik ook zou willen, ik kan niet ver klaren, waarom van deze ijs-stroom met zijn blauwe spleten en ravijnen zulk een onzegbare, overweldigende majesteit op ons, kleine menschjes, uitgaat. Het bleek, toen het treintje van de twee de bult in het Rhönedal omlaag-kriebelde, dat mijn verwachting, in Wallis goed weer aan te treffen, niet ijdel was geweest. In Wallis was het hartje zomer. De zon goot koesterende stralen over de dik met suiker bestrooide bergen, die aan beide zij den de jeugdige Rhóne begeleiden. Een kostelijk land, dat Wallis! En bo vendien het droogste kanton van gansch Het offensief bij Madrid. Regeeringstroepen blijven in den aanval. Het offensief der regeeringstroepen ten Westen van Madrid is gisteren voortgezet. Het is het hevigste offensief, dat aan deze zijde van het front tot dusverre is onder nomen. Het front van den aanval is onge veer 18 K.M. lang. Naar schatting hebben de regeeringstroepen ruim 20.000 man in dezen sector in het veld gebracht. Het ter rein is uitgestrekt, kaal, zonder boomen of plantengroei en ligt in de brandende zon. In den loop van den dag werd niet min der dan zes maal tot den aanval overge gaan, waarbij geringe resultaten bereikt en groote verliezen geleden werden. Van rechtsche zijde werden slechts eenige re serve-troepen in den strijd geworpen om tegenaanvallen te doen op de vijandige eenheden, die er in geslaagd waren door te dringen in de richting van Brunete en die pogingen in het werk stelden zich te nestelen op den weg van San Martin naar Alcorcon. Aan het einde van den dag werd een he vig geschutvuur geopend. De rechtsche ar tillerie onderhield daarbij een spervuur op de achterhoede der regeeringstroepen, waardoor zij van hun basis werden afge sneden en onmiddellijk een terugtrekken de beweging maakten. Men verwach^ thans, dat zeer spoedig een stabiliseering op dit front zal intreden. In het begin van den middag is van loyale zijde ook nog een aanval onderno men ten Zuiden van de hoofdstad. Zeer fel werd door hen de strijd ingezet. Sper vuur van mitrailleurs en mortieren braken het offensief. Het is thans wel zeker, meldt men van nationalistische zijde, dat het plan van het regeeringsleger was den weg MadridTa- lavera de la Reina te bereiken om alle rechtsche stellingen ten Noorden van Na val Carnero in den flank te kunnen aan tasten, is mislukt. De strijd bij Santander De regeeringstroepen hebben drie aan vallen op den berg Castroalen, die de ge- heele Oostelijke vlakte van Santander be- heerscht en eergisteren door de troepen van Franco genomen werd, gedaan. Zij werden echter tot staan gebracht door het vuur van Franco's geschut. Men gelooft, dat de regeeringstroepen ernstige verlie zen hebben geleden. DUITSCHLAND EN DE CONTROLE TER ZEE Duitschland wenscht geen speciale rechten in Spanje De „Deutsche Diplomatisch-politische Korrespondenz" schrijft in verband met de bijeenkomst op heden van het niet-in- mengingscomité o.m.: De bedoelingen, die Duitschland in zijn wensch den toestand ontward te zien ook thans leiden, zijn de wereld welbekend. De veronderstellingen, dat Duitschland speciale rechten in Spanje tracht te krijgen, ja dat het zou streven naar imperialistische bijzondere doelein den, zijn ook thans weer ten duidelijkste weerlegd. Het zal derhalve niemand meer mogelijk zijn zich te beroepen op z.g. Duit- sche machtspolitieke nevengedachten, ten einde daarmede de zaken op een ander ter rein te kunnen schuiven. Wanneer Duitsch land weigert in te stemmen met het op dragen der controle ter zee alleen aan Frankrijk en Engeland, beteekent dat geenszins, dat het den wensch heeft de controle ter zee te verzwakken, want die is geenszins prijsgegeven, aangezien de verplichtingen betreffende de havencon trole en het aan boord-nemen van contro le-officieren in ieder geval door de Duit- sche en Italiaansche schepen nog steeds worden nagekomen. Dat dit controle systeem zeer wel nog versterkt zou kun nen worden, wordt van Duitsche zijde in het geheel niet bestreden. Daarentegen kan er geen twijfel aan bestaan, dat de patrouilledienst ter zee slechts van zeer beperkte doeltreffendheid is geweest. Duitschland is volstrekt bereid te beraad slagen over alle positieve mogelijkheden om de niet-inmenging te redden en te versterken en het is vol goeden wil. Met groote bevreemding is er echter door Duitschland nota van genomen, dat en kele belangrijke perstemmen in Frankrijk het alternatief gesteld hebben; aanvaar ding van het BritschFransche voorstel of vrije hand voor den verkoop van wapenen aan rood Spanje. De overweging van een soortgelijk alternatief zou, naar Duitsche opvatting, niet in overeenstemming ge bracht kunnen worden met ware humani teit. EEN ARTIKEL VAN DE „GIORNALE D'ITALIA" Onder het opschrift: „Niet speculeeren op Spanje" wijdt de „Giorr.ale d'Italia" een beschouwing aan wat het blad de plot selinge, maar verdachte golf van optimis me in Londen noemt. Het blad ziet een tegenstelling in de duidelijke verklaring Zwitserland. Er valt zoo weinig regen, dat de wijnbergen kunstmatig besproeid wor den met behulp van een kilometerlange waterleiding. De Engelschen, die een fijne neus bezitten in het opsporen van gebenedijde oorden, hebben Wallis reeds lang veroverd. Maar de Hollanders zweren nog maar steeds bij Interlaken! van Ed.en omtrent niet toekennen van de rechten van oorlogvoerenden en de onder handelingen te Hendaye tusschen den Brit- schen ambassadeur en een der raadslieden van Franco en het zenden van een Brit- schen concul naar Bilbao. De verklaring hiervoor vindt het blad in de belangen, die Engeland heeft in het ijzergebied van Bil bao. Bovendien toont Engeland plotseling belangstelling voor het probleem der Mid- dellandsche Zee en zijn scheepvaartver- binden in verband met de Spaansche ge beurtenissen. Gibraltar is niet voldoende. Er moeten nieuwe zones en stukken van de Spaansche kust bijkomen. Door de ge beurtenissen gedwongen tot toenadering tot de rechtsche beweging tracht Engeland nog te speculeeren op de rijkdommen en de onafhankelijkheid van Spanje. Het is een politiek van economische, politieke en militaire omsingeling, die gericht is tegen Italië en Duitschland en die beide landen zou moeten berooven van hun vrijheid om zich van grondstoffen te voordien en van hun vrijheid ter zee. Wjj zijn dus nog ver af, aldus het blad, van een politiek van samenwerking, vrede en helderheid in de internationale betrekkingen. DUITSCHLAND WAAR MEN SPOORLOOS VERDWIJNT. Lid van Dantzig-sche Landdag verdwenen. De „Daily Herald1" meldt, dat de vrouw van Karl Plenikowski, een anti-fascistisch lid van den landdag van Dantzig, heeft medegedeeld, dat haar man „door natio- naal-socialisten is ontvoerd, naar een con centratiekamp is overgebracht en mis schien vermoord is". Plenikowski is een paar dagen geleden uit Siedlitz, een voorstad van Dantzig, vertrokken. Sindsdien heeft men hem niet teruggezien. Volgens nationaal-socialistische leiders te Dantzig zou Plenikowski naar Kopen hagen zijn gegaan om er een geheime bij eenkomst der communisten bij te wonen. Zijn vrouw spreekt dit tegen. FRANKRIJK Het land zal moeten betalen HET BEGROOTINGSTEKORT MOET GEDEKT WORDEN. De ministerraad bijeen. Gisteravond negen uur is de Fransche ministerraad onder voorzitterschap van president Lebrun bijeengekomen. De mi nister van financiën zette de maatregelen tot herstel der financiën en het evenwicht der begrooting uiteen. Deze maatregelen werden eenstemmig goedgekeurd en den president der republiek ter teekening voorgelegd. Verklaring van Chautemps. Na de vergadering van den minister raad heeft minister-president Chautemps een verklaring afgelegd aan de pers. Hij zeide o.a.: „De jongste gebeurtenissen hebben bewezen, dat de financieele toe stand zeer moeilijk was. De ministerraad heeft thans eenstemmig belangrijke maat regelen genomen om den toestand te ver beteren. Met ingang van heden wilde men het tekort op de begrooting dekken, aangezien dit een der werkelijke oorzaken van de moei lijkheden was en derhalve heeft de minister van financiën belas ting-maatregelen voorgesteld, waarvan de opbrengst gelijk is aan het tekort van de begrooting 1937. Hijzelf zal een nauwkeurige uiteenzet ting hiervan geven aan de pers. De offers welke het land gevraagd zullen worden, zijn zwaar, doch onvermijdelijk en wij hebben de overtuiging, dat het volk dit zal begrijpen. Indien de economische ont wikkeling, waaraan wij thans gaan wer ken wordt voortgezet in activiteit en so ciale rust, dan zal dit zonder twijfel suc ces hebben. Ik doe derhalve een beroep op mijn medeburgers mede te werken aan de groote nationale poging om de welvaart te herstellen en Frankrijk sterk te maken". Tien en een half milliard wil Bonnet hebben. Na de vergadering van den minister raad heeft ook de minister van financiën, Bonnet, de pers ontvangen. Hij zeide o.a.: „De regeering heeft heden een geheel van maatregelen aangenomen tot herstel van den financieelen toestand; wij zullen pogen acht milliard inkomsten voor de gewone begrooting en twee en een half milliard voor de spoorwegen te verkrij gen. Op de eerste plaats zullen wij strijden tegen de speculatie; alle overtredingen zullen overeenkomstig de wet worden ge straft, terwijl de staat het rechtvaardig oordeelt, dat de voordeelen van hen, die tegen den frank hebben gespeculeerd, door den staat in beslag worden genomen. Op de tweede plaats zullen wij, alvo rens het land nieuwe offers te vragen, de belasting-ontduiking tegengaan. Het sy steem, dat wij hiertoe zullen volgen, is volledig doeltreffend. Ook zullen de be lastingen op het inkomen, op tantièmes, op verhandeling van fondsen en over dracht van onroerende goederen worden verhoogd. Verder zal de regeering een verhooging van de productie-belasting vragen, als mede een regeling van de douane-rechten teneinde de bescherming te geven, welke noodig is geworden door de verhooging van de prijzen in Frankrijk. Ook de zegel en registratiekosten zullen worden ver meerderd. De staat zal verder het tekort van de spoorwegen moeten verminderen. Een interministerieele commissie zal dit be- studeeren. Geen belasting zal worden geheven op de eerste levensbehoeften en ook de rechten op benzine zullen niet worden verhoogd in verband met het toerisme. De kosten van het vervoer van vee en levensmiddelen op de spoorwegen zullen worden vermeerderd en maatregelen om de verhouding tusschen de prijzen van groot- en kleinhandelaren te regelen zul len worden genomen". De minister verklaarde verder nog, dat de sociale maatregelen, waaraan het volk zooveel waarde hecht, behouden zullen blijven, doch ieder moet begrijpen, dat we samen moeten werken en dat men al zijn krachten moet inspannen. POLEN HET CONFLICT MET MGR. SAPIEHA. Nog niet bijgelegd. Het conflict tusschen de Poolsche regee ring en den aartsbisschop van Krakau schijnt zich opnieuw te verscherpen. De aartsbisschop heeft aan het staatshoofd een brief gezonden met een verklaring, welke den president evenwel geen voldoening heeft geschonken. Het antwoord van de kanselarij van den president aan de afge vaardigden van den aartsbisschop is het onderwerp van een officieel commentaar, waarin o.a. gezegd wordt, dat de brief van den metropoliet „zoozeer verschilt van de oplossing, die de nuntius en het ministerie van buitenlandsche zaken op het oog had den, dat de chef der kanselarij zich genood zaakt heeft gezien als volgt te antwoorden: In verband met de weigering van den aartsbisschop van Krakau, aan de wen- schen van den president der republiek te voldoen, is deze zaak in handen van de regeering gegeven. De brief van den metro poliet heeft den president geenerlei aanlei ding gegeven, zijn houding te wijzigen, en blijft de zaak in handen der regeering, die de noodige stappen zal doen". PALESTINA Het verdeelingsplan. FEL VERZET VAN JOODSCHE ZIJDE. Wij zullen alles doen om het plan te dwarsboomen. Wladimir Jabotinsky, de leider der nieuw- zionistische organisatie, heeft in een inter- vieuw aan Reuter verklaard, dat het ver- deelingsrapport aangaande Palestina feite lijk een einde maakt aan de immigratie en een bedreiging vormt voor het wereld- jodendom. Het Joodsche volk wijst unaniem het plan van de hand en het zal zijn uiter ste best doen om zijn verwezenlijking te dwarsboomen. Manifest van het Arabisch hooge comité. Uit Jeruzalem wordt gemeld, dat het hooge Arab-sche Comité na een vergade ring van twee uur een manifest heeft ge publiceerd, waarin wordt verklaard, dat het deel van Palestina, dat door het rap port van de koninklijke commissie wordt toegewezen aan de Joden, het vruchtbaar ste deel van het land is en de gebieden Haifa, Acre, Safad en Tiberias omvat. Het comité zal om zijn politiek vast te stellen de Arabische koningen en prinsen raadplegen, alsmede de leiders van de bin- nenlandsche organisaties in Palestina. On- dertusschen'wordt de Arabische bevolking verzocht kalm te blijven en geen waarde te hechten aan beloften zonder zin, terwijl wordt aangedrongen op het handhaven van het nationalistische program. Anibey Abdoel Hadji, een op den voor grond tredend lid van het Arabische hooge Comité, heeft tegenover een correspondent von Reuter verklaard, dat tenzij Groot Britannië geweld gebruikte, het onmoge lijk zou zijn het plan tot verdeeling van Palestina ten uitvoer te leggen. „Het is geen economische kwestie maar een eere zaak. Wij zullen niet vrijwillig afstand doen van Haifa, Safad en Tiberias voor welk bedrag ook". Joden naar Libanon? Naar het Arabische blad „Alliwaa" uit Parijs meldt, zou tusschen den voorzitter van de Joodsche wereldorganisatie, Weiz- man, en den Libaneeschen president, Edde, kortgeleden een geheime overeenkomst zijn gesloten, waarbij den Joden uitgebreide im migratierechten in de republiek Libanon zouden zijn verleend, terwijl him politieke activiteit zou zijn verboden. Het blad verklaarde, dat de overeen komst tot stand zou zijn gekomen op aan dringen van Engeland, Frankrijk en Tur kije, teneinae de ambities van Italië in het Oosten van de Middellandsche Zee uit te schakelen. ITALIë ZAL ENGELAND TER WILLE ZIJN. Streven naar verbetering der betrekkingen. Naar aanleiding van Britsche stappen heeft Mussolini de Engelsche regeering medegedeeld, dat alle mogelijke maatrege len zullen worden genomen om te voor komen, dat het radiostation Bari vijandige mededeelingen verspreidt in verband met het rapport inzake Palestina. Mussolini voegt er bij, dat de Italiaansche regeering in vriendschappelijken geest zijn wensch te kennen wil geven om verbetering te brengen in de Engelsch-Italiaansche be trekkingen. CHINA Chinéezen en Japanners tegenover elkander. EEN TOESTAND VAN GEWAPENDE VREDE IN HET NOORDEN. Staat van beleg te Peiping. In Chineesche kringen te Nanking achi men den toestand in Noord-China zeel ernstig. Men is van meening, dat het inci dent te Loekoesjan welbewust is uitgelokl door de Japansche garnizoenen in Noord- China om de aangekondigde vervanging van generaal Tasjirot, commandant van de gar nizoenen, door een generaal van gematigdei politièk te voorkomen en om indruk t« maken op Soeng-Tsje-Joean, die de Japan sche militairen heeft ontstemd door zijn verzet tegen het door hen uitgewerkte pro gramma „van economische samenwerking". De staat van beleg is te Peiping afge kondigd, terwijl het verkeer op de twee spoorlijnen, die in Peiping eindigden, ij stopgezet. Beide partijen trekken zich na korten tijd terug. Tegen het aanbreken van den dag ont brandde de strijd tusschen de Chineesche en Japansche troepen opnieuw, nog voordat het accoord dat de terugtrekking bepaalt van de tegenover elkaar liggende strijd krachten, tot uitvoering had kunnen worden gebracht. Dank zij het feit echter, dat de bevoegde personen weldra tusschenbeide kwamen, was het gevecht slechts van zeer korten duur en overeenkomstig de van nacht tot stand gekomen afspraak trokken de Japanners zich terug op den linker- en de Chineezen op den rechter oever van de Joenting. Miliciens bezetten de garnizoens steden, welke de Chineesche troepen had den ontruimd. Over het verloop der onderhandelingen, welke vannacht om vier uur tot het slui ten van bovengemelde afspraak geleid heb ben, verneemt het Duitsche Nieuwsbureau nog het volgende: De na middernacht begonnen besprekin gen, waarbij generaal Tsjang Joeng Joeng optrad als vertegenwoordiger van China, majoor Matsoei als vertegenwoordiger van het Japansche Kwantoen gleger en de lui tenant-kolonel Machii als vertegenwoordi ger van het Japansche garnizoen in Noord- China, hebben om vier uur geleid tot een voorloopigen wapenstilstand en tot terug trekking van de Japansche en de Chinee sche strijdkrachten. De overeenkomst be paalt, tot op welken afstand beide partijen zich zullen terugtrekken. De ontruiming ge schiedde geheel overeenkomstig deze bepa lingen der overeenkomst. Een misverstand scheen echter de her vatting van den strijd te veroorzaken, want tusschen vijf en zes urn klonk uit de rich ting van de Marco Polobrug weer hevig kanongebulder. Volgens betrouwbare op gaven bedroegen de verliezen der Japan ners tot net sluiten van den wapenstil stand zestien dooden en ruim 40 gewonden en die der Chineezen ongeveer vijftig dooden. Japansche militairen onder de wapenen gehouden. Alle Japansche divisies, welke Westelijk van Kioto gestationneerd zijn, hebben op dracht ontvangen de manschappen, die op 10 Juli met groot verlof zouden gaan, onder de wapenen te houden totdat het conflict in Noord-China zal zijn bijgelegd. De Japansche minister van marine heeft het derde smaldeel opdracht gegeven zich gereed te rcuden voor het geval, dat zich buitengewone omstandigheden zouden voor doen met het oog op den toestand in Noord- China. BUITENLANDSCHE BERICHTEN HITTEGOLF IN WESTELIJK DEEL DER VEREENIGDE STATEN. De staten in het Midden-westen der Vereenigde Staten en die, welke aan het Noordelijk deel van den Atlantischen Oceaan zijn gelegen, worden door een he vige hittegolf geteisterd. De temperatuur bedraagt 36 h 42,5 gr. Celsius. Voor zoover bekend zijn 22 personen door den bliksem getroffen en gedood. Te New York heeft men gisteren de voor dit jaar hoogste temperatuur genoteerd RUBBERFABRIEK AFGEBRAND. Groote schade. Aneta seint uit Palembang: Gisteravond te half acht brak brand uit in de grootste rubberfabriek alhier, die eigendom is van de N.V. Internationale Crediet- en Han delsvereniging „Rotterdam" en verhuurd is aan de Chineesche kangsie 'Lee Rubber Works. De fabriek brandde totaal uit. Gister morgen te half twaalf was de brand nog niet gebluscht. De schade wordt getaxeerd, wat mate riaal en gebouwen betreft, op 200.000 gul den, terwijl de schade aan verbrande rub ber wordt geschat op 160.000 gulden. KOOPT BIJ HEN, DIE IN U W DAGBLAD ADVERTEREN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 9