STADS
NIEUWS
Leiden doorstond de crisis
vrij goed
28ste Jaargang
VRIJDAG 9 JULI 1937
No. 8770
S)e £cicbefie(Boii4<Mvt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt by vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week S 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 rent per regel'
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
V De St. Josephsgezellenver.
De St. Josephsgezellenver. in Leiden
viert haar gouden feest.
En er is overvloedige reden voor vreug
devolle dankbaarheid!
In al die jaren heeft de vereeniging ge
werkt aan de vorming en leiding van haar
leden naar een vast-omschreven program
èn: in een bepaalde sfeer, in een bepaal
den geest, de sfeer en de geest der Gezel-
lenvereeniging.
Ja dat is het opvallende, het eigen
aardige, het kenmerkende en tegelijkertijd
het bewonderenswaardige en sympathie
ke: de St. Josephgezellenver. heeft een-
ei g e n sfeer, een eigen geest.
Ruim de helft van den tijd van haar be
staan hebben wij haar gekend; zij is nu
dezelfde als'n vijf-en-twintig jaar ge
leden!
Wèl heeft zij zich steeds aangepast aan de
wisselende eischen van den tijd, zoodat zij
was van en voor élke periode, zoodat zij
i a voor dezen tijd, zooals zij was voor
den tijd van haar oprichting.
Maar de typische sfeer en de typische
geest, die er heerschen, zijn dezelfde ge
bleven.
't Is die sfeer van broederlijken omgang,
is 't die geest van vaderlijke leiding door
den Priester-Praeses, welke op de Gezellen-
vereeniging een geheel eigen stempel druk
ken. 't Is ook die eenvoud en die degelijk
heid, sprekend uit alle levensuitingen der
vereeniging, welke telkens weer treffen.
De Gezellenvereeniging, blijvend van den
tijd, heeft steeds systematisch en princi
pieel den „tijdgeest" uit haar organisatie
weten te weren! Dat heeft op haar een eer
biedwekkend cachet gedrukt.
Wij willen ons hier veroorloven,
Katholiek Leiden vandaag de Gezellen-
ver. onzen hartelijken gelukwensch aan te
bieden onzen hartelijken èn dankba
ren gelukwensch. Heel veel heeft de Ge-
zellenver. in vijftig jaren gedaan voor heel
velen, elk afzonderlijk, en voor heel het
katholieke leven in onze stad.
Katholiek Leiden leeft dan ook harte
lijk mede dit gouden feest. En velen on
zer lezers niet alléén in Leiden zul
len met belangstelling kennis nemen van
de artikelen, die heden in ons blad aan dit
zoo gedenkwaardig jubileum worden ge
wijd.
DE
THERESIA-FEESTEN
TE LISIEUX.
RADIO-REDE VAN DEN PADS.
Na de consecratie van de basiliek.
Zondag zal Z. H. de Paus ter gelegen
heid van het feest van de H. Theresia van
Lisieux, een radio-rede houden. Kardinaal
Pacelli zal, zooals men weet, den Paus te
Lisieux vertegenwoordigen; hij zal in de
nieuwe kerk van St. Theresia de Hoogmis
opdragen, waarna de Paus zijn toespraak
zal houden. Uitzending door het uitzend-
station van het Vaticaan op golflengte
19.84 meter ongeveer 12 uur 's middags.
Bij het passeeren van het grensstation
Modane heeft Z. H. Em. kardinaal Pacelli
het volgende telegran gericht aan den pre
sident der republiek Lebrun:
Op het oogenblik dat ik de grens over
schrijd, om in naam van Zijne Heiligheid
de inwijding van de basiliek van de H.
Theresia van het Kindje Jesus in Lisieux
te gaan presideeren, stel ik er prijs op, het
Fransche volk te begroeten iy den persoon
van zijn zeer verdienstelijken eersten ma
gistraat .daarbij vrome wenschen makend
voor uw geliefd en edel land en uwe ex
cellentie verzoekend, mijn eerbiedige en
dankbare hulde te aanvaarden.
Tezelfdertijd heeft de kardinaal aan den
minister van buitenlandsche zaken het vol
gende telegram gezonden.
„Arriveerei.d op Fransch grondgebied,
om den H. Vader te vertegenwoordigen bij
de feesten /an de inwijding van de basiliek
van Lisieux, onderpond van zegeningen en
vrede, maak ik het mij tot een aangena-
men plicht, Uwe Excellentie mijn blijken
van hoogachting aan te .bieden tegelijk met
de verzekering van mijn vurige wenschen."
Truck met trailer in
botsing met een
goederentram.
Acht wagens uit de rails
Geen persoonlijke ongelukken
Omstreeks middernacht is nabij de
Kemnade te Doetinchem een goederentrein
van de Geldersche Tramweg Maatschappij
in botsing gekomen met een met dakpan
nen geladen truck met trailer van de firma
F. te Apeldoorn.
Doordat de machinist van den goederen
trein door de brandende koplampen van de
truck werd misleid, zag hij niet, dat een
veel breedere aanhangwagen volgde, en
aangezien de chauffeur de baan niet vrij
hield was een botsing onvermijdelijk. De
aanhangwagen kreeg een fikschen duw,
doch kwam er toch nog vrij goed af.
Van den goederentrein ontspoorden acht
wagens, één van deze kantelde. De ma-
terieele schzde is aanzienlijk, doch persoon
lijke ongelukken kwamen niet voor.
Tegen den autobestuurder, die de lijn niet
had vrij gehouden, is deswege proces-ver
baal opgemaakt.
NOG STEEDS WORDT NAAR
MISS EARHART GEZOCHT
HONOLOELOE, 9 Juli (A.N.P.). Ook
Donderdag is vergeefs naar de vermiste
vliegster Amelia Earhart gezocht. Men
heeft zich bij het zoeken bepaald tot het
gebied der Phoenix-eilanden en de nabij
gelegen koraalriffen, doch naar de marine
autoriteiten mededeelen, zal vandaag meer
in Zuidelijke richting worden gezocht.
De regeering van Nieuw-Zeeland heeft al
haar schepen instructie gegeven, uit te kij
ken naar het vliegtuig van miss Earhart.
FRANCO ACHT TERUGTREKKING VAN
VRIJWILLIGERS ONUITVOERBAAR.
LONDEN, 9 Juli. (A. N. P.). Aan den
correspondent van de „Times" te Salaman
ca heeft generaal Franco medegedeeld, dat
hij de terugtrekking der buitenlandsche
vrijwilligers uit Spanje niet uitvoerbaar
achtte. „De zoogenaamde regeering te Va
lencia", aldus verklaarde Franco, „is geen
regeering, daar haar de middelen ontbreken
om ervoor te zorgen, dat haar beloften in
daden worden omgezet."
Franco wilde niets meer hooren van on
derhandelingen met de leiders der link-
schen al of niet door tusschenkomst der
mogendheden daar de rechtschen slechts
één doel kenden: de totale en absolute
overwinning.
De wereld
in vogelvlucht
De Fransche regeering begint thans aan
de saneering van de geruïneerde staatsfi
nanciën. Gisteren is er een ministerraad
gehouden en daar is besloten tot het ne
men van een stel ingrijpende maatregelen.
Er zal een som van 'n dikke 10 milliard
francs binnen moeten komen en de nieuwe
minister van financiën, Bonnet, gaat de
puntjes op de i's zetten. Onder de rubriek
Buitenland kan men lezen, in welke rich
ting hij het zoeken wil, maar of hij het uit
de lengte of uit de breedte haalt, het Fran
sche volk zal moeten bloeden voor het
wanbeheer van Blum. De nieuwe Fransche
regeering wil de sociale maatregelen niet
afschaffen, maar wanneer zy op den ouden
voet wil doorgaan, zal er van een herstel
van vertrouwen uiteindelijk weinig terecht
komen.
De Chineezen en Japanners kijken:
elkaar by Peiping met geweldig schele
oogen aan. Dat doen zij altijd wel, maar
nu is het heel erg. Wat de Japanners eigen
lijk willen, is nog niet duidelijk, maar dat
zij munt zullen trachten te slaan uit het
incident blijkt wel uitr een telegram uit To
kio, over een bijeenkomst van het Japan-
sche kabinet. Het kabinet zou trachten,
zoo heet het, een uitbreiding van de inci
denten zoo mogelijk te verhinderen, uit
sluitend echter onder voorwaarde, dat de
Chineezen hun standpunt wijzigen ten op-
HET GEMIDDELD INKOMEN DER BELASTINGPLICHTIGEN
Groote plaatselijke
verschillen.
n.
De gisteren door ons gepubliceerde cij
fers over den teruggang van het aantal be
lastingplichtigen in Leiden en omgeving,
deden zien hoezeer het deel der bevolking,
dat een betrekkelijken welstand geniet, se
dert 1929 is verminderd. De financieele
achteruitgang in de groepen, wier inkomen
ook thans nog meer of minder ver boven
de minimumgrens van den belastingplicht
uitsteekt, kwam in deze cijfers echter niet
tot uitdrukking. Tot pp zekere hoogte is
deze af te leiden uit de bedragen, die het
gemiddeld inkomen van eiken aangesla
gene afzonderlijk aangeven, welke bedra
gen wij hieronder, met hun procentueele
wijzigingen, laten volgen.
Daarbij doet zich. echter het verschijn
sel voor, dat in verschillende gemeenten
dit gemiddeld inkomen van de belasting
plichtigen niet gedaald, doch juist gestegen
is terwijl deze stijging, helaas, toch niet als
een reëele vergrooting van het belastbaar
inkomen kan worden beschouwd, maar uit
sluitend is toe te schrijven aan het weg
vallen uit de groep belastingplichtigen van
een breede laag voorheen reeds kleine in
komens.
Wij rangschikken daarom de nabijgelegen
gemeenten thans niet naar volgorde van de
percentages van daling of stijging maar op
grond van het thans geldende gemiddelde
inkomen, waarbij wij beginnen met het
hoogste.
Gemiddeld inkomen per
aangeslagene: Vermeerd.
bij aanvang thans of
v. d. crisis verm.
Gemiddelden:
Rijk 2308 2087 9,5 pet.
Provincie 2539 2251 11,3
Stad:
Leiden 2196 2050 6,9
Omliggende gemeenten:
Wassenaar 6471 5215 19,4
Ooegstgeest 3085 2726 11,6
Warmond 3123 2380 23,7
Sassenheim 3337 2168 34,7
Lisse 3270 2126 35.—
Bodegraven 2296 2105 8,3
Veur-L.;dam 2053 2036 0,8
Voorschoten 2293 2000 12,7
Moercapelle 2084 1980 5.
Benthuizen 1723 1969 -f 14.2
Noordwijk 2882 1966 31,8 H
Hillegom 2633 1901 27,8
Alphen a. <L R. 2156 1896 12.—
Rijnsburg 2025 1893 6,5
Zoeterwoude 2405 1879 21,8
Woerden 2054 1852 9,8
Zoeterm. Zw. 1996 1849 7,3
Boskoop 2388 1827 23,5
Katwijk 1751 1795 2,5
Rietveld 2079 1793 13,7
Koudekerk 1751 1770 4- 1.
Leimuiden 2075 1759 15,2
Leiderdorp 1990 1754 11,8
Haarl'meer 1665 1734 4,1
Nieuwkoop 1913 1747 8,6
Nieuwveen 1901 1726 9,2
Woubrugge 1868 1678 10,1
Voorhout 2345 1677 28,4
Zwammerdam 1934 1645 14,9
Noordw'hout 2295 1625 29,1
Ter Aar 1790 1624 9,2
Barw.waarder 1560 1622 -f- 4,
Hazerswoude 2012 1622 19,3
Waarder 1854 1550 16,4
Z .enhoven 1753 1485 15,2
Valkenburg 1791 1467 18.
Rijns.woude 1700 1412 16,9
De meeste dezer cijfers spreken voor zich
zelf. De geringere daling dan de rijksge
middelden van het doorsnee-inkomen te
zichte van dt jongste gebeurtenissen en
ten opzichte van de Japansche rechten in
China. Zou het conflict tegen de verwach
ting niet kunnen, worden bijgelegd, en zich
eerder uitbreiden, dan zou de Japansche
regeering tot krachtige maatregelen moe
ten overgaan. Wegens den ernst van den
toestand besloten de ministers permanent
gereed te blijven voor buitengewone kabi-
netsby eenkomsten.
Leiden is gunstig te achten, omdat ze ge
paard ging aan een geringere afname van
het aantal belastingplichtigen. Hetzelfde
geldt voor enkele andere gemeenten, ter
wijl daarentegen in sommige plaatsen,
waar het aantal aangeslagenen reeds sterk
afnam, bovendien het gemiddeld inkomen
der nog wèl aangeslagenen aanmerkelijk
daalde. Dit wijst uiteraard op een zéér on
gunstig verloop.
Dat tal van gemeentehuishoudingen in
moeilijkheden kwamen, waar eenerzijds
voor werkloozensteun en armenzorg steeds
meer noodig was en anderzijds de belas
ting-ontvangsten daalden doordat elke aan
slag zooveel minder opbracht, zal bij het
bezien van deze cijfers wel voor ieder dui
delijk zijn.
In een slot-artikel zullen wij nagaan,
welken invloed de beperking van het aan
tal belastingplichtigen en de daling van
het gemiddeld inkomen op de koopkracht
der bevolking in elke gemeente gehad
hebben.
De Leidsche Processie
naar Kevelaer.
Dit jaar zal de Leidsche Processie naar
Kevelaer gehouden worden op 17, 18 en
19 Augustus. De treinreis zal vanwege de
goedkoopere reisgelegenheid gecombineerd
worden met de Haagsche processie, welke
de reis via Leiden zal maken en wier rij
tuigen zullen aangehaakt worden aan den
extra-trein van Leiden.
Wij hopen, dat, gelijk andere jaren, we
derom vele pelgrims zullen mee-opgaan
naar Maria van Kevelaer, ja, meerderen
nog dan andere jaren!
Op de onlangs te Utrecht gehouden ver
gadering, waar 33 besturen van de bede
vaarten naar Kevelaer vertegenwoordigd
waren, spraken zich 30 uit vóór een „gaan
naar Kevelaer". Op een vraag uit de ver
gadering, hoe de Bisschop van Munster,
in wiens bisdom Kevelaer gelegen is, over
het houden der processie dacht, verklaar
de men van bestuurszijde te veten, dat het
de wensch van den Bisschop is, dat vele
pelgrims juist nu het genadeoord Ke
velaer zouden bezoeken tot steun van het
Katholicisme en de Katholieken in Duitsch-
land. „Komt, en komt met velen", zoo luid
de het dringende verzoek van Mgr. van
Galen, de Bisschop van Munster.
Van den kant der autoriteiten te Keve
laer is uitdrukkelijk medegedeeld, dat alle
plechtigheden, zoowel in als buiten de
kerk, zooals immer, in volle vrijheid, m. a.
w. ongestoord en zonder eenige beperking
kunnen gehouden worden. En wat de for
maliteiten aan de grens betreft, wie
gewoon was, een processie naar Kevelaer te
organiseeren, te leiden of mee te maken,
zal moeten toegeven^ dat allerminst de
laatste jaren eenige moeilijkheid aan de
grens gerezen is of ondervonden werd. In
tegendeel.
Wij hopen dan ook, dat wederom zeer
vele pelgrims uit Leiden en omgeving zul
len mede-optrekken naar het hun zoo dier
baar Maria-oord Kevelaar, dat eeuwen
lang door de onzen bezocht werd en waar
heen thans de Duitschen Bisschop met zoo
veel aandrang uitnoodigt: „Komt, en komt
met velen."
De bijzondere intentie, waarmede wij dit
jaar onze bedevaart zullen maken, zal zijn:
Maria, Troosteresse der bedrukten, ver
krijg ons kracht in strijd en sterkte in
lijden.
Het Bestuur der L. P. n. K.
De Directeur Pastoor R. Smitz.
R.-K. KAMER-CENTRALE LEIDEN.
Aan de besturen der aangesloten afdee-
lingen is door het bestuur der Kamer-
Centrale de volgende mededeeling gezon
den: Op verzoek van diverse afdeelings-
besturen, waarvoor het moeilijk blijkt om
in dezen tijd van het jaar te vergaderen, is
door onzen voorzitter besloten om den ter
mijn van candidaatstelling voor het bestuur
te verlengen tot en met 5 September a.s.
Opgaven moeten dus vóór 6 September a.s.
aan het secretariaat te Wassenaar (Kerk-
1 straat 65) zyn ontvangen.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het offensief bij Madrid. (3de blad).
De Fransche ministerraad heeft beslo
ten tot verschillende maatregelen tot her
stel van den financieelen toestand. (3de
blad).
Joodsch verzet tegen het verdeelingsplan
van Palestina. (3de blad).
De spanning in Noord-China. (3de blad).
De Theresia-feesten te Lisieux. (1ste
blad).
BINNENLAND.
De melkwol-fabriek werd gisteren door
minister Steenberghe te Arnhem geopend
(3de blad).
Bijzonderheden over de voorgenomen re
organisatie van het leger; voortschrijdende
motoriseering (3e blad).
Voor de restitutie van graanvoorraden
treedt op 9 Augustus een nieuwe regeling
in werking (3de blad).
Restitutie van heffingen aan kweekers
door het bloembollensurplnsfonds (3e bi.).
Speldjesdag Ned. Ver. E.HJ5.0.
Afd. Leiden.
Geachte Stadgenooten.
Morgen zal door bovengenoemde vereeni
ging een speldjesdag gehouden worden.
Alweer een speldjesdag, zult ge zeggen.
Toch durven wij het er op wagen, nog
maals een beroep op uw milddadigheid te
doen.
Over het doel en streven onzer vereeni
ging behoeven we niet uit te weiden; dat
is algemeen bekend.
Wij vragen voor slechts één dag uw ge
waardeerde hulp in den vorm van een
klein geldelijk offer.
Op onze hulp kimt u altijd rekenen.
Wanneer een ongeluk u treft, zullen wy u,
zooveel als in ons vermogen ligt, helpen en
er voor zorgen, dat de gevolgen van het
ongeluk niet ernstiger worden, dan ze al
zyn.
Wy danken u by voorbaat voor uw steun.
Namens de Lustrum-commissie,
J. BERGMAN, secretaris.
Handelsregister K. van K.
W ij z i g i n g e n: 577. Firma Jac. Krol,
Noordwijk, Hoofdstraat 76, dryven van
handel in schoenwerk, leder en tabaksfa
brikaten in den ruimsten zin des woords.
De zaak is met ingang van 15 Mei 1936 in
liquidatie getreden.
634. N.V. Leidsche Exploitatie Maat
schappij van Onroerende Goederen, Lei
den, Rapenburg 122. Uittr. Comm.: B. H.
J. van Linden, Wassenaar.
4320. Naamlooze Vennootschap „Ver
koopcentrale van Dakpannen', Leiden,
Thorbeckestraat 52. De zaak is verplaatst
naar Noordwijk aan Zee, Noord Boule
vard 27.
5278. Naamlooze Vennootschap Bloem-
bollenkweekerij en Handel voorheen
Meijer en Co., Sassenheim, Zandslootka-
de 45. De zaak is verplaatst naar: Noord
wijk, Schiestraat 21.
5868. Aannemersbedrijf vh. Fa. West
maas en Keizer, Alphen a. d. Ryn, Tol
straat 2a, timmer- en aannemersbedrijf.
Wijz. handelsn. in: Joh. Westmaas Jr.
Wijz. uitgeoef. bedr. thans: Aannemers
bedrijf.
3053. Electro-techinisch Bureau D. Tes-
ke, Leiden, Doezastraat 5. N. E.: Wed. H.
Teskeden Hertog, Leiden.
1189. Firma J. P. C. Meerburg, Leiden,
Nieuwe Rijn 30, behangerij en stoffeer-
derij. Overl. E.: P. J. Weyenbergh, d.d. 2
Juli 1937.
Opheffing: 3947. A. C. Bal, Noor<5-
wijk-Binnen, St. Jeroensweg 2. Handel in
manufacturen.
6808. N.V. American Petroleum Compa
ny (f.) Leiden, Ziilsingel 36, hoofdz.: den
Haag. Uittr. Beh. Districtskant. Leiden: L.
Kleiweg, Leiden en A. Hardenbol, Lei
den. N. Beh. districtskant. Leiden: P. H.
Wareman, Leiden.
Nieuwe inschr.: 6961. Abraham
Lepelaar, Leiden, Lage Rijndijk 17c, win
kelier in radio-, electrische artikelen,
stofzuiffo" Leiden.