FRANKRIJKS FINANCIEELE
CATASTROPHE
Kamer aanvaardt de volmachten
28ste Jaargang
WOENSDAG 30 JUNI 1937
No. 8762
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toornitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE IS I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 rent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
De oppositie-politiek
Nog even komen we terug op de beschou
wing, die de socialistische pers heeft gewijd
aan het optreden van het nieuwe kabinet.
Een van de zwarte vlekken, die liggen op
de partijen-politiek wij wezen er meer
malen op is de onzakelijke, onredelijke,
met het algemeen belang strijdende opvat
ting van oppositie-voeren. Oppositie öm de
oppositie, oppositie óm een eng-bezien
partü-belang!
Zulk een oppositie is funest.
En zonder de andere partijen schoon
te wasschen mogen wij zonder twijfel
verklaren, dat van alle parlementair-demo
cratische partijen de S.D.A.P. zich er verre
weg het ergst en ergerlijkst aan schuldig
maakt. Dat is een feit.
Wij hebben hier vóór ons den altijd in
teressanten Haagschen briefschrijver van de
„Tijd". Gisteravond wijdde hij zijn brief
aan de hier bedoelde beschouwing in de
socialistische pers, waarop ook wij reeds
de aandacht hebben gevestigd. Wij willen
den briefschrijver hier gaarne citeeren:
Alsof niet welhaast al het goede, dat
in ons land op sociaal gebied bestaat,
aan coalitiekabinetten te danken is,
gaat men tegen het nieuwe coalitie
kabinet te keer. En niet slechts tegen
de figuur van het coalitiekabinet, doch
ook tegen de persoren, die er deel van
uitmaken. De redactie vraagt zich af, i
waar de heer Colijn de vrijmoedigheid j
vandaan haalt, om „met'dit gezelschap" j
te verschijnen „voor het verblufte pu-
bliek". En aan het eind heet het: „Dit j
is zeker: voor de sociaal-democratie,
voor onze arbeidersorganisaties, breekt
een periode aan van harden strijd. Bij j
iederen stap zal de sociale en geeste- J
lijke.... (puntjes van mij, H.H.)
reactie ons op haar weg vinden".
Ik moet zeggen, dat ik van dit artikel
en vooral van der. toon, waarin het
geschreven was, perplex heb gestaan.
De geforceerde onwelwillendheid her
innerde mij aan vier jaar geleden, toen
De Arbeiderspers 2ich bij de muiterij
op „De Zeven Provinciën" zoo te buiten
ging.
En mijn verbazing is naderhand nog
toegenomen, toen dezelfde bladen een
dag later uit een beschouwing van het
sociaal-democratische Kamerlid, den
heer van Braambeek, in het „Week
blad voor Spoor- en Tramwegpersoneel"
den volgenden zin over den nieuwen
Minister van Waterstaat dorsten ci
teeren: „Intusschen lijkt het ons goed,
niet te beginnen met een veroordeeling
van den nieuwen bewindsman. Bij al
zijn voorgangers zijn wij steeds begon
nen met het afwachten van hun daden".
Deze verstandige uitlating van een
Kamerlid der S.D.A.P. lezende in de
pers der S.D.A.P., die zoo hartstochte
lijk hatelijk uitviel, mag men zich af
vragen, hoe tegenover het vierde kabi-
net-Colijn de houding der partij in het
Parlement zal zijn. Zal zij loyale op
positie voeren? Of zal zij weer terug
vallen in de fouten van vóór vier jaar
en te keer gaan, gelijk haar pers in het
gewraakte artikel te keer ging? In het
laatste geval zal zij het niet zijn, die er
zijde bij spint. Wel de vijanden van de
democratie en het parlementaire stelsel.
Juist! 't Is ook speciaal bij de oppositie-
voerende S.D.A.P. in den Leidschen Ge
meenteraad (oppositie voerende in den
slechten zin, vooral toen er nog geen so
ciaal-democratische wethouders waren)
meermalen voorgekomen, dat zij aldus
speelde in de kaart van „de vijanden van
de democratie en het parlementaire stelsel".
Wjj zien nu met groote belangstelling uit,
hoe de S.D.A.P. in de practijk zal staan
tegen met huidige Ministerie.
Ondanks het hier besproken artikel in de
socialistische pers, hebben wij wel eenig
vertrouwen, dat de houding mee zal val
len; dat de S.D.A.P. zal gaan inzien zij
't dan ook langzamerhand het verfoei
lijke, het voor de parlementaire democratie
funeste van haar oude oppositie politiek.
Openhartige uiteenzetting van Bennet in
financieele Kamercommissie
EEN MOTIE VAN VERTROUWEN
IN DE KAMER.
Nadat hij de regeeringsverklaring in de
Kamer had voorgelezen, zeide Chautemps
ten aanzien van de bespreking der inter
pellaties,- dat door de buitengewone om
standigheden een onmiddellijke bespreking
van het financieele ontwerp geëischt wordt.
Hij stelde dus een verkorte procedure voor,
zoodat iedere spreker zeer in het kort zijn
meening zou kunnen uiteenzetten en ver
bond aan het uitstellen der interpellaties de
kwestie van vertrouwen.
De Kamer heeft daarop met 393 tegen
142 stemmen een motie van vertrouwen in
de regeering aangenomen.
Na het aannemen van het uitstel der in
terpellaties over Buiteniandsche Zaken be
steeg de minister van Financiën het spreek
gestoelte en diende het wetsontwerp tot
het verleenen van financieele volmachten
in, dat. naar de financieele commissie werd
gezonden.
Het volmachtenontwerp.
Het volmachtenontwerp bestaat uit een
artikel, dat als volgt luidt:
„De regeering wordt tot 31 Augustus 1937
gemachtigd, bij decreten, waarover in deü
ministerraad beraadslaagd wordt, alle maat
regelen te nemen, die ten doel hebben de
onderdrukking van de benadeeling van het
staatscrediet, den strijd tegen de speculatie,
het economisch herstel, toezicht op de prijs
vorming, het in evenwicht brengen van de
begrooting en de schatkist, en de verdedi
ging van den goudvoorraad van de Bank
van Frankrijk zonder valutacontróle. Deze
decreten zullen ter ratificatie aan de
Kamers worden voorgelegd binnen drie
maanden na afkondiging van deze wet en
in ieder geval op de eerste bijeenkomst van
de buitengewone zitting van 1937".
In de motiveering van het ontwerp wordt
gezegd, dat de toestand van begrooting,
schatkist en valuta onmiddellijk herstel
maatregelen noodzakelijk maakt. De toe
stand kan niet voortduren zonder dat de
financieele onafhankelijkheid, de militaire
veiligheid, de sociale vooruitgang en het
economisch herstel in gevaar komen.
De regeering besluit tot het onver
wijld ten uitvoer leggen van een her
stelplan, dat verdediging van den goud
voorraad, onverbiddelijken strijd tegen
speculatie, m evenwicht brengen van
de begrooting en aanzienlijke verlich
ting der lasten van de schatkist omvat.
Het programma vormt een samenhan
gend geheel.
Geen der voorgestelde maatregelen is op
zichzelf voldoende; zij moeten alle gelijk
tijdig worden toegepast en daarom is een
buitengewoon snelle procedure noodig.
IN DE FINANCIEELE COMMISSIE
DER KAMER.
Verklaring van Bonnet.
In de Kamercommissie van financiën zou
Bonnet o.m. de volgende bijzonderheden
hebben medegedeeld:
Het deficit op de gewone begrooting zou
zes a tien milliard bedragen en dat op de
buitengewone begrooting 8 1/2 milliard.
De schatkist zou het hoofd moeten bieden
aan verschillende belangrijke vervallende
termijnen: 700 a 800 millioen bons in Juli,
5 400 millioen 4 1/2% bons (vervallende per
1 October) en 4.400 millioen voor de terug
betaling der Engelsche leening in Decem
ber.
Ten aanzien van de verdediging van de
munt zou de minister hebljen aangegeven,
dat van 1 tot 22 Juli 5.200 millioen goud
zou zijn verzonden en van 23 tot 28 Juni
2.500 millioen.
De voorgestelde maatregelen.
Bonnet zou de volgende maatregelen
hebben bepleit:
Verhooging van de limiet der door de
Bank van Frankrijk aan den staat te ver
strekken voorschotten tot tien milliard, her
ziening van het stelsel der heffingen en be
lastingen, intrekking van de in de finan
cieele wet vastgelegde uiterste grens van
den wisselkoers
Deze uiterste grens zou moeilijkheden
kunnen opleveren in geval van een druk
op de Fransche valuta.
De financieele Kamercommissie heeft
daarop het volmachtenontwerp aangenomen
met 2015 stemmen.
DE KAMER WEER BIJEEN.
De volmachten aanvaard.
Om 9 uur kwam de Kamer weer byeen
ter behandeling van het volmachtenont
werp. Na debatten, welke tot in den nacht
voortduurden, heeft de Kamer ten slotte de
financieele volmachten aanvaard met 380
tegen 228 stemmen.
De senaatsbijeenkomst van hedenochtend.
De bijeenkomst van den Senaat van
hedenochtend was slechts van formeelen
aard. Bonnet diénde het volmachtenont
werp in, dat naar de financieele commis
sie werd verwezen. Eerst in de middagzit
ting zal een aanvang worden gemaakt met
de bespreking van het onderwerp.
Waarschijnlijk zal de vergadering van den
Senaat tot vanavond voortduren, zoodat de
regeering aan het einde van den dag over
de noodige volmachten zou kunnen beschik
ken om bij decreet de eerste maatregelen
te'nemen, noodig om de financieele situatie
te verbeteren.
Volgens de „New York Times" heeft de
financieele attaché van de Fransche am
bassade het Amerikaansche departement
van financiën er formeel van in kennis ge-
stled, dat Frankrijk daartoe door den bin-
nenlandschen toestand gedwongen, wellicht
het driezijdig monetair accoord zal moeten
opzeggen.
EEN FINANCIEELE CATASTROFE.
Bezuinigingen dringend noodzakelijk.
De zitting van de commissie van finan
ciën van de Kamer heeft door de zeer ern
stige verklaringen, die de heer Bonnet heeft
moeten afleggen volkomen het bewustzijn
gekregen, dat zij voor een financieele cata
strophe staat aldus wordt aan de „Msb."
geseind. Het was voldoende om de leden
tot de beraadslagingen te zien terugkeeren
om te begrijpen, hoe ernstig de toestand is
en die aldus geresumeerd kan worden; juist
een jaar volksfrontregeering is voldoende
geweest om twee devaluaties van den franc
noodzakelijk te maken.
Algemeen heeft men den heer Bonnet
hulde gebracht voor den moed, waarmede
hij den waren toestand zoo klaar heeft
blootgelegd als hij gedaan heeft. Zoo spoe
dig de commissie bijeen was, werd voorge
steld den minister-president en den mi
nister van financiën te hooren, die onmid
dellijk verschenen en een ernstig beroep
deden op de commissie en op de kamer om
in de zware proef, die het land ondergaat,
slechts het landsbelang te zien en politieke
overwegingen te doen zwegen.
De lijdensweg, welken de Fransche franc
heeft bewandeld, sedeit den wereldoorlog
laten wij hier volgen:
In 1914 werd de gouden standaard verla
ten om eerst op 25 Juli 1928 weder te wor
den hersteld. De franc werd toen op onge
veer een vijfde van zijn waarde van vóór
den oorlog vastgesteld nJ. op 0.05895 gram
fijn goud. Tevens werd toen bepaald, dat 't
gezamenlijk bedrag van de bankbiljetten-
circulatie en de creditsaldi in rekening
courant van de Banque de France voor
minstens 35 pCt. gedekt moest zijn door
goud. Gedurende ruim acht jaren heeft
Frankrijk zijn tweeden gouden standaard
weten te handhaven.
In den nacht van 25 op 26 September 1936
kwam de devaluatie en werd het goudge
halte teruggebracht tusschen 49 en 43 mil
ligram, terwijl ook deze goudgrens thans is
komen te vervallen.
Frankrijk heeft andermaal moeten kapi-
tuleeren en heeft van de jongste devaluatie
slechts de nadeelen en niet de voordeelen
weten te plukken.
SENAATSCOMMISSIE KEURT
VOLMACHTENONTWERP GOED.
De financieele Senaatscommissie heeft het
financieele volmachtenontwerp met 20
tegen 3 stemmen en 12 onthoudingen goed
gekeurd.
De wereld
in vogelvlucht
De mededeelingen van den Franschen
minister van financieën Bonnet over den
catastrophalen toestand, waarin de regee-
ring-Blum de Fransche schatkist heeft ach
tergelaten, laten aan duidelijkheid niets te
wenschen over. Hetgeen in breeden kring
reeds werd vermoed is werkelijkheid ge
worden. Frankrijk kan zijn munt op het
huidig koersniveau niet langer handhaven.
Zooals bekend verkreeg bij de laatste de
valuatie in Frankrijk de franc een goudge
halte varieerend tusschen 49 milligram en
43 milligram, terwijl voor 26 September
1936 het goudgehalte van den franc 65
milligram bedroeg met een gehalte van 0.9
fijn goud.
Thans ongeveer negen maanden na de
jongste devaluatie moet de nieuwe Fran
sche minister van financiën verklaren, dat
zelfs het laagste goudniveau van den franc
n.L 43 milligram niet langer te handhaven
is, ondanks het feit, dat in September j.l.
nog een stabilisatiefonds gecreëerd was van
frs. 10 milliard.
Voor Frankrijk treedt dus een nieuwe
periode in op monetair gebied, waarbij het
toekomstig verloop van den Franschen
franc niet meer aan vaste grenzen gebon
den is. Dat een dergelijke situatie zonder
meer tot een depreciatie van den munt zou
moeten leiden is onjuist. Ook in Nederland
zweeft de gulden zonder aan bepaalde goud-
punten gebonden te zijn, doch ten onzent
heeft dit niet geleid tot een verdere depre
ciatie van den gulden, aangezien de over
heid hier zorg draagt voor een gezond fi
nancieel economisch beleid en sluitende be
grootingen. De toekomst van den nieuwen
franc zal dan ook uitsluitend bepaald wor
den door het regeerbeleid van het thans
nieuw opgetreden Fransche ministerie.
Dat regeerbeleid zal anders moeten zijn
dan het wanbeheer van Blum, anders zal
de franc blijven dalen totdat zij valt als een
baksteen. Als ooit de roekelooze Volksfront-
politiek veroordeeld is, dan wel hier, ver
pletterend hard en meedoogenloos duide-
lijk.
President Roosevelt en de Belgische pre
mier van Zeeland publiceeren een gemeen
schappelijke verklaring, welke o.m. ver
meldt, dat de Vereenigde Staten bereid zijn
mede te werken aan de collectieve taak den
internationalen handel te verheffen, mone
taire kwesties op te lossen en een vermin
dering in de bewapening tot stand te bren
gen.
Wanneer deze mooie bereidverklaringen
ook in daden worden omgezet, zouden zij
een waardevolle economische tegenhanger
kunnen vormen voor de financieële cata
strophe van Frankrijk.'
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Fransche Kamer aanvaardt de vol
machten voor de regeering-Chautemps.
Openhartige uiteenzetting van minister
Bonnet over de financieele catastrophe.
(lste blad).
Nog geen beslissing omtrent de controle
in de Spaansche wateren. (2de blad).
Heeft Japan Rusland een ultimatum ge
zonden wegens de bezetting van de eiland
jes in de Amoer? (2de blad).
Gemeenschappelijke verklaring van Roo
sevelt en van Zeeland. (2de blad).
BINNENLAND.
Het R. K. Werkliedenverbond heeft plan
nen tot stichting van een bank voor de ver
leening van kleine credieten. (lste blad).
De verjaardag van Prins Bernhard; de
viering te Baarn en op Ypenburg. (4de
blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
In den strijd te Wimbledon zijn thans alle
Nederlanders uitgeschakeld. (3de blad)
Nederland wint den athlétiekwedstrijd
van Oostenrijk met 6763 punten. (3de
blad).
Raichenbach weer twee punten op Sprin
ger uitgeloopen. (3de blad).
om de stichting van een instelling
voor te bereiden, welke tot taak
zal hebben de in de Katholieke ar
beidersbeweging bestaande behoef
te aan kleine credieten, ontstaan
onafhankelijk van den wil van
belanghebbenden te bevredigen.
Aldus werd besloten.
Als laatste punt op deze dagvergadering
volgde een inleiding van pater. dr. Robert
Regout, S.J. over „Communistische activi
teit in onzen tijd". Spreker's conclusie was,
dat er voor den Katholiek geen keuze be
stond tusschen het Communisme of Na-
tionaal-Socialisme. Hij heeft te kiezen voor
zijn Katholieke beginselen als een geslo
ten eenheid daarmee naar voren te tre
den.
Vandaag komt de vakbondvergadering
van het R.-K. Werkliedenverbond bijeen.
R K. Werkliedenverbond
De Voorjaarsvergadering
In de heden te Utrecht gehouden voor
jaar-verbonds-vergadering van het R. K.
Werkliedenverbond, werd door den heer A.
C. de Bruijn meegedeeld, dat elf vakbon
den per 31 Juli a.s. het royementsbesluit
op K. D. P.-leden zullen toepassen.
Naar aanleiding van de reeds gepu
bliceerde openingsrede sprak de heer
Vulink er zijn teleurstelling over uit, dat
geen minister benoemd was uit arbeiders
kring.
De heer de Bruijn meende te kunnen
zeggen, dat bezwaren tegen zulk een be
noeming niet gekomen zijn van personen,
die een rol spelen in de Katholieke politiek.
Het R.-K. Werkliedenverbond nam ver
volgens bij monde van zijn voorzitter en
zijn geestelijken adviseur Mgr. J. G. van
Schaik, afscheid van den 85-jarigen heer
J. W. Smit, die bijna vijftig jaren gewerkt
heeft en nog steeds met groote vitaliteit
arbeidt aan de arbeidersbeweging, waar
van hij in Amsterdam mee tot de grond
leggers behoorde naast wijlen Willem Pas-
stoors. De heer Smit aanvaardde onder
dank een plaquette.
Ook nam het Verbond afscheid van den
eersten directeur zijner ontwikkelingscen
trale, pater mr. dr. L. Beaufort O.F.M., die
gekozen is tot lid der Tweede Kamer en
met ingang van 15 Juli a.s. eerstgenoemde
functie neerlegt.
De jaarverslagen van het verbond en zijn
instellingen werden goedgekeurd.
De heer A. C. de Bruijn, werd bij accla
matie als voorzitter herkozen.
De heer J. A. Kolkman hield vervolgens
een korte causerie over „Volkscrediet".
Het verbondsbestuur stelde in
aansluiting daaraan voor op een
volgende vergadering te beslissen
over zijn voorstel tot machtiging
Tien jaar electrische
spoorlijnen
In de annalen der Nederlandsche Spoor
wegen kan een voor de ontwikkeling van
dit bedrijf belangrijk jubileum worden
vastgelegd: het feit dat het dezen zomer
tien jaar geleden is dat het electrisch ma
terieel geleidelijk aan in de provincies
Noord-Holland en Zuid-Holland werd in
gevoerd.
In den winter van 1927 was de lijn Am
sterdamRotterdam, ook al liepen er nog
enkele stoomtreinen met de snelheid van
het electrische materieel, practisch ge-
electrificeerd. De grootste onaangename
verrassing, waartegenover de spoorweg
autoriteiten zich in het beginstadium der
electrificatie geplaatst hebben gezien,
stond op rekening van de natuur zelve:
het optreden, tengevolge van
felle voi-st, van ijzel-vorming op
de bovenleiding, hetgeen aanlei
ding gaf tot zeer ernstige stagna
tie, doch welk euvel nadien voor
komen kon worden door, wanneer
op grond van de weerberichten
ij zelafzetting gevreesd moest wor
den, de bovenleiding langs elec-
trischen weg tot een bepaalden
graad te verwarmen, zoodat al
dus de booze luimen van moeder
natuur geen vat meer hadden op
een normale exploitatie van dit
voorname deel van het spoorweg
bedrijf.
In totaal zijn thans bijna 200 kilometer
electrische spoorlijnen in exploitatie, maar
reeds zijn weer de uitbreidingsplannen
in een vergevorderd stadium: de uitbrei
ding Den HaagUtrechtArnhem, Rot
terdam-MaasGouda en Amsterdam
UtrechtEindhoven. Op de lijn Den Haag-
Arnhem is men het verste gevorderd, zoo
dat hier reeds binnen afzienbaren tijd
met het proefrijden kan worden begon
nen.
