Engeland teleurgesteld over de niet-inmenging DINSDAG 22 JUNI 1937 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 NOG STEEDS WAPENS NAAR SPANJE HET INCIDENT MET DE „LEIPZIG" ENGELAND OVERWEEGT EEN GEWIJZIGDE HOUDING. In de onder-commissie van non-in terventie verklaarde de voorzitter lord Plymouth, dat de Britsche regee ring diep teleurgesteld is over de tot dusver bereikte resultaten en den te- genwoordigen stand van zaken hoogst ontmoedigend acht. De Britsche regeering is ernstig te leurgesteld, dat in weerwil van het gesloten accoord en de in het leven ge roepen uitgebreide organisatie, beide partijen in Spanje nog steeds wapens en oorlogsmateriaal ontvangen. De Britsche regeering is van oordeel, dat het voortduren van dezen toestand niet langer kan worden geduld, zal het bestaan der non-interventiecommissie nog eenige rechtvaardiging vinden en het door haar verrichte werk niet teloor gaan. De Britsche regeering rekent er dienten gevolge op, dat alle andere in de commis sie vertegenwoordigde regeeringen al het mogelijke zullen doen om zonder verwijl verbetering te brengen in den toestand. Daartoe moet iedere regeering ten eer ste haar maatregelen op haar eigen gebied verscherpen, om te bewerkstelligen, dat de verplichtingen, die zij heeft aanvaard, stipt worden in acht genomen; ten tweede moeten alle regeeringen duidelijk toonen, dat zij bereid zijn tot samenwerking met het oog op het onverwijld verwezenlijken van het oorspronkelijke doel, waarvoor de commissie werd ingesteld, nl. het isolee- ren van het conflict in Spanje. Indien niet spoedig blijkt, dat een dergelijke medewerking zal worden verleend, zal de Britsche regeering zich genoodzaakt zien rekening* te houden met dit feit, totdatzij den toestand opnieuw in overweging zal hebben genomen. De Britsche regeering is van oordeel, dat de tegenwoordigheid van zulk een groot aantal buitenlanders in Spanje een dei- meest onbevredigende factoren is van den bestaanden toestand. Het tot stand brengen van een spoedige ontruiming zou het beste bewijs zijn van de bereidwilligheid der regeeringen tot sa menwerking en het beste middel om de we reld te overtuigegn van de oprechtheid van haar uitgesproken verlangen om tot non interventie te komen. In verband met den tijd, welke noodza kelijkerwijs zal verloopen voor een volle dig accoord tot stand komt inzake het ge- heele aan de commissie voorgelegde plan, wenscht de Britsche regeering, dat zoo spoedig mogelijk wordt begonnen met de evacuatie van eenige buitenlandsche onder danen. Lord Plymouth legde de commissie daarop eenige voorstellen der Britsche re geering voor om op snelle wijze practisch effect te geven aan de door de mogendhe den aanvaarde politiek inzake terugtrek king der buitenlandsche vrijwilliger. De vertegenwoordiger der Sowjet-Unie gaf in overweging de evacuatie der buiten landers te doen controleeren, de Marokka nen bij de buitenlanders te rekenen en de kosten der evacuatie te verdeelen evenre dig aan het aantal geëvacueerden van ieder land. Na de gedachtenwisseling zullen de voor stellen van Plymouth aan alle regeeringen die aan de non-interventie deelnemen worden voorgelegd, met het verzoek spoe dig him meening nopens het evacuatieplan te kennen te geven. GEEN ONDERZOEK NAAR HET BOMBARDEMENT VAN GUERNICA. In het Lagerhuis zijn Eden gisteren vra gen gesteld naar aanleiding van het van Britsche zijde geopperde denkbeeld, een onderzoek in te stellen naar het bombarde ment van Guemica. Naar de minister in zijn antwoord zeide, betreurt de Britsche regeering het, dat niet alle betrokken re geeringen haar meening deelden wat be treft de waarde van een dergelijk onder zoek, zelfs indien dit zich hetgeen de Britsche regeering bereid is te aanvaarden zou uitstrekken tot andere incidenten van soortgelijken aard. Eden antwoordde niet op de vraag van een afgevaardigde, die naar aanleiding van hetgeen de minister even vóór bovenver meld antwoord had verklaard, vroeg, of het niet veelbeteekenend is, dat de regeeringen van Portugal en Italië zich tegen het denk beeld verzetten en dat Duitschland niet geantwoord heeft. Het wil niet vlotten DE BESPREKINGEN OVER HET „LEIPZIG"-IN CIDENT. Gisteren kon nog geen besluit genomen worden. De besprekingen van gisteravond tus- schen Eden en de Fransche, Duitsche en Italiaansche ambassadeurs hebben betrek king gehad op den aard der maatregelen, die genomen kunnen worden in verband met het gebeurde met de „Leipzig". Op zekere punten werd overeenstemming be reikt, maar er ligt nog een vrij groote ruimte tusschen de eischen van Duitsch land en de voornemens van Frankrijk en Engeland. Duitschland heeft in ieder ge val niet de mogelijkheid van een verlaten der niet-inmengingscommissie te berde ge bracht. De staatslieden zijn uiteengegaan zonder dat, naar men meent te weten, een besluit genomen was. De besprekingen zullen van daag worden voortgezet. Wat de Duitschers verklaren. Van bevoegde Duitsche zijde wordt om trent den duikbootaanval op den kruiser „Leipzig" nog medegedeeld, dat in den middag van den 18en Juni een torpedo in de richting van de „Leipzig" werd afge schoten, hetgeen door middel van de on- der-waterluisterapparaten en door waar neming van den bellenbaan duidelijk kon worden geconstateerd. Het schip veranderde als afweermanoeu- vre onmiddellijk van koers in de richting van den bellenbaan. Toen over de plaats werd gevaren, waar de torpedo moet zijn gelanceerd, heeft men op drie plaatsen in het schip een harden slag tegen de buiten huid van het schip gehoord, alsof een me talen voorwerp van voren naar achteren langs den scheepswand schuurde. Een op 20 dezer ingesteld duikeronder- zoek bracht aan het licht, dat de buiten wand van de „Leipzig" een deuk met een doorsnede van ongeveer 15 cm. vertoonde. Men acht daardoor bewezen, dat de krui ser of wel in aanraking is gekomen met den opbouw van een onderzeeboot, of ge raakt is door een niet tot ontploffing ge komen torpedo, die afgegleden is. Spaansche regeering tot onderzoek bereid. De Spaansche ambassade te Parijs heeft medegedeeld, dat de Spaansche regeering de Britsche regeering er van in kennis heeft gesteld, dat zij bereid is het bezoek te ontvangen van een Britsche commissie van onderzoek, die vast zal kunnen stel len, dat op de data, waarop volgens de Duitsche regeering de „Leipzig" zou zijn aangevallen, de duikbooten der Spaansche regeering zich in de haven bevonden. VAN HET FRONT. Uit het rechtsche hoofdkwartier. In een officieel communiqué der recht- schen wordt o.m. medegedeeld: Front van Biskaye: De rechtsche troe pen zijn opgerukt en hebben gisteren Oquendo bezet evenals Oquendojeda, sagi- bur, Penablancas, heuvel 380 ten Westen van Saramillo en de hoogten te Westen van Respaldizo, welke plaatsen bezet zijn. De operaties worden voortgezet. Aan het front van Leon hebben wij Pena Herrero bezet, dat den bergpas Cubillas beheerscht. De vijand is gevlucht. Aan het front van Cordoba hebben wij de toppen van Puntales bezet in den sec tor Espiel. Van de andere fronten valt niets belangrijks te melden. Het offensief van de rechtschen in het Baskenland, dat heeft geleid tot het bezet ten van Bilbao, heeft de troepen van Fran co een terrein van ongeveer 225 vierkante kilometer doen innemen. Van Oost naar West zijn de troepen opgerukt van Ver- gara naar Bilbao, een afstand van onge veer 45 km. en van het Zuiden naar het Noorden zijn zij vijftig km. voortgerukt, n.l. van Villa Real naar Kaap Machichaco. Tijdens dit offensief maakten de rechtschen ongeveer achttienduizend krijgsgevange nen, verder behaalden zij een aanzienlijke buit en brachten den tegenstander bloedige verliezen toe. De verliezen van de troepen van Franco zijn betrekkelijk gering, volgens de laat ste cijfers bedroegen deze niet meer dan vijf procent. DE ONTPLOFFING AAN BOORD VAN DE „JAIME I". Zou 176 slachtoffers geëischt hebben. Naar de „Evening News" uit Gibraltar meldt, zijn bij de ontploffing, die onlangs aan boord van het tot de strijdkrachten der Spaansche regeering behoorende slag schip Jaime 1" heeft plaatsgehad, niet, zoo als Valencia heef medegedeeld, achttien, doch in totaal 176 personen om het leven gekomen. De ontploffing is door onvoor zichtigheid van een arbeider in de munitie bergplaats veroorzaakt. Er zou geen hoop meer bestaan, het schip ooit weder in dienst te kunnen stellen. Ook Reuter verneemt, blijkens een be richt uit Gibraltar, dat de ontploffing aan boord van de Jaime 1" veel ernstiger is geweest, dan Valencia 't heeft doen voor komen. Behalve 176 dooden, zouden er ruim 200 gewonden zijn, waarvan de mees ten er erg aan toe zijn. Omtrent de oorzaak verneemt Reuter, dat arbeiders in de nabijheid van een ge laden granaat soldeerwerk verrichten. OPROEP VAN DEN PRIMAAT VAN SPANJE. Z.H. de Paus heeft kardinaal Isidore Coma y Thomas, aartsbisschop van Toledo en primaat van Spanje, gemachtigd een oproep te richten-tot alle geloovigen van de geheele wereld om de noodige fondsen bijeen te brengen tot herstel van de ver nielde kerken in Spanje. In een brief aan den aartsbisschop van Genua schreef kardinaal Tomas evenwel, j dat hy het geschikte uur nog niet geko men acht en dat hij nog geen collectes zou 1 vragen. BUITENLAND DUITSCHLAND De Kerkvervolging ITALIë WIL VERSCHERPING VOORKOMEN. De rede van den Beierschen minister. De rede van den Beierschen minister van binnenlandsche zaken en eeredienst over de sluiting der religieuze colleges is toegevoegd aan de documenten, welke het Vaticaan zich voorbehoudt te publiceeren als schendingen van het Concordaat. Niet temin heeft de rede geen enkele bijzon dere reactie uitgelokt en de „Osservatore Romano" rept er met geen woord over. De Italiaansche religieuze bladen noemen de rede verzoenend en leggen den nadruk op het deel, waarin de minister spreekt van het verlangen der nationaal-socialis- ten naar een modus vivendi met de Kerk. Deze houding der pers, die geinspireerd is door den Italiaanschen ambassadeur bij den Heiligen Stoel, bewijst, dat Italië po gingen in het werk stelt om een verscher ping van het conflict tusschen Duitsch land en het Vaticaan te voorkomen. EXCOMMUNICATIE VAN HITLER? Tegenspraak van het Vaticaan. Naar aanleiding van een bericht, vol gens hetwelk de Paus voornemens zou zijn Hitier te excommuniceeren, verklaart men in welingelichte religieuze kringen, dat dit gerucht waarschijnlijk door onbe voegden verspreid is. De betrekkingen tusschen Duitschland en den Heiligen Stoel blijven geheel binnen het diploma tieke kader. Verder bevestigt men, dat het Vaticaan geen initiatief wil nemen, dat zou kunnen worden gebruikt als een voorwendsel voor opzegging van het Concordaat of verbreking der diplomatieke betrekkin gen. TEGEN DE EVANGELISCHE KERK. Lijst van predikanten tegen wie maatregelen genomen zijn. De oppositioneele Evangelische Kerk heeft een lijlt gepubliceerd met de na men harer predikanten en functionarissen die gearresteerd of uit hun parochies ver bannen zijn, of tegen wie een spreekver bod is uitgevaardigd. Deze lijst is naar alle parochies verzonden. Op 19 en 20 dezer zijn 28 predikanten of leden van de Kerk gearresteerd, de laatste 10 dagen 13. Vier bevinden zich in preventieve hechtenis of in concentratie kampen, sommigen reeds sedert Decem ber 1936. Hoewel ten aanzien van de kerkelijke verkiezingen niets definitiefs bekend is, gelooft men in kerkelijke kringen, dat zij 27 dezer zullen worden gehouden. Men verklaart, dat den kiezers waarschijnlijk alleen vragen zullen worden gesteld als: „Wenscht gij de unificatie van de Duit sche Evangelische Kerk onder de regee ring en de beëindiging van den Kerk strijd?" Zijn er kerken teveel? MINISTER GOEBBELS MEENT VAN WEL. f Alweer die „politieke" geestelijken. Rijksminister Goebbels heeft in het Olympische Stadion ter gelegenheid van een Zonnewendefeestelijkheid een rede voering uitgesproken, waarin hij o.m. zei- de, dat in deze plechtigheid een oud ge bruik weer opleeft. Het is geen heidensch gebruik, want het nationaal-socialisme heeft niet de eerzucht door soortgelijke plechtigheden een nieuwen godsdienst te stichten. Kerken zi$n er In Duitschland al ge noeg, misschien wel te veel. Wel wil men het volk leeren eerbied te hebben voor zijn verleden. Want het standpunt van het nationaal- socialisme tegenover de kerken betreft, verklaarde Goebbels o.m.: „Wij willen geen twist met de kerken. Wij willen ze slechts beperken tot haar eigen gebied. Niemand belet de predikanten Gods Woord te prediken, maar het nationaal-socialisti- sche rijk zal niet toelaten, dat „politieke" geestelijkheid in Duitschland het buiten land als handlanger oproept om twee spalt in ons volk te brengen". Voorts sprak Goebbels over het gebeur de met de „Leipzig". Duitschland heeft in dezen den wettigen weg bewandeld en verwacht thans ook, dat de niet-inmen- gingscommissie zich er niet toe bepaalt een subcommissie te benoemen, welke zal moeten nagaan of er wel iets gebeurd is. Men moet de roode provocaties afweren. Het Duitschland van heden is een wereld macht en wil ook als zoodanig behandeld worden. Het wenscht niets liever dan den vrede en dien dient men het beste door de verstoorders van den vrede tot de orde te roepen. Von Neurath niet naar Londen HET BEZOEK VOORLOOPIG UITGESTELD. In verband met den toestand in Spanje. Den Britschen ambassadeur te Berlijn is gisteren medegedeeld, dat het voorge nomen bezoek van von Neurath aan Lon den uitgesteld moet worden. Als reden hiervoor werd opgegeven, dat de toestand, die door de herhaaldelijke aanvallen van linksche Spaansche strijd krachten op Duitsche oorlogsschepen is ontstaan, niet toelaat, dat de minister van buitenlandsche zaken te Berlijn afwe zig is. Londen betreurt het uitsteL Het besluit van den Duitschen minister van buitenlandsche zaken, von Neurath, deze week nog geen bezoek aan Londen te brengen, heeft in de Britsche hoofdstad groote teleurstelling gewekt. De Britsche regeering heeft von Neu rath voor een bezoek uitgenoodigd toen de atmosfeer hiervoor, naar men meende, bijzonder gunstig was. De snelle regeling van het incident met de „Deutschland" en de terugkeer van Duitschland en Italië in de niet-inmengingscommissie voordat zelfs nog uit Spanje de gevraagde verze keringen binnen waren gekomen, werden beschouwd als teekenen van een toene- menden wederzijdschen goeden wil. Er zal wel eenigen tijd over heengaan, voordat zich weer een gunstige gelegenheid voordoet om te spreken over den oorlog in Spanje of over de wijzen om tot een Europeesche regeling te gera ken. Het bezoek van von Neurath moet men dan ook als voor onbe- paalden tyd uitgesteld beschou wen. FRANKRIJK CHAUTEMPS ZET ZUN PLANNEN UITEEN. Hij wil een nieuwe Volksfrontregeering. In een gisterenmiddag gehouden bijeen komst van de radicaal-socialistische Kamer fractie heeft Chautemps uiteengezet, dat hij zou trachten een ministerie te vormen, dat uitgaat van hetzelfde programma als de vorige regeering. Op financieel gebied scheen het hem mogelijk, aan te sturen op een oplossing, die meer door liberalisme, dan door dwang is geïnspireerd, daarbij rekening houdend met den wil van de Kamer, een eind te maken aan het optreden van hen, die een offensief tegen de spaar ders en de valuta zijn begonnen. Hij was van meening, dat alle voordeelen, die het laatste jaar door de volksmassa's zijn ver worven, moeten blijven bestaan en dat de atmosfeer van de „pauze" eveneens moet voortduren. Chautemps stelt zich dus voor, een regeering van verzoening, orde, arbeid en discipline te vormen, binnen de grenzen van de Volksfront-meerderheid. De kabinetsformateur is zeker van de sympathie van zijn eigen fractie, de radi caal-socialisten; hij tracht zich thans den steun te verzekeren van de overige groepen, die in het afgetreden kabinet vertegenwoor digd waren. Op de eerste plaats heeft hij contact gezocht met de socialisten en hij heeft den aftredenden minister-president Leon Blum verzocht zitting te nemen in de nieuwe regeering. Blum heeft zijn vroege- ren medewerker zijn persoonlijken steun verzekerd, doch hij wees erop, dat de partij- instanties alleen geldige beslissingen kun nen nemen. Chautemps verzocht hierop Blum al zijn autoriteit in de partij aan te wenden opdat spoedig een beslissing worde genomen. Het deelnemen van de socialisten aan de nieuwe regeering is niet a priori uit gesloten. EEN SOCIALISTISCHE BETOOGING. Slaags met de politie. De socialistische federatie van het Seine- departement heeft gisteravond te Parijs een demonstratie gehouden, welke door ver scheidene duizenden personen werd bijge woond en waarin verscheidene sprekers zich voor handhaving van het Volksfront en de regeering-Blum uitspraken. Tenslotte werd een motie aangenomen, waarin ver klaard wordt, dat men zich met alle mid delen verzet tegen een terugkeer van de financieele oligarchieën en de politieke re actie, en de vorming vraagt van een regee ring, die een getrouwe afspiegeling is van de partijen van het Volksfront. Na bovengenoemde vergadering zijn on geveer drieduizend betoogers in optocht naar de Avenu de la Grande Armee ge trokken. De politie trachtte verscheiden malen hen uiteen te drijven, maar de ma nifestanten slaagden er in, op de Place l'Etoile weer bijeen te komen en de Champs Elysées af te dalen. Zij stuitten hier op een afzetting van de mobiele garde en een ernstige vechtpartij ontstond. Tenslotte werden zij uiteengejaagd. Tegen midder nacht was de kalmte weergekeerd. Er vie len geen gewonden, er zijn geen arrestaties verricht. POLEN DE ANTI-SEMITISCHE UITBARSTING TE CZENSTOCHOWA. Wilde tooneelen. De toestand te Czenstochowa, waar se dert Zaterdag anti-semitische incidenten plaats vinden, is nog steeds gespannen. Gisteravond trokken opnieuw betoogers door de straten. Zij drongen twee synago- ges binnen en wierpen de gebedenboeken op straat. Een tweetal branden, dat door de menigte aangestoken was, kon spoedig worden bedwongen. De Joodsche slacht plaats werd vernield. De Joodsche sena tor Schorr heeft zich gisteravond tot het ministerie van binnenlandsche zaken ge wend. Bij de ongeregeldheden zijn de winkels van 25 Joden geplunderd, twee werden in brand gestoken. Vier personen werden gewond en twin tig liepen kneuzingen op. De Joodsche ge meente heeft bij den minister-president een klacht ingediend. RUSLAND NIEUWE DOODVONNISSEN. »*er Russische priesters en een rabbijn gefusilleerd. Het Militair Gerechtshof van Tobolsk maakt bekend, dat de Russische geeste lijken Nikolai Wtoroff, Segoji Wasilewski, Ivan Bogorad, Pavel Smirnoff en de rab bijn Feingold op last van de militaire rechtbank beschuldigd zijn van hoogver raad en spionnage ten gunste van Japan en Duitschland. De beklaagden hebben bekend dat zij zich aan spionnage schul dig hebben gemaakt; de rabbijn zou zelfs met de consuls dezer landen in relatie hebben gestaan. Op grond van de bepalingen ter be scherming van den Sovjetstaat, veroor deelde de rechtbank alle beklaagden tot den dood door den kogel. Het vonnis is intusschen reeds door de O.G.P.U. voltrokken. DE BOLSJEWISTISCHE AUGIAS-STALw Nieuwe beschuldigingen. De „Pravda" bericht, dat Kasimir Be- nek, volkscommissaris van landbouw van Witrusland in het partijcongres van deze republiek een volksvijand is genoemd. Het blad „Rabotchi", dat te Minsk ver schijnt, voegde hieraan toe, dat ook de volkscommissaris van onderwijs Anami Diakof werd aangeklaagd. Dit blad be richt verder, dat Tsjerviakof, oud-presi dent van het centraal uitvoerend comité, die naar verluidde, om familieredenen zelfmoord heeft gepleegd, voor het con gres eveneens werd aangeklaagd, hij zou hebben samengewerkt met generaal Ubo- rewitsj, die tezamen met Toschatsjekski werd terechtgesteld. Voor het congres werd bovendien een groot aantal ambtenaren beschuldigd van separatistische actie, Trotskiïsme en sabo tage, welke ten doel had het industrieele plan voor Witrusland in 1937 te doen mis lukken. Zoo zou Wladimirski, oud-direc teur van de spoorwegen, verscheidene on gelukken hebben georganiseerd, vooral tegen troepentransporten. De directeur van de houttrust Rosin zou fabrieken heb ben verbrand en de directeur van het ver voer op de rivieren, Golovanif zou dit vervoer hebben doen verlammen. In to taal werden veertien directeuren en zes tien onderdirecteuren ontmaskerd als contra-revolutionairen. Verder wordt uit Moskou vernomen, dat mevrouw Ziumbilova, commissaris van de sociale verzekeringen in de Krim, en eenige anderen zijn gearresteerd, omdat zij 413 duizend roebel van de staatsgelden hebben verduisterd. NIANDSJOERIJE. AANSLAG OP KEIZER POE JI. De keizer bleef ongedeerd. Het blad „Sin Wen Pao" bericht uit Harbin, dat op 13 Juni j.l. een aanslag is gepleegd op den keizer van Mandsjoekwo. Poe Ji, de keizer, bleef evenwel onge deerd. Van de drie daders werd één ge grepen. NOG STEEDS GRENSINCIDENTEN. Van de Oostelijke grens van Mandsjoe kwo wordt een aantal grensincidenten gemeld. Gisteren werd door een Sovjet- Russische kanonneerboot geschoten op een grenspatrouille van Mandsjoekwo aan den oever van de Amoer ten Noorden van Tsien Fen Tse, 25 kilometer ten Westen van Tsjikote. Verder hebben een dertigtal Sovjet- Russische soldaten een eilandje in de Amoer op 25 K.M. stroomopwaarts van Tsjikote bezet en de bewoners gevraagd zich te verwijderen. Andere troepen be zetten een eilandje ongeveer 50 K.M. stroomopwaarts van Tsjikote en dwongen de hier aanwezige goudzoekers zich terug te trekken. Enkele arbeiders werden mee gevoerd. NED. OOST-INDIE NOODLOTTIG VERKEERSONGELUK. Aneta seint uit Soerabaja: Gisteravond om zes uur is de korporaal-machinist P. Dijkman op den Colomboweg tegen een boom gereden. Hij werd op slag gedood. LUCHTVAART DE VLUCHT VAN AMELIA EARHART. Aneta seint uit Bandoeng: Amelia Ear- hart is heden per auto van Bandoeng naar Batavia vertrokken. Er is alle kans, dat zij Woensdag, 23 dezer, en dan waarschijn lijk zeer vroeg in den morgen, haar vlucht zal voortzetten. Vermoedelijk zal de vol gende stopplaats Koepang zijn, met moge lijk een tusschenlanding te Soerabaja. In dien het weer meewerkt, zal zij misschien tot Port Darwin doorvliegen. DUITSCHE BALLON TOT DALEN GEDWONGEN. Deelnemers aan den Gordon Bennett-race. Naar Tsjechoslowaaksche bladen melden, hebben Tsjechoslowaaksche vliegtuigen gistermiddag den Duitschen ballon „Chem nitz 10" in de nabijheid van Praag gedwon gen te landen. De ballon was bemand met twee perso nen, die bij hun verhoor mededeelden, dat zij aan een wedvlucht van Brussel uit deelnamen. (Waarschijnlijk betreft het hier den Gordon Bennettwedstrijd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 5