De Kerkvervolging
Duitschland
SANEERING BLOEMBOLLEN
VAK AFGESTEMD.
28ste Jaargang
DINSDAG 22 JUNI 1937
No. 8755
S)e £cid^eli£(Boii/fca/rit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V Rondom de Kabinetsformatie
Het schijnt, dat de Kabinetsformatie,
waaraan in rustig en kalm overleg is ge
werkt, nu spoedig gereed zal zijn.
De „Tijd" schreef gisteravond in een ar
tikel:
Een Kabinet op positief christelijke
basis, een Kabinet, dat door Kuyper of
Heemskerk zou bezegeld kunnen wor
den, is thans aanstaande. Ongetwijfeld
zal het blazen thans weer beginnen. De
„Avondpost" valt al in verwijten te
gen „de anti-rev. groep" uit, omdat die
niet „van meet af krachtig stelling
had gekozen ten gunste van een bree-
de-basis-Kabinet, zooals dr. Colijn dat
wenschte" en diens „positie zou dan
veel sterker zijn geweest en die van de
Katholieken veel zwakker." De Katho
lieken zijn natuurlijk de hoofdschuldi
gen, en ze zullen straks wel met schor
pioenen gegeeseld worden En nu de op
hitsing tot verdeeldheid tusschen Ka
tholieken en Anti-Revolutionnairen
mislukt is, zal het aureool van dr. Co-
lijn het moeten ontgelden. De vrien
den, die hem verlieten, zullen hem een
doornenkroon opzetten. Maar deze mis
staat een Christen Staatsman minder
dan de libertijnsche muts.
Ook wij wezen er dezer dagen op, hoe de
stemming ten opzichte van dr. Colijn in
liberale kringen aan het keeren is. Ty
pisch voorbeeld van de voosheid veler men-
schelijke achting!
En wij wezen er ook reeds op, hoe een
anti-p apistische aanval op de Ka
tholieken wordt voorbereid enkel en al
leen, omdat van de Katholieken veronder
steld wordt (en met alle reden!dat zij
(evenals trouwens, klaarblijkelijk, de Anti-
rev. en Chr. Hist.!!) een Kabinet wenschen
op positief christelijke basis.
De Katholieken zullen zich» daardoor
echter niet laten beangstigen. Zij zijn ge
lukkig sterk sterk in politieke
eenheid!
De Kabinetsformatie
Uit Den Haag wordt bericht, dat gister
morgen de Kabinetsformateur dr. Colijn een
onderhoud van ruim een half uur met den
voorzitter der Kath. Fractie mr. Goseling
had. Nadien ontving hij dr. A. A. L. Rut
gers. Ook heeft een conferentie plaats ge
had met de Ministers van het demissionaire
Kabinet, de heeren jhr. v. Lidth de Jeude
en mr. de Graeff.
Gisteravond heeft dr. H'. Colijn, thans te
zijnen huize, wederom een onderhoud ge
had met mr. dr. ir. J. A. M. van Buuren, di
recteur van het departement van Verkeer
en Waterstaat in Nederlandsch-Indië, die
sedert eenigen tijd in verband met een bij
zonder opdracht hier te lande vertoeft.
In politieke kringen houdt men thans
met de mogelijkheid rekening, dat de heer
Van Buuren in aanmerking komt voor de
portefeuille van Waterstaat, voor het ge
val minister Van Lidth de Jeude van het
Kabinet niet weer deel zal uitmaken.
Verwacht wordt, dat de samenstelling
van het nieuwe Kabnet thans spoedig,
waarschijnlijk niet later dan Woensdag,
haar beslag zal krijgen.
CONGRES DER INTERNATIONALE UNIE
DER KATHOLIEKE PERS.
Op het achtste Congres van de „Perma
nente Commissie der Katholieke Dagblad
directeuren" te Budapest, waaraan werd
deelgenomen door afgevaardigden uit
Frankrijk, Hongarije, Polen, Italië, Enge
land, Holland, België, Luxemburg, Tsjecho-
Slowakije en Oostenrijk, werden zeer be
langrijke besluiten genomen.
Ofschoon de besprekingen van het Con
gres een vertrouwelijk karakter droegen,
kwam bij de beraadslagingen wel heel dui
delijk naar voren, dat de onpartijdigheid
der bestaande telegraafagentschappen niet
altijd zoodanig is, dat zij de Katholieke
Pers tot voldoening kan strekken. In ver
band hiermede werd een Subcommissie be
noemd, waarin een lid uit België, Frankrijk
en Zwitserland werd gekozen, die dit
vraagstuk nader onder het oog zullen zien.
Bijzondere waardeering werd uitgespro
ken voor de wijze waarop de Algemeen
Secretaris dr. H. Hoeben de Fransche en
Duitsche Persdienst verzorgd, een organi
satie welke reeds zoodanig is uitgebouwd,
dat eerlang een nieuwe uitbreiding te wach
ten is.
in
Nieuwe oproep van den
Bisschop van Berlijn
Nadat de Bisschop van Berlijn op dui
delijke wijze stelling heeft genomen te
gen diegenen, die zich misdragen hebben,
schroomt mgr. dr. Konrad Graad von
Preysing er niet voor, om het klaarblijke
lijke doel der Nationaal-Socialistische
perscampagne te ontmaskeren.
„Voor de kenners der Duitsche verhou
dingen in de pers is het boven alle twijfel
verheven, dat het onafgebroken trommel
vuur met procesberichten op de openbare
meening van het Duitsche volk dienstbaar
wordt gemaakt aan de bepaalde taktiek
en doeleinden van toonaangevende poli
tieke kringen. Behalve de algemeen dui
delijk tastbare doeleinden, om de katho
lieke Kerk te belasteren, treden nog drie
heel bijzondere oogmerken duidelijk naar
voren:
1. De uitwerking van de publicatie der
Pauselijke Encycliek „Met brandende
zorg" moet zooveel mogelijk verzwakt
worden.
2. Het verzet der Kerk ten opzichte van
het vraagstuk der gemeenschappelijke
school en der opvoeding van de jeugd in
vijandelijken geest tegen het christendom
moet overwonnen worden.
3. De vertrouwelijke omgang tusschen
Kerk en geloovigen in het algemeen en
vooral het vertrouwen van ouders en on
derwijzers in priesters en kloosterlingen
moet vernietigd worden.
Uitvoerig, en aan de hand van talrijke
citaten bewijst de Bisschop van Berlijn
bedoelde drie punten.
Vervolgens constateert de Bisschop van
Berlijn dat hij de uitbuiting der zedelijk
heidsprocessen voor propagandistische
doeleinden, talrijke onwaarheden worden
verspreid. Niet alleen dat de zedelijkheids
delicten die in kringen der Nationaal-so-
cialisten zijn voorgekomen, vrijwel alge
meen verzwegen worden, maar in de pers
heeft men nooit den nadruk gelegd op het
feit, dat de priesters, die misdeden en ver
oordeeld werden, veelal Nationaal-Socia-
listen waren die met hun kerkelijke over
heid op gespannen voet leefden.
De Bisschop beschrijft dan verder op
welke wijze de zedelijkheidsprocessen
voor propagandistische doeleinden worden
uitgebuit, en vervolgt dan:
„Ik zou er nog op willen wijzen,
hoe de haat, die jarenlang tegen
Christendom en vooral tegen de Ka
tholieke Kerk is uitgezaaid, reeds
haar vruchten begint te toonen. Ik
wijs slechts op de vernieling van
kruisbeelden in de bisdommen Frei
burg en Rottenburg, de aanslag op
Kardinaal Faulhaber, de bespotting
en aanvallen op zijn persoon bij het
verlaten van de kerk in München, de
tot tweemaal toe herhaalde bestorming
van het Bisschoppelijk Paleis in
Wurtzburg, het vernielen van een
Christusbanier, het stukslaan van een
Rustaltaar voor de Sacramentspro
cessie in Eichstatt en de bezoedeling
van een nieuwe kerk in Wandlitzsee
die nog geconsacreerd moest worden.
Tenslotte wijst de Bisschop er op, hoe
juist door deze actie tegen de Katholieke
Kerk de jeugd wordt geschaad eri afbreuk
wordt gedaan aan de volksgemeenschap.
Met het oog op het algemeen belang van
het volk dringt de Bisschop er op aan, om
een einde te maken aan het uitbuiten van
zedelijkheidsprocessen voor propagandis
tische doeleinden.
WAT ZAL DUITSCHLAND DOEN?
Het eischt in beslag neming van de
regeeringsduikbooten
LONDEN, 22 Juni (A.N.P.). Volgens de
„Daily Telegraph" verklaarde men gister
avond in Duitsche kringen te Londen, dat
Duitschland, tenzij de andere mogenheüen
de door Duitschland gewenschte gedrags
lijn willen volgen en met haar vloten voor
Valencia verschijnen om beslag te leggen
op de duikbooten der regeering te Valen
cia, vanmeening zal zijn, dat de methode
van overleg geen voldoening heeft ver
schaft, zoodat de Duitsche regeering vrij is
tot individueele actie over te gaan. Men
liet doorschemeren, dat Duitschland onder
die omstandigheden opnieuw de Lorden-
sche commissie zou verlaten.
Naar aanleiding van het uitstellen van
von Neuraths bezoek schrijft de „Daily
Telegraph", dat het Duitsche besluit te
Londen betreurd wordt omdat het niet al
tijd gemakkelijk is een nieuwen datum voor
een uitgesteld diplomatiek bezoek te vinden.
Alg. Ver. voor Bloembollencul
tuur verwerpt de ordenings
maatregelen met 137
tegen 79 stemmen
HOOFDBESTUUR GAAT
AAN HET WERK
De Algemeene Vereengiing voor Bloem
bollencultuur kwam gistermiddag in bui
tengewone algemeene vergadering bijeen,
ter bespreking van de vraag of de sanee
ring in 1936 gehandhaafd zou moeten wor
den.
Na het openingswoord van den voorzit
ter, dr. J. Verhage, werd de kwestie onmid
dellijk ter tafel gebracht
De afd. Voorhout verklaarde zich te ge
voelen als een gast bij een begrafenis. Laat
men twee sprekers bij de baar het woord
laten voeren, dr. Dijt als anti-saneerder en
den heer D. W. Lefebor, die een dankzeg
ging kan uiten voor de '.betoonde belangstel
ling en een in memoriatm, waarin de goede
daden van den overledtene worden belicht.
Dit voorstel werd met groote meerderheid
van stemmen verworpen.
De ketenen weg.
Onder applaus betrad dr. Dijt het spreek
gestoelte. De voorzitter wees er op, dat
iederen spreker tien minuten spreektijd zijn
toegestaan, zoodat men niet teveel voor
applaus mag opeisChen (hilariteit).
Dr. Dijt zette in het kort de wordingsge
schiedenis van de saneering uiteen en de
daarna sterk veranderde omstandigheden,
waardoor deze maatregelen funest werden
Het bedrijf is absoluut verplaatst naar het
buitenland, hetgeen spr. met cijfers aan
toonde. Wil men nog langer de bedrijfs-
maatregelen, dan gaat het heele vak in Ne
derland naar den kelder. Zou de regeering
een onderzoek instellen naar het aantal
ove-treders van de saneering, dan zou het
percentage dichter bij de 100 dan bij de 99
liggen. De kleine munt-correctie heeft het
vak eenige verlichting gegeven en er is re
den tot optimisme. Teeltregeling voor 1938
is ongewenscht, te meer daar dit jaar mil-
lioenen meer bollen verkocht zijn, zoodat
de opleving in het economische leven ook
hier gevoeld wordt. Laat men het initiatief
niet verliezen en niet verschrompelen. Weg
met de vrees, weg met de bangheid! Van
daag de ketenen weg, de boeien los, een
vrij bollenbedrijf!!
De heer Murk legde er nog een schepje
bovenop en meende, dat niemand meer
aan de minimum-prijzen wil vasthouden.
Een klein percentage denkt nog iets te kun
nen hebben aan de teeltregeling. De natuur
regelt de teelt wel, zooals een week geleden
nog duidelijk is geworden. Een hoogere
macht regelt alles, zooals het goed voor
ons is.
Men stemme unaniem tegen de saneering.
De afd. Voorhout temperde het enthou
siasme eenigszins door er op te wijzen, dat
er thans van een schijn-opleving sprake
zou kunnen zijn. Wat de vlucht van de cul
tuur naar het buitenland betreft, merkte
spr. op, dat men buiten onze grenzen toch
nooit een product van dezelfde standing
kan krijgen.
Geroep: Je weet er niks van!
De heer Grullemans sprak de hoop uit,
dat Den Haag vandaag de stem van het vak
zal hooren en dat deze zal doordringen tot
de onpartijdige Nederlandsche ministers.
Men moet niet meer van Den Haag afhan
kelijk zyn. Door de devaluatie is ontzet
tend veel meer verkocht, uitbreiding van
de cultures is broodnoodig!
De heer D. W. Lefeber was er van over
tuigd, mosterd na den maaltijd op te die
nen, maar wenschte toch als saneerder een
laatste poging voor behoud te wagen. Er
zijn nog handelsbelemmeringen, die een
woordje meespreken. Buitenlandsche mach
ten stellen vast, hoe groot de invoer van
bloembollen mag zijn ten opzichte van hun
eigen bloemenrijkdom. Het werkloozen-
vraagstuk wordt niet opgelost door uitbrei
ding van de teelt.
Alle besturen van kweekersorganisaties
zijn er volgens spr. van overtuigd, dat het
vak nog niet kan buiten eenigen bedrijfs-
maatregel.
De heer Rijneveld stelde vast, dat alleen
de Alg. Ver. voor Bloembollencultuur een
beslissing heeft te nemen over het vak. Het
hoofdbestuur heeft zich thans van een
standpunt onthouden, zoodat de heer Le
feber eerst den uitslag van de stemming
had moeten afwachten.
De Algemeene Vereeniging.
De discussie werd dan voortgezet over
de uitdrukking „alle besturen van kwee
kersorganisaties". Het Holl. Bloembollenge
nootschap, de L.T.B. en andere bij de con
tact-commissie aangesloten vereenigingen
hebben hun leden geen gelegenheid gege
ven om voor 1938 een uitspraak te doen.
Waar halen die besturen het recht van
daan, aldus de heer de Zeeuw, om zoo op
te treden? Alleen de Alg. Ver. voor Bloem
bollencultuur heeft het eerste en laatste
v/oord en daarom huldigde spr. het hoofd
bestuur, dat zich afzijdig heeft gehouden
en de vergadering een zuivere uitspraak
wil laten doen.
De vlag uit!
De heer de Brabander bewees op de hand
van citaten, dat de oud-voorzitter, de heer
E. H. Rrelage, aan de zijde van de anti-sa
neerders staat. Alvorens wij afscheid van
de Sierteeltcentrale gaan nemen, aldus spr.
(daverend en langdurig applaus), willen
wij verklaren, dat de heeren er van ge
maakt hebben, wat er van te maken was,
maar dat de opzet verkeerd was. De heeren
kunnen van een welverdiende rust gaan
genieten.
Onder minutenlang gejuich verzocht spr.
straks de vlaggen op het Krelagehuis te
hïjschen, wanneer de saneering gevallen is.
Bij stemming werden alle sanerings
maatregelen voor 19371938 ongewenscht
geacht. Vóór afschaffing 137, tegen 79^stem-
men en 6 blanco (langdurig gejuich en ge
klap).
De heer Murks feliciteerde het hoofdbe
stuur, de leden en het vak met dezen uit
slag en sprak de hoop uit, dat het hoofdbe
stuur alles in het werk zal stellen om de be
lemmeringen zoo spoedig mogeiijk op te
heffen.
De voorzitter verklaarde, dat deze uit
spraak overtuigend is en dat het hoofdbe
stuur en zeker ook spreker alles in het
werk zullen stellen om ze loyaal uit te voe
ren. De Alg. Ver. voor Bloembollencultuur
is inderdaad de vereeniging bij uitstek voor
het vak, omdat 80 tot 85 pet. van de be
langhebbenden in de bloembollencultuur er
in georganiseerd is.
Na de rondvraag werd de bijeenkomst
gesloten.
De wereld
in vogelvlucht
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
De burgeroorlog in Spanje blijft een
bron van onrust. Vooreerst natuurlijk in
het ongelukkige Spanje zelf, dat in twee
stukken is gereten, maar vervolgens ook
in het overige Europa. De Europeesche mo
gendheden hebben zich weliswaar aange
sloten bij het verdrag, dat beoogt zich niet
te mengen in de Spaansche aangelegenhe
den, maar dit verdrag wordt op alle moge
lijke manieren ontdoken. De Britsche re
geering heeft gisteren juist haar diepe te
leurstelling uitgesproken over het zoo
slechte functioneeren van de non-interven
tie. Het blijkt en dat zegt minister Eden
officieel; het zijn dus geen losse praatjes!
dat er nog steeds wapens in handen van
de strijdende partijen worden gespeeld.
Waarschijnlijk heeft Eden dat den Duit-
schers ook verweten, bij de besprekingen
omtrent de te nemen maatregelen inzake
het incident met de „Leipzig". De bespre
kingen verloopen nl. zeer stroef. De Duit-
schers stellen hun eischen en de Engel-
schen schijnen nu minder dan ooit geneigd
om daaraan tegemoet te komen. Dit heeft
misnoegen verwekt bij de Duitschers en
om uiting te geven aan dit misnoegen is
het bezoek van den Duitschen minister
van buitenlandsche zaken von Neurath
voor onbepaalden tijd uitgesteld. Dat de
minister niet uit Berlijn weg kan, zooals
officieel wordt opgegeven als reden van
het uitstel, is natuurlijk maar een voor
wendsel. Iedereen begrijpt de ware reden
en het is dan ook heel natuurlijk, dat Lon
den zijn spijt daarover uitdrukt en consta
teert, dat er van dit bezoek nu voorloopig
wel niets zal komen.
In Frankrijk is Chautemps nog bezig met
de vorming van een nieuwe regeering. Of
schoon men het daar vlugger kan dan hier,
vereischt dat toch eenigen tijd.
BUITENLAND.
Engeland teleurgesteld over de werking
der non-interventie. De besprekingen der
controle-mogendheden over het „Leipzig"-
incident willen niet vlotten. (2de blad).
De kabinetscrisis in Frankrijk. (2de blad)
Minister Goebbels meent, dat er meer
dan genoeg kerken zijn in Duitschland.
(2de blad).
Von Neurath's bezoek aan Londen wordt
uitgesteld. (2de blad).
De Augias-stal in Rusland. (2de blad).
BINNENLAND.
De kabinetsformatie. (1ste blad).
Uitspraak tegen handhaving van de sa
neering in het bloembollenvak. (1ste blad).
Instituut Stad en Landschap van Zuid-
Holland. (2de blad).
OMGEVING.
Ongelukken onder Stompwijk en Veur.
(lste en 2de blad).
Installatie burgemeester van Hillegom.
(lste blad).
Doodelijke ongelukken te
Veur en te Stompwijk
Man van schoorsteen, die
gesloopt werd, neergestort
en onmiddelijk gedood
Hedenmorgen omstreeks half elf heeft
aan de Coöp. Malerij „Nooit Gedacht" te
Veur een doodelijk ongeluk plaats gehad.
De 63-jarige J. H. E. Hotze uit Leiden
was bezig met het sloopen van den nog
pl.m. 30 M. hoogen schoorsteen der malerij
en is door tot nu toe onbekende oorzaak
van deze hoogte naar beneden gevallen en
tusschen de puinstukken terecht gekomen.
Het slachtoffer was vrijwel op slag dood,
zoodat dr. Perquin, die dadelijk aanwezig
was, slechts den dood kon constateeren.
De pastoor van Leidschendam heeft H.
nog het H. Oliesel toegediend.
Twee zoons van H., die daar eveneens
werkzaam waren, zagen het vreeselijk on
geluk gebeuren.
Door de politie is een nader onderzoek
ingesteld.
Jongen door melkauto
overreden en gedood
Gisteravond had een doodelijk ongeval
plaats op den nieuwen rijksweg nabij de
fabriek van Enkes onder Stompwijk.
De 10-jarige J. M. Schotborch, wonende
Stadhoudersstraat 19 te Rijswijk, sprong uit
een in beweging zijnde melkauto van de
N.V. Heza, bestuurd door Th. H. van Dijk,
om te kijken of de klap van den wagen
dicht was.
De chauffeur stopte direct en constateer
de toen, dat de jongen op den grond lag en
door een achterwiel overreden moest zijn.
Dr. de Leeuw uit Voorburg, die spoedig
ter plaatse was, kon slechts den dood con
stateeren.
Het lijk is overgebracht naar het lijken
huis te Leidschendam.
