FRANSCHE REGEERING IN EEN
HACHELIJKE POSITIE
ZATERDAG 19 JUNI 1937
DE LE1DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
Staatscommissie wil volmacht beperken
ZAL BLUM AFTREDEN?
IS EEN COMPROMIS MOGELIJK?
In de wandelgangen van de Kamer wor
den de berichten, welke van den Senaat
worden ontvangen, druk besproken. Men
hoopt, dat dit regeeringslichaam zijn on
verzoenlijke houding niet zal handhaven
en dat men vanavond tot een compromis
zal komen. De leden van de oppositie vragen
evenwel hoe een dergelijk compromis tot
stand zou moeten komen.
De minister van financiën, Vincent
Auriol, heeft gistermiddag aan den rappor
teur-generaal van de financieele Senaats
commissie, Abel Gardey, een brief gezon
den waarin hij hem herinnert aan de tekst,
welke Woensdagochtend zes uur door de
Kamer werd aangenomen. De Senaats
commissie heeft gisteren, na den minister te
hebben gehoord, besloten hem te vragen
voor alles een tekst van een wetsontwerp
tegen speculaties en fraude in te dienen.
In een telefoongesprek heeft Gardey den
minister nog verklaard, dat deze tekst, de
„tekst der volmacht" zou kunnen zijn, even
wel onder voorwaarde, dat de regeering
hierin de maatregelen uiteen zou zetten,
welke zij wilde nemen, en welke zij niet
wilde nemen.
De minister verklaart, dat dit in de hui
dige omstandigheden niet mogelijk is; er
is niet alleen sprake van speculatie en be
lastingontduiking, doch van een kapitaal-
vlucht van naar schatting vijftig tot zestig
milliard franc, sedert een tijd van twee jaar.
Dit kapitaal moet zoo spoedig mogelijk
worden teruggebracht.
Ten slotte vestigt de minister de aandacht
van de commissie op de ernstige moeilijk
heden, welke het gevolg zouden zijn van het
te lang in onzekerheid laten van de geld
markt en van de geheele openbare meening.
Na de vergadering van de financieele
commissie van den senaat heeft de voor
zitter, Abel Gardey, zich naar den minister
president begeven, om hem het ontwerp,
dat gistermiddag door de commissie is op
gesteld, te overhandigen.
De tekst van de financieele Senaats
commissie.
De financieele commissie van den Senaat
heeft gistermiddag van drie uur tot twin
tig minuten over vier vergaderd. Op voor-
I stel van den rapporteur Abel Gardey, heeft
de commissie een nieuwe tekst aangenomen,
bestaande uit één lang artikel, waarin wordt
aangegeven hoe de regeering zou kunnen
strijden tegen de speculatie en fraude.
De tekst van het ontwerp, dat door den
senaatscommissie met achttien stemmen
tegen zes is aangenomen draagt als titel:
„Wetsontwerp, strekkende tot het geven
van de noodige volmachten aan de regee
ring om het hoofd te bieden aan specula
ties, welke de spaargelden en het openbaar
crediet in gevaar kunnen brengen".
Het ontwerp bestaat uit één artikel, dat
als volgt luidt:
De regeering wordt gemachtigd, geduren
de de gewone zitting van 1937 en ten laat
ste tot 31 Juli 1937 bij decreten, besproken
in den ministerraad, maatregelen te nemen,
welke het openbaar crediet en de spaargel
den in gevaar brengen, te voorkomen en te
onderdrukken".
Hierna volgen de feiten, welke verboden
zijn, ni. alle maatregelen tot wijziging van
de pariteit van de franc, zooals deze is vast
gesteld bij de wet van 1 October 1936, alle
maatregelen strekkende tot een gedwongen
leening, een gedwongen liquidatie of een
gedwongen conversie van de openbare
schuld of particuliere schuld en verder alle
maatregelen, strekkende tot het wijzigi:/:n
van de betrekkingen tusschen den staat en
de Fransche Bank.
Vanavond komt de Kamer weer bijeen.
In de Kamer heeft Herriot medegedeeld,
dat de regeering heeft verzocht, dat de
Kamer vanavond om negen uur bijeen zal
komen ter behandeling van het financieele
wetsontwerp, nadat het door den Senaat
besproken zal zijn. Hiertoe werd besloten.
De Senaat zal het ontwerp hedenmiddag
drie uur bespreken.
Regeering dreigt met aftreden.
Een gezaghebbend politieke persoonlijk
heid heeft gisteravond tegenover journalis
ten verklaard: „Het huidige kabinet zal
niet de verantwoordelijkheid op zich nemen
aan de macht te blijven, wanneer het Maan
dag niet beschikt over de middelen, die de
verdediging van den franc kunnen verzeke
ren".
STRIJD OM BILBAO IN
LAATSTE STADIUM
Voorstad San Esteban
gevallen
OMSINGELING VAN VERSCHILLENDE
KANTEN.
Radio Nacicnal heeft medegedeeld, dat
de rechtsche troepen de rivier Nervion ten
Zuiden van Bilbao zijn overgestoken en
belangrijke stellingen bezet hebben, waar
door zij de stad in het Zuiden hebben om
singeld.
.De rechtschen hebben na vrij hevige ge
vechten de voorstad San Sebastian geno
men, ten Noorden van Das Caminos. Vier
tank's der regeering hebben zwaren tegen
stand geboden aan de infanterie van Navar.
ra, maar ten slotte dwong de artillerie hen
in Begona terug te trekken.
Gisteren constateerde men voor de eerste
maal de afwezigheid van artillerie bij de
Basken.
Ten Oosten van Bilbao hebben de recht-
hoogten van Archando en vanmorgen heb
ben zij het radiostation van Bilbao be
stormd. Een tegenaanval der Basken werd
afgeslagen. De versterkingen waren door
de regeeringstroepen ondermijnd. Na de
bestorming werden de mijnen tot ontplof
fing gebracht.
Daardoor hadden de rechtschen betrek
kelijk hooge verliezen, in het geheel on
geveer 100 man. Zij wisten de stelling ech
ter te behouden. Waarschijnlijk is de Wes
telijke helling van den berg tot aan den
rand van de stad op verscheidene plaatsen
ondermijnd. De troepen hebben dus de
zwaarste stukken terrein nog voor zich,
aangezien ook volgens verklaringen van
overloopers de huizen van den geheelen
stadsrand tot machinegeweernesten zijn in
gericht.
Van Archanda kan men ln de straten
van Bilbao barricades zien.
Van het veroverde Casino hebben recht
sche tanks de vijandelijke stellingen van
Bagona een voorstadswijk ten Oosten van
Bilbao, beschdten.
ARRESTATIE LEIDERS VAN DE
P.O.U.M.?
De Executieve Raad van de Independent
Labour Party heeft gisterenavond bekend
gemaakt, dat het bevel tot arrestatie is uit
gevaardigd tegen alle leden van den Exe
cutieve Raad der P.O.U.M. en tegen 40 le
den van den raad dezer partij in Barcelona.
Onder de personen, die gearresteerd zou-
vooidienst in de Straat van Gibraltar,
den moeten worden, zou zich Andre Nnin,
de vroegere Catalaansche minister van jus
titie, bevinden. Wanneer de betrokken per
soon niet zou kunnen worden gevonden zou
BUITENLAND
zijn vrouw of een familielied als gijzelaar
gevangen genomen moeten worden. De
Executieve Raad van de I. L. P. heeft gis
teravond de regeering van Valencia een
pro test telegram gezonden.
DE NEDERLANDSCHE MARINE
SCHEPEN IN DE STRAAT VAN
GIBRALTAR.
In verband met de zich geleidelijk ge
wijzigd hebbende omstandigheden in Straat
Gibraltar heeft de commandant vap Hr.
Ms. „Johan Maurits van Nassau", na door
den Nederlandschen Minister van Defen
sie daartoe gemachtigd te zijn, aan de hem
toegevoegde onderzeeboot O. 15 opdracht
gegeven naar Nederland terug te keeren.
Hr. Ms. „Hertog Hendrik" blijft geduren
de haar oefeningsreis in de buurt der At
lantische eilanden, reserve voor den con-
vooidienst in de Straat van Gibraltar.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
PASSAGIERSSCHIP IN DE MIDDEL-
LANDSCHE ZEE VERGAAN.
Gistermorgen heeft men op het strand
van Saida wrakstukken gevonden van
een Britsch schip. Men meende aanvanke
lijk dat het de „Strathmore" was, welk
schip op 6 dezer met talrijke passagiers
van Malta is vertrokken voor een kruis
tocht in de Middellandsche Zee.
Naar men evenwel te Londen ver
klaart, bevindt het s.s. „Strathmore" zich
te Southampton.
De op het strand van Saida gevonden
wrakstukken zijn dus afkomstig van een
ander schip, waarvan men de identiteit
thans tracht vast te stellen.
ONTPLOFFING IN DUITSCHE
AMMONIAKFABRIEK.
In de ammoniakfabriek van de brou
werij Duisburg heeft zich gisterenmiddag
een ontploffing voorgedaan, welke groote
verwoestingen aangericht heeft.
DUITSCHLAND
DE KERKVERVOLGING.
Christelijke Padvindersorganisatie
ontbonden.
De Geheime Staatspolitie te Weimar,
heeft op bevel van het Bureau der Gestapo
in Berlijn en met goedvinden van den
Rijksminister voor Kerkelijke Aangelegen
heden de „Christelijke Pfadfinderschaft" op
grond van paragraaf I van de verordening
van den Heer Rijkspresident tot bescher
ming van Volk en Staat ontbonden.
DE ACTIE TEGEN DE
EVANGELISCHE KERK
Uitbreiding in de provincie
Volgens in Berlijn ontvangen berichten
schijnh de Gestapo thans haar optreden
tegen de Evangelische Kerk tot de provin
cie te hebben uitgebreid.
Overal worden de in oppositie zijnde
predikanten verhoord, terwijl reeds nog
weer twee predikanten zouden zijn gear
resteerd, n.l. dr. Middendorf uit Olden
burg en ds. Heim uit Schneidemuehl. Sinds
het aan de macht komen van de Nationaal
Socialisten zijn ongeveer 500 predikanten
en kerkelijke functionarissen in de gevan
genis en het concentratiekamp gezet en
weer vrij gelaten.
Een nauwkeurig overzicht leidt tot de
conclusie, dat op zijn minst vier vier en
twintig predikanten niet langer vrij zijn
in hun bewegingen.
FRMKRIJK
HET PAUSELIJK PAVILJOEN OP D7
WERELDTENTOONSTELLING
Kard. Pacelli zal het bij zijn bezoek aan
Parijs openen
Naar de Parijsche correspondent van de
„Msbd." verneemt, zal de officieele ope
ning van het katholiek pauselijk paviljoen
op de Parijsche tentoonstelling geschie
den door den kardinaal-staatssecretaris
Z. H. Em. Pacelli, in tegenwoordigheid
van den president van de Fransche repu
bliek.
De plechtigheid zal plaats hebben bij
het bezoek, dat de kardinaal-staatssecreta
ris aan Parijs brengt op terugreis van Li-
sieux, waar, zooals men weet, de kardi
naal als pauselijk delegaat tegenwoordig
zal zijn bij de ingebruikneming van de
groote basiliek van de H. Theresia.
De plechtige opening van het pauselijk
paviljoen zal dientengevolge plaats heb
ben op 12 of op 13 Juli.
Hoewel dus de openingsplechtigheid
van het paviljoen andermaal is uitgesteld,
zullen toch van 2 Juli af de meeste zalen
voor het pubiek geopend* zijn.
DOUMERGUE'S DOOD
Parlement en pers geven uiting aan
ontroering
De tijding van het plotseling overlijden
van den oud-president van de Republiek,
Gaston Doumergue, heeft te Parijs een
buitengewoon diepen indruk gemaakt
meldt de „Msb" uit Parijs. In het bijzon
der in de kringen van den senaat, met
welke de heer Doumergue zeer nauwe be
trekkingen was blijven onderhouden, was
de ontroering groot.
Men herinnerde zich, dat, na als presi
dent van de republiek te zijn afgetreden,
de heer Doumergue zich nogmaals had la
ten ontbieden, om in de zeer moeilijk po
litieke omstandigheden van den 6den Fe
bruari 1934 andermaal het land te dienen
en als minister-president de leiding op
zich te nemen.
Men rekende den heer Doumergue, dien
men nog een zeer krachtige gezondheid
toeschreef, tot de figuren, die het land in
reserve had voor gewichtige omstandig
heden.
Zijn dood is gekomen op het oogenblik,
dat Frankrijk opnieuw in een crisis ver
keert (juist omdat men het werk van den
heer Doumergue vernietigd heeft), waar
van een ernstige ontknooping haast niet
kan uitblijven.
De senaat hief niet alleen haar zitting op
ten teeken van rouw, doch verdaagde de
zeer belangrijke besprekingen, die moes
ten plaats hebben, tot heden,
In de Kamer was de ontroering niet min
der groot en daar verklaarde de heer Flan
din, die den heer Doumergue als minister
president opvolgde, dat het wel een ver
ontrustend samentreffen is, dat de heer
Doumergue, die groote vredestichter in de
ontketende politieke passies, juist het land
ontvalt op het oogenblik, dat de toestand
op zijn hevigst is toegespitst.
De regeering heeft per telegram van den
minister-president Blum, aan de familie
onmiddelijk aangeboden aan den overle
den oud-president de hulde van een na
tionale uitvaart te brengen.
In den senaat sprak de president, de
heer Jeanneney, in de kamer de heer Her
riot, een woord van hulde uit jegens den
overledene, woorden, waarmede de regee
ring haar instemming betuigde.
De pers, ook die, in welke de heer Dou
mergue een tegenstander vond, is unaniem
om aan den grooten doode de erkenning
te geven, dat een warm streven hem de
zwaarste lasten deed aanvaarden met een
volkomen toewijding aan het nationaal
belang.
Mevrouw Doumergue heeft het aanbod
der regeering, haar echtgenoot een natio
nale uitvaart te geven, aanvaard.
RUSLAND
KREEG HET LEGER TE VEEL MACHT?
De meening van den Japanschen
minister Hirota
De Japansche minister van Buitenland-
sche Zaken, Hirota, die vroeger ambassa
deur te Moskou is geweest, heeft in een
commentaar op den toestand in de Sovjet-
Unie als zijn meening te kennen gege
ven, dat Stalin waarschijnlijk maarschalk
Toechatsjefski en zijn medewerkers om het
leven heeft laten brengen, omdat hij wil
de voorkomen, dat de militaire leiders op
politiek terrein te veel invloed zodden
krijgen.
De toenemende populairiteit van Toe
chatsjefski vormde een bedreiging voor de
positie van Stalin, die vreesde voor een
herhaling van de mislukkig van de Fran
sche revolutie in de Sovjet-Unie door de
verschijning van een anderen Napoleon.
Hirota verklaarde voorts van oordeel te
zijn, dat de jonge communisten in de
Sovjet-Unie de overhand krijgen over de
ouderen.
AMERIKA
VAN ZEELAND TE NEW-YORK
Hij vindt een goede stemming
De Belgische ministerpresident en me
vrouw van Zeeland zijn met de „Beren-
garia" te New-York aangekomen.
Sommige Amerikaansche bladen schrij
ven, dat, wanneer de Vereen. Staten wil
len medewerken tot een pacificatie van
Europa, zij liever in overeenstemming met
de herbewapende West-Europeesche demo
cratieën.
De schrijver van een artikel in de
„Washington Star" verklaart, dat er een
beslissende sympathie in het Witte Huis en
op het Staatsdepartement bestaat voor
nauwer contact met de Oslo-mogendhe-
den. De schrijver voegt hieraan toe, dat
het bezoek van Van Zeeland den Ver-
eenigden Staten de kans geeft samen te
werken in zaken de wereld betreffende
met de eveneens neutrale mogendheden
en besluit, dat een nauwer handelsver-
band met de Oslo-staten de Britsche re
geering verzoeningsgezinder zou kunnen
maken jegens Amerikaansche handels
overeenkomsten.
Het valt niet te ontkennen, dat dagbla
den en boeken den laatsten tijd een zeer
gunstige openbare meening hebben ge
vormd ten aanzien van Scandinavië, wel
ke van Zeeland ten zeerste bevorderlijk
zal vinden bij zijn beraadslagingen met
Amerikaansche ambtenaren.
Verklaringen van Van Zeeland
Tegenover journalisten heeft Van Zee
land bij zijn aankomst o.m. verklaard, dat
de dag nadert, waarop een poging in ge
zamenlijk overleg zal kunnen worden on
dernomen om aan de reeds merkbare
gunstige omstandigheden een kans te ge
ven vasten vorm aan te nemen, aangezien
deze strekking gesteund wordt door een
bijna algemeenen wil tot verbetering van
het peil der bestaansomstandigheden.
LUCHTVAART
VLIEGTUIGONGELUK IN ITALIë.
Te Sarzona (Italië) is een bombarde
mentsvliegtuig tegen een huis opgevlogen
bij het starten. Het vliegtuig verbrandde,
waarbij de twee bestuurders om het le
ven kwamen. De overige inzittenden kre
gen lichte verwondingen.
BOTSING TUSSCHEN TWEE MILITAIRE
VLIEGTUIGEN.
Nabij de Fransche stad Lathi zijn twee
militaire vliegtuigen met elkaar in botsing
gekomen en neergestort. Twee militairen
zijn hierbij om het leven gekomen.
NON-STOP-VLUCHT OVER DE
NOORDPOOL.
Volgens berichten, die het militaire ra
diostation te Edmonton (Alberta) heeft
opgevangen, is van Moskou een Russisch
vliegtuig vertrokken, dat van plan is een
non-stopvlucht naar San Francisco te ma
ken. De route loopt over het Poolgebied.
Het vertrek vond plaats om 3 uur gister
middag (Green wichtijd).
De Noordpool gepasseerd.
De Russische consul te San Francisco
heeft een bericht ontvangen, volgens het
welk de Sovjetvliegers den Noordpool om
16 uur 30 (Britsche zomertijd) gepasseerd
zijn.
Het vliegtuig waarmede de vlucht Mos
kouSan Francisco via den Noordpool
wordt ondernomen is een roode en-moto-
rige eendekker, gemerkt „U.R.S.S. No.
25". Aan boord bevinden zich als eerste
bestuurder Valeri Chkalov, als tweede
bestuurder Georgi Baddakov en als navi
gator Alexander Beliakov.
voor HET RSi E KI U
AARDAPPELEN direct besteld
bij üfLJ&SWELO
OUDE Jlfioa 120
ieu *9
DOEZQ/TBQQT 22
llulU»
LEIDEN
GEMENGDE BERICHTEN
JONGEN OVERREDEN EN GEDOOD.
Gistermiddag is in de Piusstraat te Til
burg het tienjarig knaapje J. van der B.
uit Goirle, dat daar op zijn fiets reed, door
een vrachtauto overreden en op slag ge
dood. Het ongeluk gebeurde toen de vracht
auto, die den jongen achterop reed, moest
uitwijken voor een tegenligger.
Het ventje werd, doordat de wagen hem
dicht naderde, zenuwachtig en kwam te
vallen. Een der wielen verbrijzelde hem het
hoofd. Zijn zusje, dat op den bagagedra
ger zat, viel naar de andere zijde en bleef
ongedeerd.
Het lijkje werd naar de begraafplaats
vervoerd.
MOTORFIETS IN BOTSING MET
VRACHTAUTO.
Berijder en duopassagier gewond.
Gistermiddag omstreeks half één is op
den weg WessemThorn, ter hoogte van
café „Biedlot" een motorfiets in botsing
gekomen met een vrachtauto van de fir
ma van der Boel te Thorn. De bestuurder
van het motorrijwiel bekwam een ernstige
hersenschudding, terwijl de duo-passagier
een hoofdwonde opliep. De motorrijder is
het café binnengedragen. Een ontboden
geneesheer achtte overbrenging naar een
ziekenhuis niet verantwoord. De toestand
van het slachtoffer is levensgevaarlijk.
ACHTJARIG MEISJE IN BRAND
GERAAKT.
Toestand hopeloos geacht.
Gistermorgen wilde het achtjarig doch
tertje van de landbouwersfamilie v. d. H. te
Volkel, stroo op een brandend keukenfor
nuis werpen, toen haar kleeren plotseling
in brand vlogen. Doodelijk verschrikt ren
de het kleine meisje naar buiten, waar zich
haar moeder bevond. De vlammen werden
daar echter aangewakkerd door den wind
en de arme kleine stond weldra geheel in
lichterlaaie. De moeder slaagde er in de
vlammen te dooven, doch het meisje was
over het geheele lichaam met deerlijke
brandwonden bedekt. Dp medisch advies
is het kind onmiddellijk van de H.H. Sa
cramenten der Stervenden voorzien. Haar
toestand wordt hopeloos geacht.
VERGIFTIGE BESSEN GEGETEN?
Donderdagmiddag kwam het zesjarige
zoontje van de familie V., wonende in de
Palmstraat te Hilversum, ziek thuis. In
den avond ging het kind braken. Men
waarschuwde een dokter, doch toen deze
kwam bleek het knaapje reeds overleden
te zijn. Gistermiddag is het lijkje, op last
van den officier van justitie, in beslag
genomen. Men vermoedt, dat de jongen
vergiftige bessen, van een struik, welke
in het plantsoen staat, gegeten heeft.
GEVAARLIJKE VONDST IN DE DUINEN.
Bij zandafgraving gestuit op zestig bussen
met slagkwik.
Arbeiders, die zand afgraven in de ge
meente-duinen te Wijk aan Zee aan den
Flatweg, hebben een zestigtal bussen ge
vonden, welke op het oog veel weg had
den van gewone conservenblikken. Het feit
echter, dat aan elke bus vijf pijpjes waren
verbonden, stemde de arbeiders tot naden
ken en het betrachten van de uiterste voor
zichtigheid. Van de vondst werd dan ook
kennisgegeven aan de politie.
Een deskundige van de Artillerie-inrich
ting aan de Hém-brug constateerde, dat de
bussen slagkwik bevatten. Zij bleken slag
hoedjes te bevatten voor mijnen of tor-
pedos.
Gistermiddag zijn alle bussen in de dui
nen tot ontploffing gebracht. Daarbij bleek
op overduidelijke wijze met welk een ge
vaarlijke springstof men hier te maken
had. Stukken hout gingen huizen hoog de
lucht in.
Hoe de bussen in de duinen zijn geko
men, weet men niet. Het vermoeden be
staat, dat jutters deze op het strand ge
vonden en in de duinen verborgen hebben.
„Tel."
