DE LAATSTE UREN VAN BILBAO VRIJDAG 18 JUNI 1937 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 Baskische regeering verlaat de stad RECHTSCHEN RUKKEN DE STAD BINNEN. Een speciale correspondent van Havas meldt van het front bij Bilbao het vol gende: De rechtschen zijn in het Zuiden Bilbao binnengedrongen langs den weg, die naar San Sebastian leidt. Zij bezetten tevens den weg naar San Domingo, en den nauwe:? weg naar Eibar, die langs den spoorweg-» tunnei loopt. Zij bevinden zich op zeven honderd meter van de eerste huizen der stad. Na de Nervion overgetrokken te zijn, hebben zij hun linie opgesteld achter een bosch, ten einde zich te kunnen dekken achter den spoorwegdijk van de lijn naar San Sebestian. Van hier loopt de linie naar de hoogten, waarop een groep huizen staat, die boven Bilbao liggen. De rechtschen zijn Las Arenas binnen gerukt gistermiddag om half vijf. De Baskische mitrailleurs van Portugale- te op den anderen oever van de Nervion vuurden zonder ophouden. De rechtschen hebben de oevers van de Nervion geheel bezet. De Baskische artillerie vuurde zon der onderbreking op de aanvallende troe pen. Korten tijd later echter werd het ge weer- en geschuurvuur minder, doordat de artillerie der nationalisten de weerstand nestenr in Portugelete had vernield. Men kon toen vrij door de stad gaan. Den geheelen middag heeft het rechtsche geschut een vernielingsvuur gericht op de hoogten ten Zuiden van Archanda, vervol gens legde de luchtmacht een bombarde- men ten uitvoer om de militietroepen, die wanhopig stand hielden op de hellingen van den berggroep, te verdrijven. Laat in den middag konden zeer zware ontploffingen in Bilbao worden gehoord. BASKISCHE REGEERING VERTREKT UIT BILBAO. De spoorweg tusschen Portugalete en Valencia is de Baskische regeering uit Bilbao vertrokken naar een dorp achter het gebied der krijgsverrichtingen, Tru- cions genaamd. De spoorweg tusschen Portugelette en Las Arenas, die door de rechtsche artille rie onder vuur werd genomen, is door de Basken opgeblazen. De regeeringstroepen bieden aan de Nervion wanhoopigen tegen stand. Steeds werden nieuwe versterkin gen aangelegd en gisteren zijn 6000 man schappen onder de wapenen gekomen. In de provincie Santander zijn 70.000 vluchte lingen aangekomen, zoodat een ernstig voedsel- en huisvestingsprobleem gerezen is Vrouwen en kinderen, die zich met os- senkarren langs de wegen bevonden, zou den door bommen en machinegeweren uit vliegtuigen bestookt zijn. ONTPLOFFING EN BRAND AAN BOORD VAN DE JAIME PREVIERO". Achttien dooden, ruim honderd gewonden. Het Spaansche ministerie van landsver dediging te Valencia deelt mede: Gistermiddag om vijf minuten voor half vier heeft aan boord van den kruiser „Jai me Primero" een ontploffing plaats gehad, welke door een brand werd gevolgd. De kruiser was in reparatie in de haven van Cartagena. Tot dusverre zijn achttien dooden en ruim honderd gewonden onder de beman ning geteld. Omtrent de oorzaken is nog niets be kend. FRANCO EISCHT ERKENNING ALS OORLOGVOERENDE MOGENDHEID. Nota aan Britsche regeering. De autoriteiten van Salamanca hebben den te Hendaye vertoevenden Britschen ambassadeur een nota overhandigd, waarin naar het schijnt, generaal Franco het recht en de privileges van oorlogvoerende mo gendheid opeischt en in dit verband wijst op het bestaan van een geconstitueerde re geering, die normaal over een uitgebreid grondgebied haar gezag uitoefent. In diplomatieke kringen te Londen waar de nota nog niet is ontvangen, verze kert men, dat de houding der Britsche re geering op dit punt niet veranderd is en dat men voor het oogenblik geen redenen ziet om aan de beide partijen in Spanje de rechten van belligerenten toe te ken nen. IERSCHE VRIJWILLIGERS VERLATEN HET LAND. Een contingent Iersche vrijwilligers, be staande uit 633 officieren en manschap pen onder bevel van O'Duffy, is te Lissabon per trein uit Caceres in Noord-Spanje aan gekomen. Aan boord van het Portugeesche schip „Mogambique" zullen zij naar Dublin terugkeeren. De vrijwilligers schenen ver moeid, hun kleeding zag er versleten uit. Hoewel zij eigenlijk niet met journalisten mochten spreken, deelden vele strijders den correspondent van Reuter mede, dat zij zich over het vertrek uit Spanje verheugden. WAT IS DE GEVECHTSWAARDE VAN TANKS? Volgens de meening van verscheiden ïta- liaansche militaire exr~rts, die de ervaring van den Spaanschen burgeroorlog bestu- deeren, is de methode van den „gemecha- niseerden oorlog" een mislukking gewor den. De militaire medewerker van de „Re gime Fascista", Maurizio Claremoris, be schrijft in een artikel, hoe de krijg in Spanje bijna alle verwachtingen, die mili taire kringen op de tanks gebouwd had den, hebben doen verdwijnen. De zware tanks gaven 't volgende beeld te zien: Toen de roode troepen bij Talavera de la Reina b.v. nog weinig gedisciplineerd waren, behaalde men met de tanks succes, daar de republikeinen, zoodra de tanks kwamen opzetten met grooten angst ver vuld werden Maar daarna hebben de tanks voortduren gefaald. Zware tanks, als die van de Russen b.v. konden vrij gemakke lijk buitgemaakt worden als zij onafhanke lijk van elkander optraden. Ondernamen zij een gezamenlijke actie, dan werden zij door het anti-tank-geschut onbruikbaar ge maakt. De lichte tanks zijn, volgens den expert, zuivere blikken bussen, die door machine geweren buiten gevecht gesteld kunnen worden. Verder is gebleken, dat tanks de infan terie niet kunnen voorafgaan en door de verdedigingslinie van den vijand kunnen breken. Integendeel, indien de infanterie zelf niet voor de tanks uitgaat, zijn deze tot vernieling gedoemd. Tanks loslaten op nog intacte infante rie komt op hetzelfde neer als wat Napo leon deed, toen hij in'den slag van Water loo de cavallerie charges deed uitvoeren tegen de infanterie. De aanvaller wordt in een dergelijk geval vernietigd. Tanks kunnen flechts gebruikt worden, aldus de schrijver, om den laatsten weer stand te breken van een reeds verzwakten vijand en om hem ter achtervolgen. Doch deze taak kan beter overgenomen worden door de'luchtmacht. Waarschijnlijk, zoo besluit het artikel, kan men de tanks nog het best benutten voor.het vervoer van veldgeschut. BUITENLAND VAN HET VATIÖAAN DE H. VADER MAAKT WEER EEN AUTORIT. Men seint uit Rome d.d. gisteren aan de „Msb.": Z. H. de Paus heeft vandaag, nu het een weinig koeler is geworden, een rit door het park van Castel Gandolfo gemaakt. De H.Vader vertoefde langen tijd op het terras tegenover het meer. Hij verleende heden audiënties aan de kardinalen Fumasoni, Mariani en aan mgr. Ottaviani. VOLKENBOND SERRARENS BELEEDIGD. Krenkende „argumenten" van Sovjet-gedelegeerde. Tijdens de gistermiddag gehouden zitting van de 23ste internationale arbeidsconfe- rentie te Genève heeft, blijkens een verslag van den correspondent van de „Maasbode", de regeeringsgedelegeerde van sovjet-Rus land groote beroering in de kringen der ge delegeerden verwekt door de bijzonder krenkende wijze, waarop hij over het Ne- derlandsche kamerlid, Serrarens en zijn medebestuursleden der internationale fede ratie van christelijke vakvereenigingen sprak. De conferentie behandelde.het protest van Serrarens en de zijnen tegen de geloofs brieven van de vertegenwoordigers der ar beiders uit sovjet-Rusland. Serrarens had, met tal van aanhalingen uit sovjet-Russi sche documenten en redevoeringen van sovjet-vertegenwoordigers zelf aangetoond, dat in sovjet-Rusland geen vrijheid van vakvereeniging bestaat en dat het Russi sche centrale vakverbond, op welks voor stel de arbeidersgedelegeerden voor de ar- beidsconferentie benoemd waren, de be velen van de communistische partij in sov jet-Rusland, die daar de dictatuur uit oefent, moet nakomen. Serrarens herinnerde er aan, dat de chris telijke vakvereenigingen in vroegere jaren ook tegen de geloofsbrieven van de Italiaan- sche en Duitsche arbeidersvertegenwoordi- gers hadden geprotesteerd, omdat ook in Italië en Duitschland geen vrije vakver eeniging bestaat. Uit dezelfde principieele overwegingen verzocht Serrarens thans, dat de internationale arbeidsconferentie de geloofsbrieven van de arbeidsgedelegeerden uit sovjet-Rusland niet zou goedkeuren. De regeeringsgedelegeerde van sovjet- Rusland, professor Markus, verwees naar zijn kort schriftelijk antwoord op het door Serrarens ingediende protest. In dit ant woord had de sovjet-gedelegeerde beweerd, dat de vakbeweging in sovjet-Rusland vol komen vrij is en een democratisch karakter heeft. Markus verklaarde het onnoodig te achten, hieraan nog iets toe te voegen, om uitdrukking te geven aan zijn gevoelens jegens Serrarens en zijn medebestuursleden, die „volgens de formule der Jesuïeten slechts lijken zijn binnen de handen hunner werkgevers". Van verschillende banken weerklonk ge sis bij deze beleedigende woorden aan Ser rarens. Serrarens vroeg onmiddellijk den voor zitter, den Ierschen minister van handel, Lemass, of het overeenkomstig de gebrui ken der arbeidsconferentie is, dat een ge delegeerde tegenover zekere collega's ter conferentie een dergelijke uitdrukking kan bezigen. Voorzitter Lemass antwoordde, het ten zeerste te betreuren, dat beleedigende uit drukkingen jegens andere gedelegeerden worden gebezigd, maar niet in staat te zijn eenigen maatregel daartegen te treffen. Nadat nog de arbeidersgedelegeerde van sovjet-Rusland zelf zijn geloofsbrieven had verdedigd, besloot de conferentie zonder stemming, overeenkomstig het voorstel van de commissie der geloofsbrieven, de ge loofsbrieven van de Russische arbeidersge delegeerden goed te keuren. De commissie voor de geloofsbrieven had geen termen gevonden, op het door Serra rens ingediende protest in te gaan, of het centrale verbond van vakvereenigingen in sovjet-Rusland inderdaad vrij is. De vertegenwoordigers der socialistische vakvereenigingen, die indertijd ten aanzien van de fascistische Italiaansche en Duitsche arbeidersgedelegeerden hetzelfde princi pieele standpunt hadden ingenomen dat Serrarens ook thans weder verdedigde, heb ben hem ditmaal terwille van sovjet-Rus land in den steek gelaten. Ook de vertegenwoordigers der werkge vers, die zelf tegen de geloofsbrieven van den werkgeversgedelegeerde van sovjet- Rusland hebben geprotesteerd, omdat deze van de regeering afhankelijk is, hebben niets gedaan, om Serrarens te ondersteu nen, die in deze kwestie de eenige is, die een consequente politiek gevoerd heeft, zonder aanzien van de persoon om wie het gaat. BELGIE DE ONEENIGHEID BIJ DE REXISTEN. Blaaskakerij van Dégrelle. De reactie van Dégrelle op het aftreden van Hubers Dydewalle ten gevolge van het optreden van kardinaal van Roey is zoo heftig geweest, dat schijnbaar verschil lende Rexistische kamerleden zich er aan hebben geërgerd. In een toespraak aan een diner heeft Dégrelle o.a. gezegd: „Wie zou ooit iets geweest zijn, indien ik er niet ge weest was om hem op te nemen en een man hem te maken. Ik dank niemand iets, mij danken zij alles". In de „Pays Reël" heeft hij geschreven: „Ik ben aan niemand gebonden, ik kan mij morgen losmaken van wie dan ook als een oude hoed of een paar schoenen met gaten". Bevestigd wordt, dat Demont is afgetre den als leider van de Rex in Vlaanderen, Pierre Daye blijft kamerlid, doch is afge treden als leider van de Rexistische fractie. „Le Soir" schrijft, dat het schijnt, dat de Rexistische kamerleden weigeren Dégrelle onvoorwaardelijk te gehoorzamen, die slechts door enkelen wordt gevolgde DUITSCHLAND Ds. NIEMOELLER OVER DEN KERKSTRIJD. Tijdens een preek gisteravond in de kerk aan het Hohenzollern-plein te Berlijn ge houden, zeide ds. Niemoeller, dat de toe stand de laatste weken, in feite gedurende de laatste uren meer gespannen is gewor den. Hij deelde mede, dat verscheidene leden van den Broederraad gisteren waren gearresteerd, evenals de beide nog overge bleven assistenten van dien Raad. De ge bouwen van den Pruisischen Broederraad zijn gisteren gesloten. Doelend op de ar restaties zeide ds. Niemoeller: „Wij vragen ons af, wiens beurt het thans zal zijn. Ons^ was een vrije verkiezing beloofd, doch wij weten, dat deze tot het tegenovergesteld zal worden. Heden hebben slechts de vijanden der Kerk de vrije hand. Heden moeten wij zeggen, wij zijn aan het eind. Maar als het verstand zegt, dat de Kerk aan het einde is, dan zegt God: „Neen". De kerken zijn nog nooit zoo vol geweest als thans". DE BISSCHOP VAN TRIER PROTESTEERT. De Bisschop van Trier Mgr. Bornewasser die onlangs voor de rechtbank als getuige werd gehoord en daarop door den Officier van Justitie van meineed werd geticht, welke beschuldiging door de pers en via de radio aan heel de wereld werd bekend ge maakt, heeft thans bij den Minister van Justitie een protest ingediend en verklaard, dat hij zijn getuigenis geheel overeenkoms tig de waarheid heeft afgelegd. Een desbe treffende verklaring is verleden Zondag in alle kerken van het Bisdom Trier voorge lezen. De 72-jarige bisschop zegt daarin dat deze valsche beschuldigingen het zwaarste kruis van heel zijn leven vormen. DE BURGEMEESTER DIE KRUIS BEELDEN IN RIVIER LIET WERPEN. Hij rijdt met zijn auto in dezelfde rivier en verdrinkt. De burgemeester van het plaatsje Söst bij Münster had onlangs bevel gegeven, dat alle kruisbeelden uit de scholen moesten worden verwijderd en in het water van de Muhltalsperre waaraan het plaatsje ligt geworpen moesten worden. Hiervan is door de Duitsche bladen melding gemaakt. Geen melding werd echter gemaakt van het feit, dat, zooals ons van ingelichte zijde wordt medegedeeld, daags voordat dit be vel zou worden uitgevoerd, de burgemees- I ter van Söst met zijn auto in de Muhrtal- sperre is gereden. Ondanks alle aangewende pogingen slaagde men er aanvankelijk niet in, zijn lijk terug te vinden in de rivier, die ter plaatse zeer diep en snelstroomend is. Eerst na drie dagen, toen men de electri- sche turbines die aan het riviertje zijn ge bouwd, en die de omgeving van electrischen stroom voorzien, had stopgezet, is men er in geslaagd, het lijk te vinden. Het lag met verwonde handen achter de auto in de ri vier. MUSSOLINI 22 JUNI NIET NAAR MüNCHEN. Naar aanleiding van een in de de buiten- landsche pers verschenen bericht, dat Mus solini zich den 22 Juni naar München zou begeven, verklaren wei-ingelichte Duitsche kringen niets van dit bezoek af te weten. Aan de Italiaansche ambassade is er even min iets van bekend. Men vestigt de aandacht er op, dat 22 Juni de dag voor het vertrek van von Neu- rath naar Londen is en dat deze datum zich dientengevolge zeer slecht zou leenen voor een zoodanig belangrijk diplomatiek be zoek als dat van Mussolini. FRANKRIJK DE VOLMACHTEN DER REGEERING. Oppositie in den Senaat. De Senaat zal vanmiddag drie uur bijeen kernen om de finantieele volmachten aan de regeering te bespreken. Gistermiddag heeft minister Vincent Auriol in de financieele commissie van den Senaat het ontwerp uiteengezet. Na afloop van de vergadering heeft de commissie een communiqué gepubliceerd, waarin wordt gezegd, dat de financieele commissie van den Senaat onder voorzitterschap van Cail- laux heeft vergaderd om het ontwerp der volmachten te bespreken. Na de uiteen zetting van den minister van financiën te hebben gehoord, besloot de commissie hem de tekst te vragen van de wetsontwerpen tegen de speculatie en tegen fraude. In den Senaat bestaat een sterke oppo sitie tegen de volmachten, zooals ze door de Kamer aan de regeering zijn gegeven. RUSLAND DE ZUIVERING IN DE SOVJET-UNIE. Naar de bladen der Wolga-Duitsche re publiek melden, heeft de partijsecretaris Frescher tijdens een van 9 tot 11 dezer ge houden districtscongres van de partij enke le mededeelingen gedaan over de „zuive ringsactie" in het gebied der Wolga Duitschers. Zeven-en-twintig persoonlijkheden wer den als „staatsvijanden" gekenmerkt, waar onder eenige volkscommissarissen. Zij be vinden zich allen in hechtenis. Op een in het Verre Oosten der Sovjet- Unie gehouden partijconferentie verklaar de de partij-secretaris Wareikis, dat 33 met name genoemde personen, die voor een deel hooge functies in de industrie en bij het verkeers-, bestuurs- en partijwezen be kleedden, als „staatsvijanden" beschouwd moeten worden. Zooals men weet zijn kort geleden in het Verre Oosten reeds 95 dood vonnissen voltrokken. Naar de Poolsche bladen uit Minsk be richten, zijn daar de laatste dagen weder tal van militaire functionarissen gearres teerd. Een telegram van Trotski. Trotski heeft het Centraal Uitvoerend Comité van de Sovjet-Unie het volgende telegram gericht: „De politiek van Stalin voert naar een algeheelen ondergang, zoowel in het bin nen- als het buitenland. Het eenig heil is te vinden in een radicale hervorming tot een sovjet-democratie, te beginnen bij een openbare herziening van de laatste proces sen. Op dezen weg bied ik u mijn volledi ge medewerking aan." PALESTINA Wordt Palestina verdeeld? VOORSTEL DER BRITSCHE COMMISSIE Een Joodsch en een Arabisch gedeelte. Het rapport der Britsche Palestina-com- missie, opgesteld na een onderzoek, dat in verband met de jongste onlusten in Palesti na ter plaatse ingesteld is, is thans gereed, door alle leden goedgekeurd en ondertee kend en naar de Engelsche regecringsdruk- kerij gezonden. Volgens de „Daily Herald", die verklaart kennis te dragen van den inhoud van het rapport, komen de voorstellen hierop neer, dat Palestina verdeeld zal worden in een Joodschen en Arabischen staat. De Joodsche staat, aldus dit plan, om vat Galilea en vormt een naar het Noorden tot Gaza, smaller wordende strook langs de kust; de Arabische staat vormt een bree- den driehoek van het meer van Galilea naar Bersjeba en de kusten van de Doode Zee. Aan den Joodschen staat zal de positie van een Dominion binnen het Britsche ge- meenebest worden gegeven; de Arabische staat krijgt zelfbestuur, onder de souverei- niteit van den emir var. Transjordanië. Jeruzalem zal te zamen met Bethlehem een internationale zone vormen, welke on der Britsch mandaat :al worden gesteld. Van Jeruzalem zullen „vrije corridors" lei den naar de kust van de Middellandsche Zee en naar de Doode Zee, evenals van Haifa naar den Arabischen staat. De haven van Haifa zal een gebied vor men, dat onder Britsch gezag is gesteld, waarbij voor de stad Haifa speciale rechten aan de Joden zullen worden toegekend. Daarentegen zullen de Arabieren speciale rechten krijgen met betrekking tot Jaffa. In verband met deze uitermate ingrij pende wijzigingen zaj het Britsche man daat voor Palestina geheel herzien moeten worden, hetgeen de goedkeuring door den Volkenbond zal vereischen. Voorts zal de medewerking van de Vereenigde Staten verkregen moeten worden, daar dit land met Groot-Brittannië een speciaal Palesti- na-verdrag gesloten heeft. Het rapport zal vermoedelijk begin van de volgende maand gepubliceerd worden. Reeds thans echter meent de „Daily He rald" te weten, dat zoowel de Joden als de Arabieren vijandig tegenover het plan staan. Vooral de Joden in de V. S. schijnen er tegen gekant te zijn. Zij eischen, dat te Washington een wereldcongres zal worden bijeengeroepen om het plan te bespreken. Het verzet der Joden is in hoofdzaak ge baseerd op het feit, dat men hier voorstelt een miniatuur-staat te vormen, die op zijn hoogst ruimte zal bieden voor een millioen Joden. Millioenen hunner rasgenooten, zoo zegt men, worden dus hierdoor gedoemd, in ballingschap te blijven en in landen te wonen, waar zij aan vervolgingen bloot gesteld te zijn. Niettemin schijnt men ook aan Joodsche zijde niet blind te zijn voor het feit, dat het plan een belangrijken stap beteekent in de richting eener oplossing van het Joodsche wereldvraagstuk. (Tel.) AMERIKA HET STAALCONFLICT IN DE VEREEN. STATEN. Een bemiddelingsraad benoemd. Het Amerikaansche departement van Ar beid heeft een federalen raad benoemd, die bestaat uit drie leden en die tot taak heeft te bemiddelen in de conflicten in de staalindustrie. De gouverneur van Ohio, Martin Davey, had een beroep gedaan op president Roosevelt en verzocht om inter ventie in de arbeidsmoeilijkheden in boven genoemde nijverheid. Miss Perkins, de minister van Arbeid, heeft medegedeeld dat de commissie is in gesteld met de volledige instemming van president Roosevelt. Zij heeft tot taak een onderzoek in te stellen, verhooren af te nemen en rapport uic te brengen, alsmede als arbiter op te treden, indien de partijen in het conflict haar daarom erzoeken. Miss Perkins voegde aan haar mededee lingen toe, dat de instelling der commissie te Washington wordt beschouwd als een bewijs, dat het departement van Arbeid in formeel toezeggingen heeft gekregen van de staalmaatschappijen, zoowel als van de arbeidersleiders, dat zij met de commissie zullen samenwerken. NED. OOST-INDIE Massa-vergiftiging. TWINTIG PERSONEN GEDOOD. Aneta seint uit Samarang: In vier desa's te Naggoelan, in de afdee- ling Noord-Koeion Progo, nabij Djocja- karta, heeft zich een massavergiftiging voorgedaan, waardoor twintig personen werden gedood en nog vier personen thans zeer zwaar ziek zijn. Bij lijkschouwing verden sporen van weefselvernitiging door blauwzuur aange troffen. Omtrent de oorzaak is nog niets bekend. BUITENLAWDSSHE BERICHTEN TAL VAN PERSONEN IN DE WEICHSEL VERDRONKEN. In één maand tijds zijn in het gebied van Warschau 41 personen in de Weichsel ver dronken. MIJN-ONGELUK IN JOEGO SLAVIë. In een mijn bij Ljubowa zijn vier mijn werkers door het te vroeg ontploffen van dynamiet-patronen om het leven gekomen. Drie arbeiders werden zwaar, negen an dere licht gewond. EIGENAARDIGE WINTER IN ARGENTINIë. Ondanks het feit, dat Argentinië midden in den winter zit, is tien dagen geleden een warmtegolf opgekomen, die de oogst schade heeft toegebracht. Sprinkhanen uit den Chaco zijn de provincie Corrientes binnengedrongen. STEENKOOL AANGETROFFEN IN NOORD-RUSLAND. Uit Archangel wordt gemeld: Op 75 km. van Amderma heeft men even onder de oppervlakte een steenkolenlaag ontdekt. Deze ontdekking zou van belang kunnen zijn voor de Poolvaart. Piloot: „En als de parachute nu niet opengaat?" Commandant: „Dan krijg je in ieder geval een andere parachute!"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 6