De Kerkvervolging
Duitsche Rijk.
Het internationaal
Landbouw-congres
28ste Jaargang
VRIJDAG 18 JUNI 1937
No. 8752
Ste £cid4elve6oti/tet/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week S 2.60 per kwartaal
Franco per post 1 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, totf
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Rondom de Kabinetsformatie
„De poging tot vorming van een kabinet
op breede basis door dr. Colijn onder het
maken van eenige ernstige fouten en met
halfslachtige middelen ondemofiién
wordt nu in politieke kringen dus algemeen
als mislukt beschouwd".
Aldus de „N. Rott. Crt.".
De man, vóór de verkiezingen door de
„N. R. Crt." hoog geprezen en hoog ge
roemd, onvoorwaardelijk en onder alle op
zichten beschouwd als dè aangewezen re
geerder, de knapste en bekwaamste Ka
binetsformateur en minister-president, die
zou kunnen worden aangewezen deze
man maakt nu in eens „ernstige fouten",
terwijl hy werkt met „halfslachtige midde
len". Deze man, dr. Colijn, optredend als
Kabinetsformateur, heeft gemaakt een
„kardinale fout" en „bovendien" een „groo-
tc fout"! Niet mis dus! Men leze volgend
citaat uit de „N. Rott. Crt.":
Een kardinale fout van den forma
teur was het reeds om eerst met de
leiders der drie kerkelijke fracties te
gaan spreken en pas daarna zijn pro
gram te ontwerpen. Dit was in strijd
met wat de heer Colijn zelf in zijn in
terview met de Prov. Noordbrabantsche
en 's Hertogenibossche Crt. als eisch
aan een kabinetsformateur had ge
steld. Bovendien was het een groote
fout om over dat program toen niet
eerst het oordeel in te winnen van de
vrijzinnige ministers Oud, Van Lidth
de Jeude en De Graeff, die hij in zijn
nieuwe kabinet zeide te willen over
nemen, maar dat program ook dadelijk
ter kennis te brengen van de voorzit
ters der kerkelijke fracties. Het werd
daardoor veel moeilijker voor wijziging
vatbaar en opnieuw werden de par
tijen in strijd al weer met dr. Colijn's
eigen kenbaar gemaakte opvattingen
in sterke mate bij de kabinetsforma
tie betrokken.
Dr. Colijn heeft ook „te weinig rugge-
graat" getoond bij zijn pogingen tot kabi
netsformatie, aldus dezelfde „N. R. Crt":
Hoewel nog niet alles in het verloop
van de kabinetsformatie duidelijk is,
zijn er verschillende aanwijzingen, dat
dr. Colijn te weinig ruggegraat heeft
getoond tegenover de roomsch-katho-
lieken.
Waarom nu in-eens het oordeel over dr.
Colijn zoo veranderd is? Omdat het dui
delijk schijnt te zijn, dat hij een rechtsch
Kabinet wil vormen, daarbij pogingen aan
wendend, om ook eenige niet-rechtsche
mannen daarin als „vak-ministers" te doen
zitting nemen. (Dit pogen moet, zoo wordt
bericht, bij minister Oud mislukt zijn, maar
nog niet bij de ministers Van Lith de Jeude
en De Graeff, die echter de eisch zouden
stellen, dat een derde liberaal hen gezel
schap zou hebben, welke eisch bij ande
ren weer op tegenkanting zou stuiten).
Die verandering in houding van de „N.
R. Crt." doet ons sterk denken aan het op
treden van een verwend kind: eerst heel
aardig en lief, maar, als het zijn zin niet
krijgt» plotseling zeurig en vervelend. Men
had redelijker houding bij een blad als
de „N. R. Crt." mogen verwachten!
DR. COLIJN CONFEREERT MET
PROF. ROMME.
Gistermiddag heeft de kabinetsformateur
dr. Colijn een conferentie gehad met prof.
mr. C. P. M. Romme, R.K. lid van de Eer
ste Kamer.
BENDE INBREKERS GEARRESTEERD.
De Haarlemsche politie heeft de laatste
dagen tien personen gearresteerd, die zich
schuldig hebben gemaakt aan inbraken in
Haarlem en omgeving. Een hunner, de 31-
jarige Haarlemmer v. Z., heeft reeds bekend
de dader te zijn van een zestal te Haarlem
gepleegde inbraken. Toen hij een dezer
dagen door een rechercheur van het politie
bureau naar het paleis van justitie zou wor
den overgebracht, heeft hij getracht te
ontvluchten. Hij probeerde door enkele
steegjes te ontsnappen, waar de recher
cheur enkele schoten op hem loste. Een
politieagent, die op het geluid der schoten
toesnelde, wierp den vluchteling een fiets
voor de voeten, waardoor hij struikelde en
weer gegrepen kon worden.
De overige aangehoudenen hebben in
totaal vijftien inbraken gepleegd in Haar
lem, Haarlemmermeer en Heemstede. Een
hunner is ook betrokken bij een poging
tot berooving te Velsen.
in het
Groote opwinding en ver
ontwaardiging onder
de Katholieken.
Kardinaal Faulhaber maant aan
om kalm te blijven, en geen demon
straties op straat te houden.
MüNCHEN, 18 Juni 1937.
In aansluiting op de kanselverklaring van
den Vicaris-generaal Buchwieser, die Zon
dag j.l. in alle kerken van München vanaf
den kansel is voorgelezen, vernemen wij
nog de navolgende bijzonderheden:
Kardinaal Faulhaber keurt de stappen,
die door zyn Ordinariaat zijn gedaan, ge
heel en al goed. De Kardinaal lijdt nog zeer
onder de gevolgen van een langdurige en
zware bronchitis, waardoor het den Kerk
vorst ook niet mogelijk is geweest de reeds
geruimen tijd vastgestelde bezoeken aan
verschillende streken van het uitgestrekte
Aartsbisdom te verrichten. De Kardinaal
betreurt het daarom ten zeerste, dat hij
in belangrijke principieele vraagstukken
zooals door de arrestatie van Pater
Mayer aan de orde zijn gesteld, niet in staat
is, om persoonlijk zijn Diocesanen in de
St. Michael toe te spreken. Hij dankt alle
geloovigen voor de vele en hartelijke be
wijzen van trouw en aanhankelijkheid, die
aan hem gegeven zijn. Met den vollen ernst
van zijn apostolisch woord echter vermaant
hij ook, om, ondanks de groote belangstel
ling, die de geloovigen in de hooggewaar
deerde persoonlijkheid van Pater Mayer
stellen, volkomen kalm te blijven en in
alle omstandigheden af te zien van iedere
demonstratie op straat. De Christelijke
Kerk der oudheid geeft ons een waardig
voorbeeld, hoe men zich in dergelijke ern
stige uren moet gedragen. Toen het be
richt bekend werd, dat de Apostel Petrus
gevangen was genomen, staat er van hen
geschreven: „Zij baden zonder ophouden
voor hem tot God". In navolging van dit
voorbeeld willen wij hedenavond om half
acht in alle parochiekerken van München
een afzonderlijke bidstonde houden voor
alle belangen der Kerk in deze tegenwoor
dige tijd van beproeving en hierbij spe
ciaal Pater Mayer gedenken. Wij sporen
alle geloovigen aan om in grooten getale
naar deze bidstonde te komen en in het be
wustzijn van ons katholiek gemeenschaps
gevoel van ganscher harte mee te bidden.
Intusschen, zoo gaat de verklaring voort,
heeft de Nationaal-socialistische pers in
haar streven om alles wat Katholiek is te
blameeren een zielzorger, die in buitenge
woon hoog aanzien staat, beschuldigd, dat
hij misbruik zou gemaakt hebben van den
biechtstoel, wel wetende, dat de aangeval
lene vanwege hèt biechtgeheim zich abso
luut niet kan verdedigen. In het tweede ge
deelte van deze herderlijke verklaring
wordt speciaal de aandacht gevestigd op
dezen nieuwen aanval van de vijanden der
Kerk:
„Gisteren en eergisteren verscheen in een
veel verspreid blad te München een arti
kel, waarin een priester uit de St. Marga-
rethaparochie te München werd aange
klaagd, dat hij den biechtstoel misbruikt
zou hebben om de zedelijkheidsprocessen
in een onjuist daglicht te stellen. In ver
band hiermede merken wij op: de desbe
treffende priester is een eerbiedwaardige
oude geestelijke, die welhaast op een 50-jarig
rijk gezegende werkzaamheid in de ziel
zorg mag terugzien. Hij staat bij iedereen
die hem kent in hoog aanzien. Gezien de
smettelooze faam, die hij zich gedurende
zijn langdurig en voorbeeldig priesterleven
in alle kringen verworven heeft, kan op
hem zelfs geen schijn van de schandelijke
beschuldigingen vallen, die tegen hem in
bedoelde artikelen worden geuit. Zonder dat
men tevoren met de desbetreffende paro
chie voeling had gehouden, heeft men op
totaal oncontroleerbare en op zichzelf haast
ongelooflijke aan wijzigingen van kinderen
de zwaarste beschuldigingen gericht aan
het adres van een priester, die algemeen
als absoluut betrouwbaar staat bekend en
bovendien heeft men ook het H. Sacrament
der Biecht zelf belasterd. De biechtstoel is
voor alle geloovigen de ongerepte plaats
van een heilig vertrouwen, waarover voor
iedere priester principieel de lippen geslo
ten zijn. Daarmee weet ieder geloovige Ka
tholiek wat hij van bedoelde beschuldigin
gen te denken heeft".
De opwinding in München onder de be
volking is buitengewoon groot en de ver
maning van Kardinaal Faulhaber kwam
Belangwekkende discussie over
het internationale botervraagstuk
Heden is het voor de deelnemers aan het
internationaal landbouwcongres een druk
ke dag. Alle secties vergaderen vandaag
in de verschillende zalen van de Scheve-
ningsche badhotels.
Zóoals ook gisteren was de belangstelling
't grootst voor de bij eer komst van de eerste
sectie voor de landbouwpolitiek en -eco
nomie.
In deze sectie was men gistermiddag laat
begonnen met de behandeling van het rap
port van den heer H. Bretscher, secretaris
generaal van den bond van Zwitsersche
zuivelproducenten, over de organisatie van
de internationale botermarkt. Er bestond
zeer veel belangsteling voor dit onderwerp,
welks behandeling hedenochtend werd
voortgezet.
De heer Bretscher geeft in zyn rapport
een overzicht van de beteekenis van boter
zoowel als voedingsmiddel als vooral ook
als handelsartikel op de wereldmarkt. De
boterhandel geschiedt ten deele op de vrije
markt tegen dagprijzen, doch in Denemar
ken en Nederland epaalt men dagelijks
in verband met vraag en aanbod een markt
prijs, die zijn invloed doet gelden ook daar
waar hij niet officieel aanvaard wordt.
Ten einde den prijs te stabiliseeren past
Nieuw-Zeeland het middel van door den j
staat georganisêerden boterexport toe. Dit i
middel is echter slechts doeltreffend zoo
lang er een zeker evenwicht tusschen pro
ductie en afzetmogelijkheden is. Verschil-
lende andere landen passen het middel van j
exportpremies toe.
De crisis van de internationale boter-
markt wordt veroorzaakt in de eerste I
plaats door de algemeene wereldcrisis en
verergerd door de toenemende productie
van uit andere oliën en vetten vervaardig- j
de producten ter vervanging van boter.
de landen aan de behoeften van de groote
verbruikscentr a
geleidelijke vermindering en zoo spoe
dig mogelijke afschaffing van de export
premies.
Verbetering van den internationalen bo
terhandel door afschaffing van invoer
verboden en contingenteeringen, waarte
genover bepaalde staten door centralisatie
van den invoer en tijdelijke heffing van
een invoerrecht de belangen van hun
eigen boterproductie zouden kunnen be
hartigen.
Ten slotte stelde de heer Bretscher be
vordering van de onderlinge uitwisseling
van zuivelproducten en stichting van een
internationale organisatie voor om te ko
men tot een redelijke verdeeling van de
uitvoeroverschotten tusschen de boter-
invoerende landen.
De gedachtenwisseling.
De gedachtenwisseling werd geopend
door den heer De Schrever (België), die
van meening is, dat de concurrentie der
margarine voornamelijk veroorzaakt wordt
door de tengevolge van de wereldcrisis
gedaalde koopkracht. Het boterprobleem
is zeer ingewikkeld en betreft zoowel de
productie als den handel, de handelsba
lans en de openbare gezondheid van een
land.
Voorstellen van den heer Geluk.
De heer P. A. Geluk, secretaris van de
Federatie van Nederlandsche Zuivelbon-
den, maakt bezwaar tegen de voorstellen
tot afschaffing van exportpremies en
contingenteeringen. Nederland kan zijn
Dit nummer bestaat nit
drie bladen.
r i
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De rechtsche troepen trekken Bilbao
binnen. De Baskische regeering heeft de
stad verlaten. (2de blad).
Sovjet-gedelegeerde ter arbeidsconferen-
tie beleedigt den Nederlandschen gedele
geerde Serrarens. (2de blad).
De oneenigheid onder de Rexisten. (2de
blad).
Een voorstel om Palestina te verdeelen-
(2de blad).
Bemiddelingsraad benoemd in het staal-
conflict in de V. S. (2de blad).
Massa-vergiftiging in de buurt van Djoc-
jakarta. (Ned. O.-Indië, 2de blad).
BINNEJILAND.
Internationaal landbouwcongres. (1ste
blad).
De wereld
in vogelvlucht
Eerste voorwaarde tot saneering van de exportpremie niet opgeven omdat deze in
internationale botermarkt is de uitbrei
ding van den Volkenbond in samenwerking
tegen de margarine-producten. Dartoe zal,
overal waar dit noodig is, de kwaliteit van
de boter verbeterd moeten worden, en
moet propaganda worden gemaakt voor het j
gebruik van boter, terwijl op oliën en vet
ten een recht geheven dient te worden,
waardoor de margarineprijs eenigszins op
het peil van den boterprijs wordt ge- j
bracht.
Deze maatregelen zullen echter interna- i
tionaal tot stand moeten komen en daarna I
is internationale overeenstemming tus- j
schen de boter-produceerende landen nood
zakelijk. Het zou gewenscht zyn, onder lei
ding van den Volkenbod, in samenwerking
met het internationale landbouw-instituut,
te Rome, een internationale boterconferen- i wekken.
wezen niet als een premie op den export
beschouwd kan worden doch slechts als
een compensatie voor het risico, dat men
bij den export loopt.
Van groote beteekenis acht spr. een
krachtige actie ten aanzien van het mar-
garineverbruik. Daarom stelt hij voor,
dat maatregelen genomen zullen worden
tot bescherming van het woord „boter".
Met betrekking tot margarine dient zelfs
elke toespeling op het woord boter ver
boden te worden.
Verder dient te worden verboden, dat
margarine boterkleurig gekleurd wordt.
Een einde moet worden gemaakt aan
misleidende reclame van margarine b.v.
door afbeeldingen van boerderijen, koeien
enz., of leuzen, die een verkeerden indruk
tie bijeen te roepen, ten einde alle boter-
problemen te bestudeeren.
In een door hem voorgestelde ontwerp
resolutie beveelt de heer Bretscher als mid
delen tot verbetering van de internationale
marktpositie aan:
verbetering van de kwaliteit en stan
daardisatie van de boterproductie;
propaganda onder de verbruikers, waar
bij de voordeelen van natuurboter boven
margarine en plantaardige vette werden
uiteengezet;
de verplichting van staatsinstellingen en
door den staat gesubsidieerde instellingen
om uitsluitend of hoofdzakelijk natuurbo
ter te gebruiken;
de verplichting voor bakkers, confiseurs
en restaurants, die margarine gebruiken,
om dat duidelijk aan te geven, heffing van
een recht op de grondstoffen voor marga-
rinevervaardiging en verbod voor bepaal
de levensmiddelenindustrieën om marga
rine te gebruiken
Verder wil de heer Bretscher overleg tus
schen de boter-produceerende landen ten
einde te bereiken:
een periodieke publicatie van een statis
tiek betreffende de productie en uitvoer
der groote overzeesche boterproduceeren-
juist op tijd, daar ernstige betoogingen en
incidenten gevreesd werden. Vooral daar
in de officieele Nazipers het resultaat ge
publiceerd werd van de aangifte van nieu
we leerlingen voor de Bijondere of Open
bare School. Wie werkelijk aanneemt, dat
meer dan 95 procent der ouders vrijwil
lig en zonder dat eenige dwang op hen
werd uitgeoefend voor hun kinderen de
neutrale school zouden gekozen hebben,
kent het katholieke volk van Beieren niet.
Ten slotte wil spr. een verbod van het
mengen van boter met margarine.
De heer Achard (Frankrijk) ziet de be
zwaren van eenig protectionisme niet in.
Contingenteering ontwricht de markt niet
maar verstevigt deze. Men vergete daar
bij niet, dat slechts 10 procent der totale
boterproductie voor den export bestemd
is. Aan deze 10 procent kan men de ove
rige voor binnenlandsch verbruik bestem
de 90 procent niet opofferen.
Spr. eindigt met een protest tegen een
gisteren door zijn landgenoot Dumont ge
houden betoog, dat Europa de bietsuiker
zou moeten opgeven ten behoeve van den
rietsuiker der tropische landen, die dan
Europeesche producten zouden kunnen
koopen.
Ten eerste is het niet zeker, dat dit laat
ste inderdaad zal geschieden, ten tweede
kan de Europeesche landbouw den bieten-
verbouw niet missen.
Prof. Laur (Zwitserland) is het met de
voorstellen van den heer Geluk eens en
is met den heer Achard van meening, dat
protectionistische maatregelen niet gemist
j kunnen worden. Het door den rapporteur
Bretscher voorgestelde denkbeeld om een
internationale boterconferen tie bijeen te
roepen juicht hij van harte toe.
De heer Bretscher beantwoordde in het
kort de gemaakte opmerkingen. De amen
dementen van den heer de Schryver op
zijn onwerpresolutie kan hij niet alle aan
vaarden. De voorstellen van den heer
Geluk worden grootendeels overgenomen.
Eenige amendementen van den heer
Achard zullen in overweging worden ge
nomen in de redactiecommissie, die den
uiteindelijken tekst van de resolutie, wel
ke aan het plenaire congres zal worden
voorgelegd, zal vaststellen.
Hiermee zijn de discussies over het rap
port van den heer Bretscher gesloten.
Het drama van Bilbao nadert zijn einde.
Reeds wordt gemeld, dat de rechtsche troe
pen de stad binnentrekken. Of dat voorba
rig is, kan niet worden nagegaan; wellicht
vindt men nadere mededeelingen onder de
vlak vóór het afdrukken van de krant in
gekomen telegrammen. Vast staat echter,
dat de Baskische regeering de stad heeft
verlaten. Door het optrekken van de Ita
lianen langs de kust wordt de haven van
Bilbao bedreigd, met het gevolg dat de
voedselvoorziening van de bevolking totaal
in de war is geloopen. Buitendien trekt
alles wat loopen kan naar Santander. Lang
zal het dus in geen geval duren of de stad
is door de rechtschen bezet. Na eenigen tijd
I is dan Santander aan de beurt en wordt
langzaam maar zeker geheel Noord-Spanje
i waarvan een smalle kuststrook zich nog
in handen van de linkschen bevindt, door
de nationalisten ingenomen.
j Een belangrijk bericht als het juist i»
j - - is het voorstel van de BritschPalestijn-
j sche commissie om Palestina in twee dee-
i len te splitsen, nl. een Arabisch stuk, dat
i een onafhankelijke staat zou worden, en
i een Joodsch stuk, dat Britsch Dominion zou
j moeten zijn. De Joden hebben daar wel
eenig bezwaar tegen, omdat het aan hen
I overgelaten gedeelte te klein is voor de
millioenen Joden, die graag naar het land
i der vaderen zouden willen terugkeeren,
i maar aan den anderen kant zou dit denk-
J beeld een oplossing zijn van het lastige pro
bleem in Palestina.
GENERAAL FRANCO VERLEENT
INTERVIEW AAN DE „TIMES".
Hij wil van geen onderhandelingen weten.
LONDEN, 18 Juni. (A. N. P.). Tij
dens een interview, dat hij den correspon
dent van de „Times" te Vitoria heeft ver
leend heeft generaal Franco gezegt, afwij
zend te staan tegenover iedere regeling van
het conflict in Spanje langs den weg van
onderhandelingen.
„Wij zijn van meening, aldus Franco, dat
iedere poging een overeenkomst tot stand
te brengen als verraad moet worden be
schouwd".
Hij zette uiteen, dat zijn houding te de
zen aanzien onveranderlijk zal zijn, „zelfs
indien onderhandelingen van de zijde van
Valencia geleid zouden worden door per
sonen, die, hoewel van de nationalisten ver
schillende in hun opvattingen over parle
mentaire en democratische instellingen, hun
eerbied voor de wet, de orde, den gods
dienst, de traditioneele waarden der Spaan-
sche beschaving deelen."
Op de vraag van den correspondent, hoe
het constitutioneele regiem in Spanje zal
worden ingeval van een volledige over
winning der autoriteiten te Salamanca, be
perkte Franco zich er toe te verklaren, dat
het even verkeerd is een directe restaura
tie der monarchie voor te stellen als deze
voor de toekomst uit te sluiten.
