STADS
NIEUWS
WOENSDAG 16 JUNI 1937
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
RADIO-REDE VAN HET PRINSELIJK
PAAR TOT DE INGEZETENEN VAN
AMSTERDAM.
VOORNAAMSTE NIEUWS
28ste Jaargang
No. 8750
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT
Gewone Advertentiën 30 rent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
De Prinses heeft medegedeeld, dat „op zichzelf
verheugende gezondheidsredenen" haar hebben
weerhouden, alle deelen van het programma bij het
feestelijk bezoek aan de hoofdstad mede te maken
Met vreugdevolle dankbaarheid heeft het Neder-
landsche Volk van deze in zoo tijn gekozen
vorm gedane mededeeling kennis genomen I
Het Prinselijk Paar heeft gisterenavond vanuit het Paleis Soestdijk
voor de radio een dankwoord gesproken naar aanleiding van het
feestelijk bezoek aan de hoofdstad.
f
Rede Prinses Juliana
„Ingezetenen van Amsterdam en gij allen, die Wij dezer dagen te
Amsterdam ontmoet hebben.
Wij beleefden zoojuist in de hoofdstad onvergetelijke dagen, die
naar hun aard met onze bruidsdagen alleen te vergelijken zijn en hier
voor wil Ik u thans Mijn dank komen brengen. Wij voélden Ons over
stelpt door de breede stroomen van hartelijkheid, die van alle kanten
op Ons toekwamen. Het was te ontroerend, om onder woorden te kun
nen brengen, om, te midden van een versiering, die zulk een licht en
fleurig karakter aan de stad gaf, u in zoo grooten betale bijeen te zien.
Hartelijk dank aan den burgemeester en het overige gemeentebe
stuur, zoomede als aan het algemeen feestcomité, mr. Trip en aan de
politie voor haar werkzaamheden hierbij, voor het tot uitvoering bren
gen van zulk een programma, als wat Ons in de afgeloopen week
lederen dag opnieuw aangeboden werd en dat steeds weer de feest
vreugde in andere, treffend schoone banen wist te leiden.
Nooit had iets Mij kunnen weerhouden, alle deelen van het pro
gramma mee te maken, waren het niet op zichzelf verheugende
gezondheidsredenen geweest, die u zeker wilt verstaarj en billijken.
Grootsch en diep is de indruk, dien Wij van deze dagen medene-
men en het is Mij een voorrecht geweest u dit persoonlijk te hebben
kunnen zeggen".
Rede Prins Bernhard
Ook Ik wilde gaarne Mijn persoonlijke gevoelens mondeling op
deze, door de moderne techniek zoo gelukkig mogelijk geworden,
wijze tot uitdrukking brengen.
Het is niet alleen Mijn dank, dien Ik de hoofdstad wil betuigen,
maar ook wil Ik uiting geven aan Mijn diepe ontroering over de groote
liefde en hartelijkheid, welke de geheele bevolking, groot en klein, oud
en jong, Ons iederen dag opnieuw bewezen heeft.
Bij Onze aankomst sprak de burgemeester, dr. De Vlugt, over den
fraditioneelen band, welke bestaat tusschen het Huis van Oranje en
Amsterdam. Ik moet zeggen, dat deze traditie op de schoonste en voor
Mij onvergetelijke wijze in deze laatste week bevestigd en voortgezet is.
Het moet mij nog eens van het hart, hoe overweldigd Ik was door
het vreugdevolle medeleven der geheele bevolking en steeds zal Ik
alles doen wat in mijn macht is, om te bewijzen hoezeer Ik het vertrou
wen, dat Ik daarin zie, op prijs stel.
Mag Ik ten slotte nog den burgemeester, het gemeentebestuur, de
huldigingscommissie en de politie mijn buitengewoon hartelijken dank
betuigen voor den velen arbeid en de moeite, welke zij zich hebben
getroost en hen van harte gelukwenschen met het groote succes hun
ner bemoeiingen.
EERLIJKE ERKENNING
Er is van linksche zijde gepoogd afbreuk
te doen aan de beteekenis der zetelwinst
van de R.KS.P. in de Kamer (van 28 op
31) met de bewering, dat ze althans twee
daarvan uitsluitend te danken heeft aan de
nieuwe wijze van zetel verdeeling. Een gun
stige uitzondering maakt daarop Mr. C.
Bonnier, die in het liberale Handelsblad
schrijft:
Voor toeneming van de groote par
tijen in macht gevoel ik politiek ge
sproken bitter weinig, maar de recht
vaardigheid gebiedt te erkennen, dat een
partij als de Roomsch-Katholieke eerst
thans het zetelaantal krijgt, waarop zij
naar evenredigheid recht heeft, en dat
het feit, dat zij in 1933, toen haar
stemmen-percentage slechts 0.9 lager
was, drie zetels minder kreeg dan
thans, aan een fout van het oude en
niet aan een fout van het nieuwe stel
sel geweten moet worden".
Een eerlijke erkenning! De N. R. Crt., die
Vrijdag weer dorst te schrijven, dat de R.
K. Staatspartij haar winst van 3 zetels „uit
sluitend heeft te danken aqn de wijziging
van de Kieswet", kan er een lesje aan ne-
De wereld
in vogelvlucht
Frankrijk sukkelt permanent met zijn
fianciën. Het is thans niet voor de eerste
maal, dat de Fransche regeering aan de
Kamer volmachten moet vragen om de
schatkist te redden. En toch is Frankrijk
een rijk land. Hoe komt het dan dat dit
land ieder jaar met groote tekorten op z'n
begrooting prijkt; dat de franc telkens in
Een Zuster te Boekei door
autobus overreden en
gedood
Vanochtend is te Boekei een doodelijk
ongeluk gebeurd. De eerwaarde Zuster Ja-
cobina, van het klooster van de Zusters
van Liefde, stak vanochtend voor het raad
huis te Boekei den weg over. Zij liet eerst
een autobus passeeren, doch bemerkte niet,
dat daarachter nog een autobus volgde. Zij
werd door laatstgenoemd voertuig gegre
pen. Men kracht sloeg zij met het hoofd
tegen het spatbord, waardoor de dood vrij
wel onmiddellijk intrad.
Het stoffelijk overschot is naar het kloos
ter overgebracht.
Bij een door de politie ingestel onder
zoek is gebleken, dat den chauffeur van de
autobus geen schuld treft.
waarde daalt; dat de economische toestand
er somberder is dan elders; dat de midden
stand zich bedreigd ziet en de industrie aan
den rand van de ondergang staat? Wij
kunnen het niet anders zien dan gebrek
aan beleid. Hoe kan men vertrouwen heb
ben in regeeringen, die om de haverklap
omver gegooid worden? Deze Volksfront-
regeering heeft het kunststukje uitgehaald
om zoowaar een jaar lang te blijven zitten
maar hier mangelt het aan innerlijke
kracht. Met decreten zal zij thans moeten
probeeren om geld binnen te krijgen.
De gebeurtenissen in het Noorden van
Spanje wijzen erop, dat de val van Bilbao
aanstaande is. Volgens ooggetuigen, welke
de bedreigde stad verlaten hebben, moet
de toestand er hopeloos zijn. De weerstand
is gebroken en er heerscht een grenzelooze
wanorde. De troepen van Franco wachten
blijkbaar om tot inneming over te gaan,
totdat de stad omsingeld is.
UIT DEN LEIDSCHEN RAAD.
Wij spraken de vorige week de verwach
ting uit, dat de buitengewone vergadering,
welke was aangevraagd over de ontslagen
bij de Lichtfabrieken, wel langer zou du
ren dan de vergadering .van Maandag 7
Juni 1.1., die met een goed uur afgeloopen
was. Dat is inderdaad uitgekomen. De raad
heeft den geheelen middag noodig gehad
om B. en W. duidelijk te maken dat hij het
in meerderheid althans niet eens is met
de wijze, waarop deze ontslagen gegeven
zijn. Over het feit, dat er ontslagen gege
ven zijn, bestond geen verschil van gevoe
len. Weliswaar bracht de heer Schüller
aanvankelijk een verkeerde noot naar vo
ren, toen hfj smalend wees op de tegen
stelling van de „Meer Werk"-actie en het
„goed praten" van deze ontslagen, daar
mee den indruk wekkend alsof hij het met
het ontslag zelf niet eens was doch hij
werd al spoedig door zijn eigen partij ge-
nooten op z'n vingers getikt, die verklaar
den, dat zij de consequentie van het raads
besluit bij de Begrooting ten volle aan
vaardden en dat het ook niet over het ont
slag zelf was, dat zij het college hard vie
len. Inderdaad zijn deze (en nog volgen
de) ontslagen de uitvoering van de goed
gekeurde begrooting, welke sluitend is ge
maakt met deze z.g. perspectief-bezuiniging.
Bij de Lichtfabrieken zou door reorganisa
tie een som van 'n kleine ƒ40.000 bezui
nigd kunnen worden en men wist, dat deze
bezuiniging gevonden moest worden in per-
soneel-afvloeiïng.
Waarom dan deze tegenkanting?
Men had verwacht, dat het college van
B. en W. tijdig een afvloeiïnsregeling, wel
ke tot nu toe in het Alg. Ambtenaren- en
Werkliedenreglement ontbreekt, zouden
hebben opgesteld en daarover de Commis
sie van het Georganiseerd Overleg zou heb
ben gehoord. -Eenige organisaties hadden
dat reeds vlak na de begrooting per brief
aan B. en W. gevraagd, doch omdat zij deze
afvloeiingsregeling in verband gebracht
hadden met de voorgenomen ontslagen bij
de Lichtfabrieken, waren B. en W. van
meening, dat zij van plan waren de ont
slagkwestie zelf in het G. O. te bespreken
en daarom was het college eenstemmig
van oordeel, dat op dit verzoek niet kon
worden ingegaan. Op dezen brief kregen
de organisaties geen antwoord. Wij kunnen
dat niet anders zien dan een tactische fout
van het college. In Maart werd daarop een
vergadering van het G. O. aangevraagd,
doch deze vergadering kwam eerst bijeen
eind April, toen de ontslagen reeds waren
vastgesteld. Weliswaar kwam in die verga
dering een afvloeiingsregeling ter tafel,
maar toen wilde de vergadering daar wei
nig van hooren en was zij ontstemd over
het reeds vast stellen van de ontslagen zon
der dat zij daarover gehoord was. En dit
was in de jongste bijeenkomst van den
raad het cardinale punt: men was boos
over het passeeren van het Georganiseerd
Overleg.
Ongetwijfeld zou het 't beste geweest
zijn, als eerst een afvloeiingsregeling was
opgesteld, daarover het G. O. was gehoord
en aan de hand van deze regeling de af
vloeiing had plaats gevonden. Maar daar
tegenover kan vastgesteld worden, dat er
tot nu toe nimmer is aangedrongen op zoo'n
afvloeiingsregeling; dat B. en W. volmaakt
gerechtigd waren om in overleg met de di
rectie tot het geven van ontslag over te
gaan zonder deze kwestie in het G. O. te
brengen, want het was de uitvoering van
een raadsbesluit; dat met welke andere
afvloeiingsregeling ook de ontslagen toch
niet anders uitgevallen zouden zijn; dat de
ontslagen niet maar luk raak gegeven zijn,
maar volgens de rijksregeling; dat de soc.-
dem. raadsfractie thans wel hoog van den
toren blies, maar dat zelfs de soc.-dem.
wethouders aanvankelijk de zaak niet zoo
ernstig hebben ingezien, hetgeen op te ma
ken viel uit hetgeen wethouder Verweij
daarover uitliet.
Het is te betreuren zooals door de
Kath. Raadsfractie is betoogd dat B. en
W. niet wat meer contact gehouden heb
ben met de organisaties, al was dat niet
verplicht geweest. Het betreft hier in elk
geval een belangrijk ontslag. Maar dat het
nu nog éénig nut kon hebben, om in een
motie aan te dringen op opschorting van de
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
BUITENLAND.
Bilbao nog niet gevallen. Wordt de stad
omsingeld. (2de blad).
Crisis in de Belgische Rex-beweging.
(2de blad).
BINNENLAND.
Negen jaar gevangenisstraf geëischt te
gen elk van de vier daders van den aanslag
op pastoor Litjens, (Rechtzaken, éde blad).
Hedenmorgen is te Boekei een religieuse
door een autobus aangereden en gedood.
(lste blad).
LEIDEN.
De jaarvergadering van de Mij. van de
Ned. Letterkunde. De C. W. v. d. Hoogt-
prijs voor Mevr. Hemiëtte van Eijk, de
Wynaendts-Franckenprijs voor Mevr. Dr.
A. H. AL RomeinVerschoor, (lste blad).
OMGEVING.
Heden heeft plaats gehad de aanbeste
ding van den bouw van een nieuw Raad
huis te Alphen aan den Rijn. (lste blad).
ontslagen, totdat een afvloeiingsregeling is
tot stand gekomen, waarover het G. O. is
gehoord, wil er bij ons niet in.
De „Vooruit" laakt de houding der Ka
tholieke raadsfractie, omdat een barer
woordvoerders den heelen strijd om de
medezeggenschap der vakbeweging tot een
kwestie van „formaliteit" zou hebben ver
klaard. Dit is een van de pogingen ook
de soc.-dem. woordvoerders in den raad
maakten zich daaraan schuldig om de
zaak, waarom het hier gaat, op te blazen.
De erkenning van de organisaties is zéér
zeker geen formaliteit, maar dat wordt ook
door niemand beweerd! Een formaliteit is
slechts de eisch tot opschorting van ont
slagen, die tóch ongewijzigd zullen plaats
vinden; een eisch, welke voor de betrok
kenen van geen enkel practisch nut is en
slechts formeele beteekenis heeft.
Het woord van wethouder Verweij, dat
hij niet bereid was, „om het principe van
de erkenning van de vakorganisaties prijs
te geven voor een schotel linzen" is dan
ook slechts een rookgordijn om er zijn
slappe houding achter te verbergen.
Er zijn thans twee moties aangenomen.
Eén om de ontslagen op te schorten en
eerst een afvloeiingsregeling te maken, en
één om vóór een tweede serie ontslagen
zoo'n afvloeiingsregeling te ontwerpen. De
tweede motie was na aanvaarding van de
eerste overbodig, maar de voorzitter stelde
er prijs op haar toch in stemming te bren
gen.
De vraag is nu, wat zullen B. en W.
doen?
Zij kunnen de eerste motie naast zich
neerleggen, zonder meer. Zij kunnen ook
Ged. Staten daarvan in kennis stellen, om
dat gevolg geven aan deze motie practisch
een wijziging van de begrooting inhoudt.
Ged. Staten zullen zich dan tegen deze wij
ziging, neerkomend op uitstel van een be
zuiniging, dus op een gat in de begrooting,
verzetten. En zich beroepend op dit ver
zet van Ged.. Staten, kunnen B. en W. dan
overgaan tot uitvoering van de tweede
motie.
Het practisch resultaat van deze buiten
gewone vergadering lijkt ons dan niet an
ders, dan dat er eens flink opgespeeld is
tegen het „passeeren' van het G. O. en dat
er een afvloeiingsregeling komt voordat
tot de tweede afvloeiing wordt overgegaan.
Dat laatste zou trouwens toch wel gebeurd
zijn. Overigens blijft alles zooals het was
vóór de vergadering.
Mr. H. G.
