Help!
VOOR DE POORTEN VAN BILBAO
NED. OOST-INDIE
KERKNIEUWS
OINSDAG 15 JUNI 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
Reeds gevechten in de buitenwijken
Weldra aanval op Madrid?
Radio Nacional heeft gisteravond om tien
uur twintig gemeld, dat volgens de laatste
berichten uit Biskaye de rechtsche op-
marsch snel wordt voortgezet. De rechtsche
vlag wappert op verscheidene huizen van
Bilbao. Radio Durango meldt, dat de op
standelingentroepen een heele colonne „se
paratisten" gevangen genomen hebben. De
strijd wordt op het oogcnblik gevoerd in de
buitenwijken van Bilbao, die op het punt
schijnt te staan in handen der aanvallers
te geraken.
Gisteren vlogen de rechtsche vliegtuigen
bijna zonder ophouden over de stad en lie
ten bommen vallen, waardoor aanzienlijke
schade werd veroorzaakt en slachtoffers
vielen; ook openden de vliegtuigen mitrail-
leurvuur op de vluchtende bevolking.
De Baskische regeering bevindt zich nog
steeds te Bilbao en vergadert onafgebroken.
Aguirre heeft gisteren een radiotoespraak
gehouden, waarin hij de bevolking aan
spoorde den strijd tegen de indringers
voort te zetten. Hij zeide, dat vrouwen, kin
deren en grijsaards de stad moesten ver
laten.
Evacuatie van Bilbao.
Twintigduizend vrouwen en kinderen en
mannen boven den dienstplichtigen leeftijd
zijn gisteravond uit Bilbao geëvacueerd
naar Santander met vrachtauto's en ver
scheidene schepen. Aan de schepen is Brit-
sche vlootbescherming verleend.
Het landingsdetachement van den Brit-
sche topedojager „Kempenfeit" is gister
avond zes uur te Bilbao aan land gezet.
Men vermoedt, dat het detachement op
dracht heeft te zoeken naar den Britschen
consul Stevenson, aangezien de radiografi
sche verbinding tusschen den consul en de
„Kempenfeit" verbroken was.
Het Britsche schip" „Warrior" is gister
avond de haven van Bayonne binnengeloo-
pen en heeft daar tweehonderd Spaansche
vluchtelingen uit Bilbao, meest kinderen
en zieken, aan land gezet. De reis was zon
der incidenten verloopen.
BASKISCHE REGEERING
PROTESTEERT BIJ DE
MOGENDHEDEN.
naar het persbureau van de Baskische
regeering meldt, heeft Aguirre, de presi
dent der Baskische regeering, een bood
schap gericht tot de hoofden van de regee-
ringen van Frankrijk, Engeland, België,
Nederland, Zweden, Noorwegen, De-
nemerken, Rusland, de Vereenigde Staten,
Mexico, Tsjechoslowakije, Polen, Honga
rije, Roemenië, Egypte, Ierland, Argentinië,
Chili, Peru, Bolivië, Paraguay, Ecuador,
Vehezuela en Zwitserland, waarin hij o.a.
zegt:
„Sedert 75 dagen zjjn meer dan honderd
Duitsche en Italiaansche vliegtuigen met
Marokkaansche huurlingen en vrijwilligers
van het staande leger dezer landen bezig
onze steden en dorpen te verwoesten en
de bewoners te vermoorden. Wij hadden
gemeend, dat door het afschuwelijke bom
bardement van Durango en Guernica een
rem zou zijn gezet op den alvernielenden
haat tegen ons volk, die in de hand ge
werkt wordt door de onverklaarbare inge
wikkeldheid der internationale besprekin
gen, waarbij de landen, die men democra
tisch noemt en die doorgaan voor de be
schermers van de edelste menschelijke ge
voelens, zich bevinden aan de zijde van
hen, die tegelijkertijd vredeswenschen
uiten en tegen ons volk het moorddadig
ste materiaal en talrijke legioenen strij
ders in het veld sturen. Het Baskische volk,
dat zich sedert onheugelijke tijden door
zijn "vredelievendheid en arbeidzaamheid
heeft onderscheiden en de bakermat was
van de oudste democratie der wereld, slaat
met verwondering het overleg gade van de
zoogenaamde beschaafde volken, die het
schijnen te laten uitroeien door militairen,
die in opstand gekomen zijn tegen hen,
die trachtten, zijn recht, zijn oudste de
mocratie, zijn vrijheid, zijn zeden, en zijn
taal te verdedigen".
Tenslotte wordt een beroep gedaan op
het wereldgeweten, opdat niet de ergste
onrechtvaardigheid wordt begaan, die de
wereldgeschiedenis ooit heeft gekend,
WELDRA AANVAL OP MADRID?
Waarschuwing van Franco.
Rechtsche vliegers hebben aan het front
van Guadarrama een lange proclamatie
neergeworpen, waarin zij een spoedigen
aanval op Madrid aankondigen met „tien
duizenden manschappen en geschut van
alle kalibers".
Tegen zes uur gistermiddag hebben
twaalf rechtsche vliegtuigen boven de
hoofdstad strooibiljetten uitgeworpen. On
middellijk werd het luchtafweergeschut in
werking gesteld.
Ontruiming van de burgerbevolking uit
Madrid.
Generaal Miaja heeft een bevel uitgege
ven, waarin hij de onmiddellijke evacuatie
der burgerbevolking uit de hoofdstad voor
schrijft. De evacuatie zal aldus geschieden,
dat eerst de personen geëvacueerd zullen
worden, die gekomen zijn uit de door de
rechtschen bezette provincies, vervolgens
die, welke uit de onmiddellijke omgeving
van Madrid afkomstig zijn.
In het bevel wordt de medewerking ge
vraagd van alle politieke en vakvereeni-
gingsorganisaties voor de uitvoering van
dezen maatregel.
De Britsche regeering is bereid stappen
te overwegen bij de Spaansche regeering
voor het tot stand brengen van een regëiing
van de evacuatie uit Spanje van te Madrid
gevangen gezette vrouwen. Eden heeft in
het Lagerhuis een verklaring van deze
strekking afgelegd.
DE REGEERING TE VALENCIA OVER
DE INMENGING.
Het ministerie van nationale verdediging
heeft een nota gepubliceerd, waarin ver
klaard wordt, dat, de overeenkomst van
niet-inmenging een onbillijke dwaas
heid, waarvan alleen de wettige regeering
het slachtoffer is ten spijt, de vijand zijn
luchtstrijdkrachten in de laatste maanden
verviervoudigd heeft, doordat hij dagelijks
Duitsche en Italiaansche vliegtuigen ont
vangt. Ook de hoeveelheid geschut en auto
matische bewapening van den vijand is
aanzienlijk toegenomen. Een groot deel van
dit oorlogstuig is in het Baskenland samen
getrokken. De nota eindigt aldus: „Na een
offensief van twee maanden is de vijand
overgegaan tot het wreedste bombardement
der burgerbevolking, dat de wereld ooit
gezien heeft. Hij heeft Bilbao kunnen na
deren door den „ijzeren gordel" en de ver
sterkingen der stad op eenige punten te
doorbreken en eenige toppen in de nabij
heid te bezetten".
Duitschland tevreden over de
overeenkomst van Londen.
Duitsche politieke kringen hebben hun
voldoening uitgesproken over de overeen
komst, welke te Londen tot stand is geko
men tenaanzien van de niet-inmengings-
controle. Men is van meening, dat de nota
van de vier controle-mogendheden recht
doet aan de Duitsche eischen na het inci
dent van Ibiza en dat de nota een ge
meenschappelijke actie garandeert in geval
van een aanval, hetgeen de veiligheid van
de controleerende schepen verhoogt.
Verder wijst men erop, dat indien de
onderhandelingen mislukken, iedere staat
het reoht zal hebben strafmaatregelen te
nemen.
DUITSCHLAND
HET KATHOLICISME
HET DERDE RIJK.
IN
Opbloeiend geloofsleven
valt overal waar te nemen.
Toenemende deelname aan
Sacramentsprocessie.
Uit de berichten, die uit alle deelen van
Duitschland binnenkomen, is thans komen
vast te staan, dat de deelname aan de Sa
cramentsprocessie in de afgeloopen weken
in Duitschland gehouden, veel grooter is
geweest dan in andere jaren. Weliswaar had
de uiterlijke versiering in de straten door
het ontbreken van de pauselijke kleuren een
geheel ander aanzien gekregen, doch wat
aan de versiering ontbrak, werd ruim
schoots vergoed door het veel grootere
aantal deelnemers die in buitengewoon eer
biedige houding het Allerheiligste volgden.
In verschillende steden zooals in Bonn en
Neusz was de deelname aan de Sacraments
processie meer dan '50 procent hooger dan
vorige jaren. In Dusseldorf kon de proces
sie slechts door de nauwe straten der oude
binnenstad uittrekken, en daarom mochten
vrouwen en kinderen niet aan de processie
deelnemen. Daarom was het des te opval
lender hoe groot het aantal mannen en jon
gens was die achter het H. Sacrament
schreden, terwijl vrouwen en kinderen
overal waar de straten ook maar eenige
ruimte openlieten, eerbiedig langs den weg
knielden, waarlangs het H. Sacrament voor
bijkwam. Met het oog op het drukke ver
keer had men er van afgezien langs de
hoofdstraten te trekken.
Onze correspondent voegt aan dit be
richt toe: een gezonde boom kan zelfs een
sterken storm verdragen. Deze heeft 'n zui
verende werking en de wortels grijpen vas
ter in den grond. De wankelenden vallen af,
maar de trouw der echte katholieken is nog
des te standvastiger.
DE LAATSTE VAKORGANISATIE IN
DUITSCHLAND ONTBONDEN.
Te Grüberhorn is de laatste vakorgani
satie der mijnwerkers ontbonden. Naar aan
leiding daarvan schrijft „Der Angriff" dat
in het huidige Duitschland een dergelijke
organisatie overbodig is. Tijdens de laatste
vergadering van dezen vakbond waarop
tachtig mijnwerkers tegenwoordig waren,
verklaarde dr. Ley dat de vereeniging geen
rede van bestaan meer had, daar zij niets
bijdroeg om de vrede in het bedrijf te be
vorderen. Na besprekingen van enkele
technische aangelegenheden, besloot de
vergadering om de organisatie te ontbinden.
STRAFMAATREGELEN TEGEN
KATHOLIEKE GEESTELIJKEN.
In de laatste weken heeft de geestelijk
heid van de Saarpfalz zich genoodzaakt ge
zien om de geloovigen vanaf den kansel te
waarschuwen tegen misleidende bericht
geving, die in de laatste tijd geregeld de
kolommen der Nationaal-Socialistische
Dagbladpers vult, in verband met de pro
cessen tegen de kloosterlingen.
De leider van de persafdeeling in de
gouw Saarpfalz Förster heeft thans als re-
pressaile-maatregel verboden dat de dag
bladen in zijn district nog publicaties op
nemen betreffende katholieke godsdienst
oefeningen. Dit verbod blijft tot nader or
der van kracht.
DE „ZEDELIJKHEIDSPROCESSEN".
Door het Bisschoppelijk Ordinariaat werd
officieel medegedeeld dat van de 1200
priesters die in het Bisdom werkzaam zijn,
in totaal twee geestelijken in staat van be
schuldiging zijn gesteld, waarvan er één
werd vrijgesproken.
FRANKRIJK
FRANKRIJKS FINANCIEELE
MOEILIJKHEDEN.
Zitting van den kabinetsraad.
De Fransche kabinetsraad was gisteren
uitsluitend gewijd aan het financieele pro-
bleef en was van bijzonder politiek belang.
Vincent Auriol, gaf een uiteenzetting van
den financieelen toestand, de crisis van de
schatkist en de monetaire malaise. Hij deed
de middelen aan de hand, welke hij toepas
sen wil om daarin te voorzien. Om de di
recte noodige middelen voor de betalingen
op den vervaldatum van het tweede kwar
taal bijeen te brengen is de minister voor
nemens oj/er te gaan tot een heraanpassing
der tarieven, der directe en indirecte be
lastingen teneinde >een meerdere opbrengst
van ongeveer 5 milliard te verkrijgen. Deze
maatregelen zouden slechts neerkomen op
een aanpassing der heffingen aan de deva
luatie van 1 October j.l. Voorts werd aan
dacht gewijd aan maatregelen betreffende
de munt en de wisselmarkt. Auriol zou de
kamer machtiging willen vragen om bij
decreet en binnen een streng beperkt kader
alle maatregelen te nemen voor de verde
diging van den frank en het openbare cre-
diet. Controle op de wisselmarkt wil de re
geering niet invoeren. Wel zal gezocht wor
den naar middelen om den invoer van
Fransche kapitaal naar het buitenland te
stuiten door een passende controle op de
bank o per a ties, die beperkt moeten blijven
tot de normale behoeften van de economi-
schen ruil. Ter verdediging van den frank
zou de regeering verder gemachtigd moe
ten zijn de bank van Frankrijk een verhoo
ging te vragen van de voorschotten aan den
staat. De radicale ministers aanvaardden
dit gedeelte van het program niet zonder
debatten, terwijl zij er ook eenige wijzigin
gen in aanbrachten. Hedenmiddag zal Blum
bij de Kamer zijn financieel ontwerp kun
nen indienen en daar dringende behande
ling van kunnen vragen. Het parlement
zou verzocht worden voor het einde van de
week zich over de voorstellen uit te spre
ken.
ENGELAND
BISSCHOP VAN OXFORD NEEMT
ONTSLAG.
De bisschop van Oxford, Thomas Strong,
wiens preeken en redevoeringen, waarin hij
wees op de noodzakelijkheid voor Enge
land zich te bewapenen, tot zooveel contro
versen aanleiding hebben gegeven, heeft in
verband met zijn leeftijd en gezondheid ont
slag genomen.
RUSLAND
RUSSISCHE ZUIVERING.
Rosengolz ontheven uit functie van volks
commissaris van buitenlandsehen handel.
Er is een verordening gepubliceerd van
het presidium van het centraal executief
comité der Sovjet Unie, waarbij Rosengolz
ontheven wordt van zijn functie van volks
commissaris voor den buitenlandsehen han
del wegens overplaatsing en het aanvaarden
van andere werkzaamheden.
Ook monsterprocessen in Siberië.
Naar het te Ghabarowsk verschijnende
blad „Tichookeanskaja Swjesda" meldt,
heeft onlangs te Swobodnoje in het Sovjet
gebied in het Verre Oosten voor een spe
ciale rechtbank van het hoog militair ge
rechtshof der Sovjet-Unie een vierde mon
sterproces plaatsgevonden, waarbij weder
spoorwegpersoneel, ditmaal van den
Amoerspoorweg, terecht stond, onder be
schuldiging van „Trotzkisme", sabotage en
spionage ten gunste van Japan. Alle 29 be
klaagden werden ter dood veroordeeld. Het
vonnis is reeds voltrokken.
In drie weken zijn volgens de mededee-
lingen van genoemd blad in het gebied van
Chabarowsk in totaal 95 doodvonnissen vol
trokken. Ook dit vierde proces in het Verre
Oosten wordt door de Moskousche pers
stilzwijgend voorbijgegaan.
AFRIKA
DE BUITENLANDSCHE ZENDELINGEN
IN ABESSINIë.
In antwoord op een vraag in het Engel-
sche Lagerhuis heeft minister Eden ver
klaard,^ dat de Italiaansche regeering den
Britschen ambassadeur te Rome heeft
medegedeeld, dat zij niet voornemens is aan
buitenlanders, ongeacht de religieuse secte
waartoe zij behooren, toe te staan scholen te
onderhouden in Abessinië.
Eden voegde hieraan toe, dat hieruit
blijkt, dat alle buitenlandsche missies wor
den getroffen, ongeacht de nationaliteit. De
Britsche regeering betreurt deze maatregel
en is van meening, dat zij berust op een ver
keerd beginsel.
De Britsche regeering kan geen rekening
houden met de nationaliteit van de zending
in haar koloniën, doch aangezien de Ita
liaansche regeering een dergelijke maat
regel heeft genomen, behoudt de Britsche
regeering zich het recht voor gelijke maat
regelen te nemen in de gebieden, welke
onder 'haar beheer staan.
In antwoord op een vraag of de minister
hier doelde op Italiaansche missionarissen,
antwoordde Eden: „Alleen Italianen".
AMERIKA
DE HERVORMING VAN HET
HOOGGERECHTSHOF.
Senaatscommissie verklaart er zich
fel tegen.
De commissie voor juridische kwesties
van den Senaat heeft gisteren bij den Se
naat haar rapport ingediend, waarin zij het
voorstel van president Roosevelt tot her
vorming van het Hooggerechtshof veroor
deelt.
In het rapport wordt voorgesteld het ont
werp te verwerpen, omdat het nutteloos,
(kleingeestig en een gevaarlijke opzij zet
ting is van de beginselen der grondwet.
Door het ontwerp zouden de president en
het congres de rechtbanken aan zich onder
geschikt maken en zou de onafhankelijkheid
van de magistratuur worden vernield.
De commissie stelt derhalve den Senaat
voor, het ontwerp-met zoo verpletterende
meerderheid te verwerpen, dat nooit meer
een dergelijke ïfiaatregel zal worden voor
gelegd aan de vertegenwoordigers van het
vrije Amerikaansche volk.
Een minderheid van acht leden der com
missie, welke uit achttien leden bestaat,
heeft zich niet bij dit rapport aangesloten.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
POOLSCH DORP VRIJWEL GEHEEL
AFGEBRAND.
Het Poolsche dorp Nowydwor, nabij
Rialystok, is vrijwel geheel afgebrand. Hon
derd woonhuizen en 300 boerderijen zijn
verwoest.
MODDERSTROOM IN ZWITSERSCH
KANTON.
Een modderstroom, ontstaan door lawi
nes, heeft in het Zwitsersche kanton Wal
lis verschillende huizen van het dorpje
Lourtier vernield. De bevolking moest
vluchten.
CYCLOON WOEDT IN DELI.
Acht menschen gedood. Tabaksschuren
vernield.
Op de tabaksonderneming Namoe Trassi
van de Deli Maatschappij, nabij Bindjei ge
legen, heeft op 11 Juni een hevige cycloon
gewoed. Het dak van de fermenteerschuur
werd afgerukt, waardoor de tabak, daar op
geslagen, door de invallende slagregens be
langrijk werd beschadigd. De sohade is
door verzekering gedekt. Acht personen zijn
door den cycloon gedood. De Chineesohe
winkel en een garage met postauto's wer
den vernield. Twee Maleiers, twee Malei-
sche vrouwen en een Klingalees, die onder
de boomen schuilden, zijn zwaar gewond.
De laatste is later overleden.
De cycloon nam verder zijn weg over
Soengei Mentjirim, een tabaksonderneming
van de Arendsberg, waar een droogschuur
werd platgeslagen. Daarna verdween de
cycloon in de richting van Medan.
De filmster Leni Riefenstahl
in ongenade I
Zij zou geen Arische zijn.
Tijdens een avondpartij in de wo
ning van den Duitschen Minister
van Binnenlandsche Zaken
Frick, zoo verhaalt de correspon
dent van „Paris Soir", riep Minis
ster dr. Goebbels plotseling uit:
„Er is hier iemand in ons midden,
die geen arische is".
En de beroemde filmster moest on
middellijk het Ministerie van Bin
nenlandsche Zaken en de Rijks
kanselarij verlaten".
Leni Riefenstahl, de eerste vrouw uit het
Derde Rijk, is plotseling in ongenade ge
vallen. Men zal zich nog herinneren, hoe zij
in den afgeloopen zomer tijdens de Olym
pische spelen en bij de Rijkspartijdag in
Neurenberg haar triomfen vierde en hoe
zij een der vrouwen was. die de bijzondere
vriendschap van den Führer mocht genie
ten.
Reeds geruimen tijd was zij belast met
de verzorging van de officieele filmopna
men en ongeveer een jaar geleden mocht
zij haar intrek nemen in de Rijkskanselarij,
dichtbij de particuliere vertrekken van
Adolf Hitler. Zij was in zekeren zin de fi
guur geworden, die op de voorsteven van
het Nazidom prijkte en de incarnatie-met-
loshangende-haren van het nieuwe Duitsch
land was.
En thans opeens een publiek schandaal,
nu deze blonde vrouw plotseling van het
voetstuk, waarop de sympathie van den
Führer en het enthousiasme van het volk
haar geplaatst hadden, naar beneden is ge
haald.
In de weelderige vertrekken van den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken bewogen
zich in avondtoiletten de meest vooraan
staande figuren van het Derde Rijk. Plot
seling weerklonk de schrille stem van dr.
Goebbels: „Ik moet deze partij verlaten,
er is iemand in ons midden die geen Ari
sche is".
Er viel plotseling een groote stilte. De
dansende paren gingen uiteen.
Er moest wel iets buitengewoon ernstigs
gebeurd zijn. En na dat moment van pijn
lijke stilte vervolgde dr. Goebbels:
„Ik heb hier bij me de documenten,
waaruit blijkt, dat mejuffrouw Leni Rie
fenstahl Joodsche voorouders heeft gehad".
Nog even richten aller oogen zich op de
vrouw, die zoo langen tijd een machtige po
sitie bekleedde en die ineens verpletterd
was.
Dr. Goebbels praatte weer gewoon ver
der tegen zijn vrienden, alsof er niets ge
beurd was en de muziek, die een oogen-
blik gezwegen had begon weer opnieuw,
terwijl dr. Frick Leni Riefenstahl terzijde
nam en haar verzocht onmiddellijk zijn wo
ning te verlaten. De filmster, die nog ge
heel overstuur was tengevolge van de plot
selinge gebeurtenissen, die haar waren
overvallen, volgde het bevel op zonder de
minste weerstand te bieden. Maar den be
ker der ongenade was nog niet vol. Voor
de deur van haar kamer vond zij al haar
meubels, die op een wagen werden geladen
en omgeven door een afdeeling van de S.S.
naar het dichtstbijzijnde hotel werden ver
voerd;
„U is niet meer bevoegd om deze vertrek
ken te betreden", waren de laatste woorden,
die in de Rijkskanselarij tot haar gespro
ken waren.
Als een loopend vuurtje ging het ge
rucht door de stad, dat Leni Riefenstahl in
ongenade was gevallen
Waarom? Hoezoo? Was het dan toch mo
gelijk?
De rede, die door dr. Goebbels werd op
gegeven, werd door niemand juist geacht.
Men kan zoo maar niet op eens de afstam
ming van een beroemde vrouw als Leni
Riefenstahl plotseling ontdekken. Er wer
den duizenden veronderstellingen gemaakt.
De meest waarschijnlijke is wel, dat Gusta-
ve Gruendgens een vreeselijke campagne
tegen deze filmster heeft ontketend en dat
hij in zijn opzet volkomen is geslaagd.
Gustave Gruendgens, die aan het hoofd
staat van alle Duitsche Theaters, had vaak
genoeg zijn ongenoegen te kennen gege
ven over de al te groote invloed van Leni
Riefenstahl in de Duitsche filmwereld.
De filmster zelf is op het oogenblik pijn
lijk getroffen door deze vernedering. Zij
heeft echter reeds nieuwe aanbiedingen ge
kregen uit Hollywood. Maar dr. Goebbels
zal haar blijven achtervolgen en weigeren
om haar een paspoort te verleenen.
DE PROCESSIES NAAR KEVELAER.
Naar wij vernemen, in in Mei
jl. in de vergadering der Federatie van de
NedeiTandsche Bedevaarten naar Kevelaer
unaniem door de leden besloten dat ook
dit jaar weer naar Kevelaer zou worden
gegaan.
...den man, die 'n witten
wandelstok draagt als hij
e straat moet kruisen!
(Want zoo'n stok wordt ttfa
gedragen door menschen, pCWj
die slecht kunnen zien)
