DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
DONDERDAG 10 JUNI 1937
No. 8745
S)e£cicbclveSou^mt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 f
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V* »jDr- Schaepman" te Leiden
Terecht heeft de propagandaclub „Dr.
Schaepman" te Leiden den uitslag der ver
kiezing dankbaar in een feestelijke bij
eenkomst gevierd!
Wij willen hier „Dr. Schaepman" óók
dank brengen, omdat zij heeft begrepen,
wat ten slotte hèt groote middel is in de
propaganda: langer tijd dan voorheen wel
geschied is heeft zij „De Leidsche Courant"
doen bezorgen ook bij die katholieken, die
nog niet het plaatselijk katholiek dagblad
lezen.
En niet alleen, dat daardoor de propa
ganda op de best mogelijke manier is ge
voerd men veroorlove ons dit, beschei
denlij k, op te merken, niet als een plei
dooi voor eigen „zaak", maar in het be
lang der propaganda óók werd de pro
paganda daardoor ontlast van veel werk en
veel kosten.
De „papieren" propaganda, in Leiden ge
voerd buiten die van „De Leidsche Cou
rant", is in verhouding tot die van de
meeste andere partijen vrij poover geweest.
Dat kón zij zijn, omdat vijf weken lang
dagelijks voorlichting werd geschonken in
het bij alle katholieken thuis bezorgde
dagblad.
Daarom zijn wij het ook niet héélemaal
met Kapelaan Dorbeck eens, dat het zoo
jammer is geweest, dat er door de propa
gandisten geen huisbezoek is gedaan kun
nen worden. Huisbezoek i s dagelijks afge
legd door de courant!
Wij hebben het bovenstaand even wil
len neerschrijven, om de propagandaclub
„Dr. Schaepman" waardeering te brengen
voor het juiste inzicht en de wijze, waar
op de propaganda, zoo het ter plaatse mo
gelijk is, moet worden gevoerd, ni. in en
door het plaatselijk katholiek dagblad; om
„Dr. Schaepman" te Leiden ten voorbeeld
te stellen!
De H. Vader ontvangt
Duitsche Pelgrims.
Z. H. de Paus heeft gisteren een grojep
Duitsche pelgrims ontvangen.
De Heilige Vader zeide tot hen: „De tijd
is op het oogenblik voor Duitschland niet
alleen ernstig, doch ook treurig, zoo droe
vig en dreigend, dat wij er om moeten
weenen. Wij hebben evenwel den troost,
dat Wij met u kunnen weenen en u kun
nen troosten als een vader zijn kinderen.
Wij hebben steeds ons best gedaan het
droeve lijden te verzachten en Wij zullen
hiermede voortgaan, wat men er ook van
zal zeggen. Het eenige wat Ons nog over
blijft, is met u, uw priesters en uw bis
schoppen te bidden. De goede God kent
Zijn wegen, doch ook wij moeten onzen
weg kennen om hem te kunnen bewande
len. Dezen weg wijzen uwe herders u bijna
iederen dag. Het is de weg van den Heer
en het oude geloof, dat alleen het geluk kan
schenken".
Ook werden nog door Z. H. den Paus in
de puiblieke audiëntie ontvangen eenige
groepen Oostenrijksche pelgrims, een groot
aantal afgevaardigden van het internatio
nale comité van de Vaticaansche persten
toonstelling en een groep jong gehuwden.
De H. Vader sprak tot de afgevaardig
den van de internationale Vaticaansche
perstentoonstelling er zijn groote voldoe
ning over uit, dat de tentoonstelling zoo
goed geslaagd was, terwijl Hij verklaarde,
dat de Kerk van de pers veel vraagt en
veel verwacht.
STORM IN HET ZUIDWESTEN VAN
FRANKRIJK.
BORDEAUX, 10 Juni. (A. N. P.) Gis
teravond heeft in de streek van Bordeaux
een buitengewoon zwaar onweder ge
woed. In verscheidene steden en dorpen
liepen de huizen in de lager gelegen wij
ken onder water. Boomen en palen wer
den uitgerukt, wegen beschadigd.
Verschillende plaatsen waren geduren
de geruimen tijd in duisternis gehuld. De
schade in de geheele streek is aanzienlijk.
De wereld
in vogelvlucht
Uit Rusland wordt bericht, dat eenige
dagen geleden de 77-jarige moeder van
Stalin, den Russischen dictator, is over
leden. De kranten hadden er in Moskou
geen melding van gemaakt. Toch was Ka-
tharina Dzjoegasjwili, de Georgische boer
in, die wellicht tot aan haar dood toe nim-
een duidelijke voorstelling gekregen
heeft van de hoogte, waartoe haar zoon
gestegen is, reeds bij haar leven een legen
darische figuur, die door de zorg, welke
ij voor de eerste opvoeding van haar zoon
gedragen heeft, hem misschien wel den
weg geopend heeft waarlangs hij eenmaal
de eerste van zijn land zou worden, maar
voor wie hij tot het einde toe „Soso", het
troetelkind gebleven is, de eenige, die haar
van haar drie zonen gebleven was, nadat
de beide andere jong waren gestorven.
De laatste jaren van haar leven heeft
Katharina Dzjoegasjwili gesleten in een
kleine twee-kamerwoning in het voorma
lige paleis van de onderkoningin van Geor
gië, in de buurt van Tiflis, thans de zetel
van de regeering van Transkaukasië. De
kamers waren eenvoudig gemeubeld. „Het
leek alsof de oude dame de meeste meu
belstukken uit haar vroegere huis had mee
gebracht, schreef eens een buitenlandsch
bezoeker. Het geheel maakte een indruk
van armoede." Behalve foto's van haar
zoon hingen er een portret van Lenin en
olieverfschilderij, waarop de executie
van de 26 commissarissen van Bakoe, tij
dens den burgeroorlog was afgebeeld. Al
dus beschreef twee jaar geleden de corres
pondent van het Sovjet-telegraafagent
schap den indruk dien de oude vrouw op
den binnenkomenden maakte: „Op een ge
makkelijke, met een tapijt bedekte divan
achter de tafel zit een eenvoudig geklee-
de bejaarde vrouw met een hoornen bril
op Haar hoofd is bedekt met een zwarten
doek". De buitenlander weet te vertellen,
dat haar haar sneeuwwit was. Maar haar
trekken verrieden nog de schoonheid,
welke zij had bezeten. Nog maakte zij den
indruk van jonger te zijn dan zij in wer
kelijkheid was. „Zij is frisch en conver
seert intelligent en gaarne over de din
gen van den dag."
Maar het liefst sprak zij over haar zoon
en uit deze gesprekken zijn aardige, anec-
dote-achtige gezegden bewaar^ gebleven,
waaruit van een eenvoudig, maar krachtig
karakter en een groote moederliefde blijkt.
De oude vrouw 's nu heengegaan en
volgens de berichten heeft men haar stof
felijk overschot geen kerkelijke begrafe
nis gegeven, ofschoon zij trouw was geble
ven aan haar geloof.
Hevige brand op Stations-
emplacement.
VIJF DOODEN, EENIGE GEWONDEN
EN VERMISTEN.
De stationsloodsen van Halle in vlammen.
Het Koninklijk bezoek
aan Amsterdam
In den afgeloopen nacht is brand ont
staan in een der loodsen op het stations
emplacement van Halle (Duitschland).
Het vuur greep zeer snel om zich heen.
Van de 80 man tellende nachtploeg kwa
men vijf personen om het leven, terwijl
eenige personen gewond werden.
Het aantal vermisten kon nog niet wor
den vastgesteld. De brand werd met 53
slangen op de waterleiding aangetast. Het
was evenwel niet mogelijk het ongeveer
25.000 vierk. meter beslaande complex ge
bouwen, waar op zes verlaadperrons on
geveer 300 goederenwagens zoomede tal
van vrachtauto's stonden, te behouden.
Voortdurend kwamen benzinetanks tot
ontploffing. De geweldige warmteontwik
keling en de aanhoudende instortingen
maakten het onmogelijk de brandende
gebouwen te naderen. Alle opslagplaatsen
zijn tot den grond toe afgebrand. Slechts
enkele kantoorgebouwtjes van de spoor
wegen en van de douane konden worden
behouden. Van de overige gebouwen staan
nog slechts* enkele muren overeind. Over
de oorzaak van den brand is nog niets be
kend. De bergingswerkzaamheden zullen
nog geruimen tijd in beslag nemen.
Nog vier vermisten.
HALLE, 10 Juni. (A. N. P.) De directie
der rijksspoorwegen te Halle deelt mede,
Gala-concert
De Koninklijke Familie heeft gisteravond
in het Concertgebouw een gala-concert bij
gewoond, dat onder leiding van prof. dr.
Willem Mengelberg ter gelegenheid van
het bezoek van H. M. de Koningin en het
eerste officieele bezoek van het vorstelijk
echtpaar aan de hoofdstad werd gegeven.
Hieraan werkten behalve het Concert
gebouw-orkest het koor van de Maatschap
pij tot Bevordering der Toonkunst afdeeling
Amsterdam, de Koninklijke Mannenzang-
vereeniging „Apollo" en mevrouw Suze Lu-
ger als alt-soliste mede.
Reeds geruimen tijd voordat de leden
van het Koninklijk Huis zouden uitrijden
hadden zich langs de geheele route van den
Dam naar het Concertgebouw vele duizen
den opgesteld en vooral in de directe omge
ving van het concertgebouw had zich een
groote menigte verzameld.
Tegen acht uur was de groote zaal ge
heel gevuld. Niet alleen door de vele uni
formen, de kleurige'avondtoiletten der da
mes en het stemmig zwart van de heeren,
doch bovenal door de aangebrachte versie
ringen bood de zaal een feestelijken aan
blik.
Achter in de zaal was een podium voor
de leden van de Koninklijke Familie en
het gevolg gebouwd, aan den voorkant
over de volle- breedte met rozen versierd,
terwijl aan beide zijden de initiatlen „J.—
B." waren aangebracht in roode ranonkels
op een bed van witte pioenrozen. Het hel
dere wit werd hier en daar door een gele
roos gebroken.
Voor 'het geheele-podium, waar het or
kest en de koren zaten, was een prachtige
hoogopgaande versiering van klimrozen
aangebracht.
Over de balcons ten slotte hingen fraaie
tapijten.
Onder de vele autoriteiten, die voor de
aankomst in de tot de laatste plaats bezet
te zaal aanwezig waren, bevonden zich de
Minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen, prof. dr. J. R. Slotemaker de
Bruïne, de Minister van Sociale Zaken, mr.
M. Slingenberg en de Commissaris van de
Koningin in de provincie Noord-Holland,
dr. A. baron Röell.
Op het moment, dat de Koninklijke Fa
milie de zaal betrad, verhieven alle aan
wezigen zich van hun zetels en zette het
orkest het praeludium over het oude Wil
helmus, voor orkst en orgel, gecomponeerd
door prof. dr. Willem Iengelberg, in.
Op het praeludium over het oude Wil
helmus volgden drie coupletten van het
Wilhelmus, gezongen door het koor van
de Maatschappij tot Bevordering der toon
kunst.
Daarna werd onder groote aandacht van
vorstelijke personen en genoodigden .onder
leiding van prof. dr. Willem Mengelberg,
het programma uitgevoerd, bestaande uit
de Vierde Symphonie van Tschaikowsky,
Psalm XXIII van Franz Schubert, „Ge-
sang der Geister ueber den Wassern" van
Franz Schubert, „Staendchen" van den
zelfden componist voor vrouwenkoor en
orkest, waarin de alt-solo werd gezongen
door mevrouw Suze Luger, „Perpetuum
Mobile" van Johann Strauss en Les Pré
ludes van Franz Liszt.
Aan het slot van het programma zon
gen koren en zaal, begeleid door het or
kest, het eerste couplet van het Wilhel
mus.
Na afloop van het gala-concert heeft
de Koninklijke Familie zich nog in de
kleine foyer met den dirigent prof. dr.
Willem Mengelberg onderhouden. De
hooge bezoekers gaven hier uiting aan
hun groote ingenomenheid met het
uitgevoerde programma; vooral de
Prinses toonde zich zeer enthousiast.
Ook Prins Bernhard voor wien deze
avond de kennismaking met het Con
certgebouw-orkest ueteekende, was op
getogen over het gebodene.
Gedurende het gala-concert was boven
de hoofdstad een onweer losgebarsten, zoo
dat er, toen de Koninklijke Familie het
Concertgebouw verliet, slechts weinig pu
bliek stond. In gesloten auto's werd naar
het Paleis op den Dam teruggereden.
DE BEZOEKEN VAN VANDAAG.
Vanmorgen is H.M. de Koningin te 10.30
per rijtuig uitgereden tot het maken van
een rijtoer en het brengen van een bezoek
aan het Koloniaal Instituut, waar zij te
11 uur arriveerde.
H.M. vertrok te 11.30 en keerde ten Pa-
leize te 12 uur terug.
Om 2.15 is de Koninklijke Familie per
auto uitgereden tot het brengen van een
bezoek aan het Clubgebouw van de Konink
lijke Amsterdamsche Roei- en Zeilvereeni-
ging „De Hoop", ter bijwoning van een
bloemencorso met versierde vaartuigen en
reddingsdemonstraties in den Amstel.
De Koninklijke Familie arriveerde daar te
2.45 en is om 3.30 weer vertrokken. De aan
komst ten Pa'leize geschiedde om 4 uur.
PRINS BERNHARD WEDEROM AAN HET
TENNISSEN.
Aan het eind van het koninklijk bezoek
aan „Frankendael" heeft Prins Bernhard,
evenals zulks eergisteren het geval was,
zich met zijn sportwagen naar het tennis
park begeven en daar een klein uur ten
nis gespeeld, ook thans weer met de hee
ren Leembruggen, Beets en Voute. Om
ruim zes uur is de Prins weer naar het
paleis op den Dam teruggekeerd. Het be
zoek van den Prins aan het tennisveld bleef
ditmaal niet onopgemerkt, zoodat zich ve
len bij het toegangshek verdrongen. De
hooge bezoeker werd bij zijn aankomst en
vertrek luide toegejuicht.
PRINS BERNHARD BIJ DE
AMSTERDAMSCHE BRANDWEER.
Z.K.H. Prins Bernhard heeft vanmorgen
een bezoek gebracht aan de gebouwen van
de Amsterdamsche brandweer aan de
Nieuwe Achtergracht, waar hij alle kunst
werken der techniek, waarmede dit mo
derne korps is geoutilleerd, voor zich heeft
laten demonstreeren. De Prins toonde zich
zeer belangstellend en heeft bij zijn af
scheid. den commandant den heer C. Gor
dijn Jr., verzekerd, dat hij het „prachtig"
had gevonden.
dat negen arbeiders van de nachtploeg ver
mist worden. Men heeft kunnen vaststel
len, dat vijf hunner om het leven zijn ge
komen. Verder zijn vier personen gewond.
Honderdtwintig geladen en 45 ledige goe
derenwagons zijn door den brand vernield,
evenals vier vrachtauto's en 400 ton goe
deren.
ONWEER BOVEN FRIESLAND.
De bliksem veroorzaakt brand.
In den afgeloopen nacht is tijdens een
hevig onweer de boerderij van den heer J.
Mulder onder Noordwolde, door den blik
sem getroffen en tot den grond toe afge
brand. Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor, dooh er kon niets gered worden.
De schade wordt door verzekering gedekt.
Kort daarna sloeg de bliksem op den
korenmolen van den heer Timmermans te
Noordwolde. Hier werd geen brand veroor
zaakt, doch wel materieele schade aange
richt.
Te Oranjewoud werd de fraaie watermo
len van den heer Hornstra door den blik
sem getroffen. Deze moeln brandde tot den
grond toe af.
TELEFOONKABEL HAARLEM—
IJMUIDEN—BEVERWIJK GESTOORD.
Vanmorgen omstreeks acht uur heeft het
personeel der P.T.T. een storing ontdekt
in den districtskabel HaarlemIJmuiden
Beverwijk.
Men vermoedt, dat deze is ontstaan na
het onweer, dat vannacht met hevigen re
genval gepaard ging, waarbij waarschijn
lijk het water door een kleine beschadi
ging, tijdens werkzaamheden in den man
tel van den kabel aangebracht, den kabel
is binnengedrongen en dezen daardoor bui
ten werking heeft gesteld. De plaats van
de storing is geleegn tusschen Haarlem en
Driehuis, vermoedelijk in Bloemendaal,
Met voortvarendheid is men bezig de
juiste plek op te zoeken om het euvel zoo
spoedig mogelijk te herstellen. Men hoopte
hiermee in den loop van den middag te sla
gen.
Ten einde het verkeer zooveel mogelijk
te onderhouden heeft men een aantal reser
ve-verbindingen tot stand gebracht.
Aangezien de gestoorde kabel 70 a 80
aders bevat, ondervindt het telefoonver
keer met de netten IJmuiden en Beverwijk
toch nog aanzienlijke vertraging.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITEKLAHD.
Succes der Britsche voorstellen inzake
hervatting der controle in de Spaansche
wateren. (2de blad).
De H. Vader spreekt Duitsche pelgrims
over den treurige toestand in het Derde
Rijk. (2de blad).
De Negus wil Italië een proces aandoen.
(2de blad).
BINNENLAND.
De Koninklijke familie woonde gister
avond het Mengelberg-concert bij in het
Concertgebouw te Amsterdam. 1ste blad).
Gisteravond woedde een zwaar onweer
boven het Westen des lands, dat gelukkig
zonder ernstige ongelukken is afgeloopen.
(Gem. Ber., 3de blad en 1ste blad).
MET TANDEM TEGEN EEN BOOM
GEREDEN.
Een der berijders doodelijk gewond.
In den afgeloopen nacht reden B. en S.,
wonende te Goor, gezeten op een tandem
over den straatweg van Oldenzaal naar
eHngelo. Onderweg zijn zij met een trap
per tegen een boom gekomen, tengevolge
waarvan beide mannen vielen. De heer B.
werd zoo ernstig gewond, dat hij, nadat de
eerste hulp was verleend, naar het R.K. zie
kenhuis te Hengelo moest worden overge
bracht. In den loop van den nacht is hij
overleden. De heer B. was gehuwd en va
der van vier kinderen. S. bekwam geen let
sel.
Volgens getuigenverklaringen zouden de
mannen zonder licht gereden hebben, ter
wijl zij onder den invloed van sterken
drank waren.
TUSSCHEN SPOORWEGWAGON EN
AUTO BEKNELD.
Aan bekomen verwondingen overleden.
Toen de chauffeur G. Ooms uit Hengelt,
gisteravond zijn auto had geparkeerd op
het terrein der jutefabrieken van de firma
ter Horst en Co. te Almelo, liep de auto
gevaar te worden geraakt door een spoor
wagon, waarmede men aan het rangeeren
was. O. poogde den rijdenden spoorwagon
tegen te houden maar daarbij raakte hij be
klemd tusschen de wagon en zijn auto. De
borstkas werd hem ingedrukt. Ernstig ge
wond werd O. naar het ziekenhuis te Al
melo vervoerd waar hij is overleden. O.
was gehuwd en vader van twee kinderen.
DE VOORZITTER VAN DE
VERZEKERINGSKAMER TREEDT AF.
Naar wij vernemen, heeft de heer L. H.
van 't Sant, voorzitter der Verzekerings
kamer te Amsterdam, het voornemen, deze
functie einde Augustus a.s. wegens het be
reiken van den 65-jarigen leeftijd, neder te
leggen.
De heer van 't Sant is de eerste voor
zitter van de Verzekeringskamer die, zoo
als men weet, bij de wet van 22 Decem
ber 1922 werd ingesteld. Op 1 September
1923 zijn de werkzaamheden der Verze
keringskamer onder leiding van den thans
scheidenden voorzitter begonnen.
MAN TE WATER GERAAKT EN
VERDRONKEN.
Dinsdagmorgen werd op den berm langs
het Eindhovensch kanaal onder de ge
meente Mierlo gedeeltelijk in het water een
rijwiel gevonden. Een jas was achter op
den bagagedrager gebonden. Uit gevonden
papieren bleek, dat jas en fiets toebehoor
den aan den ruim vijftigjarigen W. van L.
vroeger wonende te Helmond, doch den
laatsten tijd verblijf houdende te Eindho
ven. Daar vermoed werd, dat de man ver
dronken was, werd den geheelen dag ge
dregd, evenwel zonder resultaat. Vanoch
tend heeft men het lijk drijvende gevon
dor en opgehaald.
