DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN De poorten der hel Duitsche propaganda-minister over de processen tegen de geestelijkheid De nieuwe Oslo-overeenkomst 28ste Jaargang ZATERDAG 29 MEI 1937 No. 8735 3)e £cki^eh^(2oii/t€mt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij ?oornitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 Een huichelachtig betoog wy hebben gisteren curiositeitshalve me- dedeeling gedaan van een bericht van de „Matin" over een a.s. overeenstemming tusschen de nationaal-socialistische regee ring en het Vaticaan, en dit bericht als zeer onwaarschijnlijk gebrandmerkt. Hoezeer Berlijn verwijderd is van een overeenstem ming met het Vaticaan is gisteravond wel zeer duidelijk gebleken uit een rede, wel ke de propaganda-minister dr. Goebbels in de Deutschlandhalle heeft uitgesproken. Uit de huichelachtige rede van dezen af valligen Katholiek is niet alleen gebleken, dat een overeenstemming nog - zeer ver verwyderd is, maar tevens, dat de twijfel gerechtvaardigd is of met zulke bewinds lieden wel ooit eenige betrouwbare over eenkomst kan worden aangegaan. Moreel is slechts datgene goed wat voor- deelig is voor den staat, dat is de natio- naal-socialistiscte leer. Thans is het voor den staat voordeelig om de dienaren van de Katholieke Kerk te vervolgen, maar zóó dat hun niet de martelaarskroon te beurt valt, maar hun het brandmerk der mis daad wordt ingedrukt. Met een werkelijk satanische geslepen heid wordt te werk gegaan. Men kent het procédé: priesters en leekebroeders worden beschuldigd van zedendelicten en door een partijdige rechtbank veroordeeld op zeer wankele gronden. De straffen zijn uiterst zwaar en moeten den indruk wekken als of men hier te doen heeft met zeer zware misdadigers. Deze processen worden een zijdig aangedikt en uitvoerig gepubliceerd, waarbij de commentaren zoodanig gesteld worden, alsof er sprake is van corruptie cp groote schaal onder „de" geestelijkheid van Duitschland. Het is zoo duideiyk als de dag, dat deze processen niets apders zyn dan een stryd- middel tegen de R.-K. Kerk en een bui tengewoon verfoeilijk strijdmiddel. De hypocriete minister van propaganda Goebbels heeft dat gisteravond met een ontstellende vrijmoedigheid ontkend en ge tracht de handelwijze der Duitsche regee ring te verklaren. „In Duitschland hebben tallooze geeste lijken en ordebroeders deze wetten over treden. Overal in de wereld, dus ook in Duitschland, heèft de justitie tot plicht, op te treden tegen rechtschenners, zonder aanzien des persoons. Nu kan men zeggen, dat wij deze processen, wanneer zy onver mijdelijk waren, met gesloten deuren had den kunnen behandelen. Op dit punt heb ik echter het volgende te verklaren: Reeds lang vóór den jongsten aanval van den kardinaal-aartsbisschop van Chicago heb ben vele vertegenwoordigers van den cle rus in Duitschland, maar vooral ook buiten Duitschland, beweerd, dat tallooze Duit sche priesters om religieuze motieven in hechtenis werden gehouden. Dit heeft ons gedwongen, voor het Duitsche volk en voor de geheele wereld de beweegredenen aan het daglicht te brengen, die tot de arresta tie van deze priesters hebben geleid." De Duitsche regeering is wel tot open baarheid gedwongen, zegt Goebbels. Ja wel, zij is daartoe gedwongen op dezelfde manier, waarop een dief spreekt tot den rechtmatigen eigenaar, dien hy bestelen wil: „U wilt mij uw eigendom niet bereid willig en zonder tegenstand afstaan; der halve ben ik gedwongen u dood te schie ten". En met een Pharizeeïsch opheffen van oogen en handen ten hemel roept Goebbels uit: „Het gaat hier om een systematische ze delijke vernietiging van duizenden kinde ren en zieken. Het is niet genoeg, in een herderlijk schrijven hoogstaande moreele principes over de moraal van het volk op te stellen. Veel belangrijker is het, in de eerste plaats het ten hemel schreiende schandaal te liquideeren, dat sedert lan gen tijd in de gelederen van deze moraal predikers zelf bekend is geworden." Hij had nog den moed te herinneren aan de gebeurtenissen van 1934, toen zestig per sonen van de N. S. D. A. P. zonder vorm van proces werden neergeschoten. De par tij heeft toen in het openbaar over deze gebeurtenissen klaarheid verschaft, be weerde de minister. Wie zich de gebeurte nissen echter nog herinnert, weet ook, dat in deze aangelegenheid heelemaal geen klaarheid is gebracht. Zelfs het aantal ver moorde personen is nimmer bekend ge maakt. Het slot van Goebbels rede vormt ech ter de beste weerlegging van zijn bewe ring, dat deze processen geen politieke pro cessen zouden zyn. De minister waarschuwde n.l., dat, wanneer men voortgaat in het buitenland twijfel te zaaien omtrent het optreden van de Duitsche jus titie, zij zich gedwongen zou kun nen zien de toevlucht te nemen tot scherper maatregelen en de we reld in kennis te stellen van zaken, die haar weerga niet vinden. Wan neer het noodzakelijk blijkt, zoo vervolgde de minister, dan zullen wij tot eenige hooge kerkvorsten een aantal openbare vragen rich ten, waarop zij dan in de rechts zaal onder eede zullen kunnen ant woorden. Uit deze waarschuwing blijkt zonne klaar, dat de actie der nazi-regeering te Berlijn niets anders is dan een strijdmid del om den weerstand der Katholieken te breken. Hoe kan de wereld zooiets hooren zonder protest? DE BISSCHOP VAN MUNSTER UIT DE KATHOLIEKE SCHOLEN GEWEERD De Bisschop van Münster, Mgr. Clemens August Graaf von Galen, heeft in een pre- dicatie in de parochiekerk te Friesoythe zich beklaagd over de grievende beleedi- gingen, die hij dezer dagen van de zijde der nationaal-socialistische autoriteiten te verduren had. „Ik moet u een bedroevende mededee- ling doen. Bij monde van deken Peyster- meyer werd my medegedeeld, dat de in specteur van het Onderwijs Hoffmann ver boden heeft, dat de Bisschop een bezoek zou brengen aan de Katholieke School. Tot nog toe is het steeds gebruikelijk ge weest, dat de Bisschop op zijn Vormreizen ook een bezoek bracht aan de Katholieke Scholen, teneinde zich te overtuigen, of de kinderen werkelijk goed onderricht zijn in den godsdienst. Dit heb ik dan ook sedert 1933 nog steeds op al mijn Vormreizen ge daan. Toen het verbod van den inspecteur van het Onderwijs Höffman mij bekend werd, heb ik onmiddellijk een dringend telgram aan den Minister-President Joel in Oldenburg doen toekomen van den vol genden inhoud: „Inspecteur Hoffmann verbiedt den Bis schop het bezoek der Katholieke Scholen in het dekenaat Friesoythe. Ik verwijs in dit verband naar artikel 21 van het Rijks- concordaat en verzoek u om dit verbod onmiddelijk op te heffen en mij door de betrokken autoriteiten telegrafisch mede- deeling te doen naar Friesoythe". w.g. Clemens August, Bisschop van Münster. In artikel 21 van het Rijksconcordaat wordt bepaald: „Aan de kerkelijke autori teiten wordt gelegenheid gegeven om vol gens afspraak met de onderwijs-autoritei- ten te onderzoeken of aan de leerlingen het godsdienstonderricht gegeven wordt in overeenstemming met de leer en de eischen die de Katholieke Kerk stelt". Dit overleg heeft tot nog toe steeds be staan. De regeeringsautoriteiten op onder- wysgebied weten, dat sedert overoude ty- den de Bisschop steeds bij zijn Vormrei zen ook een bezoek brengt aan de katho lieke scholen. Zy heeft tot nog toe nooit tegen den Bisschop gezegd, dat zij zulks niet meer wenschte. Inspecteur Höffman heeft thans dit overleg verbroken, en hy heeft my persoonlijk geen mededeeling gedaan, dat de regeeringsautoriteiten op onderwijs-gebied dit Bisschoppelijk school bezoek niet meer konden goedkeuren, maar hij heeft het aan het onderwijzend perso neel overgelaten en deze medegedeeld, dat zy den Bisschop moesten zeggen, dat hij ditmaal de scholen niet mocht bezoeken en Hoffmann had hen opdracht gegeven, om den Bisschop de toegang tot de school te weigeren. Dit is een ongehoorde beleedi- gende behandeling, zooals nog nooit een enkele Bisschop van Münster in het Oldenburgsche Münsterland ten deel gevallen is. De Bisschoppen van Münster hebben de scholen in Münsterland gesticht en nu zou de Bisschop zelfs zijn eigen scholen niet meer mogen bezoeken? Dat is in heel Duitschland nog nooit voorgekomen, be halve een keer tydens de Republiek van Weimar in Saksen, waar destijds de So ciaal-Democraten en Marxisten over- heerschten. Het is wel interessant, dat een inspecteur van het Onderwijs in den hui- digen Staat zich thans dezelfde hatelijkhe den veroorlooft als destijds de Sociaal-De mocraten en Communisten". De Bisschop verklaarde verder in zijn preek, dat hij tot op den huidigen dag geen antwoord op zijn dringend telegram heeft ontvangen en besloot dan: „Ik zal het overal bekend maken, dat ik tegen myn wil en slechts gedowngen mij gebogen heb voor het geweld, en voor ditmaal het schoolbezoek achterwege heb gelaten. Thans weert men den Bisschop uit de scholen, wie twijfelt er nog aan dat er in vloedrijke lieden zijn, die langzaam maar zeker den priester, den godsdienstleeraar, het godsdienstonderricht en tenslotte iede- ren vorm van Christendom uit de school willen verwijderen? Uit dit voorbeeld zien wij overduidelijk, hoe het Concordaat dat onze huidige Rijlcs- regeering in 1933 heeft afgesloten, en dat in naam en in opdracht van den Führer en Rijkskanselier werd opderteekend, door officieele regeeringsinstanties terzijde ge steld wordt. Hier is weer een bewijs te meer, hoe de H. Vader groot gelijk had, toen hij in zijn rondschrijven van 14 Maart 1937 openlijk zijn beklag deed over het verdraaien, schenden, en onjuist interpre teeren van heilige verdragen. Dat hebben wij thans ondervonden, en, wanneer de regeering van Oldenburg het verbod von inspecteur Hoffmann niet opheft, dan we ten wij, dat ook hij met miskenning van het Rijksconcordaat den Bisschop van Münster uit de scholen van Münsterland buitensluit en hen eVenals de Saksische Marxisten wil losscheuren van hun kin deren en onderwijzers". GEMEENE AANVALLEN OP DEN H. VADER. Het reeds alom beruchte weekblad „Das Schwarze Korps" richt in zyn jongste nummer van 29 Mei een gemeene aanval op den H. Vader in Rome, waarmee het blad alle tot nog toe gevestigde records in gemeenheid verre overtreft. Het toonaangevende Nationaal-Socialisti- sche orgaan verwyst naar een toespraak van den H. Vader tot de Duitsche pelgrims uit Keulen en Münster, gehouden op 19 Mei j.l., waarin Paus Pius XI gesproken heeft over een „bittere, onrechtvaardige en vijan dige strijd tegen de Katholieke Kerk in Duitschland". Wegens het constateeren van dit feit wordt de Paus op een ongehoord vlegel achtige wyze aangevallen en ervan be schuldigd op meineedige wijze onwaarheid te spreken. „Wanneer de Katholieke Kerkvader op nieuw de Nationaal-Socialistische Staat be schuldigt van vyandigheid tegen den gods dienst en ondersteuning van de godloozen- propaganda, dan doet hy het zelfde als zijn voogden, die hij over zyn kinderen in Duitschland heeft aangesteld: Hij spreekt objectief onwaarheid. Daarbij wülen wij de vraag openlaten, of de oude Vader deze objectieve onwaarheid zegt, omdat zijn kin deren en de over hen aangestelde voogden hem verkeerd hebben ingelicht over de fei- telyke toestand, ofwel dat het geschiedt om de leugens zijner dienaren, die dezen over den Nationaal-Socialistischen Staat vanaf den kansel verkondigen, als argu ment in den strijd tegen de Nationaal-So cialistische regeering goed te keuren. Hoe het ook moge zijn, het is in ieder geval een twijfelachtige zaak, wanneer een vader zyn kinderen een voorstelling geeft over den toestand, die onmiddellijk en overtuigend ais leugen en onwaarheid in alle bijzonder heden gebrandmerkt kan worden. Wanneer ook de hoogere leeftyd van den Vader der Christenheid zeer veel verklaart, en zijn menschelijk optreden eenigermate moge verontschuldigen, des te onverant- woordelijker is het optreden van zyn om geving, die hem iets voorpraat, wat hij blijkbaar zelf niet meer kan onderzoeken. Wanneer die kerkelijke duisterlingen in den schaduw van het Vaticaan het met hun geweten kunnen overeenbrengen, het ge zag van den ouden Vader in den kring der groote familie voor hun duistere handel wijzen te misbruiken en door zijn mond de geloovigen en kinderen der kerkelijke familie absoluut onjuist voor te lichten, dan betuigen zy daardoor aan de wereld alleen hun minderwaardig karakter, dat wy niet fel genoeg kunnen belichten. Het is aan de geloovigen, om uit deze schooierachtige mo- LEIDSCH GLAS IN LOOD BEDRIJF Goed - Goedkoop en Vlug ALLEEN Hooigracht 42, Leiden, Tel. 3671 Ook levering van alle soorten Glas raai van deze gewijde ridders der duister nis hun conclusie te trekken. Ons ontslaat een dergelijk optreden van iederen eerbied voor hun priesterlijke waardigheid, want een dergelijke activiteit en optreden is voor ons doorslaggevend. Hierdoor hebben zy zich op één lijn gesteld met die geheim zinnige machten, die zich door de aarts vijanden van het Duitsche volk voor hun haat tegen alles wat Duitsch is laten beta len. Men straft hen slechts met verachting en tikt hen op hun smerige vingers, wan neer zij deze op onbesmette vlekken wil len leggen. Wij zullen niet moede worden cm de geloovigen de waarheid te verkon digen, die hun „Heilige Vader" jammer ge noeg voor hen verzwijgt. Laat men ons voortaan gerust van vyandigheid tegen over het Christendom beschuldigen, omdat wij de innerlijke verwording van een in ternationale kliek blootleggen, die slechts van een ander leven spreekt, om den juis- ten zin van hun aardsche plannen te ver- dcnkermanen". Deze schandelijke beschimping is een be langrijk document, dat niet ruim genoeg verbreid kan worden. Het bewijst voor de zooveelste maal door wat voor lieden Duitschland thans geregeerd wordt. Zij den ken den Paus te treffen, doch de heele be schaafde wereld zal zich met nog des te meer afschuw van deze Barbaren afkeeren. Dit nummer bestaat uit zes bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De Volkenbondsraad bespreekt de Spaan- sche kwestie. (2de blad). Fransch-Duitsche handelsovereenkomst. (2de blad). De samenstelling van het nieuwe Brit- sche kabinet (2de blad). De ramp in het Mexicaansche mijnwer kersdorp. (2de blad). BINNENLAND. Wat er in het Nederlandsche palviljoen op de Parijsche wereldtentoonstelling te zien is. (2de blad). Een nieuwe Oslo-overeenkomst getee- kend; de overeeenkomst geit voor één jaar. (1ste blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. De eerste partij van de match Raichen- bachSpringer remise (4de blad). Vermindering van handelsbelemmeringen beoogd Afspraak voor één jaar In de De Lairessezaal te 's-Gra- venhage is gistermiddag een over eenkomst geteekend door de gede legeerden der regeeringen van de conventie van Oslo, te weten de regeeringen van België, Denemar ken, Finland, Luxemburg, Noor wegen, Nederland en Zweden, welke overeenkomst strekt tot be vordering van hun onderlinge handelsbetrekkingen. Op initiatief van dr. Colijn, voorzitter van den raad van ministers van Neder land, hebben deze regeeringen de midde len onderzocht om een gezamenlijke actie te ondernemen tot uitbreiding van het han delsverkeer in het algemeen. Zij hebben ge meend, dat het, ter bereiking van dat doel, nuttig was, voor de goederen, die van belang zijn voor hun onderlingen handel, geleidelijk over te gaan tot een verminde ring van de handelsbelemmeringen, af schaffing van bijzondere verdedigingsmaat regelen, getroffen om zich te beschermen tegen de gevolgen van de crisis, en instel ling van maatregelen, inhoudende uitge breider en nauwkeuriger waarborgen voor de stabiliteit dan die op het oogenblik be staan. In overeenstemming met dit programma hebben de regeeringen van België, Luxemburg en Nederland zich ver bonden zonder invoerbeperkingen de goe deren, afkomstig van het grondgebied van de deelnemende staten, toe te laten of alle gevraagde invoervergunningen te verlee- nen wat betreft de artikelen, voor welke een voorafgaande invoervergunning van deze goederen, is aan de overeenkomst toe gevoegd. Zij hebben zich, buitendien, ver bonden om de invoerrechten voor deze ar tikelen niet te verhoogen. De regeeringen van Denemarken, Finland, Noorwegen, Zwe den en de regeering van Nederland, ditmaal in naam van Nederlandse h- I n d i hebben van haar zijde de ver plichting op zich genomen om voor de goe- derne, in een tweede lijst opgesomd, geen enkel initiatief te nemen, strekkende tot een verhooging van invoerrechten, heffin gen en byzondere rechten op den invoer, noch deze nieuw in te stellen. Bovendien hebben zij zich verbonden, geen nieuwe be perkende maatregelen voor die producten te treffen. Ter aanvulling van de conven tie van Oslo bepaalt de overeenkomst dat in. principe iedere nieuwe maatregel, die een belemmering van het handelsverkeer ten gevolge zou kunnen hebben, van te vo ren aan de andere landen, die de overeen komst hebben geteekend, medegedeeld zal moeten worden. De regeering van de deelnemende sta ten zyn overeengekomen, gezamenlyk iederen maatregel te onderzoeken om een einde te make naan de practijken van ab normale mededinging in den buitenland- schen handel die hun land betreffen. Even eens zijn zij overeengekomen om het re gime van publieke aanbestedingen en be stellingen van den staat, de gemeenten of eenig ander openbaar lichaam in studie te nemen uit een oogpunt van de voorkeur, die aan de binnenlandsche voortbrengselen wordt gegeven. In afwachting van het deponeeren van de ratificatie-oorkonden zal de overeen komst voorloopig in werking tereden op den lste Juli 1937. Zij zal een looptijd heb ben van één jaar. Partyen zullen in onder linge overeenstemming voor het afloopen van de overeenkomst de wijze vaststellen, waarop zij zal kunnen worden verlengd en aangevuld. Zij voorziet evenwel in de mo gelijkheid voor ieder regeering, zich geheel of gedeeltelijk hiervan vrij te maken, in dien door buitengewone omstandigheden de algemeene economische verhoudingen zich mochten wijzigen. Deze prurilaterale overeenkomst luidt een nieuwe phase in de economische betrekkingen tusschen de Os- lo-staten in. Zij staat open voor ieder land, dat zal kunnen toetreden, na daaromtrent een overeenkomst gesloten te hebben met de onderteekenenende staten. Zij moet be schouwd worden als een eerste schrede in de richting van een vermindering der be lemmeringen op economisch gebied. De ac tie, welke zij hiermede aanvangt en welke de onderteekenende staten in een tegelijk met het arrangement onderteekend proto col op zich genomen hebben voort te zetten, zal des te vruchtbaarder zijn, indien ande re mogendheden er haar medewerking aan zullen verleenen. De volledige tekst van het accoord zal in het midden der volgende week bekend worden gemaakt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1