Wat is en wat wil de Oxford-groep?
Nieuw Spaansch Kabinet te Valencia
DINSDAG 18 MEI 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BUD - PAG. 7
Maar wij zijn drie millioen. Drie
millioenals elk van ons één
mensch tot God kon brengen, was
alle Godloosheid, alle heidendom
uit ons land weggevaagd. Een
naïeve gedachte? Ja, maar de
naïeviteit ligt niet in de gedachte,
maar in de lauwheid van duizen
den katholieken.
Spr. komt nu bij het toetsen van die taak
aan de nuchtere werkelijkheid tot de con
crete plannen van het Comité der Katho
lieke actie „Voor God", die nu zeven maan
den bestaat.
De plannen van de Katholieke
actie „Voor God. Invloed op
de massa.
De Katholieke actie „Voor God" wil
slechts mee-helpenomde menschen tot
God te voeren naar Christus' geest en vol
gens Zijn werkwijze.
De Katholieke actie „Voor God" wil gaan
tot het Nederlandsche volk in zijn geheel.
Voorop moet staan, dat wij het terrein
moeten verkennen, moeten weten wat de
tegenpartij doet, moeten kennen de plaat
sen waar wij aanvallen moeten afslaan.
De „documentatie" is dus een der eerste
zeer belangrijke werkzaamheden van het
Comité van actie.
Het Secretariaat verzamelt gegevens over
het werk der practisch-godloozen, over hun
organisaties, hun doordringen in de Chris
telijke rijen. Ook dit: uit geheel Nederland
ontvangen wij geregeld alle strooibiljetten,
pamfletten, vlugschriften, brochures, alles
wat in de brievenbussen wordt geduwd, of
massaal wordt verkocht.
Wat staat daar onzerzijds, wat
stond daar van katholieke zijde te
genover? Niets of zeer weinig.
Eénige apologetische lectuur
wordt hier en daar huis aan huis
bezorgd, maar de massa wordt
niet bereikt. Wij zijn nog niet ge
noeg op de straten, op de pleinen,
in alle huizen, zooals Christus was.
Wij zoeken nog niet, zooals Chris
tus, allen op!
Zij, die een wereld zonder God
willen, doen dat wel.
De katholieke actie „Voor God' Is thans
met dezelfde massa uitgave voor gratis
verzorging begonnen, zoowel bij katholie
ken als niet-katholieken. Sinds Januari zijn
nu ruim 3 millioen Vliegende Bladen huis
aan huis bezorgd. Elk nr. onzer Vliegende
Bladen van 8 pagina's had een oplage van
ruim 1 millioen. Om geheel Nederland huis
aan huis te bereiken zijn telkens echter
ruim iy, millioen exemplaren noodig.
Bovendien zijn door het comité ruim een
half millioen andere vlugschriften gratis
verspreid en ongeveer zestigduizend bro
chures tegen geringen prijs verkocht.
Eenige weken geleden is het door mr.
Marchant geschreven eerste nr. verschenen
van een reeks van twee-en-twintig popu
laire drie-cents brochures over God, Kerk
en Maatschappij. Eenzelfde reeks voor ont
wikkelde leeken volgt weldra.
Wij zullen deze ook aan d© stads- en
stations kiosken verkrijgbaar stellen.
Wij denken zelfs over verkoopsauto
maten.
Als Christus: de Godsgedachte brengen
onder het volk, dat is het doel van die mas
sale lectuurverspreiding, dat is ook het
doel van andere op het eerste gezicht mis
schien zeer gering schijnende middelen als
de lichtletters, die 's avonds en
'snachtsstaantebranden op het
Koningsplein te Amsterdam
in het hartje van de stad.
De pastoors en kerkbesturen hebben de
millioen endistributie der vliegende bladen
geregeld, de propagandaclubs en anderen
hebben ze verspreid. Jeugdvereenigingen
hebben groote actie gevoerd in eigen kring,
hebben bestelhuizen ingericht voor onze
uitgaven en ze in massa verspreid.
En de stands- en vakorganisaties?
Wij hopen ook op haar enorme
krachten!
Het is misschien goed eenige concrete
punten van mogelijke samenwerking juist
met de stands- en vakorganisaties te noe-
Verspreïding van brochures in
schaft- en vereeniglngslokalen.
Als daar zijn: Het gezamenlijk uitgeven
van brochures en vlugschriftlectuur ter
verspreiding in de schaftlokalen en de ver-
eenigingslokalen.
Het inrichten van goede fabrieksbibüo-
theken die lectuur uitleenen voor de schaft
tijden en waar noodig ook om mee te nemen
naar huis.
Vervolgens: katholieke fabrieks-
krantjes. Reeds jarenlang heeft de
priester Henri de Greeve, die ons
volk kent als géén, hiervoor ge
pleit.
Katholieke fabriekskrantjes.een
prachtig èn een uitvoerbaar denkbeeld.
Uitvoerbaar: wat aan de communistische
cellenbouwers telkens weer gelukt is, waar
om zou dat ons niet gelukken?
Eenige andere algemeene perspectieven
zijn dan verder:
Het vormen van clubsgilden, praat-
av-— nf welke vorm men er aan ge
Geestelijke vernieuwing in
ontredderde wereld
een
Hoe staan wij daartegenover?
Met wat Amerikaansch aandoende re
clame heeft de z.g. Oxfordgroep in Utrecht
haar Pinkster-bijeenkomst gehouden, onder
het motto „Nieuw Nederland loopt van sta
pel".
De bijeenkomsten in de oude Bisschops
stad zijn door duizenden bezocht en heb
ben een beeld gegeven van de vlucht van
deze nieuwe beweging ook in ons land.
Wat is die Oxford-groep en wat wil zij?
Op deze vraag geeft een zoo juist ver
schenen brochure van prof. Th. Piket S.J.
een brochure uit de bekende serie „Waar
heid en Leven", welke net op tijd uit
kwam om ons actueele inlichtingen over de
genoemde beweging te verschaffen een
uitstekend gedocumenteerd en objectief
antwoord.
De Oxford-groepbeweging is geen poli-
lieke beweging, zooals men in deze dagen
allicht zou veronderstellen, nu allerlei „be
wegingen" zich aandienen, welke uitkomst
beloven uit de ontreddering van dezen
tijd.
Neen, de beweging, welke is opgezet door
den in Amerika geboren Lutherschen pre
dikant Frank Buchman, wil een geestelijke
opleving, een geestelijke vernieuwing bren
gen aan den onbevredigden'en ontgoochel
den modernen mensch, zy wil „in moder
ne taal de boodschap van Jezus Christus
aan de menschen prediken en een nieuwe
wereld opbouwen onder leiding van den
H. Geest."
Het is een typisch protestantsche bewe
ging, hetgeen reeds af te leiden is uit haar
oorsprong en verder bewezen wordt door
de kringen, waarin zij ingang heeft gevon
den, maar zij wil zijn een interconfessio-
neele beweging en als zoodanig tracht zij
ook de Katholieken voor zich te winnen.
Daarom is het behalve om redenen van ac
tualiteit ook om deze reden wenschelijk,
dat wij weten, wat de Oxford-groep wil en
hoe wij daartegenover staan.
Vanzelfsprekend zijn wij het met het
boven aangegeven doel der beweging vol
komen eens en in de middelen, welke zij
aanwendt om tot dat doel te geraken, is
veel, wat ons sympathiek is, wat de geleerde
Jezuiet, prof. Piket, in zijn brochure geens
zins verheelt. Doch 1 alles wat wij waar
van wil, voor intellectueelen; het vervaar
digen van een korte kernachtige film.
Wij gaan, besloot spr., als de
twaalf, met nieuwe heldhaftige
geestdrift werken en strijden voor
Gods eer!
Een massaal eerherstel zal de vernieu
wing van ons aller eigen leven zijn, mas
saal zullen wij rusteloos rondom ons agee-
ren, om de eer van God weer het eerste,
het hoogste te doen zijn, in het gezin, in
de staat, in de vereenigingen.
De algemeene voorzitter der Nederland
sche Katholiekendagen mr. A. I. M. I.
Baron van Wijnbergen sprak een woord
van dank aan alle medewerkenden, daar
aan een opwekking verbindend het gehoor
de in practijk te brengen.
Z. H. Exc. Mgr. Dr. J. de Jong, Aarts
bisschop van Utrecht, noemde den Katho
liekendag geslaagd. Aan baron van Wijn
bergen bracht spr. zijn hartelijken dank.
Na aan God hulde te hebben gebracht,
eindigde spr. met den wensch, dat de Gods
vereerders den zelfden ijver zullen toonen
als de godloochenaars. Aan de knielende
vergadering gaf de Bisschop daarna zijn
zegen.
HET SLUITIINGSLOF
Hedenmiddag is met een pontificaal
Lof, gecelebreerd door mgr. dr. J. H. G.
Lemmens, bisschop van Roermond, de Ka
tholiekendag besloten.
Tijdens dit Lof heeft de zeereerw. heer
A. M. Jansen, directeur van de Katho
lieke Actie in het Aartsbisdom Utrecht
een predicatie gehouden over het onder
werp: Kinderen Gods door Jezus Christus.
Als wij de wereldellende beschouwen
en van alle kansen om ons heen meer
duisternis zien dan licht, dan past het ons
Christenen niet, te beginnen met te zeg
gen, dat de wereld niet deugt, maar met
te erkennen, dat wij zelf te kort zijn ge
schoten in onze wereldtaak.
De wereld heeft behoefte aan radicaal
en consequent Christendom, dat niet door
compromissen verslapt en verwaterd is.
Apologeten van het practische leven heb
ben wij broodnoodig.
Deze onvervalscht katholieke geest zal
den Christen niet eigen worden, als hij
niet tot het huiveringwekkende besef
komt, dat hij door het doopsel tot een an
der leven geboren wordt, dat niet meer
van hemzelf is; als hij niet overneemt de
blijde jubel van de eerste Christenen, die
het doopsel als een beslissend begin be
schouwden van een nieuw, van een an
der, van een goddelijk leven, van het le
ven van kind van God.
Wij zullen Christusdragers moeten zijn
overal; in huis, op straat, in ons werkmi
lieu, in alle omstandigheden moeten wij
Christus in ons laten zien en zoo daad
krachtige verkondigers zijn van de blijde
boodschap van het kindschap Gods. Door
de goedheid van Christus uit te stralen
moet op de eerste plaats de wereld be
keerd worden
deeren in de beweging, kunnen wij er toch
niet aan meedoen, omdat hetgeen de Ox
fordbeweging opnieuw heeft ontdekt, in het
Katholicisme reeds eeuwen bestaat in een
veel dieper gefundeerden, veel concreter, rfj
leer en meer harmonisch uitgebouwden
vorm.
De beweging van Budhman heeft zich
voornamelijk gericht tot de hoogere krin
gen, welke zij eerst wil winnen om van
daaruit haar invloed ook uit te strekken tot
de andere standen. Zij wordt dan ook wel
zeer typeerend genoemd het Leger des
Heils van den hoogeren stand.
Evenals het Leger is de Oxfordbeweging
een leekenbeweging, wil zij geen nieuwe
secte zijn, maar een interconfessioneel ka
rakter behouden met het doel: betere leden
der Kerk te maken.
In ieder persoonlijk moet het besef ont
waken, dat wij door de zonde onze gees
telijke erfenis verspillen en Gods bedoe
lingen verijdelen.
Men moet beginnen met de zonde te ver
laten door min of meer in 't openbaar (op
z.g. house-parties) zijn fouten te belyden en
voorts door goed te maken wat men mis
dreven heeft. Om het volmaaktheidsideaal
te bereiken dient men zichzelf volledig over
te geven aan God en toe te passen de vier
absolute eischen van de Groep, welke de
„grondwaarheden" van het Evangelie zijn:
absolute eerlijkheid, absolute reinheid, ab
solute onzelfzuchtighesid en absolute liefde.
De eenige gids, die men daarbij noodig
heeft is de H. Geest. Om de stem van den
H. Geest te verstaan, moet iederen dag,
liefst 's morgens een uur of een half uur
stil geluisterd worden.
Dat is in groote trekken het essentieele
van de beweging. Dogma's zijn er niet; een
kerkelijk verband is er ook niet; het is,
zooals een Oxford-groeper het noemde:
„de" Kerk in colbert, het Evangelie in
werkpak.
Zoo in het kort gezegd, klinkt dat
alles vrij aannemelijk en zit er vooral voor
een Katholiek veel sympathieks in, omdat
hij hier en daar een klank hoort, die ook
door een der onzen zou gezegd kunnen
zijn.
Wat wij Katholieken in de beweging op
de eerste plaats kunnen waardeeren is, dat
ook zij de zonde aanwijst, als de oorzaak
van de moderne kwalen en een terugkeer
predikt tot God. Omdat zij haar aanhan
gers voor het allergrootste deel vindt on
der de Protestanten, kunen wij in de Ox-
fordbeweging bovendien nog waardeeren,
dat zij de Protestanten weer de waarde
voorhoudt van verscheidene erfgoederen der
Katholieke Kerk, welke zij eens verworpen
hadden.
De Oxford-groepen kennen de zondenbe
lijdenis aan een vertrouwd persoon; wat is
dat anders dan de (zij het onsacramenteele)
biecht?
Zij kennen de publieke zondenbelijdenis;
wij ook, maar niet als algemeen toepasse
lijke practyk.
Zij kennen de algemeene missieplicht;
wij niet minder.
Zij vatten de zonde weer op in Katholie
ken zin als een daad, waarvan vergiffenis
mogelijk is, en hebben gebroken met de
protestantsche opvatting van de absolute
zondigheid en verdorvenheid des menschen.
Dat alles maakt, dat wij het werk van
deze groep met sympathie kunnen gade
slaan. Zij vangt verschillende dolenden op
en brengt ze dichter by de Katholieke le
vensopvatting.
Wat ons echter verhindert om ons bij
deze beweging aan te sluiten, is in hoofd
zaak de wetenschap, dat het nieuwe leven,
dat zij prediken, in de Katholieke Kerk
in vollen rijkdom, ontplooiiing en harmo
nie is te vinden. Het is alles zoo vaag en on
bestemd wat gepredikt wordt in de Ox
ford-groep; een ieder, die op den avond van
2en Pinksterdag naar de uitzending door
de N. C. R. V. van een stukje der bijeen
komsten in Utrecht heeft geluisterd, zal
dat moeten beamen.
„Ongetwijfeld, schrijft prof. Piket, het is
hun te doen om een door God geleid leven,
maar gaat het niet te veel om een men-
schelijk leven door God geleid, om de lei
ding Gods in een zuiver menschelijk le
ven." Voor ons Katholieken gaat het echter
om iets veel voornamere, n.l. om het leven
van Christus in ons, het mysterie van onze
vovennatuurlijke vereeniging met Christus.
Voorts schrijf prof. Piket: „Hun gemis
aan dogmatische begrippen is ook oorzaak
van een miskennen der versterving, die toch
tot het wezen van het Christelijk leven be
hoort."
„Deze reserves gelden ook dén, wanneer
de groep blyft bij wat zij rechtens wil en
kan zijn: voorhoede, hulp-armee, nederige
dienares om de menschen, die totaal ver
vreemd zyn, weer naar de Kerk terug te
voeren, of wederom hun kerkelijke resp.
katholieke plichten te doen beleven. Doch
feller, ja onverbiddelijk zou onze afweer
moeten worden, indien de Groep meer zou
willen zyn, als zy in de plaats van de
Kerk zou willen treden, of nog erger: een
soort boven-kerkelijke gemeenschap vor
men. Dan is ze onherroepelijk af te wijzen,
om haar schamel bezit aan dogmatische
waardei), maar vooral om haar gemis van
datgene wat Christus als het wezen van Zijn
Kerk heeft ingesteld: onze hiërarchie, on
ze sacramenten, onzen cultus".
Hoewel de Kerkelijke autoriteiten in
deze nog geen uitspraak hebben gedaan,
lijkt het ons toch, dat een deelname aan de
practijken der Oxfordbeweging voor een
Katholiek niet geoorloofd is. „Bij al het
goede wat de Groep doet aldus prof. Pi-
Caballero en de Anarchisten uit de regeering
Valencia gebombardeerd
NEGRIN DE NIEUWE LEIDER
Nadat de regeeringsvorming in Valencia
eerst was opgedragen aan Largo Caballero,
die evenwel niet kon slagen, heeft presi
dent Azana de kabinetsformatie opgedra
gen aan Negrin, den socialistischen minis
ter van financiën uit het afgetreden kabi
net. Deze heeft thans een regeering samen
gesteld, waarin geen der beide vakverbon
den (het socialistische en het anarchisti
sche) vertegenwoordigd is en waarin Ca
ballero niet meer is opgenomen. Het kabi
net bestaat uit negen leden, allen behoo-
rende tot de partijen, wier eerste doel het
is, den burgeroorlog te winnen en pas daar
na Spanje's toekomstigen bewindsvorm
ook op economisch gebied vast te stel
len.
De regeeringspartijen streven naar een
meer democratisch dan extremistisch be
wind, en de communisten, die het initiatief
namen tot de crisis, schijnen, voornamelijk
om tactische redenen in dezen, de zijde
der meer gematigde repubikeinsche groe
pen te hebben gekozen. Men wenschte
vooral na de gebeurtenissen in Catalonië,
een regeering, die de instemming zou kun
nen vinden van de groote massa der be
volking, en de sympathie van Engeland.
De soc. democraat Prieto is thans minis
ter van nationale verdediging.
BOMBARDEMENT VAN VALENCIA
47 dooden en 42 ernstig gewonden
Zaterdagavond heeft een vliegtuig Va
lencia gebombardeerd. Er werden 47 per
sonen gedood en 42 ernstig gewond. Onder
de slachtoffers bevinden zich een En-
Engelschman en een Franschman. Twee lo
kalen van de Fransche ambassade werden
ernstig beschadigd en van het Fransche
consulaat sprongen alle ruiten. De ruiten
van het Havas-bureau werden eveneens
vernield. Voortaan zal Valencia geheel in
het donker blijven, heeft de regeering be
paald. De straatverlichting zal niet meer
worden ontstoken.
HEBBEN REGEERINGSTROEPEN
TOLEDO EN DE UNIVERSITEITS-
WIJK HEROVERD?
Tegenstrijdige berichten
Een speciale correspondent meldt: Een
gisternacht gepubliceerd communiqué
spreekt de berichten uit Valencia tegen,
volgens welke de regeeringstroepen Toledo
en de universiteitswijk zouden hebben her
overd.
Aan den anderen kant echter bevestigen
inlichtingen, die in den generalen staf van
Mola, onder wien Toledo en de universi
teitswijk ressorteeren, ontvangen zijn,
evenals verslagen van buitenlandsche jour
nalisten van die fronten, deze berichten.
DE STRIJD IN BASKENLAND
Radio Nacional deelt de volgende berich
ten van het hoofdkwartier mede:
De rechtschen zetten hun opmarsch in
Biskaye voort en hebben verscheidene dor
pen in den sector Amorebieta bezet. De
belangrijkste stelling in heuvel 180, die het
dorp Amorebieta beheerscht. Uit de ande
re sectoren valt door het slechte weer
niets te melden.
Uit Bilbao wordt gemeldt, dat ondanks
de regen Amorebieta, op 16 K.M. ten Zuid
oosten van Bilbao gisteren den geheelen
dag op verscheidene plaatsen is blijven
branden, zulks ten gevolge van een eer
gisteren ten uitvoer gelegd bombardement,
waarbij rechtsche vliegtuigen een waren
hagel van brandbommen en uiterst explo
sieve bommen neerwierpen. Het offensief
der rechtschen op Amorebieta, dat eergis
teren door vijf bataillons was ontketend,
zou gisteren tot staan zijn gebracht, dank
zij onweer én regen, waardoor de lucht
strijdkrachten niet konden optreden.
Amorebieta bevindt zich nog steeds in
handen van de Basken.
ket S.J. bij al de winst, die zy kan ople
veren voor een modern paganisme of een
ingeslapen Christendom, beteekent zij toch
over de heele lijn voor den geloovigen Ka
tholiek om haar onmiskenbaar Protes-
tantsch karakter: een gevaar en een drei
gend verlies".
Is er voor ons iets te leeren van deze
Oxfordbeweging?
Ongetwijfeld.
Het bestaan en het ontstaan van deze
Groep en het feit, dat de moderne mensch
by haar de levensvernieuwing zoekt en
niet bij ons is een aanklacht tegen al wat
er bij ons aan middelmatigheod en ver
slapping is.
Onze reactie op de reveil, welke tot stand
is gekomen buiten de Katholieke Kerk,
moet zyn: ons eigen geloofsleven verdie
pen en daarvan getuigen door ons openlijk
en consequent leven als Katholiek.
Als we beginnen met dat op ons zelf toe
te passen, zullen wij vanzelf de geëigende
wegen vinden, onder de leiding van den H.
Geest, die Zijn Kerk door alle eeuwen heen
geleid heeft en geinspireerd, naar het hart
en het verstand van onzen zoekenden even-
mensch.
Veni, Sancte Spiritus,
Reple tuorum corda fidelium.
Kom, Heilige Geest,
Vervul de harten uwer geloovigen.
Vluchtelingen uit het Baskenland.
Ongeveer 4000 mannen, vrouwen en kin
deren, die aan de Baskische autoriteiten de
verzekering hebben gegeven, dat zij In het
buitenland voor zichzelf kunnen zorgen,
zijn Zondagmorgen aan boord van het
Spaansche s.s. „Habana" naar Bordeaux
vertrokken.
Het was eerst de bedoeling, 4000 arme
kinderen naar Engeland te evacueeren,
doch de toestemming van Londen is niet
op tijd ontvangen.
De „Hunter" te Gibraltar
De Britsche torpedojager „Hunter" is in
het droogdok te Gibraltar opgenomen en
door deskundigen onderzocht. Het schip
vertoont een groote scheur aan bakboord
in het midden van het schip ter hoogte van
de waterlijn, de radiomast werd weggesla
gen. Men vermoedt, dat het stoffelijk over
schot van de vijf matrozen die vermist
worden in de stookruimte ligt. Veertien
leden van de bemanning zijn ernstig ge
wond in het ziekenhuis van Gibraltar op
genomen.
Zeventien Spaansche vliegtuigen landen
op Fransch gebied
Zeventien vliegtuigen der Spaansche re
geering, twaalf jagers van Amerikaansche
type en vijf verkenners van Spaansch fa-
bricaat, die gistermorgen tegen vijf uur
van Santander waren opgestegen om over
de linies der nationalisten bij Bilbao t«
vliegen, zijn in den mist verdwaald en te
gen half negen op een terrein bij Pont
long in Frankrijk gedaald.
In overeenstemming met de voorschriften
van het ministerie van Luchtvaart zijn de
vliegtuigbestuurders uitgenoodigd naar
Spanje terug te keeren. Zij zullen onder
geleide van een Fransch militair toestel op
stijgen, zoodra de weersomstandigheden dat
toelaten.
OM DE IJZERMIJNEN IN HET
BASKENLAND
Volgens de „Daily Herald" is de Duitsche
regeering voornemens pogingen in het werk
te stellen om voor haar eigen militaire
doeleinden zich te verzekeren van de ijzer-
ertsvoorraden in Noord-Spanje, waarop
Groot-Brittannië voor zijn verdedigings- en
industriedoeleinden vertrouwt. Dr. Schacht
de Duitsche minister van Economische Za
ken en president van de Rijksbank heeft
volgens de „Daily Herald" thans openlijk
toegegeven, dat de Duitsche oogmerken in
Noord-Spanje tegen de Britsche belangen
ingaan.
„Daar het erts van Bilbao minstens 7
procent van het geheele Engelsche ertsver-
bruik uitmaakt, zoo schrijft de „Deutsche
Volkswirt", welk blad de spreekbuis van
dr. Schacht genoemd kan worden, verkee-
ren de economische behoeften van Enge-
land's bewapeningsprogram in gevaar. De
tegenwoordige toestand reeds, zoo vervolgt
het blad, kan moeilijkheden veroorzaken
aan de Britsahe bewapeningsindustrie bij
het verwerven van grondstoffen, Een blij
vend tekort aan ertsuitvoer uit Bilbao, juist
nu een toenemende aanvoer dringend nood
zakelijk is, zou het Britsche bewapenings
program ernstig belemmeren."
De „Daily Herald" meent hierin een aan
wijzing te zien, dat de verovering van Bil
bao door Duitsche wapenen in Duitschland
officieel beschouwd wordt om de Britsche
verdedigingspolitiek te ontwrichten. Het
Baskenland, zoo voegt de „Daily Herald"
hieraan toe, produceert minstens 70 pro
cent van Spanje's export aan ijzererts en
vele mijnen zyn Britsch eigendom. Het
ijzer uit dit gebied is bijzonder waardevol
wegens zijn zeer laag gehalte phosphor.
Tot voor kort kwam een stijgend aandeel
van Engeland's invoer aan ijzererts uit
Afrika, meerendeels uit Spaansch Marok
ko. Het ertsgebied van Marokko wordt ge
schat op 25 millioen ton. De bezetting van
dit gebied door de nationalisten heeft den
Britschen ertsfoelangen reeds ernstige scha
de toegebracht. Franco heeft de belangrijk
ste in het Rif nabij Melila in beslag geno
men en zendt de erts naar Duitschland,
in uitwisseling voor wapenen en anderen
steun, welken hij van Berlijn ontvangt. De
Duitsche invoer aan Spaansch ijzererts is
toegenomen van 37.210 ton in December
tot 206.707 ton in Januari. Hetzelfde is het
geval met de koper, en pryrietmijnen v. Rio
Tinto en elders in Spanje. Zooals het ver
slag der maatschappij Rio Tinto onlangs
toegaf, betaalt Franco voor de producten
dezer maatschappij in gedeprecieerde pe
seta's, waardoor de Britsche aandeelhouders
van de opbrengst verstoken blijven, terwijl
de delfstoffen naar Duitschland verscheept
worden. Tot dusver is de Britsche invoer
uit het Baskenland via Bilbao toegeno
men, daar de Spaansche regeering dit ge
bied beheerscht.
Dientengevolge is de totale Britsche in
voer aan Spaansch ijzererts van een ge
middelde per maand van 75.000 pond ster
ling in de eerste drie maanden van 1935
opgeloopen tot 80.000 pond sterling in
1936 en tot 100.000 pond sterling in 1937.
Indien de „Hitler-Franco-troepen" Bilbao
veroveren, zal Franco een groote schuld
aan Berlijn te betalen hebben, en hij zal
het betalen met het ijzererts, waarvan de
uitvoering van het Britsche bewapenings
program grootendeels afhangt.
